1992 yılına gelindiğinde çevresel endişelerin sürmekte olduğu ve daha geniş kapsamlı bir çalışma gereği ortaya çıkmıştır. En önemli tespit; Çevreye rağmen kalkınmanın sağlanamayacağı, kalkınmanın ihmal edilmesi ile çevrenin korunamayacağı dır. Bu nedenle çevre ve kalkınma konuları birlikte, dengeli ve sürdürülebilir bir şekilde ele alınmalıdır.
Zirvenin sonunda elde edilen çıktılar şunlardır: Çölleşme İle Mücadele Sözleşmesi Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi
Sözleşme Haziran 1992 imzaya açılmış ve 1994 yılında yürürlüğe girmiştir. 2001 yılında Marakeşte gerçekleştirilen 7. Taraflar Konferansında (COP.7), Sözleşmenin Ek-I listesinde yer alan diğer taraflardan farklı bir konumda olan Türkiye nin özel şartlarının tanınarak, isminin EK-I de kalarak EK-II den silinmesi yönünde karar alınmıştır. Türkiye, Sözleşmeye 24 Mayıs 2004 tarihi itibariyle taraf olmuştur.
Sözleşme kapsamında ülkeler 3 gruba ayrılmıştır: Sözleşme Listeleri Ülkeler Sorumluluklar Ek-1 OECD + AB + PEGSÜ (*) (41 ülke) Türkiye (Özel şartları tanınarak) Emisyon Azaltımı Ek-2 OECD + AB-15 (24 ülke) Türkiye (hariç) Teknoloji Transferi ve Mali Destek Sağlamak Ek-1 Dışı Diğer Ülkeler (Çin, Hindistan, Pakistan, Meksika, Brezilya, ) Yükümlülükleri yok (*) PEGSÜ: Pazar Ekonomisine Geçiş Sürecindeki Ülkeler (Doğu Bloku Ülkeleri) 6
BMİDÇS Ek 1 Avustralya, Avusturya, Beyaz Rusya, Belçika, Bulgaristan, Kanada, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, AB, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İzlanda, İrlanda, İtalya, Japonya, Litvanya, Lihtenştayn, Letonya, Lüksemburg, Malta, Monako, Hollanda, Yeni Zelanda, Polonya, Portekiz, Romanya, ABD Rusya Fed., İspanya, İsveç, İsviçre, Norveç, Slovakya, Slovenya Türkiye, Ukrayna, İngiltere, Ek 2 Avustralya, Avusturya, Belçika, Kanada, Danimarka, Hollanda, AET, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Norveç, İzlanda, İrlanda, İtalya, Japonya, Lüksemburg, Yeni Zelanda, Portekiz, İspanya, İsveç, İsviçre, İngiltere, ABD
Kyoto Protokolü; 1997 yılında imzaya açılmış ve 2005 yılında yürürlüğe girmiştir. Protokole 192 ülke ve 1 Ekonomik Topluluk (AB) taraftır. BMİDÇS nin sera gazı emisyonlarının azaltılmasına veya sınırlandırılmasına yönelik hukuki açıdan bağlayıcı belgesidir. Protokolün Ek-B listesinde yer alan ülkelerin toplam sera gazı emisyonlarını 2008-2012 döneminde (ilk yükümlülük dönemi), 1990 yılı (temel yıl) seviyesinin ortalama en az %5 altına indirmesini taahhüt etme zorunluluğu bulunmaktadır.
Türkiye, 26 Ağustos 2009 tarihi itibari ile Kyoto Protokolü ne resmen taraf olmuştur. 9
Türkiye, Protokolün EK-B listesinde yer almamıştır. Türkiye nin ilk yükümlülük döneminde sayısallaştırılmış sera gazı emisyon azaltım yükümlülüğü yoktur.2.yükümlülük dönemi müzakereleri devam etmektedir. 10
Uluslararası Müzakereler Ortak Vizyon Uyum Azaltım Finans Teknoloji Transferi
BALİ EYLEM PLANI (COP-13, 2007) KOPENHAG MUTABAKATI (COP-15, 2009) CANCUN (Meksika) ANLAŞMASI (COP-16, 2010) GÜNEY AFRİKA- DURBAN (COP 17, 2011)
1- Ortak Vizyon 2- Azaltım.Tüm gelişmiş ülkelerin azaltım taahhütleri. - Gelişmekte olan ülkelerin azaltım faaliyetleri 3- Uyum 4- Teknoloji Transferi 5- Finansman
7-18 ARALIK 2009 Ülkemiz Sn. Cumhurbaşkanımızın himayesinde; İlgili kamu kurumları, Üniversiteler, İş dünyası, Yerel yönetimler, Sivil toplum kuruluşları 115 kişilik bir heyet ile katılım sağlamıştır.
Artan ortalama küresel sıcaklığın 2 C nin altında tutulması, EK-I ülkelerinin sera gazı emisyonu 2020 hedeflerini ; EK-I Dışı ülkelerin ise, ulusal programlarına uygun azaltım faaliyetlerini (NAMAs) Sekretarya ya iletmesi, Afrika, Az Gelişmiş Ülkeler ve Küçük Ada Devletlerinin uyum faaliyetlerinin finansmanına öncelik verilmesi,
Gelişmekte olan ülkelerin uyum ve azaltım faaliyetlerinin finansmanı için 2010-2012 periyodunda 30 milyar $, 2012-2020 arasında yıllık 100 milyar $ Kopenhag Yeşil Çevre Fonu nun oluşturulması, 2015 yılında bu mutabakatın uygulanmasına yönelik değerlendirmenin yapılması,
Türkiye Sn. Bakanımızın nezaretinde; İlgili kamu kurumları, Üniversiteler, İş dünyası, Yerel yönetimler, Sivil toplum Kuruluşları ile birlikte 80 kişilik bir heyet ile katılım sağlamıştır. 17
Küresel sıcaklık artışının 2 C derece ile sınırlandırılması, Gelişmiş ülkeler (Ek I): Ekonomileri genelinde sayısal azaltım hedefleri Düşük karbonlu büyüme planları ve stratejileri Gelişmekte olan ülkeler (Ek-Dışı) Destek talep edilen NAMA lar ve sağlanan destekler için kayıt sistemi kurulması Ulusal programlara uygun azaltım faaliyetleri Düşük Karbonlu Büyüme Planları ve Stratejileri teşviki
Yeşil İklim Fonu: Taraflar; gelişmekte olan ülkelere kısa dönemde (2012) 30 milyar dolar, uzun dönemde ise (2012-2020) 100 milyar dolar finansman yardımı yapma konusunda anlaştı. İklim değişikliğine uyum konusunda Cancun Uyum Çerçevesi kurulmasına karar verildi. Taraflar Teknoloji İcra Komitesi ve İklim Teknoloji Merkezi ve Ağı kurulması konusunda anlaşmaya vardı.
Konferansa; 5413 ü ülke resmi heyeti olmak üzere toplam 12489 kişi konferansa katılım sağlamıştır. Ülkemiz; Kalkınma Bakanı Sayın Cevdet YILMAZ başkanlığında Bakanlığımız, diğer ilgili kamu kurumları, özel sektör, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinde oluşan 42 kişilik bir resmi heyetle katılım sağlamıştır.
Konferans sonucunda; 2012 yılı sonunda ilk yükümlülük dönemi bitecek olan Kyoto Protokolü sonrasında uluslararası iklim değişikliği rejimini şekillendirmek üzere ülkeler bir kararlar paketi üstünde anlaşmaya varmıştır.
Durban Güçlendirilmiş Eylem Platformu Geçici Çalışma Grubu oluşturulmuştur. 2013 te başlayacak olan Protokolün II. Yükümlülük Döneminin 5 yıl veya 8 yıl olmasına karar verilmiştir. 2020 yılında yürürlüğe girecek olan protokolle bütün ülkelere sorumluluk verilecektir.
2020 yılı itibari ile yıllık 100 Milyar ABD Dolarına ulaşması hedeflenen Yeşil İklim Fonu kurulmuştur. 2012 yılından itibaren faal hale gelecek İklim Teknoloji Merkezi ve Ağı nın yapısı belirlenmiştir. İklim değişikliğine uyum konusunda küresel koordinasyonu sağlayacak Uyum Komitesi kurulmuştur.
Türkiye, kendi özel durumunu 26/CP.7 ve 1/CP.16 çerçevesinde; kararları uyum, teknoloji geliştirme ve transferi, kapasite geliştirme finansman konularında destek sağlanmasına yönelik müzakerelere devam edecektir.