MESLEK İNCELEME Şeyma GÜLDAL ÇAMLICA KIZ AİHL REHBER ÖĞRETMEN
Bazı Kavramlar Meslek: Kişinin hayatını kazanmak için yaptığı, kuralları toplumca belirlenmiş ve belli bir eğitimle kazanılan sistemli etkinlikler bütünü. İş: Mesleki bilgi ve becerilerin uygulamaya konması. Yetenek: Belli bir eğitimden yararlanma gücü, öğrenme gücü. İlgi: Belli faaliyetlere isteyerek yönelme, tercih etme. Mesleki Değer: Mesleki faaliyetlerin sonunda beklenen doyum (Usluer, 2005).
Meslek İnceleme Formu (Usluer, 2005) 1.Bu meslekte görevler ve yapılacak işler nelerdir? Düşünme, konuşma, okuma, yazma, dinleme, kaldırma, tırmanma, dengede durma, oturma, yürüme, görme, işitme, dokunma, koklama, tatma, el kullanma, parmak kullanma
2.Gereken Nitelikler Fiziksek özellikler Bu meslekte işler yapılırken vücudun en fazla hangi organları kullanılmaktadır? (El, kol, parmak, ayak, kulak, dil, göz ) Yetenekler Hangi yeteneklere ihtiyaç vardır? (Sözel, sayısal, şekil-uzay, el-göz koordinasyonu ) Bu meslek için akademik eğitimde hangi derslerin okutulması gerekir? İlgiler Hangi ilgiler bulunmalıdır? (Temel bilim, sosyal bilim, canlı varlık, mekanik, ikna, ticaret, edebiyat, güzel sanatlar, sosyal yardım ilgisi ) Kişilik özellikleri Kişilik özellikleri neler olmalıdır? (Sakin, sabırlı, titiz, heyecanlı ) İşe girebilmek için en küçük ve en büyük yaş, kilo, boy, zeka sınırı nedir? (örn: polis okulu)
3.Bu meslekte işler yapılırken kullanılan araçgereç ve malzemeler nelerdir? Sözcükler, sayılar, şekiller, soyut kavramlar, alet ve makineler, maddeler, insan ve hayvan bedeni, duygu ve düşünceler, insan ilişkileri
4.Çalışma Ortamı ve Koşulları İşler nasıl bir ortamda yapılmaktadır? (sıcak, soğuk, kokulu, gürültülü, aydınlık, karanlık, radyasyon ) Kapalı-açık alan mı? Seyahat etme zorunluluğu var mı? Ne tür iş kazalarına maruz kalınabilir? Mesleğe özgü hastalıklar var mı? Günlük çalışma süresi ne kadar? Gece, h.sonu ve bayram nöbetleri var mı? Yıllık tatil süresi ne kadar? Kaç yaşında emekli olunur?
5.İş Bulma Olanağı Nerelerde iş bulunabilir? (Devlet kurumları, özel sektör, bağımsız) Bu meslekte iş bulma olanakları nasıldır? Gelecekte bu meslekte iş bulma olanakları nasıl olacak? Bu meslek ülkenin her yerinde yürütülebilir mi?
6.Kazanç Ortalama aylık kazanç ne olabilir? Türkiye de bölgeler arası kazanç farklı mı? Kazanç düzenli ve sabit mi? Emeklilikte, maaş ve ikramiye ne kadar? Bu mesleğe ülkemizde ne kadar ihtiyaç var? (%25, %50 )
7.Mesleğe Hazırlık Mesleğe girebilmek için zorunlu akademik eğitim düzeyi nedir? (ilkokul, ortaokul, lise, üniversite ) Bu mesleğin eğitimi nerelerde verilmektedir? (Hangi şehir, üniversite, iş yeri?..) 8.Meslekte İlerleme Meslekte ilerleme olanağı var mı? İlerleme için neler gerekli? (yıl, bilgi, beceri?) En son kademeye ne kadar zamanda ulaşılabilir? Bu mesleğe yakın ve benzer meslekler var mı?
9.Meslek üyelerinin bağlı oldukları oda ve sendikalar Mesleğe girmeyi ve meslek üyelerinin çalışmalarını denetleyen ve haklarını savunan oda ve sendika var mı? 10.Mesleğin sağladığı olanaklar Yaratıcı gücü ortaya koyma, sorumluluk alma, tek başına karar verme, başka insanları yönetme, ekip çalışması, bağımsız iş kurma, düşünce ve duyguları başkalarına aktarma, adını duyurma, çok para kazanma, ihtiyaç sahiplerine yardım etme, yeni insanlar tanıma, ilginç işler yapma, düzenli bir hayat, sosyal güvence, seyahat etme, bilimsel çalışma, rol ve görevleri net tanımlanmış işlerde çalışma, açık havada çalışma, monoton çalışma, düzenli gelir, net ve kesin verilerle çalışma, sürekli iş bulma.
11.Bu meslekle ilgili öğrendiğiniz başka şeyler var mı? 12.Bu meslekle ilgili öğrenmek isteyip de ulaşamadığınız konular var mı?
Bilgiler Nerelerden ve Nasıl Sağlanabilir? (Yeşilyaprak, 2012) Mesleklerle ilgili basılı malzemelerin toplanması (çeşitli kurumlar/meslekler hakkında yazılmış katalog, kitap, dergi, broşür vb.), İş yerlerine ziyaret, gözlem ve incelemeler, Meslek elemanları ile görüşme, konferanslar,
Kısa süreli iş tecrübesi (yarım günlük veya haftasonları o işyerinde çalışma ya da izne bağlı deneme çalışmaları) Öğrencilerden meslek inceleme grupları oluşturarak araştırma yapma, Meslek seminerleri, İş ve İşçi Bulma Kurumu, Meslek Danışma Merkezlerinden yararlanma
Online Kaynaklar http://www.bls.gov/ooh/ Occupational Outlook Handbook The site describes What They Do, Work Environment, How to Become One, Pay, and more.
http://www.iskur.gov.tr/tr-tr/default.aspx İş ve İşçi Bulma Kurumu Amaç: İşgücü piyasası ihtiyaçları doğrultusunda; iş ve işçi bulmaya aracılık hizmetini etkin bir şekilde sunmak, işgücünün istihdam edilebilirliğini artırmaya yönelik aktif programlar yoluyla istihdamı kolaylaştırmak, korumak, geliştirmek, çeşitlendirmek ve işini kaybedenlere geçici bir süre gelir desteği sağlamak.
Türk Meslekler Sözlüğü
http://e-ogrenme.iskur.gov.tr/oyscontent/courses/course162/index.html
Kaynakça -http://www.iskur.gov.tr/tr-tr/default.aspx -http://www.bls.gov/ooh/ -Usluer, E. (2005). Meslek İnceleme Klavuzu. Ankara:Nobel. -Yeşilyaprak, B. (2012). 21.Yüzyılda Eğitimde Rehberlik Hizmetleri. Ankara:Nobel.
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER