TEMMUZ 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU 2018 yılı içerisinde Türk araçlarının karayolu ile taşımacılık yaptığı ülkelerin harita üzerinde gösterimi OCAK-HAZİRAN 2018 İHRACAT VERİLERİ Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Temmuz ayında ihracat, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11,8 artarak 14 milyar 106 milyon dolar oldu. Bu sayede 2018 yılı Temmuz ayı, bugüne kadar en çok ihracat gerçekleştirilen Temmuz ayı olarak kayıtlara geçti. Yılın ilk 7 ayında ihracatın yüzde 7 artışla 96,3 milyar dolara, son 12 aylık ihracatın da yüzde 8,1 artışla 163,3 milyar dolarla tüm zamanların zirvesine ulaştı Temmuz ayında sektörel bazda en fazla ihracatı, 2,8 milyar dolarla yine otomotiv sektörü yaptı. Bu sektörün ihracatı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 13,8 arttı. Otomotiv sektörünü, 1,6 milyar dolarla hazır giyim ve konfeksiyon ve 1,5 milyar dolarla kimyevi maddeler sektörleri takip etti. Temmuz ayında en fazla ihracat artışı yaşayan sektörler ise, yüzde 77 ile savunma ve havacılık sanayii, yüzde 64 ile gemi ve yat, yüzde 60 ile çelik oldu. İhracat pazarlarına bakıldığında; Temmuz ayında 223 ülkeye ihracat gerçekleştirdiğimizi görüyoruz. Bu ülkelerden 170'ine ihracatımıza artış yaşadık. En çok ihracat gerçekleştirdiğimiz ilk 5 ülke Almanya, İngiltere, ABD, İtalya ve Irak oldu. Bunların yanında, ihracat artışında dikkat çeken ülkeler var; Umman'a ihracatımız 4 katına, Libya'ya 3 katına, Kolombiya, Güney Kore ve Hindistan'a ihracatımız ise 2,5 katına çıktı. Ülke gruplarında ise AB her zaman olduğu gibi lider. AB'ye ihracatımız Temmuz'da %15 artarak 6,9 milyar dolara ulaştı, AB'nin ihracatımızdaki payı da bu sayede yüzde 48,7 oldu. 1
İHRACAT TAŞIMALARI UND nin derlediği verilere göre; 2018 yılı Ocak-Temmuz toplamında, Türk araçları bir önceki yılın aynı dönemine göre %3 düşüş ile 694.824 adet, Yabancı araçlar %10 büyüme ile 204.309 adet taşıma gerçekleştirdiler. Türk ve Yabancı araçlar toplamda fazla bir değişime uğramadı ve 899.133 adet ihracat taşıması gerçekleştirdi. İhracat taşımalarının %77 si Türk, %23 ü ise Yabancı plakalı araçlar ile yapıldı. İhracat taşımalarımızda %34 oranında büyük bir paya sahip olan Irak ı hariç tutacak olur isek; Türk araçlar bir önceki yılın aynı dönemine göre %1 artış yaşadılar, Yabancı araçlar ise %11 büyüme sağladılar. Suriye ye yapılan taşımalar %22 düşüş yaşadı, Geçen yıl ilk 2 aylık dönemde hızlı başlayan Irak pazarı da geçen yıla oranla %9 düşüş gösteriyor. Irak ve Suriye deki düşüş Ortadoğu ülkeleri toplamını da etkilediği için Ortadoğu da %12 düşüş olduğu görülüyor. Avrupa nın genelinde yaşanan artış eğilimi özellikle komşu ülkelerde; Romanya %23, Yunanistan %14, Bulgaristan %27 olmak üzere olumlu etkilere sebep oldu. Polonya, Macaristan ve Avusturya gibi Orta Avrupa ülkelerinde de %15 e varan artışlar dikkat çekiyor. Avrupa ülkelerine toplamda %9 artış yaşandı. Avrupa ülkeleri ile yapılan KUKK toplantılarında alınan olumlu sonuçlar ile birlikte Avrupa ülkelerine ihracat taşımalarımız artmaya devam etmektedir. 2017 yılında Nahcivan ve Azerbaycan a yapılan ihracat pazarında azalma görülmüştü, 2018 yılında ise Nahcivan a %15, Azerbaycan da %15 artış olduğu görülüyor. Gürcistan a yapılan ihracat taşımalarında ise Türk araçlarının payları %6 oranında düştü ve Gürcistan plakalı araçlar pazarda yükselişe geçtiler. Türk araçlarının İran a yaptığı ihracat taşımalarında %15 düşüş görülüyor. İran araçları ise Türkiye den yaptığı ihracat taşımalarında %28 oranında artış gösteriyorlar. TÜRK ARAÇLARININ İHRACAT TAŞIMA SAYILARI GİTTİĞİ ÜLKE 2014 2015 2016 2017 Ocak-Temmuz'17 Ocak-Temmuz'18 Değişim Pay IRAK 558.979 473.997 436.364 468.796 276.436 251.465-9% 36,19% SURİYE 122.544 168.287 154.330 149.836 83.207 65.081-22% 9,37% ALMANYA 87.532 89.970 94.404 96.418 55.314 56.708 3% 8,16% NAHÇIVAN 26.604 33.920 57.567 40.756 19.613 22.575 15% 3,25% İRAN 33.585 38.669 48.385 49.833 28.605 24.319-15% 3,50% İTALYA 41.842 43.222 43.120 44.684 27.255 27.385 0% 3,94% ROMANYA 23.849 23.229 29.307 33.552 18.947 23.541 24% 3,39% FRANSA 27.237 29.652 31.142 30.755 17.739 20.445 15% 2,94% AZERBAYCAN 50.805 35.207 26.553 31.358 18.028 20.696 15% 2,98% GÜRCİSTAN 45.192 36.475 43.338 40.157 23.290 21.995-6% 3,17% YUNANİSTAN 17.744 15.965 17.640 18.440 10.693 12.221 14% 1,76% BULGARİSTAN 13.399 13.145 15.169 15.590 9.000 11.233 25% 1,62% BİRLEŞİK KRALLIK 16.802 17.608 20.456 20.843 11.821 11.685-1% 1,68% İSPANYA 11.582 14.106 15.393 18.709 10.751 11.578 8% 1,67% POLONYA 10.366 11.131 13.792 13.618 7.478 8.537 14% 1,23% ÖZBEKİSTAN 7.809 6.907 9.048 11.984 6.375 9.819 54% 1,41% HOLLANDA 11.639 12.845 13.100 13.999 7.902 8.736 11% 1,26% RUSYA FEDERASYONU 13.733 11.620 300 8.704 2.195 9.804 347% 1,41% TÜRKMENİSTAN 34.094 32.844 28.052 24.770 16.535 6.548-60% 0,94% SIRBİSTAN 4.454 4.353 5.386 6.250 3.500 4.414 26% 0,64% MACARİSTAN 4.205 5.085 6.792 7.860 4.452 4.950 11% 0,71% AVUSTURYA 7.099 7.417 7.514 7.659 4.209 4.645 10% 0,67% DİĞER ÜLKELER 149 124 204 236 53.816 56.444 5% 8,12% TOPLAM 1.258.287 1.198.205 1.205.577 1.250.067 717.161 694.824-3% 2
Türkmenistan a yapılan taşımalarda %60 oranında ciddi düşüş olduğu görülmektedir. Bu konuda yapılan araştırmalarımızda, Türkmenistan daki mevcut projelerin tamamlanması ve aynı ölçekte yeni projeler olmaması, ihracat taşımalarımızı olumsuz etkilemektedir. Türkmenistan taşımaları düşüşe geçmesine rağmen, Özbekistan taşımalarında ise %54 oranında artış yaşanıyor. Türkmenistan pazarındaki azalış, Özbekistan a artan pazarımız ve Rusya ya artan pazarımız ile ikame ediliyor. Mayıs ayı içerisinde Semerkant ta gerçekleştirilen Özbekistan-Türkiye KUKK toplantısı ile birlikte %50 artan geçiş belgesi kotası ile birlikte Özbekistan a olan taşımalarımız daha da artmıştır ve kotası dolan belgeler için ek 6.000 adet belge Ağustos ayı içerisinde alınmıştır. BDT ülkelerine yapılan taşımalarda en önemli yere sahip Rusya Federasyonu na baktığımızda bu yıl taşımaların hızla yükselişe geçmesi ile birlikte ihracat taşımalarımızda %347 oranında artış olduğu görülüyor. Öyle ki Rusya için aylık dönemlerde açılan geçiş belgeleri Mayıs ayında yeterli gelmediği için ek 700 adet belge, Haziran ayında da ek 500 adet belge kullanıma açılmıştı. Temmuz da 100 ve Ağustos ise 200 adet ek belge kullanıma açıldı. Özellikle Haziran ayında Rusya da başlayan Dünya Kupası organizasyonu kapsamında Gıda taşımacılığında ciddi artış olduğu görüldü. Bununla birlikte, ulaşımın Rusya üzerinden transit geçerek sağlandığı güzergâhlarda da taşımaların arttığını görüyoruz. Altyapı yatırımları ve süren inşaat projelerinin artması ile birlikte, ihracat taşımalarımızda Ukrayna ya %63 oranında artış yaşanmış ve Nisan-Mayıs-Haziran dönemine ait ikili geçiş belgeleri Haziran ayının başında bitmişti. Moldova ya ise %20 oranında artış görülmektedir. BDT ve Orta Asya ülkelerine Ocak-Temmuz toplamında %4 artış yaşanmıştır. İHRAÇ TAŞIMALARDA TAŞITIN BAYRAĞINA GÖRE TÜRK-YABANCI PAZAR PAYLAŞIMI TAŞIT ÜLKESİ 2013 2014 2015 2016 2017 Ocak- Ocak- Temmuz'17 Temmuz'18 Pay Değişim TÜRKİYE 1.255.115 1.258.287 1.198.205 1.205.577 1.250.067 717.161 694.824 77,28% -3% YABANCI 288.529 309.744 297.340 312.069 335.001 184.945 204.309 22,72% 10% BULGARİSTAN 60.905 62.222 61.240 62.386 65.373 36.650 37.498 18,35% 2% İRAN 33.866 32.161 31.143 39.893 38.918 20.915 26.713 13,07% 28% ROMANYA 28.237 32.527 31.741 32.469 35.621 20.217 22.484 11,00% 11% GÜRCİSTAN 20.146 26.126 25.244 25.348 27.728 15.153 18.328 8,97% 21% KKTC 15.821 18.105 19.128 19.801 23.171 13.217 14.351 7,02% 9% MAKEDONYA 14.228 17.715 16.870 16.828 18.055 9.816 11.101 5,43% 13% SIRBİSTAN 7.360 9.215 11.016 12.715 15.062 8.191 9.936 4,86% 21% UKRAYNA 13.555 14.443 12.042 15.100 15.142 8.022 8.064 3,95% 1% POLONYA 8.782 10.424 11.386 11.523 12.478 6.939 7.644 3,74% 10% MOLDOVA 14.242 14.068 9.683 11.053 9.918 5.845 5.589 2,74% -4% AZERBAYCAN 1.400 3.792 4.820 4.994 6.342 3.419 4.183 2,05% 22% SLOVAKYA 3.405 4.144 4.983 5.631 6.524 3.704 4.048 1,98% 9% ALMANYA 4.441 3.901 4.319 5.288 6.301 3.648 3.846 1,88% 5% IRAK 19.275 13.459 8.058 5.443 7.263 3.276 2.901 1,42% -11% RUSYA FEDERASYONU 7.283 8.002 7.192 2.312 3.314 1.309 2.862 1,40% 119% DİĞER ÜLKELER 35.583 39.440 38.475 41.285 43.791 24.624 24.761 12,12% 1% GENEL TOPLAM 1.543.644 1.568.031 1.495.545 1.517.646 1.585.068 902.106 899.133 100,00% 0% İlk 7 ayda, Türkiye den yapılan ihracat taşımalarında; Türk araçlar bir önceki döneme göre yüzde 3 düşüş yaşadılar. Yabancı araçlar ise %10 artış yaşadılar, Genel toplamda ise bir değişim olmamıştır. Yabancı araçların payı %23, Türk araçların payı ise %77 olarak gerçekleşti. 3
İTHALAT TAŞIMALARI İTHAL TAŞIMALARDA TAŞITIN BAYRAĞINA GÖRE TÜRK-YABANCI PAZAR PAYLAŞIMI TAŞIT ÜLKESİ Oca- Oca- 2013 2014 2015 2016 2017 Değişim Pay Tem'17 Tem'18 Değişim Pay TÜRKİYE 410.563 432.861 425.029 370.325 453.678 23% 66,47% 260.116 257.831-1% 66,20% TOPLAM YABANCI 191.401 192.583 200.460 212.948 228.819 7% 33,53% 131.660 131.666 0% 33,80% İRAN 37.920 33.792 32.354 43.291 47.494 10% 22,91% 25.079 33.086 32% 29,19% BULGARİSTAN 49.221 47.085 48.685 48.855 52.984 8% 25,56% 30.711 27.991-9% 24,69% ROMANYA 22.051 22.543 23.295 23.063 24.815 8% 11,97% 15.688 13.313-15% 11,74% POLONYA 8.707 10.028 11.375 11.626 11.714 1% 5,65% 6.824 7.004 3% 6,18% SIRBİSTAN 6.583 6.994 8.269 9.404 11.708 25% 5,65% 7.077 5.836-18% 5,15% UKRAYNA 7.394 8.098 7.710 8.411 8.698 3% 4,20% 4.331 4.810 11% 4,24% MAKEDONYA 7.597 8.706 8.679 7.536 8.278 10% 3,99% 4.318 4.112-5% 3,63% SLOVAKYA 3.126 3.720 4.808 5.367 6.140 14% 2,96% 3.551 3.834 8% 3,38% ALMANYA 4.153 3.641 4.961 5.374 6.449 20% 3,11% 3.737 3.636-3% 3,21% KKTC 4.577 4.708 4.976 4.928 4.517-8% 2,18% 3.593 3.529-2% 3,11% MACARİSTAN 5.733 6.045 6.096 5.551 5.798 4% 2,80% 3.372 3.000-11% 2,65% MOLDOVA 5.700 6.079 4.986 4.831 4.632-4% 2,23% 2.937 2.361-20% 2,08% ÇEK CUMHURİYETİ 3.285 3.602 3.440 3.443 3.863 12% 1,86% 2.239 2.165-3% 1,91% BOSNA-HERSEK 743 962 1.587 3.239 4.490 39% 2,17% 2.679 2.111-21% 1,86% GÜRCİSTAN 1.424 1.448 1.976 2.255 2.936 30% 1,42% 1.686 1.919 14% 1,69% DİĞER ÜLKELER 23.187 25.132 27.263 25.774 24.303-6% 3,56% 13.838 12.959-6% 3,33% Genel Toplam 602.185 625.604 625.517 583.290 682.497 17% 391.776 389.497-1% 4
2018 yılının ilk 7 ayında ithalat taşımalarında genel toplamda %1 düşüş olduğu görülüyor. Türk araçların sayısında %1 oranında düşüş yaşanırken Yabancı araçların oranında bir değişiklik olmadı. Geçen yıla göre Yabancı araçlar Pazar payında %34 e kadar paylarını artırmış durumdalar. İthalat taşıması yapan Yabancı araçları, başta İran olmak üzere Bulgaristan ve Romanya takip ediyor. TÜRK ARAÇLARININ YÜKLEME ÜLKELERİNE GÖRE İTHAL TAŞIMALARI YÜK ALINAN ÜLKE 2013 2014 2015 2016 2017 Değişim Ocak- Tem'17 Ocak- Tem'18 Değişim Pay ALMANYA 99.446 109.941 105.205 99.425 98.134-1% 56.768 57.582 1% 22,33% İTALYA 58.240 48.621 48.356 55.827 62.917 13% 37.239 34.658-7% 13,44% IRAK 73.380 97.237 99.460 24.989 88.023 252% 49.717 34.259-31% 13,29% FRANSA 18.453 17.036 22.725 26.699 31.961 20% 17.824 20.984 18% 8,14% ROMANYA 18.935 11.392 10.557 12.113 14.160 17% 8.710 8.354-4% 3,24% YUNANİSTAN 11.166 12.360 11.288 10.599 12.878 22% 6.971 7.662 10% 2,97% İRAN 11.970 19.781 16.326 10.471 9.975-5% 5.771 7.587 31% 2,94% POLONYA 9.029 8.701 7.708 10.683 11.157 4% 6.000 6.837 14% 2,65% ÖZBEKİSTAN 6.283 7.417 6.317 9.039 9.766 8% 5.217 6.516 25% 2,53% HOLLANDA 5.568 6.163 7.306 9.137 9.292 2% 5.170 5.777 12% 2,24% İSPANYA 6.679 7.160 7.696 8.682 9.224 6% 5.220 5.103-2% 1,98% TÜRKMENİSTAN 9.310 10.327 9.311 10.132 8.548-16% 6.592 4.874-26% 1,89% BULGARİSTAN 6.490 6.055 6.868 9.409 8.901-5% 5.269 4.825-8% 1,87% BELÇİKA 4.578 4.132 5.033 6.364 6.546 3% 3.442 4.680 36% 1,82% UKRAYNA 5.821 4.435 3.232 3.367 4.833 44% 2.213 4.230 91% 1,64% BİRLEŞİK KRALLIK 5.425 5.120 6.049 9.952 8.218-17% 5.114 4.011-22% 1,56% MACARİSTAN 4.553 4.885 4.641 5.657 6.583 16% 3.759 3.746 0% 1,45% AZERBAYCAN 3.807 4.338 3.279 4.681 4.250-9% 2.756 3.467 26% 1,34% RUSYA FEDERASYONU 5.426 5.533 4.540 193 2.912 1409% 821 3.368 310% 1,31% AVUSTURYA 4.416 4.634 4.919 4.571 4.339-5% 2.427 2.912 20% 1,13% DİĞER ÜLKELER 41.588 37.593 34.213 38.335 41.061 7% 23.116 26.399 14% 10,24% TOPLAM 410.563 432.861 425.029 370.325 453.678 23% 260.116 257.831-1% 100,00% İlk 7 ayda, Türk araçlarının İthalat taşımalarında yük aldığı ülkelere bakıldığında, ilk sırada 57.582 adet taşıma ile Almanya geliyor. Geçen ay ikinci sıradaki Irak ise her ay artış eğiliminde olmuştu fakat ihracattaki düşüş ile birlikte ithalatta da düşüş eğilimine geçti ve yerini 34.658 ithalat taşıması yaptığımız İtalya ya bıraktı. 3. Sıradaki Irak ta ise İlk 7 ay toplamında %31 oranında düşüş yaşandı ve 34.259 adet ithalat taşıması gerçekleştirildi. Avrupa ülkeleri arasında düşüşün yaşandığı ülkelerde %22 Birleşik Krallık, %8 Bulgaristan ve %7 ile İtalya bulunmaktadır. Diğer tüm Avrupa ülkelerinden yapılan ithalat taşımalarımız istikrarlı bir şekilde artmaya devam ediyor. Bu ülkeler arasında Fransa %18, Yunanistan %10, Hollanda %12, Belçika %36, Polonya %14 ve Avusturya %20 artış ile dikkat çekmektedir. İran dan yapılan ithalat taşımalarımızda ise Türk araçları %31 oranında artış yakaladılar. Diğer dikkat çeken ülke ise %25 artış ile Özbekistan oldu. İhracat taşımasında da ciddi artış görülen Özbekistan ın İthalat yönünde de artış göstermesi Özbekistan ın önemini tekrar vurguluyor. 5
TRANSİT TAŞIMALAR Türkiye üzerinden yapılan Transit taşımalar incelendiğinde; Türk ve Yabancı araçlarının İran, Irak, Gürcistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Romanya, Yunanistan başta olmak üzere komşu ülkelere taşıma yaptığı görülüyor. Yoğun olmamakla birlikte İtalya, Almanya, Hollanda, Fransa gibi gelişmiş ülkelere de transit taşımalar yapılıyor. Transit taşımaları ülkemiz üzerinden yapan araçlar ise gene yoğunlukta olarak İran, Bulgaristan ve Gürcistan gibi komşu ülkeler. Transit taşımalarda yabancı araçlar arasında ilk sırada İran geliyor. İran araçları yoğunlukla Gürcistan ile İran arasında yük taşıyorlar. Bulgaristan araçları ise Avrupa dan aldıkları yükleri Türkiye yi transit geçerek yoğunlukla Gürcistan ve Ermenistan a taşıyorlar. Türkiye'den TRANSİT Dolu Çıkış Yapan Taşıt Ülkeleri TAŞIT ÜLKESİ 2013 2014 2015 2016 2017 Değişim Oca-Tem'17 Oca-Tem'18 Değişim TÜRKİYE 31.726 48.507 56.867 47.567 56.013 18% 34.172 28.769-16% İRAN 32.601 28.807 28.371 32.179 34.180 6% 18.980 18.779-1% BULGARİSTAN 5.638 5.237 4.274 3.273 3.742 14% 2.143 1.921-10% GÜRCİSTAN 3.911 3.769 3.361 3.203 2.806-12% 1.522 1.476-3% ALMANYA 867 2.057 2.648 1.361 1.639 20% 1.179 996-16% AZERBAYCAN 457 959 1.523 1.432 1.342-6% 660 891 35% MOLDOVA 335 443 474 765 835 9% 483 648 34% UKRAYNA 108 551 728 724 1.089 50% 668 579-13% LÜBNAN 880 566 2.053 1.432 1.573 10% 1.068 536-50% ROMANYA 1.535 1.329 886 561 510-9% 282 255-10% İTALYA 76 206 294 249 332 33% 236 194-18% HOLLANDA 153 455 442 475 424-11% 235 171-27% POLONYA 529 877 828 430 403-6% 257 164-36% MACARİSTAN 509 529 433 210 186-11% 144 155 8% SIRBİSTAN 288 257 246 231 224-3% 131 143 9% DİĞER ÜLKELER 2.476 3.873 4.100 2.468 2.376-4% 1.662 990-40% Genel Toplam 82.089 98.422 107.528 96.560 107.674 12% 63.822 56.667-11% BOŞ GİRİŞLER Türk araçları boş giriş sayılarını düşürmesine karşın Yabancı araçlar %32 oranında boş girişlerini artırdılar. Türk taşımacılar; Avrupa dan aylık ~5.000 araç, Irak ve Suriye den ~50.000 araç, Azerbaycan ve Gürcistan dan ~10.000 araç, İran dan ~2.500 araç, Rusya dan ~2.000 araç ile aylık ~ 70.000 araç ile kendi ülkelerine boş dönüş yapıyorlar. Yabancı araçlar ise aylık ~10.000 adet boş giriş yapıyor ve bu araçların başında Gürcistan, Bulgaristan, Romanya, Makedonya geliyor. TÜRKİYE'ye BOŞ GİRİŞ Yapan Araçlar Taşıt Ülkesi 2013 2014 2015 2016 2017 Değişim Ocak-Tem'17 Ocak-Tem'18 Değişim TÜRKİYE 914.232 932.356 899.046 873.613 904.929 4% 518.276 471.207-9% YABANCI 137.519 151.082 136.198 129.287 125.093-3% 65.579 86.457 32% Genel Toplam 1.051.751 1.083.438 1.035.244 1.002.900 1.030.022 3% 583.855 557.664-4% 6