ÇAD ÜLKE RAPORU 20.12.2014
YÖNETİCİ ÖZETİ BTSO Dış Ticaret Müdürlüğü nün kayıtlarına göre, Bursa dan ÇAD a ihracat yapan 2 firma bulunmaktadır. 31.12.2013 tarihi itibariyle Ekonomi Bakanlığı nın Türkiye'de Faaliyette Bulunan Yabancı Sermayeli Firmalar Listesi ne göre Bursa da ÇAD sermayeli firma faaliyet göstermemektedir. Türkiye nin 2013 yılı itibariyle ÇAD a ihracatı 12,8 milyon dolardır. İthalatımız ise 11,4 milyon dolardır. Bursa ve ÇAD arasında gerçekleşen ticarete baktığımızda, ihracatımız 2013 yılı itibariyle 162 bin dolardır. 2012 yılı ithalatı 4 lü bazda iki kalem üründe gerçekleşmiş olup, ithalatımızın %99 unu yağlı tohumlar ithalatı oluşturmuş, tabii sakızlar ve reçineler ise ikinci ithal kalemimizdir. 2012 yılında Türkiye nin Çad a gerçekleştirdiği ihracatta ilk sıraya demir-çelik ürünleri ihracatı almaktadır. Söz konusu ihracat toplam ihracatımızın %21 ini oluşturmaktadır. Çad a ihracatımızda diğer önemli ürünler traktörler, buğday unu, su ürünleri ve prefabrik yapılardır. Ekonomisi tarıma dayalıdır. Petrol sektöründe yabancı yatırım projeleri yer almaktadır. Sömürge döneminde ticari ilişkiler Frankafon (Fransız etkisi altındaki yerler) ile artmaya başlamıştır. Ayrıca Nijerya ile de ilişkilerde gelişme olmuştur. Özellikle Fransa en önemli ticaret ortağıdır. Petrol gelirlerine rağmen, Çad, dünyanın en fakir ülkelerinden biridir. Finansal sistemi son derece kötü yönetilmektedir. Ticari bankacılık sistemi sadece beş şehirde mevcuttur. Çad diğer doğal ve mineral kaynakları yönünden zengin bir ülkedir. Sadece sodyum karbonat ve kaolin yatakları ticari olarak kullanılmaktadır. Diğer doğal kaynakları altın, boksit, kalay, titanyum ve demir cevheri keşfedilmiş ancak kullanılmamaktadır. 1
1) BURSA İLE ÇAD DIŞ TİCARETİ Bursa-ÇAD Dış Ticaret Değerleri $ YIL İHRACAT İTHALAT 2011 248.827-2012 1.606.753-2013 162.357-2) TÜRKİYE İLE ÇAD DIŞ TİCARETİ Türkiye-ÇAD Dış Ticaret Değerleri (Milyon Dolar) YIL İHRACAT İTHALAT DIŞ TİCARET DENGESİ DIŞ TİCARET HACMİ 2002 3.352 1.082 2.270 4.434 2003 1.787 349 1.438 2.136 2004 1.061-1.061 1.061 2005 996 145 851 1.141 2006 1.497 133 1.364 1.630 2007 3.231-3.231 3.231 2008 8.872-8.872 8.872 2009 4.956 29 4.927 4.985 2010 3.323 113 3 210 3.436 2011 5.855 30 5.825 5.885 2012 9.739 9.662 77 19.401 2013 12.769 11.436 1.333 24.2 Kaynak: TÜİK Çad dan ithalatımız yıllar itibarıyla çok düşük gerçekleşmekte iken 2012 yılında 9,7 milyon dolara yükselmiştir. 2012 yılı ithalatı 4 lü bazda iki kalem üründe gerçekleşmiş olup, ithalatımızın %99 unu yağlı tohumlar ithalatı oluşturmuş, tabii sakızlar ve reçineler ise ikinci ithal kalemimizdir. 2012 yılında Türkiye nin Çad a gerçekleştirdiği ihracatta ilk sıraya demir-çelik ürünleri ihracatı almaktadır. Söz konusu ihracat toplam ihracatımızın %21 ini oluşturmaktadır. Çad a ihracatımızda diğer önemli ürünler traktörler, buğday unu, su ürünleri ve prefabrik yapılardır. 2
3) BURSA DAN ÇAD E İHRACAT YAPAN FİRMALAR BTSO Dış Ticaret Müdürlüğü nün kayıtlarına göre, Bursa dan ÇAD a ihracat yapan 2 firma bulunmaktadır. 4) ÇAD EKONOMİK VE SOSYAL GÖSTERGELER GSYİH ( Milyon $ ) 13.411 KBGSYİH ( $ ) 1.201 Büyüme Oranı ( % ) 3.60% Nüfus 12.825.314 Yüzölçümü ( km² ) 1.284.000 Başkent N'DJAMENA Ekonomisi tarıma dayalıdır. Petrol sektöründe yabancı yatırım projeleri yer almaktadır. Sömürge döneminde ticari ilişkiler Frankafon (Fransız etkisi altındaki yerler) ile artmaya başlamıştır. Ayrıca Nijerya ile de ilişkilerde gelişme olmuştur. Özellikle Fransa en önemli ticaret ortağıdır. Petrol gelirlerine rağmen, Çad, dünyanın en fakir ülkelerinden biridir. Finansal sistemi son derece kötü yönetilmektedir. Ticari bankacılık sistemi sadece beş şehirde mevcuttur. Çad diğer doğal ve mineral kaynakları yönünden zengin bir ülkedir. Sadece sodyum karbonat ve kaolin yatakları ticari olarak kullanılmaktadır. Diğer doğal kaynakları altın, boksit, kalay, titanyum ve demir cevheri keşfedilmiş ancak kullanılmamaktadır. 3
5) BURSA DA ÇAD SERMAYELİ FİRMALAR 31.12.2013 tarihi itibariyle Ekonomi Bakanlığı nın Türkiye'de Faaliyette Bulunan Yabancı Sermayeli Firmalar Listesi ne göre Bursa da ÇAD sermayeli firma faaliyet göstermemektedir. 4