Rixos Palm Jumeirah Hotel

YIL 4 / SAYI 20 AE ARMA - ELEKTROPANÇ A.Ş ÜCRETSİZ YAYINIDIR. EKİM - KASIM - ARALIK 2011 www.arma-elektropanc.com.tr Rixos Palm Jumeirah Hotel Prof.Dr. Osman Palamutçuoğulları Röportajı İşçi Sağlığı, İş Güvenliği Doha

YOLUMUZA LÜBNAN FİRMAMIZLA DEVAM EDİYORUZ. AE Arma-Elektropanç 3 kıtada bulunan ofislerine bir yenisini daha ekleyerek Ortadoğu daki gücünü daha da arttırdı. AE ARMA-ELEKTROPANÇ www.arma-elektropanc.com.tr www.facebook.com/armaelektropanc www.twitter.com/armaelektropanc www.linkedin.com/company/ae-arma-elektropanc TÜRKİYE KKTC RUSYA FEDERASYONU AZERBAYCAN BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ KATAR LÜBNAN CEZAYİR

> editörden 2012 ye girerken Necmi YILDIZ Satınalma Müdürü Elektrik Mühendisi 2011 i geride bırakırken ülkemizde ve dünyada birçok olaya şahitlik ettik. Arap Baharı diye anılan değişim hareketi bize -Kaddafi nin linç edilişiyle- insanlığın gelebileceği son noktayı gösterdi. Avrupa da ise Euro nun geleceğinin tartışmaları altında birçok batılı liderin koltuğu sallandı. ABD de ve İngiltere deki halk eylemleri hükümetleri afallattı. Bir kez daha gördük ki hiçbir toplumda halka rağmen iktidar sonsuza kadar devam edemiyor. İstikrarın yegâne dayanağının da güçlü ekonomi ve refah seviyesinin yüksekliği olduğu bir kez daha kendini ispat etti. 2000li yılların başında art arda finansal kriz yaşadığımız Brezilya ile birlikte IMF ye en borçlu ülkeler haline gelmiştik. Geçtiğimiz günlerde Ekonomi ve İş Dünyası Araştırmaları Merkezi nin (CEBR), gelişmekte olan ülkelerin hızla gelişmekte olan ekonomiler arasında öne çıkan BRIC üyesi Brezilya nın, mali krizdeki İngiltere yi geçerek dünyanın en büyük altıncı ekonomisi olduğunu açıkladı. CEBR önümüzdeki yıllarda Brezilya ile birlikte Rusya, Hindistan ve Çin in birçok Avrupa ülkesini geride bırakacağını işaret etti. Dünya nın ekonomik haritası değişirken Türkiye de bu değişimin lider oyuncularından biri olma iddiasında olduğunu rakamlarla dile getiriyor. Hukuk Müşavirimiz Sn. İlker ULAŞ ın da yazısında belirttiği gibi büyüme hızımızın %10 sınırına yaklaşmış olması ile birlikte son krizden ABD ve Avrupa Ülkelerine göre daha az etkilenmiş olarak çıkması ve Standard and Poor s un Türkiye nin kredi notunu yükseltmiş olması gözleri Türkiye ye çevirdi. Bir yandan Türk firmaları Avrupa da şirket avına çıkarken diğer yandan da ekonomisi daralan birçok Avrupa firması Türkiye ye yatırım yapma çabası içine girdi. AE Arma-Elektropanç olarak başarılı bir yılı daha geride bıraktık. 2011 yılında Bakü de Şube açarak; Katar ve Lübnan da ise şirketler kurarak küresel büyüklükteki bir Teknik Müteahhit olma iddiamızı pekiştirmiş olduk. Avrupa nın en yüksek binası olan ve Moskova nın Moscow City Bölgesinde yükselen Capital City Projesini tamamladık. Yine aynı bölgede yapılmakta olan ve bittiğinde Capital City den de yüksek olacak Mercury City Projesi nde hızla yol alıyoruz. Aralık ayı içerisinde Rusya da iki projemizi, Astrahan AVM ve Mitishi AVM projelerini başarıyla teslim ettik. Biten projeler yerine Moskova da White Gardens Ofis Binası ve Aquapark Su Eğlence Merkezi Projelerine başladık. Bu sayımızda röportaj konuğumuz İTÜ Elektrik-Elektronik Fakültesi Öğretim Üyesi Sn. Prof. Dr. Osman PALAMUT- ÇUOĞULLARI. 68 kuşağının gerçek bir temsilcisi değerli hocamızın yaratıcı ve araştırmacı kişiliğini ilerleyen sayfalarda okuyabilirsiniz. Bu sayıyla dergimiz 4. yılını doldurdu. İlk günkü heyecanıyla çalışan yazarlarımıza ve emeği geçen tüm dostlarımıza Yönetim Kurulu adına teşekkür ediyor, sizleri bu sayımızla baş başa bırakıyorum. 1

AE ARMA-ELEKTROPANÇ www.arma-elektropanc.com.tr içindekiler Kapak Fotoğrafı: Rixos Palm Jumeirah Hotel Dergi Adı: AE Magazin İmtiyaz Sahibi AE Arma-Elektropanç A.Ş. adına Demir Özkaya Sorumlu Genel Yayın Yönetmeni ve Yazı İşleri Müdürü Necmi Yıldız Yayın Kurulu Demir Özkaya, Turgay Ertan, Necmi Yıldız, Hakkı Önem, İlker Ulaş, Serdar Yüksel, Burcu Kızılhan Tan Yönetim Yeri Fulya Mah. Vefa Deresi Sok. No.11 34394 Şişli / İSTANBUL T: +90 212 275 54 84 (pbx) F: +90 212 274 06 41 ae@arma-elektropanc.com.tr Rusya Federasyonu Temsilcisi Suat Önder Yıldız T: +7 495 775 01 49 info@arma-elektropanc.ru Birleşik Arap Emirlikleri Temsilcisi Yavuz Güvener T: +971 2 628 22 40 info@arma-elektropanc.ae 8 Proje / Rixos Palm Jumeirah Hotel Mokhles Islam 16 Görsel Yönetmen Sezen Erkorol Basım İkon Yay. ve Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. Çoban Çeşme Cad. No:12/11 Kağıthane / İSTANBUL T: 0212 294 23 31 F: 0212 294 46 32 Yayın Türü Yerel süreli yayın. Üç ayda bir yayınlanır. Basım Tarihi Ocak 2012 Röportaj / Osman Palamutçuoğulları Necmi Yıldız

38 32 Seyyahname / Doha İyad Dağistani Hukuk Penceresi / Hukuk Muhakemeleri Kanunu - İlker Ulaş 14 36 Global Bakış / Gelecekteki Elektronik Savaş Araçları - Turgay Ertan Kalite / İşçi Sağlığı, İş Güvenliği ve Risk Analizi-2 - Özcan Özok 42 24 Teknoloji / İnsan Hayatını ve Binaları Koruyan Yangın Güvenlik Kabloları Ayhan Güngör Edebi Köşe / Bahtiyar Vahapzade Hakkı Önem 1 Başlarken / Editör Necmi Yıldız 4 Kısa Kısa 8 Proje / Rixos Palm Jumeirah Hotel Mokhles Islam 14 Global Bakış / Gelecekteki Elektronik Savaş Araçları Turgay Ertan 16 Röportaj / Osman Palamutçuoğulları Necmi Yıldız 24 Teknoloji / İnsan Hayatını ve Binaları Koruyan Yangın Güvenlik Kabloları Ayhan Güngör 28 Yaşamın Renkleri / Hobi Gülsüm Hançer 32 Hukuk Penceresi / Hukuk Muhakemeleri Kanunu İlker Ulaş 36 Kalite / İşçi Sağlığı, İş Güvenliği ve Risk Analizi-1 Özcan Özok 38 Seyyahname / Doha İyad Dağistani 42 Edebi Köşe / Bahtiyar Vahapzade Hakkı Önem 46 AE Ailesi nden

> kısa kısa White Garden Ofis Binası - Moskova 105 bin m kapalı alana sahip olan White Garden Ofis Binası nın tüm elektrik ve elektronik işlerine ait mühendislik ve müteahhitlik hizmetleri, AE ARMA-ELEKTROPANÇ ın ispatlanmış bilgi ve deneyimi ile gerçekleştirilecek. 4

kısa kısa < Aquapark - Moskova Yaklaşık 55 bin m kapalı alana sahip çok fonksiyonlu spor, sağlık, aile eğlence ve rehabilitasyon merkezi ile kiliseden oluşan Aquapark Kompleksi nin tüm; elektrik, elektronik ve mekanik tesisat (MEP) işini üstlendik. 5

> kısa kısa Astrakhan Çok Fonksiyonlu Alışveriş Merkezi nin açılışı yapıldı. Rusya nın Astrakhan şehrinde; elektrik, elektronik ve mekanik tesisat işleri (MEP) taahhüdünü tamamladığımız 80 bin m kapalı alanlı AVM işverene teslim edildi. Bölgede ilk olma özelliği taşıyan AVM halkın büyük ilgisini çekti. Mitişi Krasniy Kit Alışveriş Merkezi nin açılışı yapıldı. Moskova nın Mitişi bölgesinde; elektrik, elektronik ve mekanik tesisat işleri (MEP) olarak taahhüdünü üstlenmiş olduğumuz AVM, bölge valisinin de katılımıyla Aralık ayı içinde hizmete açıldı. 6

kısa kısa < AE Arma-Elektropanç Abu Dhabi Havaalanı MidField terminal binası TEKNİK MÜTEAHHİTLİK hizmetleri için, alanında önemli şirketler ile güçlerini birleştirdi. BAE nin başkenti Abu Dhabi de yapılacak olan ve 2017 yılında teslim edilmesi planlanan proje; 700 bin m arsada, 3 futbol sahası büyüklüğünde ve tamamlandığında 1,5 km uzaktan görülebilecek. TEKNİK MÜTEAHHİTLİK hizmetleri teklifi için; AE ARMA- ELEKTROPANÇ, HLS (Habtoor Leighton Specon), COBRA ve MAPCO birleşerek SMAC JV adı altında bir güç birliği oluşturdu. Ayrıca WS ATKINS ve GHESA INTERNATIONAL, SMAC JV ye tasarım ve mühendislik alanında çözüm ortağı olacaklar. Toplam yatırım bedeli 6 Milyar USD olacak bu projenin MEP işleri ihale bedeli tahminen 1,8 milyar USD dir. AE Arma-Elektropanç tan Gürcistan a ziyaret... Yönetim Kurulu Eş Başkanımız Sayın Kemal KIZILHAN, Gürcistan dan gelen teklifleri değerlendirmek üzere 23-26 Ekim tarihlerinde Tiflis ve Batum a iş geliştirme maksatlı ziyarette bulundu. Yön. Kur. Eş Başkanımız Sayın Kemal KIZILHAN, katkılarından dolayı ETMD Başkanı Sn. Sermet ŞATIR dan plaketini alırken. Acaristan Başbakanı Levan VARSHALOMİDZE ve Yönetim Kurulu Eş Başkanımız Sayın Kemal KIZILHAN objektiflere poz verdi. 7

> proje: Rixos Palm Jumeirah Hotel Mokhles ISLAM Teknik Departman Mekanik Koordinatör Rixos Palm Jumeirah Hotel Birleşik Arap Emirlikleri nin önde gelen yatırımcılarından AL FATTAN PROPERTIES ile dünyaca ünlü RIXOS OTEL zinciri ortaklığıyla oluşan, RIXOS THE PALM JUMEIRAH Oteli dünyanın en gözde şehirlerinden Dubai de yer almaktadır. 8

proje: Rixos Palm Jumeirah Hotel < Dünyanın ilk ve tek yapay adası THE PALM JUMEIRAH ta yer alan otelde 9.864 kw lık kurulu güç kapasitesi öngörülmüştür. Bu gücün tesisi için toplam 8 adet 1.200 kw lık LV paneli kullanılmıştır. Trafo ile LV paneller arasındaki bağlantı, 630 mm² x 3 faz kabloları vasıtasıyla bağlanmıştır. 300 mm² - 35 mm² kablolar aracılığıyla LV panellerden SMDB lere bağlantı yapılmıştır. Elektrik tesisat kapsamında dağıtım sistemi, kablo tavaları, interior ve mimari vurgu, iç ve dış aydınlatma, topraklama, mekanik cihaz beslemeleri ve pano sistemlerine ait tüm çalışmalar yer almaktadır. Yine kapsamımızda olan yangın alarm, acil anons ve bina otomasyonu ile ilgili imalatlarımız devam etmektedir. Bölgedeki tüm projelerde olduğu gibi 9

> proje: Rixos Palm Jumeirah Hotel 50.000 m2 kapalı alana sahip otel, 3 ve 6 katlı karşılıklı 2 binadan oluşmaktadır. Otelde 234 oda haricinde, Türk hamamı, SPA, 4 restoran, toplantı salonları ve genel mekânlar içermektedir. Otelin ayrıca özel plajı vardır. yangın otomasyonu ve yangın anındaki senaryo isleyişi ve sistemler arasındaki entegrasyon, üst kalitede ve yerel yönetmeliklere göre tesis edilmektedir. Mekanik Tesisatlar kapsamında ise yangın tesisatı, gaz tesisatı, soğutma tesisatı, sıhhi tesisat ve havalandırma tesisatı bulunmaktadır. Yangın Tesisatı: Tüm otel alanlarında sulu tip sprinkler tesisatı olup, bu tesisat 1 adet elektrikli ana yangın pompası, 1 adet dizel pompa ve 1 adet elektrikli jokey pompa ile beslenmektedir. Otelde yaklaşık 60 adet sulu yangın söndürme dolabı mevcuttur. Tüm elektrik odaları FM-200 gazlı söndürme sistemleri ile donatılmıştır. Ayrıca yangın esnasında duman tahliyesi yapacak, duman atış hava- 10

proje: Rixos Palm Jumeirah Hotel < landırma tesisatı tüm binada dizayn edilmiştir. Yangın otomasyonu ile devreye girecek çatı tipi duman atış fanları, yangın bölgesinden duman tahliyesi yapacak ve eş zamanda da yatay bölgelerde dumanın yayılmaması ve kaçış koridoru temin etmek için, yangın olmayan bölgelere, taze hava basınçlandırma fanları vasıtasıyla temiz hava verecektir. Aynı anda, yangın esnasında merdivenlerden kaçışı kolaylaştıracak merdiven temiz hava basınçlandırma tesisatı sistemimiz de mevcut olup, yangın sinyali ile devreye girecek olan çatı tipi basınçlandırma taze hava fani yardımıyla tüm merdivenlere taze hava basılacak ve kaçış kolaylaşacaktır. Gaz Tesisatı: Binadaki sentetik doğal gaz ihtiyacı, tüm bölgeyi besleyen yeraltı gaz şebekesinden karşılanmaktadır. Binada gaz 11

> proje: Rixos Palm Jumeirah Hotel borulama şebekesi, iç içe çelik borulardan oluşmaktadır ve 4 adet mutfak ile 1 adet kazan dairesi gazla beslemektedir. Gaz kaçağı durumunda, çeşitli bölgelere yerleştirilen gaz sensörleri, ilgili gaz panolarına sinyal vererek, o bölgede gazı kesmektedir. Ayrıca yangın esnasında, yangın alarm sistemi müdahalesiyle, gaz akışı tüm binadan kesilmektedir. Dış ile iç gaz borulama şebekeleri arasındaki bağlantı, iki ana pano vasıtasıyla sağlanmaktadır. Ayrıca her mutfak ve kazan dairesi için kontrol panosu yerleştirilmiştir. Panolar, kesme vanaları, basınç düşürücü, regülatör, otomatik kesme vanası ve gaz dedektörlerinden oluşmaktadır. Soğutma Tesisatı: Binadaki soğutma tesisatı ve soğuk su ihtiyacı, ana soğuk su şebekesin- 12

proje: Rixos Palm Jumeirah Hotel < den temin edilmektedir. Bina soğutmasında 483 adet kanal tipi fan-coil, 14 adet FAHU, 8 adet gazlı split unit kullanılmaktadır. Sistemdeki 4 adet plakalı eşanjor ve soğutma tesisatı su sirkülâsyonu, 4 adet sirkülâsyon pompası ile sağlanmaktadır. Havalandırma Tesisatı: Bu sistemde 14 adet taze hava klima santrali ve 49 adet egzost fanı bulunmaktadır. Sistemde yaklaşık 35.000 m² hava kanalı imalatı ve montajı bulunmaktadır. Sıhhi Tesisat: Sıhhi tesisat sistemini ana baslıklar altında, yağmur suyu tesisatı, pis su tesisatı, temiz su tesisatı ve kullanım sıcak suyu tesisatı olarak belirtebiliriz. Kullanım sıcak suyu için 625 kw kapasiteli 2 adet sıcak su kazanı kullanılmaktadır. Bölge tabiatı gereği sıcak olduğundan dolayı, çatıda yalıtımlı temiz su tankı kullanılmıştır. Ayrıca, soğuk su tesisatına bağlı eşanjor ve sirkülâsyon pompalarıyla, tankın içindeki su soğutularak, tankın içinde sirkülâsyonu sağlanmaktadır. Pis su sisteminde 2 adet yağ tutucu ve yaklaşık 14 pis su dalgıç pompası kullanılmaktadır. Bina yağmur suyu için çatıda 45 adet çatı süzgeci bulunmaktadır. Temiz su hidroforu olarak, pompalı ve çok kademeli hidroforlar kullanılmaktadır. 13

> global bak fl: Gelecekteki Elektronik Savaş Araçları Turgay ERTAN İş Geliştirme Koordinatörü Gelecekteki Elektronik Savaş Araçları Bugün, elektronik sahamızla yakın alakalı, ilginizi çekebilecek bir konuya değinmek istiyorum. Bilindiği gibi, ateşli silahlar barutun icadından günümüze kadar ateş ve barut gücüne dayanarak imal edilip kullanılmakta idi. Ancak, içinde bulunduğumuz asırda bu sistemlerin gittikçe öneminin azaldığı ortaya çıkacak ve yerini ışın veya lazer sistemlerinin alacağını göreceğiz. Bu sistemleri üretenler, şimdilik düşman elektronik sistemlerini yok etmektense yine elektronik sistemlerle felç ederek etkisizleştirmek hatta yeni sistemler kullanarak harplerde insan ölümlerinin önüne geçecek ancak aynı neticeyi alabilecek sistemler üzerinde çalışmaktadırlar. Tabii her sistemin bir karşı müdafaa sistemi de olabilecektir, teknolojisi üstün olan her zaman kazançlı çıkacak, galip gelecektir. Çalışmalar, kan dökmek yerine, düşman askerlerini paralize etmek, uçak ve füzelerinin hedeflerini şaşırtmak, motorlu araçlarını kullanılmaz durumda bırakmak esasları üzerine kurulmaktadır. Elektromagnetik silahlar bu yeni ışın sistemlerine isim babalığı yapacaktır. Fikir, soğuk savaş döneminde kullanılan radyo frekans enerjisi ile yüksek atmosferde bir atom bombası patlatarak düşmanın bütün elektronik, telefon ve haberleşme sistemlerini, hatta motorlu araçlarındaki elektrik devrelerini felce uğratmak gayesini gütmektedir. Askeri çevreler, bu tip bir silahı atom 14

global bak fl: Gelecekteki Elektronik Savaş Araçları < bombası kullanmadan daha ufak çaplarda üretmeyi planlamaktadırlar. Elektromagnetik dalgaları harekete geçirecek magnetronları bir radar ünitesinin içine yerleştirip microwave jeneratörler kullanarak aynı neticeyi almayı düşünmektedirler. sistemlerini tamamen işlevsiz halde bırakacaktır. Yerden havaya top atışlarını felç edip, yerdeki araçların motorlarını durdurarak, düşman hava kuvvetlerini yerden kalkamaz duruma sokabilmektedir. Netice olarak bu basit araç, düşman füze ve uçaklarını düşürebilecek, tanklarını sahada hareketsiz bırakabilecek ve denizlerde de sürat motorlarını işlevsiz durumlara sokabilecektir. Sistem ayrıca düşman askerlerini paniğe uğratarak, onları öldürmeyip, savaşma kabiliyetlerini sıfıra indirecektir. Bu tip elektronik silahların dış görünüşleri bir radar cihazına benzemektedir. Amerikan hava kuvvetleri halen adı AESA olan radar benzeri bir elektronik tarayıcı sistem üzerinde çalışmaktadır. Normal bir radar olarak çalışmaya başladığında mikro dalgalarını geniş bir alana gönderebilmektedir. Bir düğmeye dokunularak bütün dalgalar bir noktaya teksif edilebilmektedir. Bu noktada bir düşman füzesi veya uçağı mevcut ise, bu hedefin bütün elektronik sistemleri felç olmaktadır. Bu yeni ufak AESA lar halen imal edilmekte olan, yerden dikine havalanan, Türkiye nin de imalatında pay sahibi olduğu F-35 avcı uçaklarına monte edilebilecektir. Bu cihazlar havadan havaya veya yerden havaya atılacak füzeler üzerinde tesirli olacaktır. Karada ve denizde de kullanılarak, geniş bir sahayı kontrol altında tutabilecek, elektronik sistemleri koruyucular ile güvenliğe alınmış uçak ve füze sistemlerine karşı da tesirli olabilecektir. F-35 lerde kullanılacak bu sistem tamamen pasif işlem görecektir, ancak Boeing in yeni imalatı olan Growler lerde sistem bir saldırı silahı olarak ta kullanılabilecektir. Growler elektronik avcı uçakları ilk olarak 2010 yılında Irak ta ve en son olarak ta Libya da Kaddafi güçlerine karşı kullanılmıştır. Bu uçaklara bu tip silahlardan beş adet yüklenebilmektedir. Bazıları sadece dinleme faaliyetlerinde bulunacak, bazıları ise düşman elektronik Growler ler sistemlerini uçuş halinde iken devamlı açık tutabilmektedir. Uçuş esnasında alttaki özel tribünleri karşıdan gelen hava akımının kuvvetinden istifade ederek şarj edebilmektedir. Bu sistemler sadece uçaklarda değil, gemi ve kara araçlarında da kullanılabilmektedir. İngiliz BAE firması gemilere monte edilebilecek bir elektromagnetik top imal etmiştir. Bu silah kullanıldığında civardaki 30 adet sürat teknesinin motorlarını çalışmaz hale sokabilecektir. Bu silah açık denizlerde korsanların yük ve yolcu gemilerine saldırılarını önleme durumlarında çok tesirli olabilecektir. Kara araçlarının üzerine monte edilebilecek küçük bir radar diski büyüklüğündeki microwave gönderici civardaki bütün araçların motorlarını susturacaktır. Buna tank ve füze rampası taşıyan ağır çekiciler de dâhildir. Bu sayede insan zayiatı azalacak ancak, civardaki binalarda faaliyette bulunan haberleşme sistemleri ve kontrol merkezleri işlevlerini yapamayacaklardır. Tabii bir uçağın elektronik sistemleri felç olduğunda düşmesi de kaçınılmazdır. Bu silahların içinde en enteresanı halen deneme safhasında olan ve sadece canlılara karşı kullanılacak olan bir elektromagnetik silahtır, bu silah insanların derilerinin üstündeki ter ve rutubeti dayanılmaz sıcaklıklarda ısıtmakta ve askerlerin paniklenip kaçışmalarına sebep olmaktadır. Işının menzili birkaç yüz metre olabilmektedir. Bütün bu sistemlere karşı bunlardan korunmak için yeni sistemlerin geliştirilmesine de çalışılmaktadır. Kaynak: The Economist October 2011 15

> röportaj: Osman Palamutçuoğulları Necmi YILDIZ Satınalma Müdürü Elektrik Mühendisi İTÜ Elektrik-Elektronik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Palamutçuoğulları 16

röportaj: Osman Palamutçuoğulları < Çok değerli hocam, öncelikle çok yoğun programınıza rağmen bizi kırmayarak AE Magazin e zaman ayırdığınız için teşekkür ederiz. Hocam, aslında adınızı Elektrik-Elektronik piyasasında bilmeyen yoktur ama biraz bize kendinizden bahsedip okuyucularımızın sizi daha yakından tanımalarına yardımcı olur musunuz? Mayıs 1946 İzmir doğumluyum. Ailemin kökleri çok eski bir İzmir yerleşiği. İlk, orta ve lise öğrenimlerimi bu kentte tamamladıktan sonra 1964 yılında girmiş olduğum giriş sınavı sonucunda İ.T.Ü. Maçka Teknik Okulu Elektrik Bölümü nde üniversite öğrenimime başladım. O yıllarda Teknik Okul u bitirenler Mühendis(bugünkü lisans) ve Üniversiteyi bitirenler de Yüksek Mühendis(Yüksek Lisans) unvanlarıyla mezun oluyorlardı. İ.T.Ü. Teknik Okulu mezunlarının toplam not ortalamalarının %70 ve daha üzeri olması durumunda, isteyenlerin İ.T.Ü Fakültelerine ders uyumları yapılarak Yüksek Mühendis unvanlarını elde edebilmelerine olanak tanınmaktaydı. 1968 yılında İ.T.Ü Teknik Okulu ndan Elektrik Mühendisi olarak mezun olurken toplam not ortalamam bu koşulu sağladığından, İ.T.Ü Elektrik Fakültesi Zayıf Akım(Bugünkü Elektronik ve Haberleşme)koluna Yüksek Mühendis eğitimimi tamamlayabilmek amacıyla başvuruda bulundum. Uyum sağlayabilmem için, 4 ve 5. Sınıfın tüm dersleri ve de 3. Sınıftan 2 adet dersin alınarak başarılması koşulu getirildi. İ.T.Ü Teknik Okulu derslerinin genelde Elektrik Mühendisliği ağırlıklı olarak düzenlenmiş oluşu, bu uyum sırasında çok sayıda yeni ders almış oluşumun tek nedenidir. Ancak zor gibi görünen bu yıllar, aslında yaşamımda hiçbir zaman unutamadığım güzel anıların ve de karşılaştığım çağdaş, ilerici, yapıcı ve gerçek birer eğitimci olan bir kaç hocamla yakın ilinti kuruşumun birçok yapıcı izleriyle doludur. Çoğu bugün yaşama veda etmiş olan bu harika insanlara olan minnettarlığım sonsuzdur ve bu insanları ve özelliklerini her fırsatta yakınlarıma ve öğrencilerime anlatırken bu duygularımı sürekli olarak yenilemekten ayrı bir haz duyarım. Mühendis diplomasına sahip olduğumdan, eşsiz insan Rahmetli Prof. Dr. Adnan ATAMAN ın oluşturduğu Yardımcı Asistan kadrosu içinde İ.T.Ü Elektrik Fakültesi Yüksek Frekans Kürsüsü nde 1970 yılında yer alarak, İ.T.Ü deki çalışma hayatım başlamıştır. Aslında Asistan gerçekte Yardımcı anlamıyla eş iken Yardımcı Asistan, Yardımcının -Yardımcısı olarak değerlendirilebilir. Bu ad verilirken bu adlandırış çarpıklığına pek dikkat edildiğini zannetmiyorum. Ancak, Sayın Ataman ın yalnızca bizleri kadroya alarak yararlanabilmek amaçlı olarak bu adı oluşturduğu değerlendirilebilir. İşe başlangıç tarihim 1970 olduğuna göre, bugün bu ulu kuruluşta çalışmaya başlamamın 41. yılını kutlamamın gururunu yaşamaktayım. 1971 yılında Y. Mühendis olarak mezun oluşumun ardından TÜBİTAK Yurt Dışı Doktora Bursu sınavını kazandım. Başvuruda bulunduğum İngiltere deki Bradford Üniversitesi nin olur yanıtını anında kabul ettim. Önerilen Doktora tez konusunun benim uzun yıllardır ilgi duyduğum ve İ.T.Ü Elektrik Fakültesi ndeki Yüksek Lisans eğitimimin son yılında sürekli olarak uğraştığım RF ve Mikrodalga tasarımı üzerine oluşu, bu kararı alışımın önemli bir nedenidir. Buradaki Doktora çalışmalarımı 2,5 yıl gibi kısa sayılabilecek bir sürede tamamladım. Sürenin bu kadar kısa oluşunun tek nedeni, İ.T.Ü. de aldığım eğitimin yüksek yeterliliğinden kaynaklanmıştır. Doktor unvanını elde edişimin ardından, 1 yıl daha bu üniversitede Araştırıcı olarak çalıştım ve bu çalışmalarımı 2 yıl daha sürdürecek şekilde de üniversite ile bir ön anlaşma yapmıştım. Ancak, 1975 yılında ilk olarak kısa-dönem askerlik (4 ay) yapabilmemize olanak tanıyan yasa TBMM de onandı. Bu olanaktan yararlanabilmek amacıyla, 5 aylık bir izin alarak Ana Vatana döndüm. Askerlik döneminin sona ermesinin ardından, ziyaret etmek ve de hasret gidermek amacıyla uğradığım Elektrik Fakültesi nde karşılaştığım Rahmetli eşsiz insan Prof. Dr. Adnan ATAMAN ve daha çok uzun yıllar yaşamasını yürekten dilediğim saygın hocam Prof. Dr. Duran LEBLEBİCİ nin Asistan Öğretim üyesi olarak görev alabilmem yönündeki önerilerini hiçbir çekince göstermeden anında kabul ettim. O yıllarda Maçka Teknik Okulu kapatılarak, eğitimi İ.T.Ü. Mühendislik-Mimarlık Fakültesi olarak yeni bir düzen içine sokulmuştu. Öyle ki, tüm eğitimi İ.T.Ü. Elektrik Fakültesi nin aynı kopyası olup, ders ve laboratuar içerikleri de tümüyle aynı idi. Yüksek Lisans eğitimleri de ortak yürütülmekteydi. 1976 yılının hemen başında Elektrik Bölümü, Yüksek Frekans Kürsüsü nde çalışmaya başladım. Bu arada Hava Harp Okulu nda da haftada bir gün ders vermek amaçlı olarak görevlendirildim. 1979 yılında rahmetli hocam Saygın insan Prof. Dr. Yılmaz TOKAD ın isteği üzerine TÜBİTAK MAM da yürütülmekte olan Mikrodalga Radyo Röle sistemi çalışmalarına yardımcı olmak amacıyla Fakülte tarafımdan görevlendirmem isteminde bulundu. MAM daki ilgili çalışmalarım 12 Eylül 1980 gününe kadar devam etti. O tarihten sonra MAM da çalışmakta olan birçok araştırıcı görevlerini bırakmak zorunda bırakıldığından, benim görevim de otomatik olarak sona ermişti. 1981 yılında Bursa Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektronik ve Haberleşme Mühen- 17

> röportaj: Osman Palamutçuoğulları disliği Bölümü nde günübirlik dersler vermek üzere görevlendirilmiştim. Bursa ya genelde Cuma akşamları geç vakit gider ve Cumartesi günü sabah ve öğleden sonra verdiğimiz derslerin ardından günün akşamında İstanbul a dönerdik. Bu gidiş gelişlerde birlikte olduğum eşsiz dostum rahmetli Prof. Dr. Alinur GÖNÜLEREN ve kadim dostum Prof. Dr. Emin TACER ile birlikte geçirdiğimiz güzel anılar, bende o günkü gibi güncelliğini halen korumaktadır. YÖK yasasından önce, Doçent olabilmek için Doktora eğitiminde olduğu gibi bir tez hazırlanıp sunulmaktaydı. 1982 yılının Nisan ayında tezimi sundum ve bunun savunmasını da Haziran ayı içinde yaparak Elektronik Devre Elemanları ve Devreler konusunda Üniversite Doçenti unvanını aldım. Bildiğim kadarıyla da, YÖK yasasından önce İ.T.Ü de doçent olan en son öğretim üyelerinden biriyim. YÖK yasasının açıklanması çoğumuz için birer kâbus olmuştur. Önce İ.T.Ü Mühendislik-Mimarlık Fakültesi ortadan kaldırılarak, tüm çalışanların kadroları İ.T.Ü. Elektrik Fakültesine aktarıldı. Bunun yanında, rotasyon denilen yeni bir uygulama getirilmekte ve her Fakülteden belirli sayıda Doçent ve Profesörün değişik üniversitelerde en az 2 yıl süreyle geçici olarak görevlendirilmesi yasada yer almaktaydı. Anımsadığım kadarıyla, bizim Fakülteden Malatya Üniversitesi nde görevlendirilmek üzere 6 adet öğretim üyesi için ister gelmişti. Daha çiçeği burnunda yeni bir Doçent olarak topun ağzında ilk ben vardım. Ancak, ailemin ve evimin İstanbul da bulunması ve de iki evladımın da okullarına bu kentte devam ediyor oluşları nedeniyle, benim tek başıma Malatya ya gidebilmemin zorluğu ortadaydı. Ya istifa edip serbest meslek yaşamını seçecektim ya da bu durumu kabul edecektim. Herhalde bu durumda olan birçok öğretim üyesinin toplu karşı duruşları sonucu olarak, öğretim üyelerinin kendi istekleri doğrultusunda üniversite seçebilmeleri olanağı YÖK tarafından tanındı. Bunun üzerine 2 yıldır günlük görevlendirmeyle gittiğim Bursa Üniversitesi Mühendislik Fakültesinde görevlendirilmek isteğimi belirttim ve bu isteğim anında kabul gördü. Ayrıca, yeni YÖK yasası gereği Profesör olabilme aşamasına gelmiş öğretim üyelerinin, bu görevlerini farklı üniversitelere atanarak üstlenebilecekleri zorunluluğu getirilmişti. İki değerli büyüğüm ve hocalarım olan Prof. Dr. Ergür TÜTÜNCÜOĞLU ve Prof. Dr. Ergun BAYRAKÇI da Bursa ya gitmek isteklerini belirtiklerinden, üçümüz birlikte Bursa nın yolunu tuttuk. Zaten bunun üzerine İ.T.Ü. Elektrik Fakültesi; Bizler yeterli sayıda öğretim üyesini rotasyon amaçlı olarak görevlendirdik, bu nedenle bizden başka istekte bulunmayın savıyla YÖK ün ek isteklerine hayır diyebilmiştir. YÖK nun kurucusu ve başkanı olan Rahmetli Prof. Dr. İhsan DOĞRAMACI, rotasyon amaçlı olarak diğer üniversitelere gidecek olan öğretim üyeleri için ek maddi ve de lojman desteğinin sağlanacağı konusunda sözlü bildirimde bulunmasın karşın, sonradan bu sözlerinin hiç birisi yerine getiril- 18

röportaj: Osman Palamutçuoğulları < medi. Söz verip de bunu yerine getirmediği için Sn. DOĞRAMACI ya olan sitemlerimi, bugün de halen yeri geldiğinde hep tekrarlarım. Aile ve akademik yaşamlarımızda keskin sekteler oluşturan bu uygulamaların bizlerde bıraktığı derin izleri unutabilmemiz olanaksızdır. Bursa da her hafta 3 Lisans, 1 Y. Lisans dersi yanında 2 adet de laboratuarın sorumluluğunu üstlenmek zorunda kaldım. Yalnızca 3 öğretim üyesinden oluşan bir kadronun bulunması sonucu olarak, bu yükler bizler için adeta birer zorunluluktu. Bunun yanında, İ.T.Ü den ayrılmamız sonucunda ben ve Sn Prof. Dr. Ergür TÜTÜNCÜOĞLU nun İ.T.Ü. Elektrik Fakültesi nde önceden verdiğimiz dersleri üstlenecek öğretim üyesi kalmadığından, Cuma akşamları Bursa dan dönerek bu derslerimizi Cumartesi günleri İ.T.Ü de vermemiz bizlerden istendi. Birer İ.T.Ü eski çalışanı olarak, bu isterlerin hiçbir zaman kıramayacağımız saygın hocalarımız tarafından yapılmış oluşu nedeniyle, bu görevleri de üstlendik. Sanırım bu açıklamalarım, o günlerdeki yoğunlumuz konusunda sizlere yeterli bilgi vermektedir. 1984 yılının Bahar döneminde yeniden İ.T.Ü deki görevimin başına döndüm. Sn. Prof. Dr. Yılmaz TOKAD, MAM da 1980 yılından beri çalışmaları duran ve yarım kalan Mikrodalga Radyo-Röle projesinin güncellenmesi ve de çalışır hale getirilebilmesi amaçlı olarak projede yardımcı yöne- 19

> röportaj: Osman Palamutçuoğulları tici olarak görevlendirildi. Bu arada Aselsan ın kurucusu rahmetli Sayın Hacim KAMOY un, değerli hocam Prof. Dr. Duran LEBLEBİCİ den, Fakültemizden bir araştırıcının Aselsan daki ARGE çalışmalarına yardımcı olması amaçlı olarak görevlendirmesini istemesinin ardından, haftada bir gün de Aselsan daki araştırma çalışmalarına yardımcı olmak amacıyla görevlendirildim. Ankara ya gidiş, gelişlerim 1988 yılına kadar kesintisiz devam etti. Aselsan da o yıllar tanıma fırsatı olduğum harika kişilerden gördüğüm yakın ilgi ve arkadaşlığı unutamam. Aradan çok uzun bir zaman geçmesine karşın, karşılıklı duygularımız bugün aynen yaşamaktadır. Rahmetli Prof. Dr. Yılmaz TOKAD ın TÜBİ- TAK MAM başkanlığından ayrılması üzerine, MAM daki projemiz 1987 yılında bir kere daha sekteye uğramış ve ben de proje çalışmalarını bırakmak zorunda kalmıştım. 1988 yılında RF ve Mikrodalga Sistemleri konusunda Profesör unvanını edindim ve görevlerimi 1976 yılından beri sürdürmekte olduğum İ.T.Ü Elektrik-Elektronik Fakültesi, Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Bölümü nde Prof. Dr olarak görevlendirildim ve halen de bu görevimi sürdürmekteyim. Profesör olduğum yılda, TELETAŞ AR-GE çalışmaları Yöneticisi olarak görev yapan saygın insan Doç. Dr. Yurdakul CEYHUN un isteği üzerine TELETAŞ ta araştırma yardımcısı olarak görevlendirildim. Sn. Yurdakul CEYHUN un çabaları sonucunda MAM da yarım kalan Radyo-Röle Projesi TELETAŞ tarafından TÜBİTAK tan satın alındı ve o güne değin geliştirilen devreler ve modüller Teletaşa a aktarıldı. TÜBİTAK taki Radyo-Röle çalışmaları, başlangıçtaki teknolojik uygulamalar göz önüne alınarak Analog- FM Radyo olarak tasarlanmıştı. Ancak, aradan geçen süredeki yönlenişler doğrultusunda bu Radyo-Röle sistemi Teletaş ta Sayısal-FM Radyo olarak tamamlandı ve anımsadığım kadarıyla da Teletaş tarafından pazarlandı. O yıllardaki çalışmalarda Teletaş ta birlikte çalıştığım tüm araştırıcı arkadaşlarımızın katkıları hiçbir zaman yadsınamaz. Ancak, kullanılan modülasyon konusunda teknolojik isterlerin tümüyle Sayısal QPSK olarak değişmesi üzerine, çalışmalar bu türden radyo geliştirmek amaçlı olarak yoğunlaştı. Araştırıcı kadrosunun bir evvelki radyonun geliştirilmesi sırasında edindikleri engin deneyimler sonucunda, bu türden Radyo-Röle sisteminin Teletaş içinde geliştirilmesi oldukça kısa sürmüştür. 16 ve 32 (MBit/sec) hızlarındaki radyolar Teletaş tarafından çok sayıda üretilmiş ve TELETAŞ ın özelleştirildikten kısa bir süre sonra ALCATEL e satılması sonrasında çok sayılarda da üretilerek pazarlanmıştır. Öyle ki, Telataş ın yok edilmesinden sonra, bu tesiste geliştirilmiş ve üretilmiş olan hemen tüm ürünlerin üretimleri sona erdirilmesine karşın, söz konusu radyonun üretimine ve pazarlanmasına bir süre daha devam edilmiştir. Ne yazık ki, yaklaşık 2750 Mühendisin çalıştığı ve ürettikleri çok değişik sayıdaki özgün Türk malı ürün ile ülkemize büyük teknolojik ve maddi katkılar bulunmuş olan Teletaş tan bugüne yalnızca anılar kaldı ve bu tesis ne yazık ki tümüyle yok edildi. Tek avuntum ise, Teletaş ta uzun yıllar çalışarak kendilerini rakipsiz yapacak deneyim ve bilgilerle donatmış olan bu araştırma öbeğinden olan eski öğrencilerim ve kadim arkadaşlarımdan bazılarının bu çalışmalarına şu anda TÜBİTAK ta devam ediyor oluşlarıdır. Teletaş taki kadronun dağıtıldığı tarihten sonra 2006 yılına değin herhangi bir projede görevlendirilmedim. Bu yılda TÜBİTAK BTE de yürütülmekte olan bir projedeki çalışmalara katılmam istendi ve söz konusu olan projenin benim katılımımdan kısa bir süre sonra tamamlanarak üretimine geçilmiş oluşu, her anımsadığımda şahsımda engin bir haz duygusu oluşturmaktadır. 2009 yılında yine ayni Enstitü de yürütülmekte olan başka bir projenin geliştirilmesi çalışmalarında görevlendirildim. Bu proje de 2010 yılında başarıyla tamamlanarak, ürünün üretimine geçilmiştir. BTE içinde birlikte çalıştığım arkadaşların yaptıkları işbirliğini, yardımlarını ve çabalarını unutabilmem olanaksızdır. Son iki aydır İ.T.Ü Teknokent i içindeki Mikrometrik IC Araştırma şirketinde tasarım danışmanı olarak görev almış bulunuyorum. Buradaki çalışma arkadaşlarımın tümünün eski ve güncel öğrencilerim oluşu, bana ayrı bir gurur ve haz vermektedir. İ.T.Ü de öğretici olarak geçirdiğim 36 yılın başlangıcından bugüne değin eriştiğimiz bilgi düzeyi, inanılmaz gurur verici bir görünümdedir. Çok sayıdaki gerçek araştırıcı ve yapıcı mühendislerin kendilerini geliştirmelerinde ve bugünkü düzeylere erişmelerinde, hem öğretici olarak ve hem de doğrudan AR-GE çalışmalarına katkılar yapabildiğim için mutluluğum sonsuzdur. Bugüne değin her zaman Gazi Kemal Paşamızın; Çalışmak demek, boşuna yorulmak, terlemek değildir. Zamanın gereklerine göre bilim, teknik ve her türlü uygar buluşlardan azami derecede yararlanmak zorunludur değerlendirmeleri doğrultusunda çalışmalarımı yürütmüş bulunmaktayım. Sonuçları görünce de, yorulmalarımın hiç de boşuna olmadığını görmek, şahsımın gurur ve haz duyması için yeterli olmaktadır. Çok orijinal ve oldukça uzun bir soyadına sahipsiniz. Soyadınız nereden geliyor, bir anısı var mı acaba? Beni nedense çoğu kişi soyadımdan dolayı Palamut balığından ötürü, Karadeniz kökenli sanmaktadır. Aslında soyadım PalamuDçuoğulları olması gerekirken, yazılırken D yerine T harfi kullanılmış. Palamud adının kökenine bakacak olursak, PAL; Öz Türkçede bugünkü BAL anlamındadır. MUD ise, bugün kullandığımız MUTLU sözcüğünün köküdür. Sonuç olarak Palamud sözcüğü günümüz Türkçesi nde Bal için en iyisi olarak algılanabilir. Gerçekten de Palamut ağacının baharda açan çiçeğinden öz alan arıların ürettikleri balın, balcılıkla uğraşan kişilerce en iyi Çiçek Balı olarak adlandırıldığını uzun yıllar önce bana rahmetli babam söylemişti. Meşe Palamudu ağacı, tüm Türkmen ve Göçerlerce kutsal sayılan ulu bir ağaçtır. Bugün Noel kutlamalarında kullanılan ağaç, özgün olarak gerçekte Meşe Palamududur. Eğer doğruları yazan ansiklopedilere bakılırsa, 20