HERKES İÇİN ASTRONOMİ ve ASTRONOMİ FOTOĞRAFÇILIĞI



Benzer belgeler
Şekil 1: Güneş ve yüzeyindeki lekeler. Şekil 2: Uydumuz Ay ve kraterleri.

CELESTRON Teleskop Eğitimi

Mayıs Ayında Gökyüzünde Neler Oluyor? İlkbaharda Gökyüzü

Gökyüzünü İzlerken Kullandığımız Gözlem Araçları

ASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ SINAVI SORULARI VE CEVAPLARI (Şıkkın sonunda nokta varsa doğru cevap o dur.)

Teleskop: gökyüzüne açılan kapı

Dünya ve Uzay Test Çözmüleri. Test 1'in Çözümleri. 5. Ay'ın atmosferi olmadığı için açık hava basıncı yoktur. Verilen diğer bilgiler doğrudur.

Görünmeyeni Görüntülemek...

DEV GEZEGENLER. Mars ın dışındaki dört büyük gezegen dev gezegenler grubunu oluşturur.

Galaksiler kütle çekimiyle birbirine bağlı yıldızlar ile yıldızlar arası gaz ve tozdan oluşan yapılardır.

Liseli Edanur un Okulu Teleskobuna Kavuştu!

Bakın astronomi size nasıl yardım edecek şimdi, göreceksiniz!

Güneş Sistemi (Gezi Öncesinde)

6.Sınıf FEN BİLİMLERİ KONU ANLATIMI. Testler. Konu Anlatımı. Uygulama

ASTRONOMİ TARİHİ. 4. Bölüm Kopernik Devrimi. Serdar Evren 2013

Güneş Sistemi. Prof. Dr. Serdar Evren. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü

Güneş sistemi içersinde; Güneş, 8 gezegen, asteroidler, kuyruklu yıldızlar, meteorlar, cüce gezegenler,uydular vardır.

ÜNİTE 7 : GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ UZAY BİLMECESİ

Kasım Ayında Gökyüzünde Neler Var?

ANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ. Evrende Neler Var?

Astrofotoğrafçılık: Nasıl Başlarım?

ASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ

AST101 ASTRONOMİ TARİHİ

Astrofotoğrafçılarımız: Metin ALTUNDEMİR

Prof. Dr. Zeki EKER. TÜBÝTAK Ulusal Gözlemevi. 23 Ekim 2009, Yalova

GÖKYÜZÜ GÖZLEM TEKNİKLERİ EMRAH KALEMCİ

ULUSLARARASI KARANLIK GÖKYÜZÜ PARKI (UKGP)

Atmosferik Geçirgenlik

GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ: UZAY BİLMECESİ

TÜRKİYE DE AMATÖR ASTRONOMİ ÇALIŞMALARI

DAY 2009 etkinliklerini sayfasındaki etkinlikler bağlantısı altından izleyebilirsiniz! İçindekiler:

Samanyolu ve Gökadalar. Emrah Kalemci Sabancı Üniversitesi

Perseid Göktaşı Yağmuru: Ağustos

GÖK CİSİMLERİNİ TANIYALIM

GENEL AÇIKLAMA. 1. Bu kitapçıkta, 6. Sınıf Fen Bilimleri dersi Ünite Değerlendirme Sınavı bulunmaktadır.

Prof. Dr. Ceyhun GÖL. Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı

NOT: Güneş, gündüz görülebilen tek yıldızdır. Bir ısı ve ışık kaynağıdır. Ayrıca güneş orta sıcaklıkta ve orta büyüklükte bir yıldızdır.

T.C. ONDOKUZ MAYIS ÜNĐVERSĐTESĐ GÖZLEMEVĐ

Uzaydaki Gözümüz Neler Görüyor? Hubble ın Gözüyle

SU Lise Yaz Okulu. Samanyolu ve Diğer Gökadalar

Bölüm 6. Güneş Sisteminin

ASTRONOMİ TARİHİ. 2. Bölüm Antik Astronomi. Serdar Evren 2013

ÖĞRENME ALANI : FĐZĐKSEL OLAYLAR ÜNĐTE 5 : IŞIK (MEB)

GÜNEŞ SİSTEMİ. 1-Havanın bulutsuz olduğu bir günde gökyüzüne gece ve gündüz baktığımızda neler görürüz?

KUTUP IŞINIMI AURORA.

ÜNİTE 8 DÜNYAMIZ VE EVREN

DAY 2009 un ANLAMI VE ÖNEMİ

OPTİK Işık Nedir? Işık Kaynakları Işık Nasıl Yayılır? Tam Gölge - Yarı Gölge güneş tutulması

YILBAŞI FIRSATLARI. Kampanya Süresi: 6 hafta Kampanya Başlangıç Tarihi: Salı Kampanya Bitiş Tarihi:

GÖKADAMIZ SAMANYOLU GÖKADASI

POZLAMA VE TEMEL ELAMANLARI

WorldWide Telescope Kullanım Kılavuzu

GÖKYÜZÜNDE HAREKET. Ünal Ertan Sabancı Üniversitesi. 19 Şubat 2011

Teleskop Seçim Rehberi

Bitkisel Araştırmalarda Görüntü İşleme Teknikleri. Cengiz Sancak

OPTİK. Işık Nedir? Işık Kaynakları

Güneş ve Ay Tutulmaları: Nasıl ve Neden Olur?

GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ: UZAY BİLMECESİ EVREN:

PowerSeeker teleskoplar iki yıllık sınırlı bir garantiye sahiptir. Ayrıntılar için adresindeki internet sitemize bakın

Dünya, Güneş ve Ay'ın Şekli;

GENEL AÇIKLAMA. 1. Bu kitapçıkta, 7. Sınıf Fen Bilimleri dersi Ünite Değerlendirme Sınavı bulunmaktadır.

TELESKOP SEÇİMİ. Astronomi: Jay Smith; arkaplanda: Tony Hallas; ürün görselleri: Celestron

TEMALARIMIZ UZAY VE GEZEGENLER DÜNYA GÖKYÜZÜ İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ HAFTASI YERLİ MALLARI VE TUTUM HAFTASI YENİ YIL

5. Bölüm Diyafram ve Örtücünün Fotoğrafa Etkileri

Yıldızımız GÜNEŞ. Serdar Evren. Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü

GÜNEŞ SİSTEMİ. SİBEL ÇALIK SEMRA SENEM Erciyes Üniversitesi İstanbul Üniversitesi

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DÜNYA SINIFI HAFTALIK DERS PROGRAMI

ASTRONOMİ TARİHİ. 3. Bölüm Mezopotamya, Eski Mısır ve Eski Yunan da Astronomi. Serdar Evren 2013

BARTIN BİLSEM. Gözlemevi ve Planetaryum Kurulumu Ön Raporu

GÖKADAMIZ SAMANYOLU. Serdar Evren Astronomiye Giriş II

Adımlar: A Windows to the Universe Citizen Science Event. windows2universe.org/starcount. 29 Ekim 12 Kasım, 2010

Gökyüzünde Işık Oyunları

Almina Ö. : Çok büyük bir gezegen vardır ve onun halkası vardır. Ali A. : Astronotlar uzayda giderken ayakta kalmazlar,uçarak giderler.

UAK Ulusal Astronomi Kongresi Erzurum 5-9 Eylül TÜRKSAT Gözlemevinde Gerçekleştirilen GEO Kuşak Uydu Gözlem Faaliyetleri

KÜMELER. Serdar Evren Astronomiye Giriş II

RASATHANEMİZİ TANIYALIM. Ankara Üniversitesi Rasathanesi

MADDE VE IŞIK saydam maddeler yarı saydam maddeler saydam olmayan

ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 5 : IŞIK

3 Kasım 2013 Hibrit Güneş Tutulması

Güneş Sistemi. Araş. Gör. Dr. Şeyma Çalışkan Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi

İNCE KENARLI MERCEK ŞEKİLLERİ Uç noktaları ince, orta noktaları şişkin olan mercekler ince kenarlı merceklerdir.

Işık. F. mak. Yansıyan ışık Nesne (3-Boyutlu) İmge Uzayı (2-Boyutlu)

Renkler Test Çözümleri. Test 1'in Çözümleri. Kırmızı renkli kumaş parçası mavi ışığı yansıtmadığı. için siyah görünür.

Mercekler Testlerinin Çözümleri. Test 1 in Çözümleri

AST101 ASTRONOMİ TARİHİ

Etkinlikleri adresine gönderirseniz websitemizdeki etkinlik takviminde duyurulacaktır. İçindekiler:

BAŞLANGIÇ. Travel Scope teleskop iki yıllık sınırlı bir garantiye sahiptir.

RENK İLE İLGİLİ KAVRAMLAR

10. Sınıf. Soru Kitabı. Optik. Ünite. 5. Konu Mercekler. Test Çözümleri. Lazer Işınının Elde Edilmesi

Türkiye de Astronomi, Astrofizik ve Uzay Bilimleri Çalışmalarının Bugünü ve Geleceği

AST404 GÖZLEMSEL ASTRONOMİ HAFTALIK UYGULAMA DÖKÜMANI

1.Fotoğraf, Işıkla Resmetmek ve Fotoğraf Makinesi. 2.Pozlama ve Kontrol Sistemleri. 3.Objektifler ve Görüntü Estetiği. 4.

Öğretim Yılı Merkezi Ölçme-Değerlendirme I.Dönem Sonu 6.Sınıf Fen ve Teknoloji Ders Sınavı Sınav Başlama Saati:08:30 Tarih:22 Ocak 2007

RADYO ASTRONOMİ. Nazlı Derya Dağtekin

7.ÜNİTE:GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ

Yıldızların Uzaklıkları

Bölüm 5. Gezegenlerin Gökyüzündeki Hareketleri

CELESTRON YAZ KAMPANYASI

2017, tutulma ve meteor yağmuru yılı olacak

Transkript:

HERKES İÇİN ASTRONOMİ ve ASTRONOMİ FOTOĞRAFÇILIĞI Alp Batman, Ferhat Şirin ve Nermin Şirin Ali Kuşçu Amatör Astronomi Topluluğu ÖZET Amatör astronomi, mühendislik ve temel bilimler ve sosyal bilimler gibi çok farklı alanlarla ile doğrudan ilişkili olduğundan her yaştan, her meslekten insanların hayat boyu zevkle uğraşabilecekleri bir hobidir. Genelde amatör astronomi ile ilgilenmeye başlayan insanlar bilgi açıklarını çok hızlı bir şekilde kapatma ihtiyacı duyarlar. Bu noktada, doğru bir başlangıç yapmak, hayal kırıklığına uğramaları en aza indirmek açısından çok önemlidir. Bu bildiride, kuruluş amaçlarından biri amatör astronomiyi halka sevdirmek ve yaymak olan Ali Kuşçu Amatör Astronomi Topluluğunun yaptığı aktivitelerden edindiği deneyimler anlatılacaktır. Ayrıca topluluğun, astronominin önemli bir kolu olan astronomi fotoğrafçılığı konusunda yaptığı çalışmalar verilecektir. Bu bildirinin amaçlarından biri de, ister gözlem isterse astronomi fotoğrafçılığı konusunda olsun astronomiden beklentilerin fazla masraflara girilmeden de karşılanabileceğini ve bundan da zevk alınabileceğini göstermektir. SUMMARY Amateur Astronomy is a nice hobby for everyone. It is related to many branches of science such as engineering, social and fundamental sciences. Generally, first of all the person who is interested in Amateur Astronomy needs many useful information about it. The most important thing is to start in a right way. Ali Kuscu Amateur Astronomy club was built for this requirement. The aim of our club is to help someone to love astronomy and start astronomy rightly. This paper consists of a guide for beginners and describes how to use a camera in astronomy. It is called astrophotography. This paper tells our experiences about astrophotography and shows you our photos. You can take some ideas from them. One of the aims of this paper is to show people right way to start astronomy and whatever their finance condition are, they can meet their requirements and learn Astronomy and be happy. First of all, look to the sky, see Milky Way, be happy, be curious to learn more information about astronomy. 1. GİRİŞ Astronomi, her yaştan, her meslekten insanların hayat boyu zevkle uğraşabilecekleri bir hobidir. Astronominin güzelliği ve gizemi, profesyoneller kadar amatörce astronomi ile uğraşanların da zevk alarak bu hobi ile ilgilenebilmelerinde yatar. Bu hobiyi yapabilmeniz için sahip olmanız gereken tek şey gizemli şeylere olan ilgi ve biraz astronomi bilgisidir. Bunu da sürekli okuyarak, araştırarak yapabileceğiniz aşikardır. Astronominin zevki gizemli gecelerde yapılan entelektüel tartışmalar ve bilimsel gözlemlerden çıkar. Birçok insanın ilk tepkisi telefona sarılıp onları eğitecek birilerini veya bir yerleri aramak olur (örneğin kulüp, gözlemevi, herhangi bir kurs veya planetaryum gibi). Bu bir dereceye kadar teşvik edici ve yardımcı olabilir ama çoğu zaman,

zaman kaybından başka bir şey değildir. Başkaları size anlamadığınız konuları açıklamakta yardımcı olabilir ama size her şeyi öğretemez. Eğer başvuracak bir yeriniz yoksa iş başa düştü demektir. Bütün bilgilere tek başınıza ulaşacaksınız, gözlemleri kendiniz yapacaksınız. Bunu sadece siz kendi başınıza yapabilirsiniz. Astronomi, kitaplar okuyarak ve kendi kendini eğiterek öğrenilen bir hobidir.[1] İnternet in Günlük hayatımıza iyiden iyiye girmesi ile Astronomi konusunda ulaşılabilecek kaynak sayısı artmıştır. Metrelerce çaplı teleskoplardan saatlerce poz verilerek çekilen fotoğraflara rahatlıkla ulaşılabilmektedir. Bu fotoğrafları gören ve astronomi ile ilgilenmeye başlayan biri, yeteri kadar araştırma yapmazsa, bir teleskop o resmini gördüğü cisimleri aynı şekilde teleskopla da görebileceği yanılgısına düşer. Bir çok hobiye başlamak için büyük miktarda paraya ihtiyaç vardır. Fakat astronomi böyle bir başlangıç ücreti ne ihtiyaç duymayan nadir hobilerden biridir. Tersine, büyük miktarda para harcamak sizi doğru yola sokmaz. Amatör astronomiye başlayanların yaptığı en büyük hata bu işe başlamak için çok büyük miktarlarda para harcamanın onları sonuca hızlı ve kesin bir şekilde ulaştıracağını düşünmeleridir. [1] Bu bildirinin amacı amatör astronomiye yeni başlayanların astronomiden beklentilerini yönlendirmek ve ileride hayal kırıklığına uğrama olasılıklarını azaltmaktır. Bunu da Ali Kuşçu Amatör Astronomi Topluluğu olarak edindiğimiz deneyimleri aktararak yapmaya çalışacağız. 2. ALİ KUŞÇU AMATÖR ASTRONOMİ TOPLULUĞU (AKAT) Ali Kuşçu Astronomi Topluluğunu (AKAT), astronomiyle amatör olarak ilgilenen bir grup insanın 1997 yılında internet aracılığıyla birbirlerini bulması ile oluştu. Grubumuzun ismi İstanbul da yaşamış olan ilk Gökbilimci olan Ali Kuşcu dan gelmektedir. [2] Ali Kuşçu'nun doğum yeri kesin belli olmamakla birlikte 15.yy başlarında Semerkant'ta doğduğu kabul edilmektedir. 16 Aralık 1474 'de ölmüştür ve mezarı Eyüp Sultan Türbesi Yanındadır. Babası Uluğ Bey'in Doğancıbaşısı olduğundan "Kuşçu" lakabıyla anılmaktadır. [3] 3. AMATÖR ASTRONOMİYE BAŞLARKEN Konuya girmeden, bir amatör astronom ne yapar sorusunun cevabını vermekte yarar vardır. Bir amatör astronom; Gözle, dürbünle ve teleskopla gökyüzünü incelerler. Güneş ve Ay Tutulmalarını gözler Gökbilim Fotoğrafçılığı yapar Kuyruklu Yıldız Avcılığı yapar Değişen Yıldızları Gözler Amatör astronomiye doğru olarak başlayabilmek için aşağıdaki adımların atılmasında yarar vardır.

İlk önce Gökbilim konusunda kaynaklar edinin. Ülkemizde bu konuda en etkin kaynaklar Tübitak tarafından çıkarılmaktadır. Eğer değişik astronomi topluluklarının veya Üniversitelerin kaynaklarına erişebiliyorsanız onlara erişin Gözlem yapmaya başlayın.gözlem demek önce başınızı yukarı kaldırmakla başlar. Yani ilk başta hiçbir yardımcı alet kullanmadan sadece gözünüz ile gökyüzünü tanımaya başlayın ve edineceğiniz bir gök atlası ile yıldızların gruplarını keşfedin. Bunları deftere çizerek taslaklar yapın gelecekte bu taslaklar size yardımcı olacaktır. Bölgenizde bulunan değişik gökbilim toplulukları ile bağlantıya geçin. Orada edineceğiniz yeni bilgiler ile yapmak istediklerinizi tespit edin. İlk başta dürbün edinin ve onunla gökyüzünü daha iyi tanıyın Neden Dürbün? Dürbün astronomiye başlangıç aracı olarak idealdir. Kullanımı kolay ve basittir. Çünkü çok geniş bir alanı görebilirsiniz. Dürbün vasıtası ile takımyıldızları ve bunları oluşturan yıldızları rahatlıkla görebilirsiniz. Ay ın kraterlerini denizlerini görebilirsiniz, Jüpiter'in dört büyük ayının konumunu bulabilir, parlak bulutsuları gözlemleyebilirsiniz. Artık sizin de teleskop alma vaktiniz geldi.çok araştırın çevrenizdeki Teleskop sahipleri ile görüşün ve okumuş olduğunuz kaynaklardan ne yapmak istediğinize karar verin ve ona uygun Teleskop seçin. Bu konuda size Gökbilim Toplulukları yön gösterecektir. 4. GÖZLEM ARAÇLARI Eğer teorik olarak çalışmıyorsanız (Astronomiye başlayanların çoğu bunu istemez). astronomi acık havada yapılan bir hobidir. Bunun da temelini gözlem oluşturur. Başlıca gözlem araçlarını göz, dürbün ve teleskop olarak sıralayabiliriz. 4.1. GÖZ İlk gözlem aracımız; gözümüzdür. Gözlem için yüzümüzü Gök e çevirmek yeterlidir. Işık kirliliği olmayan ortamda, Samanyolu içindeki ve dışındaki yıldızların parlaklığı gözlerinizi kamaştıracaktır. Muhtemelen kendinizi mutlu hissedeceksiniz. Samanyolu, Orion, Ülker, Jüpiter, Mars, Satürn hatta Andromeda yı bile çıplak gözle görebilirsiniz. Karanlığa uyum sağlamış normal bir insan gözü 1/8 ile 1/4 saniye arasında bir süre ışık biriktirebilir ve çapı yaklaşık 4.5 mm'dir. Ayrıca gözümüzün ayırma gücü 1 yay dakikası kadardır [4]. İnsan gözü 380 nm (Mor renk) ile 700 nm (kırmızı) arasındaki dalga boylarına duyarlıdır. 4.2. DÜRBÜN 50 mm açıklığa sahip olan bir dürbün, normal bir gözün topladığı ışığın 50 kat fazlasını toplar. Dolayısı ile dürbünle gözümüzle göremeyeceğimiz uzak mesafe yıldızları rahatlıkla görebiliriz. 20cm lik teleskop normal insan gözünden 1600 kat fazla ışık toplar. Tablo 1 de göz, dürbün ve teleskop arasındaki bir karşılaştırma verilmiştir.

Amatörlerin kullandığı dürbünler 6x35, 7x50 ve10x50 gibi değerlere sahiptirler. Buradaki ilk rakam büyütme gücü, ikinci rakam ise açıklıktır. Amatör astronomlar dürbünde yüksek büyütmeden ziyade ışık toplama gücüne dikkat ederler. 50mm açıklığa sahip bir teleskop insan gözünden yaklaşık 40-50 kat daha fazla ışık toplar. Yüksek büyütmeli dürbünler sönük cisimleri daha karanlık gösterdiğinden ve elde tutulması güç olduğundan tercih edilmezler Tablo 1. Göz, Dürbün ve Teleskop Karşılaştırma Tablosu ALET BÜYÜTME AÇIKLIK PARLAKLIK SINIRI (KADİR) Çıplak Göz 1x 4 mm 6 Çok iyi göz 1x 8 mm 7 Küçük opera dürbünü 2x 15 mm 8 Büyük opera dürbünü 4x 25 mm 9 Küçük dürbün 8x 40 mm 10 Büyük dürbün 15x 60 mm 11 Küçük Teleskop 20-200x 80 mm 12 4.2.1. DÜRBÜN ALIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ Mekanik Kontrol : Dürbünü elinize alın ve işçilik yönünden kontrolünü yapın. Sonra dürbünü iki ucundan tutun ve yavaşça çevirin. Herhangi bir takırtı sesi gelmemelidir. Dürbün birleşme noktaları dayanıklı ve pürüzsüz olmalıdır. Her iki göz için odaklanma : Dürbün göz yuvalarını teker teker ve beraberce hareket ettirin. Her iki gözünüz için odaklanmayı yapınız. Kaplama Kontrolü : Dürbünün içine ışık düşürerek cam yüzeyde kaplama hatası ve leke olup olmadığını kontrol ediniz (toz önemli değil). Objektif lensinin önünden ve arkasından yansıyan ışığa bakın. Bu biraz yukarıdan ve arkadan olmalı. Eğer lens yansıtmayan bir tabaka ile kaplanmış ise yansımalar mavi, pembe, yeşil.olacaktır. Beyaz değil. Prizmanın ilk yüzeyinden gelen 3. yansımayı görene kadar dürbün ile dolaşın. Bu beyaz yerine renkli olacaktır. Kaplanmış lensler, ışığın iletimini ve kontrasını artırır. Bu astronomide önemlidir. Prizma Kontrolü : Etrafı dürbün ile dolaşın ve muayeneleriniz yapın. Dürbün camını ayağınıza tutun; küçük disk te dürbünün dışından gelen yüzey ışığı görün. Bunlar göz bebek çıkışlarıdır. Eğer 4 tane gölge köşeye sahipse ve bunlar yuvarlak yerine kare şeklinde ise prizma iyi değildir. Bu, bazı prizmaların ışığı kestiğini gösterir. İyi bir dürbünde bu köşelerin yuvarlak ve parlak olması gerekir. Göze uygunluk : Dürbünde göz gövdesinin gözünüze uygunluğunu kontrol edin. Odaklama her göz için ayrı ayrı yapılmalıdır.

Çift Görüntü kontrolü : İki gözünüzle dürbünle tek noktaya bakın. Çift görüntü görüyorsanız veya göz yorgunluğu hissediyorsanız, dürbün ayarsızdır. İyi test için; dürbün yuvasından bakın ve gözünüz için ayar yapın. Seçtiğiniz bir cisme bakarken, dürbünü gözünüzden birkaç cm uzaklaştırın. Görüntü çift olmamalıdır. Oluyorsa bu hatadır. Gözümüz bunu otomatik olarak düzeltmeye çalışacaktır. Göz bu düzeltmeyi yapmadan önce, kısa bir süre çift görme olursa bu normaldir. 4.3. TELESKOP 4.3.1. TELESKOP TÜRLERİ [6] Temelde 3 çeşit teleskop türü vardır: Mercekli Teleskoplar: Herkesin ilk anda aklına gelen teleskop türüdür. Gözlemlenen nesneden yansıyan ışığın uzun bir tüpün ucundaki bir mercekten geçtikten sonra direk olarak tüpün öteki ucundaki okülere gelmesi esasıyla çalışır (Şekil 1). Şekil 1. Mercekli Teleskop Aynalı Teleskoplar: Sir Isaac Newton tarafından geliştirildikleri için Newtonian olarak da bilinirler. İçbükey bir ayna ışığı toplamak için kullanılır ve başka düz bir aynadan yansıyan ışık okülerden çıkar (Şekil 2). Şekil 2. Aynalı Teleskop Katadioptrik Teleskoplar: Bu tip teleskoplar hem ayna hem de lens kullanırlar (Şekil 3). 2 popüler çeşidi vardır: Schmidt-Cassegrainler ve Maksutov-Cassegrainler. Katadioptrik tür teleskoplar aynalı ve mercekli teleskopların avantajlarını bir araya toplayarak, her türlü amaç için kullanılabilecek bir teleskop türü oluştururlar.

Şekil 3. Katadioptrik Teleskop 4.3.2. TELESKOPLARLA GÖREBİLECEKLERİNİZ [7,8] Ne gördüğünüz bir çok faktöre bağlıdır. En önemli faktör kullandığınız teleskopun açıklığıdır.astronomiye yeni başlayanların çoğu önemli olanın teleskopun büyütme oranı olduğunu zanneder. Gerçekte görüntünün kalitesini teleskop açıklığı belirler. Şekil 4 te 2 inch ile 4 inclik iki teleskop aynasının boyut bakımından karşılaştırması yapılmıştır. Şekil 5 te ise 2 ve 4 inçlik teleskopların görüntülerinin karşılaştırılması vardır. Şekil 4. 2 ve 4 iki teleskop aynasının görünüşü

Şekil 5. 2 ve 4 iki teleskop ile alınan görüntüler Diğer önemli faktörler ise optik kalite, altlığınızın (teleskop ayaklarının) sağlamlığı, görüş açıklığı, bulunduğunuz yer, baktığınız nesnenin aydınlığıdır. Ay: Dünyamızın en yakın komşusu olan ay aslında sandığımızdan çok daha fazla gizeme sahiptir. Aya bakarken onun pastel-gri renginden, üstündeki irili ufaklı bir çok kraterlerinden, uzun nehir benzeri yarıklarından ve dağlarından çok zevk alabilirsiniz. Ay tutulması olayı ise insanın nefesini kesecek güzelliktedir. Güneş: Eğer uygun güneş filtreleri kullanırsanız, güneş gözlemlemek için çok değişik bir nesnedir. Güneş lekeleri bir çok insanın ilgisini çeker. Gökyüzünün en ilginç olaylarından biri olan güneş tutulmasını ise bir çok amatör astronom dünyanın çeşitli yerlerine giderek izler. Gezegenler: Her gezegenin kendine göre özellikleri vardır. Jüpiter in kırmızı lekesi ve beyaz bulutumsu kuşağı gözlemek için çok ilginçtir. Satürn ün halkaları, Venüs ve Merkür ün ay benzeri safhaları, Mars ın gizemli yapısı amatör astronomların gözlemleri için çok çekici nesnelerdir. Yıldız Kümeleri: Açık ve kapalı olmak üzere 2 çeşit yıldız kümesi çeşidi vardır. Açık kümeler birbirlerinden uzak ve dağınık dururlar. Kapalı yıldız kümeleri ise milyonlarca yıldızın bir paket gibi bir araya gelmesinden oluşur. Nebulalar: Nebulalar parıldayan gaz kümeleridir ve 2 çeşidi vardır:

1. Gezegenimsi nebulalar: Küçüklerdir ve top benzeri yapıdadırlar. Yıldız patlamalarından arta kalan gaz bulutları olduğu sanılmaktadır. 2. Diffüz nebula: Geniş ve şekilsiz toz ve gaz bulutlarıdır. Galaksiler: Dünyamızdan çok uzakta bulunan ve milyarlarca yıldızdan oluşan yıldız adalarıdır. Bir çok şekilde olabilirler Kuyruklu Yıldızlar: Gezegenlerden koptukları sanılan ve güneş sistemimizin etrafında geniş bir yörüngede dolaşan donmuş parçalardır. Güneşe yaklaştıkça, ısının ve güneş rüzgarlarının etkisi ile buharlaşarak toz ve gazdan bir kuyruk oluştururlar. Çift Yıldızlar: Ortak bir çekim merkezinde dolanan yıldız çiftleridir. Genelde yıldızlar değişik renklerdedir.teleskopun ayırma gücünü gösteren cisimlerdir. 5. ASTROFOTOĞRAFİ Astrofotoğrafçılık astronomiyle uğraşan herkesin yakından ilgilendiği bir hobidir. Çünkü teleskopla bir nesneyi incelerken onu fotoğraftaki kadar güzel renkli ve kaliteli göremezsiniz. Bunun nedeni gökyüzündeki nesnelerin fotoğraflarının uzun poz süreleri ile çekilmesidir. Bir insan gözü 1/8 ile 1/4 saniye arasında bir süre ışık biriktirebilir. Oysaki bir fotoğraf filmi için belli bir üst sınır yoktur. Farklı dalga boylarındaki ışıkları geçiren filtreler kullanılarak gözün görme kapasitesinin çok dışında fotoğraflar çekilebilir. Fotoğraf çekerek yeterince uzun bir pozlama süresi verilebildiğinde, normalde görülmeyen gök cisimleri de görülebilir hale gelebilir Güzel gök cismi fotoğrafı çekebilmek için çok yüksek büyütmeli teleskoplara ihtiyaç yoktur. Önemli olan poz süresince fotoğraf makinesini dünyanın dönüş eksenine paralel ve aynı hızda çevirmektir. Fotoğrafın kalitesi için fotoğraf makinesine bağlanan teleskopun büyütme gücü arttıkça bu paralel hareketin de duyarlılığını arttırmak gereklidir. Sadece fotoğraf makinesinin objektifini kullanarak ve ahır kapısı (barn door)[9] gibi basit bir teknikle çok başarılı fotoğraflar çekmek mümkündür. Astronomi fotoğrafçılığına başlangıç için bir 35 mm refleks fotoğraf makinası film olarak ta 400 asa diapozitif film yeterlidir. 6. GÖKYÜZÜNDE GÖRÜP FOTOĞRAFINI ÇEKEBİLECEĞİMİZ ÇİSİMLERDEN BAZILARI Güneş: Parlak olduğu için fotoğraflaması en kolay cisimlerden biridir. Tam güneş tutulması hariç, güneş ışınlarını bozmazdan zayıflatan bir filtre kullanımı zorunludur. Genelde, güneş koranasını gösteren oldukça pahalı H-Alfa filtrelerinin yanı sıra ince film filtreler kullanılır. Bu tip filtrelerle güneş lekeleri çekilebilir. Şekil 6 da ince film filtre kullanılarak 4.5 inçh bir aynalı teleskop yardımı ile çekilmiş bir güneş lekesi fotoğrafı gözükmektedir. Objektif önüne filtre koyarak yapılan fotoğraf çekimlerinde dikkat edilecek husus, filtre ile objektif arasında güneş ışınlarının birkaç kez yansıyarak çift görüntü oluşturmasının önlenmesidir.

Ay: Güneşten sonraki en parlak gök cismi olduğundan uzun süreli pozlamaya ihtiyaç duyulmadan fotoğraflanacak bir gök cismidir. Astronomi fotoğrafçılığına yeni başlayanların çektikleri ilk fotoğraflar arasında çoğunlukla ay resimleri vardır. Sanıldığının aksine ay resimleri Dolunay değil ayın hilal ve hilale yakın dönemlerinde daha iyi çıkar. Bunun sebebi de kraterlerin yandan gelen ışıkla daha belirgin olmasıdır. Ay tutulması sırasında renkli filtreler kullanılarak güzel ay fotoğrafları çekilebilir. Şekil 7 de 500mm f:6.3 aynalı objektif ve yeşil filtre kullanılarak çekilmiş bir ay tutulması fotoğrafı vardır. 50-500 mm lik objektifler kullanılarak Ay-gezegen veya yıldız yakınlaşmaları fotoğraflanabilir. Şekil 8 de 500 mm objektifle 100 ASA film ve 10 s poz süresi verilerek çekilmiş Ay-Venüs yakınlaşması görülmektedir. Şekil 6. Güneş lekesi (14.08.2004) Şekil 8. Ay-Venüs yakınlaşması (13.06.2002) Şekil 7. Ay-tutulması (21.01.2000) Şekil 9. Satürn (22.08.1993) Gezegenler: Güneş sistemimizdeki gezegenlerin uranüs, neptün ve pluton haricindekileri parlaklıkları nedeni ile kısa süreli pozlamalarla fotoğraflanabilirler. Venüs ün evreleri, Mars ın kutup takkeleri Jüpiter in uyduları ve enine kuşakları Satürn ün halkaları küçük bir teleskop yardımıyla rahatlıkla fotoğraflanabilir. Şekil 9 de 4.5 bir teleskop ve bir handycam kamera kullanılarak çekilmiş bir satürn resmi, Şekil 10 da 8 bir teleskop ve webcam yardımıyla çekilmiş bir jüpiter resmi ve Şekil 11 de 4.5 bir teleskop yardımıyla dijital fotoğraf makinesi (4 s poz süresi) kullanılarak çekilmiş bir Mars resmi görülmektedir.

Şekil 10. Jüpiter(09.04.2005) Şekil 11. Mars (26.08.2003) Takım Yıldızlar ve Samanyolu. Takım yıldızların ve Samanyolu nun fotoğrafının çekilmesi geniş açılı objektifler gerektirdiğinden kolaydır. Bu tip fotoğraflar takipsiz veya az hassas takipli mekanizmalarla gerçekleştirilebilir. Gökadalar, Bulutsular. Bize ulaşan ışıkları zayıf ve görünür açıları küçük olduğundan çekilmesi en zor cisimlerdir. Hassas bir takip mekanizması ve uzun sureli pozlama gerektirirler.şekil 12 de Andromeda (M31) gökadasının 135 mm objektif ile 15 dakikalık bir poz süresi sonunda alınmış bir fotoğrafı, Şekil 13 te ise 50 mm objektif ile 30 dakikalık bir poz süresi ile çekilmiş Kuzey Amerika nebulası ( NGC 7000) gözükmektedir. Şekil 12. M31 (22.06.2003) Şekil 13. NGC 7000 (16.08.2001) 7. SONUÇLAR Astronomi ile herkes ilgilenebilir. Elinizdeki malzemeler ile gözlem yapabilirsiniz, fotoğraf çekebilirsiniz. Günümüzde, kolaylıkla internetten ve kütüphane kaynaklarından yararlanarak, merak ettikleriniz hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Sizin gözlemledikleriniz; en heyecan verici gözlemdir. Çünkü bakan sizsiniz. Teleskopunuz ile

Hubble görüntüsünü göremediğiniz için ilk baştaki hayal kırıklığı yaşayabilirsiniz. Ama sonra gökyüzü ne olan hayranlığınız, bilginiz arttıkça artacak ve merak ettiklerinizi öğrenme hevesiniz de artacaktır. Yaşadığımız zaman diliminde, gökyüzü olaylarına tanık olmak istiyorsanız, bu fırsatı kaçırmayın. Koşullarınız ne olursa olsun başınızı gökyüzüne çevirin ve bakın, öğrenme hevesinizi asla kaybetmeyin. Yaşadığımız zaman dilimi, astronomi dilimine göre çok kısa. İyi değerlendirelim. KAYNAKLAR [1] http://www.akat.org/sizin_icin/dogru_astronomi.html [2] http://www.akat.org/ast_tarihinden/ali_kuscu.html [3] http://www.akat.org/akat.html [4] http://www.science.ankara.edu.tr/astronomy/astro/turkce_ast/ders/genel_ders/win_ders11.html [5] Muzaffer Özkaya, Aydınlatma Tekniği, İTÜ Elektrik- Elektronik Fak. Ofset baskı atölyesi 1985 [6] Telescopes for Astronomy, Celestron International, 1996 [7] Patrick Moore,Gezegenler Kılavuzu, Tübitak Yayınları, 1996 [8] M.E. Bakich, Fifteen things you need to know before buting a telescope, Astronomy, June 2005 [9] http://www.jlc.net/~force5/astro/atm/barndoor/barndoor.html ÖZGEÇMİŞLER M. Alp BATMAN 1965 yılında İstanbul 'da doğdu. 1987 yılında İ.T.Ü. Elektrik-Elektronik Fakültesi Elektrik Mühendisliği Bölümünü, 2000'de İTÜ. Fen Bilimleri Enstitüsünde Doktora öğrenimini bitirerek Doktor ünvanı aldı. Halen İ.T.Ü. Elektrik-Elektronik Fakültesi Elektrik Mühendisliği Bölümünde çalışmaktadır. 1997 yılında kurulan Ali Kuşçu Amatör Astronomi Topluluğunun kurucu üyelerindendir. Ferhat ŞİRİN 1965 yılında İstanbul 'da doğdu. 1987 yılında Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümünü, 1992'de İTÜ. Fen Bilimleri Enstitüsünde Yüksek Lisans öğrenimini bitirerek Yüksek Mühendis ünvanı aldı. Halen kurucusu olduğu Nefer Elektronik Ltd. de çalışmaktadır. 1997 yılında kurulan Ali Kuşçu Amatör Astronomi Topluluğunun kurucu üyelerindendir.

Nermin ŞİRİN 1966 yılında Zonguldak ta doğdu. 1987 da İ.T.Ü. Elektronik ve Haberleşme Müh. Bölümünü bitirdi. 1989 da da Marmara Üniversitesi Contemporary Management lisans üstü programını bitirmiştir. Halen kurucusu olduğu Nefer Elektronik Ltd. de çalışmaktadır. 1997 yılında kurulan Ali Kuşçu Amatör Astronomi Topluluğunun kurucu üyelerindendir.