Kadir Has Üniversitesi Türkiye Çalışmaları Merkezi

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması Kadir Has Üniversitesi Türkiye Çalışmaları Merkezi Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması Kantitatif Araştırma Raporu 18 Mayıs 2016 İstanbul

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması AKADEMETRE - RESEARCH AND STRATEGIC PLANNING Akademetre Research & Strategic Planning: Türkiye Araştırmacıları Derneği, ESOMAR European Society for Opinion and Marketing Research üyesidir Akademetre Research & Strategic Planning: Araştırmalarını ve hizmetlerini GAB 2014 BV Güvenilir Araştırma Belgesi ISO 2012 Kalite Yönetim Sistemi standartlarına uygun olarak gerçekleştirir Akademetre Research & Strategic Planning: Pazarlama araştırmalarında ve sosyal araştırmalarda belirlenen uluslararası bilimsel ve etik kuralları ve sektörde yer alan ulusal ve uluslararası kurumların ve mesleki derneklerin belirlediği standartları uygulamaktadır

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-2 Genel Çerçeve Amaç Araştırma Amacı : Kamuoyunun Türk dış politikasına olan bakış açısını ortaya koymak ve dış politika ile ilgili konulara yaklaşımlarını saptamak. Yöntem Araştırma Yöntemi Veri Toplama Tekniği : Kantitatif Araştırma : Önceden hazırlanmış soru formuna bağlı yüz yüze görüşme yöntemi Örneklem Evren : Türkiye geneli temsiliyet;18 yaş ve üzeri, IBBS Düzey-2 temsilen İstanbul, Ankara, Konya, Bursa, Kocaeli, İzmir, Aydın, Manisa, Tekirdağ, Balıkesir, Adana, Antalya, Hatay, Zonguldak, Samsun, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Trabzon, Gaziantep, Diyarbakır, Mardin, Malatya, Bitlis, Erzurum ve Ağrı illeri Örneklem : 1.000 Takvim Saha Çalışması : 1 Nisan 2016 11 Nisan 2016 Veri Kontrol ve Analizleri : 12 Nisan 2016 20 Nisan 2016 Raporlama : 21 Nisan 2016 5 Mayıs 2016

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-3 Demografi Cinsiyet Dağılımı Medeni Durum 2016 50,0 50,0 2016 62,0 38,0 2015 48,9 51,1 2015 64,7 35,3 2013 45,7 54,3 2013 58,1 41,9 Kadın Erkek Evli Bekar

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-4 Demografi 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 20,3 22,8 20,8 Yaş Dağılımı Yaş ortalaması 39,1 40,1 38,8 9,5 9,7 11,1 11,0 15,5 16,6 4,7 9,8 19,7 21,8 25,0 24,8 25,2 16,1 15,6 65 Yaş ve üzeri 55-64 Yaş 45-54 Yaş 35-44 Yaş 25-34 Yaş 18-24 Yaş Eğitim Durumu 47,9 İlköğretim 42,2 42,3 34,1 Lise Mezunu 33,5 30,4 16,9 Üniversite 22,7 25,3 1,1 Lisansüstü 1,6 2,0

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-5 Bilgiye Erişim Türk Dış Politikası ile ilgili olarak haber almak için aşağıdaki bilgi kaynaklarından hangilerine başvuruyorsunuz? Televizyon Gazete İnternet Haber Portalları Radyo Sosyal Ağlar Sosyal Çevre Dergi Akademik Yayınlar 93,2 86,3 82,1 45,7 49,0 42,4 33,9 53,7 53,2 29,8 23,3 16,5 29,1 45,6 27,1 21,5 41,7 17,7 9,2 11,9 10,3 7,2 13,5 6,6 Birden çok cevap verildiğinden %100 ü geçmektedir.

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-6 Gündem Sizce son dönemde Türk Dış Politikası nın en önemli meselesi nedir? Terör ile mücadele Suriye sorunu İsrail ile ilişkiler Rusya ile ilişkiler IŞİD tehditi 31,1 15,5 9,9 22,9 20,3 65,5 15,9 6,0 2,5 11,7 0,3 0,6 7,2 3,8 Mülteci sorunu 4,6 2,2 AB ile ilişkiler 2,8 4,1 3,8

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-7 Türkiye bir Size göre Türkiye öncelikli olarak sayacaklarımdan hangisidir? Dış Politikada İmaj İslam Ülkesidir Avrupa Ülkesidir Orta Doğu Ülkesidir Akdeniz Ülkesidir Balkan Ülkesidir Kafkasya Ülkesidir 2,9 4,0 7,2 1,2 1,6 1,0 0,5 0,5 37,5 45,5 37,0 31,8 26,4 24,3 25,7 20,3 21,6 Karadeniz Ülkesidir 0,4 1,7 1,6

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-8 Bölgelere göre Türkiye öncelikli olarak... Dış Politikada İmaj Avrupa ülkesidir İslam ülkesidir Orta Doğu ülkesidir Akdeniz ülkesidir Marmara Bölgesi (404) (421) (398) 54,2 32,3 25,9 28,7 38,5 36,9 12,9 20,2 22,1 2,7 2016 2015 3,8 7,5 2013 Ege Bölgesi (131) (145) (139) 49,6 İslam ülkesidir 41,4 27,3 44,3 Orta Doğu ülkesidir 17,9 18,7 3,1 Avrupa ülkesidir 32,4 23,7 3,1 Balkan ülkesidir 1,4 3,6 2016 2015 2013 İç Anadolu Bölgesi (170) (171) (172) Orta Doğu ülkesidir İslam ülkesidir Avrupa ülkesidir Balkan Ülkesidir Akdeniz ülkesidir Karadeniz ülkesidir İslam ülkesidir Avrupa ülkesidir Orta Doğu ülkesidir Akdeniz ülkesidir 3,5 1,2 1,8 6,4 0,6 0,6 1,2 17,0 20,9 37,1 34,3 15,3 18,1 27,9 2016 2015 20,9 22,1 20,4 19,1 22,1 16,7 11,8 13,5 13,9 Avrupa ülkesidir 46,4 41,3 40,7 Balkan ülkesidir 1,8 2016 2015 2013 31 Karadeniz Bölgesi İslam ülkesidir Orta Doğu ülkesidir 42,4 Akdeniz Bölgesi 2016 (110) 2015 (104) 2013 (108) Akdeniz ülkesidir 62,0 2016 (60) 2015 (51) 2013 (65) 46,7 17,6 23,1 30,0 49,0 41,5 21,7 23,5 15,4 2016 1,7 2015 İslam ülkesidir Orta Doğu ülkesidir Avrupa ülkesidir Akdeniz ülkesidir 2013 Doğu Anadolu Bölgesi 2016 (53) İslam ülkesidir Orta Doğu ülkesidir Avrupa ülkesidir Akdeniz ülkesidir Güneydoğu Anadolu Bölgesi (72) (67) (65) 2015 (41) 1,9 55,6 56,7 46,2 30,6 29,9 29,2 9,7 11,9 20,0 1,4 1,5 2,8 Karadeniz ülkesidir 2016 2015 2013 (53) 41,5 51,2 47,2 35,8 19,5 35,8 20,8 24,4 17,0 2016

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-9 Dış Politika Yapımı Sizce Türkiye de dış politikanın yürütülmesinde aşağıdaki kişi ya da kurumlardan hangisi aktiftir? Sizce Türkiye de dış politikanın yapım sürecine hangi kişi ya da kurumlar katkıda bulunmalıdır? Dışişleri Bakanı Hükümet Başbakan Cumhurbaşkanı Büyükelçilik MİT Müsteşarı Cumhurbaşkanı Danışmanları Genelkurmay Başkanı Başbakan Danışmanları 68,0 48,5 32,2 53,0 25,3 25,0 32,3 22,9 12,9 32,0 41,9 7,7 10,6 0,2 7,1 9,0 6,2 4,0 4,1 2,1 Dışişleri Bakanlığı Genelkurmay Başkanlığı Cumhurbaşkanı Milli İstihbarat Teşkilatı Hükümet Başbakan Sivil Toplum Kuruluşları Medya Özel Sektör 40,1 43,1 33,9 8,1 5,7 23,9 25,8 8,8 22,2 12,0 5,8 18,4 21,4 25,1 18,4 13,3 16,7 7,0 12,6 17,3 5,7 10,7 0,3 2,2 6,6 73,0 Birden çok cevap verildiğinden %100 ü geçmektedir.

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-10 Dış Politika Yapımı Sizce daha güçlü bir Türk Dış Politikası için aşağıdakilerden hangisine ya da hangilerine ağırlık verilmelidir? Diğer ülkelerle siyasi ilişkilerin kuvvetlendirilmesi Diğer ülkelere yapılan ekonomik yardımlar Diplomatik ve ekonomik nitelikte yaptırımlar Ülkeler arasında arabuluculuk yapmak 27,2 20,9 36,3 27,9 19,3 26,3 26,9 61,9 53,0 45,4 49,3 Diğer ülkelerle ekonomik ilişkilerin kuvvetlendirilmesi Kamu diplomasisi faaliyetleri 24,0 20,9 12,4 22,1 40,5 Askeri güç kullanımı Uluslararası kuruluşlarda daha aktif rol almak. 12,3 16,3 7,6 9,4 29,2 Birden çok cevap verildiğinden %100 ü geçmektedir. %9,4 in altındaki değerler grafiğe dahil edilmemiştir.

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-11 Dış Politikada Temsil Sizce Türk Büyükelçilerinin bulundukları ülkelerde temel görevleri / işlevleri neler olmalıdır? Bulundukları ülkelerle ilişkilerin geliştirilmesi ve sorunların çözümüne katkı 30,6 43,7 65,7 Türkiye nin tanıtımı ve temsili Bulundukları ülkelerdeki Türk vatandaşların sorunlarıyla ilgilenmek 35,7 37,1 42,9 53,3 53,2 62,2 Diğer büyükelçiliklerle ilişkileri geliştirmek Bulundukları ülkeden istihbarat bilgisi toplamak 16,7 14,1 10,7 10,5 11,5 26,6 Birden çok cevap verildiğinden %100 ü geçmektedir.

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-12 Dost Algıları Sizce Türkiye nin en yakın dostu hangi ülkedir? Azerbaycan 28 37,2 59,3 Dost yoktur 23,1 38,9 38,6 ABD Suudi Arabistan 2,6 5,9 7,4 2,4 2,8 0,9 KKTC Pakistan 2 3,8 1,1 2,9 2,9 8,9 Bosna-Hersek İran 0,8 0,5 0,3 2,3 1,3 6 *Görüşmeye katılanlar KKTC yi ülke olarak görmektedir.

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-13 Tehdit Algıları Sizce en çok hangi ülke veya ülkeler Türkiye ye tehdit oluşturmaktadır? ABD Rusya 10,2 10,6 44,1 35,3 41,7 34,9 Suriye İsrail 22,1 23,9 26 30,4 37,1 42,6 Türk halkının %2,7 si Türkiye ye yönelik herhangi bir tehdit olmadığını belirtmektedir.. Ermenistan İran 7,2 7,3 9,8 20,3 14,8 18,4 Irak 5,7 10,9 13,5

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-14 İşbirliğine Yönelik Algılar Sizce Türkiye dış politikasını yürütürken hangi ülke ya da ülkelerle birlikte hareket etmelidir? Azerbaycan Tek Başına Yürütmelidir 48,5 18,7 12,4 22,6 22 20,7 Türki Cumhuriyetler 11,3 16,7 16,2 Müslüman Ülkeler Avrupa Birliği 9,8 12,5 8,1 7 10,3 19,5 ABD 7,2 12,6 14,2 Rusya 3 9,4 6,8

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-15 İşbirliğine Yönelik Algılar Türkiye hangi bölgelerde daha aktif bir politika izlemelidir? Orta Doğu 55,0 Avrupa 29,8 Kafkasya 23,2 Karadeniz 20,1 Balkanlar 11,5 Uzak Doğu-Çin 6,2 Latin Amerika 1,5 Afrika 1,4 Birden çok cevap verildiğinden %100 ü geçmektedir.

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-16 AB ile İlişkiler Türkiye nin AB ye üye olmasını istiyor musunuz? Hayır; 38,2 Evet 47,5 42,4 Evet; 61,8 Hayır 38,4 36,9 2016 Kararsız 14,1 20,7 2013 2015

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-17 AB ile İlişkiler Sizce AB, Türkiye ye karşı güvenilir ve samimi davranıyor mu? 100% 90% Sizce Türkiye kaç yıl sonra AB ye tam üye olabilir? 8,1 Yıl* 15,5 Yıl* 11,8 Yıl* Hiçbir zaman 2016 15,3 44,5 40,2 80% 70% 60% 66,7 47,6 46,7 20 yıldan fazla 2015 8,1 23,9 68,0 50% 40% 30% 3,0 1,4 9,1 10,0 12,9 13,4 11-20 yıl sonra 5-10 yıl sonra 20% 23,5 26,7 22,3 2013 9,0 13,8 77,2 10% 0% 6,2 3,7 7,6 5 yıldan az Evet Ne Evet Ne Hayır Hayır *Hiçbir zaman diyenler ortalama süreye dahil edilmemiştir.

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-18 AB ile İlişkiler Türkiye nin AB üyeliğinin engellendiğini düşünüyor musunuz? Türkiye nin AB üyeliğini engellediğini düşündüğünüz asıl sebep nedir? 59,4 Din ve kimlik farklılığı 46,2 2016 55,9 44,1 Türkiye nin ekonomik sorunları 11,6 9,0 7,5 44,6 2015 72,5 27,5 10,7 Demokrasi ve insan hakları 5,9 10,5 2013 76,2 Evet, Engelleniyor 23,8 Hayır, Engellenmiyor Her 5 kişiden 3 ü Türkiye nin AB üyeliğinin engellendiğini düşünmektedir. Türkiye nin nüfusunun fazlalığı Kıbrıs sorunu Baz 6,3 3,9 6,0 5,7 0,8 2,2 2013 2015 2016 762 725 559 Katılımcıların 2016 da %0,2 si 2015 te %11,0 ı, 2013 te ise %4,9 u herhangi bir fikri olmadığını belirtmiştir. %5,7 nin altındaki değerler grafiğe dahil edilmemiştir.

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-19 AB ile İlişkiler 2016 2015 2013 Sizce AB üyeliği Türkiye ye katkı sağlar mı? 53,7 52,8 60,8 30,1 28,8 29,7 Evet Hayır Fikrim yok 16,2 18,4 9,5 Sizce AB üyeliği Türkiye ye ne şekilde katkı sağlar? Ekonomik seviye yükselir Demokrasi gelişir İnsan hakları yaygınlaşır Serbest dolaşım ve seyahat imkânı olur Avrupa Birliği fonlarından yararlanılır Yurt dışında iş bulmak kolaylaşır Ülkede güvenlik artar Uluslararası alanda Türkiye nin etkinliği artar 77,5 64,4 59,2 47,9 21,6 29,1 41,0 30,9 29,3 39,9 24,4 24,8 20,3 19,6 18,0 14,0 16,8 11,6 8,4 16,4 Baz 2013 2015 2016 608 528 537 Birden çok cevap verildiğinden %100 ü geçmektedir.

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-20 AB ile İlişkiler 2016 2015 2013 Sizce Türkiye nin üyeliği AB ye katkı sağlar mı? 46,2 63,9 62,5 35,4 20,1 21,8 Evet Hayır Fikrim yok 18,4 16,0 15,7 Sizce Türkiye nin üyeliği AB ye ne şekilde katkı sağlar? Çok kültürlülük Genç işgücü Büyük bir pazar Daha fazla güvenlik Enerji kaynaklarına erişim Yakın çevresinde daha aktif bir rol üstlenmek Uluslararası ilişkilerde daha etkin olmak Göçmen sorununun çözümü 54,3 21,4 21,9 44,4 42,7 47,8 32,3 26,8 27,8 31,8 9,5 8,8 21,4 14,9 17,8 17,1 7,5 13,4 13,9 12,0 10,6 0,2 Baz 2013 2015 2016 625 639 462 Birden çok cevap verildiğinden %100 ü geçmektedir.

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-21 AB ile İlişkiler Türkiye için AB üyeliğinin alternatifi olarak imtiyazlı ortaklığa nasıl bakıyorsunuz? Çok olumlu 5,2 2016: %23,8 2015: %22,8 Olumlu 23,8 17,6 Ne olumlu ne olumsuz 45,5 54,5 Olumsuz 21,7 19,9 2016: %21,7 2015: %31,7 Çok olumsuz 11,8 2016 2015

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-22 AB ile İlişkiler Sizce Türkiye için AB üyeliğinin alternatifi hangisi olabilir? NATO-ABD işbirliğini geliştirmek 13,1 12,8 19,8 İslam Konferansı Örgütü ndeki rolünü arttırmak Rusya ile stratejik iş birliği yapmak Türk Birliği kurmalıdır 17,6 14,2 12,6 14,8 11,2 12,3 9,0 Ankete katılanların %19,7 si AB üyeliğinin alternatifinin olduğunu düşünmediğini, sürecin devam etmesi gerektiğini, %9,9 u Türkiye nin hiçbir birliğe üye olmaması gerektiğini, %2,1 i herhangi bir fikri olmadığını belirtmektedirler. Şangay İşbirliği Örgütü ne katılmak 4,9 6,8 9,0

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-23 AB ile İlişkiler Türkiye-Avrupa Birliği arasında göçmenlere yönelik olarak yapılan anlaşmayı nasıl buluyorsunuz? Fikrim yok; 21,3 Olumlu; 21,7 Olumsuz; 57,0

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-24 AB ile İlişkiler Türkiye-AB arasındaki göçmenlere yönelik bu anlaşma sizce hangi açıdan olumludur? Türkiye-AB arasındaki göçmenlere yönelik bu anlaşma sizce hangi açıdan olumsuzdur? Türkiye ye fon sağlayacaktır 57,6 Türkiye ye gelecek göçmen sayısı artacaktır 58,2 Yasadışı göç engellenecektir 47,9 Çok sayıda göçmenin varlığı ekonomik sorunlar yaratacaktır 48,8 Suriyeli göçmenlerin yaşam koşulları iyileşecektir 31,3 AB Türkiye den göçmenlerin geri alınmasına dair sözlerini tutmayacaktır 31,9 Türkiye nin AB ye üyelik süreci canlanacaktır 15,7 Göçmenler üzerinden bu tür bir anlaşma insani ve ahlaki değildir 20,2 Türk vatandaşlarına Avrupa ülkelerine seyahatte vize serbestisi sağlanacaktır 10,6 Uluslararası hukuk kuralları çiğnenecektir 5,8 %5,8 in altındaki değerler grafiğe dahil edilmemiştir. Baz:217 Baz:570 Birden çok cevap verildiğinden %100 ü geçmektedir.

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-25 Kıbrıs ile İlişkiler KKTC yi Türkiye açısından nasıl nitelendirirsiniz? 59,7 Asla vazgeçilmeyecek kardeş ülkedir 56,1 56,0 Akdeniz de stratejik bir üstür 14,1 31,3 Türkiye nin sırtında bir kamburdur Yunanistan a karşı diplomatik bir kozdur AB'ye üyelik karşısında taviz olarak verilebilir 23,7 11,7 19,4 11,2 7,2 5,0 4,1 2,6 3,1 Birden çok cevap verildiğinden %100 ü geçmektedir.

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-26 Kıbrıs ile İlişkiler Sizce Türkiye Kıbrıs Cumhuriyeti ni hangi şart ya da şartlar altında tanımalıdır? Hayır, tanımamalıdır; 43,1 Kıbrıs sorunu çözülürse Ege deki adalar ve kıta sahanlığı sorunu çözülürse Adada iki devlet kurulursa AB üyeliği karşılığında Evet, tanımalıdır; Şartsız 56,9hemen tanımalıdır Hiçbir şart altında tanımamalıdır 14,9 13,4 20,2 9,7 16,5 15,4 5,8 8,6 12,0 16,0 6,0 9,1 13,7 26,5 30,0 43,8 48,5 2016 da %0,6 sı, 2015 te katılımcıların %20,1 i 2013 te ise %9,7 si herhangi bir fikri olmadığını belirtmiştir. %9,1 in altındaki değerler grafiğe dahil edilmemiştir. Birden çok cevap verildiğinden %100 ü geçmektedir.

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-27 Yunanistan ile İlişkiler Sizce Türkiye ve Yunanistan arasındaki en önemli sorun nedir? Sizce Türkiye ve Yunanistan arasında sorun var mıdır? Kıbrıs sorunu 31,0 42,8 29,6 2016 2015 59,6 53,5 Hayır, sorun yoktur; 50,6 2013 49,4 Evet, Sorun vardır 40,4 Evet, sorun vardır; 49,4 46,5 50,6 Hayır, sorun yoktur Sınır problemleri Ege adalarının silahlandırılması Azınlık sorunları 3,0 0,7 7,3 12,1 21,9 19,3 21,1 27,5 33,4 %3,0 ın altındaki değerler grafiğe dahil edilmemiştir. Baz 2013 2015 2016 494 535 596

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-28 Rusya ile İlişkiler Rusya ile Türkiye arasındaki ilişkileri nasıl tanımlarsınız? Çok yakın bir işbirliği vardır 7,6 5,5 İşbirliği vardır 12,9 34,1 Ne işbirliği ne sorun vardır 18,1 28,7 Sorunlar vardır 13,9 42,1 Düşmancadır 5,0 16,8 2016 2015

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-29 Rusya ile İlişkiler Türkiye nin Suriye de bir Rus uçağını düşürmesini nasıl değerlendiriyorsunuz? Desteklemiyorum; yanlış yapılmıştır, 41.8 Destekliyorum; doğru yapılmıştır, 58.2

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-30 Rusya ile İlişkiler Türkiye nin Suriye de bir Rus uçağını düşürmesini neden destekliyorsunuz? Türkiye nin Suriye de bir Rus uçağını düşürmesini neden desteklemiyorsunuz? Büyük devlet olduğumuzu gösterdik 57,6 Orantısız tepki verildiği için 57,7 Türkiye haksız konumda olduğu için 27,3 Sınırlarımızı korumamız lazım 54,1 Rusya büyük devlet olduğu için 23,2 Türkmenlerin durumunu zorlaştırdığı için 14,6 Türkmenlerin haklarını koruduk 34,5 %34,5 in altındaki değerler grafiğe dahil edilmemiştir. Birden çok cevap verildiğinden %100 ü geçmektedir. Sınır ihlali önemsiz olduğu için. Baz : 582 Baz : 418 3,1 %3,1 in altındaki değerler grafiğe dahil edilmemiştir.

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-31 ABD ile İlişkiler Sizce Türkiye ile ABD arasındaki en önemli işbirliği alanları nelerdir? Hayır, yoktur; 25,7 Askeri işbirliği Ekonomi işbirliği Terörle mücadele Türkiye nin AB üyeliği Rusya karşısında denge oluşturmak 8,0 7,8 9,7 17,5 28,7 46,1 38,8 44,3 42,7 41,8 39,0 Katılımcıların 2016 da %0,5 i 2015 te %9,6 sı, 2013 te ise %8,6 sı herhangi bir fikri olmadığını belirtmiştir. Enerji güvenliği Arap Baharı sonrası Ortadoğu nun yeniden şekillenmesi Afganistan ın geleceği Kıbrıs sorununun çözümü 5,6 7,7 6,2 5,2 8,9 14,7 3,3 5,3 6,3 2,9 %2,9 un altındaki değerler grafiğe dahil edilmemiştir. Birden çok cevap verildiğinden %100 ü geçmektedir. Baz 2013 2015 2016 743 698 1000

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-32 ABD ile İlişkiler Sizce Türkiye ile ABD arasında sorun var mıdır? Sizce Türkiye ile ABD arasındaki en önemli sorunlar nelerdir? 2016 2015 2013 52,9 40,7 Hayır, yoktur; 53,3 46,7 Evet, Sorun vardır 47,1 59,3 Evet, vardır; 46,7 53,3 Hayır, sorun yoktur Terörle mücadele Irak ın geleceği ABD nin Ortadoğu daki Kürt politikaları IŞİD e karşı müdahale Suriye sorunu Ermeni iddiaları İsrail-Filistin sorunu Mülteciler İnsan hakları Kıbrıs 25,3 34,7 26,1 7,4 14,1 22,9 9,3 22,3 15,3 11,8 3,0 13,8 15,7 14,8 11,0 17,0 20,1 7,9 5,2 6,8 12,0 12,0 4,5 3,7 7,3 72,2 %4,5 in altındaki değerler grafiğe dahil edilmemiştir. Baz 2013 2015 2016 467 407 529 Birden çok cevap verildiğinden %100 ü geçmektedir.

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-33 ABD ile İlişkiler Türkiye ile ilişkilerinde ABD yi nasıl tarif edersiniz? Güvenilmez ülkedir Sömürgeci ülkedir Stratejik ülkedir Askeri müttefikdir Düşman ülkedir Dost ülkedir Çıkarcı bir ülkedir İkiyüzlü ülkedir - - + + - + - - 41,6 18,1 18,5 21,3 27,1 32,6 23,8 25,5 19,5 4,1 14,4 10,3 4,0 6,5 6,8 4,8 5,8 8,9 2016 da 0,1 katılımcıların 0,2 %0,2 si 0,7 2015 te %2,4 ü, 2013 te 0,1 ise %2,5 i herhangi bir fikri olmadığını belirtmiştir. Ankete katılanların %67,1 si ABD yi güvenilmez, sömürgeci, düşman, çıkarcı ve ikiyüzlü olarak, %32,7 si ise stratejik, askeri, dost ülke olarak değerlendirmektedir. Negatif Pozitif - Değerlendirme + Değerlendirme % 67,1. % 32,7

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-34 Uluslararası Kuruluşlarla İlişkiler Türkiye nin NATO üyeliğini devam ettirmesi gerektiğini düşünüyor musunuz? 2016 73,6 26,4 2015 67,1 32,9 Kasım 2013 Ocak 2013 72,0 66,1 28,0 33,9 Türkiye nin NATO üyeliğini devam ettirmesinin 2010 yılından itibaren giderek artan bir oranda desteklendiği görülmektedir. 2011 61,5 38,5 2010 52,8 47,2 Evet, etmeli Hayır, etmemeli Daha önceki yıllara ait veriler Kadir Has Üniversitesi için gerçekleştirilen araştırmadan alınmıştır.

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-35 Ortadoğu ile İlişkiler Türkiye nin Ortadoğu daki son gelişmeler karşısında izlediği politikaları başarılı buluyor musunuz? 2016 17,9 30,3 51,8 2015 30,3 34,7 35,0 Kasım 2013 26,7 43,6 29,7 Ocak 2013 35,4 42,6 22,0 2011 37,7 44,0 18,3 Evet, başarılı buluyorum Ne Başarılı Ne Başarısız Buluyorum Hayır, başarısız buluyorum Takip etmiyorum/ilgilenmiyorum Daha önceki yıllara ait veriler Kadir Has Üniversitesi için gerçekleştirilen araştırmadan alınmıştır.

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-36 Ortadoğu ile İlişkiler Türkiye nin Suriye deki son gelişmeler karşısında izlediği politikaları başarılı buluyor musunuz? 2016 16,8 39,6 43,6 2015 26,2 30,2 43,6 2013 24,1 26,9 49,0 Başarılı buluyorum Ne başarılı buluyorum ne başarısız buluyorum Başarısız buluyorum

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-37 Ortadoğu ile İlişkiler Sizce Türkiye Suriye ye yönelik nasıl bir politika izlemelidir? Tarafsız kalmalı, herhangi bir müdahalede bulunmamalı 31,6 42,6 41,7 15,0 Sadece göçmenlere yardımcı olmalıdır Esad yönetimine karşı uluslararası yaptırımlara destek vermeli Uluslararası askeri müdahale olması halinde destek vermeli 14,2 14,9 11,3 11,5 9,1 9,2 Silahlı muhalif güçlere destek olmalı Tek başına askeri müdahalede bulunmalı 8,9 8,1 5,2 5,5 3,4 2,4 %0,1 i herhangi bir fikri olmadığını belirtmiştir. %5,5 in altındaki değerler grafiğe dahil edilmemiştir.

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-38 Ortadoğu ile İlişkiler Sizce IŞİD bir terör örgütü müdür? Sizce IŞİD Türkiye ye karşı bir tehdit oluşturmakta mıdır? 2016 90,9 4,34,8 2016 89,0 6,7 4,3 2015 85,1 5,0 9,9 2015 65,4 24,1 10,5 Evet Hayır Fikrim Yok Evet Hayır Fikrim Yok

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-39 Ortadoğu ile İlişkiler Türkiye IŞİD e karşı nasıl bir politika izlemelidir? Koalisyon güçlerinin müdahalesinde İncirlik Üssünün kullanımına izin vermeli 19,5 41,0 Koalisyon güçlerine hava saldırı desteği vermeli 16,9 22,8 Kürt gruplarına destek olmalı 11,5 9,4 Gelişmeleri uzaktan takip etmeli 9,4 46,6 Kara harekatı düzenlemeli 8,6 14,9 4,7 Diğer silahlı örgütlere destek vermeli 7,6 2016 2015 %0,4 ü herhangi bir fikri olmadığını belirtmiştir. %4,7 nin altındaki değerler grafiğe dahil edilmemiştir.

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-40 Ortadoğu ile İlişkiler Ülkemizde bulunan Suriyeli göçmenlerden ne derece memnunsunuz? Sizce Türkiye mültecilere karşı nasıl bir politika izlemelidir? Memnunum; 10,5 Göçmen alımına son verilmeli 45,2 Ülkeye gelecek göçmenlere sayı sınırı konmalı 28,5 Ne Menunum Ne Memnun Değilim; 31,8 Sayısı ne olursa olsun göçmenler kabul edilmeli 17,7 Avrupa Birliği ile yapılan anlaşma gereği Yunanistan a kaçan göçmenler geri alınmalı 4,5 Memnun Değilim; 57,7 Göçmenlerin yaşam koşulları iyileştirilmeli 2,9 %0,2 si herhangi bir fikrinin olmadığını belirtmiştir. %2,9 un altındaki değerler grafiğe dahil edilmemiştir.

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-41 Ortadoğu ile İlişkiler Türkiye-İsrail arasındaki ilişkilerin normalleşmesini destekliyor musunuz? Tarafsız arabuluculuk rolü üstlenmelidir Sizce Arap İsrail sorununda Türkiye nin rolü ne olmalıdır? 33,6 52,8 Fikrim Yok; 17,9 Evet; 41,6 Hiçbir şekilde karışılmamalıdır 30,5 39,1 Hayır; 40,5 Arap politikasına destek olmalıdır 13,2 24,8 İsrail politikasına destek olmalıdır 3,5 2,5 2016 2015

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-42 Ortadoğu ile İlişkiler Sizce Arap Baharı sonrası Ortadoğu nun geleceğini etkileyen birincil ülke hangisidir? ABD 18,4 33,3 49,1 Suudi Arabistan 2,6 8,8 13,6 Türkiye 11,2 15,6 23,8 Rusya İsrail İran Mısır Suriye 3,2 4,7 4,9 3,7 1,9 0,2 3,1 1,9 4,4 6,4 5,4 10,4 8,7 11,3 10

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-43 Ortadoğu ile İlişkiler Türkiye nin Ortadoğu daki konumunu nasıl değerlendirirsiniz? Bölgesel güçtür 38,8 49,4 Bölgede lider devlettir 21,5 26,3 Bölgede etkili değildir 18,1 25,1 2016 yılında katılımcıların %6,2 si, 2015 yılında %14,6 sı Türkiye nin Ortadoğu daki konumu hakkında fikir belirtmemiştir. 2016 2015

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-44 Ortadoğu İie İlişkiler Sizce Türkiye Müslüman ülkelere örnek ya da rol model olabilir mi? 2016 67,5 32,5 2015 68,1 31,9 2013 71,9 28,1 Evet, rol model Hayır, rol model değil

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması-45 Genel Değerlendirme Hükümetin dış politika uygulamalarını ne derece başarılı buluyorsunuz? Başarısız buluyorum; 38,7 Başarılı buluyorum; 34,0 Kısmen başarılı buluyorum; 27,3

Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması TEŞEKKÜRLER... İletişim İçin Kadir Has Üniversitesi Kadir Has Caddesi, Cibali, 34083 İSTANBUL Tel: +90 (212) 533 65 32 www.khas.edu.tr Khasedutr Khasedutr