tmmob makina mühendisleri odası 21. YÜZYILA DOĞRU DENİZLİ SANAYİİ SEMPOZYUMU 17-18-19 EKİM 1997 BİLDİRİLER Bildiriler kitabında yer alan her türlü görüş, fikir, bilimsel sav ve alıntılar, tablo ve şekiller bildiri yazar / yolarlarına aittir. Bunlardan ötürü düzenleme kurulu sorumlu tutulamaz. Bu kitaptan yapılacak alıntılarda kaynak göstermek zorunludur. EDİTÖR Cemalettin Çağdaş Yılmaz Arslan YAPIM Deha Ajans Ltd. Şti. Tel: 263 14 84 BASKI Deha Mat Ltd. Şti. mmo yayın no: 199 ISBN 975-395-243-
DÜZENLEME KURULU Ömer GÜLEKEN MMO Başkan Vekili Remzi ERİŞLER MMO Bursa Şube Sekreteri Süleyman EVCİLMEN MMO Antalya Şube Başkanı TankDEMİRAY MMO Ankara Şube Sekreteri Cemal GENCER MMO Ankara Şube Y.K.Ü. Uğurcan NAZLI MMO Adana Şube Y.K.Ü. T.Hikmet KARAKOÇ MMO Eskişehir Şube Y.K.Ü. Turhan ONGEN MMO İzmir Şube Y.K.Ü. Hasan CEBİROĞLU MMO İstanbul Şube Bşk. Vekili DinçerMETE MMO Edirne Şube Bşk. Vekili Metin ALBEYOGLU MMO Aydın İl Temsilcisi Selahattin SAPMAZ MMO Muğla İl Temsilcisi Hakkı ÖZÜTOK MMO Fethiye İlçe Temsilcisi Prof.Dr. Mehnjet ATILGAN MMO Denizli Şube Y.K.Ü. Faruk İNCEOGLU MMO Denizli Şube Y.K.Ü. Fatih YAŞA MMO Denizli Şube Sekreteri Ö. Faruk YÜKSEL MMO Denizli Şube Saymanı Servet TETİK MMO Denizli Şube Y.K.Ü. Yaşar YIKICI MMO Denizli Şube Y.K.Ü. Ahmet SİNKİL MMO Denizli Şube Üyesi YÜRÜTME KURULU Ufuk ABALIOĞLU M.Gülşen GÜNGÖR İsmail ÇELİK İnci İLGAZ MevlütÇELİKBİLEK Erdoğan KİRİŞ Ali DENİZ Mehmet SARICA Fatih DİLBAZ Ali Rıza YAZGAN İskender ERBİL SEMPOZYUM SEKRETERYASI Fatih YAŞA Erkin PALAMUTÇU SEMPOZYUM YERİ Çatalçeşme Oda Tiyatrosu Denizli Belediyesi Meclis Salonu DANIŞMANLAR KURULU ABALIOĞLUAli. ERDUYAN Tamer ABALIOĞLU İsmet EREN Prof. Dr. Aslan ACAR Mehmet ERGUN Yaşar Oğuz ADA H. Tekin ERHAN Ramazan AKŞAHİN Yalçın ERTÜRK Necati AKŞİTProf.Dr. M. Arif ESEN Hasan AKYÜREK Faruk EVRAN Vedat ALTUNTAŞ Turgay GERELİOĞLU İ. Haki:ı ALYANAK Prof. Dr. İbrahim GÖKALP Prof. Dr. Hüsnü Yusuf ASLANOĞLU Doç.Dr. Mehmet GÖKSU Yusuf Ziya ATICI Sait GÖKŞİN Ahmet ATMACA Mehmet GÜLSÖZ Doç. Dr. Alper AYDEMİR Mehmet GÜN Yücel AYDINLI Osman GÜNALP Sezai BAŞÇİFTÇİ Feyzullah GÜRGÜN Ertan BAYSAL Ali GÜVENALAli BEŞTAŞ Tanju HAZER Şeref CEYLAN Yrd.Doç.Dr. Tülay İLGERİ Süleyman CONTAY Gürol KALEMCİ Nail ÇELİKOK Bülent KARABACAK ÇETİŞLİ Prof. Dr. Halil Doç. Dr. Rasim ÇİZMECİ Hasan KARAMANLI A. İhsan ÇOPUR Süleyman KASAPOĞLU Kemal DEĞİRMENCİ İsmail KATRANCI Zafer DEMİREREN İbrahim KAYA Ramazan DEVELİ Hilmi KAYNAK Mustafa DOĞU Altan KEÇECİ Müjdat DURMAZ Prof. Dr.Ali KIVANÇ Behçet DUYSAL Ömer KOCABAĞ Durali DÜLGEROĞLU Prof. Dr. Ercan KOCAMAZ Hasan ECE İsmail KONYALIOĞLU Hilm 1 EDEM Ali KÖSEOĞLU Cevdet EMİR Cahit KUTLU R. Erhan MARIMAli NİZAMOĞLU İsmail OKTİK Prof. Dr. Şener ÖNCEL Abdi ÖZDEMİR Mehmet ÖZEK Doç Dr. Ziya ÖZEKMEKÇİ Nejdet ÖZPINAR Doç. Dr. Yahya PANAYIR İlter RENDE Prof. Dr. Hikmet SALGAR Gültekin Okay SARAÇOĞLU Önder ŞENEL Yavuz SİVRİ Esat SÖZKESEN Nuri SÜZÜK Lerzan TAŞKIRAN Cihan TERZİBAŞOĞLUAli TOSUN İsmail TOKER Emin TÜRKÖZ Hüseyin ÜLKÜ Turhan ULUKAYA Halil URGANLIOĞLU Bekir USLU M. Abdulkadir YALÇIN Cengiz YAVUZ Mehmet YILDIRIM Veli YUSUMUT Şah İsmail YÜKSEL Prof. Dr. Mehmet ZEYTİNCİ Cüneyt İRTİBAT BÜROSU: TMMOB Makina Müheı Atatürk Bulvarı SSK İshanı Kat:2 DHNİZLİ Tel isleri Odası Deni/li Şubesi Fa\: (25S) 263 36 3X - 263XX 36
YÖRESEL VE BÖLGESEL ÜRETİM ÇEŞİTLERİ İLE İLGİLİ KOSGEB-DKGM MÜDÜRLÜĞÜ FAALİYETLERİ Ahmet SİNKIL KOSGEB KOSGEB Kuruluş yasası gereği KOBI'lerin sektörel boyutta her türlü sorunlarına uygulanabilir çözümler bularak kaliteli üretim yapmalarını sağlamak, istihtamı artırmaktır. Dünya piyasalarının yoğunlaşarak rekabet ortamında gün geçtikçe artan ve değişen talep ve ihtiyaçların karşılanmasında yeni ürün, ürün çeşitliliği, esnek ve kaliteli üretim ve bilgi yoğun ilişkiler kazanmaktadır. Bu süreçte, kalkınma ve istihdam yaratma, Türkiye'nin temel öncelikleri arasında yer almaktadır. Bu gelişimin izlenebilmesi için en uygun potansiyel ise küçük ve orta ölçekli işletmelerdir. 1992 yılında Denizli'de kumlan KOSGEB-DKGM (Danışmalık ve Kalite Geliştirme) Müdürlüğü yöresel üretimlere öncelik ve önem vererek faaliyetlerine başlamıştır. DENİZLİ İLÇE VE BELDELERİMİZDE YAPILAN ÜRETİM ÇEŞİTLERİ Dokuma ve Tekstil Üretimi (Babadağ, Buldan, Kızılcabölük, Karahisar ve çevre köyleri artı Denizli Merkez) Ayakkabıcılık Sektörü (Acıpayam, Yeşilyuva beldesi ve Denizli merkez) Bıçak ve Ev Aletleri (Serinhisar Yatağan Beldesi) Erkek Dış Giyimi Üretimi (Tavas) Leblebi Üretimi (Tavas Kızılca Beldesi ve Serinhisar) Deri Konfeksiyon Üretimi (Acıpayam, Suçatığı, Yolçatığı, Gölcük Köyleri) Deri işleme Tesisleri ( Denizli Merkez) KOSGEB - DKGM MÜDÜRLÜşÜMÜZÜN BU BÖLGELERDEKİ FAALİYETLERİ Ayakkabı üreticisine verilen faaliyetler: 1-1.Öncelikle Yeşilyuva ayakkabı üreticileri değişik zamanlarda ziyaret edilerek üretim metotları ve sorunları tesbit edildi. Günlük 35 çift ayakkabı üretimi yapan bu işletmelerin görgü ve bilgisini artırmak için istanbul'da bulunan firmalara teknik gezi düzenlendi. Eski ve yeni teknoloji ile üretim yapan 35 firma ziyaret edildi. 1-2. Ayakkabı model çıkarma metotları konulu kurs düzenlendi. Bu kurs istanbul Ayakkabıcılar Konfederasyonu ikinci başkanı Dr. Cengiz KASTAN tarafından verildi. 25 katılımcı ile gerçekleştirildi. 1-3. Sayacılık konusunda kurs düzenlendi.kursu istanbul Sayacılar Odası Eğitim Müdürü Necdet ERK- KUTOşLU tarafından verildi. Kurs 15 gün süreli ve 35 katılımcı ile gerçekleşti. 1-4. Teknik Danışmanlık ve Pazar araştırma destekleri devam etmektedir. BIÇAK VE EL ALETLERİ: 2-1.1993 yılından bu yana yapılan çalışmalar neticesinde Yatağan da bıçak üretimini arttırmak ve kaliteyi geliştirmek için ORTAK KULLANIM ATÖLYESİ kuruldu. Deneme üretimi devam etmektedir. DENİZLİ DERİ IşLETMELERI: ORTAK KULLANIM ATÖLYESİ (ORTKA) kurma çalışmaları devam etmekte, makina ve ekipmanların ihalesi yapılmıştır. 1997 yıl sonuna kadar faaliyete geçeceğine inanıyoruz.
LEBLEBİ ÜRETİMİ: Üretim teknolojilerini geliştirmek yani belli paremetrelere dayanan üretim metotlarının tespiti için çalışmalar devam etmektedir. ERKEK DIŞ GİYİMİ: Tavas'ta erkek dış giysi model çıkarma ve konfeksiyon üretim metotları konusunda 11 saatlik kurs düzenlendi. Kursu Prof. Dr. M. Çetin ERDOşAN tarafından verildi. Kaliteli üretim gerçekleştirmek için ORTKA kurma çalışmaları devam etmektedir. DERİ KONFEKSİYON ÜRETİMİ: Kalite geliştirme ve Pazar araştırma destekleri devam etmektedir. DOKUMACILIK VE TEKSTİL ÜRETİMLERİ: Dokumacılık ve tekstil ürünleri Denizli'de ulaştığı nokta ile Türkiye'nin en önemli üretim ve ihracat merkezlerinden biri durumundadır. Bu gelişme Türkiye genelinde 198 sonrası olarak bilinir. Denizli'nin şaşılan bu başarısı arkeolokların kazılarda araştırmalarına göre 22 yıllarına dayandığı belirtilmektedir. Efes Limanında aracı kullanılmadan italya, ispanya gibi ülkelere tekstil ihraç ettikleri ifade edilmekte. Denizli'de tekstil sektörü ileri teknoloji ile geri teknoloji yan yana üretim yapmakta. Geçmişi bu kadar geri giden tekstil ve dokumacılık mesleği ilçe ve köylerde aile işletmesi olarak ev altlarında üretilmekte. Kara tezgah denilen geri teknoloji ile üretimleri gerçekleştiren bu üreticiler teknolojilerini yenilememktedirler. DKGM Müdürlüğümüz dokumacılığın sorunlarına gerçekçi çözüm bulmak için öncelikle envanter çalışması yapılması gerektiğini tespit ederek finansörlüğünü KOSGEB- Denizli Ticaret Odası müşterek üstlenerek Denizli istatistik Müdürlüğü'ne 1993 yılında bir envanter çalışması yaptırdı. Makina Kimya Endüstri'sinin Prototip olarak ürettiği yerli teknoloji makinalarının KOSGEB tarafından desteklenerek Halk Bankası aracılığı ile dokumacıların alması uğraşı verildi. Bu kredilendirme yıllık % 1 düşük faizli olmasına rağmen bankanın istediği teminatı verme imkanları olmadığı için bu kredilendirme başarıya ulaşmadı. Başkanlık dokumacıların sorunlarına köklü çözümler getirebilmesi için bir fizibilite etüt projesi yaptırmaya karar verdi, ihalesi yapıldı. Yakında bu proje yükleniciler tarafından başkanlığa teslim edilecek. Önerilecek çözümler üzerinde hedefe ulaşılmaya çalışılacak. Yukarıda örneklemesini yaptığımız Kredilendirme yöntemi ile dokumacıların teknelojilerini yenileme imkanı olmayacağı kanaatindeyiz. Ancak müteselsil (Zincirleme) kefil yöntemi ile desteklenir ise başarıya ulaşacağı kanaatindeyiz, bu destekleme yöntemi Orman Bakanlığı ORKÖY'ün Orman Köylerine uyguladığı kredilendirme yöntemidir.
YÖRESEL VE BÖLGESEL MODERNİZASYONDA KOSGEB'İN ETKİNLİKLERİ VE DENİZLİ İLİNDEKİ UYGULAMALAR ~ Öner ELTUGAY* KOSGEB Yöresel ve bölgesel modernizasyon programlan mevcut üretim potansiyelleri dikkate alınarak gerekli tespitlerin yapıldığı, geleneksel anlamda üretim ilişkilerine sahip işletmelerin geliştirilmelerine yönelik uygulamaları uygulamaları kapsamaktadır. Bu programların genel amaçlarını aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür. a) Üretim araçlarının (Makina, teçhizat) modernizasyonu b) Yeni teknolojilerinin tanıtılması ve uygulanması c) İstihdamın arttırılması d) Üretimde kalitenin arttırılması e) Rekabet gücünün geliştirilmesi Ekonomik ve sosyal gelişme katkı sağlanması KOSGEB, Kuruluş Kanunu gereği birden çok işletmenin sorunlarına çözümler getirmeyi hedeflemekte olduğundan, özellikle makina-teçhizat ve teknik danışmanlık desteğini, kurduğu hizmet merkezi birimleri ile KOS İşletmelerine sunmaktadır. Bu hizmet merkezlerini; Danışmanlık ve Kalite Geliştirme Merkezleri, Ortak Kullanım Atölyeleri ve İhtisas Merkezleri olarak sıralayabiliriz. Yöresel ve Bölgesel Modernizasyon Projelerinde öncelikli ihtiyaç olarak ön plana çıkan makina-teçhizat desteği, yukarıda bahsedilen "Ortak Kullanım Atölyesi" hizmet birimi ile verilmeye çalışılmakta ve bu projelerde söz konusu birim sıkça kullanılmaktadır. Ortak Kullanım Atölyesi; hizmet birimi işletmelerin ortak ihtiyaçlarına cevap veren, yeni teknoloji ürünü makina ve teçhizatı bünyesinde bulunduran, ayrıca bilgi temini ve teknik danışmanlık hizmetlerini de sunan bir Servis Merkezidir. Bu model, bugüne kadar desteklenecek işletmelerin temsilcileri konumundaki Kooperatif, Vakıf, şirket gibi örgütlerine kullanım hakkı devredilerek yürütülmüş, başka bir deyişle KOSGEB tarafından temin edilen atölye teçhizatının işletilmesi bu tüzel kişiliklere bırakılarak; gerek bina, gerek personel, gerekse işletme masraflarının tümü bu Kuruluşlar tarafından karşılanmıştır. Uygulamaların ışığı altında bu modelin zaman içinde daha da geliştirebileceği düşünülmektedir. Denizli'de KOSGEB proje faaliyetleri kapsamında aşağıdaki konular üzerinde çalışılmaktadır. a) Yatağan'da Bıçak ve El Aletleri Üreticilerine Yönelik, Destekleme Projesi b) Deri üreticilerine Yönelik Proje c) Dokuma Tezgahlarının Modernizasyonu Projesi d) Tasarım "CAD/CAM" Projesi Kapsamında Yürütülen Araştırma Projesi Bu sayılan ilk ikisi, metnin başında bahsedilen Servis Merkezi desteği ile hayata geçirilmekte, diğer ikisi ise yeni finansal kaynaklara ihtiyaç duyulan ve yıllara göre adım adım gerçekleştirebilecek daha büyük çaplı projeler özelliğini göstermektedirler.
1- YATAşAN'DA BIÇAK VE EL ALETLERİ ÜRETİCİLERİNE YÖNELİK DESTEKLEME PROJESİ Bu proje, Yatağan (Denizli) beldesinde mevcut durumda kapasite kullanımı düşük, kalitesi değişken bıçak ve el aletleri üretiminin standart bir kalitede ve daha yüksek kapasitelerde gerçekleştirilmesi dolayısıyla, bu işle uğraşan üreticilerin ekonomik durumlarını düzeltmek ve bu mesleği yaygınlaştırmayı amaçlamaktadır. Projenin başlangıcında Kumluşumuz tarafından yürütülen anket çalışmasnda sorunlar belirlenmiş ve Yatağan'a kurulacak bir Seviş Merkezi ile sorunlara çözüm bulunması kararına varılmıştır. YATAĞAN / DENİZLİ'DE BIÇAKÇILIK VE EL ALETLERİ ÜRETİMİNİ ETKİLEYEN OLUMSUZLUKLAR ORTKA İŞBİRLİĞİ MODELİ İşletme Sermayesi Malzeme temini MAKİNA TEÇHİZAT ORTKA İcra Kurulu / Danışma Kurulu BİNA PERSONEL İŞLETME Diğer Kalifiye eleman Makina parkı KOSGEB KOOPERATİF YABELTAŞ ESNAF SANATKAR ODASI Yaklaşık 25 işletmeye hizmet etmekte olan Servis Merkezi Ağustos 1997 tarihinde deneme çalışmasına başlamıştır. Üreticiler tesisten hizmet almaları karşılığında belirli bir ücret ödemektedirler. Atölyenin işleme kapasitesi tek verdiye ile çalışıldığı takdirde günde 2 adet bıçak olmak üzere, yıllık toplam 6. adet bıçaktır. h-i ü z >-t N M H m% «P Ön şekillendirme Taşlama Parlatma,Bileme Isıl işlem, sap takma ve son işlemler BIÇAK VE EL ALETLERİ ÜRETEN İŞLETMELER ORTKA BIÇAK VE EL ALETLERİ ÜRETEN İŞLETMELER 2 «.E a t.e, o «E >. 2 N
2- DERİ ÜRETİCİLERİNE YÖNELİK PROJE Denizli'de deri iş kolunda kaliteli üretim, verim artışı, çevre kirliliğinin aza indirgenmesini amaçlayan ve işletmelerin kendi bünyelerinde bulunmayan makina parkından ortak faydalanmasına açık olacak atölyenin kuruluş çalışmaları devam etmektedir. Dericilik Ortak Kullanım Atölyesi'nden 12 deri işletmesi ve bunlara bağlı olarak 15 deri konfeksiyon ve 11 ayakkabı üreticisinin yararlanması hedeflenmektedir. Bundan önceki bölümde anlatılan Servis Merkezi gibi Kooperatif işletmesi statüsünde hizmet verecek olan Servis Merkezi 1998 yılı başında hizmete geçecektir. Merkezde sıkma, yarma ve tıraşlama makinalan bulunacaktır. ü z M N H wsi Islatma Kireçleme, Sarma Piklaj, Kromlama Sıkma, Yarma, Traşlama 2.Kromlama, Nötralizasyon, Boyama, Yağlama, Kurutma Çivileme, Finisaj DERİ İŞLETMELERİ ORTKA DERİ İŞLETMELERİ CD E CD CO.! C ç O co CD OJ T3 ^ j> c d) CD O E E.hz o CÖ F 3- DOKUMA TEZGAHLARI MODERNİZASYON PROJESİ Sağlanan uygun koşulu finansman olanağının kullanılarak finansal kiralama ile küçük ve orta ölçekli tekstil işletmelerinde kullanılan dokuma tezgahlarının modern tezgahlarla değiştirilmesi yoluyla üretimde modernizasyon sağlanması amaçlanmaktadır. Denizli ve Uşak illerini kapsayan Proje uygulanırken dokuma işletmelerine; Uygun finansman desteğinin sağlanması, Ürün ve eğitim teknolojisinin geliştirilmesi, Eğitim ve kalite geliştirme ihtiyaçlarının karşılanması yolunda çalışmalar bir program dahilinde yapılacaktır. Anılan çalışmalar çerçevesinde bir danışmanlık firmasına araştırma yaptırılmış olup, firma sonuç raporunu bugünlerde teslim edilecektir. 4- CAD/CAM PROJESİ (Ankara, Adana, Bursa, Denizli, Gaziantep, Konya) KOSGEB şimdiye kadar, Bilgisayar Destekli Tasarım ve Bilgisayar Destekli üretim konularında eğitim alanında yoğun çaba harcamıştır. Bu proje ile eğitimde sağlanan bilgi altyapısının giderek üretime yansıtılması ve bu amaçla kullanılacak yöntemlerin saptanması ana hedef olarak belirlenmiştir. KOS işletmelerinde kullanılan üretim yöntemlerinin iyileştirilmesi ve CAD/CAM özellikli üretim araçlarının devreye alınması için gerekli yöntemlerin tanımlanması projenin ana amacıdır. Bu amaca yönelik olarak CAD/CAM yapılanma modellerinin belirlenmesi ve uygulama olanaklarının araştırılması işi, yüklenici danışman firmanın hazırladığı rapor göz önünde bulundurularak, uygulama aşamasına geçilmesi hedeflenmektedir. Proje kapsamında yer alan Denizli ilinde yapılan araştırmanın sonuçları Ek-1 olarak verilmiştir.
EK C 4.1 İŞLETMELERİN FALİYET ALAN RAPORU 321 332 381 382 3822 3823 3824 3843 3854 44 % 4% 28% 2% % % 2% % % u 321- Dokuma Sanayii 2 332- Ağaç Mobilya Sanayii 2 381- Metal Eşya Sanayii 13 382- Makine Sanayii (Elektrik Makineleri Hariç) 9 3822- Tarımsal Makine ve Gereçlerin Yapım ve Onarımı 3823-3824- Metal ve Metal Dışı Makineleri İşleyen Makinelerin Yapım ve Onarımı Özel Endüstri Makineleri ve Gereçleri Yapım ve Onarımı 1 3843-3854- Motorlu Kara Taşıtları Yapım, Montaj ve Onarım Sanayii Diğer Toplam 45 1
EK C 4.2 GENEL İŞLETME BİLGİLERİ 1 2 3 4 Tezgah Yükleme Planı Yapanlar 17% 25% 7% Düzenli Üretim Süreleri Özel Sipariş Alanlar Toplam 45 Tezgah Yükleme Planı Yapanlar... 4 Düzenli Üretim Süreleri 1-Günlük 7 2-Haftalık 2 3-Aylık 1 4-1 Aydan Fazla 3 Özel Sipariş Alanlar 3 14% Yan Ürün (Anasanayiye) Doğrudan Piyasaya Her ikiside İhracat Yapanlar Doğrudan Dolaylı Her ikiside Yan Ürün (Anasanayiye).. Doğrudan Piyasaya Her İkiside ihracat Yapanlar Doğrudan Dolaylı Dolaylı 31 5 21 8 1 11
EK C 4.3 GENEİŞYERİNDE BİLGİSAYAR TEKNOLOJİSİNİN KULLANIMI Bilgisayarlarda kullanılan işletim sistemleri I DOS 34 WINDOWS 31 MOW UNIX NOVELL 8 DİĞER 1 Toplam 36 işyerinde Bilgisayar Kullananlar DOS WINDOWS MOS UNIX NOVELL DİĞER Evet 36 Hayır 9 Toplam 45 Bilgisayarların Kullanım Alanları o% o% Yazışmalar 36 Stok 3 Muhasebe 36 Puantaj 23 Güvenlik DİĞER YAZIŞMALAR STOK MUHASEBE PUANTAJ GÜVENLİK DİĞER 12
EK C 4.4 İŞLETMECİLERİN BİLGİSAYAR KULLANMA NEDENLERİ C) 33% 33% % işyerinde Bilgisayar Kullananlar 1- Gereksinim Olmamasından Dolayı 2- Yetişmiş Personel Olmamasından Dolayı 3- Maliyetinden Dolayı 4- Diğer işyerinde Bilgisayar Kullananlar 13
21.YÜZYILA DOĞRU DENİZLİ SANAYİİ SEMPOZYUMU EK C 4.5 İŞLETMECİLERİN BILGİSAYABILGİSAYARLARIN İLETİŞİM ALANINDA KULLANILMA DURUMLARI 96bps 144bps 288bps 336bps Diğer 19% % 14% % % L İletişimde Bilgisayar Kullananlar Fax/Modem Birimi Olanlar Fax/Modem Birimi Hızları Bilgisayar Kullananlar 36 İletişimde Bilgisayar Kullananlar... 7 Fax/Modem Birim Olanlar 7 42% 14% % u Internet'e Bağlı E-Mail No Var WEB Sayfası Var 96 Bps 144 Bps 288 Bps 336 Bps Diğer Internet'e Bağlı Olanlar E-Mail Numarası Olanlar WEB Sayfası Olanlar 6 1 3 1 14
EK C 4.6 İLETİŞİMDE BİLGİSAYAR KULLANMAMA NEDENLERİ 44% 2% 17% 27% iletişimde Bilgisayar Kullanmayanlar k Bilgisayarını İletişimde Kullanmak isteyenler Bilgisayarı Olanlar 36 Bilgisayarını İletişimde Kullanmayanlar 7 1-Gereksinim Olmamasından Dolayı 7 2- Maliyetinden Dolayı 3-Yetişmiş Eleman Bulunmaması 6 4-Diğer Nedenler 1 Bilgisayarını İletişimde Kullanmak İsteyenler 15
EK C 4.7 İŞLETMELERİN AR-GE BİRİMİ BULUNDURMA DURUMLARI AR-GE Birimi Olan İşletmeler AR-GE Birimide Bilgisayar Kullananlar AR-GE Birim Kurmak isteyenler 85% 24% 14% 4% I. AR-GE Birimi Bulunan İşletmeler 3 AR-GE Biriminde Bilgisayar Kullananlar... 2 AR-GE Birimi Kurmak İsteyenler. 27 1 Gereksinim Olmamasından Dolayı 27 2 Maliyetinden Dolayı 1 3 Yetişmiş Personel Bulunmaması 6 4 Diğer 2 AR-GE Birimi Bulunmama Nedenleri 16
EK C 4.8 İŞLETME KALİTE VE GÜVENLİK STANDART UYGULAMALARI 1 2 3 4 % % 37% 12% 1 Kalite/Güvenlik Uygulaması Olanlar Kalite Sistemi Üretilen Ürünler Güvenlik/Emniyet Kapsamında CE işareti CE işareti Çalışmaları Sürüyor Danışman Kullananlar Kalite/Güvenlik Uygulaması OLANLAR 8 1- ISO 91 O 2- ISO 92 3- ISO 91 ÇALIŞMALARI SÜRÜYOR... 3 4- ISO 92 ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR 1 Üretilen Ürünler Güvenlik/Emniyet Kapsamında 8 CE işaretli CE işareti Çalışmaları Sürüyor Danışman Kullananlar 3 17
EK C 4.9 İŞLETMELERDE KULLANILAN TEZGAHLARIN ORANLARI Klasik Özel Amaçlı CNC 18
EKC 4.1 İŞLETMELERİN CAD UYGULAMALARI KULLANIM DURUMU I İşyerinde CAD Uygulaması Yapanlar I CAD Uygulaması Kullananlar 11 CAD Yazılımlarını Kullanan Personelin Eğitim Durumları 1- ilkokul (Erkek) 1 2- ilkokul (Kadın) O 3- Ortaokul (Erkek) 2 4 " Ortaokul (Kadın) O 5 Lise (Erkek) 2 6- Lise (Kadın) 1 7 " Meslek Lisesi (Erkek) O 8- Meslek Lisesi (Kadın) O 9- Yüksekokul (Erkek) 8 1- Yüksekokul (Kadın) 3 Toplam 17 321 332 381 382 3822 3823 3824 3843 3854 3854 5% % 11 % % 11 5% % % 47% 17% I CAD Yazılımlarını Kullanan Personelin Eğitim Durumları 19
EK C 4.11 CAD UYGULAMALARININ BULUNMAMA NEDENLERİ 1 2 35% 26% 41 % % CAD Uygulaması Yapmayanlar CAD Uygulamalarının Bulunmama Nedenleri 1-, 2- CAD Uygulaması Bulunmayanlar CAD YaYapmak İsteyenler Gereksinim Olmasından Dolayı.. Maliyetinden Dolayı 34 31 12 Q CAD Uygulaması Yapmak İsteyenler 3-4- Yetişmiş Personel Bulunmaması Diğer..... 14 r» 2
EK C 4.12 İŞLETMELERİN CAM UYGULAMALARI KULLANIM DURUMU 1 2 3 1 2 3 CAD Uygulaması Yapmayanlar CNC Kodların Üretim Şekli CAM Yazılımı Almayı Düşünenler CAD-CAM Sistemini Seçim Nedenleri 2 3 4 y CAM Uygulamalarının Yapılamama Nedenleri CAM Uygulaması Yapanlar CNC Kodların Üretim Şekli 1- El ile 2- Disketle satın Alınan 3- Diğer CAM Yazılımı Almayı Düşünenler CAD/CAM Sistemi Seçim Nedenleri 4- Tevsiye 5- Maliyet 6- Diğer CAM Uygulamalarının Yapılamama Nedenleri 7- Gereksinim Olmamasından dolayı... 8- Maliyetinden Dolayı 9- Yetişmiş Personel Olmamasından Dolayı. 1- Diğer Nedenler CAM Uygulaması Kullanmak isteyenler. Toplam... 16 1 3 1 4 6 3 6 8 15 13 3 23 45 CAM Uygulaması Kullanmak İsteyenler 21
EK C 4.13 CAD/CAM EĞİTİMİNE İŞLETMELERİN YAKLAŞIMI ıo 17% % 29% 23% 2% % % % 17% 8% 1 1 CAD/CAM Kullanan Personelin Eğitim Durumları CAD Yazılımlarını Kullanan Personelin Eğitim durumları 1-ilkokul (Erkek) II 12 13 14 2-İlkokul (Kadın) 3-Ortaokul (Erkek) 4-Ortaokul (Kadın) 5- Lise (Erkek) B 6- Lise (Kadın) 2% 62% 7- Meslek Lisesi (Erkek) 8- Meslek Lisesi (Kadın) 57% 9- Yüksek Okul (Erkek) 1- Yüksek Okul (Kadın) I Toplam 11- Personelini CAD/CAM Eğitimini Yeterli Bulanlar 9 12- Personelin CAD/CAM Eğitimi İçin Destek Bekleyenler 28 13- CAD/CAM Kullanımı Konusunda Personelin Bilgilerinin Yenilenmesini İsteyenler.. 29 14- Personele CAD/CAM Eğitimi İçin izin Verecek ve Kurs Aldıracak Olarlar 26 Toplam 45 6 1 8 1 6 3 34 TEMAV- 1997 22