IP 3 ELEKTRİK MOTORLARI ÜÇ FAZLI ASENKRON SİNCAP KAFESLİ IEC 5-315 ELSAN ELEKTRİK SAN. ve TİC. A.Ş.
GENEL BİLGİLER A. STANDARTLAR Bu tipteki motorlarımız aşağıdaki standart ve normlara uygun olarak imal edilmektedir. EN 6003-1 Anma değerleri ve performans IEC 3-9 Ses seviye limitleri IEC 3- IEC 3-5 IEC 3-6 IEC 3-7 IEC 3-8 B. MEKANİK ÖZELLİKLER Yapısal özellikleri Verim ve kayıp ölçme yöntemleri Koruma derecesi sınıflandırması (IP kodları) Soğutma yöntemi (IC kodları) Yapı ve montaj düzenlemeleri (IM kodları) Bağlantı ucu işaretlemeleri ve dönüş yönü IEC 3-1 IEC 3-1 IEC 7-1 IEC 85 Kalkış performansı Titreşim sınırları ve ölçümü Ayaklı motor ölçüleri ve çıkış değerleri Yalıtım sınıflandırması ve ısıl değerlendirme IP3 tip motorlarda gövde ve ayaklar çelik, kapak ve flanşlar GG0 kır döküm, pervaneler alüminyum dökümdür. Motorlar gövdedeki yekpare çelik kaldırma kulakları ile rahatça kaldırılabilirler. Koruma Sınıfı Motorlar içten soğutmalı türden olup IP3 - IEC 3-5 koruma sınıfındadır (çapı 1 mm den büyük katı yabancı cisimlere karşı ve yağmura karşı korunmuş motor). Bu tür motorlar kapalı yerlerde ve aşırı tozun bulunmadığı ortamlarda güvenlikle kullanılabilirler. Soğutma Soğutma, motorun arka tarafında bulunan pervanenin gövde içinde dolaştırdığı hava vasıtasıyla temin edilir. Dönüş yönünün soğutmaya tesiri yoktur. Rulmanlar (Yataklar) Motorlarımız; eksenel, radyal ve kombine yükleri en iyi taşıyacak, uzun ömürlü ve genellikle emsallerinden daha büyük rulman yataklarla donatılmışlardır. Mil Normalde taşan mil ucu sadece motorun ön tarafındadır. Talep halinde çift mil çıkışlı motorlar da üretmekteyiz. Taşan mil ucu kaması gömme tip kamadır. Mil ucuna takılacak kaplin, kasnak vs. çakılmasında sıyırarak çatlamaya yol açmaz. Klemens (bağlantı) kutusu Klemens kutusu motorun üst kısmına monte edilmiştir. İstek halinde sağ veya sol tarafa da monte edilebilir. Klemens kutularında, gövde tiplerine göre bir veya iki adet kablo giriş rakoru mevcuttur. Klemens tablalarında, yıldız veya üçgen bağlantıyı mümkün kılacak 6 terminal bulunur. Isıtıcılar Aşırı rutubetli ortamlarda çalışacak motorlarda, istek üzerine ve ilave ücrete tabi olarak, gövde içinde nemin yoğunlaşmasını önleyecek (anti condensation) ısıtıcılar takabiliyoruz. 1
GENEL BİLGİLER C. ELEKTRİK BİLGİLERİ Gerilim ve frekans Motorlarımız 380 V, 50 Hz e göre üretilir. Şebeke geriliminin 380 V'tan ± %5 farklı olması motorun çalışmasını etkilemez. Standart 50 Hz motorlar, 380 V - 60 Hz şebekeye bağlanacak olursa devir %0 artar, moment aynı oranda azalır, güç sabit kalır. Gerilim de frekans oranında yükselirse devir %0 artar, moment yaklaşık sabit kalır, güç yaklaşık %0 artar. Fabrikamızda istek üzerine değişik gerilim ve frekanslarda motor imal edilmektedir. Yalıtım (İzolasyon) sınıfı IP3 tipi motorlar güçlerine göre F veya H yalıtım sınıfında imal edilirler. F yalıtım sınıfında izin verilen en yüksek sürekli sıcaklık 155 o C, H sınıfında ise 180 o C dir. Yol verme Şebeke ve diğer elemanlar müsait olduğu takdirde bütün motorlarımıza direkt yol verilebilir. Bu tür yol vermede kalkış momenti yüksektir (nominal momentin -3 katı). Buna karşılık kalkış akımı da çok büyüktür (nominal akımın -7 katı). Yüksek akımın sebep olabileceği mahzurlar bakımından IP3 motorlara yıldız-üçgen yol verilmesi daha uygundur ve genellikle tercih edilir. Yıldız-üçgen yol vermede, kalkış momenti ve akımı, direkt yol vermedeki değerlerinin yaklaşık 1/3 üne düşer. Güç Katalogda belirtilen güç değerleri, nominal gerilim ve frekansta, azami 0 C ortam sıcaklığında ve deniz seviyesinden en çok 1000 m yükseklikte, devamlı çalışma (S1) rejiminde motor milinden alınan mekanik gücü ifade eder. Ortam sıcaklığının veya rakımın yukarıdaki değerlerden farklı olması halinde aşağıdaki tablolarda gösterilen düzeltme faktörleri uygulanır. Ortam Sıcaklığı Düzeltme faktörü k 1 30 C 35 C 0 C 5 C 50 C 55 C 60 C 1,07 1,0 1,00 0,95 0,91 0,86 0,80 Rakım Düzeltme faktörü k 1000m 000m 3000m 000m 5000m 1,00 0,9 0,87 0,80 0,77 ÖRNEK Nominal (etiket) gücü Ortam sıcaklığı Rakım 110 kw 5 C 000m Nominal gücü 110kW olan motorun yukarıdaki çalışma şartlarında vereceği gerçek güç şudur: P= k 1 x k x P n = 0,95 x 0,9 x 110= 98, kw Motorlarımız TS 3067 de öngörülen ani aşırı moment ve geçici aşırı yüke dayanacak şekilde tasarımlanmıştır.
GENEL BİLGİLER VERİM VE GÜÇ FAKTÖRÜ Tablolarda gösterilen verim ve güç faktörü değerleri motorların tam (nominal) güçte, nominal gerilim ve frekanstaki değerleridir. Motor nominal gücünün üstünde veya altında yüklendiği takdirde verim ve güç faktörü değerleri değişir. Aşağıdaki cetvellerde nominal yüke göre %50, % ve %15 kademeli yükleme durumlarındaki kabaca verim ve güç faktörü değerleri verilmiştir. VERİM % Tam yüke göre GÜÇ FAKTÖRÜ Tam yüke göre 50% % 100% 15% 50% % 100% 93 95 9 93 0,85 0,9 0,9 9 9 93 9 0,8 0,91 0,93 91 93 9 91 0,83 0,90 0,9 90 9 91 90 0,8 0,89 0,91 89 91 90 89 0,8 0,88 0,9 88 90 89 88 0,79 0,87 0,89 87 89 88 87 0,78 0,86 0,88 86 88 87 86 0,77 0,85 0,87 85 87 86 85 0, 0,8 0,86 0,73 0,8 0,85 15% 0,9 0,9 0,93 0,9 0,91 0,90 0,89 0,88 0,87 0,86 Misal: 55 kw - 1500 1/dak. motorun tam yükteki verimi %91, güç faktörü 0,87 dir. Yukarıdaki cetvellere göre bu motorun verimi %50 yükte %90, % yükte %9, %15 yükte %90 dır. Güç faktörü ise %50 yükte 0,77, % yükte 0,85, %15 yükte 0,88 dir. Elektrik koruması Motorların elektrik-termik koruması sigortalar, termik röleler (veya şalterler) ve termistörlerle yapılır. Sigortalar motoru, kabloyu, röle ve şalterleri kısa devrelere karşı koruma görevi üstlenirler ancak tek başlarına motoru aşırı yüklenme ve aşırı ısınmalara karşı koruyamazlar. Termik röleler (veya şalterler) ise motorun nominal akımına ayarlanır, aşırı yükleme ve aşırı akım halinde devreyi keserek motoru korurlar. Ancak aşırı yükleme dışında bir takım etkenler de motorun yanmasına sebep olabilir; iki faza kalma, soğutmanın azalması veya ortadan kalkması, aşırı ortam sıcaklığı veya irtifa, aşırı sıklıkta kalkış-duruş gibi. Bu gibi hallerde, termistörler hariç yukarıda bahsedilen tedbirler motoru koruyamazlar. Termistör ile koruma Motorun termik korunmasında en iyi yol sargılar arasına yerleştirilen ve doğrudan sargı ısısından referans alan termistörlerdir. Termistörlerin avantajı, doğrudan sargı ısısından etkilendikleri için, aşırı ısınmaya sebep olan faktör ne olursa olsun, sargıları yanmaktan korumalarıdır. IP3 motorlarda PTC termistör ve koruma rölesi standart verilmektedir. 3
KAREKTERİSTİK ÖLÇÜLER TİP IP3 5 Ma IP3 5 M IP3 50 Ma IP3 50 M IP3 80 Ma IP3 80 M IP3 80 Mc IP3 315 S IP3 315 M IP3 315 L KUTUP SAYISI A AB B BB C K HA H HD HC LB L F GD D GA E 356 36 311 371 19 19 1 5 58 33 60 6 60 780 18 11 65 69 70 860 60 6 0 890 65 18 11 800 90 06 85 39 10 168 3 1 50 65 77 65 65 69 10 57 536 19 90 190 1 80 677 55 785 95 18 11 65 69 10 1 80 85 170 57 536 19 90 190 1 80 677 55 50 980 18 11 65 69 10 1 80 85 170 57 536 19 90 190 1 80 677 55 890 1030 18 11 65 69 10 06 88 905 10 508 60 57 16 8 16 315 730 606 105 1195 590 508 10 15 10 0 1 70 7,5 10 5 1 90 95 170 0 1 70 7,5 10 5 90 95 1 170 80 85 8 16 100 106 10 R xpg36 xpg36 xpg36 xpg8 RULMANLAR MOTOR TİPİ 5 50 80 315 KUTUP SAYISI ÖN TARAF 631 631 ( veya NU 31 ) ( veya NU 316 ) 6317 ( veya NU 317 ) 6319 ( veya NU 319 ) ARKA TARAF ÖNEMLİ NOT: Katalogdaki değerleri, boyutları ve konstrüksiyonu ihbarsız değiştirme hakkımız mahfuzdur. 6313 6315 6315 6318
İŞLETME DEĞERLERİ Motor Tipi Anma Gücü kw HP 380 V'da Anma Akımı (A) I N Anma Hızı (1/dak) Güç Faktörü Cosϕ Verim % Kalkış Akımı I K /I N Anma Momenti (Nm) M N Kalkış Momenti M K /M N Devrilme Momenti M D /M N Takribi Ağırlık (kg) 3000 1/dak KUTUP 380 50 Hz IP3 5Ma- 5 60 89 9 0,89 86, 5,3 16,0, 300 IP3 5Ma- 55 10 95 0,89 90, 5,9 177,9,,5 30 IP3 5M- 100 139 937 0,9 91, 5,8 3,9,,5 360 IP3 50M- 100 13 965 0,9 88,6 5,7 1,6 1,8 0 IP3 50M- 90 15 167 960 0,88 93,1 5,9 90,,3,6 70 IP3 80Ma- 110 150 07 960 0,88 91,8 6, 35,9,,1 85 IP3 80M- 13 180 960 0,9 91, 7, 5,9,5 600 IP3 80Mc- 160 0 90 960 0,9 93, 6, 516,,3 690 IP3 315S- 00 70 385 965 0,8 9 8 6, 3, 3,6 735 IP3 315M- 50 30 73 965 0,85 9, 8 805, 3, 3,8 800 IP3 315L- 315 8 586 965 0,86 95 7 1.01,6 1,8,1 880 1500 1/dak KUTUP 380 50 Hz IP3 5Ma- 55 106 155 0,87 91,1 361,0 1, 1,6 50 IP3 50Ma- 100 15 170 0,85 9,5, 87, 1,6 1,8 355 IP3 50M- 90 15 17 170 0,86 9,7,7 58,7 1, 1,6 10 IP3 80Ma- 110 150 13 1 0,8 93,6, 71, 1,3 1,6 500 IP3 80M- 13 180 50 170 0,86 93,1,6 857,6 1,5 1,7 610 IP3 315S- 160 0 30 189 0,86 93,7,7 1.06, 1, 1,8 70 IP3 315S- 00 70 377 178 0,86 93,6 5,3 1.9,3 1,9 1,8 800 IP3 315M- 50 30 51 186 0,88 95,6 5,3 1.606,7 1,7 1,9 910 IP3 315L- 315 8 593 178 0,8 96.035, 1,6 1030 ÖNEMLİ NOT: Katalogdaki değerleri, boyutları ve konstrüksiyonu ihbarsız değiştirme hakkımız mahfuzdur. a, b, c : Gövde ölçülerini, S, M, L : Ayak ölçülerini temsil eder. a : Kısa gövde b : Orta gövde c : Uzun gövde S : Kısa ayak M : Orta ayak L : Uzun ayak 5
MOTORUN PARÇALARI 1 MOTOR GÖVDESİ 1 STATOR VE SARGILAR 13 3 ROTOR 1 MOTOR MİLİ 15 5 KAMA 16 6 ÖN DIŞ BİLYA KAPAĞI 17 7 ÖN RULMAN DAYAMA RİNGİ 18 8 ÖN RULMAN 19 9 ÖN KAPAK 0 10 ÖN İÇ BİLYA KAPAĞI 1 11 ÖN GRESÖRLÜK ARKA DIŞ BİLYA KAPAĞI ARKA RULMAN DAYAMA RİNGİ ARKA RULMAN ARKA KAPAK ARKA İÇ BİLYA KAPAĞI ARKA GRESÖRLÜK PERVANE PANJUR KLEMENS KUTUSU KLEMENS KUTUSU KAPAĞI KLEMENS TABLASI ELSAN ELEKTRİK SAN. ve TİC. A.Ş. BÜRO & FABRİKA Fabrika Cad. 1. Sok. No: 0 Etimesgut - 06790 ANKARA Tel: 0.31. 09 9 (5 Hat) Faks: 0.31.3 1 38 http://www.elsanas.com.tr İSTANBUL TEMSİLCİLİK Okçumusa Cad. Midilli Sok. No: /03 Karaköy - 80050 İSTANBUL Tel: 0.1.5 36 96 Faks: 0.1.3 06 80 İZMİR TEMSİLCİLİK 1358 Sok. No: 9/B Kahramanlar - 3500 İzmir Tel: 0.3.63 9 6 Faks: 0.3. 53 87 elsan@elsanas.com.tr