Boğaziçi Üniversitesi Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri Uygulama ve Araştırma Merkezi STRATEJİK PLAN 2012-2017 Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri Uygulama ve Araştırma Merkezi İrtibat Bilgileri: Web: http://lifesci.boun.edu.tr ; Eposta: info.ybm@boun.edu.tr Tel: 216 516 3482 (Kandilli), 212 359 7495 (Rektörlük)
İÇİNDEKİLER 1. Giriş... 3 2. Merkez Hakkında Bilgiler... 4 2.1. Kısa Tanıtım ve Tarihçe... 4 2.2 Organizasyon Yapısı... 5 2.3. Misyon ve Vizyon... 6 2.4 Temel Değerler... 7 2.5. Faaliyet Alanları... 7 2.6. Merkez Paydaşları ve Hizmet Alanları... 8 2.7. Kurumun Ürün ve Hizmetleri... 9 3. Mevcut Durum Analizi... 10 4. Stratejik Amaçlar... 14 5. Stratejik Amaçlar, Stratejik Hedefler, Eylem ve Projeler (2012-2017)... 15 6. Performans Ölçütleri... 20 7. Kaynak Analizi... 22 7. 1. İnsan Kaynağı İhtiyacı... 22 7. 2. Mali Kaynak İhtiyacı... 22 8. Planın İzlenmesi ve Değerlendirilmesi... 23 2
1. Giriş Boğaziçi Üniversitesi Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri Uygulama ve Araştırma Merkezi, üniversitenin 1 Ocak 2009 tarihinde bu temada aldığı DPT altyapı proje desteği ile kurulum sürecine başlamış, resmiyetini YÖK onayı ve 4 Ağustos 2010 da Resmi Gazete de yönetmeliğinin yayımlanması ile kazanmıştır. Halen devam eden Kalkınma Bakanlığı ve Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğünün desteği ile, konusunda uluslararası seviyede bir mükemmeliyet merkezi olarak kurulum süreci içindedir. Merkezin kuruluş amacı; yaşam bilimleri ve teknolojileri alanında, - Çeşitli akademik birimlerdeki araştırmacıları ve bilimsel uzmanlıkları disiplinlerarası bir çalışma ruhu ile bir araya getirmek, - Diğer akademik ve sanayi kuruluşlarıyla işbirliği içinde, yenileşimci yaklaşımlar ve ürünler yolu ile, ekonomik katkı ve insan yaşam kalitesini arttırma hedefli büyük projelere altyapı imkanı sağlamak, - Ülke olarak acilen ihtiyaç duyduğumuz nitelikli araştırmacı insan gücünün yetiştirilmesine katkı sağlamak, - Uluslararası seviyede bir mükemmeliyet ve cazibe merkezi olmak, olarak belirtilmiştir. Bu amaca ulaşmak için bir yandan teknik altyapı kurulum çalışmaları devam ederken, diğer yandan da merkezin stratejik gelişiminin planlanması çalışmaları başlamıştır. Stratejik planlama çalışmaları ile merkezin; Şu anda neredeyiz? Nerede olmayı istiyoruz? Gelişmemizi nasıl ölçebiliriz? Olmak istediğimiz yere nasıl ulaşabiliriz? Gelişmemize yönelik yol haritamızı nasıl saptayabiliriz ve denetleyebiliriz? sorularına cevap ararken, merkezin misyonunun, vizyonunun, hedeflerinin, performans ölçümlerinin ve paydaşların ihtiyaç ve beklentilerinin belirlenmesine yönelik çalışmalar yapılmıştır. Merkez olarak hızla ilerlediğimiz bu yolda, bu ara raporda kurumsal strateji faaliyetlerimizle de ilgili mevcut bilgiler özet olarak sunulmaktadır. Merkezimizin, ancak çok daha fazla araştırmacının ve paydaşlarımızın aktif katılımı ve katkısı ile, daha iyiye ve çok daha hızlı olarak ileriye gidebileceğinin bilincindeyiz. Bu nedenle her türlü görüş ve katkılarınızı bekliyoruz. Bu uzun soluklu merkez kurulum sürecinde bize yardımcı olan, Boğaziçi Üniversitesi nin tüm akademik ve idari çalışanlarına teşekkür ediyoruz. Bizi sürekli teşvik ve destekleriyle geliştiren Prof. Dr. Gülay Barbarosoğlu na ve Araştırma Politikaları Koordinatörü olarak bizlere stratejik yönetim sürecinde destek veren Prof. Dr. Güldal Büyükdamgacı ya ayrı ve özel birer teşekkür sunuyoruz. Doç. Dr. Rana Sanyal (Stratejik Çalışmalar Sorumlusu) Prof. Dr. Cengizhan Öztürk (Merkez Müdürü) 3
2. Merkez Hakkında Bilgiler 2.1. Kısa Tanıtım ve Tarihçe 4 Ağustos 2010 tarihinde resmi olarak kurulan UYGAR merkezimiz bünyesinde oldukça geniş bir alan olan yaşam bilimlerinin konularından, ilk aşamada Mikrosistem Bazlı Tıbbi Cihaz Geliştirme, Biyolojik Sistem Araştırmaları, Deneysel Hayvan Üretimi ve Bakımı, Hesapsal Biyoloji ve Biyoinformatik ve Akıllı İlaç Taşıma Sistemleri birimleri yapılandırılmıştır. Kurulduğundan itibaren ilki 24 Ocak 2010, ikincisi 3 Mayıs 2012 tarihinde olmak üzere, iki adet genel kurul yapılmıştır. İlk genel kurulumuzda, sekiz akademik bölüm ve enstitüden (Moleküler Biyoloji ve Genetik, Kimya, Fizik, Kimya Mühendisliği, Elektrik-Elektronik Mühendisliği, Bilgisayar Mühendisliği, Psikoloji Bölümleri ve Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü) 43 kurucu öğretim üyesinin önemli bir çoğunluğu hazır bulunmuştur. İkinci genel kurulumuzda beş yeni öğretim üyesi merkez bünyesine resmi olarak katılım sürecini tamamlamıştır. Üniversitemizden ve dışarıdan bu sayının çok üstünde öğretim üyesi ve araştırıcı; aktif olarak merkezimiz ile ilişkili etkinliklere katılmakta ve merkez ana konuları ile ilişkili bilimsel araştırmalar yapmakta; TÜBİTAK, BAP, Bilim, Teknoloji ve Sanayi Bakanlığı ve AB destekli projeler yürütmektedir. Merkezimizin gelişen imkanları, aktif cesaretlendirme ve katkıları ile, önümüzdeki senelerde disiplinlerarası ve evrensel seviyede, daha kapsamlı ve cesur projelerin bünyemizde yapılabileceğine inanıyoruz. Merkez olarak temel bilimsel ve teknolojik çalışmaların yanında, sanayi ile işbirliği konusunda da çalışmaları kurulum faaliyetlerine paralel olarak götürmekteyiz. İstanbul Kalkınma Ajansı nın desteğiyle, yaşam bilimleri alanında yenileşim ve girişimciliği tetikleyecek şekilde üniversite ve özel sektör araştırmacılarını bir araya getirebilecek bir ekosistem yaratmak amacıyla oluşturduğumuz işbirliği platformu İNOVİTA, Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri İstanbul İşbirliği Platformu bu amaçla kurulmuştur. İNOVİTA sayesinde şimdiden pek çok paydaşımızla buluşma şansını elde etmiş durumdayız. Merkezimizin gelişim stratejisi, Kalkınma Bakanlığına ve diğer kurumlara verdiğimiz ek altyapı kurulum için gerekli maddi destek talepleri artık büyük ölçüde sektörel ihtiyaçlar tarafından belirlenmektedir. Aynı ana amaçlar çerçevesinde; Kalkınma Bakanlığı nın desteği ile başlatmakta olduğumuz Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri Üniversite-Sanayi Araştırmacı Yetiştirme Programı (sanayi doktora programı), yaşam bilimleri alanında etkin üç önemli sektörden ilaç, biyomedikal ve biyoteknoloji sektörlerine araştırmacı yetiştirmeyi hedeflemektedir. Üniversite-sanayi işbirliği projeleriyle yetişmiş, hem üniversiteyi tanıyan hem de sanayinin ihtiyaçlarını doğru analiz edebilen doktoralı araştırmacılar, ileride üniversite-sanayi irtibatını kalıcı olarak sağlayabilecek Ar-Ge çalışanlarına ve idarecilerine dönüşeceğine inanıyoruz. 4
2.2 Organizasyon Yapısı MERKEZ 5
2.3. Misyon ve Vizyon Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri Uygulama ve Araştırma Merkezi, stratejik plan oluşturma çalışmaları kapsamında, 9-11 Haziran 2011 tarihleri arasında 20 öğretim üyesi ve Boğaziçi Üniversitesi Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi temsilcilerinin katılımıyla bir Stratejik Plan Çalıştayı düzenlemiştir. Bu çalıştay, stratejik planlamanın temel kaynağı olan uyum, anlaşma ve diyalogun geliştirilmesi için gerekli ortamın yaratılması amacıyla Gebze de bulunan TÜBİTAK - TÜSSİDE tesislerinde gerçekleştirilmiştir. Çalıştay sonunda hazırlanan rapor bu dokümanın ekinde ayrıca sunulmuştur. Yaşam Bilimleri alanında aktif çalışmalarını sürdüren, Biyomedikal Mühendisliği, Moleküler Biyoloji ve Genetik, Kimya, Elektrik-Elektronik Mühendisliği gibi farklı bölümlere mensup öğretim üyelerinin katıldığı çalıştayda, iki gün boyunca, stratejik planda temel kavramlar olan Misyon ve Vizyon Belirleme, İlke ve Değerler, GZFT/SWOT Analizi, Stratejik Amaç ve Hedeflerin Belirlenmesi konularında eğitimler verilmiştir. Eğitim ve sunumlar, TÜSSİDE bünyesinde çalışan stratejik planlama uzmanları tarafından gerçekleştirilmiştir. Stratejik Plan sürecinin uzmanlar tarafından tanımlanmasından sonra, merkezin uzun vadede elde etmek istediği başarılar ve yönelimler Merkez Genel Kurulu tarafından tartışılarak, Boğaziçi Üniversitesi Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri Uygulama ve Araştırma Merkezi olarak Vizyon ve Misyon belirlenmiştir. Misyon: Yaşamı Anlamak ve İyileştirmek Amacıyla Bilgi ve Teknoloji Üretilmesini Sağlamak Vizyon: Yaşam Bilimlerinde Bilginin Beşiği, Buluş ve Teknolojilerin Öncüsü Olmak 6
2.4 Temel Değerler Araştırmada iddialı, Etik değerlere saygılı, Etki değeri yüksek çalışmalara ev sahipliği yapan, Kurumsal kültürü sürdürülebilir, Disiplinlerarası işbirliğini özendiren, Buluş ve teknolojilerin öncülüğünü hedefleyen, Ortak hedefler etrafında buluşan bir anlayışı benimser. 2.5. Faaliyet Alanları Merkez bünyesinde, oldukça geniş bir alan olan yaşam bilimleri ve teknolojileri tematik şemsiyesi içinden, ilk aşamada, Mikrosistem Bazlı Tıbbi Cihaz Geliştirme, Deneysel Hayvan Üretimi ve Bakımı Biyolojik Sistem Araştırmaları Hesapsal Biyoloji ve Biyoinformatik Akıllı İlaç Taşıma Sistemleri birimleri yapılandırılmıştır. Bu birimler, merkezin faaliyet alanlarını özetlemektedir. Aşağıda, birimlerin faaliyet alanlarını açıklayıcı bilgi verilmektedir. Tıbbi Cihaz Geliştirme Birimi geniş bir yelpazeye sahip komplike medikal problemlerin çözümü için gerekli bilimsel araştırmaların yürütülmesini amaçlamıştır. Birim bilimsel temellere dayanan fikirlerden başlayarak gerekli araştırmanın yapılması, ilk prototiplerin oluşturulup test edilmesi ve nihayetinde ilk klinik denemelerin tamamlanmasına kadar tüm tasarım aşamalarının bünyesinde tamamlanmasını amaçlamaktadır. Biyolojik Sistem (BioSys) Araştırmaları Birimi, sistem biyolojisi yaklaşımları kullanarak hayatın moleküler temelini bütünleşik bir görüşle anlamayı ve metabolik ve genetik mühendislik tekniklerini kullanarak yeni ürünler ve/veya süreçler üretmede endüstriyel önemi olan mikroorganizmaların akılcı tasarımına yönelik strateji geliştirmeyi hedefler. Canlıların, genlerin, proteinlerin ve biyokimyasal süreçlerin birbirleriyle etkileşen ve bütünleşmiş bir ağyapısı olarak algılanması gereklidir; bunun için bu sistemlere bir mühendis gözüyle bakmak çok faydalı olmaktadır. Merkezimiz kapsamında kurulan Biyolojik Sistem Araştırmaları Birimi birimi bu konuda çalışacaktır. Hızlı ve çoklu ölçme platformlarında çeşitli omikler düzeyinde (transkriptom, proteom, metabolom, flaksom, fenom, vb.) elde edilen deneysel veriler, gerekli algoritma ve yazılımlar kullanılarak bütünleştirilecek ve sistem biyoloji döngüsü içine sokulacaktır. İleride, vücut içine daha bilinçli bir müdahale, hatta kişiye özgü tasarlanmış ilaç ve diğer tedavi yöntemleri uygulanması hedeflenmektedir. Burada uzun soluklu hedef ilaç sektörüne önemli bir katkı sağlamaktır. 7
Deney hayvanları ülkemizin öncelikli Ar-Ge alanlarından tıp ve biyoteknolojide yaygın olarak kullanılmaktadır. Deney hayvanlarının kullanıldığı temel bilimsel araştırmalar klinik araştırmalara ışık tutmakta ve sağlık sektöründe inovasyonu getirmektedir. Benzer şekilde deney hayvanları, ilaç, gıda, kozmetik, tarım, hayvancılık, çevre ve biyogüvenlik sektörlerinde atılım yapmak için gereklidir. Deney hayvanları yaşam bilimleri teknolojilerinin eğitimi aşamasında üniversite laboratuvarlarında da vazgeçilmez bir durumdadır. DPT tarafından desteklenen Merkez dahilinde uluslararası normlara ve ülkemizdeki mevcut yönetmeliğe uyan, üniversitemizin, diğer üniversitelerin ve kamu kuruluşlarının, Ar-Ge çalışmaları yapan özel kuruluşların ihtiyaçlarına yönelik Deneysel Hayvan Üretim ve Bakım Birimi (kısaca Vivarium) 2010 yılında kurulmuş bulunmaktadır. Bu birimin imkanları ile ulusal ve uluslararası projelere destek verilecek, personel, sarf malzemesi ve bakım masrafları açısından kaynakların etkin ve verimli kullanılması sağlanacaktır. Vivarium, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ndan gerekli çalışma iznini alarak; 08.05.2012 tarihi itibari ile ruhsatlı bir birim olarak hem üniversite içi hem de üniversite dışına hizmet vermektedir. Ayrıca Türkiye de bir ilk olarak Vivarium birimi araştırma amaçlı transgenik hayvan üretme ve satma iznini elinde bulundurmaktadır. Akıllı İlaç Taşıma Sistemleri Birimi kapsamında yapılacak araştırma çalışmaları iki başlık altında toplanabilir: Suda Çözünen İlaç Taşıma Sistemleri Modülünde büyük moleküllere kovalent olarak bağlanmış kanser kemoterapi ajanları, metal (manyetik) ve metal olmayan nanoparçacıklar, hidrojel nanoküreler konularında araştırmalar gerçekleştirilecektir. İlaç Taşıyıcı Yüzey Uygulamaları Modülünde ise kardiovasküler stentler, ortopedik implantlar, kılavuz teli kaplamaları ve nanofiberlerin yüzeylerine konabilen ilaç etken maddesi taşıyan kaplamalar hakkında araştırmalar yürütülecektir. 2.6. Merkez Paydaşları ve Hizmet Alanları Merkezin olası Paydaşları şu şekilde listelenebilir; Araştırmacılar B.Ü. Öğrenciler Sektördeki Firmalar B.Ü. İlgili Bölümler Fonlayan Kuruluşlar Diğer Araştırma Merkezleri Sağlık Hizmeti Sunanlar Bakanlıklar TPE / EPO / WIPO Belediyeler Sivil Toplum Kuruluşları B.Ü. Mezunları B.Ü. Rektörlük Üniversiteler BTYK YÖK Merkezden çeşitli şekillerde hizmet talebinde bulunabilecek potansiyel öğeler; Araştırmacılar Öğrenciler Sektördeki Firmalar Diğer Araştırma Merkezleri 8
Sağlık Hizmeti Sunanlar Üniversiteler Sivil Toplum Kuruluşları Kamu Kurumları şeklinde sıralanabilir. 2.7. Kurumun Ürün ve Hizmetleri Kurumun ürün ve hizmetlerini temelde dokuz başlık altında toplamak mümkündür. Bunlar; 1. Altyapı Kurulumu a. Bina b. Ar-Ge Proje Alanı c. Teçhizat 2. Test ve Analiz Hizmetleri/ Deneysel Hayvan Üretimi 3. Eğitim a. Sanayiye Araştırmacı Yetiştirme Programının yürütülmesi b. Disiplinlerarası lisansüstü programların geliştirilmesi c. Araştırmacılara ve şirketlere kursların düzenlenmesi 4. Danışmanlık a. Firmalara Bilimsel ve Teknik Danışmanlık b. Genç Araştırmacılara Mentörlük c. 5. Araştırma 6. Yayın 7. Fikri Mülkiyet a. Patent b. Tasarım 8. Etkinlik Organizasyonu a. Bilimsel Toplantı b. Çalıştay c. Konferans d. Arama Toplantıları 9. Bilim İletişimi (Bilginin Topluma Yayılımı) 9
3. Mevcut Durum Analizi Mevcut durum analizi, 7 Ocak 2012 tarihinde TÜSSİDE de gerçekleştirilen Paydaş Toplantısı sırasında PESTS (Politik/Hukuki, Ekonomik, Sosyal/Kültürel, Teknolojik, Sektörel) Analizi ve GZFT/SWOT (Güçlü ve Zayıf Yanlar, Fırsatlar ve Tehditler) yöntemiyle gerçekleştirilmiş, merkezi etkileyecek gelişmeler irdelenmiştir. Analiz detaylı çalışması bu dokümanın ekinde Paydaş Çalıştayı Raporu nda yer almaktadır. Henüz son halini almamış taslak GZFT/SWOT çalışması ise aşağıda yer almaktadır. GZFT/SWOT Analizi Güçlü Yönler Grubun Gücü Dünya çapında araştırma yapan çok disiplinli çekirdek bir grubun olması Grup içi ilişkilerin olumlu ve kuvvetli olması Çekirdek grubun üyelerinin genç ve enerjik olması Altyapı ve Fon Araştırma altyapı ve fonunun güçlü olması Öğrenci Kalitesi Öğrenci kalitesinin yüksek olması (Ulusal ve Uluslararası) İlişkiler Ağı Diğer kurumlarla diyalogunun iyi olması Çalışma gruplarının yurtdışı bağlantılarının güçlü olması Üniversite Desteği Üniversitenin kendisini araştırma üniversitesi olarak tanımlaması ve stratejik önceliklerinde yaşam bilimlerinin yer alması 10
Zayıf Yönler Yurtdışı Bağlantıları Personel Merkezin yurtdışı bağlantılarının henüz gelişmekte olması Merkez bünyesinde kalıcı idari ve teknik personel çalıştırılamıyor olması Öğrenci Sayısı Doktora öğrencisi ve araştırmacı sayısının yetersizliği Alan ve Tesis Fiziksel alanların ve tesislerin eksikliği ve dağınıklığı Tanıtım ve İletişim Merkezin halkla ilişkiler, tanıtım ve iletişim konularında zayıf olması Araştıtma-Eğitim Koordinasyonsu (Eşgüdümü) Araştırma çalışmaları ile eğitim çalışmalarının eşgüdümlü yürütülememesi Endüstri İlişkileri Merkezin endüstri ile ilişkilerinin yetersizliği Tıp ve Eczacılık İlişkileri Diğer üniversitelerin tıp ve eczacılık fakülteleriyle ilişkilerin yeterince güçlü olmaması İnterdisipliner Doktora İnterdisipliner doktora programlarının olmaması Araştırmacı Kültürü Araştırmacıların yönetsel liderlik özelliklerinin geliştirilmesi gereken taraflarının olması Araştırmacılar arasında ortak çalışma kültürünün zayıf, işbirliğinin eksik, rekabet öncesi işbirliği kültürünün emekleme aşamasında olması Araştırmacıların (toplumun ihtiyaçlarını gideren) ürün üretmeden de destek bekliyor olması Bilgi üretme ve teknoloji geliştirme yeteneği olan araştırmacıların ihtiyaç sahipleri ile temas sorununun varlığı, bunun tersi durumlarının da olması Farklı sektörlerden doktoralı insanların bir araya geleceği ortamların azlığı 11
Fırsatlar Araştırmacı Sayısı ve Niteliği Dünyadaki ekonomik sorunlar, yurt dışındaki araştırmacıların ülkemize dönmesinde bir etki sağlamaktadır Sektörde araştırma dendiği zaman bunun gerçekten ne demek olduğunu (zaman, para, insan, güç açısından) anlayan insanların sayısı artmaktadır Sektörde yetişmiş insan ihtiyacı farkındalığı oluşmuş, ancak doktoralılara ve uzman seviyelerinde araştırmacı seviyesi yetersiz bulunmaktadır Firmalarda doktoralı Ar-Ge ci sayısı ciddi artış göstermektedir Pazar Payı Potansiyeli Türkiye nin Ortadoğu ve AB pazarına doğru önemli bir ihracat potansiyeli vardır İlaç fiyatlandırma politikaları sebebiyle ihracatın önemi artmaktadır İlaç sektörü fiyat düşüşleriyle zor durumdadır Artan yaşlı nüfus ve şehirleşme ile sağlık harcamalarının ülkemizde büyük oranda artması beklenmektedir Toplumla İlişkiler Topluma ürün olarak geri dönen araştırmalar ülkemizde az olup, yeterince duyurulamamaktadır Bilim ve sanat iç içe olmalıdır, bu da teşvik edilmemektedir Yaşam bilimleri akımının toplumda en hızlı etkileşim kurulacak alan olabilecektir Bilim adamları devlet yetkilileri ile daha çok bir araya gelmeli, kongreler onlara açık ve onların anlayacağı hale getirilmelidir Çalışmalar topluma ne yarar getirecektir, topluma bu nasıl duyurulur incelenmelidir Toplumun üniversitelerden beklenen üçüncü misyonu (toplumsal katkı) beklentisi dikkate alınmalıdır Başarı örneklerinin duyurulup desteklenmesi gereklidir Teknolojiyi halka doğru şekilde anlatabilecek bilgili insanlara ihtiyaç vardır Ülke Ortamının Destekleyiciliği Girişimcilik uygulamaya yönelik cesaretlendirme ortamı vardır Türkiye ekonomik alanda bir istikrar ortamı içinde gözükmektedir Türkiye de teknoloji geliştirmenin ve inovasyonun önemi kavranmaya başlanmıştır Sektörden (Ürün ve Hizmetlerimize) Talep (İlaç) sanayinin inovasyon tanımı gerçek inovasyonu betimlememektedir Sektörün yeni proje türlerine (funding scheme) ihtiyacı oluşmaya başlamıştır Sektörün yeni yenilikçi fikirlere ve projelere ihtiyacı vardır İlaç sektörü ve medikal cihaz sektörü yeni küresel ürün geliştirmede yetersizdir 12
Tehtidler Mevzuat Sorunları Merkezlerin idamesi için gerekli yönetmelik altyapısı yoktur, sürdürülebilirlik eksiktir Devlet Personel Kanunu merkezlerde doğru personel çalışmasını desteklememektedir Sağlık bakanlığı piyasa gözetim ve denetim mekanizması geliştirmelidir 2547, 4691, 5018, 657, 5746 kanunları arasında uyum mevcut değildir Merkezlerin akreditasyon altyapısı yoktur Mevcut fikri mülkiyet yasası yetersizdir Sağlıkta yeniden yapılanma, sağlık ekonomisini geleceği ile tüm kararlar kamunun elinde toplanması yaklaşım olarak sorumludur Üniversitelerin özerk bir yapıda olmamaları, YÖK e bağımlı olmaları, araştırma kalitesinin düzeyini etkilemektedir Sektörün yeni proje türlerine (funding scheme) ihtiyacı oluşmaya başlamıştır Araştırma malzemeleri için KDV ödenmektedir Kamudaki araştırmacı maaşları düşüktür Araştırmacı Sektörde yetişmiş insan ihtiyacı farkındalığı oluşmuş, ancak doktoralılara ve uzman seviyelerinde araştırmacı seviyesi yetersizdir Sektör yöneticilerinin Ar-Ge kültürü eksiktir İlköğretim sistemine kadar inen bir araştırmacı geliştirme programı mevcut değildir Türkiye de eğitimin ortalama niteliği düşmektedir, Türkiye henüz bir bilgi toplumu değildir ve insani gelişme endeksinde dünya sıralamalırında ancak ortadadır Araştırma projelerinde istihdam edilecek klinisyenlerin sayısı azdır ARGE proje yönetimi yetkinliğini yetersizdir Sektör Ar-Ge çalışmalarını geri dönüş garantisi olmayan masraf olarak görmektedir Sektör-İnsan Yabancı menşeili her şeyin daha kaliteli ve daha iyi olduğuna inanç vardır, bu algı işleri zorlaştırmaktadır. Çevremizdeki teknolojik ürünlerin/buluşların hiç birisinin bu topraklarda yaşayanlar tarafından bulunmamış olması bir sorundur. Özellikle KOBİ lerde araştırmacılığa karşı bir korku vardır Uzun vadeli plan yapma, planları uygulama geleneği oturmamıştır Üniversite sanayi işbirliğinde etkin çalışan ara yüzlere ihtiyaç vardır Ülke Ortamı Firmaların Ar-Ge ye aktardıkları kaynak yetersizdir Türkiye de sektör gelişmemiştir, ürün geliştirebilecek kapasitede şirket sayısı yok denecek kadar azdır Sektör yeni ürün geliştirmek yerine, ithalatı ya da kopya üretimi seçmektedir 13
4. Stratejik Amaçlar Merkez stratejik plan çalışmaları kapsamında belirlenen stratejik amaçlar aşağıda listelenmiştir: SA 1 : Profesyonel bir merkez yönetiminin kurulması, mali ve idari işlerde özerklik ve sürdürülebilirliğin sağlanması. 1.1. İdari örgütlenmenin (çekirdek idari kadronun) tamamlanması, dinamik ve yetkin-özerk yönetimin kurulması 1.2. İdari işler için mali destek sağlayacak projelerin geliştirilmesi 1.3. Merkezin görünürlüğü için çok etkin tanıtım faaliyetlerinin yürütülmesi SA 2 : Yaşam Bilimleri alanındaki herkesin içinde çalışmak isteyeceği, mükemmeliyet hedefli disiplinlerarası araştırma ortamının yaratılması. 2.1. Disiplinlerarası ana altyapının geliştirilmesi 2.2. Yurt içi ve yurt dışı işbirliklerinin arttırılması 2.3. Öğrenci, araştırmacı, doktoralı araştırmacı sayısının arttırılması 2.4. Teknik personel, nitelikli ara insan gücü sayısını arttırılması 2.5. Genç araştırmacılar için (PI ve öğrenci) çekim odağı oluşturulması 2.6. Mentörlük ve bilgi paylaşımı sisteminin kurulması SA 3 : Yaşam Bilimlerinde çözüm hedefli araştırma faaliyetlerinin uygulamaya geçmesinin kolaylaştırarak, sektörel ilişki ve işbirliğinin geliştirilmesi ve birlikte çalışma ortamlarının oluşturulması. 3.1. Merkez-sanayi arayüz araçlarının tasarımı ve hayata geçirilmesi 3.2. Deneysel hayvan merkezinin geliştirilmesi 3.3. Sanayiye araştırmacı yetiştirilmesi 3.4. Sanayiye hizmetler sunulması 3.5. Mevcut teknolojiden üstün ürünler yaratacak temel bilimlerin desteklenmesi SA 4 : Ulusal ölçekte yüksek kalitede bilimin ve disiplinlerarası araştırmanın modelinin oluşturulması ve dünya çapında öncü araştırma merkezleri ligine konuşlanılması. 4.1. Uluslararası insan gücünü mobilize edilmesi 4.2. Çalışma koşullarını uluslararası standartlara çıkartılması 4.3. Global ekonomiyi yöneltecek girişimlerde bulunulması SA 5 : Başarı hikâyesi niteliğinde birkaç eylemin gerçekleştirilmesi. 5.1. Çok yüksek etki değerli dergilerde yayınların çıkartılması, 5.2. Buluş, patent sayılarının arttırılması, 5.3. Spin-off şirketleri kurulması, 5.4. Büyük çaplı projelerin başarıyla yürütülmesi ve tamamlanması. 14
5. Stratejik Amaçlar, Stratejik Hedefler, Eylem ve Projeler (2012-2017) SA 1 : Profesyonel bir merkez yönetiminin kurulması, mali ve idari işlerde özerklik ve sürdürülebilirliğin sağlanması. ALT AMAÇLAR HEDEFLER EYLEM ve PROJELER 1.1. İdari örgütlenmenin (çekirdek idari kadronun) tamamlanması, dinamik ve yetkin-özerk yönetimin kurulması 1.2. İdari işler için mali destek sağlayacak projelerin geliştirilmesi 1.3. Merkezin görünürlüğü için çok etkin tanıtım faaliyetlerinin yürütülmesi A. İdari Örgütlenme Tamamlanacak a. 1 Merkez Yöneticisi b. 1 İdari Sekreter c. 1 İş ve Proje Geliştirme Uzmanı d. 1 Mali İşler ve Satın Alma Uzman(lar)ı e. 1 Hukuk Danışmanı (hizmet alımı) f. 1 Halkla İlişkiler Uzmanı (hizmet alımı) g. 1 Altyapı (tesis) Yöneticisi h. Danışma/Yürütme Kurulu B. Merkez İşletim Mevzuatı tamamlanacak C. Yıllık 2 Milyon TL gelir sağlanacak (İdari (a-h)+10 teknik personel + 5000 m 2 lab alanı için). D. Yıllık İletişim Planı yapılacak + Her yıl bir Tanıtım Günüdüzenlenecek + Hit Sayısı Hedefi +Sosyal Media Takipçisi Hedefi takip edilecek 1. Fiziksel ortam hazırlanacak 2. Haftalık çalışan toplantılarına başlanılacak 3. BÜ YBM Stratejik Plan 2012-16 basılacak 4. İşe alma süreci gerçekleştirilecek : a. İş tanımları yazılacak b. Seçim süreci organize edilecek 5. Merkez İşletim Mevzuatı Yazılacak 6. Danışma Kurulu oluşturulacak 7. Halkla İlişkiler Hizmeti Alınacak 8. YBM Fizibilite Raporu Hazırlanacak 15
SA 2 : Yaşam Bilimleri alanında herkesin içinde çalışmak isteyeceği, mükemmeliyet hedefli disiplinlerarası araştırma ortamının yaratılması. ALT AMAÇLAR HEDEFLER EYLEM ve PROJELER 2.1. Disiplinlerarası ana altyapının geliştirilmesi 2.2. Yurt içi ve yurt dışı işbirliklerinin arttırılması 2.3. Öğrenci, araştırmacı, doktoralı araştırmacı sayısının arttırılması 2.4. Teknik personel, nitelikli ara insan gücü sayısını arttırılması 2.5. Genç araştırmacılar için (PI ve öğrenci) çekim odağı oluşturulması 2.6. Mentörlük ve bilgi paylaşımı sisteminin kurulması A. YB Proje ve Kuluçka fiziksel mekanının (5000 m 2 ) tamamlanacak B. 10 Araştırma PI + 50 Post Doc + 200 Doktora + 400 M.S. işe alınacak C. 20 ulusal işbirlikli proje + 10 uluslararası işbirlikli proje başlatılacak D. 30 teknik personel işe alıncak E. Merkeze start-up paketi hazırlanacak 1. Bina İnşaatı (kaba) tamamlanacak 2. İçerik Kurulumu (Lab lar vbg) tamamlanacak 3. Start-up (recruitment) paketi hazırlanacak 4. Kalkınma Bak.dan 10 PI lar için ek bütçe sağlanacak 16
SA 3 : Yaşam Bilimlerinde çözüm hedefli araştırma faaliyetlerinin uygulamaya geçmesinin kolaylaştırarak, sektörel ilişki ve işbirliğinin geliştirilmesi ve birlikte çalışma ortamlarının oluşturulması. ALT AMAÇLAR HEDEFLER EYLEM ve PROJELER 3.1. Merkez-sanayi arayüz araçlarının tasarımı ve hayata geçirilmesi 3.2. Deneysel hayvan merkezinin geliştirilmesi 3.3. Sanayiye araştırmacı yetiştirilmesi 3.4. Sanayiye hizmetlerin sunulması 3.5. Mevcut teknolojilerden üstün ürünler yaratacak temel bilimlerin desteklenmesi A. SAY programının yılda 10 öğrenci alınacak. B. Vivarium un geliştirilmesi sağlanacak: a. Akreditasyon alınacak b. Transgenik fare geliştirilecek c. Hayvanlarda görüntüleme yapılacak d. Farmakokinetik araştırma kapasitesi edinilecek e. Orta-büyükbaş hayvanlarda gerekli deneyler için destek verilecek C. Temiz Oda ek uzmanlıklar edinecek: a. Plastik Ekstrüzyon Teknolojisi b. Tıbbi Mikrocihaz Üretim Teknolojisi D. Yeni altyapılar projelendirilecek a. İleri biyofotonik teknolojileri altyapısı oluşturulacak b. Terahertz teknolojisi altyapısı oluşturulacak c. Mikroskop altyapılarının geliştirilecek d. İn Vitro Diagnostik Laboratuarı kurulacak e. Nöral Mühendislik altyapısı geliştirilecek E. Tıbbi Cihaz Referans ve Akreditasyon Laboratuar ve Hizmet Merkezi Kurulacak F. Etkinlik Organizasyonları Gerçekleştirilecek 17 1. SAY programı işler hale getirelecek 2. Vivarium Geliştirilecek: a. AB Akreditasyonu alınacak b. 15 tür transgenik fare geliştirilecek c. Hayvan Görüntüleme projesi hayata geçirilecek d. Farmakokinetik araştırma labı ve ekibi kurulacak e. Orta-büyükbaş Hayvan Merkezi Projesine aktif katılım sağlanacak 3. Temiz Oda bünyesindeki, a. Plastik Ekstrüzyon Teknolojisi altyapısı geliştirilecek b. Tıbbi Mikrocihaz Üretim Teknolojisi altyapısı geliştirilecek 4. Yeni Altyapılar a. İleri biyofotonik teknolojileri labı kurulacak b. Terahertz labı kurulacak c. Mikroskop labı kurulacak d. İn Vitro Diagnostik labı kurulacak e. Nöral Mühendislik labı kurulacak 5. Tıbbi Cihaz Referans ve Akreditasyon Laboratuar ve Hizmet Merkezi Kurulacak 6. Etkinlik organizasyonları gerçekleştirilecek a. Cihaz eğitim seminerleri organize edilecek (ilaç) b. Girişimcilik/inovasyon/fikri mülkiyet eğitimleri organize edilecek c. Üniversite/Sanayi toplantıları düzenlenlenecek
SA 4 : Ulusal ölçekte yüksek kalitede bilimin ve disiplinlerarası araştırmanın modeli haline gelmek ve dünya çapında öncü araştırma merkezleri ligine konuşlanılması. ALT AMAÇLAR HEDEFLER EYLEM ve PROJELER 4.1. Uluslararası insan gücünü mobilize edilmesi 4.2. Çalışma koşullarını uluslararası standardlara çıkartılması 4.3. Global seviyede ekonomiye katkı sağlayacak girişimlerde bulunulması A. Destination Turkey gibi beyin dönüş etkinliklerine üst düzey katılım sağlanacak B. Yılda 100 insan-ay uluslararası misafir akademisyen ağırlanacak C. Akademisyenlerin gelirlerinin ortalaması net 10.000 TL üstüne çıkartılacak D. Yerli sektöre 10 yeni global ürün kazandırılacak E. Toplam yürüyen proje desteği 50 Milyon TL nin üstüne getirilecek F. Eğitim programları geliştirilecek 1. Yıllık etkinlik takvimi hazırlanacak ve katılım organizasyonu sağlanacak 2. Etkinliklere malzeme hazırlanacak 3. Performans ölçüleri takip edilecek 4. Sanayi ilişkileri ve stratejileri geliştirilecek 18
SA 5 : Başarı hikayesi niteliğinde birkaç eylemi gerçekleştirmek. ALT AMAÇLAR HEDEFLER EYLEM ve PROJELER 5.1. Çok yüksek etki değerli dergilerde yayınların yapılması, 5.2. Buluş, patent sayılarının arttırılması, 5.3. Spin-off şirketlerin kurulması, 5.4. Büyük çaplı projelerin yürütülmesi ve tamamlanması A. BÜ ve BÜ YBM adresli 10 makale /3 yıl + yıllık %10 artış elde edilecek B. 40 patent başvurusu / 3 yıl + yıllık %10 artış elde edilecek C. 30 spin-off şirket / 3 yıl + yıllık %10 artış sağlanacak D. Yeni nesil aşı teknolojisi geliştirilecek E. Faz 1 e girecek ilaç üretilecek F. Klinik çalışması başlamış akıllı kateter üretilecek G. Meta malzeme tabanlı biyoalgılayıcı üretilecek 1. Fikri mülkiyet hakları ve teknoloji transferi takip edilecek 2. Yeni Nesil Aşı Teknolojisi geliştirilecek 3. Faz 1 e girecek ilaç üretilecek 4. Klinik Çalışması Başlamış Akıllı Kateter üretilecek 5. Meta Malzeme Tabanlı Biyoalgılayıcı Üretilecek 19
6. Performans Ölçütleri Merkez stratejik plan çalışmaları kapsamında oluşturulan Performans Hedefleri taslak halinde olup, aşağıda mevcut çalışma sürümü yer almaktadır. ÜRÜN / HİZMET Altyapı Kurulumu (Bina, Ar-Ge Proje Alanı, Teçhizat,..) Test / Analiz / Deneysel Hayvan Üretimi Eğitim (Sanayiye Araştırmacı Yetiştirme Programı, Disiplinlerarası lisansüstü programların geliştirilmesi, Araştırmacılara ve Şirketlere Kurslar) Danışmanlık (Firmalara Bilimsel ve Teknik, Genç Araştırmacılara Mentörlük, Hakemlik, vs. ) Araştırma Yayın (Faaliyet + Hizmet Alan) PERFORMANS ÖLÇÜTLERİ Laboratuar alanı (m 2 ) Yararlanan Şirket Sayısı Y. Şirket Memnuniyeti Yararlanan Proje Sayısı Teçhizat Sayısı Teçhizat Kullanım ve Verimliliği Gelir (TL/m 2 ) Yapılan Test ve Analiz Sayısı Gelir Üretilen/Satılan Hayvan Sayısı Hizmet Alan Sayısı ve Memnuniyeti Verilen Kurs Sayısı Yararlanan Sayısı SAYP a katılan Şirket Sayısı SAYP ta kayıtlı Öğrenci Sayısı SAYP a Başvuran Öğrenci Sayısı SAYP tan Mezun Sayısı Öğrenci / Araştırmacı / Katılan Memnuniyeti Disiplinlerarası Tez Sayısı, Tez Jürisi Sayısı Geliştirilen Program Sayısı Yeni Programda Öğrenci Sayısı Danışmanlık Sayısı Danışmanlık Geliri Mentörlükten Yararlanan Sayısı Hakemlik Sayısı Disiplinlerarası Proje Sayısı Disiplinlerarası Makale Sayısı Ulusal ve Uluslararası Proje Sayısı ve Bütçesi Ulusal ve Uluslararası İşbirliğiyle Yapılan Yayın Sayısı Yüksek Lisans ve Doktora Öğrencisi Sayısı Lisansüstü Mezun Sayısı Doktora Sonrası Araştırmacı Sayısı Teknik Personel Sayısı Sayısı Etki Faktörü Sınıfı 20
Fikri Mülkiyet (Patent, Tasarım) Etkinlik Organizasyonu (Bilimsel, Çalıştay, Konferans, Arama Toplantıları...) Bilim İletişimi (Bilginin Topluma Yayılımı ) Çalışan MEMNUNİYETİ ÖLÇÜLERİ Atıf Sayısı Patent Başvurusu Sayısı Lisanslanan Patent Sayısı Tasarımı nasıl koruyorsak belge sayısı(tescil, Patent,..) Etkinlik Sayıları Katılımcı Sayıları Katılımcı Memnuniyeti Gelir Kullanılan İletişim Aracı Sayısı Yararlanan Sayısı Yaptığı Etki (??Ölçü) Memnuniyet (anket, %) Faaliyetlere Çalışanların Katılım Oranı Performans hedefleri arasından seçilen kritik performans ölçütleri, bu değerler için saptadığımız 2011 yılında gerçekleşen rakamlar ve 2012 yılı için yaptığımız projeksiyonu gösteren tablo aşağıdadır. Kritik Performans Ölçütleri: 2011 2012 (gerçekleşen) (hedeflenen) Yüksek Lisans Öğrencisi Sayısı 50 60 Doktora Öğrencisi Sayısı 37 50 Doktora Sonrası Araştırmacı Sayısı 4 6 Teknik Personel Sayısı 5 7 Makale Sayısı 78 90 Disiplinlerarası Makale Sayısı 11 15 Lisanslanan Patent Sayısı 1 4 Atıf Sayısı 4900 5200 Ulusal Proje Sayısı 56 60 Ulusal Proje Bütçesi 4.897.510 6.345.000 Uluslararası Proje Sayısı 7 11 Uluslararası Bütçesi 1.503.510 8.628.000 Disiplinler arası Proje Sayısı 12 18 Laboratuvar alanı (m2) 829 874 Etkinlik Sayıları 49 50 Yapılan Test ve Analiz Sayısı 82 100 Test/Analiz Geliri (TL) 17.153 50.000 21
7. Kaynak Analizi 7. 1. İnsan Kaynağı İhtiyacı KAYNAK Gerçekleşen Hedeflenen 2011 2012 2017 Merkeze bağlı yeni araştırmacı akademisyen 0 3 10 Yüksek Lisans Öğrencisi 50 60 400 Doktora Öğrencisi 37 50 200 Doktora Sonrası Araştırmacı 4 6 50 Teknik Personel 5 7 30 İdari Personel (Merkez Yöneticisi, İdari Sekreter, İş ve Proje Geliştirme Uzmanı, Mali İşler ve Satın Alma Uzmanları, Altyapı (tesis) Yöneticisi) 1 3 6 7. 2. Mali Kaynak İhtiyacı YBM Tüm Birimler 2012 Harcamaları (TL) Bütçe Talebi (TL) Temmuz sonu Yıl sonu (tahmini) 2013 2014 Vivarium 133 000 225 000 2 400 000 1 800 000 Akıllı İlaç 416 000 1 465 000 1 400 000 1 200 000 Tıbbi Cihaz 1 363 000 2 121 000 2 900 000 1 400 000 Biyolojik Sistem Araştırmaları 152 000 189 000 0 0 Hsp. Biyo./Biyoinformatik 263 000 597 000 300 000 0 Merkeze bağlı yeni araştırmacı akademisyen desteği - - 750 000 750 000 T O P L A M 4 597 000 7 750 000 5 150 000 22
8. Planın İzlenmesi ve Değerlendirilmesi
EKLER
YAŞAMBİLİMLERİ VE TEKNOLOJİLERİ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ GENEL KURUL ÜYELERİ Ünvan İsim Soyisim Bölüm Prof.Dr. Ahmed Ademoğlu Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü Doç.Dr. Burak Acar Elektrik-Elektronik Mühendisliği Doç.Dr. Ata Akın Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü Prof.Dr. İsmail Ercan Alp Psikoloji Prof.Dr. Ethem Alpaydın Bilgisayar Mühendisliği Prof.Dr. Levent Arslan Elektrik-Elektronik Mühendisliği Prof.Dr. Duygu Avcı Kimya Prof.Dr. Viktorya Aviyente Kimya Prof. Dr. Nazlı Başak Doç.Dr. Esra Battaloğlu Prof. Dr. Neşe Bilgin Moleküler Biyoloji ve Genetik Moleküler Biyoloji ve Genetik Moleküler Biyoloji ve Genetik Yrd.Doç.Dr. Ayşecan Boduroğlu Psikoloji Prof.Dr. Işıl Bozma Prof.Dr. Kuyaş Buğra Prof. Dr. Hande Çağlayan Elektrik-Elektronik Mühendisliği Moleküler Biyoloji ve Genetik Moleküler Biyoloji ve Genetik Prof.Dr. Reşit Canbeyli Psikoloji
Doç.Dr. Arzu Çelik Fuss Moleküler Biyoloji ve Genetik Prof.Dr. Pemra Doruker Kimya Mühendisliği Prof.Dr. Günhan Dündar Dr.Öğr.Gör. Tolga Emre Yrd.Doç.Dr. Stefan Fuss Elektrik-Elektronik Mühendisliği Moleküler Biyoloji ve Genetik Moleküler Biyoloji ve Genetik Yrd.Doç.Dr. Bora Garipcan Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü Doç.Dr. Burak Güçlü Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü Doç.Dr. Murat Gülsoy Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü Prof.Dr. Türkan Haliloğlu Kimya Mühendisliği Prof.Dr. Naci İnci Fizik Yrd.Doç.Dr. Necla Birgül İyison Moleküler Biyoloji ve Genetik Yrd.Doç.Dr. Başak Kayıtmazer Kimya Yrd.Doç.Dr. Özgür Kocatürk Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü Prof.Dr. Levent Kurnaz Fizik Doç.Dr. Şenol Mutlu Elektrik-Elektronik Mühendisliği Yrd.Doç.Dr. Özhan Özatay Fizik Prof.Dr. Mehmed Özkan Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü Yrd.Doç.Dr. Elif Özkırımlı Kimya Mühendisliği Doç.Dr. Nesrin Özören Moleküler Biyoloji ve Genetik
Doç.Dr. Can Özturan Bilgisayar Mühendisliği Prof.Dr. Cengizhan Öztürk Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü Doç.Dr. Amitav Sanyal Kimya Doç.Dr. Rana Sanyal Kimya Yrd.Doç.Dr Murat Saraçlar Elektrik-Elektronik Mühendisliği Prof.Dr. Hale Saybaşılı Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü Prof.Dr. Ali İzzet Tekcan Psikoloji Yard.Doç.Dr. Hamdi Torun Elektrik-Elektronik Mühendisliği Prof.Dr. Kutlu Ülgen Kimya Mühendisliği Yrd.Doç.Dr. Mehmet Burçin Ünlü Fizik Yrd.Doç.Dr. Arda Deniz Yalçınkaya Dr.Öğr.Gör. Şahru Yüksel Elektrik-Elektronik Mühendisliği Moleküler Biyoloji ve Genetik
İLETİŞİM Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri Uygulama ve Araştırma Merkezi İrtibat Bilgileri: Web: http://lifesci.boun.edu.tr ; Eposta: info.ybm@boun.edu.tr Tel: 216 516 3482 (Kandilli), 212 359 7495 (Rektörlük)