Kozmetik Endüstrisinde Kullanılan Kimyasallar
1. Emülsifiye edici (=emülgatör) 2. UV filtre 3. Stabilizatör (Antioksidan+iyon tutucu) 4. Koruyucu ve dezenfektan 5. Renklendirici 6. Kıvam arttırıcı 7. Asitlik düzenleyici 8. Yüzey aktif maddeler (Anyonik, noniyonik, amfoterik) 9. Vitamin 10. Taşıyıcı ve çözücüler 11. Aktif hammadde 12. Diğer özel ürünler
11. Kozmetik Ürünlerde Kullanılan Aktif Hammaddeler
Yüksek aktivite gösteren bu özel bileşikler deriye ve saça uygulandıklarında ürünlerin etkisini arttıran maddelerdir. Pul pul dökülen ciltleri nemlendiren, yatıştıran ürünlerden deri hücrelerini serbest radikal hasarına karşı koruyan ve besleyen hammaddelere kadar geniş bir yelpazededirler.
Allantoin Allantoin doğal bir bitkisel aktif hammaddedir. Symphytum officinale (eşek kulağı) köklerinden ve yapraklarından elde edilir. Suda çözünürdür, kaynama noktası 230 o C ve ph değeri 4-6 dır. Ürünlerin içerisinde %0.2-2 kadar bulunur. Kişisel bakım ürünlerinde kullanılan diğer bileşenler ile uyumludur. Yeni hücrelerin büyümesini başlatır, yüksek anti-enflamatuvar, antiiritan etkiye sahiptirler. Topikal uygulamalarda da doku hasarını tamire yardımcıdırlar. Doğal bir nemlendirici ve koruyucu ajandır. Kurumuş, hasar görmüş ve yıpranmış derinin nemini hapseder. Deri ülserlerinin, yanıkların, güneş yanıklarının, yaraların, egzema, sedef hastalığının tedavisinde de canlı deri hücrelerini korumak gibi görevler üstlenir.
Allantoin Yüz losyonları ve kremleri, el ve vücut losyonları ve kremleri, güneş sonrası losyonlar, traş sonrası ürünler, bebek krem ve losyonları, kepek karşıtı şampuanlar, banyo ve duş jelleri, gargaralar ve diş macunları gibi yaygın ürün gamına sahiptir.
Aloe Vera Aloe barbadensis, aloe vera içinde çeşitli vitamin, mineral, amino asit ve enzim içeren yapısıyla güçlü bir bitkidir. Yaprağı ikiye ayırıp etli kısmı doğrudan yaranın üzerine konularak kullanılabilir. Bu mucizevi bitkinin, nemlendirme, yanık tedavisi, akne oluşumunun önlenmesi gibi çeşitli yararları vardır. Laksatif etkisi nedeniyle ilaç olarak da kullanılır. Cildi temizlemeye ve yatıştırmaya yardım eder. İçeriğindeki E vitamini ile yaşlanma karşıtıdır. Doğal bir detoksifiye edici ajandır. Vücudu zararlı kimyasallardan ve toksinlerden arındırır. Böylece yaşlanmayı da engeller. Deriden kolaylıkla penetre olur ve deriyi hidrate halde tutar.
Pek çok kozmetik üretici su yerine aloe vera kullanmayı tercih eder, %99.5 oranında su içerir. Kozmetik ürünlere dahil olduklarında aktif madde miktarının ne kadarının etkisini koruduğu konusunda hala şüpheler vardır. Nemlendirici tüm ürünlerde, yaşlanma karşıtı ürünlerde, deodorant ve antiperspiranlarda, cilt temizleyici tüm ürünlerde, saç ürünlerinde, güneş yanıklarında ve lazerle tedavi sonrası ürünlerinde kullanılmaktadır.
Arnika Ekstraktı Arnica montana bitki ekstraktı, Arnica montana bitkisinin çiçeklerinden elde edilir. Cildi yeniler ve tazeler. İrite olmuş cildi yatıştırır, kuru cildi nemlendirir, hasar görmüş cildi yeniden onarır ve destekler. Deri üzerinde çarpmaya bağlı şişliklerin oluşmasını engeller. Anti-enflamatuvar özelliği nedeniyle eski çağlardan beri kullanılmaktadır. Antiseptik, ağrı kesici, yaraları ve morlukları iyileştirici, kan dolaşımını sağlayıcı özellikleri olduğu bildirilmektedir. Suda çözünürdür. %0.5-5 aralığında toniklerde, temizleyicilerde, maskelerde, losyon ve kremlerde, şampuanlarda ve saç bakım ürünlerinde kullanılır. Fazla miktarda kullanıldığında iritasyona yol açabilir, keratinositleri öldürebilir, deride bulunan doğal antioksidanlara etki edebilir.
Azulen Azulen, çeşitli bitkilerde, mantarlarda ve omurgasız hayvanlarda doğal pigment olarak bulunan bir maddedir. İlk kez 15.yy da Almanya da sarı papatyalardan izole edilmiştir. Günümüzde de en yaygın kaynaktır. Ciltte görülen iritasyonu yatıştırır, yenilenmesine ve canlanmasına yardımcı olur. Antioksidan, anti-enflamatuvar ve antibakteriyel etkisi de vardır. Anti-enflamatuvar: Azulen akneli ciltte, cildin daha hızlı temizlenmesini sağlayarak lekelerden gelen kızarıklıkların giderilmesin yardımcı olur. Serumlarda, kremlerde ve losyonlarda yer alan azulen hasarlı cildi nemlendirmeyi sağlar. Antioksidan: serbest radikal hasarına karşı deriyi korur. İnce çizgileri ve yeni oluşmaya başlamış kırışıklıkları azaltmaya yardımcıdır. Serbest radikalleri nötralize ettiği için, güneşin neden olduğu hücresel hasarı önlemeye çalışır. Antibakteriyel: Bazı antiseptiklerde yer alan doğal bir ilaçtır.
Banyo tuzlarında, sabunlarda, nemlendiricilerde, traş kremlerinde, epilasyon ürünlerinde ve pek çok cilde uygulanan üründe bulunur. Ciltte oluşan ufak iritasyonları yatıştırmak ve önlemek amacıyla kullanılır. Aynı zamanda saç boyaları, perma kimyasalları ve saç kremlerini de kapsayan pek çok saç ürününde de yer alır.
Hyaluronik Asit Hyaluronik asit birbirini takip eden D-glukuronik asit ve N-asetilglukozamin kalıntılarından oluşmuştur. Hyaluronatlar berrak, yüksek derecede viskoz çözeltiler oluştururlar ve bu çözeltiler eklemlerde kaydırıcı görevini görür. Omurgalıların gözlerindeki camsı görüntüyü veren hyaluronik asittir. Hyaluronat kıkırdak ve tendonların ekstraselüler matrikslerinin ana bileşenidir ve çekme kuvvetine ve elastikliğine önemli katkısı vardır. Hyaluronik asit vücutta doğal yollarla meydana gelen bir bileşiktir. Ancak yaş ilerledikçe miktarı azalır. Yüksek su çekme yeteneğinden dolayı derinin su kaybını önlemede de görevlidir. İki farklı yolla elde edilir; Hayvansal yolla (Horoz ibiğinden) Bakteriyel fermentasyon ile (Glukoz üzerinden) Yaşlanma ile birlikte hyaluronik asit üretimi vücutta yavaşlar, deride kuruluk ve kırışıklık meydana gelir.özellikle orta yaşın üzerindeki kişilerde derinin elastikiyetini korumaya yardımcı bir aktif bileşendir.
Hyaluronik Asit Deri üzerine doğrudan uygulanabilir, çok yüksek su çekme özelliği olduğundan az miktarda kullanımı yeterlidir. Ürünlerin içerisinde %0.01-1 kadar bulunur.
Kafein Kişisel bakım ürünlerinde ve kozmesötiklerde sıklıkla kullanılan bir aktif maddedir. Kafeinin kozmetik sektöründe kullanılmasının en önemli nedeni, depo halinde bile olsa sıvılarla olan etkileşimidir. Derideki kan dolaşımını arttırır, deride meydana gelen şişlikleri azaltır. Gözaltında oluşan siyah halkalar üzerinde etkilidir. Su tutulumunu azaltarak dolaşımı arttırdığı ve böylece inceltici etki sağladığı bilinmektedir.
Keratin Saç kütiküllerden penetre olarak saçın ömrünü uzatır. Şampuanlara, saç kremlerine, şekil verme ürünlerine eklenerek saçın nem dengesini korumaya yardımcı olur. %1-5 oranında yer alır. Tavuk tüylerinden elde edilir. Saç bakımı Cilt bakımı
Koenzim Q10 Ubikinon olarak da bilinir. Elektron transfer zincirinde görevli olan bir elektron taşıyıcısıdır. Uzun bir izopren zincirine sahip olan lipitte çözünebilir bir benzokinondur. Deriyi lipit peroksidasyonuna karşı koruyan önemli bir bileşiktir. En güçlü doğal antioksidanlardan biridir. Serbest radikalleri nötralize eder, yaşlanmanın ilk evrelerinde tedavide ve korumada etkilidir. Kahverengi güneş lekeleri ve kırışıklıklar gibi serbest radikal hasarlarını azaltır. Hücresel enerjiyi arttırır, derinin tamirini ve yenilenmesini hızlandırır. Küçük partiküllü olduğundan deriden penetre olabilir.
Yağda çözünür. %2-10 aralığında kullanılır. Yaşlanma karşıtı cilt bakım kremlerinde, antioksidan tüm kozmetik ürünlerde, yenileyici saç bakım ürünlerinde yaygın olarak kullanılır.
Salisilik Asit Salisilik asit, akneli veya akneye eğilimli ciltler başta olmak üzere, kaşıntı, sedef, siğil ve nasır gibi farklı cilt problemlerinde de tedavi amaçlı kullanılır. Kepek önleyici şampuanlarda yaygın olarak bulunur. Asidik özelliği nedeniyle derinin giderilmesinde, yeni deri hücresinin büyümesinde, porların açılmasında ve aşırı büyüyen deri hücrelerinin uzaklaştırılmasında etkilidir. Deri üzerinde kalan ürünlerde maksimum %2, şampuan gibi yıkanarak uzaklaştırılan ürünlerde ise maksimum %3 oranında kullanılır.
Sodyum PCA Piroglutamik asit-pca (prolidon karboksilik asit) glutamik asidin serbest amino grubunun laktam oluşturacak şekilde birleşmesiyle meydana gelmiş bir türevdir. Tuz formu maddeyi suda daha çözünür yapar. Yüksek su absorblama özelliği gösterir, havadaki nemi absorblama yeteneği nedeniyle de nem çekici olarak tanımlanır. Farklı yollarla elde edilebilir; Sebzelerden ve otlardan ekstrakte edilen PCA, nemlendirme özelliği için kullanılır. Hindistan cevizi yağından elde edilen PCA, emülsifikasyon özelliği için kullanılır. Orta seviyede PCA içeren alg ve su yosunları ise, su bağlama özellikleri için kullanılır. PCA aynı zamanda, fermentasyon yolu ile de elde edilebilir. PCA, derideki intraselüler matriksin önemli bir bileşenidir, cildi su kaybından korur. Ancak miktarı yaş ile birlikte azalmaya başlar. Toksisitesi düşük, iritan olmayan bir maddedir. Ancak pahalı bir madde olması nedeniyle kullanımı sınırlıdır. Ürünlerin içerisinde %0.2-5 oranında bulunur.
Cildin ve saçların canlı görünmesini sağlar. Saç bakım ürünlerinde kullanılmasının bir diğer nedeni de, statik elektriği azaltmasıdır. Krem, jel, losyon gibi tüm cilt bakım ürünlerinde, saç bakım ürünlerinde ve renkli kozmetiklerde kullanılmaktadır.
Totarol Totarol Yeni Zelanda da bulunan 800 yıllık Totara Ağacının kalbinden türetilen bir doğal aktif maddedir. Çürümeye karşı oldukça dayanıklı olduğundan kano yapımında kullanılmaktadır. Son yıllarda yapılan akademik çalışmalarda bilimadamları Totara ağacının dayanaklılığının yüksek seviyede Totarol içermesine bağlı olduğunu keşfettiler. Ağacının kalbinde bulunan Totarol, yüksek seviyede antioksidan ve anti bakteriyel özelliğe sahip bir maddedir. Ölü ağaçlardan elde edilebilen bir madde olduğu için, ağaç kesimine ihtiyaç duyulmadan aktif bileşen sağlanabilmektedir. Organik çözücülerde ve yağda çözünebilir. %0.1 oranında kullanılır.
Antioksidan E vitamininden 3 kat fazla antioksidan özelliğe sahiptir. Antibakteriyel Özellikle Proprionibacter acnes ye karşı etkili olduğu gösterilmiştir.
Dragon s Blood-Croton lechleri Croton lechleri Güney Amerika nın kuzeybatısında bulunan yerel bir bitki türüdür. Eski zamanlardan beri boya olarak kullanılır. Sangre de Grado/Sangre de Drago olarak bilinir. Bu ismi almasının nedeni, ağaçta bulunan kırmızı reçinedir. Tıbben, kanamaların durmasında, iyileşmenin hızlanmasında ve enfeksiyonun tedavisinde kullanılmaktadır.
Dragon s Blood-Croton lechleri Kozmetik formülasyonlarda çeşitli nedenlerle kullanılırlar. Anti-enflamatuvar ve yara iyileştirici etki: Yüksek oranda taspin (sikatrizan) ve kateşin, proantosiyanidin gibi polifenoller içermesi nedeniyle bu etkiye sahiptir. Yaranın kabuk bağlamasını ve kolajen üretimini başlatarak cildin hızla yenilenmesini sağlar. Fibroblastların büyümesini uyararak anti-enflamatuvar etki gösterir. Onarıcı etki: Cilt bariyerinin onarılmasında ve kuru/hasar görmüş derinin görünümünü iyileştirmede tercih edilmektedir. Yaşlanma karşıtı olarak kullanılır. Bariyer etkisi: Deri üzerine uygulandığında, hemen kuruyarak cilt üzerinde ikinci bir deri gibi görünmez bir bariyer oluşturur. Antioksidan etkisi: içeriğindeki polifenoller ile serbest radikal hasarına karşı korur, deri bütünlüğünü sağlayarak derinin yapısal bileşenlerinin hasar görmesini ve DNA değişikliklerini engeller.
Dragon s Blood-Croton lechleri Suda çözünebilir. İritan etkisi yoktur. Ürünlerde %0.1-2 oranında bulunmaktadır.
Pycnogenol Fransa sahil şeridinde bulunan çam ağaçlarının kabuklarından ekstrakte edilir. Antioksidan etkisi C vitamininden 340 kat, E vitamininden 170 kat fazladır. Proantosiyanidin, kateşin ve fenolik madde içeriği yüksektir. Birden fazla etkisi vardır; Kolajen ve elastine seçici olarak bağlanır ve bu proteinleri hem enzimatik degradasyondan hem de serbest radikal hasarından korur. Hidroksi proline olan afinitesi çok yüksektir. Optimal kan akış hızını sağlamada anahtar görevi gören nitrik oksitin endotelyal dokudaki oluşumunu arttırır. Böylece derideki kan dolaşımını artar. Kan dolaşımının düzgün olmasıyla oksijen ve besinlerin deriye girişi de düzenli olur, deri beslenir ve hidrate kalır. Melanojenezi ve aşırı pigmentasyonu önler. Anti-enflamatuvar etki gösterir. Güneş yanıklarına, foto yaşlanmaya ve strese karşı cildi korur.
Pycnogenol, Horphag Research, Ltd.
Salyangoz Salgısı Salyangoz salgısı cildin nem düzeyini arttıran zengin doğal bir kaynaktır. Allantoin Glikozaminoglikan Proteoglikan Elastin Kolajen Antibiyotik Yara izini, akneyi ve kırışıklıkların görünümünü de iyileştirmede kullanılır. Yaşlanma karşıtı nemlendiricilerde ve serumlarda kullanılır. (%1-5) In addition the extract has been found to improve the appearance of scar tissue, acne and wrinkles. Bu aktif bileşen gözde iritasyona yol açma ihtimalinden dolayı göz ürünlerinde kullanılmaz.
Salyangoz Salgısı
Suberin Suberin açısından zengin Quercus Suber (meşe ağacının bir türü) ağacından türeyen ve cildi kaldırıcı ve sıkılaştırıcı özelliği olan bir maddedir. Mantar yapımında kullanılır. Suberin deri yüzeyinde bir ağ oluşturarak sıkılaşmayı sağlar, bu da daha genç ve canlı bir görüntü meydana getirir. Waxa benzer yağda çözünen bir maddedir ve maks. %3 konsantrasyonda kullanılır.
Siklopeptid-5 2013 yılında en iyi aktif ödülünü alan bu aktif madde, cilt elastikiyetini arttırmak, sıkılaşmak ve kırışıklıklarla savaşmak için tasarlanmış ilk yeni nesil peptiddir. Arjinin, glisin, aspartat, D-fenilalanin ve aminoasiklohekzan karboksilik asit içerir. Peptidde yer alan tüm kovalent bağlar, amino asitler arasında gerçekleşen peptid bağlarıdır (homodetik). Diğer peptidler lineer yapıdayken bu ürün deri yüzeyindeki reseptör yapısına tam oturacak ve bağlanacak şekilde siklik olarak tasarlanmıştır. Siklopeptid-5 integrin reseptörlerine bağlanmak için geliştirilmiştir. Reseptöre bağlandıklarında, derinin normal iletişim ve onarım sistemini taklit ederek, yaşlanma karşıtı etki oluştururlar. Siklik yapı, oldukça rijit bir yapıdır ve bu da istenen biyolojik reseptöre yüksek seçicilikte bağlanmasını sağlar. Siklik yapı aynı zamanda stabiliteyi de arttırır.
Arg(R)-Gly(G)-Asp(D): Arg-Gly-Asp dizisi integrin reseptörüne bağlanmak için gereken amino asit sekansıdır. D-fenilalanin: D formundaki amino asitler, peptidi proteazları karşı korur ve böylece stabiliteyi arttırır. Aromatik bir amino asit oluşu da ligand-reseptör etkileşimini arttırır. Aminosiklohekzan karboksilik asit: doğal olmayan bir amino asittir ancak çözünürlüğü yüksektir. Peptidin optimum şekline gelmesini de sağlamaktadır.
Siklopeptid-5