AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE ARALIK 2014 AYDIN DIŞ TİCARET BÜLTENİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 Faks:+90 256 211 63 15 www.aydinticaretborsasi.org.tr info@aydinticaretborsasi.org.tr Hazırlayan Cansu KARABULUT Arge- Proje ve Kalite Sorumlusu 1

ĠÇĠNDEKĠLER ÖNSÖZ... 3 AYDIN İLİNİN İHRACAT RAKAMLARI... 5 AYDIN İLİNİN İTHALAT RAKAMLARI... 7 AYDIN DIŞ TİCARETİNİN SEKTÖREL DAĞILIMI... 8 AYDIN DIŞ TİCARETİNİN ÜLKELER BAZINDA DAĞILIMI... 10 BORSAMIZDA YAPILAN TESCİLİN AYLIK DAĞILIMLARI... 12 2

ÖNSÖZ Sahip olduğu zengin ve verimli toprakları ile önemli bir tarım potansiyeline sahip Aydın ilinde, tarımdaki bu güçlü potansiyel sanayi ve ticaret sektörlerindeki etkinliği önemli ölçüde etkilemektedir. Sanayi üretiminin %90 oranında doğrudan veya dolaylı olarak tarıma dayandığı ilimiz, en çok katma değeri incir, zeytin ve pamuk üretiminde yaratmakta ve bu ürünlerin ihracatında Türkiye genelinde önemli bir paya sahip bulunmaktadır. 2014 yılı itibariyle dış ticarette ithalat ve ihracat değerlerini, 2013 yılı değerleri ile karşılaştırmalı olarak inceleyen bu rapor, Aydın ilinin dış ticaretindeki sektörel dağılımını belirlemekte ve Aydın ilinin ülkeler bazında dış ticaret değerlerini ortaya koymaktadır. Bu bilgiler; 2014 yılında 2013 yılına göre ithalat ve ihracat bakımından artan ve azalan değerleri saptaması ve saptanan değerler çerçevesinde 2015 ve sonraki yıllar için yapılacak çalışmalar ve belirlenecek hedefler için kaynak oluşturması bakımından önem arz etmektedir. 2014 yılında ilimizin ihracat değerinin en yüksek olduğu ay 79.542 bin Dolar ile Ekim ayıdır. 2014 yılı Aralık ayı ihracatı ise 67.375 bin dolardır. Buna göre Aydın da 2014 yılı toplam ihracat bedeli itibariyle, 2013 yılına göre ihracatta %6,9 oranında bir artış yaşanmıştır. Aydın ın ithalat değerlerinde ise 2014 yılında en yüksek seviyeye ulaşan ay 25.121 bin Dolar ile Şubat ayıdır. 2014 yılı Aralık ayında yapılan ithalat 17.800 bin dolardır. 2014 ve 2013 Aralık ayları bazında değerlendirildiğinde, 2014 yılında ithalatta %9 oranında azalma gerçekleşmiştir. Bu değerler kıstas alınarak, Aydın ın 2014 yılı dış ticaret dengesinin 501 milyon Dolar ve dış ticaret hacminin 989 milyon Dolara ulaştığı belirlenmiştir. İhracat bedelinin ithalatı karşılama oranı %305 tir. Aydın ilinin ihracat değerleri sektörel olarak değerlendirildiğinde, 2014 yılında en yüksek miktara 204.208.230 Dolar ile kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler ve bunların aksam ve parçalarının ihracatında ulaşılmıştır. 2013 yılına göre ihracatta oransal olarak en büyük artışı gösteren sektör, %32,30 oranı ile pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucat olmuştur. 2014 yılı ithalat değerlerinin sektörel değerlendirmesinde en yüksek miktara 80.590.514 Dolar ile ihracatta olduğu gibi kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler ve bunların aksam ve parçalarının ithalatında ulaşılmıştır. 2013 yılına göre 3

ithalatta en büyük artışı gösteren sektör %280,68 oranı ile yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular olmuştur. İlimizin 2014 yılı itibariyle en çok ihracat yaptığı ülke 60 milyon Dolar ile İtalya dır. 2013 yılına göre ihracatta en büyük artış gösterdiğimiz ülke %17,8 oranı ile Fransa dır. Aydın ın 2014 yılı ithalat değeri bakımından en çok ithalat yaptığı ülke, 67 milyon Dolar ile Çin Halk Cumhuriyeti dir. 2013 yılına göre Aydın ın ithalat yaptığı ülkelerden oransal olarak en büyük artışı gösteren ülke % 86 oranı ile İngiltere dir. Aydın Ticaret Borsası olarak; tüm bu değerlere baktığımızda, Aydın ın dış ticaret işlem hacminin gerek yerel gerek ise ulusal ekonomiye katkısının çok ciddi miktarlara ulaştığını gözlemekte ve bundan tüm paydaşlarımız adına memnuniyet duymaktayız. 2015 yılı ve sonraki yıllar için hedefimiz ve temennimiz; ilimizde dış ticaret işlem hacmi bakımından sektörel bazda diğerlerine oranla daha zayıf olan sektörlerin işlem hacmini artırmak ve ülke ekonomisinde dış ticaret payımızı daha da artırarak yerel ve ulusal kalkınmaya destek olmaktır. Doç. Dr. Fatma Neval GENÇ 4

AYDIN ĠLĠNĠN ĠHRACAT RAKAMLARI 2014 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre Aydın ihracat rakamlarında düģüģ yaģanırken, ithalat rakamlarında artıģ yaģanmıģtır. Aralık ayında ihracatımız Kasım ayına göre % 4,8 oranında azalarak 67.375 bin dolara gerilemiģtir. Aynı dönemde ithalatımız ise bir önceki aya göre % 23 oranında artıģ göstererek 17.800 bin dolara yükselmiģtir. Aydın 2014 yılında yaklaşık 501 milyon dolar dış ticaret fazlası vermiştir. Geçen yıl ise 431 milyon dolar dış ticaret fazlası vardı. Dolayısıyla ilimizin dış ticaret fazlalığı geçen yıla göre % 16,2 oranında artmıştır. İlimizin ihracatı 2014 yılında geçen yıla göre % 6,8 oranında artarken, ithalatı da % 8,2 oranında azalmıştır. 2014 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranı % 305 olurken, bu rakam 2013 yılında ise % 261 olarak gerçekleşmişti. 800.000 700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 Aydın Dış Ticaret-Yıllara Göre/Ocak-Aralık Ayı (1000 $) 424.471 124.631 552.459 216.187 706.343 711.315 697.489 312.652 293.204 745.621 266.884 244.626 2009 2010 2011 2012 2013 2014 ihracat ithalat 5

48.031 50.162 56.504 46.789 46.608 60.181 59.207 62.121 59.340 63.923 64.493 63.933 56.090 61.658 59.002 58.099 54.845 65.004 59.814 64.880 70.828 64.670 67.375 79.542 İhracat (1000 $) 90.000 80.000 70.000 60.000 50.000 2013 2014 40.000 30.000 20.000 10.000 Ġhracat (1000 $) Ocak ġubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2013 48.031 50.162 59.207 59.340 64.493 56.090 59.002 46.789 65.004 59.814 64.880 64.670 2014 60.181 56.504 62.121 63.923 63.933 61.658 58.099 46.608 54.845 79.542 70.828 67.375 Kaynak: TÜĠK 2014 yılında ülkemizin ihracatı 2013 yılına göre % 3,8 oranında artarak 157 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde ilimizin ihracatı % 6,9 oranında artarak 745 milyon dolar civarına gerilemiştir. 2014 yılı Aralık ayında ülkemizin ihracatı 2014 yılı Kasım ayına göre %1,5 oranında artmış, 2013 yılı Aralık ayına göre ise %0,8 oranında artarak 13 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 6

17.199 18.431 18.884 24.215 23.180 24.369 22.297 22.281 23.360 22.809 18.291 19.879 18.411 14.846 17.992 13.668 14.466 21.506 19.601 17.800 25.121 23.310 31.110 38.470 AYDIN ĠLĠNĠN ĠTHALAT RAKAMLARI 45.000 İthalat (1000 $) 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 2013 2014 Ġthalat (1000 $) Ocak ġubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2013 31.110 17.199 24.215 24.369 22.281 18.431 22.809 38.470 19.879 14.846 13.668 19.601 2014 21.506 25.121 23.180 22.297 23.360 18.884 18.291 23.310 18.411 17.992 14.466 17.800 Kaynak: TÜĠK İlimiz 2014 yılı Aralık ayı ithalatı bir önceki aya göre %23 oranında artmış, 2013 yılı Aralık ayına göre ise %9 oranında azalarak 17.800 bin dolar olarak gerçekleşmiştir. Türkiye Aydın KarĢılaĢtırılmalı DıĢ Ticaret Ġstatistikleri (Ocak-Aralık 2014) Ġhracat (milyon $) Ġthalat (milyon $) Ülkemizin 2014 yılı dış ticaret dengesi -84,538 milyon dolar, dış ticaret hacmi 399.822 milyon dolar, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise %65 dir. İlimizin ise 2014 yılı dış ticaret dengesi 501 milyon dolar, dış ticaret hacmi 989 milyon dolar, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise %305 dür. DıĢ Ticaret Dengesi (milyon $) DıĢ Ticaret Hacmi (milyon $) Ġhracatın Ġthalatı KarĢılama Oranı (%) Türkiye 157.642 242.180-84.538 399.822 65,09 Aydın 745 244 501 989 305,33 Kaynak: TÜĠK 7

AYDIN DIġ TĠCARETĠNĠN SEKTÖREL DAĞILIMI Sektörel olarak Aydın ihracatında ilk 10 içinde yer alan sektörler, toplam ihracatın yaklaşık %92 sini karşılamaktadır. Aydın ihracatında en büyük paya sahip olan kazan, makine, mekanik cihazlar ve bunların aksam parçaları ihracatı 2014 yılında bir önceki yıla göre % 24,18 oranında artarak 204 milyon dolar civarı gerçekleşmiştir. AYDIN ĠHRACATININ SEKTÖREL DAĞILIMI ($) SEKTÖRLER Ocak-Aralık DeğiĢim (%) Toplam Ġçindeki Payı (%) 2014 2013 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler; bunların aksam ve parçaları 204.208.230 164.449.681 24,18 27,39 Yenilen meyvalar ve yenilen sert kabuklu meyvalar 149.631.498 117.143.056 27,73 20,07 Tuz;kükürt; topraklar ve taşlar; alçılar, kireçler ve çimento 100.243.063 102.356.995-2,07 13,44 Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları; bunların aksam, parça, aksesuarı 59.846.619 59.860.843-0,02 8,03 Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarlar 57.741.611 64.911.939-11,05 7,74 Sebzeler, meyvalar, sert kabuklu meyvalar ve bitkilerin diğe kısımlarından elde edilen müstahzarlar 43.911.332 38.639.932 13,64 5,89 Plastikler ve mamulleri 24.609.039 24.205.439 1,67 3,30 Pamuk,pamuk ipliği ve pamuklu mensucat 22.007.572 16.634.186 32,30 2,95 Demir veya çelikten eşya 21.095.214 18.027.150 17,02 2,83 Aliminyum ve aliminyumdan eşya 8.722.727 10.652.965-18,12 1,17 GENEL TOPLAM 745.621.532 697.489.369 6,90 100,00 Kaynak: TÜĠK İlk on sektör içerisinde en fazla artış oranı ise pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucatta görülmüştür. Sektörün ihracatı bir yıl önceki döneme göre % 32,3 oranında artarak 16 milyon dolardan 22 milyon dolara yükselmiştir. Pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucattan sonra en çok yükseliş gösteren sektör ise % 27, oranla yenilen meyveler ve yenilen sert kabuklu meyveler olmuştur. 8

AYDIN ĠTHALATININ SEKTÖREL DAĞILIMI ($) SEKTÖRLER Ocak-Aralık DeğiĢim Toplam Ġçindeki 2014 2013 (%) Payı (%) Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler; bunların aksam ve parçaları 80.590.514 72.446.453 11,24 32,94 Pamuk,pamuk ipliği ve pamuklu mensucat 23.228.857 23.499.576-1,15 9,50 Motorlu kara taşıtları,traktörler, bisikletler, motorsikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, 18.719.696 14.985.617 24,92 7,65 parça, aksesuarları Plastikler ve mamulleri 16.357.709 17.333.710-5,63 6,69 Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları, 11.337.087 47.998.204-76,38 4,63 aksam-parça-aksesuarı Demir veya çelikten eşya 10.286.371 10.059.681 2,25 4,20 Tuz,kükürt,topraklar ve taşlar,alçılar,kireçler ve çimento 8.090.711 3.579.882 126,00 3,31 Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar, bunların aksam, parça 8.068.485 8.395.186-3,89 3,30 aksesuarı Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular 7.955.609 2.089.818 280,68 3,25 Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı 6.625.123 6.161.604 7,52 2,71 GENEL TOPLAM 244.626.168 697.489.369-64,93 100,00 Kaynak: TÜĠK Sektörel olarak Aydın ithalatında ilk 10 içinde yer alan sektörler, toplam ithalatın yaklaşık %78 sini karşılamaktadır. Aydın ithalatında en büyük paya sahip olan kazan, makine, mekanik cihazlar ve bunların aksam parçaları ihracatı 2014 yılında bir önceki yıla göre % 11,24 oranında artarak 80 milyon dolar civarı gerçekleşmiştir. İlk on sektör içerisinde en fazla artış oranı ise yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrularda görülmüştür. Sektörün ihracatı bir yıl önceki döneme göre % 280 oranında artarak 2 milyon dolardan 7 milyon dolara yükselmiştir. yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrulardan sonra en çok yükseliş gösteren sektör ise % 126 oranla tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento olmuştur. 9

34.745 29.481 30.544 31.063 26.463 29.114 24.247 22.178 21.289 19.618 19.900 22.239 49.735 43.683 45.887 51.698 43.418 40.980 60.363 57.307 AYDIN DIġ TĠCARETĠNĠN ÜLKELER BAZINDA DAĞILIMI 2014 yılında Fransa ya olan ihracatımız bir önceki yıla göre % 17,8 oranında artarak ihracat yaptığımız ilk on ülke arasında en fazla artış yaşanan ülke olmuştur. Diğer yandan 2013 yılında Çek Cumhuriyeti ne yapılan 51 milyon dolarlık ihracatımız 2014 yılının aynı döneminde % 11 lik bir düşüşle 45 milyon dolara düşmüştür. Ülkelere Göre Aydın İhracatı (İlk 10 Ülke/Ocak-Aralık 2014/1000 $) 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 2014 2013 Ülke bazında Aydın ihracatına bakıldığında 2014 yılında ilimizin en fazla ihracat yaptığı ülkeler arasında İtalya ilk sırada yer almaktadır. İtalya ya olan ihracatımız 2013 yılında 57 milyon dolar iken, 2014 yılının aynı döneminde % 5,3 oranında artarak 60 milyon dolara yükselmiştir. İtalya nın ardından 49 milyon dolarlık ihracat değeri ile Amerika Birleşik Devletleri, 45 milyon dolar ile Çek Cumhuriyeti gelmektedir. İlk on ülke içerisinde Romanya 10. sırada yer almaktadır. 10

6.788 6.805 6.776 6.425 6.336 3.403 5.468 3.226 4.038 6.459 3.773 6.874 24.132 18.412 23.543 19.698 33.654 37.949 67.013 59.400 2014 yılında İngiltere ye olan ithalatımız bir önceki yıla göre % 86 oranında artarak ithalat yaptığımız ilk on ülke arasında en fazla artış yaşanan ülke olmuştur. 80.000 Ülkelere Göre Aydın İthalatı (İlk 10 Ülke / Ocak-Aralık 2014 / 1000 $ ) 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 2014 2013 Ülke bazında Aydın ithalatına bakıldığında 2014 yılında ilk sırada 67 milyon dolarlık ithalat değeri ile Çin Halk Cumhuriyeti yer almaktadır. Çin Halk Cumhuriyeti ne olan ithalatımız 2013 yılında 59 milyon dolar iken, 2014 yılının aynı döneminde % 12 oranında artarak 67 milyon dolara yükselmiştir. Çin Halk Cumhuriyeti nin ardından 33 milyon dolarlık ithalat değeri ile İtalya, 24 milyon dolar ile İspanya gelmektedir. İlk on ülke içerisinde Amerika Birleşik Devletleri 10. sırada yer almaktadır. 11

123.405,84 97.318,94 100.182,14 98.976,71 86.052,77 114.756,31 114.884,28 90.163,77 215.933,51 202.404,02 181.122,13 255.955,24 1205 1164 1155 1061 1117 1053 960 1453 1902 1950 1802 1844 BORSAMIZDA YAPILAN TESCĠLĠN AYLIK DAĞILIMLARI 2014 yılında Borsamızda gerçekleşen tescil sayısı 16.666 iken bu işlemlere ait yapılan toplam tutar 1.681.155,66 TL olarak gerçekleşmiştir. 2014 Yılı Borsamızda Gerçekleşen Tescil İşlem Sayısı 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 Sayı Tescil işlem sayısı aylara göre incelendiğinde ise en fazla tescil Ekim ayında gerçekleşmiş, daha sonra Ekim ayını Eylül, Aralık ve Kasım ayları takip etmektedir. 2014 Yılı Borsamızda Gerçekleşen Tescil Tutarı (TL) 300.000,00 250.000,00 200.000,00 150.000,00 100.000,00 Tutar 50.000,00 0,00 Tescil işlem tutarı ise tescil işlem sayısı ile doğru orantılı olarak gerçekleşmiştir. 12