MALZEMELERİN GERİ KAZANIMI

Transkript

1 MALZEMELERİN GERİ KAZANIMI PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1

2 KULLANILMIŞ ALÜMİNYUM MALZEMELERİN GERİ DÖNÜŞÜMÜ ALÜMİNYUM HAKKINDA BİLGİ * Alüminyumun yeryüzündeki en önemli hammadde bileşiği boksit madenidir. * Boksit madeni, 1820 yılında keşfedilen ve yeryüzünde %8 oranında bulunan bir metaldir.

3 Alüminyum ve Türkiye *Alüminyum metalinin Türkiye deki üretim miktarı, 2008 verilerine göre bin tondur. * Boksit yatakları Seydişehir (Konya), Akseki (Antalya), İslahiye (G. Antep) ve Milas (Muğla) civarında bulunur. Buralarda çıkarılan boksit, Seydişehir alüminyum tesislerinde işlenmektedir. 3

4 ALÜMİNYUMUN KULLANILDIĞI ALANLAR *Konut yapımında, Konut dış cephe kaplamalarında * Gıda, ilaç ve meşrubat kutuları imalatında * Ambalaj sanayinde Alüminyum folyo imalatı * Karayolu, Demiryolu, Denizyolu, Havayolu taşıtlarının imalatında * Tel ve kablo üretiminde * Makine ve Ekipman İmalat * Mutfak eşyası yapımında, Mobilya yapımında, * Dekorasyon ürünlerinde

5 AMBALAJ MALZEMESİ ALÜMİNYUM * Alüminyumun homojen yapısı, ince folyo şeklinde üretilebilmesi, hava geçirmezliği ve kolay şekillenebilmesi onu ideal bir ambalaj malzemesi yapar. * Alüminyum, en kullanışlı ambalaj malzemelerinden birisidir. ilaç kutuları, çikolata gibi gıda ürünlerinde folye

6 AMBALAJ MALZEMESİ ALÜMİNYUM * Dünyada kullanılan tüm içecek kutularının %80'i alüminyum kutulardır. Bunun nedeni hafif, açılması kolay, darbeye dayanıklı, sağlam, çabuk soğutma özelliği ve geri kazanılabilir olmalarıdır.

7 ALÜMİNYUMUN GERİ DÖNÜŞÜMÜ * Kullanılmış alüminyum yerine boksit gibi doğal kaynaklardan alüminyum üretmek oldukça pahalı ve aşırı enerji gerektiren sistemdir. * Kullanılmış alüminyumdan alüminyum üretildiğinde, %95 daha az enerji tüketilir ve işçilik ve yatırım maliyeti en aza düşer.

8 ALÜMİNYUMUN GERİ DÖNÜŞÜMÜ 1 ton kullanılmış alüminyumdan yeniden alüminyum üretilirse; * 1300 kg boksit harcanmamış olunur, * litre soğutma suyu tasarrufu, * 860 litre proses suyu tasarrufu, * 2000 kg CO 2 ve 11 kg SO 2 emisyonu daha az oluşur

9 Alüminyumun Geri Dönüşümü Alüminyumun geri kazanımı ile sağlanan katkılar: * Alüminyumun geri kazanımıyla; - enerji tüketiminde azalma % 95, - hava kirliliğinde azalma % 90, - su kirliliğinde azalma % 97, - baca gazı kirletici emisyonunda azalma % 99 oranında olur ve boksit cevherinde korunmuş olur. * Bir kilogram alüminyum kutu geri kazanıldığında; - 8 kg boksit madeni, - 4 kg kimyasal madde, - 14 kw/saat elektrik enerjisi kullanımı korunmuş olur.

10 Alüminyumun Geri Dönüşümü Alüminyumun geri kazanımı ile sağlanan katkılar: * 10 adet alüminyum içecek kutusu geri kazanıldığında, kw/saat bir lambanın 35 saatte veya bir TV nin 30 saatte harcadığı elektrik enerjisi korunmuş olur. * Bir ton kullanılmış alüminyumdan alüminyum üretilirse; 1300 kg boksit bakiyesi, litre soğutma suyu, 860 litre proses suyu, 2000 kg CO 2 ve 11 kg SO 2 emisyonu daha az oluşur.

11 1- Boksit madeninden alüminyum üretimi ALÜMİNYUM ÜRETİMİ 2- Geri dönüşüm ile alüminyum üretimi

12 Alüminyumun Geri Dönüşümü * Kullanılmış alüminyum malzemeler katı atık değil, değerli bir maddedir. * Geri kazanılması gerekli en önemli maddelerden biridir. * Tüm ambalaj malzemeleri üzerinde geri kazanma işareti olmalı ve geri kazanıldığında getirdiği avantajlar mümkünse yazılmalıdır.

13 1- Alüminyum Atıkların toplanması Kullanılmış Alüminyumun Geri Dönüşüm Süreçleri 2- Alüminyum metalinin diğer metallerden ayırmak amacıyla sınıflandırma 3- Hacimsel yer kazanmak amacıyla alüminyum kutular preslenir. 4- Büyük ocaklarda ergitilerek, dökme alüminyum üretilir. 5- Üretimde yeniden kullanılabilir.

14 Kullanılmış Alüminyumun Geri Dönüşüm Süreçleri

15 Alüminyumun Geri Dönüşümünde Dikkat Edilmelisi Gereken Hususlar * İçecek kutuları, folyolar, levhalar, kek ve pasta kapları, alüminyum pencere çerçeveleri ve bahçe mobilyaları, bazı mutfak kapları ve kablolar geri kazanılabilir maddelerdir. * Alüminyum içecek kutuları su ile çalkalandıktan sonra ezilerek mavi renkli geri kazanma kutusuna veya torbasına konur. Ezilmeden konursa geri dönüşüm kabında büyük yer işgal eder. * Taş, kağıt ve sigara gibi yabancı maddeler alüminyum kutu içine atılmamalıdır. Bu gibi maddeler geri kazanma işlemini ve maliyetini zorlaştırır ve artırır.

16 Alüminyumun Geri Dönüşümünde Dikkat Edilmelisi Gereken Hususlar İnsan trafiğinin yoğun olduğu apartmanlar, siteler, stadyumlar, yüzme havuzları, lokantalar, hazır yemek tesisleri, okullar, parklar, eğlence merkezleri, bowling salonları, oteller, büfeler, iş hanları, otogarlar, kamu ve özel kurum binaları, yurtlar ve okul kampüslerinin olduğu yerler alüminyum kutularının ve diğer ambalaj atıklarının en fazla oluştuğu yerlerdir. Bu gibi yerlerde uygun noktalara konacak mavi renkli geri kazanma kumbarası veya konteynırı ile ambalaj atıkları ve kullanılmış alüminyum birlikte ayrı toplanabilir.

17 GELİŞMİŞ ÜLKELERDE ALÜMİNYUMUN GERİ KAZANIMI * Market, alışveriş merkezi, kampus ve okul gibi yerlerde alüminyumlu içecekler depozite bedelli olarak satılmaktadır. Boş alüminyum kutularını geri getiren kişilere depozite bedelinin geri ödenmesi veya şehrin muhtelif yerlerinde oluşturulan ambalaj atığı toplama merkezlerinde kullanılmış alüminyumunun bir bedel karşılığı satın alır. * Bu metodun diğer toplama işlemlerinden en önemli avantajı toplama işlemi verimlidir. Fakat maliyeti yüksektir. Geri Ödemeli Toplama Mekanizması bir çok ülkede çok popülerdir. * İşyeri, okul, site, kampus, apartman, lokanta, restoran, otel ve büfe gibi yerlerde tüketicilerin/işleticilerin ambalaj atıklarını mavi renkli torbalara koyarak o bölgede oluşturulan toplama programına göre haftada veya on beş günde bir lisanslı firma tarafından toplanması gerçekleştirilir.

18 GELİŞMİŞ ÜLKELERDE ALÜMİNYUMUN GERİ KAZANIMI * Tüketiciler, evlerde veya işyerlerinde ayrı toplanılan alüminyum ambalaj atıklarını şehrin muhtelif yerlerine yerleştirilen mavi renkli kumbaralara veya konteynırlara atar. Lisanslı firmanın bunları toplaması ile bu işlem gerçekleştirilir.

19 ALÜMİNYUMUN GERİ DÖNÜŞÜM SEMBOLÜ

20 BİRAZ GÜLELİM BİRAZ DÜŞÜNELİM

21

22 DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM