SU HALDEN HALE GİRER Su 3 halde bulunur: Katı, sıvı ve gaz. * Gaz halindeki bir maddenin sıvı hale geçmesine YOĞUŞMA denir. * Kar kışın yağar. Yağmur ise daha çok ilkbahar mevsiminde yağar. * Yeryüzündeki sular buharlaşarak bulutları oluşturur. Bulutlar zamanla bu ağırlıklarını taşıyamaz hale gelirler ve yeryüzüne; yağmur, kar, dolu olarak düşerler. *Güneş suları buharlaştırdığı için hava olaylarında doğrudan bir etkisi vardır.
* Kar oluşumu: bulutların çok soğuk hava katmanıyla karşılaştığında bulutu oluşturan küçük tanecikler su damlacıkları haline gelmeden küçük buz kristallerine dönüşmesiyle oluşur. * Dolu oluşumu: Bulutların bazen çok soğuk hava katmanına rastlamasıyla su damlacıklarının bir kısmı donar. Rüzgarın etkisiyle yukarı aşağı savrularak büyür. Gittikçe ağırlaşarak yeryüzüne düşer.
* Kırağı oluşumu: Çok soğuk zeminler üzerindeki yoğuşmanın buz kristalleri şeklinde olmasıdır. Kırağının oluşabilmesi için havanın açık ve durgun olması gerekir.
GÜNEŞ BİZE ÇALIŞIR Güneş ısı ve ışık kaynağıdır. *Güneş çevresine ışınlarıyla enerji yayar. *Siyah renkli elbiseler güneş ışığını toplar. * Açık renkli elbiseler güneş ışığını yansıtır. *Güneş ışınları 8 dakikada (150 milyon km) dünyamıza ulaşır.
* Güneş ışınları, kış mevsiminde Kuzey Yarım Küre ye dik gelmez. Bu nedenle deniz, göl ve ırmak suları kış aylarında soğuk olur. * Güneş enerjisi kullanılarak elektrik enerjisi de elde edilir. * Güneş pilleri güneşten gelen enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürür. * Güneş pilleri elektronik saatler fotoğraf ve hesap makinesi ve uzay araçlarında kullanılır GÜNEŞİN YARARLI ETKİLERİ KADAR ZARARLI ETKİLERİNİN OLDUĞUDA UNUTULMAMALIDIR
ISI VE SICAKLIK * Isı: Bir enerji çeşididir. Kalorimetre kabı ile ölçülür. * Isı birimi kalori ve joule dür. * Isı alan her maddenin sıcaklığı yükselmez, ısı alarak hal değiştiren maddelerin sıcaklıkları aynı kalır. * Sıcaklık: Sıcaklık, enerji değildir. Termometre ile ölçülür. Sıcaklık birimi 0C (santigrat derece) Sıcaklığı yükselen her madde ısı alıyor demektir. * Sıcaklıkları farklı olan maddeler birbirine temas ettiğinde ısı alışverişi olur.
YAKITLARDA DEPOLANMIŞ ENERJİ * Barajlarda depolanan su, hidroelektrik santrallerinde elektrik enerjisi elde etmek için kullanılır. * Elektrik enerjisinin kaynağı, güneş enerjisidir. * Kömür petrol ve doğalgazın kökeni de güneştir. * Fosil Yakıtlar: Milyonlarca yıl önce yaşamış olan bitki ve hayvan kalıntıları ile oluşur. Genellikle toprak altında bulunan bu yakıtlar, Güneş enerjisinin etkisi ile meydana gelir. Kömür, petrol, doğal gazlar fosil yakıtlarındandır. * Odun bilinen en eski yakıttır.
ISI MADDELERİ ETKİLER Isının etkisiyle maddelerin boyutlarının değişmesine genleşme denir. Sıvılar,katılara göre daha çok genleşir Katı bir maddenin ısı alarak sıvı hale geçmesine erime denir. Sıvı bir maddenin ısı kaybederek katı hale geçmesine donma denir.
Kaynama; 1)Sıvının her yerinde olur. 2)Belli bir sıcaklıkta gerçekleşir. 3)Kaynama süresince sıcaklık değişmez. 4)Sıvının hızla buharlaşmasıdır. Buharlaşma; 1)Sıvının yüzeyinde olur. 2)Her sıcaklıkta gerçekleşir. 3)Buharlaşan maddelerin sıcaklığı değişebilir. 4)Sıvının ısı olarak gaz hale geçmesidir. Yoğuşma ısı kaybedilerek gerçekleşir.
Maddenin ayırt edici özellikleri; 1) saf su 100C de kaynar.kaynama süresince suyun sıcaklığı hiç değişmez,sabit kalır.bu sıcaklığa suyun kaynama noktası denir. 2) Katı bir maddenin ısıtıldığında sıvı hale geçtiği sıcaklığa erime noktası, sıvı halden katı hale geçtiği sıcaklığa donma noktası denir. 3)Sıvı bir maddenin gaz halden sıvı hale geçtiği sıcaklığa yoğunlaşma noktası denir. Bir maddenin erime ve donma noktasına etki eden 2 faktör vardır. A)basınç B)safsızlık