KURUMLAR VERGİSİ KANUNU 9. MADDESİNDE TANIMLANAN ZARAR MAHSUBU MÜESSESESİ VE ÖZELGELER IŞIĞINDA DEĞERLENDİRİLMESİ



Benzer belgeler
GEÇMİŞ YIL ZARARLARININ BİLANÇO KALEMLERİNDEN MAHSUP EDİLMESİ HALİNDE BEYANNAME ÜZERİNDE İNDİRİM HAKKI ORTADAN KALKAR MI?

Anahtar Kelimeler: Geçmiş yıl mali zararı, devir, tam bölünme, aynı faaliyete devam şartı, kıst dönem zararı, zarar mahsubu.

Adi ortaklıkların transfer fiyatlandırması mevzuatı açısından değerlendirilmesi

FAALİYETİNİ TERK EDEN BİR MÜKELLEFİN TERK DÖNEMİNE AİT ZARARLARININ MAHSUBU MÜMKÜN MÜDÜR

İTHALAT SONRASI KDV DÜZELTMELERİNDE YENİ MİLAT

SAYI : 2014 / 26 İstanbul,

SİRKÜLER NO: POZ-2008 / 61 İST,

TASFİYEYE GİREN KURUMLARDA GEÇMİŞ YIL ZARARLARININ MAHSUBU

SON DÜZENLEMELER ÇERÇEVESİNDE SİGORTA VE KAMBİYO İŞLEMLERİNDE BSMV UYGULAMASI

5766 sayılı Kanunun 25 inci maddesi ile 6802 sayılı Kanunun 30, 31 ve 47 nci maddelerinde değişiklikler yapılmıştır. Buna göre 6802 sayılı Kanunun;

SİGORTA İŞLEMLERİ İLE KAMBİYO İŞLEMLERİNE İLİŞKİN GİDER VERGİLERİ TEBLİĞİ YAYIMLANDI

6111 SAYILI KANUN İLE YAPILAN DÜZENLEMELER (2) (Madde 6-9)

A. VERGİLENDİRME DÖNEMİ

KESİN MİZAN GÖNDERME ZORUNLULUĞU KALDIRILDI

Matrah Ve Vergi Artırımı (Madde: 5)

403 NO LU VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ YAYIMLANDI

-Satış konusunun taşınmaz, iştirak hissesi, kurucu senetleri,intifa senetleri, rüçhan hakkı olması,

YURT DIŞI İŞTİRAK VE ŞUBE KAZANÇLARINA TANINAN İSTİSNA SONRASINDA YURT DIŞI İŞTİRAK VE ŞUBE ZARARLARININ DURUMU

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)

ADİ ORTAKLIK KASASINDAKİ NAKİT FAZLASININ ORTAKLARA

403 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği

KURUMLAR VERGİSİ KANUNU NDA YER ALAN 5/1-H İSTİSNASI

Özelge: Şirket hissedarlarına ait arsanın kiralanarak arsa üzerine yapılacak binanın inşaasına ilişkin harcamaların GV ve KDV karşısındaki durumu.

2012 KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİ ÜZERİNDEN HE- SAPLANAN VERGİDEN DÖNEM İÇİNDE ÖDENEN VERGİLERİN MAHSUBU

KURUMLARDA ZARAR MAHSUBU (5520 Sayılı Kanun la Getirilen Yeni Esaslar)

VARLIK BARIŞI OLARAK ADLANDIRILAN KANUNİ DÜZENLEME RESMİ GAZETEDE YAYINLANMIŞTIR

Sirküler, 2016/26. Sayın Meslektaşımız; Konu : Gelir ve Kurumlar Vergisinde Matrah Artırımı Hakkında.

BAZI VARLIKLARIN MÝLLÝ EKONOMÝYE KAZANDIRILMASI HAKKINDA KANUNA ÝLÝÞKÝN GENEL TEBLÝÐ Çarþamba, 17 Aralýk 2008

Elektronik ortamda kesin mizanı vermek mecburiyetinde olanlar bildirimlerini ;

KASA MEVCUDU VE ORTAKLARDAN ALACAKLARA İLİŞKİN HAKLARINDA VERGİ İNCELEMESİ YAPILAN MÜKELLEFLERLE İLGİLİ 6552 SAYILI KANUN KAPSAMINDA DEĞERLENDİRME

SPOR KULÜPLERİNE YAPILACAK BAĞIŞ VE YARDIMLAR. Sayfa1. Mevzuat Yazıları: 2017/09 YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR & BAĞIMSIZ DENETÇİ ASIM GEZER

Faaliyetini Sonlandıran Mükelleflerin Devren KDV si

TRANSFER FİYATLANDIRMASINDA HAZİNE ZARARI. Ramazan BİÇER. I. Giriş

SİRKÜLER RAPOR GİDER VERGİLERİ GENEL TEBLİĞİ. ( Seri No : 86 ) Sirküler Tarihi: Sirküler No: 2008/87

Sirküler Tarihi : Sirküler No : 2011/23 : Matrah Artırımı Hk.

SİRKÜLER RAPOR 2 SERİ NO LU KURUMLAR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ. Sirküler Tarihi: Sirküler No: 2008/53

KATMA DEĞER VERGİSİ KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASINDA KDV İNDİRİMİ VE KARŞILAŞILAN SORUNLAR

Vergi Cennetlerine Yapılan Ödemeler Yurt Dışı Şube ve İştirak Kazançları*

TRANSFER FİYATLANDIRMASINDA HAZİNE ZARARI KAVRAMI VE UYGULAMALI ÖRNEKLERLE DÖNEMSEL AÇIDAN ANALİZİ

BÜLTEN. KONU: 2010 ve izleyen dönemler için, elektronik ortamda kesin mizan bildirimi verme zorunluluğu hk 403 nolu VUK Genel Tebliğ yayınlanmıştır.

Konu: 17 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile Yapılan Açıklamalar.

Kurumlar Vergisi Matrahının Tespitinde Zarar Mahsubu Uygulaması ve Özellik Arz Eden Hususlar

SİNERJİ SİRKÜLER RAPOR

BAZI VARLIKLARIN MİLLİ EKONOMİYE KAZANDIRILMASI HAKKINDA KANUN

TEBLİĞ 5811 SAYILI BAZI VARLIKLARIN MİLLİ EKONOMİYE KAZANDIRILMASI HAKKINDA KANUNA İLİŞKİN GENEL TEBLİĞ (SERİ NO: 1)

Kamu Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması (Matrah & Vergi Artırım)

YURT DIŞINDA ÖDENEN VERGİLERİN MAHSUBU

7143 VERGİ VE DİĞER BAZI ALACAKLARIN YAPILANDIRMASI KANUNU MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI

mali açıklamalar YÖNTEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK ve BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş.

İştirak Kazançları İstisnası Kontrol Edilen Yabancı Şirket

FAALİYETİNE SON VEREN KURUMLARDA DEVREDEN KDV

86 SERİ NO'LU GİDER VERGİLERİ GENEL TEBLİĞ TASLAĞI

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü

BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM LTD. ŞTİ.

SİRKÜLER ( ) Konu: Elektronik Ortamda Bildirilecek Olan Kesin Mizan Bildirimi nin Gönderilmesinde Uygulanacak Usul ve Esaslar.

SİRKÜLER 2016/14. : Nakit Sermaye Artırımında Kurumlar Vergisi İndirimine İlişkin Tebliğ Yayımlandı.

SORU 1) 22 Kasım 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5811 sayılı Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Kanun un amacı nedir?

Sözkonusu Maddede; yurtdışındaki kıymetlerin beyanına imkan sağlanmış, yurtiçindeki varlıklarla ilgili bir düzenlemeye yer verilmemiştir.

Özelge: Yurt dışı mukimi 硸rmalardanشى alınan hizmetlerin gelir ve kurumlar vergisi ile KDV karşısındaki durumu ve belge düzeni hk.

Ö z e t B ü l t e n Tarih : Sayı : 2017/48

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. (Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)

DESTEK DOKÜMANI. Ürün : GO PLUS / TIGER PLUS / TIGER ENTERPRISE Bölüm : Genel Muhasebe / E-Beyannameler 1/10

SİRKÜLER İstanbul, Sayı: 2012/36 Ref: 4/36

6736 Sayılı Kanun Kapsamında Matrah ve Vergi Artırma İlişkin Hükümler Sirküler

3) Beyan Edilen, Bildirilen Varlıklar Üzerinden Ödenecek Vergi Tutarı ve Ödenen Verginin Gider Kabul Edilebilme Durumu;

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü

6736 SAYILI KANUN İLE BAZI VARLIKLARIN MİLLİ EKONOMİYE KAZANDIRILMASINA İLİŞKİN HÜKÜMLER

Sirküler no: 056 İstanbul, 11 Mayıs 2012

YENİ VARLIK BARIŞI HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER

Özet: Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair (Seri No.17) Tebliğde;

SİRKÜLER 2018/66. c) Yurt dışından elde edilen bazı kazançların gelir veya kurumlar vergisinden istisna edilmesine

KURUMLAR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 1) NDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (SERİ NO: 9)

YATIRIM İNDİRİMİ İLE İLGİLİ GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ YAYIMLANDI

tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır.

KAYITLARDA YER ALDIĞI HÂLDE İŞLETMEDE BULUNMAYAN KASA MEVCUDU VE ORTAKLARDAN ALACAKLARIN BEYANI

Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun

Sirküler no: 013 İstanbul, 3 Şubat 2009

YURTDIŞINDA MUKİM KURUMLARIN TÜRKİYE DEKİ TAŞINMAZ SATIŞLARININ VERGİLENDİRİLMESİ

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2016/34 TARİH: 25/03/2016

alfa ymm İstanbul, 17/08/2009 ALFA GENELGE 2009/32 Konu : Varlık Barışı İçin Yeniden Tanınan İmkan

KOBİ BİRLEŞMELERİNDE İNDİRİMLİ KURUMLAR VERGİSİ ORANI UYGULAMASI. Ali ÇAKMAKCI. Yeminli Mali Müşavir. Bağımsız Denetçi

içinde işletmenin tasfiyesi halinde de bu hükmün uygulanacağı ifade edilmektedir.

Sirküler no: 083 İstanbul, 14 Ağustos 2009

TEBLİĞ. ÖTV tevkifatı uygulaması ihtiyari bir uygulama olmayıp, imalatçılar tarafından tevkifat yapılması zorunludur.

ELEKTRONİK BEYANNAME, Bu makale Şubat 2009 E-Yaklaşım da yayınlanmıştır. PİŞMANLIK, TECİL EDİLEN KDV VE AY KESRİ I. GİRİŞ

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2009/24 TARİH: Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Kanuna İlişkin 2 Seri Numaralı Genel Tebliğ

Arkan&Ergin Uluslararası Denetim ve Y.M.M. A.Ş.

5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu*

mali açıklamalar YÖNTEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK ve BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş.

SİRKÜLER NO: POZ-2018 / 24 İST,

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. (Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)

MENKUL KIYMET SATIŞ KAZANCININ TESPİTİNDE ENDEKSLEME SONUCU OLUŞAN ZARARLARIN MAHSUBU MÜMKÜN MÜDÜR?

KİRA GELİRİ İLE İLGİLİ BİLİNMESİ GEREKENLER

VARLIK BARIŞI. kların n Milli Ekonomiye. M. Yavuz Öner KPMG Vergi Bölüm Direktörü

ISI YALITIMI VE ENERJİ TASARRUFU SAĞLAMAYA YÖNELİK HARCAMALARIN GİDER YAZILABİLME DURUMU?

6736 Sayılı Kanun Kapsamında Varlık Barışı Sunumu Sirküler

MUHTASAR VE PRİM HİZMET BEYANNAMESİ HAKKINDA:

C) I-II-III D) IV-III

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2017/48

Transkript:

KURUMLAR VERGİSİ KANUNU 9. MADDESİNDE TANIMLANAN ZARAR MAHSUBU MÜESSESESİ VE ÖZELGELER IŞIĞINDA DEĞERLENDİRİLMESİ 1. GİRİŞ FURKAN SÜZER furkan.suzer@moorestephens.com.tr 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 9. maddesinde zarar mahsubu kavramı açıklanmıştır. Bu madde ile tanımlanan zarar mahsubu uygulaması kurumlar vergisi mükellefleri açısından büyük önem taşımaktadır. Zarar mahsubu uygulaması, geçmiş yıllar zararlarının mahsubu, KVK 20. maddesi çerçevesinde devralınan kurumların zararlarının mahsubu ve yurtdışı faaliyetlerden doğan zararların mahsubu olarak üç ayrı şekilde meydana gelmektedir. Aynı zamanda bazı özel durumlarda da zarar mahsubu kavramı karşımıza çıkmaktadır. Örneğin, iş ortaklıklarının ve adi ortaklıkların zarar mahsubu, mükelleflerin rızaen kar beyan etmesi halinde zarar mahsubu, özel hesap döneminden normal hesap dönemine geçişlerde zarar mahsubu ve 6111 sayılı kanun kapsamında matrah artırımından faydalanılan yıllara ait zararların mahsubu gibi. Bu yazıda kanun maddesinin uygulanması açısından maddenin lafzı ve ruhu ile tebliğ ve özelgeler dikkate alınarak uygulama hakkında bilgi verilmeye çalışılacaktır. 2. GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARININ MAHSUBU KVK 9. maddesinin 1. fıkrasının A bendinde 5 yıldan fazla nakledilmemek ve önceki dönem beyannamelerinde ayrı ayrı gösterilmiş olması şartıyla geçmiş yıl zararlarının kurumlar vergisi beyannamesinde indirim konusu yapılabileceği belirtilmiştir. Mahsup yapılabilecek zararların mali zarar niteliğinde olması gerektiği, beyannamede gösterilen zararlar açıklamasından anlaşılmaktadır. Bu sebeple bilanço üzerinde izlenen zarar tutarlarının zarar mahsubu uygulaması açısından bir önemi bulunmamaktadır. Geçmiş yıl zararlarının beyannamelerde ayrı ayrı belirtilmesinden maksat, geçmiş yıl zararının üzerinden 5 yıl geçmesini önlemek ve kar olduğu dönemde hangi dönemin veya dönemlerin mahsup edildiğinin takibini sağlamaktır. Beyannamelerde gösterilmeyen geçmiş yıl zararları ile ilgili İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 11.05.2011 tarih ve 493 sayılı özelgede 1, 2007 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde indirim hakkı olduğu halde, kurum kazancından düşülmeyen 2006 yılı zarar tutarının, izleyen yıllarda indirim konusu yapılmasının mümkün olmadığı ve 2007 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde düzeltme yoluyla bu indirimin kullanılamayacağı yönündedir. Bu özelgede verilen görüşle, mali idarenin zarar mahsubunda vergi matrahının belirlenmesinde belirsizliğe neden olacak keyfi uygulamaları ortadan kaldırmak amacında olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Nitekim İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının 09.06.2011 tarih ve 679 sayılı özelgesinde 2 de aynı görüş tekrar 1 (İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, 2011) 2 (İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, 2011)

edilmiştir. Özelgede ayrıca, önceki yılın beyannamesinde gösterilmeyen geçmiş yıl zararının, ilgili yıl beyannamesinde mali zarar beyan edilmesinden dolayı düzeltme beyanı ile düzeltilerek cari yıl beyannamesinde indiriminin yapılmasının mümkün olacağı belirtilmiştir. Geçmiş yıl zararlarının indirimi ile ilgili bir diğer önemli özelge ise, Bursa Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilmiş olan 23.11.2010 tarih ve 64 numaralı özelgedir 3. İlgili özelgede, parça parça geçmiş yıl zararını mahsup eden bir mükellefe kar beyan ettiği dönemde geçmiş yıl zararlarını imkan bulunmasına rağmen oluşan kardan tamamiyle mahsup etmeyip parça parça mahsubunu gerçekleştirdiği için, gelecek yıl beyannamelerinde kalan geçmiş yıl zararlarını mahsup edemeyeceği belirtilmiştir. Bu açıklamalara istinaden, kurumların geçmiş yıllar zararlarının takibini iyi yapmalarının, telafi edilemeyecek sonuçlar doğurmasını önlemek açısından önemli olduğu ortadadır. 3. DEVRALINAN KURUMLARIN ZARARLARININ MAHSUBU KVK 20. maddesi çerçevesinde devralınan kurumların, devir tarihi itibari ile özsermaye tutarını geçmeyen zararları ile geçmiş yıl zararlarının, tam bölünme niteliğinde olanlarda ise devralınan özsermaye tutarını geçmeyen ve devralınan kıymetle orantılı geçmiş yıl zararlarının kurum kazancından aşağıdaki şartları taşıması halinde indirilebileceği belirtilmiştir; 1) Son beş yıla ilişkin kurumlar vergisi beyannamelerinin süresinde verilmiş olması, 2) Devralınan kurumun faaliyetine devir veya bölünmenin meydana geldiği hesap döneminden itibaren en az 5 yıl süreyle devam edilmesi. KVK 1 seri no lu tebliğin 9.2.1. no lu bölümünde ise, özsermaye tutarının VUK 192. maddesine göre belirlenmesi gerektiği belirtilmiş olup, özsermaye tutarı negatif olan kurumların devralınması halinde bu kurumlara ait zararların indiriminin yapılmasının mümkün olmadığı açıklanmıştır. Mezkur kanunun 9. maddesi ile devir ve bölünme işlemlerinde zarar mahsubu yapılabilmesi için aynı faaliyete devam şartı getirilmiştir. Bu şart, mülga 5422 sayılı Kanunun mükerrer 14 üncü maddesinde yer alan aynı sektörde faaliyet gösterme şartından daha dar kapsamlı bir şart olup devralan kurumların devir veya bölünmenin meydana geldiği tarihten itibaren en az 5 yıl süreyle, devralınan veya bölünen kurumların faaliyetlerini devam ettirme zorunluluğu bulunmaktadır. 3 (Bursa Vergi Dairesi Başkanlığı, 2010)

Konu ile ilgili olarak İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 14.11.2007 tarihli 23973 sayılı özelgede 4, devralınan kurumun faaliyetinin 5 yıl içinde arızi hale getirilerek kısmen durdurulması veya sona erdirilmesi durumunda zarar mahsubunun mümkün olmayacağı belirtilmekte ve bu şartların oluşması durumunda gerekli düzeltme işlemlerinin yapılarak yersiz zarar mahsubu nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler için vergi ziyaı doğacağı açıklanmaktadır. Bu açıklamalara istinaden devir sonrası devralınan kurumların faaliyetlerinin aynen devam ettirilmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Kanun koyucunun buradaki maksadı, vergiden kaçınma amacına yönelik kötü niyetli devralmaların önüne geçmektir. Diğer taraftan, Adana Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilmiş olan 21.11.2011 tarih ve 95 numaralı özelgede 5, nevi değişikliği sonrası faaliyet konusunu değiştiren bir kuruma geçmiş yıl zararlarının indirilmesinin mümkün olmayacağı belirtilmiştir. Söz konusu özelgede belirtilen görüşe göre, şirket nevi değişikliğine gitmek isteyen mükellefler açısından faaliyet değişikliğinin de yapılması geçmiş yıl zararlarının mahsup edilebilme imkanını ortadan kaldırmaktadır. Devir ve birleşme hallerinde zarar mahsubu konusunda önemli bir diğer husus, devralınan kuruma ait kıst dönem zararlarınının mahsubudur. İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilmiş olan, 16.09.2010 tarih ve 86 sayılı özelgede 6, fesih olan kurumun 01.01.2009 09.04.2009 kıst dönem faaliyet zararının devralan kurum tarafından, geçmiş yıl zararı olarak 2009 yılı beyannamesinde gösterilmek şartıyla indirilmesinde bir sakınca bulunmadığı belirtilmiştir. 4. YURTDIŞI FAALİYETLERDEN DOĞAN ZARARLARIN MAHSUBU Kurumların yurtdışı faaliyetlerinden zarar doğması halinde, bu zararların kurum kazancından indirilebilmesi KVK 9-b maddesinde belirtilen koşullar dahilinde mümkün bulunmaktadır. Ancak öncelikle bu zararların indirilebilmesi için mahiyetinin, kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlardan olmaması gerekir. Buna göre, kurumların KVK 5/1-g maddesi ve 5/1-h maddesi kapsamında yurtdışında oluşan zararlarının bu madde kapsamında indirilebilmesi mümkün bulunmamaktadır. Türkiye de indirim konusu yapılan yurtdışı zararların ilgili ülkede mahsup edilmesi veya gider yazılması halinde, Türkiye de beyannameye dahil edilecek yurtdışı kazancının, mahsup veya gider yazılmadan önceki tutar olacağı 1 seri no lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde ayrıca belirtilmiştir. 4 (İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, 2007) 5 (Adana Vergi Dairesi Başkanlığı, 2011) 6 (İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı, 2010)

Kurumların yurtdışı faaliyetlerinden doğan zararlarını, Türkiye de beyan ettikleri kazançlardan indirebilmeleri için yurtdışında faaliyette bulundukları ülkenin vergi kanunlarına göre beyan ettikleri vergi matrahlarını (zarar dahil) her yıl o ülke mevzuatına göre denetim yetkisini haiz kuruluşlara incelettirip rapora bağlatmaları ve bu raporun aslı ile birlikte tercüme edilmiş bir örneğini Türkiye deki ilgili vergi dairesine vermeleri şarttır. Ayrıca söz konusu denetim kuruluşlarınca hazırlanan rapor ekinde yer alacak vergi beyanları ile bilanço ve gelir tablosunun, yabancı ülkelerdeki yetkili makamlara onaylatılması zorunludur. İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilmiş olan 08.05.2007 tarih ve 9340 numaralı özelgede 7 2002, 2003, 2004 ve 2005 hesap dönemlerinde kar edip, 2006 hesap döneminde zarar eden tam mükellef bir kurumun, son beş yıla ait raporlarını ilgili yıllarda bağlı olduğu vergi dairesine ibraz etmiş olması halinde, 2006 hesap dönemine ilişkin yurtdışı zararlarını, Türkiye de kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarla ilgili olanlar hariç olmak üzere, indirim konusu yapması mümkün bulunmaktadır denilmektedir. Devamında ise, Ancak, mükelleflerin söz konusu raporları ilgili vergi dairesine ibraz etmemiş olmaları halinde ise bu dönemlere ilişkin raporların zararın mahsup edileceği ilgili dönemde ibraz edilmesi de yeterli olacaktır şeklinde açıklama yapılmıştır. Faaliyette bulunulan yabancı ülkede denetim yetkisine haiz bir denetim kuruluşunun olmaması halinde ise, yabancı ülke yetkili mercileri tarafından onaylanmış beyanname ve mali tabloların birer örneğinin vergi dairesine verilmeden önce, o ülkede bulunan Türk elçilik ve konsoloslukları tarafından, eğer yoksa o ülkede Türk menfaatlerini koruyan aynı mahiyetteki temsilcileri tarafından onaylanmalıdır. Ayrıca bu beyanname ve mali tabloların vergi dairesine verilmeden önce tercüme ettirilmesi de gerekmektedir. Yurtdışı zararlarının mahsubu hususunda en önemli nokta yurtdışında elde edilen kazancın istisna kapsamında olup olmadığıdır. Yine KVK 9-b maddesinde açıkça belirtildiği üzere, yurtdışı faaliyetlerden doğan zararların indirilebilmesi için öncelikle faaliyet sonucu oluşacak kazancın Türkiye de kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlardan olmaması gerekir. Bundan dolayı KVK 5/1-g maddesi ve 5/1-h maddesi kapsamında yapılacak faaliyetler sonucu oluşacak zararların indirilebilmesi bu bağlamda mümkün bulunmamaktadır. 5/1-h maddesi yani, yurtdışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanarak Türkiye de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazançlar kapsamında yapılan faaliyetlerden oluşacak zararların Türkiye de mahsup edilmesine imkan bulunmadığı çok açık ortada iken, 5/1-g maddesi kapsamında aynı sonuç ortaya çıkmamaktadır. Bilindiği üzere, kurumların yurtdışında bulunan işyerleri veya daimi temsilcileri aracılığıyla elde ettikleri kurum kazançları, bu kazançların doğduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az %15 oranında vergi yükü taşıması ve kurumlar vergisi 7 (İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, 2007)

beyannamesinin veriliş tarihine kadar bu kazancın Türkiye ye transfer edilmiş olması halinde vergiden istisna edilmektedir. Ayrıca ana faaliyet konusu finansal kiralama dahil finansman temini, sigorta hizmetlerinin sunulması veya menkul kıymet yatırımı olan kurumlarda, bu kazançların doğduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az Türkiye de uygulanan kurumlar vergisi oranında vergi yükü taşıması gerektiği de belirtilmektedir. Vergi yükünün hesaplanması aşamasında ise, yine KVK 5/1-b bendine göre hesaplanma yapılması gerektiği açıklanmıştır. Bu vergi yükü, bu ülkede ilgili dönemde tahakkuk eden toplam gelir ve kurumlar vergisi benzeri verginin, toplam dağıtılabilir kurum kazancı ile yine bu gelir ve kurumlar vergisi benzeri verginin toplamına oranlanması suretiyle tespit edilmektedir. Kurumların işyerleri ve daimi temilcileri aracılığıyla ilgili dönemde kar elde etmiş olması halinde hesaplama konusunda bir sorun yaşanmamakta iken, zarar durumunda vergi yükü hesaplamalarında sorunlar ortaya çıkmaktadır. Örneğin; 2011 yılında Almanya da bulunan şubesi aracılığıyla faaliyetine başlayan ve yine 2011 yılında faaliyetinden ötürü 100.000 Euro zarar etmiş A şirketinin vergi yükünün hesaplamasında, 0 / 0 + 0 =? gibi bir sonuç ortaya çıkmaktadır. Bu durumda vergi yükünün %0 olduğu düşünülmesine rağmen, gerçekte Almanya da kurumlar vergisi oranı %35-40 arasında değişmektedir. Bu gibi durumlarda, şube veya daimi temsilci vasıtasıyla yurtdışında faaliyete başlayan tam mükellef kurumların, ilk yıllarında ortaya çıkacak zararlarını Türkiye de elde etmiş olduğu kurum kazancından mahsup etmeden önce o ülkedeki vergi oranlarını baz alarak tahmini bir hesap yapması ve vergi yükünü tespit etmesi gerekmektedir. Aksi halde, ilk yıllarda kurum kazancından indirilen yurtdışı zararları dolayısı ile ilerleyen yıllarda oluşacak yurtdışı kurum kazançlarının da istisna edilmesi engellenmiş olmaktadır. Bu durumu destekler nitelikteki İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilmiş olan 16.02.2012 tarih ve 594 sayılı özelgede 8, Öte yandan, Irak taki şubenizin faaliyetlerinden doğan zararın istisna şartları taşınmadığı gerekçesiyle kurum kazancından mahsubunu takip eden dönemlerde kazanç elde etmeniz halinde, bu kazanç süresinde Türkiye ye transfer edilmiş olsa dahi önceki dönemde sağlanamayan vergi yükü şartının, Irak vergi mevzuatında değişiklik yapılmadan takip eden dönemlerde sağlanamayacağı tabidir denmektedir. Bu açıklamalar çerçevesinde kurumların, yurtdışı zararlarını mahsup etmeden önce, faaliyetlerinin kurumlar vergisinden istisna olup olmadığının tespitinin yapılması, ardından gerekli prosedürlerin uygulanması daha doğru olacaktır. 8 (İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, 2012)

5- ZARAR MAHSUBU HAKKINDA ÖNEMLİ OLAN DİĞER HUSUSLAR A) İş Ortaklıkları ve Adi Ortaklıklarda Zarar Mahsubu Kurumların, global ekonominin gelişmesi sonucunda diğer kurumlarla, özellikle uluslararası kurumlarla bir işi yapmak üzere bir araya geldiği durumların sayısında son zamanlarda artış gözükmektedir. Bu ortaklık adi ortaklık şeklinde olabileceği gibi, iş ortaklığı şeklinde de gerçekleşebilmektedir. Kısaca, Borçlar Kanunu na göre sözlü veya yazılı şekle tabi bulunmayan ve tüzel kişiliği bulunmayan ortaklıklara adi ortaklık denmektedir. İş ortaklığı ise genelde belli bir işin yapılmasını ortaklaşa yüklenmek ve kazancını paylaşmak amacıyla kurulan ve bu şekilde mükellefiyet tesis edilmesini talep edenler olarak tanımlanmıştır. Asıl konumuz zarar mahsubu olduğundan iş ortaklıklarının kurulması için hangi unsurları taşıması gerektiği konusuna değinilmeyecektir. 1 seri no lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin 2.5.3. no lu bölümünde işin bitiminde ortaya çıkan zararlar konusuna değinilmiş, adi ortaklıkların kurumlar vergisi mükellefi olmamalarından bahsedilip, dönem sonlarında ortaya çıkan karın veya zararın ortakların hisseleri oranında paylaşarak kendi hesaplarına dahil edecekleri belirtilmiştir. İş ortaklıkları için ise, KVK na göre ayrı bir kurum olarak değerlendirilip, kurumlar vergisi mükellefi sayılmalarından dolayı, faaliyetlerinden doğan kazançların, kurumlar vergisine tabi tutulduğu ve vergi sonrası kazancın ortaklara hisseleri oranında dağıtıldığı açıklamaları yapılmıştır. Ayrıca kurumlar vergisi mükelleflerinin zararlarının, bu mükelleflerin ortaklarınca indirilebilmesinin mümkün olmadığından örnekle, kurumlar vergisi mükellefi iş ortaklıklarının zararlarının da ortakları tarafından indirilebilmesinin mümkün olmayacağı belirtilmiştir. Nitekim Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 20.03.2012 tarih ve 88 numaralı özelgede 9 aynı hususlara değinilerek, özelge talep eden mükellefe girişmiş olduğu iş ortaklığı sonucu ortaya çıkan zararı indiremeyeceği görüşü verilmiştir. Sonuç olarak adi ortaklık şeklinde oluşturulan ortaklıkların zararları kurumlar vergisi mükelleflerince kullanılabilirken, iş ortaklığı şeklinde oluşturulan zararların bu mükelleflerce indirilebilmesi mümkün olmamaktadır. 9 (Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı, 2012)

B) Mükelleflerin Rızaen Kar Beyan Etmesi Durumunda Zarar Mahsubu Bilindiği üzere 5422 sayılı Eski Kurumlar Vergisi Kanunu ile 5520 sayılı Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu zarar mahsubu konusunda birbiriyle benzer unsurları barındırmaktadır. Aynı şekilde, beyan esası konusunda da aynı unsurları taşıyan bu kanunlardan, 5422 sayılı Eski KVK nın 20.maddesinde,...Kurumlar vergisi mükellefin veya vergi sorumlusunun beyanı üzerine tarh olunur... denmektedir. Yine 5520 sayılı KVK nın 14.maddesinde Kurumlar vergisi mükellefin veya vergi sorumlusunun beyanı üzerine tarh olunur... denmektedir. Mükelleflerin bu maddeler doğrultusunda faaliyetlerinden ötürü mali zararı bulunmasına karşılık beyannamelerinde kar beyan etmeleri mümkün bulunmaktadır. Bu durumda bulunan bir mükellefe İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı nca 30.03.2005 tarih ve 6289 sayılı özelge 10 ile cari yılda mali zararı bulunmasına karşılık, rızaen kar beyan etmesi sonucunda, önceki yıllardan devreden geçmiş yıl zararlarını sonraki yıllarda beyan edeceği kurum kazancından mahsup etmesinin mümkün olmayacağı belirtilmiştir. C) Özel Dönemden Normal Hesap Dönemine Geçişte Zarar Mahsubu Vergi Usul Kanunu 174. maddesinde defterler hesap dönemi itibariyle tutulur. denilmiş,...hesap dönemi normal olarak takvim yılıdır diye eklenmiştir. Ayrıca bazı durumlarda,...takvim yılı dönemi faaliyet ve muamelelerinin mahiyetine uygun bulunmayanlar için, bunların müracatı üzerine Maliye Bakanlığı 12 şer aylık özel hesap dönemleri belli edebilir denilerek, hesap döneminin özelleştirilebileceği açıklanmıştır. Bu duruma örnek olacak, İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 29.11.2012 tarih ve 3113 sayılı özelgede 11, hesap dönemine ait değişiklikler nedeniyle aynı takvim yılı içerisinde kıst dönemde dahil olmak üzere birden fazla kurumlar vergisi beyannamesi verilmesi mükelleflerin zarar indirimi uygulamalarında bir değişikliğe yol açmamaktadır denilmekle birlikte, 01.01.2012 tarihi itibariyle normal hesap dönemine geçen bir mükellefe, 01.12.2008 30.11.2009 özel hesap döneminden doğan zararının 2014 yılı da dahil olmak üzere takip eden 5 yıl boyunca indirilebileceği şeklinde görüş verilmiştir. 10 (İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, 2005) 11 (İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, 2012)

D) 6111 Sayılı Kanun Kapsamında Matrah Artırımı Sonucu Zarar Mahsubu 6111 sayılı kanunun 6. maddesinin 9. fıkrasında gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların %50 si, 2010 ve izleyen yıl karlarından mahsup edilmez denmektedir. Diğer taraftan yine aynı kanunun 1 seri no lu genel tebliğinin C bölümündeki açıklamalarda, matrah artırımında bulunulan yıllara ait olmakla birlikte 2009 ve önceki yılların karlarından mahsup edilmiş geçmiş yıl zararlarına yönelik herhangi bir işlem yapılmayacağı belirtilmiştir. Örnek olarak, 2006 yılında 10.000-TL mali zarar, 2007 yılında 12.000-TL mali zarar, 2008 yılında 21.000-TL kar, 2009 yılında ise 15.000-TL mali zarar beyan eden bir mükellef, 2008 yılında beyan ettiği kar tutarından 2006 ve 2007 yıllarından devreden geçmiş yıl zararlarını ((10.000+12.000)-21.000) mahsup etmiş olsun. Bu durumda 2007 yılından devreden 1.000-TL mali zarar olacaktır. Bu mükellefin 2006, 2007, 2008 ve 2009 yılları için matrah artırımından yararlandığı durumda 2010 ve müteakip yıllarda mahsup edebileceği geçmiş yıl zararı tutarı 2007 yılından devreden (1000/2)=500-TL, 2009 yılından devreden (15.000/2)=7.500-TL olmak üzere toplam (7.500+500)=8.000-TL olacaktır. 6) SONUÇ Yazımızda zarar mahsubu uygulamasından faydalanmak isteyen mükelleflerin bu haktan yararlanırken dikkat etmeleri gereken kanun ve ikincil düzey mevzuat düzenlemelerine yönelik bilgi verilmiş, aynı zamanda zarar mahsubu uygulamasında ortaya çıkan farklı durumlar için mali idare tarafından verilen özelgeler paylaşılarak idarenin belirtilen konulardaki yorumları gösterilmeye çalışılmıştır. Mükelleflerin açıklanmaya çalışılan mevzuat ve paylaşılan özelgeleri göz önünde bulundurup, zarar mahsubu uygulamalarına dikkat etmeleri faydalı olacaktır. Nitekim 27.03.2013 tarih 28600 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 425 Sıra No lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile vergi inceleme raporlarının, rapor değerlendirme komisyonları tarafından daha önce Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından verilen özelgeler dikkate alınarak değerlendirileceğine dair açıklama yapılmıştır. Bu açıklama daha önce Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından verilmiş ve başkanlığın havuzunda yer alan özelgelerin önemini daha da artırmaktadır. Yukarıdaki bilgilerin bu makalenin yazıldığı tarihte doğru olduğuna inanmaktayız. Ancak bu bilgilerin kullanılmasından veya kullanılmamasından kaynaklı oluşan veya oluşabilecek zararlardan MBK Grup şirketleri çalışanları, ortakları veya çalışanları ile Moore Stephens ağ firmaları ve çalışanları, hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmeyeceğimizi beyan ederiz. Mart 2014.

KAYNAKÇA İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı (11.05.2011) B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 9-493 İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı (09.06.2011) B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 9-679 Bursa Vergi Dairesi Başkanlığı (23.11.2010) B.07.1.GİB.4.16.16.01-KV-10-16-64 sayılı özelgesi, Bursa: Bursa Vergi Dairesi Başkanlığı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı (14.11.2007) B.07.1.GİB.4.34.16.01/KVK-9 sayılı özelgesi, İstanbul: İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Adana Vergi Dairesi Başkanlığı (21.11.2011) B.07.1.GİB.4.01.16.01-2011-548-KV- 95 sayılı özelgesi, Adana: Adana Vergi Dairesi Başkanlığı İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı (16.09.2010).4.35.16.01-176300-86 sayılı özelgesi, İzmir: İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı (08.05.2007) B.07.1.GİB.4.34.16.01/KVK-9-9340 İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı (16.02.2012) B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 5-594 Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı (20.03.2012) B.07.1.GİB.4.99.16.02- KVK-2-88 sayılı özelgesi, İstanbul: Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı (30.03.2005) B.07.4.DEF.0.34.11/KVK-14-6289 İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı (29.11.2012) 62030549-125[9-2012/198]-3113