Sayfa 1 Gözden Geçirme Notları 2012 Yılı Temmuz Ayı Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kredi Borcu İstatistikleri TCMB tarafından 17/09/2012 tarihinde açıklanan, 2012 yılı Temmuz ayı Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kredi Borcu verilerine göre; 2012 yılı Temmuz ayı sonu itibariyle özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcunun 125.857 milyon $ ı uzun vadeli, 31.058 milyon $ ı kısa vadeli borçlardan oluşmuştur. 2012 yılı Temmuz ayı sonu itibariyle özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu, 2012 yılının ikinci dönemi sonuna göre %1,2 oranında azalarak 127.420 milyon $ dan, 125.857 milyon $ a gerilemiştir (Bkz, Tablo 1). 2012 yılı Temmuz ayı sonu itibariyle özel sektörün uzun vadeli kredi borcunun %37,3 ü finansal kesime, %62,7 si de finansal olmayan kesime aittir. 2012 yılı Temmuz ayı sonu itibariyle özel sektörün uzun vadeli finansal olmayan kredi borcunun %58,5 i hizmet, %40,7 si sanayi ve 8,0 ı da tarım sektörü tarafından sağlanmıştır (Bkz, Tablo 2). 2012 yılı Temmuz ayında özel sektörün kullandığı uzun vadeli kredi borcunun %18,6 sı ve kısa vadeli kredi borcunun da %24,0 ı bir önceki aya göre azalış yönünde olmakla birlikte daha önceki aylarda olduğu gibi Birleşik Krallık 1 ülkelerinden sağlanmıştır. Özel sektörün 2012 yılı Temmuz ayı sonundaki kısa vadeli kredi borcu 2012 yılı ikinci dönemi sonundaki kısa vadeli kredi borcuna göre %2,3 oranında azalarak 31.790 milyon $ dan, 31.058 milyon $ a gerilemiştir (Bkz, Tablo 3). 1 Birleşik Krallık ülkeleri: İngiltere, Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda yı kapsamaktadır.
Sayfa 2 2012 yılı Temmuz ayı sonunda özel sektörün uzun ve kısa vadeli toplam kredi borcu, 2012 yılı ikinci dönemi sonuna göre %1,4 oranında azalarak 159.210 milyon $ dan, 156.915 milyon $ a gerilemiştir. I- Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Uzun Vadeli Kredi Borcu Özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu 2012 yılı Temmuz ayı sonunda, 125.857 milyon $ olmuştur. Toplam uzun vadeli kredi borcunun %62,7 si olan 78.906 milyon $ ı finansal olmayan özel sektöre, %37,3 ü olan 46.951 milyon $ ı da finansal kesime aittir. 2012 yılı Temmuz ayı sonunda, 2012 yılı ikinci dönemi sonuna göre finansal kesimin uzun dönemli borcu 552 milyon $, finansal olmayan kesimin borcu da 1.011 milyon $ azalış göstermiştir. 2012 yılı Temmuz ayı sonunda, finansal kesime ait özel sektör borcunun 33.934 milyon $ ı bankalardan, 13.017 milyon $ ı ise bankacılık dışı finansal kuruluşlardan sağlanmıştır (Bkz, Tablo 1). Tablo 1. Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Uzun Vadeli Kredi Borcu (10 6 $) Borçluya göre Dağılım 2007 2008 2009 2010 2011 2012 I. Dönem II. Dönem Temmuz Toplam 122.379 141.624 129.108 119.716 127.159 129.577 127.420 125.857 I- Finansal 51.433 50.775 44.265 40.299 46.863 47.691 47.503 46.951 i- Bankalar 30.924 30.010 27.937 28.539 34.630 34.748 34.181 33.934 - Krediler 30.924 30.010 27.937 27.539 31.333 30.951 29.891 29.643 - Tahvil 0 0 0 1.000 3.297 3.797 4.290 4.290 ii- Bankacılık Dışı Finansal Kuruluşlar 20.510 20.765 16.328 11.760 12.233 12.943 13.322 13.017 - Krediler 20.260 20.283 16.154 11.588 11.932 12.549 12.956 12.644 - Yabancı Sermaye Sayılan Krediler 250 482 174 172 301 394 367 373 II- Finansal Olmayan 70.946 90.849 84.843 79.416 80.296 81.886 79.917 78.906 - Krediler 67.566 85.772 78.781 72.977 74.550 75.879 73.789 72.775 - Yabancı Sermaye Sayılan Krediler 2.966 4.481 5.539 5.628 5.227 5.417 5.503 5.493 - Ticari Krediler 415 596 524 611 313 384 419 433 - Tahvil 0 0 0 200 206 207 206 206 2012 yılı Temmuz ayı sonunda finansal olmayan kesime ait özel sektör borcunun ise; 72.775 milyon $ ı kredilerden, 5.493 milyon $ ı yabancı sermaye sayılan kredilerden, 433 milyon $ ı ticari kredilerden ve 206 milyon $ ı da tahvillerden oluşmaktadır. 2012 yılı ikinci dönemi ile kıyaslandığında kredilerde ve yabancı sermaye sayılan kredilerlerde azalış, ticari kredilerde artış gözlenirken, tahviller sabit kalmıştır.
Sayfa 3 Kredi borcunun alacaklılara göre dağılımına bakıldığında; %9,2 si olan 11.570 milyon $ lık kısmını resmi alacaklılar, %87,2 si olan 109.791 milyon $ lık kısmını özel alacaklılar ve %3,6 sı olan 4.496 milyon $ ını da tahvil alacaklıları oluşturmaktadır. 2012 yılı Temmuz ayı sonunda sektörler itibariyle özel sektörün yurt dışından sağladığı finansal olmayan kredi borcunun; %58,5 i olan 46.121 milyon $ ı hizmet, %40,7 si olan 32.140 milyon $ ı sanayi ve 8,0 ı olan 645 milyon $ ı da tarım sektörüne aittir. 2012 yılı Temmuz ayı ile sektörlerin yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu içindeki oranlarına bakıldığında 2012 yılı ikinci döneminin sonuna göre hizmet sektörünün payının arttığı, sanayi sektörü payının azaldığı, tarım sektörünün payının ise aynı kaldığı dikkati çekmektedir (Bkz, Tablo 2). 2012 yılı Temmuz ayı sonunda özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcunun alacaklı ülkelere göre dağılımında; en büyük paya sahip olan ülke önceki aylarda olduğu gibi 23.377 milyon $ ile Birleşik Krallık olurken, bunu 16.851 milyon $ ile ABD, 13.195 milyon $ ile de Hollanda izlemektedir. 2012 yılı Temmuz ayı sonunda özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun dönemli kredi borcunun alacaklı ülke dağılımı kıyaslandığında; bir önceki aya göre ilk üçteki ülke sıralamasında değişim olmadığı ve bir önceki yılın aynı ayına göre 4. Sırada yer alan Hollanda nın 2012 yılı Temmuz ayında üçüncü sıraya yükseldiği görülmektedir (Bkz, Grafik 1). 20,0 18,0 18,6 18,7 16,0 14,0 13,4 12,0 10,0 10,5 9,1 8,7 8,3 8,0 6,0 4,0 5,8 4,1 2,8 2,0 0,0 Grafik 1. Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Uzun Vadeli Kredi Borcunun Alacaklı Ülkelere göre Oransal Dağılımı
Sayfa 4 Tablo 2. Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kredi Borcunun Sektörel Dağılımı Sektörler 2007 2008 2009 2010 2011 2012 I. Dönem II. Dönem Temmuz TARIM SEKTÖRÜ 248 388 450 628 630 659 659 645 A. Tarım, Ormancılık ve Balıkçılık 248 388 450 628 630 659 659 645 SINAİ SEKTÖRLER 31.264 40.583 38.069 35.434 34.214 34.818 33.083 32.140 B. Madencilik ve Taşocakçılığı 2.829 3.862 3.667 3.271 2.637 2.627 2.401 2.394 C. İmalat 23.970 28.893 25.564 23.140 22.735 23.167 22.114 21.247 Gıda, İçecek ve Tütün Ürünleri İmalatı 3.841 6.310 5.671 4.711 4.462 4.661 4.482 3.890 Tekstil ve Giyim Eşyaları İmalatı 3.323 3.419 2.917 3.000 3.324 3.401 3.199 3.130 Deri ve İlgili Ürünlerin İmalatı 58 75 61 85 104 106 133 128 Ağaç ve Ağaç Ürünleri İmalatı 594 604 292 245 212 269 263 263 Kağıt ve Kağıt Ürünleri İmalatı ve Kayıtlı Medyanın Basılması ve Çoğaltılması 1.110 1.098 831 760 640 613 530 539 Kok Kömürü ve Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı 411 313 468 551 478 484 483 487 Kimyasalların, Kimyasal Ürünlerin ve Temel Eczacılık Ürünleri ile Malzemelerinin İmalatı 1.992 2.289 2.020 1.745 1.730 2.024 1.989 1.958 Kauçuk ve Plastik Ürünleri İmalatı 873 1.099 955 954 913 955 940 932 Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı 1.740 1.965 1.838 1.451 1.229 1.172 1.084 1.054 Ana Metal Sanayii ve Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (Makine Teçhizat Hariç) 4.197 4.769 4.405 3.942 3.996 3.857 3.786 3.721 Makina ve Teçhizat (Başka Yerde Sınıflandırılmamış) İmalatı 1.392 1.547 1.029 779 565 536 501 490 Bilgisayarların, Elektrik-Elektronik ve Optik Ürünlerin İmalatı 1.636 2.088 2.010 2.159 2.556 2.585 2.270 2.236 Ulaşım Araçları İmalatı 2.476 2.980 2.824 2.569 2.330 2.299 2.222 2.177 Mobilya İmalatı ve Başka Yerde Sınıflandırılmamış Diğer İmalat Sanayii 326 337 243 190 194 206 232 242 D. Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı 4.131 7.591 8.682 8.962 8.839 9.022 8.563 8.495 E. Su Temini, Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri 334 237 155 62 3 3 4 4 HİZMET SEKTÖRÜ 39.435 49.878 46.324 43.355 45.452 46.409 46.175 46.121 F. İnşaat 6.724 8.218 7.782 7.092 6.968 6.738 6.510 6.363 G. Toptan ve Perakende Ticaret 7.769 9.067 6.286 4.968 4.354 4.289 3.863 3.872 H. Ulaştırma ve Depolama 7.838 9.672 9.059 9.728 11.579 11.944 12.042 11.990 I. Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri 2.759 3.177 2.972 2.429 2.079 2.054 1.952 1.928 J. Bilgi ve İletişim 6.886 6.251 6.021 5.897 6.893 7.167 7.340 7.480 L. Gayrimenkul Faaliyetleri 2.766 3.821 3.965 3.995 3.864 4.016 3.614 3.282 M. Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler 1.877 6.694 7.602 6.666 7.183 7.545 8.054 8.135 N. İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri 607 642 552 439 458 484 488 483 O. Kamu Yönetimi ve Savunma; Zorunlu Sosyal Güvenlik 500 2 1 1 0 0 6 6 P. Eğitim 173 130 107 86 83 78 78 79 Q. İnsan Sağlığı ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri 750 956 834 805 839 831 797 807 R. Kültür, Sanat, Eğlence, Dinlence ve Spor 524 495 407 272 182 194 167 163 (10 6 $) S. Diğer Hizmet Faaliyetleri 259 753 735 976 967 1.070 1.264 1.534 T. Hanehalklarının İşverenler Olarak Faaliyetleri; Hanehalkları Tarafından Kendi Kullanımlarına Yönelik Olarak Ayrım Yapılmamış Mal ve Hizmet Üretim 3 0 0 0 0 0 0 0 U. Uluslararası Örgütler ve Temsilciliklerinin Faaliyetleri 0 0 0 0 0 0 0 0 TOPLAM (Finansal Olmayan) 70.946 90.849 84.843 79.416 80.296 81.886 79.917 78.906 (Not): Avrupa Birliği Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması NACE REV. 1.1 ile yayımlanan Özel Sektörün Yurt dışından Sağladığı Kredi Borcu Sektörel Dağılımı, Mart 2012 den itibaren NACE Rev. 2 sınıflamasına göre yayımlanmaya başlamıştır. 2002-2012 Ocak-Nisan verileri de NACE Rev.2 ye göre güncellenmiştir.
Sayfa 5 II- Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kısa Vadeli Kredi Borcu 2012 yılı Temmuz ayı sonunda özel sektörün yurt dışından sağladığı kısa vadeli 31.058 milyon $ lık kredi borcu kapsamında; bankacılık dışı finansal kuruluşların 2.613 milyon $ olan borcunun 2.607 milyon $ ı kredilerden, 6 milyon $ ı da yabancı sermaye sayılan kredilerden oluşmuştur. Finansal olmayan özel sektörün 3.944 milyon $ olan kısa vadeli kredi borcunun; 3.869 milyon $ ı kredilerden, 75 milyon $ ı da yabancı sermaye sayılan kredilerden oluşmaktadır. Bankacılık dışı finansal kuruluşlarda kısa vadeli kredi borcunun %99,8 ini krediler oluştururken, bu oran finansal olmayan kesimde %98,1 e gerilemiştir (Bkz, Tablo 3). Tablo 3. Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kısa Vadeli Kredi Borcu Borçlu ve Alacaklıya göre Dağılım 2007 2008 2009 2010 2011 I. Dönem II. Dönem Temmuz Borçluya göre Dağılım 8.586 10.646 6.641 19.293 27.125 27.862 31.790 31.058 I- Bankacılık Dışı Finansal Kuruluşlar 470 396 295 1.095 2.594 3.203 3.621 2.613 - Krediler 470 396 287 1.087 2.587 3.197 3.615 2.607 - Yabancı Sermaye Sayılan Krediler 0 0 8 8 6 7 6 6 II- Finansal Olmayan 969 1.284 688 1.168 2.133 2.880 3.682 3.944 - Krediler 969 1.206 653 1.068 2.061 2.801 3.607 3.869 - Yabancı Sermaye Sayılan Krediler 0 79 35 100 73 79 75 75 Alacaklıya göre Dağılım 8.586 10.646 6.641 19.293 27.125 27.862 31.790 31.058 I- Resmi Alacaklılar 0 0 1 508 227 212 575 632 II- Özel Alacaklılar 1.439 1.681 982 18.785 26.898 27.650 31.214 30.413 i- Yabancı Ticari Bankalar 682 941 528 17.592 23.826 23.768 26.871 26.929 ii- Yerleşik Bankaların Yurtdışı Şube ve İştirakleri 533 475 296 942 2.641 3.330 3.877 3.078 iii- Bankacılık Dışı Finansal Kuruluşlar 122 159 38 71 187 247 230 172 iv- Finansal Olmayan 103 105 119 179 244 305 236 234 III-Tahvil Alacaklıları 0 0 0 0 0 0 0 13 IV-Diğer (*) 7.147 8.965 5.659 0 0 0 0 0 Not: Ticari krediler dahil değildir. (*): Bankaların yurt dışından sağladığı kredi borcunun alacaklı dağılımının yapılamadığı 2004-2009 dönemi diğer başlığı altında gösterilmiştir. 2012 (10 6 $)
Sayfa 6 2012 yılı Temmuz ayı sonunda özel sektörün yurt dışından sağladığı kısa vadeli kredi borcunun alacaklı ülkelere göre dağılımında; 7.456 milyon $ ile Birleşik Krallık ilk sırayı alırken, bunu 4.001 milyon $ ile Hollanda 2. sırada, 2.501 milyon $ ile Belçika 3. sırada ve 1.826 milyon $ ile de Lüksemburg 4. sırada izlemektedir. Kısa vadeli kredi borcunun alacaklı ülkelere göre sıralamasında, 2012 yılı Temmuz ayı 2012 yılı ikinci dönemi ile karşılaştırıldığında, ilk dörtteki ülkelerin sıralamalarının değişmediği dikkati çekmektedir (Bkz, Grafik 2). 30,0 25,0 20,0 24,0 21,7 15,0 12,9 10,0 5,0 8,1 5,9 5,3 5,3 4,8 4,7 3,9 3,4 0,0 Grafik 2. Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kısa Vadeli Kredi Borcunun Alacaklı Ülkelere göre Oransal Dağılımı III- Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kalan Vadesi 1 Yıl veya Daha Kısa Olan Kredi Borcunun Vade Dağılımı 2012 yılı Temmuz ayı sonu itibariyle, özel sektörün yurt dışından sağladığı kalan vadesi 1 yıl veya daha kısa olan uzun ve kısa vadeli kredi borcu toplamı 4.091 milyon $ olmuştur.
Sayfa 7 Temmuz-2012 Ağustos-2012 Eylül-2012 Ekim-2012 Kasım-2012 Aralık-2012 Ocak-2013 Şubat-2013 Mart-2013 Nisan-2013 Mayıs-2013 Haziran-2013 TOPLAM 2012 yılı Temmuz ayı sonunda kümülatif uzun vadeye sahip ve kalan vadesi 1 yıl veya daha kısa olan toplam 33.742 milyon $ lık özel sektör borcunun %18,8 i olan 6.350 milyon $ ı bankacılık dışı finansal kuruluşlara ait iken, %59,7 si olan 20.135 milyon $ lık kısmı ise finansal olmayan kuruluşlara aittir. Diğer taraftan, 2012 yılı Temmuz ayı sonu itibarı ile kümülatif ticari kredilerin dahil olmadığı bankalar dahil toplam 31.058 milyon $ lık kısa vadeli borcun %8,4 ü olan 2.613 milyon $ lık kısmı bankacılık dışı finansal kuruluşlara ait iken, %12,7 si olan 3.944 milyon $ lık kısmı ise finansal olmayan kuruluşlara aittir (Bkz, Grafik 3). (10 9 $) 70.000 64.800 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 10.165 8.301 6.016 3.506 5.174 4.424 2.793 4.452 5.069 6.373 4.436 4.091 0 Grafik 3. Kalan Vadesi 1 Yıla Kadar Olan Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kredi Borcunun Aylara göre Toplam Vade Dağılımı Bu konuyla ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlama tarihini www.tobb.org.tr adresinde İSTATİSTİKLER başlığı altında, Takvimden görebilirsiniz.