35 SORUDA MESLEKİ EĞİTİM SIKÇA SORULAN SORULAR Soru-1: Mesleki Eğitimden kimler yararlanabilir? Cevap-1: İlköğretim okulunu bitirmiş ve 14 yaşını doldurmuş olanlar, çeşitli sebeplerle örgün eğitim kurumlarına devam etmeyip çıraklık sistemiyle bir meslek kazanmak ve geleceğini kurmak isteyen gençler çıraklık eğitimini tercih etmektedirler. Ayrıca 19 yaşından gün almış yine en az ilköğretim okulu mezunu olanlarda çıraklık eğitimi için başvurabilirler. Soru-2: Mesleki eğitime başvuran öğrencilerin hakları nedir? Cevap-2: Sosyal güvenlik şemsiyesi altına alınmışlardır. Askerlik işlemleri eğitimlerinin sonuna kadar ertelenmektedir. İşyerlerinden ücret almaları sağlanmıştır. Bütün öğrencilik haklarından faydalanmaktadırlar. Mesleki yeterlilikleri sertifikaya bağlanmıştır. Soru-3: Mesleki Eğitimin İşverene ne faydası vardır? Cevap-3: Aday çırak ve çırakların sigorta primleri Devlet tarafından karşılanmaktadır. İş hayatına çalışma disiplini getirilmiştir. Aday çırak ve çıraklar, sözleşme ile işyerine bağlandıkları için gelişigüzel işyeri değiştirememektedirler. Ayrıca işyeri açmanın belirli kurallara bağlanmış olması, gelişigüzel işyeri açılmasını önlemiştir. Soru-4: Kimler işyeri açabilir? Cevap-4: 3308 sayılı kanunun 30. maddesine göre ustalık belgesi sahipleri ya da bu belgeye sahip kişileri işyerlerinde çalıştıranlar işyeri açabilirler. Soru-5: Hangi çırakların askerlik tecil işlemleri yapılabilir? Cevap-5: Gerek 19 yaş altındayken kayıt yaptıranlar gerekse 19 yaşından gün aldıktan sonra kayıt yaptıran çırakların 23 yaşına kadar askerlik işlemleri tecil edilir. Soru-6: Ustalık belgesi olmadan işyeri açmanın ya da çalıştırmanın bir cezası var mıdır? Cevap-6: Ustalık belgesi olmadan işyeri açmak ve çalıştırmak suçtur, 3308 sayılı kanunun 41. maddesi gereğince son aşamada işyeri kapatılmasına kadar uzanan cezası vardır. Ayrıca Ustalık belgesi olmadan işyeri açılışına sebep olan kurumlarda cezalandırılır(belediyeler, meslek odaları gibi)
Soru-7: İşyeri sahipleri ve ustalar çırak alabilmeleri için gerekli belgeler nedir? Cevap-7: Çırak öğrencinin en az ilköğretim mezunu olduğunu gösterir diploma aslı ve fotokopisi, sağlık durumunun o işi yapabilmesine elverişli olduğuna dair sağlık raporu, Çıraklık Sözleşmesi (veli usta ve çırak aynı anda kuruma gelerek imzalayacaklardır) ustanın USTALIK BELGESİ aslı ve fotokopisi, ustanın USTA ÖĞRETİCİLİK BELGESİ nin aslı ve fotokopisi,2 adet vesikalık fotoğraf, 2 adet nüfus cüzdanı fotokopisi gerekmektedir. Soru-8: Ustalık belgesi sahibi ustaların usta öğreticilik belgesi alabilmesi için ne yapmaları gerekir? Cevap-8: Ustalık belgesinin aslı ve fotokopisi ile 2 adet fotoğraf ve nüfus cüzdanı fotokopisiyle müracaat edilir. 40 ders saatlik kursa devam edilir.(kurslar hafta içi mesai sonrası yada pazar günleri düzenlenmektedir) Kursu başarı ile tamamlayanlara USTA ÖĞRETİCİLİK BELGESİ verilir. Soru-9: Mesleki eğitim merkezini bitiren öğrenciler lise mezunu sayılır mı? Üniversite sınavlarına başvurabilir mi? Cevap-9: Hayır lise mezunu olabilmek için açık öğretime kayıt yaptırarak fark dersleri vermeleri gerekmektedir. Açık liseyi bitirdikten sonra üniversite sınavlarına giriş hakkı elde ederler. Soru-10: Mesleki eğitime kaydolan öğrenciler açık liseye kayıt yaptırabilir mi? Cevap-10: Mesleki eğitim merkezine kayıtlı öğrenciler aynı zamanda Açık Öğretim Lisesi, Mesleki Açık Öğretim Lisesi veya Açık Öğretim İmam Hatip Lisesine de kayıt yaptırabilirler. Mesleki Açık Öğretim Lisesine kayıt yaptıran öğrenciler, mesleki eğitim merkezinde karşılığı olan derslerden yüz yüze eğitim programına devam ettirilmez. Soru-11: Çıraklara ödenen devlet desteği hangi şartlarda ve kime verilir? Cevap-11: Çıraklara ödenen devlet desteği asgari ücretin net tutarının en az %30 unu çıraklara ödemek şartıyla işletme sahiplerine ödenir. Soru-12: Mesleki eğitim merkezine ne zaman kayıt olabilirim? Cevap-12: Ortaokul son sınıf öğrencileri Bakanlığımızca yayımlanacak kayıt kılavuzunda belirtilen tarihlerde, yaşı 18 den büyük olup her hangi bir okulda okumayan (açıköğretim hariç) ve bir iş yerinde çalışanlar yılın on iki ayında kayıt olabilmektedir. Her hangi bir okulda okuyan öğrenciler nakil olmak istediklerinde yönetmelik nakil esaslarına göre kayıt olabilmektedirler.
Soru-13: Mesleki eğitim merkezine kayıt olduğumda mutlaka bir işyerinde çalışmak zorunda mıyım? Cevap-13: Bir işyerinde çalışmak zorunludur. Ancak ortaokul son sınıf öğrencileri mesleki eğitim merkezine yerleştirildiğinde eğitim öğretimin başladığı tarihten itibaren iki ay okula devam ederler. Bu süre içinde öğrenci, öğrenci velisi veya okul aracılığı ile bir işletme bulunup sözleşme imzalandığında süreç başlamış olur. Soru-14: Yanımda ortaokulu bu sene bitirmiş olan oğlum çalışmaktadır. Mesleki eğitim merkezine kayıt yaptırmak zorunda mıyım? Cevap-14: Kayıt yaptırmak zorunludur. 18 yaşından küçükler Mesleki Eğitim Merkezine kayıt olmadan çalıştırılamaz. Yani mesleki eğitim merkezi zorunlu bir eğitimdir. Soru-15: İşyerinde pratik eğitim gören mesleki eğitim öğrencisi en az ne kadar ücret alması gerekir? Cevap-15: Asgari ücretin net tutarının en az yüzde 30 u kadar ücret alır. Bunun üzerinde de ücret ödenebilir. Üst sınır yoktur. Soru-16: Mesleki eğitim merkezine kayıt oldum, sigortam ne zaman başlar? Cevap-16: İlgili meslek dalında bir işletme ile sözleşme imzalanıp okula teslim edildiği gün SGK girişi yapılır. Örneğin sözleşme ve ekleri 5 Eylül günü okula teslim edildiğinde aynı gün SGK işe giriş bildirge işlemi yapılır, ancak SGK işe başlama tarihi bir gün sonrası yani 6 Eylül olur. Soru-17: Öğrenci sigortalarından aileleri yararlanabilir mi? Cevap-17: İş kazası ve meslek hastalığı primi ödenmekte olup sadece kendisi yararlanabilir. Anne, baba, eş, çocuk vb. yararlanamaz. Emekliliğe sayılmaz. Soru-18: Mesleki eğitim merkezini bitirdiğimde hangi belgeleri alabilirim? Cevap-18: Sırasıyla KALFALIK ve USTALIK belgeleri alınabilir. Ustalık belgesi olanlar için düzenlenecek kurs sonunda başarılı olanlara USTA ÖĞRETİCİLİK belgesi verilmektedir. Soru-19: Öğrencilerin sigorta primlerini işveren mi yoksa okul mu ödüyor? Cevap-19: Öğrenci sigorta primleri okul tarafından ödenmektedir. Öğrencilere iş kazası ve meslek hastalığı sigorta primi ödenmektedir.
Soru-20: Aynı meslekte başka bir iş yerinde çalışabilir miyim? Cevap-20: Bir işletme ile sözleşme imzalanıp mesleki eğitim merkezi müdürlüğünün onaylamasıyla sözleşme yürürlüğe girer. Sözleşmede yazan hükümlere aykırı olarak işyeri değiştirilemez. Ancak karşılıklı anlaşarak ve sözleşmede belirtilen hükümlere uygun olarak aynı meslek dalında başka bir işyeri ile süresi içinde sözleşme yapılıp mesleki eğitim merkezi müdürlüğünün onayı ile işyeri değişikliği yapılabilir. Soru-21: Teorik ve pratik eğitim nedir? Cevap-21: Teorik eğitim okulda yüz yüze yapılan eğitimdir. Pratik eğitim ise 140 meslek dalında usta öğretici gözetiminde işletmede yapılan eğitimdir. Soru-22: Kendimize ait Kuaförlük işyerimiz var, USTALIK ve USTA ÖĞRETİCİLİK belgem yok, yanımızda çalışanı mesleki eğitim merkezine kayıt yaptırabilir miyim? Cevap-22: Kayıt yaptırılamaz. 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre çıraklık eğitimi uygulama kapsamında olan meslek dalındaki işyerinde çalışanların mesleki eğitim merkezine kayıt olabilmesi için ilgili işletme yetkilisinin veya işletmede çalışan bir kişinin USTALIK ve USTA ÖĞRETİCİLİK belgesi olması gerekir. Soru-23: Mesleki eğitim merkezine kayıt olduğumda haftada kaç gün okula geleceğim? Cevap-23: Mesleki eğitim merkezi öğrencilerinin teorik eğitimi, haftada en az bir, en fazla iki gün olacak şekilde planlanır. Soru-24: Yanımda çalışmakta olan çırak öğrenci için ayrıca işveren olarak sigorta primi ödeyebilir miyim? Cevap-24: Mesleki eğitim merkezine kayıt olan öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalığı sigorta primi okul tarafında ödenmektedir. İşveren isterse ayrıca sigorta primi ödeyebilir. Soru-25: Herhangi bir meslek dalında bir işyerine girip mesleki eğitim merkezine kayıt olduğumda işyerindeki çalışmam kontrol ve takibi yapılacak mı? Cevap-25: 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre çıraklık eğitimi uygulama kapsamında olan meslek dalında bir işyerinde çalışıp mesleki eğitim merkezine kayıt olan öğrenciler her hafta okul tarafından görevlendirilen koordinatör öğretmen tarafından kontrol ve takibi yapılmaktadır. Soru-26: İlkokul mezunuyum, mesleki eğitim merkezine kayıt olabilir miyim? Cevap-26: İlkokul mezunları çırak öğrenci olarak kayıt olamazlar. Açık ortaokul yoluyla ortaokulu bitirdikten sonra kayıt olunabilir.
Soru-27: Yanımda çalışan çırak öğrenci iş kazası geçirdi, ne yapmalıyım? Cevap-27: Öğrenci iş kazası geçirdiğinde kazayı takip eden üç gün içerisinde okul müdürlüğüne bildirilip, iş kazası raporunun okul tarafından SGK sistemine girilmesi sağlanmalıdır. Aksi halde cezai müeyyide uygulanmaktadır. Soru-28: Lise mezunuyum veya açık liseden liseyi bitireceğim. Aynı zamanda mesleki eğitim merkezine kayıt olarak Ustalık belgesi alırsam ne gibi avantajı olur? Cevap-28: İlgili alan veya dalda meslek lisesi diploması alabilir. Soru-29: Herhangi bir lisede örgün eğitime devam eden çocuğu mesleki eğitim merkezine kayıt edebilir miyiz? Cevap-29: Kayıt olamaz. Ancak Açık Öğretim İmam Hatip Lisesi, Mesleki Açık Öğretim Lisesi veya Açık Öğretim Lisesine kayıt olduğunda aynı zamanda mesleki eğitim merkezine de çırak öğrenci olarak kayıt olabilir. Soru-30: Kalfalık, Ustalık veya Usta öğreticilik belgemi kaybettim. Yenisini nasıl alabilirim? Cevap-30: Belge aslı bir kez verilir. Kalfalık, Ustalık veya Usta öğreticilik belgesini kaybedenlere bir defaya mahsus olmak üzere öğrenim durum belgesi verilir. Yerel bir gazeteye ilan verilerek bu ilan ile ve dilekçe ile belge alınan mesleki eğitim merkezi müdürlüğüne başvurmak gerekiyor. Soru-31: Mesleki Yeterlilik Belgesi Ustalık belgesi yerine geçer mi? Cevap-31: Hayır geçmez. Yeterlilik belgesi sürelidir. Ustalık belgesi ise süresizdir. Soru-32: Ustalık belgem var, ayrıca mesleki yeterlilik belgesi almama gerek var mı? Cevap-32: Hayır gerekmez. 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre ustalık belgesi almış olanlar ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalıştırılanlar için Mesleki Yeterlilik Belgesi şartı aranmaz. Soru-33: Herhangi bir nedenle (sınıf tekrarı, devamsızlık gibi) liseden ayrılanlar mesleki eğitim merkezine kayıt yaptırabilirler mi? Cevap-33: Kayıt yaptırabilirsiniz. 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre çıraklık eğitimi uygulama kapsamında olan meslek dalında bir işyerinde çalışmak kaydıyla kayıt olunabilir.
Soru-34: Ustalık ve Usta öğreticilik belgem yok yanımda çalışan çırağı başka bir işletmede çalışıyor göstererek kayıt yaptıra bilir miyiz? Cevap-34: Kayıt yaptıramazsınız. Çırağın sizin yanınızda ve işletmenizde çalışması gerekmektedir. Zaten görevlendirilen koordinatör öğretmenler tarafından çıraklar sürekli kontrol edilmektedir. Soru-35: Çıraklık eğitimi kaç yıl sürmektedir? Cevap-35: Çırak öğrenciler haftada bir gün Okulda teorik eğitim, diğer günler İşletmelerde Mesleki Eğitim alır. Bu eğitim 4 yıl sürer. Başarılı alan öğrenciler; 11. Sınıfın sonunda Kalfalık, 12. Sınıfın sonunda Ustalık Belgesi almaya hak kazanır. olarak sizlere kolaylık sağlaması açısından sıkça sorulan soruları buradan cevaplandırdık. Burada bulamadığınız sorular veya anlayamadığınız cevaplar için lütfen merkezimize gelerek bizzat bilgi alınız. Adres: Sanayi Sitesi Agah efendi Mahallesi 2810. Cadde No:14 Sorgun/YOZGAT Elektronik Ağ: www.sorgunmem.meb.k12.tr Tel: (0 354) 415 46 25 Faks: (0 354) 415 46 26 e-posta: 209434@meb.k12.tr Ayrıntılı bilgi için: A.AKTAŞ (Müdür) - M.ŞAHİN (Müdür Yrd.) Y.USTA (Müdür Yrd.)