Zabıta Hizmetlerinde İş Kazaları ve Alınması Gereken

Benzer belgeler
İZMİR ADNAN MENDERES HAVALİMANI YENİ İÇ HATLAR TERMİNALİ VE ÇOKKATLI OTOPARK PROJESİ. İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ ve ÇEVRE ZİYARETÇİ SAHA GİRİŞ EĞİTİMİ

GENEL SAHA ÇALIŞMALARINDA TEHLİKELER

FINE KINNEY METODU İŞ GÜVENLİĞİ RİSK ANALİZİ VE EYLEM PLANI

İNŞAAT TEKNOLOJİSİ ALANI TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE KARAYOLU YAPIM, BAKIM VE ONARIM İŞLERİ KURS PROGRAMI

ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ PLANI

BOYA İŞLERİ İÇİN KONTROL LİSTESİ

HASTANE ÇALIŞANLARI RİSK ANALİZ PLANI

KİŞİSEL KORUYUCU EKİPMANLAR (KKE) EĞİTİMİ

TRAVMADAN KORUNMA. Doç Dr. Onur POLAT Acil Tıp Anabilim Dalı

GENEL RİSK DEĞERLENDİRMESİ ÖRNEK FORMU

Acil Durum, Yangınla Mücadele ve İlkyardım. Mümkün. Orta. TEHLİKEYE MARUZ KALANLAR KİŞİLER VE BÖLÜMLER: İşyerinde çalışan personel, ziyaretçiler

Dr. Alpaslan Hamdi KUZUCUOĞLU İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi ACİL DURUM PLANLAMASINDA UYGULAMA ÖRNEKLERİ

Evet. Hayır. Alınması Gereken Önlem Sorumlu Kişi. Tamamlanacağı Tarih

7.Hafta: Risk ve Risk Analizi. DYA 114 Çevre Koruma. BÜRO YÖNETİMİ ve YÖNETİCİ ASİSTANLIĞI PROGRAMI Yrd.Doç.Dr. Sefa KOCABAŞ

ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. Eğitim ve Bilgi İşlem Daire Başkanlığı İş Güvenliği ve Bilgi Yayım Müdürlüğü

UYARI, BİLGİLENDİRME VE İŞ GÜVENLİĞİ PANOLARI

İNŞAAT TEKNOLOJİSİ TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE BETON TRANSMİKSER OPERATÖRLÜĞÜ KURS PROGRAMI

İhmal hataları: Görev (grup) hataları: Sıralama hataları: Zamanlama hataları:

ECZANELER İÇİN KONTROL LİSTESİ

ELEKTRİK TESİSAT İŞLERİNDE TEHLİKELER

ÖZEL UNCALI MEYDAN HASTANESİ ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ PLANI

ÖZEL GÜVENLİK FAALİYETLERİ İÇİN KONTROL LİSTESİ

7. İGY Zirve Ankara Ali Şahin Eğitim Satış Koordinatörü Yüksekte Çalışma ve Kurtarma Eğitmeni IOSH Tek./Irata L3/KKD Kontrolörü

ASANSÖR İMALAT İŞLERİNDE TEHLİKELER

daha iyi koruma daha iyi iş gücü

DUVAR İŞLERİNDE TEHLİKELER

RİSK BÖLÜMLER OLUŞMA NEDENİ KORUYUCU ÖNLEMLER. Vücut kan ve sıvı sıçraması. İzolasyon önlemlerine dikkat edilmemesi. Sterilizasyona dikkat edilmemesi

ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ PROGRAMI

ÜSKÜDAR İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ İSG EĞİTİM SEMİNERİ Sinan Akduman İSG UZMANI

ANADOLU YAKASI PARK VE BAHÇELER MÜDÜRLÜĞÜ. Çalışma Alanlarımızda Sağlık ve Güvenlik Tedbirleri

STERİLİZASYON BİRİMİ ÇALIŞAN RİSK ANALİZİ VE ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ PLANI/PROGRAMI

KUAFÖRLER İÇİN KONTROL LİSTESİ

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU Artvin İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Artvin Devlet Hastanesi

Yrd.Doç.Dr. Ömer Faruk Usluoğulları İnşaat Mühendisliği Bölümü

BAKKAL, MARKET VE SÜPERMARKETLER İÇİN KONTROL LİSTESİ

İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MÜDÜRLÜĞÜ YOL BAKIM VE ONARIM ÇALIŞMALARINDA GÜVENLİK ÖNLEMLERİ

Yrd.Doç.Dr. Ömer Faruk Usluoğulları İnşaat Mühendisliği Bölümü

İLKER KIYAK Makine Müh. A Sınıfı İSG UZMANI

MADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA ALANI TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE MADEN NEZARETÇİLİĞİ KURS PROGRAMI

MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ UYARI LEVHALARI KATALOĞU

ARAŞTIRMA VE DESTEK PROJESİ

İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu Faaliyet Değerlendirilmesi. Ankara Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ocak-Kasım 2015

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARIN ÖNEMİVE MOBİLYA SEKTÖRÜNDEKİKULLANIM UYGULAMALARI

Kitap Temini için: DİNÇ OFSET Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti İÇİNDEKİLER

T.C SAĞLIK BAKANLIĞI SUŞEHRİ DEVLET HASTANESİ HASTANE ÇALIŞANLARI RİSK ANALİZ PLANI VE SAĞLIK TARAMA PROGRAMI

KONAKLAMA HİZMETLERİNDE RİSK DEĞERLENDİRMESİ REHBERİ

KONAKLAMA HİZMETLERİ İÇİN KONTROL LİSTESİ

TÜM PERSONEL ( KLİNİKLER / ACİL SERVİS/ YOĞUN BAKIM / POLİKLİNİKLER / MORG / DİŞ ÜNİTESİ )

Çalışan Sağlığının Korunmasında Kişisel Koruyucu Donanımın Yeri ve Önemi. Prof. Dr. Nazmi Bilir Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

Resmi Gazete Tarihi: Resmi Gazete Sayısı: 28230

ÇAĞRI MERKEZLERİ İÇİN KONTROL LİSTESİ

Personel Servisi Değerlendirme Formu

.. ALT YÜKLENICI POLITIKASI

USTALIK, TECRÜBE İLE TECRÜBE, İŞE SAYGI İLE KIYMETLENİR

SÖKE ADSM 2015 YILI EĞİTİM PLANI Hedef Gruptaki Toplam Kişi Sayısı Eğitim Hemşiresi 0-60dk Tüm Merkez Personeli 92

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİNDE DÖKÜMANTASYON

BIYOSIDAL ÜRÜN UYGULAYıCıLARıNDA IŞ SAĞLıĞı VE GÜVENLIĞI

2016 YILI SAĞLIKTA KALİTE STANDARTLARI EĞİTİM PLANI

Kaynak metalin lokal eritilmesi yoluyla metal parçaların birleştirilmesi işlemidir.

SAĞLIK VE GÜVENLiK İŞARETLERİ

SAĞLIK VE GÜVENLİK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ EK-1

AVUKAT BÜROSU RİSK DEĞERLENDİRME FORMU

RİSK DEĞERLENDİRMESİ EĞİTİMİ. Öğr. Gör. Metin BAYRAM Sakarya Üniversitesi İSG Koordinatörü B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı

Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi

SÖKE ADSM 2014 YILI EĞİTİM PLANI Hedef Gruptaki Toplam Kişi Sayısı Eğitim Hemşiresi 0-60dk Tüm Merkez Personeli 81


Tiyatro Sahnelerinde Tehlikeler ve Alınacak. Önlemler

BÖLÜM BAZLI RİSK ANALİZ FORMU

İş Güvenliği, Çevre Ve Sağlık

İŞARET LEVHALARI TALİMATI

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

1 NİSAN 24. YILA MERHABA

T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN EĞİTİM SİSTEMİNE ENTEGRE EDİLMESİ PROJESİ

EĞĠTĠM NOTLARI DETAM YAYINLARI

DIŞ KAYNAKLI GÜNCEL DOKÜMAN LİSTESİ

İSG Risklerinin Değerlendirilmesi ve Yaşanan Sorunlar. Ali TURAN CMSE Certified Machinery Safety Expert A Sınıfı İG Uzmanı, İSG Eğitmeni

MUTFAK/LOKANTA/PASTANELER İÇİN KONTROL LİSTESİ

Sağlık Çalışanlarının İş Sağlığı ve Güvenliği Konularında Hakları, Yükümlülükleri ve Sağlık Bakanlığı nın Faaliyetleri

RİSK DEĞERLENDİRMESİ. Necati İLHAN Makina Mühendisi A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı

Halil CANTÜRK İbrahim Halil NURDAĞ. Yıldız Teknik Üniversitesi Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Bölümü

Yrd. Doç. Dr. Mehmet Aytaç ÇINAR Hakan ÇALIŞKAN

Enerji dağıtım tesisleri ve elektrikle çalışma

YAPI İŞYERLERİNDE YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA İLE İLGİLİ İŞ TEFTİŞ POLİTİKALARI VE UYGULAMALAR. Serkan ÇETİNCELİ İş Müfettişi İnş.Yük.Müh.

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM KULLANIMINA İLİŞKİN RİSK BELİRLEME TABLOSU ÖRNEĞİ R İ S K L E R F İ Z İ K S E L K İ M Y A S A L B İ Y O L O J İ K

RİSK DEĞERLENDİRMESİ

T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Mevzuatta Yüksekte Çalışma ve Cephe İskeleleri

ACİL DURUM YÖNETİMİ PROSEDÜRÜ

ÇOCUK İZLEM MERKEZİ (ÇİM) İZLEME VE DEĞERLENDİRME FORMU

KARAYOLLARI İŞARETLEME TALİMATI

BLB TİP MAKİNE GÜVENLİK ÇİTİ KULLANMA KILAVUZU VE MONTAJ TEKNİKLERİ

EK-1 ASBEST SÖKÜM UZMANLARI EĞİTİM KONU BAŞLIKLARI VE EĞİTİM PROGRAMI. Süresi 1 Asbest Tanımı ve Türleri / Asbestin Özellikleri ve Kullanımı 2 Saat

ACİL DURUM EYLEM PLANI KONUT PROJESİ

KARAYOLLARI İŞARETLEME TALİMATI

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü

TEMEL İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Kişisel Koruyucu Donanım Kullanımı

* Kesici delici alet yaralanmaları *Delinmeye dayanıklı kapta biriktirme, taşıma * Kap 3/4 oranında dolduğunda

T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Ġş Güvenliği ve Mühendislik Etiği -4-

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü

BAHÇECİLİK BİTKİSEL ÜRETİMDE İYİ TARIM UYGULAMALARI MODÜLER PROGRAMI

Transkript:

Zabıta Hizmetlerinde İş Kazaları ve Alınması Gereken Önlemler İbrahim Deniz EKİCİ A-Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Elektronik ve Haberleşme Mühendisi İstanbul Büyükşehir Belediyesi

AMAÇ Yerel yönetimlerin ana unsurlarından olan Zabıta çalışanları için; Karışılacakları tehlikelerin tanımlanması Tehlikelere karşı alınacak tedbirlerin belirlenmesi Kullanılacak KKD lerin tespiti

Zabıta Hangi Faaliyetleri Gerçekleştiriyor? 1-) SEYYARLA MÜCADELE FAALİYETLERİ Gece ve gündüz, izinsiz seyyar satıcı faaliyetlerinin engellenmesi 2-) DUYGUSAL SÖMÜRÜYÜ ENGELLEME FAALİYETLERİ Dilenme suretiyle, duygusal sömürüde bulunanların engellenmesi 3-) YIKIM VE TAHLİYE FAALİYETLERİ Yıkım ve tahliye kararı alınmış yerlerle ilgili faaliyetlerin gerçekleştirilmesi 4-) İLAN REKLAM FAALİYETLERİ İzinsiz pano, totem, afiş, vinly vb. materyallerin kaldırılması faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi

Zabıta Hangi Faaliyetleri Gerçekleştiriyor? 5-) KAÇAK DÖKÜM KONTROLÜ FAALİYETLERİ İzinsiz alanlara kaçak hafriyat dökülmesinin engellenmesi faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi 6-) TURİZM ZABITA FAALİYETLERİ Turistlik bölgelerde, seyyar faaliyetlerin engellenmesi ve ziyaretçilerin bilgilendirilmesi 7-) TRAFİK ZABITA FAALİYETLERİ Trafik düzenlemesi ve çekici faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi 8-) DENİZ ZABITA FAALİYETLERİ Denizde çevre kirliliğine engel olmak

Seyyarla Mücadele Faaliyetleri TEHLİKELER TEDBİRLER SALDIRI Silah, Kesici ve Delici Aletler, Taş, Sopa vb.) TOPLUMSAL BASKI Duygusal çöküntü, Psikolojik Sorunlar KOVALAMACA SONUCU DÜŞME, El KESİLMESİ, AYAK EZİLMESİ Müdahale faaliyetlerinin kalabalık yapılması Müdahale esnasında öncelikle kesici ve delici aletlerin alınması** Deneyimli çalışanlarla, yeni memurların beraber görev alması Savunma sporları eğitimi alınması Öfke kontrolü ve iletişim teknikleri eğitimi alınması Büyük çalışmalarda polis desteğinin alınması Psikolojik destek (Psikolog)

Duygusal Sömürüyü Engelleme Faaliyetleri TEHLİKELER BULAŞICI HASTALIKLAR (Göçmenler vb.) SALDIRI Dilenci, Uyuşturucu Bağımlıları TOPLUMSAL BASKI Duygusal çöküntü, Psikolojik Sorunlar TEDBİRLER Hijyeni sağlayıcı temizlik malzemelerin araçlar ve ofislerde bulundurulması Hijyen açısından eldiven ve maske kullanımı Bulaşıcı hastalıklar hakkında eğitim alınması Müdahale faaliyetlerinin kalabalık yapılması Deneyimli çalışanlarla, yeni memurların beraber görev alması KKD Kullanımı Psikolojik Destek (Psikolog)

İlan Reklam Faaliyetleri TEHLİKELER TEDBİRLER YÜKSEKTEN DÜŞME ELEKTRİK ÇARPILMASI BAŞA, AYAĞA CİSİM DÜŞMESİ EL KESİLMESİ ÇEVRESEL TEHLİKELER TRAFİK KAZASI KÖTÜ HAVA KOŞULLARI EĞİTİM EKSİKLİĞİ SALDIRI Eğitim Güvenli bölge oluşturulmadan çalışmaya başlanmaması Olumsuz hava koşullarında çalışılmaması Tedbirlerin artırılması Yüksekte çalışma eğitimi Güvenli bölge eğitimi KKD kullanma eğitimi Trafikte güvenli çalışma eğitimi (Yol ayırma, Trafik işaretleri ) Gece çalışmalarında tehlike ve riskler eğitimi Polis eşliğinde çalışma

Kaçak Döküm Kontrol Faaliyetleri TEHLİKELER TEDBİRLER OMURGA RAHATSIZLIKLARI Arazi araçlarının temin edilmesi SALDIRI Müdahale faaliyetlerinin üç kişiden az yapılmaması KKD Kullanımı İleri sürüş teknikleri eğitimi (Trafikte kovalamaca)** AYAK EZİLMESİ, AYAĞA CİSİM BATMASI

Yıkım ve Tahliye Faaliyetleri TEHLİKELER TEDBİRLER EĞİTİM EKSİKLİĞİ Yıkım İşleri eğitimi (Asbest*) PLANSIZ FAALİYETLER ASBEST** AĞIR YÜKLER SALDIRI, TOPLUMSAL OLAYLAR ÇEVRESEL ZARARLAR Yıkım ve Tahliye öncesi planlamaların yapılması (Elektrik ve Gazın kapattırılması, Faaliyet alanının keşfi) Yıkım öncesi asbest analizlerinin gerçekleştirilmesi Elle taşıma işleri eğitimi Müdahale faaliyetlerinin polis ile gerçekleştirilmesi Güvenlik alanı oluşturulmadan çalışmaya başlanmaması

Trafik Zabıta Faaliyetleri TEHLİKELER TEDBİRLER TRAFİK KAZASI İleri sürüş teknikleri eğitimi Trafikte güvenli çalışma eğitimi (Yol ayırma, Trafik işaretleri) OLUMSUZ HAVA KOŞULLARI Güneş, Yağmur, Kar İleri sürüş teknikleri eğitimi EGZOZ GAZI MARUZİYETİ Maske kullanımı AYAKA EZİLMESİ EL KESİLMESİ

Turizm Zabıta Faaliyetleri TEHLİKELER TEDBİRLER SALDIRI Müdahale faaliyetlerinin kalabalık yapılması OLUMSUZ HAVA KOŞULLARI Güneş, Yağmur, Kar TERÖR SALDIRILARI Terör saldırılarına karşı acil durum eğitimleri*** İlkyardım eğitimi AYAKA EZİLMESİ EL KESİLMESİ

Deniz Zabıta Faaliyetleri TEHLİKELER TEDBİRLER BOĞULMA İşe uygun çalışanların tespiti İleri düzey yüzme eğitimlerinin verilmesi KAYMA SONUCU DÜŞME DENİZE DÜŞME

Hangi KKD Kullanılmalı? 1-) BARET Başa cisim düşmesine karşı koruyucu Elektrik çarpması tehlikesine karşı koruyucu Aydınlatma ünitesi takılabilir** Telsiz özellikli kulaklık takılabilir** Faaliyetler Yıkım ve Tahliye işleri İş araçları üzerinde yapılan çalışmalarda 2-)DAYANIMLI KEP Saldırı ihtimali olan tüm zabıta çalışanlarının taş atılmasına karşı koruyucu Üniformaya uygun tasarlanmış

Hangi KKD Kullanılmalı? 3-) AYAKKABI Kaymaz; üniformaya uygun tasarlanacak özel kaymaya karşı koruyucu Elektrik çarpması tehlikesine karşı koruyucu Kompozit burunlu ayak ezilmesine karşı koruyucu Koruyucu tabanlı ayağa cisim batmasına karşı koruyucu Faaliyetler Tahliye ve yıkım faaliyetleri Seyyarla mücadele faaliyetleri İlan reklam faaliyetleri Deniz zabıta faaliyetleri Trafik zabıta faaliyetleri 4-)PARAŞÜT TİPİ EMNİYET KEMERİ Yüksekte çalışmalarda düşmeye karşı koruyucu Faaliyetler İlan reklam işlerinde (Sepetli araçlarda vb.)

Hangi KKD Kullanılmalı? 5-) ELDİVEN Kesilmeye karşı dayanımlı Elektrik çarpılmasına dayanımlı Kaynak işleri, sprial taşlamaya uygun Faaliyetler Yıkım ve tahliye faaliyetleri İlan reklam faaliyetleri Seyyarla mücadele faaliyetleri Trafik zabıta faaliyetleri 6-) KULAKLIK Kulak tıkacı Kemik yolu koruyucu (Telsiz özellikli)***

Hangi KKD Kullanılmalı? 7-) MASKE Gaz maskesi (Toplumsal olaylara karşı) Asbeste karşı koruyucu Toza karşı koruyucu Egzoza karşı koruyucu Kötü kokuya karşı koruyucu Faaliyetler Yıkım ve tahliye faaliyetleri İlan reklam faaliyetleri Seyyarla mücadele faaliyetleri Trafik zabıta faaliyetleri 8-) VİZÖR Yüz koruyucu (Baret uyumlu) Faaliyet Tahliye ve yıkım faaliyetleri İlan reklam faaliyetleri

Hangi KKD Kullanılmalı? 9-) GÖZLÜK Güneşe ışınlarına karşı koruyucu Göze cisim batmasına, toza karşı koruyucu Faaliyetler Yıkım ve tahliye faaliyetleri İlan reklam faaliyetleri Seyyarla mücadele faaliyetleri Trafik zabıta faaliyetleri Turizm zabıta faaliyetleri 10-) REFLEKTÖRLÜ YELEK Gece çalışmalarında

Hangi KKD Kullanılmalı? 11-) KORUYUCU YELEK (Çelik yelek) Toplumsal olayların çıkması muhtemel yerlerde 12-) YAĞMURLUK ve RÜZGARLIK Kötü hava koşullarında yapılacak çalışmalarda 13-) AYDINLATMA FLAŞÖRÜ Gece çalışmalarında aydınlatma ihtiyacı bulunan yerlerde Faaliyet İlan reklam faaliyetleri 14-) TRAFİK UYARI LEVHALARI Işıklı uyarı tabelaları Uyarıcı levhalar Duba Emniyet şeridi

Kaza Sayı Dağılımı 3 2 1 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

OLAY KAYNAKLARI Saldırı, Darp 78% Merdivenler 22%

BİR GÜNDEN FAZLA ZAMAN KAYIPLI İŞ KAZASI SAYISI 9 Kişi Bir Günden Fazla Zaman Kayıplı 100%

Saldırı, Kavga, İtiş Kalkış OLAY TÜRLERİ %70 %10 Elektrik Çarpması %10 %10 Yüksekten Düşme Kayma, Takılma, Düşme

Açık HAVA ŞARTLARI %67 %11 Bulutlu, Kapalı %11 %11 Kar Yağışlı Yağmurlu

Beton ZEMİN ŞARTLARI %67 %11 Kaygan %22 Asfalt

SONUÇ İş kazalarının geneli saldırı, darp vb. gerçekleşmektedir. Toplu çalışmalarda iş kazaları artmaktadır. (Seçim afişi kesim vb.) Kötü hava şartlarının kazalar üzerinde etkisi bulunmaktadır. Gece çalışmalarının iş kazalarının artmasında etkisi bulunmaktadır. Saldırı ve Darp sonucu meydana gelen iş kazalarının önüne geçilmesi için müdahale faaliyetleri kalabalık yapılmalıdır. yaygınlaştırılmalıdır. İşe uygun uzmanlaşmış çalışanların bulundurulması önemlidir.