ARABULUCULUK KANUNU NE GETİRİYOR? Nur ÖZDEN Eğitmen, Arabulucu
ARABULUCULUK KANUNU İLE Yabancılık unsuru taşıyanlar da dahil olmak üzere, tarafların serbestçe tasarruf edebilecekleri iş ve işlemlerden doğan özel hukuk uyuşmazlıklarının Mahkemeye gitmeden çözümlenmesi olanağı.
Mahalli İdareler ve bu İdarelerin işletmeleri, özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum ve kuruluşları, Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları, sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait diğer ortaklıkların özel hukuk uyuşmazlıkları da arabuluculuk ile çözümlenebilecek. İdareyi biri hukukçu olan üç kişilik bir komisyon temsil eder. Komisyonun yaptığı işlemler hakkında görevi kötüye kullanma dışında dava açılamaz.
ARABULUCU KİMDİR? Hukuk Fakültesi mezunu En az beş yıl deneyimli Özel eğitim almış Arabuluculuk Siciline kayıtlı Tarafsız
Arabulucu, esas olarak tarafların iletişimini sağlayıp, çözüm üretmeleri için müzakerelerine destek olur. Ancak anlaşma sağlanamayacağının belli olması halinde çözüm önerisinde bulunabilir. Arabuluculuk görüşmelerine taraflar, avukatları, kanuni temsilcileri ve çözüme katkı sağlayabilecek uzman kişiler katılabilir.
ARABULUCULUK ANLAŞMASININ NİTELİĞİ Taraflar, avukatları ve arabulucunun imzaladıkları anlaşma belgesi, ilam niteliğinde belge sayılır. Sadece taraflar ve arabulucunun ( Taraflardan birinin avukatı da olabilir) imzasını taşıyan anlaşma belgesi, Sulh Mahkemesinden alınacak icra edilebilirlik şerhi ile ilam niteliğinde belge gücünü kazanır. Taraflar, Arabuluculuk anlaşmasında yer alan hususlar hakkında dava açamaz.
ARABULUCULUK MERKEZLERİ Arabuluculuk hakkında bilgilendirme yapmak ve Arabulucuları görevlendirmek gibi konularda görev yapmak üzere uygun görülen Adliyelerde Arabuluculuk Merkezleri kurulmaktadır. Arabuluculuk Daire Başkanlığı, sicile kayıtlı arabuluculardan, arabuluculuk yapmak isteyenleri, varsa uzmanlık alanlarını da belirterek görev yapmak istedikleri adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonlarına göre listeleyerek, komisyon başkanlıklarına bildirecektir.
Komisyon başkanlıkları, bu listeleri kendi yargı çevrelerindeki arabuluculuk bürolarına, arabuluculuk bürosu kurulmayan yerlerde ise görevlendirecekleri sulh hukuk mahkemesi yazı işleri müdürlüğüne gönderecek. Arabulucu, komisyon başkanlıklarına bildirilen listeden büro tarafından belirlenecek. Taraflar, listede yer alan herhangi bir arabulucu üzerinde anlaşırsa bu arabulucu görevlendirilecek.
Zorunlu Arabuluculukta, Arabulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren 3 hafta içinde sonuçlandıracak. Bu süre, zorunlu hallerde arabulucu tarafından en fazla bir hafta uzatılabilecek. Arabulucu, taraflara ulaşılamaması, taraflar katılmadığı için görüşme yapılamaması veya anlaşmaya varılamaması hallerinde arabuluculuk faaliyetini sona erdirecek, son tutanağı düzenleyerek durumu derhal arabuluculuk bürosuna bildirecek.
Taraflardan biri, geçerli bir mazeret göstermeden ilk toplantıya katılmazsa, arabuluculuk faaliyetinin sona ermesi durumunda toplantıya katılmayan taraf, davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile yargılama giderinin tamamından sorumlu olacak. Ayrıca bu taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmeyecek.
Her iki tarafın da ilk toplantıya katılmadığı için sona eren arabuluculuk faaliyeti üzerine açılacak davalarda taraflar, yaptıkları yargılama giderlerini kendileri karşılayacak. Taraflar, arabuluculuk sonunda anlaşırsa arabuluculuk ücreti, belirtilen tarifeye göre, aksi kararlaştırılmadıkça taraflarca eşit şekilde karşılanacak.
Arabuluculuk sonunda taraflara ulaşılamaması, taraflar katılmadığı için görüşme yapılamaması veya 2 saatten az süren görüşmeler sonunda tarafların anlaşamamaları hallerinde, 2 saatlik ücret tutarı ileride haksız çıkacak taraftan tahsil edilmek üzere Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenecek. 2017 yılı Arabuluculuk Ücret Tarifesine göre bir saatlik ücret miktarı 120 lira olduğundan, bu rakam 240 liradan az olamayacak.
ARABULUCULUĞUN SÜRELERE ETKİSİ Arabuluculuk Bürosuna başvurulmasından, son tutanağın düzenlenmesine kadar geçen sürede zaman aşımı durur, hak düşürücü süreler işlemez. İhtiyari Arabuluculukta, arabuluculuk başlangıç anlaşmasının imzalandığı tarih, süreler üzerindeki etkinin başladığı tarihtir. Son tutanak tarihinden itibaren süreler işlemeye devam eder. Zorunlu Arabuluculuk kapsamındaki uyuşmazlıklarda İş Mahkemelerinde dava açabilmek için son tutanak tarihinden itibaren iki haftalık ek süre tanınmıştır.
İlginize teşekkür ederim. Arb. Av. Nur ÖZDEN nrozden@gmail.com