TÜRKİYEDE İLK VE ORTA ÖĞRETİMDE ASTRONOMİ EĞİTİM ÖĞRETİMİNİN DÜNÜ, BUGÜNÜ Zeynel TUNCA Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü, İZMİR ÖZET: Cumhuriyetin kuruluşu ve Milli Eğitimde yapılan çağdaş değişimler, 1933 Üniversite reformu ile astronomi eğitimöğretimine de yansımış, önce İstanbul, sonra Ankara ve Ege Üniversitelerinde kurulan Astronomi Bölümleri, liselerde okutulan astronomi derslerine öğretmen yetiştirmeye başlamıştır. Bu öğretmenler aldıkları astronomi öğreniminin gereği olarak, yoğun biçimde matematik ve fizik de okumuş ve çalıştıkları okullarda bu alanlarda da öğretmen gereksinimlerine destek vermişlerdir. Bölüm mezunlarımızın öğretmenlik hakları bir dönem geri alınmış, tekrar geri verilmiş, ancak sadece Fizik ve Matematik dersleri vermek zorunda kalmışlardır ve bugün tüm Fen Fakültesi mezunları ile ayni durumdadırlar, ancak öğretmen atanmalarına ilişkin esaslarda da Astronomi ile ilgili göze çarpan önemli çelişkiler vardır. Orta Öğretimde Astronomi konuları, ülkemizde önceleri bağımsız ders olarak okutulurken, 1974 yılında zorunlu ders olmaktan çıkarılmış ve bir anlamda kaldırılarak seçmeli dersler arasına konmuştur. Ancak, bugüne değin birkaç örnek dışında hiç açılmamıştır. Gerekçe olarak ders kitabı, öğretmen yokluğu ve Üniversite Giriş sınavında etkisiz olması gösterilmiştir. Orta öğretimden Astronomi dersi kaldırılmış olmasına karşın, kaçınılmaz bir şekilde astronomi bilgilerinin verilmesi gerekliliği nedeniyle, Astronomi dersi açmak yerine, Coğrafya, Fizik ve Fen Bilgisi derslerinin içersine bölümler halinde Astronomi konuları yerleştirilmektedir. Ancak bu konularda ciddi bilgi yanlışlıkları ve eksiklikler vardır. Bilgi yanlışlıklarının varlığı yanı sıra, özellikle uzay çalışmaları, bilgisayar ve teknoloji sayesinde en hızlı gelişen bu bilim dalının güncel bilgilerine hiç rastlanmamaktadır. Henüz öğrenim yaşamının başlangıcında olan gencecik beyinlere, İlköğretim öğrencilerine çoğunlukla eski ve daha önemlisi yanlış bilgiler verilmektedir, hem de MEB Talim Terbiye Kurulu tarafından izin verilmiş olan ders kitaplarında... Bugün, bu konularda ne yazarların ne de denetleyenlerin uzman olmadığı, ders kitaplarının incelenmesiyle görülebilmektedir. Zararın neresinden dönülürse kazançtır. Bu konuda Türk astronomları, geçmişte yaptıkları yanıtsız ve karşılıksız kalmış olmasına karşın, MEB ile her alanda işbirliği yaparak destek olmaya hazırdır. 1. TÜRKİYE DE ASTRONOMİ EĞİTİM - ÖĞRETİMİ Astronomi ve Uzay bilimleri, evrensel yasaların görsel olarak ortaya konduğu, sınandığı, yeryüzünde ulaşılamayacak düzeyde özelliklere sahip muazzam büyüklükte bir uygulama laboratuarı ile ilgilenir. Bu laboratuar, Temel Bilimlerin bir uygulama laboratuarıdır. Astronomi ile diğer temel bilim dalları-fen Bilimleri arasındaki en belirgin bağlılık budur. En eski ve en yeni bilim dalı olma özelliği, uzay çalışmaları sayesinde varılan çok hızlı gelişme ve yenilikler sayesinde diğer temel bilim dallarındaki gelişmeyi hızlandırmaktadır. Kişiye, doğru ve mantıklı düşünmeyi en etkin bir şekilde öğreten bir bilim dalı olması nedeniyle de, birçok gelişmiş ülkede, Fen Bilimlerinin öğrencilere sevdirilmesi, onların fen bilimlerine yönlenmesinin sağlanması amacıyla Astronomi ve Uzay Bilimlerinde etkin bir şekilde yararlanılmaktadır. ABD deki STAR projesi buna bir örnektir. Öte yandan toplumların bilimsel gerçeklere yönlendirilmesinde de Astronomi mükemmel bir eğitim aracıdır. MEB, Talim Terbiye Kurulu (TTK) Başkanlığının 24.04.1992 tarih ve 98 sayılı kararı ile Astronomi ve Uzay Bilimleri dersinin genel amaçları belirlenmiştir. Bu amaçlar incelendiğinde görülmektedir ki, gerçekten Fen Bilimleri ile Astronomi ve Uzay Bilimleri konuları arasındaki ilişki çok açık ve net bir şekilde ortaya konmuştur. Karar aşağıya aynen alınmıştır : Ortaöğretimde Astronomi Programı içerik ve kullanıldığı yöntemler açısından Matematik, Fizik, Kimya ve bir ölçüde Biyoloji programları ile ayni amaçları paylaşmaktadır. Bu derslerde görülen bir çok yasanın doğal uygulama laboratuarı evrendir. Bu laboratuarın nasıl işlediğini anlamak astronominin amaçlarındandır. Buna ek olarak kendine özgü kavramları doğrultusunda da çeşitli amaçlar gütmektedir. Bunları özetle şöyle sıralamak mümkündür. 1. Astronomi Bilimine karşı toplum içinde olumlu bir tutum geliştirmek 2. Bilimsel yöntemi öğretmek ve bu bilgilerle tümevarım-tümdengelim ilkelerini kavratmak, 3. Günlük hayatta karşılaşılan bazı problemlere temel bilimler açısından yaklaşmayı öğretmek, 4. Özellikle Matematik ve Fizik alanında edinilen kuramsal kavram ve problem çözme becerisini, doğadaki gerçek fiziksel olaylara uygulamak, 5. Temel Bilimler arasında, ilk gelişen astronomi biliminin tarihsel gelişimini öğretmek, 6. Bilimsel araştırma ve inceleme alışkanlığı kazandırmak ve sonuçlar hakkında yorum yapma yeteneğini geliştirmek, 7. Yaratıcılık ve bilimsel düşünme yeteneğini geliştirmek, 8. Üç boyutlu düşünebilme kavramını geliştirmek,
9. Zaman, konum ve sayılar arasındaki ilişkilerin kavranmasını sağlamak, 10. Astronomideki hızlı teknolojik gelişmeler ve bunların temel bilimlerle nasıl etkileştiğini öğretmek, 11. Dünya dışı yaşam ve olaylar hakkında gerçekçi ve bilimsel temellere dayanan fikirleri kazandırmak Ancak uygulamalar yazılı gerçeklerle örtüşmemiş, farklı ve bence yanlış uygulamalar sonucu, yukarıdaki maddeler halindeki genel amaçlardan uzaklaşılmıştır. Ülkemizde, Astronomi ve Uzay Bilimleri eğitiminin verilmeyişi ( verilen bilgilerin çoğunun yanlış oluşu ) nedeniyle, özellikle son maddede belirtilen amaca ulaşılamamıştır. Toplumun bu konudaki bilgisizliğinden yararlanarak çıkar sağlamak isteyen bazı kişi ve kurumlar, uzaylılar, UFOlar gibi medyanın da üzerine körükle giderek büyüttüğü olaylar yaratmış, gündem oluşturulmuştur. Bunun bir basamak ötesinde uzay dini ve tarikatları gibi örnekler görülmektedir. ABD de, Hale-Bopp kuyruklu yıldızı arkasına saklanan bir uzay gemisinin kendilerini cennete götüreceğine inanmış 39 kişinin toplu intiharı buna en bilinen bir örnektir. Olumsuz sonuçları gördükten sonra tedbirleri almaya çalışmak ise geç kalmaktan başka bir şey değildir. Yukarıda maddeler halindeki amaçları düşünerek bile, bu dersin Ortaöğretimde zorunlu ders olarak okutulması gerektiğini söylemek yanlış olmaz sanırım. 1.1. Tarihçesi Osmanlı döneminde, Avrupa nın bilimsel bağnazlıktan kurtulma çabaları gösterdiği yıllarda, İstanbul da büyük bir Gözlemevi kurulmuştur. Birkaç sene sonra, yapılma fermanını veren padişahın emriyle yıkılmıştır. Nedeni ise çevresindeki bağnazlık.. 1845 yılında, Harbiye mektebinde, İngiltere den eğitim-askeri amaçlı getirilen 1m çaplı, 5 m uzunluğunda bir teleskop kayıtlarda görülmektedir. Ancak Kırım Savaşı sırasında binası ile birlikte yıkıldığı bilinmektedir. Darülfünun da ise, Fenler Şubesinde, Heyet (Astronomi ) dersleri okutulmaktaydı. Şubeler, medreseye, medreseler de fakültelere dönüştü zamanla.. 1 Ağustos 1933 te Maarif Vekaleti nın Üniversite Reformu diye bilinen iyileştirme çalışmaları sonrasında İÜ kuruluşu ve daha sonrasında da kadrolu ilk Türk Astronom olarak Nüzhet Gökdoğan hocamız ile Cumhuriyet Türkiye sinde Astronomi çalışmalarının başlangıcı gerçekleşmiştir. Daha sonra Ankara ve Ege Üniversitelerinde açılan Astronomi Bölümleri ile bu dalda eğitim-öğretim hız kazanmıştır. Fen fakülteleri içersinde yer alan bu bölüm mezunları, liselerde Astronomi dersleri vermişlerdir. Tanzimat tan sonra, İdadi ve Rüştiye lerde de okutulan astronomi bilgileri, 1937 yılına kadar bağımsız bir ders olma özelliğini korumuştur. Örneğin, Lise Fen Kolunda bağımsız ders olarak okutulan kozmografya dersi bunlardan birisidir. 1937 den sonra, Matematik dersi içersinde birkaç haftalık bir bölüm haline getirilmiş, ancak yine de zorunlu olarak öğretilmiştir. Sevgili Hocamız Prof.Dr. Nüzhet Gökdoğan ın bu konudaki bir saptanması konuya açıklık getirmesi açısından bence çok önemlidir....fen şubeleri ve edebiyet şubeleri için ders kitapları hazırladık. Ancak olgunluk imtihanında astronomi sorulmadığından dolayı matematik öğretmenleri astronomi ders saatlerinde matematik okuttukları için astronomi bir üvey evlat muamelesi gördü ve netice de programlardan çıkarıldı. Bugün, ortaöğretim işleyişine yakın olanların bildiği tablonun aynısıdır hocamızın söyledikleri. Gerçekten de artık, Üniversite sınavında başarılı olmak için yürütülüyor herşey.. Öyleyse, üniversite sınavında 7 8 Astronomi sorusu çıksa, tüm liselerde Astronomi ve Uzay Bilimleri seçmeli dersi açılırdı sanırım.. Peki böyle mi olmalı? 1974 yılına gelindiğinde ise, bu öğretim şekli de terkedilmiş, Astronomi, seçmeli bir ders olarak ayrılmıştır. Ancak o tarihten sonra, günümüze kadar, değişik planlama ve program değişiklerinde hep seçmeli ders olarak kalmıştır. İlginç olan taraf ise, birkaç örnek dışında bu ders açılmamıştır.. Sorguladığımızda ise, ders kitabı yok, öğretmen yok vb gerekçeler gösterilmiştir. Bu aşamada, yine TTK gündeme gelmektedir. Ders kitabı vardır. Bu dersi verebilecek bilgi ve donanıma sahip olarak ülkemizdeki üç Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü mezunları vardır. Zaman zaman öğretmenlik hakları ellerinden alınmasına karşın hemen her ilde, Astronomi mezunu Fizik veya Matematik öğretmenleri vardır. Ders Kitabı vardır : Ders geçme ve Kredi sistemini uygulayan Orta Öğretim Kurumları için Astronomi ve Uzay Bilimleri Ders Kitabının yazılması isteği üzerine, beş Astronomi Profesörü bir araya gelip ders kitabını hazırlamıştır(aslan,aydın, Demircan, Kırbıyık ve derman, 1996 ). İncelenmesi için TTK na verilen, biçim ve yazım kuralları açısından düzeltmeler isteği ile geri gönderilen kitap gerekli
düzeltmeler yapıldıktan sonra tekrar TTK na sunulmuştur. Kitap, bu aşamada ilginç bir şekilde bir coğrafyacıya incelettirilmiştir. Yazarlara verilecek telif ücretinden daha fazlası bilirkişi için, yazarlardan istenmiş, telif ücreti yerine MEB nın basması isteği ise geri çevrilmiştir. Önsözünde 1993 tarihi bulunan kitap bu maceradan sonra 1996-97 öğretim yılından itibaren 5 yıl süre ile Ders Kitabı olarak kabul edilmiştir. Kişisel çabalarla bir yayınevine bastırılmış, ancak ders açılmadığı için satılmamış, genel kültür bilgi amacıyla çok az sayıda alıcı bulabilmiştir. 1.2 Öğretmenlik Sorunu Astronomi dersini verebilecek öğretmen vardır : Ancak, özellikle Fen Bilgisi ve Astronomi ve Uzay Bilimleri dersleri ile ilgili olarak öğretmen atamalarında ilginç ve anlaşılmaz uygulamalar vardır. Örneğin; Hiç Astronomi dersi-öğrenimi görmeyen Fizik, Matematik, Fizik Öğretmenliği, Matematik Öğretmenliği bölümleri mezunları Astronomi ve Uzay Bilimleri dersini verebileceklerdir. Astronomi mezunları ise, %30 Fizik ya da % 30 matematik dersi almış ise bu dersi verebilecektir. Ancak, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü ders programları incelendiğinde görülecektir ki, Fizik ve Matematik olmadan Astronomi yapılamaz. Öte yandan, Astronomi ve Uzay Bilimleri ögrencileri Fizik ve Matematik derslerinin yanısıra, yoğun bir şekilde Bilgisayar dersleri de almaktadırlar. TTK ca yayınlanan çizelgelerde dikkati çeken bir diğer nokta, Muhasebe grubunda ve Sekreterlik grubunda, örneğin Büro Yönetimi mezunları, Bilgisayar, İleri Bilgisayar, Bilgisayar Programlama, Bilgi İşlem sistemleri, Bilgisayar Kullanım Teknikleri gibi dersleri maaş karşılıgı verebilecek iken, Bilgisayarı ileri düzeyde öğrenip uygulayan Astronomi mezunları, öğretmenliğe bile zor kabul edilmektedir. Fen Bilimlerinin uygulama laboratuvarında olup bitenleri öğrenen, yorumlayan bu mezunlar, Fen Bilgisi öğretmenliği için de oldukça yetenekli ve donanımlıdırlar. Bu konuda önerimiz : Liselerde haftada en az iki saatlik Astronomi Ve Uzay Bilimleri dersinin zorunlu hale getirilmesi, bunun sonucu olarak, TTK nun ortaya koyduğu bu dersin amaçlarına ulaşılması, diğer temel bilimler ile etkileşimli ve daha çağdaş öğretimin sağlanmasıdır. Görülecektir ki, bu dersi gereği düzeyde öğrenen bir öğrenci, zorlandığı diğer temel bilimler konularını daha iyi kavrayabileceklerdir. Bunun sonucu olarak, Astronomi Grubu öğretmenleri olarak, Astronomi ve Uzay Bilimleri mezunlarının, %30 Astronomi dersleri almış olan Fizik veya Matematik Bölümü mezunlarının : Astronomi, Fen Bilgisi, ve en azından sekreterlik bölümü mezunlarının verebileceği belirtilen bilgisayar derslerine de maaş karşılığı girebileceği anılan çizelgede yer almalıdır. Böylece, Astronomi mezunları için bir istihdam ve öğretmen açığı oluştuğunda ise Fen Bilgisi ve Bilgisayar dallarında öğretmen ve her şeyden önemlisi, yukarıdaki amaçları en iyi şekilde verebilecek öğretmen grubu oluşacaktır. 2. BUGÜNKÜ DURUM Üç beş senede bir büyük değişimlere uğrayan ilk ve orta öğretim sistemimiz içersinde Fen Bilgisi, Temel Bilim dersleri önemini hep korumuştur. Bunların arasına Astronominin katılması dileğimizdir. Vurgulamaya çalıştığımız şey, astronomi bilgilerinin Fen Bilimleri üzerine olumlu etki-katkı yapacağı şeklindedir.. Bağımsız ders olarak okutulmasa da, astronomi bilgilerinin belirli bir bölümünün öğretim programlarında yer alması gerekliliği bilinçaltında bile olsa var.. Bunun sonucunda, ilk ve orta öğretimde Fen Bilgisi, Coğrafya, Fizik dersleri içersinde astronomi konuları yer almaktadır. Özellikle bu bilgiler bazı sınıflarda içeriğin yarısına yakın yer tutmaktadır. Ancak, geçmişteki, Matematik içersindeki Astronomi bilgilerinin zamanla kaldırılması bugün pek olası değildir. Günümüz artık, epey yol almış bir Uzay Çağı ve Bilgi Çağı dır. Bu bilgilerin verilmesi gerekliliğinden kaçınamayız. Ancak bunun uygulanmasında da büyük sorunlar vardır. 1974 ten sonra, gerek Astronomi Bölüm Başkanları, gerekse Türk Astronomi Derneği, çok defa TTK na sözlü ve yazılı başvurularda bulunmuşlardır. 1990 da ayrıntılı ve gerekçeli bir rapor sunulmuştur, ancak hiçbir yanıt gelmemiştir. İstanbul Üniv.Gözlemevi ve Türk Astronomi Derneği tarafından, 16 Temmuz 1991 günü Türkiye ve Dünyada Astronomi Eğitim Öğretimi konulu bir sempozyum düzenlenmiştir. Prof.Dr. Kamuran Avcıoğlu anısına düzenlenen bu sempozyumda, konu çok değişik açılardan ayrıntısıyla masaya yatırılmıştır. Böylesi, Türk Milli Eğitimini de ilgilendiren bir konuda MEB ve kurumlarına gönderilen 2500 davetiyeye karşın, toplantıya hiçbir MEB yetkilisi katılmamıştır.
Çabalar her ortamda sürdürülmüş, ancak Astronomi dersi koydurulamamıştır. Öte yandan, diğer dersler içersinde verilen Astronomi bilgilerinde görülen yanlışlıklar, hatalar çeşitli toplantılarda ortaya konmuş ancak bir sonuca ulaşılamamıştır. Bu sunumda, bazı Fen Bilgisi ders kitapları içersindeki Astronomi ve Uzay Bilimleri konularında gördüğümüz yanlışlıkları ortaya koyuyoruz. İncelenen kitapların eski olması, ders içeriklerinin yeniden belirlenmiş ve bu içerikte kitapların henüz ortaya çıkmamış olması sorunun özünde bir değişiklik yapmaz. MEB müsteşarları ve TTK Başkanının da katılacağı bu toplantıda umarım değerini bulur ve bu konuda gerekenler yapılır. Bu konuda sadece iki örnek verilecektir. Birincisi 1991 deki toplantıda (Türkiye ve Dünyada Astronomi Eğitim-Öğretimi, Prof.Dr. Kamuran Avcıoğlu Sempozyumu, İst.Ü. Fen F., 1991 ) ayrıntısıyla Prof.Dr. Ethem Derman tarafından sunulmuştu. Türkçe ve bilgiyi aktarmadaki tümce yanlışlıklarından bir iki örnek : Güneş in Ay dan sonra Yerküre ye en yakın gökcismi olduğunu biliyorsunuz... Evrende, yıldızlardan belki de daha çok yıldız kümeleri bulunur.. Güneş doğarken ve batarken gördüğümüz kısım ışıkküredir. Işıkküre, Güneş in merkez bölgesidir. Bunun yanısıra, birçok bilgi yanlışlığı ve eksikliği vardır. 1983 yılı baskılı kitapta,...sadece Satürn de halka var, diğerlerinde yoktur..,.. Pluto nun uydusu yoktur.. gibi ifadeler 1970 baskılı eski astronomi kitabından alıntı şeklinde kalmıştır. Halbuki, 1974 yılında diğer dev gezegenlerde halka olduğu, 1978 yılında da Pluto nun kendisinin yarı büyüklüğünde bir uydusu olduğu bulunmuştur. Fen bilgisi kitabı ise ne yazıkki, çok hızlı gelişen, yeni bilgi ve bulguların ortaya çıktığı astronomi konularında onlarca yıl öncesi bilgiler vermektedir. Ancak, bunlara karşın, tehlikeli bir cümle işin tuzu biberi olmaktadır.... kuvvetli bir dürbünle (güneşe) bakıldığında, parlaklığın her yerde aynı olmadığı, ışıkkürenin atılmış pamuk yığınına benzediği gözlenir.. Yanlış cümle, yanlış bilgi, eksik bilgi verilmesi bir kenara, böylesi tehlikeli sonuçlar doğurabilecek bilginin, bir Fen Bilgisi kitabında yeralması anlaşılmazdır. Kuvvetli bir dürbünle, güneşe bakıldığı anda gözlerimizin kolayca kör olabileceği herkesin bildiği bir olaydır. Gözden kaçmış denilemez.. Öğrenmeye aç beyinlere sunulan bu bilgiler ne yazık ki, TTK tarafından 15.10.1983 günlü kararı ile kabul edilmiş ve 1984 yılında ise 7. defa 200000 adet basılmış olan Ortaokul 1. sınıf Fen Bilgisi kitabında yer almıştır. İkincisi ise, İlköğretim 7. ve 8. sınıfları için hazırlanmış Fen Bilgisi ders kitapları (Kılıç,1997 ve 1998) ile ilgilidir. İlki 08.08.1997, diğeri ise 31.03.1998 tarihlerinde TTK tarafından ders kitabı olarak kabul edilmiştir. 8. sınıf kitabında uzay istasyonlarının temel amaçları arasında Meteorolojik incelemelerle, deprem, fırtına gibi afetleri önceden haber vermek.. ve uzak yıldızlara erişmek yazılabilmiş... 7. sınıf kitabında ise, daha geniş bir konu olduğu için yanlışlar da o denli çoğunluktadır.. Sadece birkaç örnek....bu yerçekimi kuvveti cismin ağırlığıdır... (metin içinde)...2000 den fazla küçük gezegen... vardır..., (şekil alt yazısında )... 100000 den fazla küçük gezegen... gezegenler sönmüş ve katılaşmıştır.. yerden uzay hakkında bilgi edinmek mümkün değildir.. meteorlar atmosfere girince yanarlar, ışık verirler, atmosferden çıkınca soğur ve kaybolur.. örnekleri çoğaltmak olası.. Bir de görsel olarak, o yaştaki öğrencilerin daha iyi anlamasına olanak sağlayacak olan şekillerin seçimi ve doğruluğu dikkati çekiyor.. Kitaptan aynen alınarak burada bir
arada verdiğimiz bu beş şekil incelendiğinde görülecektir ki tamamen yanlış bilgi ve görünüme sahip şekillerle öğrencilere ne, nasıl anlatılır, bilinmez. Tübitak Bilim Teknik Dergisi ve Ulusal Gözlemevi nin birlikte düzenledikleri bu sene 5.si yapılan Ulusal Gökyüzü Gözlem Şenliğinde, bu konuları aktardığımızda, katılımcılar arasında yer alan Fen Bilgisi öğretmenleri kendi ifadeleri ile kendilerinin de bu konuda bilgisiz ve yetersiz olduklarını belirtilmişlerdir. Madem ki Fen Bilgisi dersi içersinde bu bilgilerin verilmesi kaçınılmazdır, öyleyse, bu bilgilerin konu ile ilgili kişiler tarafından yazılması ya da denetlenmesi daha doğru olacaktır. Bu konuda görev ve sorumluluk, bugüne kadar bu konuda yaptığı yanlışlara rağmen yine TTK ndadır. 3. SONUÇ Fen Bilimleri Çerçevesinde Astronomi eğitim öğretimi konularına farklı yaklaşımlarla değindik. Ülkemizde Astronomi nin bağımsız zorunlu bir ders olarak okutulması gerekliliğinden, Üniversitelerimizin astronomi ve Uzay Bilimleri bölümlerinden mezun öğrencilerinin öğretmenlik haklarından, ve son olarak ta TTK tarafından ders kitabı olarak kabul edilen kitaplardaki yanlışlardan sözettik. Ayrıca, bu konulardaki eksik, yanlış bilgilerin, TTK tarafından bu ders için belirlenmiş amaçlarından çok uzaklaştıracağı bunun da Fen bilimleri öğretimini olumsuz etkileyeceği ortadadır. Ortaöğretimde verilmeyen ( ya da yanlış verilen ) bu bilgilerin eksikliğini gidermek için Astronomi toplulukları, Üniversiteler, TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi ve Ulusal Gözlemevi elinden gelen her olanağı kullanmaktadır. Bu yıl içersinde Antalya da Olimpos Rotary Kulübü, Antalya Milli Eğitim Müd. Ve Ulusal Gözlemevi olarak birlikte düzenlediğimiz 1.Antalya Gözlem Şenliği, ilköğretim okullarına yönelik bir etkinlik olup sözünü ettiğimiz amaca yönelikti. Bu ve benzer etkinlikler sürdürülecektir. En azından, toplumda bilgi eksikliğinden ve/veya yanlış bilgilenmeden kaynaklanan, UFO, Astroloji-fal gibi olumsuzluklara dur demek için katkılar sürdürülecektir. Ancak, esas çözüm, ilk ve ortaöğretimde bilgiye aç, öğrenme yeteneği en üst düzeyde olan çocuklarımıza, bu bilgileri aktarmaktır, ancak doğru ve yeterli olarak. Bu konularda, Üniversitelerimizdeki Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümleri ve TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi üzerine düşen görevleri yerine getirmeye hazırdır. KAYNAKLAR Aslan,Z., Aydın,C., Demircan,O., Kırbıyık,H. ve Derman, E., Astronomi ve Uzay Bilimleri Ders Kitabı, Tekışık Yayıncılık, Ankara, 1996 Astronomi ; Matematik ve Fen Bilimlerinin Uygulama Alanı, Ortaöğretimde Temel Bilimler Sempozyumu, Eyüboğlu Eğitim Kurumları, İstanbul, 1997 Kılıç,N.A., İlköğretim Fen Bilgisi 7, Ders Kitapları Anonim Şirketi, İstanbul,1997 Kılıç,N.A., İlköğretim Fen Bilgisi 8, Ders Kitapları Anonim Şirketi, İstanbul,1998 MEB www.meb.gov.tr adresinde yer alan çeşitli sayfalar Türkiye ve Dünyada Astronomi Eğitim-Öğretimi, Prof.Dr. Kamuran Avcıoğlu Sempozyumu, İst.Üniv. Fen F., 1991