Almanya da ve Türkiye de Yafll Hizmet Zinciri Dr. Renate Heinisch Federal Almanya Cumhurbaşkanı Horst Köhler ile birlikte BAGSO üyeleri BAGSO Yaşlılar lobisi 100 üzerindeki üye birliği ile yaklaşık 13 milyon yaşlı insanın çıkarını temsil ediyor. 65
Almanya da ve Türkiye de Yafll Hizmet Zinciri BAGSO, Almanya ölçeğinde faaliyet gösteren veya Almanya ölçeğinde önem taşıyan yaşlı örgütleri ve birliklerinin bağımsız birliğidir. BAGSO 1989 yılında Almanya daki yaşlıların çıkarlarını daha iyi temsil edebilmek üzere onbir birlik tarafından kurulmuştur. Daha 1993 yılına gelindiğinde BAGSO yaşlı insanlar ve nesiller arası dayanışma birliğinin Avrupa Yılının ulusal koordinasyon merkezinin sorumluluğunu üstlenmiştir. Almanya daki yaşlıların düşüncelerini Avrupa kurumlarına karşı temsil etmek, mevcut ilişki ağı içindeki ilişkileri yürütmek ve yenilerini kurmak üzere Brüksel de bir Avrupa Bürosu açılmıştır. 1. BAGSO nun hedefleri Yaşlı insanların imaj ve konumunu toplum ve aile içinde iyileştirmek Yaşlı imajı son yıllarda önemli ölçüde değişmiş olmasına rağmen halen tek taraflı ve genellikle olumsuzdur. Halkla ilişkiler yoluyla BAGSO, yaşlıların topluma yaptıkları çok büyük katkıyı göstererek bu imajın gerçekçi hale gelmesine katkıda bulunmak istemektedir. Bu çabalar örneğin Yaşlılar Çalışması ve Yaşlılar Politikası Dergisi, BAGSO Haberleri, basın bildirileri, yayınlar ve her üç yılda bir düzenlenen yaşlılar günü temelinde sürdürülmektedir. Yaşlılıkta kendi yaşamını ve kaderini belirlemeye olanak sağlamak için BAGSO çalışmalarıyla buna uygun toplumsal ön koşulların yaratılmasına katkıda bulunmak istemektedir. Bu çalışmalar diğer birçoklarının yanında konutların yaşlılara uygun biçimde 66
Dr. Renate Heinisch dönüştürülmesini ve sıkı bir bilgi ve hizmet sunumunun sağlanmasını içermektedir. Ancak kendi evinde yaşayan ve bakıma muhtaç kişilere de mümkün olan ölçüde kendi yaşamlarını ve kaderlerini belirleme olanağı sağlanmalıdır. Mümkün olduğu kadar uzun süre sağlıklı, aktif ve hareketli kalmaları ve yaşlılıkta yalnızlığa düşmemek için sosyal ilişkiler kurmaları için yaşlıların bireysel sorumluluğuna başvurulmaktadır. Kendileri ve başkaları için sorumluluk almalarını sağlamak üzere yaşlıları desteklemek ve onları yüreklendirmek Toplumumuzdaki demografik değişim karşısında BAGSO yaşlı kadın ve erkekleri mevcut sorunların çözümüne aktif biçimde katılmak ve çeşitli yeteneklerini kullanmak üzere motive etmek istemektedir. BAGSO tarafından elde edilen bütün kazanımlarda ve projelerde, her zaman bütün nesillerin katılımı ile sağlanacak çözümlerin söz konusu olduğu görülmektedir, çünkü BAGSO'nun temel görüşü şudur: Sadece nesiller üstü/arası bir davranışla çok sayıdaki görev ve sorunun üstesinden gelinebilir. Nesiller arası diyalogu sağlamak ve birlikte varolmayı ve dayanışmayı desteklemek Karşılıklı olarak sorumluk alma ve dayanışma sosyal angajmanı, birçok birliğin kurulmasında belirleyici motif olmuştur. Bu çalışmalar münferit durumlardaki yardımlardan grup çalışmalarına ve kamu çalışmasına kadar uzanmaktadır. Başkasına yardıma hazır olma sosyal angajmanının anlamı: Bir insana zaman ayırmadır. 67
Almanya da ve Türkiye de Yafll Hizmet Zinciri Birliğin kuruluşundan beri çalışmaların ağırlık merkezi, yaşamda elde edilen bilgi ve deneyimlerin gençlere aktarılması olmuştur. Sağlıklı kalmayı destekleme, engelleri giderme, bakımı iyileştirme Yaşlı insanlara gelecekte ne istedikleri sorulduğunda, sağlık ve kişisel huzurun birinci sırada geldiği görülür. Yaşlıların kendileri ve kendi zihinsel yetileri için bir şeyler yapmaya hazır oluşları son yıllarda daha çok gözlemlenmektedir. Bu da örneğin Beyin Alıştırması Birliği, Federal Hafıza Alıştırma Birliği ve Memory-Liga nın sunduğu alıştırmalara büyük bir talep olduğunu göstermektedir. BAGSO hem aktif yaşlıların hem de yardıma ve bakıma muhtaç yaşlıların çıkarlarını temsil etmektedir. Toplum ve politika dünyası yaşlıların yetenek ve kapasitelerinin yanında engellilere ve yardıma muhtaç olanlara da bakmalı ve bunları dikkate almalıdır. Yaşlı tüketicilerin çıkarlarını korumak Yaşlıların ekonomik gücü gayri ciddi ürün ve hizmet sunucularının yaşlılara yönelmesine neden olmuştur. Bu nedenle BAGSO, yaşlı tüketicileri bilgilendirmeyi ve ekonomik güçlerinin daha açık biçimde bilincine varmalarını sağlamayı görevleri arasında görmektedir. Ayrıca daha güçlü bir diyalogla ekonomi dünyasının yaşlı müşterilerin istek ve ihtiyaçlarına karşı daha hassas davranması sağlanmalıdır. 2. BAGSO nun etkinlikte bulunduğu platformlar Siyasi ve toplumsal önem taşıyan heyetler, tartışma forumları ve yuvarlak masa meclisleri, AG 3 önleme forumu, Bertelsmann Vakfı uzmanlar komisyonu Yaşlılar politikasının amaçları, Almanya 68
Dr. Renate Heinisch ölçeğindeki yurttaş teşvik angajmanı ağı (BBE), Münih teki Bavyera İş ve Sosyal Çalışmalar Devlet Bakanlığı sosyal meclisi, Almanya kamu ve özel bakım derneği çalışma grupları, yaşlılara yardım ve bakım medya inisiyatifi uzmanlar kurulu AG, Internet: 50 yaş üzeri nesil Avrupa ekonomik ve sosyal kurul AGE Platformu vb. Kamuoyu oluşumuna katılma Yaşlıların politik çıkarlarının temsili son yirmi yılda büyük ivme kazanmıştır. Yaşlılar siyasi yaşamda geç söz sahibi olmuşlardır ancak 1986 da Federal Yaşlılar Sözleşmesinin ve partilerin yaşlılar grubunun kurulmasından beri seslerini güçlü biçimde duyurmaktadır. Yaşlılar yaşlı insanların sosyal ve sosyal hukuk çerçevesindeki düşünceleri dile getirmekte ve siyasi karar mercilerini etkilemeye çalışmaktadır. Düşünce ve tavır oluşturmakta, tasarılar geliştirmekte ve somut değişiklik önerileri getirmektedir. Örneğin BIVA (Yaşlıların ve engellilerin konut ve rehberlik hizmetlerine ait federal çıkar temsil derneği) ev (hane) yasasının ve bu yasaya bağlı yönetmeliklerin uyarlanmasına ilişkin öneriler sunmuştur. Hartmann Birliği yaşlılar kurulu, geriatri ve gerontopsikiyatri alanlarındaki bilimsel bilgilerin üniversitelerdeki tıp eğitiminde ve uzmanlık eğitimlerinde daha geniş biçimde dikkate alınması için başarılı çalışmalar yapmıştır. Alman yaşlılar gününe ait etkinliklerin yürütülmesi Her üç yılda bir yapılan Alman Yaşlılar Günü, BAGSO ve ona bağlı birliklerin organize ettiği en önemli ve kamuoyunu en çok etkileyen olaydır. Bu gün SenNova nın eşliğinde yürütülmekte, yeni hizmet ve 69
Almanya da ve Türkiye de Yafll Hizmet Zinciri ürünler sergilenmekte ve BAGSO'nun etkinlikleri sunulmaktadır. 2009 yılında Leipzig teki son yaşlılar günü Yaşlılar yaşam sorumluluğunu üstleniyor sloganı altında yapılmıştır. Bu günü yaklaşık 15 000 kişi ziyaret etmiştir. Araştırma projelerine öncülük ve bu projelerin uygulanması Geniş biçimde yayılımı ve kalıcı etkiyi sağlayabilmesi için projelerin çoğunun sonucu yapılan yayınlarla belgelenmiştir. Diğerlerinin yanında projeler şunlardır: INCLUSage Ulusal, bölgesel ve mahalli düzlemde yaşlılıktaki yoksulluk ve sosyal dışlanma üzerinde çok boyutlu görüşlerin sunulduğu partisipatorik tartışma. TRAMP (transnational mobility of older people) Bu projenin merkezinde uluslar arası sanat yönelimli grup çalışması projesi bulunmaktadır CHANCE Çeşitli Avrupa ülkelerinde yaşayan insanların sağlık konusundaki bilgileri nasıl kazanacakları ve bu bilgileri nasıl kullanacaklarını tespit etmek üzere yürütülen bir Avrupa projesi. Yarışmalara katılım ve uygulama Örneğin Aksiyon 2009 Formda yaşlı Sağlıklı beslenme, daha fazla hareket Bu yarışma ile temel ve fahri ilgilileri yaşlı gruplarını eylem için beslenme, ağız bakımı ve hareketli olmaya yöneltme ve yaşlılıkta doğru beslenme, usulüne uygun ağız bakımı ve yeterli hareket alanında tavsiyelerde bulunma yolunda cesaretlendirmeyi 70
Dr. Renate Heinisch amaçlıyoruz. Birlikler üstü konularda BAGSO uzman komisyonlarına ve kurullarına öncülük etmek ve uygulamaları gerçekleştirmek Örneğin: Ev aletlerine ait yönlendirme ve eğilim fuarı ile domotechnic 2008, uzman birlikler, bütün disiplinlerin uzman ve otoriteleri ve siyaset dünyasının temsilcileri ile bu pazarın hangi perspektif ve şansları sunduğunu göstermeye çalışmıştır. Halkla ilişkiler, BAGSO haberlerinin yayını ve diğer yayınlar BAGSO haberleri Almanya ölçeğinde yaşlılar çalışması ve yaşlılar politikasında faaliyet gösteren kişiler tarafından okunmakta ve bilgi kaynağı ve uygulama yönlendiricisi olarak işlev görmektedir. Bakanlıkların güncel raporları ve Federasyonun merkezi kuruluşları. Birlikler üstü uzman komisyonları Yaşlılar politikasının güncel sorunları, fahri görev ve katılım, sağlık ve bakım Sınırlar ötesi Avrupa sathında yaşlı insanların çıkarlarının temsili (örneğin AGE, EWSA) Avrupa ortak projelerine katılım; halen TRAMP, InClusag dünya çapında Networks çalışması: örneğin Japonya ile temas, AARP Halkla ilişkiler - Yayınlar Dergi: Güncel konulu BAGSO haberleri, örneğin: Mali önlem, Güvenli ikamet, Yetişkin hasta Dijital dünya ile rehberlik 71
Almanya da ve Türkiye de Yafll Hizmet Zinciri Internet konusunda broşürler Nesillerin bağlantısı Nesiller arası diyalogun teşviki, örneğin: Almanya Cumhurbaşkanı Horst Köhler ile birlikte görüşme, gençlik organizasyonları ile işbirliği (örneğin DBJR), nesiller arası projelerde öncülük. Örneğin: Alman yaşlılar gününde nesiller adası Yaşlıların katılımı Yaşlılıkta aktif olma programında BMFSFJ ile işbirliği, Birlikte tasarlama ve karar verme Belediyelerde yaşlı insanlar memorandumunun hazırlanmasında liderlik Sağlık FORM da yaşlı da: Sağlıklı beslenme, daha fazla hareket, yaşlılar çalışmasında etkin kişiler için beslenme ve hareket konusunda eğitim Çevre koruma Çevre koruma için işbirliği Yaşlılar hareket, ev idaresi, konut (enerji tasarrufu), gıda satın alımı ve hazırlaması konularında 40 eğitim etkinliğinin sorumluluğunu alıyor. Yaşlanmaya karşı bir şey yapamayız, fakat nasıl bir yaşlı olacağımızı bir ölçüde belirleyebiliriz. Önemli olan yaşama yıllar katmak değil, yıllara yaşam katmaktır. Prof. Dr. Dr. h. c. Ursula Lehr, Gerontologin, emekli bakan, BAGSO teşvik derneği onursal başkanı 72