BÖLÜM 6 DC Kompunt Motor Testleri 6-1
DENEY 6-1 Düz Kompunt Motorun Ba lant ve Motor Yönü Kontrolü AMAÇ Testler tamamland ktan sonra DC Düz kompunt motorun ba lant s ve motorun devir yönü kontrolü konusunda yeterli bilgiye sahip olunabilecektir. GEREKL TEÇH ZAT Adet Tan m Katalog No 1 DC Kompunt Makine veya EM-3330-1F DC Çok Fonksiyonlu Makine EM-3330-1B 1 DC Güç Kayna Modülü EM-3310-1A 1 Üç fazl güç kayna modülü EM-3310-1B 1 Üç kutuplu ak m limit koruma alter modülü EM-3310-2A 1 Dijital DC Voltmetre EM-3310-3B 1 Laboratuar Masas EM-3380-1A 1 Deney çerçevesi EM-3380-2A veya deney çerçevesi EM-3380-2B 1 Ba lant kablolar için tutucu EM-3390-1A 1 Ba lant kablolar seti EM-3390-3A 1 Güvenli köprü ba lant fi leri seti EM-3390-4A 6-2
ek. 6-1-1 Motor yönü kontrolü için devre diyagram 6-3
ek. 6-1-2 Motor yönü kontrolü için ba lant diyagram 6-4
LEM BASAMAKLARI D KKAT: Bu laboratuar deneylerinde yüksek gerilim vard r. Aksi belirtilmedikçe hiçbir ba lant ve ba lant lardaki de i iklik gerilim alt nda yap lmayacakt r. Herhangi bir tehlikeli durum meydana geldi inde vakit kaybetmeden Üç Fazl Güç Kayna modülü üzerinde bulunan k rm z EMERGENCY OFF butonuna bas lmal d r. 1. DC kompunt makineyi laboratuar masas üzerine yerle tiriniz. Deney düzene i üzerinde gerekli modülleri kurunuz. ekil 6-1-2 nolu ba lant diyagram ve ekil 6-1-1 nolu devre emas na göre devreyi olu turunuz. Devrenin kurulumu tamamland ktan sonra deney yöneticiniz devreyi kontrol etmelidir. 2. DC güç kayna modülü üzerinde bulunan gerilim ayar dü mesi minimum konumunda ayarlay n z. 3. S ras yla üç kutuplu ak m limit koruma alterini, üç fazl güç kayna modülünü ve DC güç kayna modülünü devreye ba lay n z. 4. DC güç kayna modülü üzerinde bulunan START butonuna bas n z. 5. DC güç kayna üzerinde bulunan ayar dü mesini motor gerilimi E yi artt rmak için yava ça motorun gerilimi 220 Vdc de eri geçmeyecek ekilde artt r lmal d r. Motorun devir yönünü gözleyiniz ve kay t ediniz. Motor devir yönü =... 6. DC güç kayna modülü üzerinde bulunan gerilim ayar dü mesi minimum konumuna yava yava getiriniz. 7. S ras yla DC güç kayna modülünü, üç fazl güç kayna modülünü ve üç kutuplu ak m limit koruma alterini devreden ç kart n z. 8. DC kompunt makine paneli üzerinde bulunan A1 ve A2 ba lant terminalleri yer de i tirilmelidir. 9. DC güç kayna modülü üzerinde bulunan gerilim ayar dü mesi minimum konumunda ayarlay n z. 6-5
10. S ras yla üç kutuplu ak m limit koruma alterini, üç fazl güç kayna modülünü ve DC güç kayna modülünü devreye ba lay n z. 11. DC güç kayna modülü üzerinde bulunan START butonuna bas n z. 12. DC güç kayna üzerinde bulunan ayar dü mesini motor gerilimi E yi artt rmak için yava ça motorun gerilimi 220 Vdc de eri geçmeyecek ekilde artt r lmal d r. Motorun devir yönünü gözleyiniz ve kay t ediniz. Motor devir yönü =... 13. DC güç kayna modülü üzerinde bulunan gerilim ayar dü mesi minimum konumuna yava yava getiriniz. 14. S ras yla DC güç kayna modülünü, üç fazl güç kayna modülünü ve üç kutuplu ak m limit koruma alterini devreden ç kart n z. 6-6
DENEY 6-2 DC Düz Kompunt Motorun Moment Devir Say s Karakteristi i AMAÇ Testler tamamland ktan sonra DC Düz kompunt motorun moment devir say s karakteristi i konusunda yeterli bilgiye sahip olunabilecektir. GEREKL TEÇH ZAT Adet Tan m Katalog No 1 DC Kompunt Makine veya EM-3330-1F DC Çok Fonksiyonlu Makine EM-3330-1B 1 Manyetik Toz Fren Ünitesi EM-3320-1A 1 Fren Kontrol Modülü EM-3320-1N 1 DC Güç Kayna Modülü EM-3310-1A 1 Üç fazl güç kayna modülü EM-3310-1B 1 Üç kutuplu ak m limit koruma alter modülü EM-3310-2A 1 Dijital DC Ampermetre EM-3310-3A 1 Dijital DC Voltmetre EM-3310-3B 1 Kaplin EM-3390-2A 1 Kaplin Muhafazas EM-3390-2B 1 aft Sonu Muhafazas EM-3390-2C 1 Laboratuar Masas EM-3380-1A 1 Deney çerçevesi EM-3380-2A veya deney çerçevesi EM-3380-2B 1 Ba lant kablolar için tutucu EM-3390-1A 1 Ba lant kablolar seti EM-3390-3A 1 Güvenli köprü ba lant fi leri seti EM-3390-4A 6-7
ek. 6-2-1 Motor moment devir say s karakteristi i testi için devre diyagram 6-8
ek. 6-2-2 Motor moment devir say s karakteristi i testi için ba lant diyagram 6-9
LEM BASAMAKLARI D KKAT: Bu laboratuar deneylerinde yüksek gerilim vard r. Aksi belirtilmedikçe hiçbir ba lant ve ba lant lardaki de i iklik gerilim alt nda yap lmayacakt r. Herhangi bir tehlikeli durum meydana geldi inde vakit kaybetmeden Üç Fazl Güç Kayna modülü üzerinde bulunan k rm z EMERGENCY OFF butonuna bas lmal d r. 1. DC kompunt makineyi, manyetik toz fren ünitesi ve fren kontrol ünitesini laboratuar masas üzerine yerle tiriniz. Kaplini kullanarak DC kompunt makineyi manyetik toz fren ünitesine ba lay n z. Üçgen vidalar kullanarak emniyetli bir ekilde sabitleyiniz. Kaplin muhafazas n ve aft sonu muhafazas n kurunuz. Verilen kablo ile fren kontrol ünitesi ile manyetik toz fren ünitesini birbirine ba lay n z. Bu deneyi, yük alt nda olan sistemin s cakl n n yükselmesini önlemek için mümkün oldu unca çabuk tamamlay n z. 2. Deney düzene i üzerinde gerekli modülleri kurunuz. ekil 6-2-2 nolu ba lant diyagram ve ekil 6-2-1 nolu devre emas na göre devreyi olu turunuz. Devrenin kurulumu tamamland ktan sonra deney yöneticiniz devreyi kontrol etmelidir. Not: Kompunt makine ve manyetik toz fren ünitesi üzerinde bulunan termik anahtarlar beraber ba lanmal d r. EM-3320 Kullan c k lavuzuna ba l olarak fren kontrol modülü için kendiniz gerçekle tirebilirsiniz. Fren kontrol modülünü ve manyetik toz fren ünitesini kullanmadan ilk olarak manyetik toz fren ünitesini enerjilendirildikten sonra arka taraf nda bulunan s f r ayar dü mesi yard m yla fren kontrol modülünün ekran nda moment de eri 0 kg-m de erine ayarlanmal d r. 3. DC güç kayna modülü üzerinde bulunan gerilim ayar dü mesi minimum konumunda ayarlay n z. 4. S ras yla fren kontrol modülü, manyetik toz fren ünitesi, üç kutuplu ak m limit koruma alterini, üç fazl güç kayna modülünü ve DC güç kayna modülünü devreye ba lay n z. DC güç kayna üzerinde bulunan START tu una bas n z. 6-10
5. DC güç kayna üzerinde bulunan ayar dü mesini motor gerilimi E yi artt rmak için yava ça motorun gerilimi 220 Vdc de erine kadar artt r lmal d r. Not : Motor devir say s 2800 rpm de erini geçmemelidir. 6. Fren kontrol ünitesini Mod/kapal çevrim/sabit moment modunda i letmek için ç k momenti de eri 0 kg-m de erine ayarlanmal d r. Kontrolör normal olarak çal mazsa RESET butonu yard m yla sistem tekrar çal t r lmal d r. E er rotor büyük fren momenti nedeniyle kilitlenirse, ESC veya BACK tu lar kullan larak frenin serbest b rak lmas sa lanmal d r. 7. Tablo 6-2-1 e motor devir say s N (fren kontrolöründen okunacak), motor ak m I (Dijital DC ampermetreden okunacak) ve motor gerilimi E yi (Dijital DC voltmetreden okunacak) kay t ediniz. 8. Freni b rakmak için fren kontrol ünitesini çal t r n z. Bunu yapmak için fren kontrol ünitesi üzerinde bulunan ESC veya BACK tu lar na bas lmal d r. 9. Tablo 6-2-1 de verilen de i ik moment ayar de erlerine göre 6 dan 8 e kadar olan ad mlar tekrarlay n z. Not : Motor ak m nominal de erinin %130 unu geçmemelidir. 1.65x1.3=2.145 A 10. DC güç kayna modülü üzerinde bulunan gerilim ayar dü mesini yava yava minimum konumuna getiriniz. 11. S ras yla DC güç kayna modülünü, üç fazl güç kayna modülünü, üç kutuplu ak m limit koruma alterini, manyetik toz fren ünitesini ve fren kontrolörünü devreden ç kart n z. 12. Tablo 6-2-1 deki sonuçlardan, N&T de i im e risini ek.6-2-3 de olu turunuz. 13. Tablo 6-2-1 deki sonuçlardan, I&T de i im e risini ek.6-2-4 de olu turunuz. 14. Tablo 6-2-1 deki sonuçlardan, I a &T de i im e risini ek.6-2-5 de olu turunuz. 6-11
Tablo 6-2-1 Ölçülen I, I a, E ve N de erleri T (Kg-m) 0 0.05 0.1 0.15 0.2 I (A) I a (A) E (V) N (rpm) 2000 1500 N (rpm) 1000 500 0 0 0.05 0.1 0.15 0.2 0.25 T (kg-m) ek. 6-2-3 T ye ba l N e risi 2 1.5 I (A) 1 0.5 0 0 0.05 0.1 0.15 0.2 0.25 T (kg-m) ek. 6-2-4 T ye ba l I e risi 6-12
2 1.5 Ia (A) 1 0.5 0 0 0.05 0.1 0.15 0.2 0.25 T (kg-m) ek. 6-2-5 T ye ba l I a e risi 6-13
DC Düz Kompunt Motorun Devir Say s Kontrolü DENEY 6-3 AMAÇ Testler tamamland ktan sonra DC Düz kompunt motorun devir say s kontrolü konusunda yeterli bilgiye sahip olunabilecektir. GEREKL TEÇH ZAT Adet Tan m Katalog No 1 DC Kompunt Makine veya EM-3330-1E DC Çok Fonksiyonlu Makine EM-3330-1B 1 Manyetik Toz Fren Ünitesi EM-3320-1A 1 Fren Kontrol Modülü EM-3320-1N 1 DC Güç Kayna Modülü EM-3310-1A 1 Üç fazl güç kayna modülü EM-3310-1B 1 Üç kutuplu ak m limit koruma alter modülü EM-3310-2A 2 Dijital DC Ampermetre EM-3310-3A 1 Dijital DC Voltmetre EM-3310-3B 1 Kaplin EM-3390-2A 1 Kaplin Muhafazas EM-3390-2B 1 aft Sonu Muhafazas EM-3390-2C 1 Laboratuar Masas EM-3380-1A 1 Deney çerçevesi EM-3380-2A veya deney çerçevesi EM-3380-2B 1 Ba lant kablolar için tutucu EM-3390-1A 1 Ba lant kablolar seti EM-3390-3A 1 Güvenli köprü ba lant fi leri seti EM-3390-4A 6-14
ek. 6-3-1 Motor devir say s kontrolü için devre diyagram 6-15
ek. 6-3-2 Motor devir say s kontrolü için ba lant diyagram 6-16
LEM BASAMAKLARI D KKAT: Bu laboratuar deneylerinde yüksek gerilim vard r. Aksi belirtilmedikçe hiçbir ba lant ve ba lant lardaki de i iklik gerilim alt nda yap lmayacakt r. Herhangi bir tehlikeli durum meydana geldi inde vakit kaybetmeden Üç Fazl Güç Kayna modülü üzerinde bulunan k rm z EMERGENCY OFF butonuna bas lmal d r. 1. DC kompunt makineyi, manyetik toz fren ünitesi ve fren kontrol ünitesini laboratuar masas üzerine yerle tiriniz. Kaplini kullanarak DC seri makineyi manyetik toz fren ünitesine ba lay n z. Üçgen vidalar kullanarak emniyetli bir ekilde sabitleyiniz. Kaplin muhafazas n ve aft sonu muhafazas n kurunuz. Verilen kablo ile fren kontrol ünitesi ile manyetik toz fren ünitesini birbirine ba lay n z. Bu deneyi, yük alt nda olan sistemin s cakl n n yükselmesini önlemek için mümkün oldu unca çabuk tamamlay n z. 2. Deney düzene i üzerinde gerekli modülleri kurunuz. ekil 6-3-2 nolu ba lant. diyagram ve ekil 6-3-1 nolu devre emas na göre devreyi olu turunuz. Devrenin kurulumu tamamland ktan sonra deney yöneticiniz devreyi kontrol etmelidir. Not: Kompunt makine ve manyetik toz fren ünitesi üzerinde bulunan termik anahtarlar beraber ba lanmal d r. EM-3320 Kullan c k lavuzuna ba l olarak fren kontrol modülü için kendiniz gerçekle tirebilirsiniz. Fren kontrol modülünü ve manyetik toz fren ünitesini kullanmadan ilk olarak manyetik toz fren ünitesini enerjilendirildikten sonra arka taraf nda bulunan s f r ayar dü mesi yard m yla fren kontrol modülünün ekran nda moment de eri 0 kg-m de erine ayarlanmal d r. 3. DC güç kayna modülü üzerinde bulunan gerilim ayar dü mesi minimum konumunda ayarlay n z. DC makine yol vericisi üzerinde bulunan ayar dü mesini 0 de erine ayarlay n z. 4. S ras yla fren kontrol modülü, manyetik toz fren ünitesi, üç kutuplu ak m limit koruma alterini, üç fazl güç kayna modülünü ve DC güç kayna modülünü devreye ba lay n z. 6-17
5. DC güç kayna üzerinde bulunan START tu una bas n z. 6. DC güç kayna üzerinde bulunan ayar dü mesini motor gerilimi E yi artt rmak için yava ça motorun gerilimi 220 Vdc de erine kadar artt r lmal d r. Not : Motor devir say s 2800 rpm de erini a mamal d r. 7. Fren kontrol ünitesini Mod/kapal çevrim/sabit moment modunda i letmek için ç k momenti de eri 0.1 kg-m de erine ayarlanmal d r. Kontrolör normal olarak çal mazsa RESET butonu yard m yla sistem tekrar çal t r lmal d r. E er rotor büyük fren momenti nedeniyle kilitlenirse, ESC veya BACK tu lar kullan larak frenin serbest b rak lmas sa lanmal d r. 8. Tablo 6-3-1 e motor devir say s N (fren kontrolöründen okunacak), motor ak m I (Dijital DC ampermetreden okunacak) ve motor gerilimi E yi (Dijital DC voltmetreden okunacak) kay t ediniz. Not : Motor ak m nominal de erinin %130 unu geçmemelidir. 1.65x1.3=2.145 A 9. Tablo 6-3-1 de verilen direnç de erlerine kar 8. ad m tekrar ediniz. 10. DC güç kayna modülü üzerinde bulunan gerilim ayar dü mesini yava yava minimum konumuna getiriniz. 11. Freni b rakmak için fren kontrol ünitesini çal t r n z. Bunu yapmak için fren kontrol ünitesi üzerinde bulunan ESC veya BACK tu lar na bas lmal d r. DC motor uyarma regülatörü ayar dü mesini 0 konuma getiriniz. 12. S ras yla DC güç kayna modülünü, üç fazl güç kayna modülünü, üç kutuplu ak m limit koruma alterini, manyetik toz fren ünitesini ve fren kontrolörünü devreden ç kart n z. 13. Tablo 6-3-1 deki sonuçlardan, N&R de i im e risini ek.6-3-3 de olu turunuz. 14. Tablo 6-3-1 deki sonuçlardan, I f &R de i im e risini ek.6-3-4 de olu turunuz. 6-18
Tablo 6-3-1 Ölçülen I, I f, E ve N de erleri (T=0.1 kg-m) ayar 0 200 400 600 800 1000 1300 1500 1800 2000 2200 I (A) I f (A) E (V) 220 220 220 220 220 220 220 220 220 220 220 N (rpm) 2500 2000 N(rpm) 1500 1000 500 0 0 500 1000 1500 2000 R( ) ek. 6-3-3 R ye ba l N e risi I f (A) 0.18 0.16 0.14 0.12 0.1 0.08 0.06 0.04 0.02 0 0 500 1000 1500 2000 R( ) ek. 6-3-4 I f e ba l R e risi 6-19