KAMU YÖNETİMİ KAMU YÖNETİMİ YRD.DOÇ.DR. BİLAL ŞİNİK

Transkript

1 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ KAMU YÖNETİMİ KAMU YÖNETİMİ YRD.DOÇ.DR. BİLAL ŞİNİK

2 BAKANLAR KURULU Bakanlar Kurulu, Başbakan ve bakanlardan kurulur. Cumhurbaşkanı bakanlar kurulunun üyesi olmamakla birlikte, gerekli gördüğü hallerde bakanlar kurulunu başkanlığı altında toplantıya çağırmak ve Bakanlar Kuruluna başkanlık etmek yetkisine sahiptir. Bununla beraber, Cumhurbaşkanının bu toplantılarda oylamaya katılamaz. 1

3 BAKANLAR KURULU Bakanlar Kurulunun başkanı olan Başbakan, Cumhurbaşkanınca, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri arasından atanır. Başbakan bakanlarını seçer ve bakanların Cumhurbaşkanı tarafından onaylanıp atanmasıyla Bakanlar Kurulu kurulmuş ve göreve başlamış olur. Ardından, Bakanlar Kurulunun listesi tam olarak Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulur. Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde ise toplantıya çağrılır. 2

4 BAKANLAR KURULU Bakanlar Kurulunun esas görevi hükümetin genel siyasetini yürütmektir. Bununla birlikte, Bakanlar Kurulunun idari nitelikte görevleri de vardır. 3

5 BAKANLAR KURULU Bunlar: Kanun Hükmünde Kararname çıkarmak, tüzük çıkarmak, olağanüstü hal ve sıkıyönetim ilan etmek, milli güvenliği sağlamak, silahlı kuvvetleri yurt savunmasına hazırlamak, Genelkurmay Başkanını seçmektir. Bunların dışında çeşitli kanunlarla Bakanlar kuruluna verilmiş çok sayıda yetki vardır. Bunlar, atama, izin, ruhsat, vatandaşlığa alınma gibi çok değişik konulara ilişkindir. 4

6 BAŞBAKANLIK Başbakan, Bakanlar Kurulunun Başkanı, bakanlıkların ve Başbakanlık Teşkilatının en üst amiridir. Yukarıda da ifade edildiği gibi, başbakan, milletvekilleri arasından Cumhurbaşkanı tarafından atanır. 5

7 BAŞBAKANLIK Başbakan, Bakanlar Kurulunun başkanı olarak, Bakanlıklar arasında uyum ve işbirliğini sağlar ve hükümetin genel siyasetinin yürütülmesini gözetir. Başbakan, bakanların görevlerinin anayasa ve kanunlara uygun olarak yerine getirilmesini gözetmek ve düzeltici önlemleri almakla yükümlüdür. 6

8 Başbakanlığın Görevleri Şunlardır: Bakanlıklar arasında işbirliğini sağlamak, Hükümetin genel siyasetinin yürütülmesini gözetmek, Anayasa ve kanunlarla verilen hizmetleri yerine getirmek amacıyla gerekli tedbirleri almak, 7

9 BAŞBAKANLIK Devlet Teşkilatının düzenli ve etkili bir şekilde işlemesini sağlayacak prensipleri belirlemek, Hükümet Programı ve kalkınma planları ile yıllık programların uygulanmasını takip etmek, 8

10 Kanun, kanun hükmünde kararname tüzük, yönetmelik ve karar tekliflerinin Anayasaya ve diğer mevzuata uygunluğunu incelemek ve Yasama Organı ile olan ilişkileri yürütmek 9

11 BAŞBAKANLIK Mevzuat hazırlama usul ve esasları ile ilgili ilkeleri tespit etmek ve geliştirmek, yürürlükte bulunan mevzuatın sicillerini tutmak, kodlamak, tek metin haline getirmek, bilgi işlem sistemi içinde takip etmek ve yayınlamak. 10

12 BAKANLIKLAR Bakanlıklar, devletin üstlendiği kamu hizmetlerinin konularına göre uzmanlaşmış ve örgütlenmiş bölümleridir. Merkezi yönetimde kamu hizmetleri arasında bir işbölümü yapılmış ve bu iş bölümü uyarınca her bir bakanlık, belli bir veya benzer kamu hizmetini yürütmek üzere kurulmuştur. 11

13 BAKANLIKLAR Bakanlıkların devlet tüzelkişiliğinden ayrı bir kamu tüzelkişilikleri bulunmamaktadır. Her bir bakanlık, yürüttüğü kamu hizmetini bağımsız olarak değil ve fakat devlet tüzelkişiliği adına yürütmekte ve bu hizmet alanında devlet tüzelkişiliğini temsil etmektedir. 12

14 TÜRKİYE DE BAKANLIKLAR 2011 yılı Haziran ayına kadar Türkiye de bakanlıkların hizmet bakanlığı ve devlet bakanlığı olmak üzere iki türü vardı yılında çıkartılan 643 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Türkiye'de önemli değişiklikler yapılmıştır. 13

15 Değişiklik öncesi 3046 sayılı kanunda, Başbakana yardım etmek ve Başbakan tarafından verilecek görevleri yerine getirmek, Bakanlar Kurulunda koordinasyonu sağlamak, özel önem ve öncelik taşıyan konularda tecrübe ve bilgilerinden istifade edilmek amacıyla Başbakanın teklifi ve Cumhurbaşkanının onayı ile sayıları yirmiyi geçmemek kaydıyla Devlet Bakanları görevlendirilebilir denilmekteydi. Değişiklik sonrası devlet bakanlıkları kaldırılmıştır. 14

16 Şu an Türkiye de mevcut bakanlıkların tamamı (toplam 21 bakanlık) icracı (hizmet) bakanlıktır. İcracı bakanlık ile anlatılmak istenen, belli bir veya birden fazla kamu hizmetini yürüten bakanlıktır. 15

17 BAKANLIK Bakan, bakanlık kuruluşunun en üst amiridir. Bakanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri veya milletvekili seçilme yeterliğine sahip olanlar arasından Başbakanca seçilir ve Cumhurbaşkanınca atanır; gerektiğinde Başbakanın önerisi üzerine Cumhurbaşkanınca görevlerine son verilir. 16

18 BAKANLIK Bakan olarak atanabilmek için milletvekili olma şartı yoktur. Ancak, bu kişilerin milletvekili seçilme yeterliğine sahip olmaları gerekir. Bu şekilde Bakan olarak atanmış bir kimse, milletvekillerinin tabi oldukları kayıt ve şartlara uyar ve yasama dokunulmazlığına sahip bulunur. 17

19 Bakanlık Merkez Teşkilatı Bakanlık merkez teşkilatı, bakanlığın sorumlu olduğu hizmetlerin yürütülmesi, bu hizmetlerle ilgili amaç ve politika tayini, planlama, kaynakları düzenleme ve sağlama, koordinasyon, gözetim ve takip, idareyi geliştirme ve denetim gibi görevleri yerine getirmek üzere çeşitli birimlerden meydana gelecek şekilde düzenlenmiştir. 18

20 Bakanlık merkez teşkilatı temel olarak Ana Hizmet Birimleri: Danışma ve Denetim Birimleri, Yardımcı Birimler den oluşmaktadır. 19

21 Bakan Yardımcısı 2011 yılı Haziran ayında çıkan 643 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 3046 sayılı kanuna bir ek yapılmış ve daha önce yönetim yapımızda var olmayan Bakan Yardımcısı adı altında yeni bir kurum getirilmiştir. Ayrıca 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ek yapılarak Bakan Yardımcılıkları istisnai memuriyetler arasına eklenmiştir. 20

22 Bakan Yardımcısı 3046 sayılı Kanuna göre, Bakana (Milli Savunma Bakanı dâhil) bağlı olarak ve Bakana ve Bakanlığa verilen görevlerin yerine getirilmesinde bakana yardımcı olmak üzere Bakan Yardımcısı atanabilir. 21

23 Bakan Yardımcısı Bakan Yardımcıları bu görevlerin yerine getirilmesinden Bakana karşı sorumludur. Bakan yardımcıları Hükümetin görev süresiyle sınırlı olarak görev yapar; Hükümetin görevi sona erdiğinde, Bakan Yardımcılarının görevi de sona erer. Bakan Yardımcıları gerektiğinde Hükümetin görev süresi dolmadan da görevden alınabilir. 22

24 Bakanlık Bağlı Kuruluşları Bağlı kuruluşlar bakanlığın hizmet ve görev alanına giren ana hizmetleri yürütmek üzere, bakanlığa bağlı olarak özel kanunla kurulan, genel bütçe içinde ayrı bütçeli veya katma bütçeli veya özel bütçeli kuruluşlardır. 23

25 Bağlı kuruluşlar, merkez teşkilatı ile ihtiyaca göre kurulan taşra teşkilatından meydana gelecek şekilde düzenlenir. Bağlı kuruluşların taşra teşkilatı; bölge, il ve ilçe kuruluşları şeklinde veya doğrudan kendine bağlı olarak kurulabilir. Bağlı kuruluşlar, Başbakanın teklifi ve Cumhurbaşkanının onayı ile diğer bir bakanlığa bağlanabilir. 24

26 Devlet bakanlıklarının kaldırılmasıyla birlikte Başbakanlığa bağlı çok sayıda kurum ve kuruluş farklı bakanlıklara bağlandı. Bir kısmı ise yeni kurulan bakanlıklara dönüştü. Daha önce Başbakanlığa bağlı olan Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Kalkınma Bakanlığı na; Gümrük Müsteşarlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı na; Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Avrupa Birliği Bakanlığı na; Dış Ticaret Müsteşarlığı, Ekonomi Bakanlığı na dönüşmüştür. 25

27 Daha önce Başbakanlığın bağlı ya da ilgili kuruluşu olan Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü Genel Müdürlüğü (TODAİE) ve Devlet Personel Başkanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı na; Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı ve GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Kalkınma Bakanlığı na; Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü ve Spor Genel Müdürlüğü, Gençlik ve Spor Bakanlığı na; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Maliye Bakanlığı na bağlanmıştır. 26

28 Bununla birlikte halen Başbakanlığa çok sayıda kurum ve kuruluş bulunmaktadır. Bunlar: Vakıflar Genel Müdürlüğü, Anadolu Ajansı Genel Müdürlüğü, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ), Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı, Türkiye İnsan Hakları Kurumu Başkanlığı, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı. Diyanet İşleri Başkanlığı, Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı, MİT Müsteşarlığı, Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı ve Hazine Müsteşarlığı. 27

29 İçişleri Bakanlığına bağlı kuruluşlar ise şunlardır: Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı. Bu kuruluşların kamu tüzel kişiliği olmadığı için bakanlık ve bunlar arasındaki ilişki hiyerarşi ilişkisidir. Diğer bakanlıklara da bağlı çeşitli kuruluşlar da vardır (Örneğin, Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı nın; Savunma Sanayi Müsteşarlığı, Milli Savunma Bakanlığı nın; Devlet Su işleri Genel Müdürlüğü, Orman ve Su İşleri Bakanlığı nın bağlı kuruluşudur). 28

30 auzef.istanbul.edu.tr 29