İstanbul, 12.11.2018 SİRKÜLER ( 2018/81) Konu: İhracat Genelgesi 04.09.2018 tarih 30525 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (İhracat Bedelleri Hakkında) (Tebliğ No: 2018-32/48) in uygulamasına yönelik usul ve esaslar T.C. Merkez Bankası tarafından hazırlanan İhracat Genelgesi ile düzenlenmiştir. Buna göre; İHRACAT BEDELLERİNİN YURDA GETİRİLMESİ 1. Bedellerin Yurda Getirilme Süresi 2018-32/48 sayılı Tebliğ in yayım tarihi olan 04.09.2018 tarihinden itibaren yürürlük süresi boyunca fiilen ihracatı gerçekleştirilen işlemlere ilişkin ihracat bedellerinin, fiili ihraç tarihinden itibaren azami 180 gün içinde yurda getirilmesi gerekmektedir. İhracat bedelinin tahsili için fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günden fazla vadenin öngörüldüğü hallerde, bedellerin yurda getirilme süresi vade bitiminden itibaren en fazla 90 gündür. Bu durumda vadenin tespiti için; İhracatçının yazılı beyanı ve vade içeren sözleşmenin ya da, Vadeyi tevsik niteliğine sahip proforma fatura veya poliçenin, aracı bankaya ibraz edilmesi gerekmektedir. 2. Bankaya Satış ve D.A.B. ın Düzenlenmesi İhracat bedelinin en az %80 inin bir bankaya satılması ve banka tarafından DAB düzenlenmesi gerekmekte olup, ihracat bedelinin (yurda getirilmeye ilişkin 180 günlük süre içinde kalınması şartıyla) yurda getiriliş tarihinden sonraki bir tarihte de bankaya satılması mümkündür. Satış tarihi D.A.B. ın düzenlendiği tarihtir. 3. 04.09.2018 Tarihinden Önceki İhracatların Durumu 04.09.2018 tarihinden önce fiilen ihracatı gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedeller 2018-32/48 sayılı Tebliğ kapsamında yer almamakta olup, bu bedellerin yurda getirilmesine dair bir zorunluluk bulunmamaktadır. Yorum Denetim ve Ali Nihat Tarlan Cad. Eryılmazlar Sok. T : +90 216 574 74 14 Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. No:4 Kat:4 34752 Ataşehir, İstanbul F : + 90 216 574 22 12 Mersis No:0982042466100013 W: www.yorumymm.com @ : yorum@yorumymm.com
4. Serbest Bölgeler ile İran ve Suriye ye Yapılan İhracatlar Serbest Bölgelere yapılan ihracatlar 2018-32/48 sayılı Tebliğ kapsamında olup, belirlenen şekil ve zamanda yurda getirilmesi ve D.A.B. düzenlenmesi gerekmektedir. İran ve Suriye ye yapılan ihracat bedellerinin yurda getirilmesine ve bankalara satılmasına dair bir zorunluluk bulunmamaktadır. İHRACAT BEDELLERİNİN TAHSİL ŞEKİLLERİ İhracat bedelleri 2018-32/48 sayılı Tebliğ de belirtilen ödeme şekillerine göre tahsil edilmeli ve Gümrük Beyannamesinin 28 inci hanesine tahsil işleminde kullanılan ödeme şekli yazılmalıdır. Birden fazla ödeme şeklinin kullanıldığı durumlarda diğer ödeme şekillerinin Gümrük Beyannamesinin açıklama kısmına yazılması gerekmektedir. Diğer taraftan, ihracat bedelinin yolcu beraberinde efektif olarak yurda getirilmesi halinde, getirilen dövizin nakit beyan formu ile gümrük idarelerine beyan edilmesi zorunludur. PEŞİN DÖVİZ 1. Peşin Bedellerin Bankaya Satılması ve D.A.B. Düzenlenmesi İhracat bedelinin peşin ödeme olarak ihracatçının hesabına transfer edilmesi halinde, en az %80 inin fiili ihraç tarihinden itibaren azami 180 gün içinde bir bankaya satılması ve banka tarafından D.A.B. düzenlenmesi zorunlu bulunmaktadır. 2. Bedellerin DTH hesaplarına Alınması Peşin ihracat bedellerinin, ihracatçı veya yurtdışında yerleşik kişiler adına açılan DTH hesaplarına alınması ve bu hesaplardan istenilen tutarda alış yapılması mümkündür. Ancak, DTH hesaplarına alınan dövizler ile ihracat hesabının kapatılması halinde mutlaka DAB düzenlenmeli ve düzenlenecek DAB üzerinde bedelin peşin ihracat bedeli olduğu belirtilmelidir. 3. Peşin Bedel Karşılığı İhracatın Süresi veya Peşin Bedellerin İadesi Peşin bedel karşılığı olan ihracatın 24 ay içerisinde yapılması zorunludur. İhracatın bu süre içerisinde yapılmaması veya peşin döviz tutarının tek seferde iade edilmemesi durumunda, peşin döviz tutarı kambiyo mevzuatı açısından (KKDF mevzuatı hükümleri saklı kalmak kaydıyla) prefinansman hükümlerine tabi olacaktır. 4. 04.09.2018 Tarihinden Önce İhracatçıya Peşin Ödenmiş Olan Bedeller 04.09.2018 tarihinden önce ihracatçıya peşin ödenmiş olan bedeller 2018-32/48 sayılı Tebliğ hükümleri kapsamında yer almamakta, diğer bir ifade ile bu bedellerin bankaya satılması veya DAB düzenlenmesi zorunluluğu bulunmamaktadır. 2
5. Peşin Bedellerin Başka Bir İhracatçı Firmaya Devredilmesi Peşin bedellerin, gönderenin muvafakatı ve devreden ihracatçı firmanın yazılı beyanının alınması kaydıyla başka bir ihracatçı firmaya devredilmesi mümkündür. Ancak bu bedellerin devralan firma tarafından tekrar devredilmesi mümkün bulunmamaktadır. 6. Konsinye Avansı İhracatçılar tarafından kesin satıştan önce konsinye avansı olarak alışının yapılması istenen bedellerin alışı peşin bedel olarak yapılır. 7. Faiz Şartı ile Gönderilen Peşin Bedeller İhracat akreditiflerinde (peşin ödemeye imkan veren kısımları dahil olmak üzere) peşin bedel faiz şartıyla gönderilmiş ise, gelen bedele faiz tutarının ilavesiyle bulunan tutar kadar ihracat yapılması gerekmektedir. 8. Ödeme Şekli Peşin Ödeme Yazılı GÇB lerde İhracat Hesabının Kapatılması İhracatçılar tarafından ödeme şekli Peşin Ödeme yazılı olan gümrük beyannamelerinin, peşin bedele ilişkin DAB ı düzenleyen bankaya ibraz edilmesi gerekmektedir. Bu durumda bankalar tarafından peşin bedel hesabı kapatılırken gerekli kontroller yapılacak, DAB ın firma ve banka nüshasına gümrük beyannamesinin tarih, sayı ve tutarı kaydedilecektir. 9. Peşin Bedelin Alışından Önceki Bir İhracatın, Peşin Bedelin Taahhüdüne Sayılması ve DAB Düzenlenmesi Peşin bedelin alımından önceki bir ihracatın, peşin bedelin taahhüdüne sayılması halinde; Peşin bedele ait DAB iptal edilerek taahhüde sayılan gümrük beyannamesi ile irtibatlı yeni bir :DAB düzenlenir. Yeni düzenlenen DAB üzerine ödeme şekli değişikliği sonucunda düzenlendiğine ilişkin not yazılır. 10. İmalatçı veya Tedarikçi Firma Adına Alışı Yapılan Peşin Döviz Bedelinin İhracat Taahhüdü İmalatçı veya tedarikçi firma adına alışı yapılmış olan peşin döviz bedellerinin ihracat taahhüdü; ihracata ilişkin gümrük beyannamesinde imalatçı veya tedarikçi firma unvanı olarak lehine peşin bedel alışı yapılan firma unvanının kayıtlı olması veya, imalatçı veya tedarikçi firmanın ihracatçıya düzenlediği faturanın ibrazı halinde kapatılacaktır. ÖZELLİĞİ OLAN İHRACAT 1. Yurtdışına Müteahhit Firmalarca Yapılan İhracat Yurtdışına müteahhit firmalar tarafından yapılacak ihracat bedellerinin, 365 gün içinde yurda getirilmesi ve bir bankaya satılması zorunludur. 3
2. Konsinye Yoluyla Yapılacak İhracat Konsinye yolu ile yapılacak ihracatta bedellerin, kesin satışı müteakip 180 gün içinde yurda getirilerek bir bankaya satılması zorunludur. 3. Uluslararası Fuar, Sergi ve Haftalara Bedelli Olarak Satılmak Üzere Gönderilen Mallar Uluslararası fuar, sergi ve haftalara bedelli olarak satılmak üzere gönderilen mallara ait bedellerin, bu fuar, sergi veya haftanın bitimini müteakip 180 gün içinde yurda getirilerek bir bankaya satılması zorunludur. 4. Yurtdışına Geçici İhracı Yapılan Malların Satılması veya Yurda Getirilmemesi Yurtdışına geçici ihracatı yapılan malları yurtdışında satılması veya ek süre dahil olmak üzere verilen süre içinde yurda getirilmemesi halinde bedelinin kesin satış tarihinden veya süre bitiminden itibaren 90 gün içinde yurda getirilmesi ve bir bankaya satılması zorunludur. 5. İhracat Rejimi veya Leasing Mevzuatı Çerçevesinde Kredili ya da Kiralama Yoluyla İhracat Yürürlükteki ihracat rejimi veya finansal kiralama (leasing) mevzuatı çerçevesinde kredili veya kiralama yoluyla yapılan ihracatta, ihracat bedellerinin kredili satışı veya kiralama sözleşmesinde belirlenen vade tarihlerini izleyen 90 gün içinde yurda getirilerek bankalara satılması zorunludur. İHRACAT BEDELİNİN TAHSİLİ 1. İhracat Bedellerinin Bankacılık Sistemi İle Tahsili Özelliği olan ihracat için belirlenen süreler saklı kalmak kaydıyla, ihraç edilen malların gümrük beyannamesinin 22 inci hanesinde kayıtlı bellerinin yurda getirilmesi ve %80 inin fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içinde bir bankaya satılması zorunludur. 2. İhraç Bedellerinin Ödeme/Elektronik Para Kuruluşları Aracılığıyla Tahsili İhracat bedellerinin Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun un 13 üncü maddesinde belirtilen ödeme hizmet sağlayıcıları aracılığıyla da yurda getirilmesi mümkündür. 3. Bankacılık Sistemi ile Doğrudan Transferinin Mümkün Olmadığı Ülkelerden Tahsil Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanına yönelik mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ihracat bedellerinin bankacılık sistemi ile doğrudan ülkemize transferinin mümkün olmadığı Afganistan, Irak ve Libya ya yapılan ihracat işlemlerinde bankalarca ihracat bedelinin, İthalatçının Türkiye deki bankalarda bulunan hesaplardan transferi yoluyla, İhracat bedelinin ihracat işlemiyle ilişkisi kurulmak şartıyla üçüncü bir ülkeden bankalar aracılığıyla transferi yoluyla, 4
İhracatçının yazılı beyanının yanı sıra işlemin niteliğine göre satış sözleşmesi ya da kesin satış faturası (veya proforma fatura) ile gümrük beyannamesi ibraz edilmek kaydıyla Nakit Beyan Formu aranmaksızın efektif olarak tahsilinin yapılması mümkündür. İhracat bedellerinin bankacılık sistemi ile doğrudan ülkemize transferinin mümkün olmadığı diğer ülkeler T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir. İHRACAT BEDELLERİNİN TRANSFERİ Yurt dışından havale olarak gönderilen dövizin, ihracatçı tarafından beyan edilecek gümrük beyannamesine ait bedel olarak alışı yapılabilir. Ancak, serbest bölgedeki bankalar aracılığı ile yapılan havalelere istinaden döviz alışı, sadece gümrük beyannamesinde alıcının bulunduğu ve malın gideceği yer olarak serbest bölgenin gösterilmiş olması halinde yapılabilecektir. Diğer bir ifade ile serbest bölgeler dışındaki bir ülkeye yapılan ihracat bedelinin serbest bölgeden havale ile gönderilmesi ve buna istinaden DAB düzenlenmesi mümkün değildir. EFEKTİF OLARAK GETİRİLEN İHRACAT BEDELLERİ 1. Nakit Beyan Formu (NBF) ile İhracat Bedelinin Alışının Yapılması Efektif olarak getirilen ihracat bedelinin yurtdışından getirildiğinin tespiti gümrük idareleri tarafından onaylı NBF (Nakit Beyan Formu) ile yapılır. NBF konusu efektifin ihracat bedeli olarak alışının yapılabilmesi için; NBF nin düzenlenme tarihinden itibaren 30 gün içinde bankalara tevdi edilmesi, NBF nin Geliş Sebebi bölümünde efektifin getirilme sebebinin ihracat ile ilgili olduğunu belirten bir ifadenin kayıtlı olması, İhracat bedeli başkası adına getiriliyorsa NBF nin ilgili kısımlarının bu hususu belirtecek şekilde doldurulması veya bu hususun açıklama olarak NBF de yer alması, Tevdiat sırasında NBF yi ibraz eden şahsın kimlik tespitinin yapılması, İhracatçının ihracat işlemleriyle ilgili yazılı beyanı, işlemin niteliğine göre proforma fatura, satış sözleşmesi, kesin satış faturası veya gümrük beyannamesinin yanı sıra ihracatçı veya ithalatçının yazılı beyanında NBF de kimliği belirlenen şahıs ile NBF sahibi ihracatçı veya ithalatçı arasındaki illiyet bağının belirtilerek bankalara ibraz edilmesi, NBF de kayıtlı efektif tutarının tamamen DAB a bağlanması halinde, NBF aslının ilgilisine iade edilmeyerek bankalar tarafından alıkonulması, kısmen bağlanması halinde ise, NBF aslı üzerine DAB a bağlanan tutara ilişkin not düşülerek fotokopisi alındıktan sorna aslının ilgilisine iade edilmesi gerekmektedir. 2. Üçüncü Kişiler Tarafından Getirilen Efektifin İhracatçı Adına Alışı Üçüncü kişiler tarafından getirilen efektifin ihracatçı adına alışı, tevdiatın ihracatçının kendisine veya hesabına yapılması durumunda mümkündür. 5
3. İhracat Bedelinin Bankadan Efektif Olarak Alınması İhracatçının hesabına transfer edilen ihracat bedelinin, bankadan efektif olarak alınması halinde bu efektifin başka bir banka tarafından ihracat bedeli olarak alışı, bu efektiflerin Yurt dışından geldiğine ilişkin aracı banka yazısının ibrazı veya Alış işlemini yapacak banka tarafından efektif konusu dövizlerin havale olarak geldiğinin bankadan teyidinin alınması kaydıyla yapılacaktır. İHRACAT BEDELLERİNİN DİĞER YÖNTEMLERLE TAHSİLİ 1. İhracat Bedellerinin Banka veya Şahıs Çekleri ile Tahsili İhracatçılar tarafından ihracat bedeli olarak tahsil veya iştira için tevdi edilen banka veya şahıs çekinin bankalarca iştiraya alınması halinde genelgede belirtilen şartlarda DAB düzenlenecektir Diğer taraftan Türkiye deki bankalar tarafından düzenlenen çeklerin iştira edilerek ihracata ilişkin DAB düzenlenebilmesi için çeki düzenleyen bankanın çek bedelinin yurt dışından geldiğine ilişkin bir yazı vermesi gerekir. 2. İhracat Bedelinin Kredi Kartıyla Tahsili İhracat bedelinin kredi kartıyla tahsil edildiği işlemlerde, kredi kartının yurt dışından verilmiş olduğunun tespiti şarttır. İHRACATÇI DIŞINDAKİ FİRMALARA GELEN İHRACAT BEDELLERİ Gümrük beyannamesinde kayıtlı bulunan imalatçı veya tedarikçi firma lehine gelen dövizlerin, imalatçı veya tedarikçi ile ihracatçı firmanın yazılı beyanları alınması kaydıyla ihracatçı firma adına ihracat bedeli olarak alışının yapılması mümkündür. Diğer taraftan gümrük beyannamesinde imalatçı veya tedarikçinin adının kayıtlı olmadığı hallerde, ihraç konusu malın imalatçı veya tedarikçi firma tarafından ihracatçı firmaya satıldığına dair faturanın ibraz edilmesi ve imalatçı veya tedarikçi ile ihracatçı firmanın yazılı beyanları alınması kaydıyla ihracatçı firma adına ihracat bedeli olarak alışının yapılması da mümkündür. İHRACAT FİYATININ DEĞİŞMESİ 1. İhracat Fiyatının İhracatçının Lehine Değişmesi Fiili ihraçtan sonra ihracat fiyatında ihracatçının lehine değişiklik yapılması halinde ihracatçının talebine ve fiyat değişikliğine ilişkin faturanın ibrazı üzerine fark tutarın ihracat bedeli olarak alışının yapılması mümkündür. 6
2. İhracat Fiyatının İhracatçının Aleyhine Değişmesi Fiili ihraçtan sonra ihracat fiyatında ihracatçının aleyhinde değişiklik yapılması halinde ihracatçının yazılı beyanı ve fiyat değişikliğine ilişkin faturanın ibrazı üzerine gümrük beyannamesinin 22 inci hanesinde belirtilen tutar ile fiyat değişikliğine ilişkin faturada belirtilen tutar arasındaki fark hesap kapatma işlemlerinde dikkate alınmayacaktır. FİİLİ İHRAÇTAN SONRA ALICISI TARAFINDAN KABUL EDİLMEYEN MALLAR Alıcısı tarafından kabul edilmeyen malların yurda getirilmeden başka bir firmaya satışına ilişkin talepler 06.06.2006 tarih 26190 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İhracat Yönetmeliği nin 14 ünü maddesi hükümlerine göre sonuçlandırılır. Bu durumda; İlgili gümrük idarelerince gümrük beyannamelerinde gerekli değişiklikler işlenir ve, Yenilenen gümrük beyannamesi yeni fatura tarihi de belirtilmek suretiyle ihracat hesabının takibinin yapılabilmesi için aracı bankaya bildirilir. Bu işlemlerle ilgili bedel getirme süresinin tespitinde yeni fatura tarihi esas alınır. DÖVİZ TEVDİAT HESAPLARINDAN İHRACAT BEDELİ ALIŞI Dövizin yurtdışından geldiğinin tevsiki kaydı ile dışarıda yerleşik gerçek veya tüzel kişiler adına açılan Döviz Tevdiat Hesaplarından ihracat bedelinin tahsili mümkündür. Yurt dışından yerleşik kişiler adına açılan Döviz Tevdiat Hesaplarına Türkiye de bulunan ithalatçı firma tarafından ödenen ithalat bedelinin, hesap sahibi tarafından verilen bir vekalet çerçevesinde Türkiye deki kişiler tarafından ihracat bedelinin tahsilinde kullanılması da mümkündür. K. İNDİRİM VE MAHSUP İŞLEMLERİ 2018-32/48 sayılı Tebliğ in 7 inci maddesinin 1-4 fıkraları aşağıdaki gibidir; (1) İhracatla ilgili navlun, sigorta primi, komisyon, ardiye, depolama, antrepo, gümrük resmi, harç ve faktöring masrafları ile uluslararası para piyasalarında geçerli faiz oranlarının geçmemek üzere iskonto giderleri gibi masraflar için yapılacak indirimler ile konsinyasyon yoluyla ihraç edilen mallarla ilgili nakil, muhafaza, bakım ve fümügasyon, rafa (maniplasyon), satış ve benzeri masrafların ihracat bedelinden mahsubu veya görünmeyen işlemlere ilişkin hükümler çerçevesinde döviz transferi talepleri bankalarca incelenip sonuçlandırılır. (2) Ticari teamüllerin gereği olarak satış akdinde veya akreditiflerde ayrıca varış yerinde tartı ve analiz yapılması şartı bulunuyorsa, tartı ve analiz sonucunda tespit edilen vezin noksanlığı veya kalite farkı ile ekspertiz ve tahkim ücretleri ve rafa (maniplasyon) masraflarının (hariçteki gözetme şirketleri ücretleri dahil) mal bedelinden mahsubu veya görünmeyen işlemlere ilişkin hükümler çerçevesinde döviz transferi talepleri bankalarca incelenip sonuçlandırılır. (3) Bedel getirme süreleri içinde yurda getirilen ihracat bedelleri, ihracatçının ithalat bedelleri, sermaye hareketlerine ilişkin ödemelerin görünmeyen işlemlere ilişkin giderleri ve transit ticaretinin alış bedeli ile söz konusu süreler içinde bankalarca mahsup edilebilir. 7
(4) Dış ticaret mevzuatı hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilen mal ihraç ve ithalinde, tarafların aynı kişiler olması ve ihraç bedellerinin yurda getirilme süresi içinde kalınması kaydıyla, mal ihraç ve ithal bedellerinin bankalarca mahsubu mümkündür. 2018-32/48 sayılı Tebliğ in 7 inci maddesinin yukarıda belirtilen fıkralarında belirtilen indirim, mahsup ve döviz transferi işlemleri aracı bankalarca sonuçlandırılacaktır. (1) ve (2) numaralı fıkradaki giderlerin ihracat bedelinden indirilmesi veya mahsup edilmesi nedeni ile ihracat bedelinin bu kadar eksik gönderilmesi halinde, bu durum aracı bankaya belgelendirilmeli ve düzenlenecek DAB üzerine ilgili gider türü ve tutarı not konulmalıdır. Ayrıca mahsup işlemlerinin yapılabilmesi için mahsup talebinin, ihracat bedelini yurda getirme süresi içinde olması zorunludur. Mahsuben ödeme işlemlerinde DAB ve DAS mahsup tarihinde geçerli aynı kur üzerinden düzenlenecektir. İHRACATÇININ SERBEST KULLANIMINA BIRAKILAN DÖVİZLER a) Aşağıda belirtilen hallerde bedellerin tamamın tasarrufu serbesttir. Hizmet ihracatı, Transit Ticaret, Türkiye de ikamet etmeyenlere özel fatura ile satış, Türkiye de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satış, Mikro ihracat b) CFR ve CIF teslim şekline göre gerçekleştirilen ihracatta, navlun ve sigorta bedeli ile, kiracının satın alma hakkı bulunmayan finansal ve ticari kiralama sözleşmesi çerçevesinde elde edilen kira bedelleri hizmet bedeli döviz olarak kabul edilecektir. İHRACAT HESABININ KAPATILMASI Süresi içinde yapılan ihracat bedeli alımı yapılan ihracatlara ilişkin ihracat hesabı aracı banka nezdinde kapatılacaktır. İhracat hesabı, ihracat bedeli alışının tahsil süresi dışında ancak, 5 günlük ihbar süresi içinde yapılması halinde, ihracatçının bağlı bulunduğu Vergi Dairesi Başkanlığı/Müdürlüğü ne ihbar edilmeksizin kapatılacaktır. İhracat bedeli alışının ihbardan sonra yapıldığı hallerde, ihracat hesabının kapatılmasına ilişkin talepler doğrudan ihracatçının bağlı bulunduğu Vergi Dairesi Başkanlığı/Müdürlüğü ne yapılacaktır. 8
İHRACAT HESABININ KAPATILACAĞI ARACI BANKA VE İBRAZI ZORUNLU BELGELER Gümrük Beyannamesinde Beyan Edilen Ödeme Şekli Peşin Ödeme veya Gümrük Beyannamesinde peşin ödeme ile diğer ödeme şekillerinin birlikte beyan edildiği işlemlerde, Diğer İşlemlerde İhracat Hesabının Kapatılacağı Banka - Peşin bedel alışını yapan banka nezdinde kapatılır. - İhracatçı tarafından gümrük beyannamesinin 28 inci hanesinde beyan edilen banka veya - İhracatçı tarafından ihracat hesabının kapatılması işlemlerini gerçekleştirmek üzere gümrük beyannamesi ibraz edilerek anlaşma sağlanan aracı banka, nezdinde kapatılır. İhracat bedelinin fiili ihraçtan sonra tahsil edildiği ödeme şekillerinde, ihracat bedeli aracı bankadan farklı bir bankaya gönderilmiş ise bedelin alışını yapan banka, düzenlediği DAB ile ibraz edilmesi halinde gümrük beyannamesinin bir fotokopisini ihracat hesabını kapatacak olan bankaya göndermelidir. İhracatçı tarafından ihracat hesabının kapatılması işlemlerini gerçekleştirmek üzere gümrük beyannamesi ibraz edilerek anlaşma sağlanan bankanın gümrük beyannamesinin 28 inci hanesinde beyan edilen bankadan farklı olması durumunda, belirlenen aracı bankanın gümrük beyannamesinin 28 inci hanesinde beyan edilen bankaya yazılı olarak bildirimde bulunması zorunludur. İhracat hesabının kapatılabilmesi için aşağıdaki belgelerin aracı bankaya ibrazı zorunludur; Gümrük beyanname örneği Döviz Alım Belgesi, Satış Faturası, İndirim ve Mahsup Konusu Belgeler. İHRACAT BEDELLERİNİN TAHSİLİNDE VE İHRACAT HESABININ KAPATILMASINDA SORUMLULUK a) İhracat bedelinin tahsilinden ve ihracat hesabının ek süreler dahil tahsil süresi içinde kapatılmasından ihracatçılar, ihracat bedelinin faktöring şirketlerinin yurt içi kaynaklarından ödendiği faktöring işlemlerinde faktöring şirketleri sorumludur. b) İhracata aracılık eden bankalar bilgisi dahilinde olan beyannamelerle ilgili ihracat bedellerinin yurda getirilmesini ve satışının yapılmasını izlemek ve ilgili indirim ve mahsup işlemlerini gerçekleştirmekle yükümlüdür. 9
EK SÜRE a) Mücbir Sebep Hallerinde Ek Süre Mücbir sebep hallerinin varlığı halinde, mücbir sebep halinin devamı müddetince 6 aylık dönemler itibariyle, ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı/Müdürlüğü tarafından ek süre verilir. b) Mücbir Sebep Halleri Dışında Kalan Haklı Durumların Varlığı Halinde Ek Süre Mücbir sebep halleri dışında kalan haklı durumların varlığı halinde, hesapların kapatılmasına ilişkin 6 aya kadar olan ek süre talepleri, firmaların haklı durumlarını belirten yazılarına yazılı beyanlarına istinaden 3 aylık devreler halinde ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı/Müdürüğü nce, 6 aylık süreden sonraki ek süre talepleri T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından incelenerek sonuçlandırılacaktır. c) Mücbir Sebep Halleri ve Tevsik Şekilleri Mücbir sebep halleri ve tevsik şekilleri aşağıdaki gibidir; Mücbir Sebep Hali Tevsik Şekli a) İthalatçı veya ihracatçı firmanın infisahı, Yetkili mercilerden alınmış belgelerle iflası, konkordato ilan etmesi veya faaliyetlerini daimi olarak tatil etmesi, firma hakkında iflasın ertelenmesine karar verilmesi, şahıs firmalarında firma sahibinin ölümü, b) Grev, lokavt ve avarya tatili İthalatçının bulunduğu memleketin resmi makamlarından veya mahalli odaca tasdik edilmiş olmak kaydıyla alıcı ve ithalatçı firmadan alınmış belgelerle c) İhracatçı veya ithalatçı memleket resmi Resmi makamlarımızdan, ithalatçının makamlarının karar ve işlemleri ya da muhabir bankaların muameleleri dolayısıyla bulunduğu memleketin resmi makamlarından veya muhabir bankalardan alınmış belgelerle hesapların kapatılmasının imkansız hale gelmesi, ç) Tabii afet, harp ve abluka hali İthalatçının bulunduğu memleketin resmi makamlarından veya mahalli odaca tasdik edilmiş olmak kaydıyla alıcı ve ithalatçı d) Malların kaybı, hasara uğraması veya imha edilmesi, e) İhtilaf nedeniyle dava açılması veya tahkime başvurulması firmadan (harp ve abluka hali hariç) Sigorta şirketlerinden, uluslararası gözetim şirketlerinden veya ilgili ülke resmi makamlarından alınmış belgelerle Yetkili mercilerden alınmış belgelerle 10
Mücbir sebep halleri ile ilgili olarak yurt dışından temin edilecek belgelerin dış temsilciliklerimizce veya Lahey Devletler Özel Hukuku Konferansı çerçevesinde hazırlanan Yabancı Resmi Belgelerin Tasdik Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre onaylanmış olması gerekmektedir. TERKİN Her bir gümrük beyannamesi itibariyla; a) 100.000 USD veya eşitini aşmamak üzere, mücbir sebep hallerinin varlığı dikkate alınmaksızın beyanname veya formda yer alan bedelin %10 una kadar olan noksanlığı olan ihracat hesapları doğrudan bankalar tarafından ödeme şekline bakılmaksızın terkin edilmek suretiyle kapatılacaktır. b) 200.000 USD ve eşitini aşmamak üzere mücbir sebep halleri göz önünde bulundurulmak suretiyle beyanname veya formda yer alan bedelin %10 una kadar açık hesaplar ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı/Müdürlüğü nce terkin edilmek suretiyle kapatılacaktır. c) 200.000 USD ve eşitini aşan noksanlığı olan açık hesaplara ilişkin terkin talepleri, mücbir sebepler ile haklı durumlar göz önünde bulundurulmak suretiyle Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından incelenip sonuçlandırılacaktır. VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI/ MÜDÜRLÜGÜ NE BİLDİRİM İhracat hesabının, ek süreler de dahil olmak üzere, süresi içerisinde kapatılmaması halinde açık hesap tutarı aracı banka tarafından 5 iş günü içinde Açık İhracat Hesabı İhbar Formu ile ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı/Müdürlüğü ne ihbar edilir. İhracat bedelinin faktöring şirketlerince yurt içi kaynaklardan ödendiği faktöring işlemlerinde ise kapatılmayan ihracat hesaplarıyla ilgili olarak sadece faktöring şirketleri ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı/Müdürlüğü ne ihbar edilmelidir. Vergi Dairesi Başkanlığı/Müdürlüğü tarafından ihracat hesabının kapatılması için ilgililere ihbardan itibaren 10 iş günü içinde 90 gün süreli ihtarname gönderilir ve ihracatçılardan; Bu ihtar süresi içinde ihracat hesabının kapatılması ya da, Mücbir sebep halinin ya da haklı durumun ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı/Müdürlüğü ne belgelenmesi talep edilir. Vergi Dairesi Başkanlığı/Müdürlüğü tarafından verilen 90 günlük ihtar süresi sonunda ihracat hesabını kapatmayanlar Cumhuriyet Savcılıklarına yasal işlem başlatılması için bildirilerek, ihbara ilişkin T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığına bilgi verilir. Bilgilerinize sunarız. Saygılarımızla, YORUM DENETİM VE YMM A.Ş. 11