DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ BİLGİ NOTU EKİM 2014 Türkiye İstatistik Kurumu 28/11/2014 tarihinde 2014 yılı ayı Dış Ticaret İstatistikleri haber bültenini yayımladı. 2014 yılı ayında; İhracat geçen yılın aynı ayına göre % 7,3 artarak 12 milyar 933 milyon dolara yükselirken, ithalat % 1,5 azalarak 19 milyar 185 milyon dolara gerilemiştir. Dış ticaret açığı % 15,8 azalarak 7 milyar 429 milyon dolardan 6 milyar 252 milyon dolara gerilemiştir. 2013 yılı ayında % 61,9 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı 2014 yılı ayında % 67,4 e yükselmiştir. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seride bir önceki aya göre ihracat % 0,9 azalırken, ithalat % 0,8 artmıştır. Avrupa Birliği ile yapılan dış ticarette; ihracat % 8,1 artmış, ithalat % 2,5 azalmıştır. En fazla ihracat yapılan ülke Almanya, en fazla ithalat yapılan ülke ise Çin olmuştur. ayında Almanya ya 1 milyar 283 milyon dolarlık ihracat yapılırken, Çin den 2 milyar 79 milyon dolarlık ithalat yapılmıştır. Fasıllar düzeyinde ihracatta 1 milyar 413 milyon dolar ile motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça ve aksesuarı, ithalatta da 4 milyar 318 milyon dolar ile mineral yakıtlar ve yağlar ilk sırada yer almıştır. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 1
Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı % 3,7, ithalatı içindeki payı % 14,4 olarak gerçekleşmiştir. 2014 yılı ayında ihracat 2013 yılının aynı ayına göre % 7,3 artarak 12.054 milyon dolardan 12.933 milyon dolara yükselirken, ithalat % 1,5 azalarak 19.483 milyon dolardan 19.185 milyon dolara gerilemiştir. Böylece dış ticaret açığı % 15,8 azalarak 7.429 milyon dolardan 6.252 milyon dolara gerilerken, dış ticaret hacmi % 1,8 artarak 31.536 milyon dolardan 32.118 milyon dolara yükselmiştir (Tablo 1, Grafik 1). 2013 yılının ayında % 61,9 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2014 yılının aynı ayında 5,5 puan artarak % 67,4 e yükselmiştir. Tablo 1. Dış Ticaret Göstergeleri Aylar Ocak- İhracatın İhracat (FOB) İthalat (CIF) Dış Ticaret Dengesi Dış Ticaret Hacmi İthalatı Karşılama Yıllar Değer Değer Değer Değer Oranı 2013 12.054 19.483-7.429 31.536 61,9 2014 12.933 7,3 19.185-1,5-6.252-15,8 32.118 1,8 67,4 2013 124.427 207.108-82.681 331.535 60,1 2014 131.392 5,6 199.003-3,9-67.611-18,2 330.394-0,3 66,0 Grafik 1. Dış Ticaret Göstergeleri 35.000 30.000 31.536 32.118 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0-5.000-10.000 12.054 19.483 19.185 12.933-7.429-6.252 2013-2014 - İhracat (FOB) İthalat (CIF) Dış Ticaret Dengesi Dış Ticaret Hacmi İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 2
Takvim etkisinden arındırılmış dış ticaret verilerine göre, 2014 yılı ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ihracat % 4,0 artarken, ithalat % 9,3 azalmıştır. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış dış ticaret göstergelerine göre ise, 2014 yılı ayında bir önceki aya göre ihracat % 0,9 azalmış, ithalat % 0,8 artmıştır. Ekonomik faaliyetlere göre 2014 yılı ayında geçen yılın aynı ayına göre tarım ve ormancılık sektörü ihracatında % 26,0, balıkçılık sektörü ihracatında % 31,6, imalat sanayi sektörü ihracatında % 7,0 artış kaydedilirken, madencilik ve taşocakçılığı sektörü ihracatında % 10,1 azalış gerçekleşmiştir (Tablo 2). Tablo 2. Ekonomik Faaliyetlere Göre Dış Ticaret 2013 2014 Sektörler Değer Pay Değer Pay Toplam 12.054 100,0 12.933 100,0 7,3 Tarım ve Ormancılık 487 4,0 614 4,7 26,0 Balıkçılık 21 0,2 27 0,2 31,6 Madencilik ve Taşocakçılığı 301 2,5 271 2,1-10,1 İmalat 11.193 92,9 11.972 92,6 7,0 Diğer 51 0,4 49 0,4-4,5 Toplam 19.483 100,0 19.185 100,0-1,5 Tarım ve Ormancılık 526 2,7 713 3,7 35,6 Balıkçılık 3 0,0 4 0,0 23,0 Madencilik ve Taşocakçılığı 2.918 15,0 2.965 15,5 1,6 İmalat 15.216 78,1 14.774 77,0-2,9 Diğer 819 4,2 729 3,8-11,0 2014 yılı ayında 11.972 milyon dolarlık imalat sanayi ürünleri ihracatı, 614 milyon dolarlık tarım ve ormancılık ürünleri ihracatı, 271 milyon dolarlık madencilik ve taşocakçılığı ürünleri ihracatı ve 27 milyon dolarlık balıkçılık ürünleri ihracatı gerçekleşmiştir. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 3
2014 yılı ayında bir önceki yılın aynı ayına göre sermaye (yatırım) malları ithalatında % 1,4, ara (ham madde) malları ithalatında % 0,6, tüketim malları ithalatında % 6,9 düşüş olmuştur. Sermaye (yatırım) malları ithalatı 2.814 milyon dolar, ara (ham madde) malları ithalatı 14.014 milyon dolar, tüketim malları ithalatı 2.324 milyon dolar düzeyinde gerçekleşmiştir (Tablo 3). Tablo 3. Geniş Ekonomik Grupların Sınıflamasına Göre Dış Ticaret Sektörler Toplam 19.483 100,0 19.185 100,0-1,5 Sermaye (Yatırım) Malları 2.854 14,6 2.814 14,7-1,4 Ara (Ham Madde) Malları 14.092 72,3 14.014 73,0-0,6 Tüketim Malları 2.497 12,8 2.324 12,1-6,9 Diğerleri 39 0,2 33 0,2-17,0 Fasıllara göre ihracatta 2014 yılı ayında ilk sırayı 1.413 milyon dolar ile motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı alırken, bunu 1.085 milyon dolar ile kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları, 873 milyon dolar ile de elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları, aksam-parça-aksesuarı ihracatı izlemiştir. Değer Pay Değer Pay Toplam 12.054 100,0 12.933 100,0 7,3 Sermaye (Yatırım) Malları 1.282 10,6 1.351 10,4 5,4 Ara (Ham Madde) Malları 5.790 48,0 5.857 45,3 1,2 Tüketim Malları 4.926 40,9 5.635 43,6 14,4 Diğerleri 56 0,5 90 0,7 59,4 2013 2014 yılı ayında ithalatta mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler 4.318 milyon dolar ile ilk sırada yer alırken, 2.182 milyon dolarlık ithalat ile kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve aletler, bunların aksam ve parçaları ikinci, 1.595 milyon dolarlık ithalat ile elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme- 2014 İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 4
verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları, aksam-parça-aksesuarı üçüncü sırada yer almıştır. İller itibariyle 2014 yılı ayında ihracatta İstanbul ilk sırada yer alırken, onu sırasıyla İzmir, Kocaeli, Bursa ve Ankara izlemiştir. Toplam ihracat içinde İstanbul un payı % 51,7, İzmir in payı % 6,2, Kocaeli nin payı % 6,0, Bursa nın payı % 5,7, Ankara nın payı % 4,7 olarak gerçekleşmiştir (Tablo 4). Tablo 4. En Çok İhracat ve İthalat Yapılan 10 İl İller Değer Pay Değer Pay Genel 12.933.212 100,0 Genel 19.184.932 100,0 İstanbul 6.680.464 51,7 İstanbul 10.674.742 55,6 İzmir 797.747 6,2 Ankara 891.725 4,6 Kocaeli 775.989 6,0 İzmir 787.145 4,1 Bursa 732.139 5,7 Kocaeli 755.576 3,9 Ankara 609.737 4,7 Bursa 694.126 3,6 Gaziantep 576.890 4,5 Gaziantep 461.957 2,4 Denizli 234.463 1,8 Manisa 325.603 1,7 Sakarya 186.235 1,4 Hatay 249.216 1,3 Manisa 183.558 1,4 Adana 213.129 1,1 Hatay 164.937 1,3 Mersin 144.200 0,8 Not: Firma vergi kimlik numaralarının bağlı olduğu ile göredir. (Bin ABD $) 2014 yılı ayında ithalatta ilk sırada yer alan İstanbul u, Ankara, İzmir, Kocaeli ve Bursa izlemiştir. Toplam ithalat içinde İstanbul un payı % 55,6, Ankara nın payı % 4,6, İzmir in payı % 4,1, Kocaeli nin payı % 3,9 ve Bursa nın payı % 3,6 olmuştur. 2014 yılının ayında, 2013 yılının aynı ayına göre Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yapılan ihracat % 8,1, Türkiye Serbest Bölgelerine yapılan ihracat % 4,5, diğer ülkelere yapılan ihracat % 6,8 artmıştır (Tablo 5). Aynı dönemde AB den yapılan ithalat % 2,5, Türkiye Serbest Bölgelerinden yapılan ithalat % 2,8, diğer ülkelerden yapılan ithalat % 0,9 azalmıştır. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 5
Tablo 5. Ülke Gruplarına Göre Dış Ticaret Ülke Grupları 2013 2014 Değer Pay Değer Pay Toplam 12.054 100,0 12.933 100,0 7,3 A-Avrupa Birliği Ülkeleri (AB-28) 5.285 43,8 5.711 44,2 8,1 B-Türkiye Serbest Bölgeleri 175 1,5 183 1,4 4,5 C-Diğer Ülkeler 6.594 54,7 7.040 54,4 6,8 Toplam 19.483 100,0 19.185 100,0-1,5 A-Avrupa Birliği Ülkeleri (AB-28) 7.428 38,1 7.242 37,7-2,5 B-Türkiye Serbest Bölgeleri 98 0,5 96 0,5-2,8 C-Diğer Ülkeler 11.957 61,4 11.847 61,8-0,9 2014 yılı ayında en fazla ihracat yapılan ülkeler sıralamasında Almanya ilk sırada yer alırken, bu ülkeye olan ihracatımız bir önceki yılın aynı ayına göre % 11,3 artarak 1.283 milyon dolar olmuştur. Almanyayı 860 milyon dolarlık ihracat ile İngiltere ve 857 milyon dolarlık ihracat ile Irak takip etmiştir. 2014 yılı ayında en çok ithalat yapılan ülke sıralamasında ilk sırada Çin yer almıştır. Bu ülkeden yapılan ithalat 2014 yılı ayında geçen yılın aynı ayına göre % 5,7 artarak 2.079 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu ülkeyi 1.798 milyon dolarlık ithalat ile Almanya, 1.732 milyon dolarlık ithalat ile Rusya Federasyonu izlemiştir. Bu konuyla ilgili bültene www.tuik.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 6