KISA ÖZET KOLAYAOF
DİKKAT Burada ilk 4 sayfa gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 2 İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE- TEMEL KAVRAMLAR VE KURUMLAR İLE MEVZUAT 4 2. ÜNİTE-HASTA VE HEKİM HAKLARI...10 3. ÜNİTE-TIBBÎ MÜDAHALENİN HUKUKA UYGUNLUĞUNUN ŞARTLARI......15 4. ÜNİTE-TIBBÎ MÜDAHALELERDEN KAYNAKLANAN HUKUKÎ SORUMLULUK...18 5.ÜNİTE- HEKİMLERİN CEZAÎ SORUMLULUĞU....... 20 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 2
6. ÜNİTE- SAĞLIK HİZMETLERİNDE İDARENİN SORUMLULUĞU...24 7. ÜNİTE-ORGAN VE DOKU NAKLİ İLE İNSAN ÜZERİNDE DENEY VE DENEME...25Hata! Yer işareti tanımlanmamış. 8. ÜNİTE-İLAÇ HUKUKU.....26 1. Ünite Temel Kavramlar ve Kurumlar ile Mevzuat Toplumsal hayatımızı düzenleyen pek çok kural içeren hukuk, sağlık alanında da çeşitli düzenlemeler getirmiştir. Bu düzenlemeler, özellikle son yıllarda büyük ve hızlı bir gelişim gösteren sağlık hukuku alanını ortaya çıkarmıştır. Sağlık hukuku, hastalıkların insan ve toplum hayatında ortaya çıkardığı hukuksal sorunları inceleyerek, bunları önlemeye ve çözüm bulmaya çalışan bir hukuk alanıdır. TEMEL KAVRAMLAR Sağlık hukuku pek çok farklı kavram ve kurumun yer aldığı geniş bir alanı kapsamakta ve dağınık bir mevzuatı içermektedir. Tıp Sağlık bilimlerinin bir dalı olarak tıp, insan sağlığının sürdürülmesi ya da bozulan sağlığın yeniden düzeltilmesi için uğraşan, hastalıklara tanı koyma, hastalıkları tedavi etme ile hastalık ve yaralanmalardan korumaya yönelik çalışmalarda bulunan birçok alt bilim dalından oluşan bilimsel disiplinlerin genel adı şeklinde tanımlanabilir. Bu bakımdan tıp, hem bir bilgi alanı (vücut sistemlerinin ve bunların hastalıklarının ve tedavilerinin bilimi) hem de bu bilginin uygulandığı meslektir. 3 Sağlık Sağlık, kişinin bedensel, duygusal, zihinsel ve toplumsal bakımdan çevresiyle uyum içerisinde işlev görebilme yeteneğine sahip olması, bedensel ve/veya ruhsal yapıda herhangi bir sakatlığın, işlev bozukluğunun olmaması anlamına gelmektedir. Sağlık kavramını nötral sağlık, pozitif sağlık ve negatif sağlık olarak üçe ayırarak tanımlayanlar dabulunmaktadır. Buna göre; Nötral sağlık, herhangi bir hastalık veya rahatsızlık durumunun olmadığı, dengeli bir sağlık durumunu ifade etmektedir. Pozitif sağlık ise, kişinin bedensel, ruhsal ve toplumsal yönden tam bir iyilik içinde bulunması, sağlığın üç boyutunun dengeli bir biçimde en üst düzeyde gerçekleşmesidir. Negatif sağlık da, hastalık, rahatsızlık, yaralanma, sakatlık ya da engellilik gibi durumların yalnız başına ya da değişik kombinasyonlarla, kısa veya uzun dönemlerde yaşanmasıdır. Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 3
Hukuk kişiler ile kişiler, kişiler ile Devlet, Devletler ile Devletlerarasındaki ilişkileri düzenleyen, yaptırıma bağlanmış toplumsal düzen kuralları şeklinde tanımlanması mümkündür. Sağlık Hukuku Sağlık hukuku sadece sağlık hizmeti talep edenler ile bu hizmetleri sunanlar (hastalar ile sağlık hizmeti veren kişi ve kurumlar/kuruluşlar) arasındaki ilişkileri değil, bunların Devletle olan ilişkilerini de düzenler. Hekim Hekim kelimesi, Arapça Ha-ke-me sözcüğünden türetilmiş olup, kök anlamı akıllı ve beceriklidemektir. Allah ın sıfat isimlerinden biri hâkim kelimesi, hikmet ve felsefeyle meşgul olan, tabipanlamında kullanılmaktadır. Doktor terimi de aynı anlamda kullanılmaktadır. Latince öğretmen anlamına gelen doktor kelimesi, İnsanlardaki hastalıkları teşhis ve onları ilaçlarla veya bazı araçlarla tedavi eden kimse, hekim, tabip anlamlarına gelmektedir Türkiye Cumhuriyeti Sınırları İçinde Hekimlik Mesleğinin İcrası İçin Aranan Şartlar Tıp fakültesinden mezun olarak diploma sahibi olan kimseye hekim adı verilmektedir. Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanunun 1. maddesine göre, Türkiye Cumhuriyeti dâhilinde hekimlik yapabilmek ve ne şekilde olursa olsun hasta tedavi edebilmek için tıp fakültesinden diploma sahibi olmak şarttır. 4 Türk Tabipleri Birliği Kanunu na göre, hekim serbest olarak çalışacaksa, bir ay içerisinde Tabip Odasına kayıt olmak zorundadır. Fakat Devlet memuru statüsünde olanlar ile hekimlik yapmayan kişiler odaya kayıt olmak zorunda değildirler; bu kişiler, dilerlerse odaya kayıt yaptırabilirler. Hasta Hasta Hakları Yönetmeliği nin 4. maddesinin b bendine göre, sağlık hizmetlerinden yararlanma ihtiyacı bulunan kimse hasta olarak tanımlanmıştır. Bedensel ve/veya ruhsal sağlığı bozuk kişilere hasta denildiği gibi, sağlık bakımından bir sorunu olmadığı halde, örneğin estetik kaygılarla ya da sünnet gibi toplumsal veya dinî düşüncelerle ya da tıbbî zorunluluk bulunmamasına rağmen kürtaj gibi sebeplerle hekime başvuran kişiler de hasta olarak değerlendirilmektedir. Çünkü bu sebeplerle de olsa hekime başvuran kişi sonuçta sağlık hizmeti talebinde bulunmaktadır. Hastalık Organizmada birtakım değişikliklerin ortaya çıkmasıyla sağlığın bozulması durumu, rahatsızlık, ruh sağlığının bozulması durumu hastalık olarak ifade edildiği gibi, vücut veya zihinde meydana gelen, rahatsızlık, dert ve görev bozukluğuna sebep olan belirli bir anormal duruma da hastalık denilmektedir. Tedavi Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 4
Hastalıklardan korunma tedbirlerini, hastalıkları belirlemeye yönelik teşhisi, hastalığın iyileştirilmesi, hafifletilmesi veya ortadan kaldırılması ile hastalıktan sonraki bakımı da kapsayan sürece tedavi denilmektedir. TEMEL KURUMLAR Sağlık Bakanlığı Ülkenin sağlık sorunlarıyla uğraşmak, kanunlarla verilen görevleri yerine getirmek ve halka bu konulardagerekli hizmeti sağlamak amacıyla 1936 yılında 3017 sayılı Sıhhat ve İçtimai Muavenet VekâletiTeşkilat ve Memurin Kanunu yla kurulan Sağlık Bakanlığı, daha sonra 1983 yılında 181 sayılı SağlıkBakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile yeniden düzenlenmiştir. Sağlık Bakanlığının Görevleri 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2. maddesine göre Sağlık Bakanlığının görevi, herkesin bedenî, zihnî ve sosyal bakımdan tam bir iyilik hâli içinde hayatını sürdürmesini sağlamaktır. Bu kapsamda Sağlık Bakanlığı, A. Halk sağlığının korunması ve geliştirilmesi, hastalık risklerinin azaltılması ve önlenmesi, B. Teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin yürütülmesi, C. Uluslararası önemi haiz halk sağlığı risklerinin ülkeye girmesinin önlenmesi, 5 D. Sağlık eğitimi ve araştırma faaliyetlerinin geliştirilmesi, Sağlık Bakanlığı Teşkilatı Sağlık Bakanlığı teşkilatı, merkez teşkilatı ile taşra teşkilatı ve bağlı kuruluşlardan meydana gelmektedir. Bakanlık teşkilatının en üst amiri olan Bakan, Bakanlık icraatından ve emri altındakilerin faaliyet ve işlemlerinden Başbakana karşı sorumlu olup şu görev, yetki ve sorumluluklara sahiptir: Bakanlığı, Anayasaya, kanunlara, hükümet programına ve Bakanlar Kurulunca belirlenen politika ve stratejilere uygun olarak yönetmek Müsteşar ise, Bakandan sonra gelen en üst düzey kamu görevlisi olup Bakanlık hizmetlerini, Bakan adına ve onun emir ve yönlendirmesi doğrultusunda, mevzuat hükümlerine, Bakanlığın amaç ve politikaları ile stratejik planına uygun olarak düzenler ve yürütür. Bu amaçla, Bakanlık birimlerine gereken emirleri verir, bunların uygulanmasını gözetir ve sağlar. Bakanlığın taşra teşkilâtı, illerde kurulan il sağlık müdürlükleri ile ihtiyaca göre ilçelerde kurulan ilçe sağlık müdürlüklerinden oluşur. İl sağlık müdürleri Bakanlığın ildeki temsilcisi ve valinin sağlık müşaviridir. İl sağlık müdürlüğü, bağlı kuruluşların il teşkilatının koordinasyonunu yapar ve uyumlu çalışmasını gözetir. Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 5
SAĞLIK BAKANLIĞI TEŞKİLATI MERKEZ TEŞKİLATI TAŞRA TEŞKİLATI BAĞLI KURULUŞLAR BAKAN, MÜSTEŞAR, SAĞLIK POLİTİKALARI KURULU, HİZMET BİRİM- LERİ İL SAĞLIK MÜDÜRLÜKLE- Rİ, İLÇE SAĞLIK MÜDÜR- LÜKLERİ TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KU- RUMU, TÜRKİYE İLAÇ VE TIBBI CİHAZ KURUMU, TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURU- MU Tabip Odaları 6023 sayılı Türk Tabipleri Birliği Kanunu na göre, sınırları içinde tabip odalarına kayıtlı en az yüz tabip bulunan her ilde tabip odası kurulur. Sınırları içinde oda kurmak için yeter sayıda tabip bulunmayan illerdeki tabiplerin hangi illerdeki tabiplerle birleştirilerek yeni bir oda kurulacağı ve merkezinin hangi il olacağı veya bu gibi illerdeki tabiplerin hangi il tabip odalarına bağlanacağı, ülkenin coğrafi ve ulaşım durumları ile tabiplerin toplu olarak bulundukları iller göz önüne alınarak Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyinin önerisi üzerine Büyük Kongrece kararlaştırılır. 6 Türk Tabipleri Birliği Türk Tabipleri Birliği nin Görevleri Türk Tabipleri Birliği içerisinde yer alan her birimin görevleri ve çalışma şekilleri, 6023 sayılı Türk Tabipleri Birliği Kanunu nun 42 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Bu hükümlere göre, Türk Tabipleri Birliği şu görevleri yerine getirir: A. Halk sağlığına ve hastalara fedakârlık ve feragatle hizmeti ideal bilen meslek geleneklerini korumaya ve geliştirmeye çalışmak, B. Üyelerinin maddî ve manevî hak ve menfaatlerini korumak ve bunları halkın ve Devletin menfaatiyle en iyi bir şekilde denkleştirmeye çalışmak, C. Halk sağlığı ve tıp meslekleriyle ilgili konular için resmi makamlarla karşılıklı işbirliği yapmak, D. Halk sağlığını ve tıp mesleğini ilgilendiren işlerde resmi makamlardan yardım sağlamak. Yüksek Sağlık Şûrası 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu, 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun ve 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyette bulunan Yüksek Sağlık Şûrası, sağ- Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 6