Sanayi ve Ticaret Bakanlığından: Ev Tipi Çamaşır Kurutma Makinelerinin Enerji Etiketlemesine İlişkin Tebliğ TRKGM: 2002/05 (95/13/AT) BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç Madde 1- Bu Tebliğ in amacı; enerji kullanımının en aza indirilmesini temin ile tüketicilerin enerjiyi daha verimli kullanan elektrikli cihazları tercih edebilmelerini sağlamak için, elektrik enerjisi ile çalışan ev tipi çamaşır kurutma makinelerinin enerji etiketlemesiyle ilgili kuralları ve performans standartlarını belirlemektir. Kapsam Madde 2- Bu Tebliğ, kurutmalı çamaşır makineleri ile elektrik dışında başka enerji kaynaklarıyla çalışan cihazlar hariç olmak üzere, elektrik enerjisi ile çalışan ev tipi çamaşır kurutma makinelerini kapsar. Dayanak Madde 3- Bu Tebliğ, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 14 ve 31 inci maddeleri ile 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanuna dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar Madde 4- Bu Tebliğ de geçen; a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını, b) Müsteşarlık :Dış Ticaret Müsteşarlığını, c) Komisyon : Avrupa Birliği Komisyonunu, d) Üretici: Bu Tebliğ kapsamındaki ürünleri imal eden veya bunlara adını, ticari markasını veya ayırt edici işaretini koyarak kendini üretici olarak tanıtan gerçek veya tüzel kişiyi; üreticinin Türkiye dışında olması halinde, üreticinin nam ve hesabına hareket etmek üzere üretici tarafından yetkilendirilen temsilcisini; Türkiye de bir yetkili temsilcisinin bulunmaması halinde ise ithalatçıyı; ayrıca, ürünün tedarik zincirinde yer alan ve faaliyetleri ürünün güvenliğine ilişkin özelliklerini etkileyen gerçek veya tüzel kişiyi, e) Satıcı: Kamu kurum ve kuruluşları da dahil olmak üzere tüketiciye mal ve hizmet sunan, toptancı/perakendeci veya bu Tebliğ kapsamına giren ürünleri satan, kiralayan, taksitli satışa sunan, promosyoncu veya nihai kullanıcıya tedarik eden gerçek veya tüzel kişiyi, f) Enerji etiketi: Üretici/ithalatçı veya yetkili temsilcisi tarafından elektrikli cihazın önüne veya üstüne bu mümkün değilse ambalajının üzerine veya tanıtma ve kullanma kılavuzuna iliştirilen, kolayca görülebilen, silinmeyen ve kolayca okunabilecek şekilde, enerji etiketi değerlerinin yer aldığı bilgileri içeren açıklayıcı bir belgeyi, h) Cihaz: İkinci maddede belirtilen ürünleri,
i) Bilgi formu: Ürünle ilgili bilgileri içeren standart tabloyu, j) Diğer gerekli kaynaklar: Bu Tebliğ kapsamına giren ürünlerin, normal kullanım şartlarında tükettikleri su, kimyasal madde veya diğer maddeleri, k) Ek bilgi: Bu Tebliğ kapsamına giren ürünlerin, enerji veya diğer gerekli kaynakların kullanımıyla ilgili veya bunların değerlendirilmesinde kullanılabilecek ve söz konusu ürünün performansıyla ilgili diğer bilgileri, l) Uyumlaştırılmış Standart: Referans numarası Avrupa Toplulukları Resmi Gazetesi nde yayımlanmış olan Avrupa Standardını uyumlaştıran ve Türk Standardı olarak kabul edilip yayımlanan standardı, ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Üretici ve Satıcının Yükümlülükleri, Teknik Dosya, Etiket, Fiş, Mesafeli Satış, Enerji Verim Sınıfı, Ürünün Piyasadan Toplatılması ve Piyasaya Arzının Yasaklanması Üretici ve Satıcının Yükümlülükleri Madde 5- Üretici/satıcı; satacağı, promosyonunu yapacağı, kiralayacağı, taksitli satışa sunacağı veya nihai kullanıcıya tedarik edeceği bu Tebliğ kapsamı ürünlerle ilgili fiş veya etiketlerde, tüketicilerin bilgilenmesini teminen, elektrik enerjisi, diğer enerji çeşitleri ve diğer gerekli kaynakların tüketimine ilişkin bilgiler ile ek bilgileri, belirtir. Bu Tebliğ yürürlüğe girmeden önce üretilmiş cihazlar ile ikinci el cihazlar için etiket ve fiş zorunluluğu yoktur. Teknik Dosya Madde 6- Üretici, etiket veya fişlerde yer alan bilgilerin doğruluğunun saptanmasına yeterli olacak şekilde teknik dosya oluşturur. Teknik dosya aşağıdaki bilgileri içerir: a) Üreticinin adı, adresi, telefonu, varsa e-posta adresi, b) Cihazın tanımı, c) İlgili teknik resimler dahil olmak üzere modelin ana tasarım özellikleri, özellikle enerji tüketimini etkileyen üniteler hakkında bilgi, d) İlgili standarda veya bu standart ile uyumlu diğer standartlara göre yapılan test raporları, e) Varsa, kullanma talimatı. Üretici, teknik dosyada yer alan tüm belgeleri; son ürünün, yurt içinde üretiliyor ise üretildiği; ithal ise ithal edildiği tarihten itibaren beş yıl süreyle muhafaza etmek ve istenilmesi halinde Bakanlığa ibraz etmekle yükümlüdür. Etiket Madde 7- Enerji etiketinin düzenlenmesinden cihazın üreticisi ile satıcısı müteselsilen sorumludur.
Üreticiler, etiketleri satıcılara bedelsiz olarak verirler ve kendi etiket teslimat sistemlerini kendileri seçmekte serbesttirler. Ancak, satıcılar etiket talep ettiklerinde üreticiler talep olunan etiketleri en kısa zamanda temin etmek zorundadır. Etiket, Ek-I de belirtildiği gibi düzenlenmeli ve kolayca görülebilir şekilde cihazın ön veya üst dış bölümüne yerleştirilmelidir. Etikette yer alan bilgiler kolayca okunabilecek ve silinmeyecek şekilde ve Türkçe olmalıdır. Fiş Madde 8- Fişin içeriği ve biçimi, Ek II de belirtilen şekilde olmalıdır. Mesafeli Satış Madde 9- Satış, kiralama veya taksitli alışveriş teklifinin, posta, sipariş veya katalog gibi yazılı iletişim yolu ile ve/veya tüketicinin ürünü göremeyeceği başka bir yolla yapılması halinde, yazılı iletişim Ek-III de yer alan tüm bilgileri içermelidir. Enerji Verim Sınıfı Madde 10- Bir cihazın enerji verim sınıfı Ek-IV de belirtildiği gibi olmalıdır. Ürünün Piyasadan Toplatılması ve Piyasaya Arzının Yasaklanması Madde 11- Üretici tarafından piyasaya arz edilen veya arz edilmesi hedeflenen cihazların, üretici tarafından düzenlenen belgede belirtilen ve bu Tebliğ de yer alan özelliklere uymadığının tespit edilmesi halinde Bakanlık, bu cihazların piyasadan toplatılması ve/veya piyasaya arzının yasaklanması konusunda gerekli önlemleri alır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli Hükümler Ceza Hükümleri Madde 12- Bu Tebliğ e aykırı hareket edenler hakkında, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve/veya 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanunun idari para cezası ile ilgili hükümleri ile diğer hükümleri uygulanır. Denetim Madde 13- Bu Tebliğ in uygulanmasında Bakanlık müfettişleri ve kontrolörleri ile Bakanlıkça görevlendirilecek diğer personel; denetleme, inceleme ve araştırma yapmaya yetkilidir. Bildirim Madde 14- Bu Tebliğin uygulamaya konulduğu ve daha sonra yapılacak değişiklikler, Müsteşarlık aracılığı ile Komisyona bildirilir. Yürürlük Madde 15- Bu Tebliğ yayımı tarihinden itibaren 6 ay sonra yürürlüğe girer. Yürütme Madde 16- Bu Tebliğ hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.
Etikette yer alacak bilgiler aşağıdaki şekilde olmalıdır. I- Üreticinin adı veya ticari markası, II- Üreticinin model tanımı, III- Cihazın enerji verim sınıfı Ek-IV e uygun olarak belirlenecektir. Uygun harf ilgili ok işareti ile aynı hizaya yazılacaktır. IV- Bir ürüne Avrupa Topluluğu Konseyi nin 880/92/EEC sayılı Direktife istinaden Topluluk çevre etiketi ödülü verilmesi halinde, çevre ödülü işareti sözkonusu direktifte belirtilen kurallara uymak kaydıyla etikete iliştirilebilir. V- İlgili uyumlaştırılmış standartların test yöntemlerine uygun olarak kuru pamuklu kurutma programı için, program başına kwh olarak enerji tüketimi, VI- İlgili uyumlaştırılmış standartlara uygun olarak kg cinsinden cihazın pamuklu çamaşır anma kapasitesi, VII- İlgili uyumlaştırılmış standartların test yöntemlerine uygun olarak cihazın türü (Hava dolaşımlı veya yoğuşturuculu tipte) VIII- Beyan edilmişse, standart programda gürültü (standardına göre hesaplanmış, desibel cinsinden). Etiketin belirli bazı özellikleri aşağıda gösterilmiştir: Kullanılan Renkler; CMYK: Cyan(yeşilimsi mavi), magenta(morumsu kırmızı), sarı, siyah. Örnek: 07X0:%0 cyan, %70 magenta, %100 sarı, %0 siyah. Ok işaretleri: -A: X0X0, -B: 70X0, -C: 30X0, -D: 00X0, -E: 03X0, -F: 07X0, -G: 0XX0, Çerçeve rengi X070 olacaktır. Tüm yazılar siyahtır. Zemin beyazdır. EK II FİŞ Fiş aşağıdaki bilgileri içerecektir. Bu bilgiler, aynı üretici tarafından üretilen çeşitli modelleri kapsayan bir form halinde veya kullanma kılavuzu içerisinde verilebilir, aşağıda belirtilen sıraya göre veya cihazın tanımının yanında yer alacaktır. 1. Satıcının ticari markası, 2. Satıcının model tanımı, 3. Ek- IV de tanımlanan şekilde enerji verim sınıfı. Enerji verim sınıfı, A'dan (çok verimli) - G'ye (az verimli) kadar harflerden oluşan bir ölçekte gösterilir. Bu bilgi bir tablo içinde verilecekse ölçeğin A dan (çok verimli) - G ye (az verimli) doğru olduğunun açıkça gösterilmesi şartıyla başka şekilde de belirtilebilir. 4. Varsa, Topluluk Çevre Etiketi Ödülü işareti (çiçek) konur. 5. Ek-I e uygun olarak enerji tüketimi,
6. Ek-I e uygun olarak pamuklu çamaşır anma kapasitesi, 7. Varsa, ilgili uyumlaştırılmış standartların test yöntemlerine uygun olarak kuru pamuklu kurutma programı için su tüketimi, 8. İlgili uyumlaştırılmış standartların test yöntemlerine uygun olarak kuru pamuklu kurutma programı için kurutma süresi, 9. Yukarıda 5,6,7 ve 8 inci maddelerde belirtilen hususlar ütüye hazır pamuklu kurutma ve hassas tekstil ürünleri programları için de belirtilir. Eğer, çamaşır kurutma makinesinde bu programlar yoksa bu hususlar belirtilmeyebilir. 10. Satıcılar, diğer kurutma programları için 5-8 inci maddelerde belirtilen hususları içeren bilgileri de verebilirler. 11. Kuru pamuklu kurutma programında 150 kg çamaşır, ütüye hazır pamuklu kurutma programında 280 kg çamaşır ve hassas tekstil ürünleri programında 150 kg çamaşır kurutmak için kullanılan ortalama yıllık enerji (ve varsa su) tüketimi. Bu durum dört kişilik aile için ortalama yıllık tüketim olarak belirtilecektir. 12. İlgili uyumlaştırılmış standartların test yöntemlerine uygun olarak cihazın türü(hava dolaşımlı veya yoğuşturuculu tipte) 13. Beyan edilmişse, standart programda gürültü değerleri(standardına göre hesaplanmış, desibel cinsinden), belirtilecektir. Renkli veya siyah beyaz etiketin bir kopyasının fişe ekli olması durumunda, fişe dahil edilmesi gereken ek bilgiler fişe yazılacaktır. EK- III POSTA İLE SİPARİŞ VE DİĞER MESAFELİ SATIŞ YÖNTEMLERİ Bu tebliğle belirtilen posta ile sipariş katalogları ve diğer basılı ve/veya elektronik iletişimlerde aşağıda belirtilen bilgiler yine aşağıda belirtilen sıraya göre yazılacaktır: 1. Enerji verim sınıfı 2. Enerji tüketimi 3. Pamuklu çamaşır anma kapasitesi 4. Varsa, program başına su tüketimi 5. Dört kişilik ailenin tahmini yıllık tüketimi 6. Gürültü(beyan edilmişse) Fişte başka bilgiler de belirtilecekse, Ek- II ye göre belirtilen biçimde olacaktır ve yukarıda verilen tabloya fiş için belirtilen sıraya göre yazılacaktır. Yukarıda belirtilen bilgilerin baskı büyüklüğü ve harf büyüklüğü okunaklı olacaktır.
EK IV ENERJİ VERİM SINIFI Cihazın enerji verim sınıfı, aşağıda verilen tablolara göre belirtilecektir: Tablo 1 Hava Dolaşımlı Kurutucular Enerji Verimlilik Sınıfı İlgili uyumlaştırılmış standartlardaki test yöntemleri kullanılarak Kuru pamuklu kurutma programı için kg bazında kwh cinsinden enerji tüketimi (E) A E 0,51 B 0,51< E 0,59 C 0,59< E 0,67 D 0,67< E 0,75 E 0,75< E 0,83 F 0,83 < E 0,91 G E > 0,91 Tablo 2 Yoğuşturuculu Tip Kurutucular Enerji Verimlilik Sınıfı İlgili uyumlaştırılmış standartlardaki test yöntemleri kullanılarak Kuru pamuklu kurutma programı için kg bazında kwh cinsinden enerji tüketimi (E) A E 0,55 B 0,55< E 0,64 C 0,64< E 0,73 D 0,73< E 0,82 E 0,82< E 0,91 F 0,91< E 1,00 G E > 1,00