3 AĞUSTOS 2010 DA ORSAM DA BAĞDAT ÜNİVERSİTESİ HEYETİ İLE GERÇEKLEŞTİRİLEN TOPLANTININ TAM METNİ -ANKARA- ORSAM.ORG.TR
BAĞDAT ÜNİVERSİTESİ HEYETİ İLE ORSAM DA YAPILAN TOPLANTININ TAM METNİ (3 AĞUSTOS 2010) Hasan Kanbolat: Öncelikle hoş geldiniz. ORSAM hakkında biraz bilgi vermek istiyoruz. ORSAM da birçok Iraklı lideri ağırladık. İyad Allavi, Ammar El-Hekim, Mesut Barzani yi ağırladık. İnşallah Irak Başbakanı Nuri El-Maliki gelirse de onu da ağırlamak isteriz. Biz yayınlarımızı Türkçe ve Arapça çıkarıyoruz. Biz istiyoruz ki sizinle de ortak raporlar çıkartalım. Ayrıca ORSAM ın Ortadoğu Etüdleri adından 6 aylık akademik bir dergisi bulunmaktadır. Yayınlarımızdan arzu ettiğiniz kadar verebiliriz. Biz Ortadoğu Etüdlerini Amerika ve Rusya da da kendi dillerinde yayınlayacağız. Sizin de sesiniz olmak isteriz. Yayınlarımıza Bağdat Üniversitesinden de makaleler bekliyoruz. Musa Aziz El-Musavi: Biz Irak taki tüm öğretim görevlilerine yazı yazarak derginizi tanıtacağız ve derginiz için onlardan makale isteyeceğiz. Ancak derginizde makale yayınlama koşulları hakkında bilgi sahibi olmak isteriz. Serhat Erkmen: Bize e mail adresleri verilirse, biz size Arapça olarak yayın koşullarını yollarız. Hasan Kanbolat: O zaman hem makale değişimi hem de Bağdat ta bir workshop yapılması üzerine anlaşabiliriz. Bir de Irak Yüksek Öğretim Bakanlığı ile bir projemiz var. Aralık ayında Bağdat ta Türkiye-Irak İlişkileri konusunda bir konferans düzenlemeyi düşünüyoruz. Ama biz sizinle bu konferansın haricinde bir workshop yapabiliriz. Bu workshop lar seri halinde Türkiye ve Irak ta olmak üzere devam edebilir. Bu aramızda sıcaklık oluşturacak ve dostluğumuza katkı yapacaktır. Musa Aziz El-Musavi: Biz Lübnan da kurulan bir araştırma merkezi ile de işbirliği yapıyoruz. Sempozyumlar, konferanslar, kongreler düzenliyoruz. Karşılıklı olarak hocaları davet ediyoruz. Araştırma merkezinin ismi Irak Araştırmalar Merkezi. Habib Hürmüzlü: Biz Musul daki bir stratejik araştırma merkezi ile de ilişki içerisindeyiz. Başkanlığını İbrahim Halil El Allaf yapıyor. Musa Aziz El-Musavi: Üniversitemizde bir de Uluslararası Stratejik Araştırmalar Merkezi ve orada Türk Araştırmaları Merkezi Bölümü var. Ayrıca Filistin Araştırmalar Merkezi, Arap Dünyası Araştırma Merkezi ve Irak Kültürü nün Geliştirilmesi ve Korunması Müdürlüğü de üniversitemiz bünyesinde yer alıyor. Bu araştırma merkezlerinin kapıları tamamen sizlere açıktır. Biz de üniversite olarak işbirliğini destekleriz. Hasan Kanbolat: Önemli olan rektörün başkanlığında ilişkilerimizi başlatmamız. Amer Hasan Fayyadh: Bağdat Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde lisans aşamasında Türkiye ile ilgili bir ders var. Master da da bazı hocalarımız seminerlerde Türkiye-Irak Sayfa 1
ilişkilerini ele alıyorlar. Biz 1976 da master programını başlattık. Şimdiye kadar 300 e yakın master tezi yapıldı. Bunların içerisinde 13 tanesi Türk-Irak ilişkileriyle ilgilidir. Doktora aşamasına gelince 1986 dan bu yana 149 tane doktora tezinde 9 u Türkiye-Irak ilişkilerini ele almaktadır. Doktora tezlerinden 8 i master programından başlayarak Türk-Irak ilişkilerini ele aldı. Uluslar arası ilişkiler bölümünde Türkiye-Irak konusunu bilen 10 uzmanımız var. Hasan Kanbolat: Master ve doktora programlarının konu ağırlıkları nelerdir? Genellikle Türkiye-Irak ilişkilerinin tarihi, Türk politik sistemi, Türkiye deki siyasi akımlar, su sorunu üzerine yazılmıştır. Hıdır Çoban: Türk dili konusuna geçmek istiyorum. Yazılan tezlerin çoğu Türk dili ve Türk edebiyatını konu almıştır. Tanzimat dönemi edebiyatı yazılmıştır. Hasan Kanbolat: Bölümünüzün ismi nedir? Hıdır Çoban: Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü. Genellikle edebiyat üzerine yazılan tezler yoğunluktadır. Siyasi konularda çalışmalar yapılmamaktadır. Ele alınan konular arasında Namık Kemal in dil özelliği, Ahmet Haşim in edebi sistemi gibi konular yer almaktadır. Hasan Kanbolat: Sorunlarınız ve Türkiye den beklentileriniz nelerdir? Hıdır Çoban: En büyük sıkıntımız kaynaklara ulaşamamak. Genellikle yeni çıkan kitaplara ulaşamıyoruz. Master veya doktora öğrencisinin yeni çıkan kitaplara ihtiyacı oluyor. Ayrıca öğrencilerin pratik sorunları var. Bu nedenle Türkiye ye gelip pratik yapmaları çok önemli. Bunu YÖK le de konuşup, öğrencilerimizin Türkiye ye gelmesini sağlayacağız. Dillerini geliştirmeleri için Türkiye de kurs almaları gerekiyor. Çünkü yaşadıkları yerde Arapça konuşuluyor. Master öğrencisi Türkiye gelip 6 ay kurs alsa çok faydalı olur. Irak ta öğrenci ne kadar desteklenirse desteklensin, Türkiye deki gibi öğrenemez. Hasan Kanbolat: Şimdi mezun olan ne kadar öğrenciniz var? Hıdır Çoban: Şimdi 5 doktora, 15 ten fazla da master öğrencisi mezun oldu. Bütün üniversitelerden Türk dili dersi veren bizim öğrencilerimizdir. Erbil, Musul, Kerkük, Köysancak Üniversitelerinde olan öğretim üyeleri Bağdat Üniversitesi Dil Fakültesinden mezun olmuştur. Hasan Kanbolat: Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü ne zaman kuruldu? Hıdır Çoban: 1971 de kuruldu. Şimdi öğrenci sayımız 400 ün üzerinde. 4 öğretim görevlisiyle başladık. Mısır dan ve tarih bölümünde öğretim görevlileri ders veriyordu. Türkiye den de öğretim görevlileri geldi. Daha sonra Kerkük te de bölüm açıldı. Erbil Üniversitesi, Köysancak Diller Fakültesi ve Musul Edebiyat Fakültesinde de Türk Dili ve Edebiyatı bölümü bulunmaktadır. Seneye Tikrit te de açılması planlanmaktadır. Hasan Kanbolat: Sayın Rektör Bey, genel olarak Türkiye den ne beklentileriniz var? Sayfa 2
Talib Abduljabbar Mohammed: Bizim Türkiye ve Irak halkları arasında ilişki kurulmasına ihtiyacımız var. Sizinle başlattığımız bu sürecin devamının sağlanarak, daha fazla toplantılar düzenlenebilir. Bu toplantılar bilimsel çalışmalarla zenginleştirilebilir. Mesela Türk Dili bölümümüz desteklenebilir. Biz İspanya Büyükelçiliğinde İspanyolca bölümümüz için 300 bin dolar destek aldık. Diğer büyükelçilikler de destek veriyorlar. İtalya, Rusya, Almanya Büyükelçilikleri de bize destek verdi. Bu noktada bizim 3 temel noktamız var, destek, kaynaklara ulaşım ve toplantıların arttırılması. Hasan Kanbolat: Biz bu konuşmaları derleyerek sizlere Arapça olarak yollayabiliriz. Bu süreç içerisinde toplantılardan öğretim üyesi ve öğrenci değişimine kadar bütün konularda işbirliğini başlatalım. Musa Aziz El-Musavi: Muhakkak ki Türkiye nin birçok alanda büyük bir birikimi var. İnşaat, tıp, eczacılık ve diğer bilim konularında Türkiye de muazzam bir potansiyel var. Bunları arzu ederseniz kendi bilgilerinizi ve uzman kuruluşlardan, bakanlıklardan, üniversitelerden alacağını bilgileri cd halinde bize gönderebilirseniz, biz bunları diğer üniversitelere de yollar, Türkiye nin birikimini gösterebiliriz. Örneğin Türkiye de yapılan bir köprüyü teknik fakültemizde gösterir, yöntemini, tekniği, zamanlamasını anlatabiliriz. Bu nedenle bilgilerinizi pazarlayın. Irak taki öğrenciler de Türkiye deki birikimi görsün. Bilimsel filmler, belgeseller olabilir. Bunlar Arapça ya çevrilebilir. Biz hayret ediyoruz, Türkiye ye geldiğimizi nasıl öğreniyorsunuz? Hasan Kanbolat: Bizim işimiz bu. Türkiye de de sizi buluyoruz, Bağdat a geldiğimizde de sizin yanınıza geliyoruz. Musa Aziz El-Musavi: Hoş geldiniz. Bu arada bizim bir programımız var. Master öğrencisi 3 ay, doktora öğrencisi de 6 ay yurt dışında kalabiliyor. Biz onlara burs imkanı sağlıyoruz ve bütün masraflarını biz karşılıyoruz. İhtisasına göre bilimsel araştırma yapmak amacıyla, üniversitelerde, fabrikalarda, laboratuarlarda çalışmalar yapabilir. Bütün masrafları bize aittir. Sizden istediğimiz bu öğrencilere gidebileceği yerler bulmanız. Amer Hasan Fayyadh: Bizim doktora öğrencilerimiz var. Mesela Türkiye-Irak ilişkileri veya Türkiye hakkında doktora tezi hazırlamaktadır. Onun Türkiye de araştırma yapması gerekiyor. Biz bu kişileri ve konularını size bildiririz. Sizin buradaki rolünüz bize resmi davetiye göndermeniz. Çünkü o öğrencinin yurt dışında burslu araştırma yapabilmesi, yurt dışındaki bir üniversite ya da araştırma merkezinin daveti göndermesine bağlıdır. Ancak siz davetiye gönderdikten sonra bursu çıkabilir. Serhat Erkmen: İhtiyaç duyarlarsa, öğretim üyesi olduğum Ahi Evran Üniversitesinde bu kolaylığı sağlayabiliriz. Hasan Kanbolat: Davetiyeyi ORSAM üzerinde yollar, birlikte çalıştığımız üniversitelere öğrencilerinizi gönderebiliriz. Eğer isterseniz, ORSAM kanalıyla Türkiye ye gelip biz onlara çalışacak yer imkanı da sağlayabiliriz. İstedikleri üniversiteyle de bağlantı kurmasını sağlarız. Bir de Bağdat Üniversitesi nden bir kişi gelirse, Türkiye deki üniversiteleri gezme imkanı Sayfa 3
bulabilir. Böylece buradaki üniversitelere ve büyük sanayi kuruluşlarına Bağdat Üniversitesi ni tanıtır. Sizin direkt kontakt kurmanız daha yararlı olabilir. Türkiye de vakıf ve devlet üniversiteleri olmak üzere iki türlü üniversite var. Tüm bunlarla ilişki kurma imkanı olur. Musa Aziz El-Musavi: bunun ORSAM için avantajı biz birisini gönderdiğimizde sizinle çalıştığı zaman, Bağdat Üniversitesi ORSAM ı tanımış olmaktadır. Yani ORSAM Bağdat Üniversitesi nin repertuarına girmiş olur. Hasan Kanbolat: Biz sizin dostluğunuzu kazanalım. Bizim için en büyük avantaj bu olur. Musa Aziz El-Musavi: Biz de size master ve doktora tezlerini cd olarak gönderebiliriz. Hasan Kanbolat: Memnun oluruz. Size özel bir sorum olacak. Bağdat ta ya da Irak ta karikatüristlerin bir derneği ya da bir birliği var mı? Musa Aziz El-Musavi: Bilmiyorum ama Güzel Sanatlar Fakültesi nden öğrenebilirim. Hasan Kanbolat: Bunu niye sordum. Çünkü iki ülkenin karikatüristleri arasında da ön yargılar var. Bizim bunları da bir araya getirip, ön yargıları temizlememiz gerekiyor. Bunları çizenler genç insanlar ama iki ülke karikatüristlerini bir araya getirip tanıştırabilirsek iki ülke ilişkileri adına daha doğru hareket etmiş oluruz. Amer Hasan Fayyadh: Gazeteciler Sendikası da size bu konuda yardımcı olabilir. Ancak politik konularda herhangi bir taraf olumlu bir yaklaşım sergilemezse, nasıl sıcak davranabilir? Habib Hürmüzlü: Nasıl politikacılar bir araya gelip ilişki kuruyorlarsa, biz de akademisyenler, uzmanlar, gazetecilerle ilişki kurup ortak çalışmalar yapmak istiyoruz. Hasan Kanbolat: Türkiye ve Irak arasındaki ilişkiler iyi olarak tanımlanıyor ama bu ilişkiler siyasetçiler ve üst düzey iş adamlar arasında gerçekleşiyor. Ancak aydınlar arasındaki ilişki yok denecek kadar az. Habib Hürmüzlü: Ben de bazı şeyler ilave etmek istiyorum. Allah korusun, farz edelim ki Türkiye ve Irak arasındaki ilişkiler bozuldu. Eğer halk arasındaki ilişkiler düzgünse bu politikacılar arasındaki ilişkilere de olumlu yansır. Musa Aziz El-Musavi: Biz bu güzel toplantı için teşekkür ediyoruz. Hasan Kanbolat: Biz de sizlere teşekkür ediyoruz. Sayfa 4