İskenderun Körfezi nde Fanyalı Uzatma Ağları ile Dil Balığı Avcılığı*



Benzer belgeler
SAROZ KÖRFEZİ DİP UZATMA AĞLARININ TEKNİK ÖZELLİKLERİ ve YAPISAL FARKLILIKLARI

İSKENDERUN KÖRFEZİ NDE FANYALI UZATMA AĞLARI İLE KARİDES AVCILIĞININ YAPISAL ÖZELLİKLERİ

Gökçeada ve Bozcaada da (Kuzey Ege Denizi) Kullanılan Uzatma Ağlarının Yapısal Özellikleri

İstanbul Kıyı Balıkçılığında Kullanılan Dip Uzatma Ağlarının Teknik Özellikleri

EDREMİT KÖRFEZİ DİP UZATMA AĞLARININ TEKNİK ÖZELLİKLERİ VE YAPISAL FARKLILIKLARI

Rize İlinde Kullanılan Uzatma Ağlarının Teknik Özelliklerinin Belirlenmesi

İstanbul Kıyı Balıkçılığında Kullanılan Pelajik Uzatma Ağlarının Teknik Özellikleri

İzmir Körfezi nde (Ege Denizi) Kullanılan Sürüklenen Pelajik Uzatma Ağlarının Teknik Özellikleri

TÜRKİYE DEKİ KILIÇ (Xiphias gladius), TULİNA (Thunnus alalunga), YAZILI ORKİNOS (Euthynnus alletteratus) AVCILIĞI

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

İskenderun Körfezi nde Bir Balıkçılık Sezonunda Kaybolan Sepet Tuzak Oranı ve Kayıp Nedenleri*

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

İstanbul Gırgır Teknelerinde Kullanılan Ağ Takımların Teknik Özellikleri Üzerine Bir Araştırma

Yarı Zamanlı Küçük Ölçekli Balıkçılığın Sosyo- Ekonomik Analizi, Foça (Ege Denizi)

An investigation on catch composition of trammel nets used in Ordu

Prens Adaları (İstanbul) Kıyı Balıkçılık Av Araçları

Çanakkale Bölgesinde Kullanılan Uzatma Ağlarının Donam Özellikleri ve Balıkçıların Sorunları

Seyhan Baraj Gölü ndeki Ticari ve Sportif Balıkçılığın Sosyo- Ekonomik Analizi

Şekil 280. Kuşadası genel görünümü ve balıkçı tekneleri. Şekil 281. S.S. Kuşadası Su Ürünleri Kooperatifi İdari Binası

Aquaculture Engineering and Fisheries Research

DİP TROLÜ İLE İKİ FARKLI DERİNLİKTE AVLANAN MEZGİT (Gadus merlangus euxinus N. 1840) BALIĞININ AV VERİMİ VE BOY KOMPOZİSYONUNUN DEĞİŞİMİ

Keban Baraj Gölü Kemaliye Bölgesi nde kullanılan av araçları The fishing gears using in Kemaliye Region of Keban Dam Lake

sonuç ve değerlendirme

İzmir Körfezi nde (Ege Denizi) Isparoz (Diplodus annularis L., 1758) un Bir Defada Bıraktığı Yumurta Miktarının Belirlenmesi Üzerine Bir Ön Çalışma

Fatma AYDIN*, Fahrettin YÜKSEL**

Atatürk Baraj Gölü Bozova Bölgesinde Kullanılan Balık Yakalama Aletlerinin Yapısı

Geleneksel ve Kesimli Dip Trol Ağları ile Donam Dirençlerinin Teorik Olarak Hesaplanması

Luciobarbus mystaceus (Pallas, 1814) Avcılığında Kullanılan Farklı Donam Faktörlerine Göre Donatılmış Galsama Ağlarının Seçiciliğinin Araştırılması

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

Keban Baraj Gölü Kemaliye Bölgesi nde Yaşayan Barbus esocinus ve Barbus xanthopterus un Avcılığında Kullanılan Av Araçları

ETA Maritime Science

C.B.Ü. Fen Bilimleri Dergisi ISSN C.B.U. Journal of Science 5.1 (2009) (2009) 19 26

Uzatma Ağlarının Ağ Materyali ve Yapısal Özelliklerinin Türlerin Yakalanabilirliği ve Tür Seçiciliği Üzerindeki Etkisi

Journal of Aquaculture Engineering and Fisheries Research

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

Çizelge 5. Edremit Körfezi su ürünleri kooperatifleri ve üye sayıları (Ceyhan ve diğ. 2006) S.S. Altınoluk Su Ür. Koop.

Anahtar Kelimeler: Seçicilik, Galsama ağı, Gelibolu Yarımadası, Kupes, Boops boops

Kemer Baraj Gölü (Bozdoğan/Aydın) Balık Avcılığının İncelenmesi

19 (2), , (2), , 2007

Antalya Körfezi nde Avcılık İle Yakalanan Balık Türleri ve Bunların İşlenerek Değerlendirilmesi

MUSTAFA KEMAL ÜNIVERSITESI SU ÜRÜNLERI FAKÜLTESI

FARKLI BALIK TÜRLERİNİN FANYALI AĞLAR ÜZERİNDEKİ YAKALANMA KONUMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI*

Su Ürünleri Dergisi Cilt No: 15 Sayı: İzmir-Bornova 1998

Geleceğimiz Ağa Takılmadan Deniz Koruma Alanlarımızı Arttıralım

EGE ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJE KESİN RAPORU EGE UNIVERSITY SCIENTIFIC RESEARCH PROJECT REPORT

Güllük Dalyanı balıkçılığı Fisheries in Güllük Lagoon

Research Article Journal of Maritime and Marine Sciences Volume: 2 Issue: 2 (2016) 20-35

Research Article Journal of Maritime and Marine Sciences Volume: 1 Issue: 2 (2015) 46-52

Dip Trollerinde 40 ve 44 mm Ağ Gözü Uzunluğuna Sahip Pantolon Tipi Torbalarda Seçiciliğin Karşılaştırılması Üzerine Araştırma

KARATAŞ ÖNÜNDE YAŞAYAN (DOĞU AKDENİZ) EKSİ BALIĞI NIN (Leiognathus klunzingeri (STEİNDACHNER, 1898)) BÜYÜMESİ ÜZERİNE BİR ÖN ÇALIŞMA

Eğirdir Gölü nde Monofilament ve Multifilament Sade Uzatma Ağlarının Av ve Ekonomik Verimliliklerinin Karşılaştırılması

Karadeniz de Orta Su Trolü İle Avlanan Pelajik Balıkların Bazı Biyolojik Özellikleri ve Avcılık Verilerinin İncelenmesi

Keban Baraj Gölü Ova Bölgesinde Balıkçılığın Durumu. The Situation of Fisheries in Ova Region of Keban Dam Lake

Doğu Karadeniz de Av Sezonunda Avlanılan Hamsi

KUZEY EGE DENİZİ NDE IŞIKLA BALIK AVCILIĞINA GENEL BİR BAKIŞ

Eğirdir Gölü nde Gümüşi Havuz Balığı, Carassius gibelio (Bloch, 1782) Avcılığında Kullanılan Monofilament Fanyalı Ağların Seçiciliği

Eğirdir Gölü nde Gümüşi Havuz Balığı, Carassius gibelio (Bloch, 1782) Avcılığında Kullanılan Multiflament Fanyalı Ağların Seçiciliği

İzmir Körfezi (Ege Denizi) Urla Yöresinde Trata Balıkçılığı*

SAMSUN-ORDU-GİRESUN İLLERİNDE KULLANILAN SÜRÜKLEME VE ÇEVİRME AĞLARININ TEKNİK ÖZELLİKLERİ. Özet

Samandağ İlçesinde (Hatay) Balıkçılığın Genel Durumu, Sorunları ve Çözüm Önerileri Üzerine Bir Araştırma

Su Ürünleri Fakültesi Lisans Programı (Çukurova Üniversitesi) (Fakülte İkincisi)

İsmet Balık, Hıdır Çubuk. Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü, 32500, Eğirdir, Isparta, Türkiye

Keban Baraj Gölü Çemişgezek Bölgesi Uzatma Ağları Balıkçılığı ve Av Verimi

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Uzmanı Olduğu Bilim Dalları: Tatlısu Algleri Taksonomisi ve Ekolojisi, Limnoloji, Hidrobotanik

ASİ NEHRİ (HATAY) BALIKÇILIK YAPISI

Keban Baraj Gölü nde Yaşayan Barbus rajanorum mystaceus (Heckel, 1843) ün Geri Hesaplama Yöntemiyle Uzunluklarının Belirlenmesi

Annual Catch Diary ( ) of a Swordfish Fishing Vessel in Fethiye Region (Mediterranean)

Marmara Bölgesi Su Ürünleri Kooperatif ve Derneklerinin Lüfer Balıkçılığındaki Rolleri

Türkiye Denizlerinde Kullanılan Sürüklenen Pelajik Uzatma Ağları ve Yasal Düzenlemeler

Kemaliye, Peri ve Göktepe Bölgelerinde Kullanılan Balıkçılık Av Gücü ve Çeşitli Özelliklerin İncelenmesi

KEMER BARAJ GÖLÜ'NDEKİ Cypr nus carpio L., 1758'NUN BAZI BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ

Keban Baraj Gölü (Elazığ, Türkiye) balıkçılık sorunları ve çözüm önerileri

10 HASAN YİĞİT-MERAL SOYLU-SELÇUK UZMANOĞLU

Akdeniz Bölgesi nde Su Ürünleri Avcılığı Yapan Đşletmelerin Sosyo- Ekonomik Analizi *

ANAHTAR SÖZCÜKLER: Tiryaki balığı, Boy-Ağırlık İlişkisi, Gökova Körfezi, Ege Denizi.

Yazışma Adresi: İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi. Avlama teknolojisi Anabilim Dalı Ordu Cad. No: Laleli / İstanbul

Pasif Av Araçları ile Avcılıkta Balık Davranışları

Atatürk Baraj Gölü Bozova Bölgesi nde Avlanan Balıklar ve Verimlilikleri

ORTA KARADENİZ DE ORTASU TROLÜ İLE AVLANAN HAMSİ (Engraulius encrasicolus, L.) BALIĞININ SÜRÜ YAPISI VE BOY KOMPOZİSYONUNUN GÜNLÜK DEĞİŞİMİ

Seyhan Baraj Gölü Balıkçılığındaki Yeni Gelişmeler Üzerine Bir Değerlendirme

Olta Balıkçılığında Düz ve Çapraz İğnelerin Av Etkinliği Üzerine Bir Araştırma

Türkiye Denizlerinde Kullanılan Pelajik Kılıç Paragatları

*Caner Enver Özyurt, Dursun Avşar, Erdoğan Çiçek, Meltem Özütok, Hacer Yeldan

Ç.Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Yıl:2016 Cilt:34-5

Balıkçılık Sektörünün İzmir İli İçindeki İşleyişi ve Güncel Sorunları

KEMER BARAJ GÖLÜ NDEKİ SAZANIN (Cyprinus carpio L., 1758) GONADOSOMATİK İNDEKS DEĞERİ VE ET VERİMİ

T"RK~YE B~L~MSEL YE TEKNOLOJ~K ARASTIRMA KURUMU

AVRUPA BİRLİĞİ NDE KOTA YÖNETİMİ VE KARADENİZ E YANSIMALARI. Ejbel ÇIRA DURUER 1 ve Şule ŞUMLU 1

Karina ve Akköy kıyı lagünlerindeki küçük ölçekli balıkçılık Artisanal fisheries in Karina and Akköy coastal lagoons

ÖZGEÇMİŞ VE ESER LİSTESİ

ÖZEL EGE L SES. HAZIRLAYAN Ö RENC LER: Tayanç HASANZADE Ahmet Rasim KARSLIO LU. DANI MAN Ö RETMEN: Mesut ESEN Dr. ule GÜRKAN

KARADENİZDE DİP TROLÜ İLE EKİM VE KASIM AYLARINDA AVLANAN LÜFER (Pomatomus saltatrix, L.) BALIĞININ AV VERİMİ VE BOY KOMPOZİSYONUN KARŞILAŞTIRILMASI

Nergiz YALÇIN. DSİ Genel Müdürlüğü, İşletme ve Bakım Dairesi Başkanlığı Su Ürünleri Şube Müdürlüğü Yücetepe, ANKARA

Orta Karadeniz (Sinop) de kalkan avcılığı, birim çabadaki av miktarı ve kalkan ağlarının özelliklerinin belirlenmesi

İki Farklı Av Sahasında Ortasu Trolü ile Avlanan Hamsi (Engraulis encrasicolus, L.) Balığının Sürü Yapısı ve Av Veriminin İncelenmesi

2.2. ÇANAKKALE ÇANAKKALE MERKEZ

GÜLSER FİDANCI ZİRAAT MÜHENDİSİ UNIVERSITY OF STIRLING 28 ARALIK NİSAN 2013

KARADENİZ KIYILARINDA ÇİFT TEKNEYLE ÇEKİLEN ORTASU TROLÜ İLE BAZI PELAJİK BALIKLARIN AVCILIĞI

BEYMELEK LAGÜN GÖLÜ (ANTALYA) AV VERİMİ VE KOMPOZİSYONU. Çetin SÜMER 1 * İsa TEKŞAM 2.

Transkript:

E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 2008 E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences 2008 Cilt/Volume 25, Sayı/Issue 3: 233 237 Ege University Press ISSN 1300-1590 http://jfas.ege.edu.tr/ Araştırma Notu / Short Note İskenderun Körfezi nde Fanyalı Uzatma Ağları ile Dil Balığı Avcılığı* *Caner Enver Özyurt, Volkan Barış Kiyağa, Erhan Akamca Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, 01330, Balcalı, Adana *E mail: cozyurt@cu.edu.tr Abstract: Sole catching with trammel nets in İskenderun Bay. This study has been done in 11 fishing ports through november 2007 till november 2008 at İskenderun Bay. Questinaries applied to 127 fisherman used small scale fisihing boats and 11 cooperative heads. The data that has been gathered showed that sole fisihing with trammel net was commonly done between december and may at 10-60m depth and may through november at 60-125m depth. The outcome that has been reached at the end was the variation between depths and time was caused by the spawning migratrion of the targetted species. It was estimated that 8482 panel sole trammel net was used at Iskenderun Bay. It was determined that Karataş fishing port was significantly different from the other fishing ports with its fishing boats used fors ole trammel nets (82), the amount of the total sole trammel net (5116 panel), and the usage of the technical specification of the sole trammel net. Key Words: İskenderun Bay, trammel net, sole. Özet: Bu çalışma, Kasım 2007- Kasım 2008 tarihleri arasında, İskenderun Körfezi ndeki 11 balıkçı barınağında gerçekleştirilmiştir. Küçük ölçekli balıkçılık yapan 127 teknede ve kooperatif başkanları ile anket çalışmaları yapılmıştır. Elde edilen veriler, fanyalı uzatma ağları ile dil avcılığının aralık-mayıs ayları arasında genellikle 10-60m lerde, mayıs-kasım ayları arasında ise 60-125m lerde yapıldığını göstermiştir. Bu değişimin hedef türün üreme göçüne bağlı olarak meydana geldiği sonucuna varılmıştır. Körfezde 2007-2008 yıllarında toplam 8482 posta dil uzatma ağının kullanıldığı saptanmıştır. Karataş balıkçı barınağının; dil uzatma ağı kullanan tekne sayısı (82), toplam kullanılan dil uzatma ağının sayısı (5116 posta) ve kullanılan dil uzatma ağının yapısal özellikleri bakımından diğer barınaklardan farklılıklar gösterdiği saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: İskenderun Körfezi, fanyalı uzatma ağı, dil balığı. *Bu çalışma TÜBİTAK (Proje No: 107Y221) tarafından desteklenmiştir. Giriş Ülkemiz denizlerinde Soleidae familyasına ait 5 cins ve 11 tür dağılım göstermektedir (Akşıray 1987). İskenderun Körfezi nde ise bu familyaya ait Solea kleini, Solea lascaris, Solea solea ve Monochirus hispidus türleri bulunur (Başusta ve Erdem 2000). Özellikle S. lascaris ve S. solea ekonomik önemi olan türlerdir, ancak S. lascaris avda nadiren gözlenen bir türdür (Bingel 1987). Dolayısıyla, İskenderun Körfezi nde dil balığı avcılığının S. solea türüne yönelik olarak sürdürüldüğü söylenebilir. Kumlu çamurlu tabanlarda 180m derinliğe kadar dağılım gösteren S. solea nın (Bingel 1987) avcılığı genellikle trollerle ve fanyalı uzatma ağları ile yapılmaktadır. Doğu Akdeniz in balıkçılık açısından verimsiz yapısı içerisinde, İskenderun Körfezi nin nispeten zengin balıkçılık kaynaklarına sahip olduğu 1940 lardan bu yana bilinmektedir (Kosswing 1953). Çukurova nın denizel alandaki devamı olarak şekillenmiş olan bu körfez, oldukça geniş bir kıta sahanlığına sahiptir. Bundan dolayı da hemen her tip avcılık yönteminin uygulandığı bir alandır. Fanyalı uzatma ağları ile dil balığı avcılığı da körfezde yaygın olarak gözlenen bir avcılık yöntemidir. Uzatma ağları genellikle küçük ölçekli balıkçılık kapsamında kullanılan av araçlarıdır. Küçük ölçekli balıkçılık, kıyısal alanda, 12m den daha küçük teknelerle uzatma ağı, paraketa ve tuzak gibi av araçlarıyla yürütülen balıkçılık faaliyeti olarak tanımlanmaktadır (Ünal 2003). İskenderun Körfezi nde uzatma ağları ile dil balığı avcılığı bu tanıma uygun bir yapı göstermektedir. Barınaklarda 12m den küçük teknelerle günü birlik olarak dil balığı avcılığı yapılmaktadır. Bu çalışmada körfezde dağılım gösteren 11 balıkçı barınağında yapılan anket çalışmaları ile; dil uzatma ağı kullanan balıkçı teknesi sayısı, kullanılan toplam dil uzatma ağı sayısı, av sahaları belirlenmeye çalışılmıştır. Bunun yanı sıra fanyalı dil uzatma ağlarının teknik özellikleri de belirlenmiştir. Bu verilerin sürdürülebilir bir balıkçılık yürütülmesi açısından fayda sağlayacağı düşünülmektedir. Materyal ve Yöntem Çalışma Karataş, Yumurtalık, Gölovası, Dörtyol, Payas, İskenderun, Uluçınar, Konacık, Kale, Çevlik, Meydan balıkçı barınaklarında Kasım 2007 ile Kasım 2008 tarihleri arasındaki bir yıllık sürede gerçekleştirilmiştir (Şekil 1). Çalışmanın gerçekleştirildiği barınaklarda küçük ölçekli balıkçılık yapan tekne sayısı, Adana ve Hatay Tarım İl Müdürlükleri ve ilgili balıkçı barınaklarındaki kooperatiflerle yapılan görüşmelerle belirlenmiştir. Kullanılan toplam dil uzatma ağı miktarı, tekne başına düşen ortalama dil uzatma ağı sayısı balıkçılarla yapılan anketlerle tespit edilmiştir. Dil uzatma ağlarının teknik özellikleri balıkçılarla ve ağ donatan kişilerle yapılan anket

234 Özyurt ve diğ. / E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 25 (3): 233-237 çalışmaları ve ağlar üzerinde yapılan ölçümlerle belirlenmiştir. Av sahalarının saptanmasında balıkçı teknelerinde bulunan küresel konumlandırma cihazlarından (GPS) alınan koordinatlar kullanılmıştır. GPS cihazlarının bulunmadığı barınaklarda Seyir Hidrografi Dairesinin 33 no lu genel haritası, 333, 334 no lu parça haritaları ile 3341 ve 3342 no lu portolan haritaları kullanılarak av sahaları tespit edilmiştir. Gerekli verileri elde edebilmek için küçük ölçekli balıkçılık yapan 127 balıkçı teknesinde anket çalışması gerçekleştirmiştir. Bunun yanı sıra, dönem dönem balıkçıların gerçekleştirdiği operasyonlara katılarak elde edilen verilerin doğruluğu kontrol edilmiştir. Dil uzatma ağlarının teknik özellikleri ile bilgiler FAO (1975) ya göre çizilmiştir. barınaklara göre dağılımı ise, Karataş ta 5116 (%60.32), Yumurtalık ta 1303 (%15.36), Gölovası nda 731 (%8.62), Dörtyol da 270 (%3.18), İskenderun da 494 (%5.82), Arsuz da 314 (%3.71) ve Çevlik te 254 (%2.99) posta şeklindedir. Tekne başına düşen ortalama dil uzatma ağı sayısı Karataş ta 63, Yumurtalık ta 28, Gölovası nda 17, Dörtyol da 21, İskenderun da 24, Arsuz da 23, Çevlik te 36 posta olarak belirlenmiştir. Barınaklarda kullanılan toplam dil uzatma ağı dağılımı Şekil 2 de gösterilmiştir. Şekil 2. Dil uzatma ağı sayısının barınaklara göre dağılımı. Şekil 1. Çalışmanın gerçekleştirildiği balıkçı barınakları. (Büyük çapa ile gösterilen yerlerde bir liman bulunurken, küçük çapa ile gösterilen yerlerde doğal olarak korunaklı bir alan barınak olarak kullanılmaktadır.). Bulgular İskenderun Körfezinde dil balığı avcılığı yıl boyunca yapılmaktadır. Ancak avcılığın yapıldığı derinlikte farklılıklar olmaktadır. Aralık-mayıs ayları arasında genellikle 10-60m lerde, mayıs-kasım ayları arsında ise 60-125m lerde avcılık gerçekleştirilmektedir. İskenderun Körfezi nde küçük ölçekli balıkçılık kapsamında dil uzatma ağı kullanan tekne sayısı 227 adet olarak belirlenmiştir. Bu teknelerin barınaklara göre dağılımı ise Karataş ta 82, Yumurtalık ta 47, Gölovası nda 43, Dörtyol da 13, İskenderun da 21, Arsuz da 14 ve Çevlik te 7 adet şeklindedir. Elde edilen veriler, körfezde toplam 8482 posta dil uzatma ağının kullanıldığını göstermiştir. Bu uzatma ağlarının Şekil 2 den toplam dil uzatma ağı sayısının Karataş ta diğer barınaklara oranla oldukça fazla olduğu görülebilmektedir. Tekne başına kullanılan ortalama dil ağı sayısında aynı durum gözlenmektedir. Diğer barınaklarda tekne başına ortalama dil uzatma ağı sayısı 17-36 posta arasında değişim gösterirken Karataş ta bu rakam 63 postaya yükselmektedir. Karataş tan sonra dil ağlarının en yoğun olduğu barınaklar Yumurtalık ve Gölovası dır. Örneklemenin gerçekleştirildiği Payas, Konacık, Kale ve meydan balıkçı barınaklarında ise dil uzatma ağlarını kullanılmadığı saptanmıştır. Payas ta genellikle paraketa, el oltası ve sepet avcılığı yapılmaktadır. Sınırlı miktarda kullanılan uzatma ağları da genellikle akya, yazılı orkinoz ve mercan türlerinin avcılığına yöneliktir. Konacık, Kale ve Meydan balıkçı barınaklarında da avcılık ağırlıklı olarak sepet ve paraketa avcılığı yapılmaktadır. Yapısal özellikleri bakımından körfezde kullanılan dil uzatma ağları iki gurup altında toplanabilir. Bunlardan biri Karataş Balıkçı barınağında kullanılan dil uzatma ağıdır. Bu barınakta kullanılan dil uzatma ağlarının en büyük farklılığı kullanılan yüzdürücü sayısının oldukça az olmasıdır. Karataş ta kullanılan dil uzatma ağlarının genel özellikleri şöyledir. Donam faktörü 0.5 dir. Torun göz genişliği 64-80mm arasında değişmekte, fanyanın göz genişliği ise 290mm dir. Tor ve fanyanın ip numarası sırasıyla 210d/3 ve 210d/4 dür. Tor 40, fanya 5 göz derinliğindedir. Mantar yaka halatı tek katsa 5, çift katsa 3 numaradır. Kurşun yaka halatlarından biri 3 diğeri 4, ya da her ikisi de 3 numara olabilmektedir. Donam mesafesi 1.5 göz boyuna denk gelecek şekilde ayarlanmaktadır. Ağ mantar yakaya birleştirilirken her donama 3 tor gözü, 2 donama bir de fanya alınmaktadır (Şekil 3). Yüzdürücü olarak 3 numara mantar kullanılmakta, her mantardan sonra 50 donam boş bırakılmaktadır. Ağ kurşun

Özyurt ve diğ. / E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 25 (3): 233-237 235 yakaya mantar yakada olduğu gibi donatılmaktadır. Kurşun yakada donam mesafesi, mantar yakadakinden 2mm büyük olacak şekilde ayarlanmaktadır. Batırıcı olarak 40-50gr ağırlığında kurşun kullanılmakta, her kurşundan sonra 3 donam boş bırakılmakta 4. donama tekrar kurşun donatılmaktadır. Diğer barınaklarda kullanılan ikinci tip dil uzatma ağında ise mantar yakada, 7 donam boş bırakıldıktan sonra 8. donama mantar donatılmaktadır. Bunun dışındaki özellikler bakımından bir farklılık bulunmamaktadır. Şekil 4 de Karataş ta, kullanılan dil uzatma ağlarının yapısal özellikleri FAO (1975) e göre verilmiştir. Bunun yanı sıra Şekil 5 de yine bu barınakta kullanılan dil uzatma ağlarının çaka boyu, donam faktörü gibi teknik özellikleri gösterilmiştir. Şekil 6 da ise diğer barınaklarda kullanılan dil uzatma ağlarının yapısal özellikleri verilmiştir. Dil uzatma ağlarında dikkat çekici özelliklerden biriside genellikle içi dolu olan plastik yüzdürücülerin kullanılıyor olmasıdır. Özellikle yaz ve sonbahar döneminde derin alanlarda avcılık yapılırken plastik yüzdürücülerin su basıncıyla ezilmesinden dolayı içi dolu plastik yüzdürücüler tercih edilmektedir. yer olan Deli Burun Mevki sinden (lat:36 42.915 N; long:34 54.067 E) Alaseke Burnu na (lat:36 49.159 N; long: 35 52.221 E) kadar olan yaklaşık 115km lik uzun bir sahil hattının av sahası olarak kullandığı saptanmıştır (Şekil 7). İskenderun Körfezi içerisinde derinlik 90m yi aşmamaktadır. Bundan dolayı mayıs-kasım ayları arasında 60-125m ler arasındaki derin bölgede yapılan avcılık körfezin dış kısımlarında yürütülmektedir. Şekil 7 de 100m ile 200m konturu arasında kalan bölgedeki çizgiler, balıkçı teknelerindeki GPS cihazlarından alınmış dil uzatma ağı koordinatlarını göstermektedir. Şekil 5. Karataş ta kullanılan dil uzatma ağlarının donam mesafesi ve donam faktörü. Şekil 3. Dil uzatma ağlarında tor ve fanyanın mantar yaka halatına donatılması. Şekil 6. Diğer Barınaklarda kullanılan fanyalı dil uzatma ağlarının teknik özellikleri. Tartışma ve Sonuç Şekil 4. Karataş ta kullanılan fanyalı dil uzatma ağlarının teknik özellikleri. Dil uzatma ağları körfezin tabanının kumlu çamurlu olduğu her alanda kullanılmaktadır. Özellikle ağların 10-60m arasındaki derinliklere atıldığı aralık-mayıs periyodunda, barınak civarında tabanın kumlu çamurlu olduğu alanlarda av sahası olarak kullanılmaktadır. Sadece Karataş Balıkçı barınağındaki teknelerin; Seyhan Nehrinin denize döküldüğü Dil balıklarının yaşam döngülerinin yetişkinlik aşamasında, meydana gelen dağılım değişikliğinin en önemli nedeni, yumurtlama alanlarına yapılan üreme göçleridir (Gibson, 1997). İskenderun Körfezi nde dil uzatma ağlarıyla avcılığın aralık-mayıs ayları arasında 10-60m lerde, mayıs-kasım ayları arasında ise 60-125m lerde yapılması, balıkçıların bu tip bir göç hareketini takip ettiği fikrini vermektedir. Türkmen (2003) tarafından yapılan çalışmada, İskenderun Körfezi nde S.solea nın GSI değişimi incelenmiştir. Araştırıcıya göre, bu

236 Özyurt ve diğ. / E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 25 (3): 233-237 türün hem dişi hem erkek bireyleri GSI değerinde, aralık-nisan ayları arasında artış meydana gelmekte, nisanda en yüksek değerine ulaşan GSI değeri mayısa kadar hızlı bir düşüş göstermektedir. Bu değişim, S.solea ların üreme faaliyetlerine aralık ayından itibaren başladığını, nisan-mayıs ayları arasında yumurta bıraktıklarını göstermektedir. Üreme faaliyetlerinin başlayıp yumurtaların bırakıldığı periyodu kapsayan aralık-mayıs aylarının, balıkçıların sığ bölgelerde (10-60m arası) av yaptığı dönemle tam olarak uyuşması, balıkçıların üreme göçlerini takip ederek avlanma stratejilerini geliştirdikleri fikrini güçlendirmektedir. Şekil 7. Karataş Balıkçı Barınağındaki teknelerin kullandığı av sahası ve dil uzatma ağlarının derin bölgede atıldığı koordinatlara örnekler. Dil avcılığında kullanılan fanya uzatma ağı miktarının barınaklara göre değişiminde ilk üç sırayı Karataş (5116 posta), Yumurtalık(1303 posta) ve Gölovası (731 posta) balıkçı barınakları almaktadır. Hedef tür olan S. solea kumlu çamurlu taban yapısında dağılım gösteren bir türdür. İskenderun Körfezi nin batı kısımlarının taban yapısının daha çok kumlu çamurlu, doğu kısımlarının ise daha kayalık bir yapı gösterdiği bilinmektedir. Bunda dolayı, taban yapısının kumlu çamurlu olduğu bölgede dağılış gösteren Karataş, Yumurtalık ve Gölovası barınaklarında dil uzatma ağlarının daha yoğun olması beklenebilecek bir sonuçtur. Ancak, dikkat çekecek bir başka durum, Karataş ta toplam dil uzatma ağı sayısının Yumurtalık takinden yaklaşık 4 kat ve Gölovası ndakinden yaklaşık 7 kat daha fazla olmasıdır. Karataş ta dil uzatma ağı kullanan tekne sayısı Yumurtalık ve Gölovası ndan yaklaşık 2 kat yüksektir. Bunun yanı sıra tekne başına kullanılan ortalama dil uzatma ağı sayısı da Yumurtalık takinden 2.2 kat, Gölovası ndakinden 3.6 kat daha fazladır. Karataş ta hem dil uzatma ağı kullanan tekne sayısının, hem de tekne başına kullanılan ortalama dil uzatma ağı sayısının fazla olması iki nedenle açıklanabilir. Bunlardan ilki kullanılan av sahasının genişliğidir. Karataş taki balıkçı teknelerin önemli bir kısmında, 6 silindirli, su soğutmalı, 130-165 beygir gücünde motorlar kullanılmaktadır. Oysa diğer barınaklarda ağırlıklı olarak iki ya da dört silindirli, hava soğutmalı 16-75 beygir gücünde motorlar kullanılmaktadır. Bundan dolayı, diğer barınaklardaki tekneler, av sahası olarak daha çok barınak civarındaki alanlarla sınırlı kalırken, Karataş tekneleri Şekil 7 de gösterilen yaklaşık 115km lik sahil hattını av sahası olarak kullanabilmektedir. Ayrıca, Karataş lı balıkçılar teknelerinin güçlü olmasından dolayı, mayıs-kasım ayları arasında körfez dışındaki derin bölgelerde avcılık gerçekleştirebilmektedir. Buda Karataş lı balıkçıların tüm sezon boyunca dil avcılığı yapmalarına olanak sağlamaktadır. Diğer barınaklardaki tekneler ise sadece aralık-mayıs periyodunu kullanabilmektedir. Karataş taki dil uzatma ağlarının sayısının fazla olmasının ikinci nedeni ise balıkçılığın tam zamanlı olarak uygulanmasıdır. Diğer barınaklarda, çok sayıda başka bir geliri olup (başka bir işte maaşlı çalışan, çiftçilik yapan, emekli olmuş) balıkçılığı yarı zamanlı ikinci bir iş olarak yapanlar olduğu saptanmıştır. Ancak Karataş ta balıkçıların büyük bir çoğunluğunun tek işi balıkçılıktır. Bu nedenle de tekne ve av araçlarına daha çok yatırım yaparak daha geniş bir alanda daha yoğun bir avcılık faaliyeti yürütmektedirler. Tüm bunlar, Karataş taki balıkçı teknelerinde kullanılan dil uzatma ağlarının sayısının diğer barınaklara göre oldukça fazla olmasına neden olmaktadır. İskenderun Körfezi nde teknik özellikleri bakımından iki farklı tipte fanyalı dil uzatma ağlı kullanıldığı belirlenmiştir. Bu iki tip ağdan birinde özellikle Karataş ta kullanılanda 50 donama 1 yüzdürücü (Şekil 4 ve 5), diğerinde 7 donama 1 yüzdürücü (Şekil 6) donatılmaktadır. Bu iki tip ağın yüzme kuvvetlerinin birbirinden oldukça farklı olduğunu göstermektedir. Ülkemizde dil uzatma ağlarının teknik özellikleriyle ilgili yapılan çalışmalarda (Ceyhan ve Akyol 2005, Özekinci ve ark. 2006, Altınağaç ve ark. 2008) verilen özellikler, genel olarak bu çalışmada belirlenen teknik özellikler ile uyum göstermektedir. Ancak Karataş ta kullanılan (Şekil 4 ve 5) dil uzatma ağları, yüzdürücü sayısı bakımından, diğer bölgelerdeki dil uzatma ağlarından da farklılık göstermektedir. Dolayısıyla Karataş ta kullanılan dil uzatma ağlarının sadece İskenderun Körfezi içerisinde değil, genel olarak diğer bölgelerde kullanılan dil uzatma ağlarından farklılık gösterdiği söylenebilir. Bu durum, yüzdürücü sayısı az olan dil uzatma ağlarının ağların su altında duruş biçimleri, hedef türün bu ağlara karşı davranışının ne şekilde olduğu, av verimleri arasında farklılık olup olmadığı gibi soruları akla getirmektedir. Bu konuyla ilgili olarak, Hoşsucu ve ark. (1991) gerçekleştirdikleri çalışmada su altı çekimleri ile dil ağının su içerisinde duruşu ile ilgili gözlemler yapmışlardır. Ancak gözlemler bir tip uzatma ağında yapılmış, farklı teknik özellikteki ağlarla ilgili bir kıyaslama yapılmamıştır. Sonuç olarak, İskenderun Körfezi nde fanyalı uzatma ağları ile dil avcılığının, hedef türün göç davranışlarına bağlı olarak, aralık-mayıs ayları arasında genellikle 10-60m lerde, mayıs-kasım ayları arasında ise 60-125m lerde yapıldığı belirlenmiştir. Bunun yanında körfezde yürütülen dil avcılığında av gücü (tekne sayısı, uzatma ağı sayısı), kullanılan ağın teknik özelliği bakımından Karataş Balıkçı Barınağı nın önemli bir yere sahip olduğu tespit edilmiştir.

Özyurt ve diğ. / E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 25 (3): 233-237 237 Kaynakça Akşıray. F. 1987. Turkey marine fish identification guide (in Turkish). İstanbul Üniversitesi, Yayın No:3490, 811s. Altınağaç. U., A. Ayaz, U. Özekinci, A. Öztekin. 2008. Technical features and structural differeces of bottom gill and trammel nets in Edremit Bay (Turkey) (in Turkish). Journal of Fisheries Sciences, 2 (3): 432-439. Başusta, N., Ü. Erdem. 2000. A study on the pelagic and demersal fish of Iskenderun Bay (in Turkish).Turk. J. Zool. 24: 1-19. Bingel, F. 1987. Quantitative fishery in the Turkish Mediterranean coast, Final report (in Turkish). IMS-METU, 312p. Ceyhan. T., O. Akyol. 2005. Technical characteristics of set nets, used in Gökova Bay (Aegean Sea) (in Turkish). E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences, 22 (3/4): 269-272. FAO. 1975. Catalogue of Small-scale Fishing Gear. (Ed. C. Nedelec) Food and Agriculture Organization of the UN by Fishing News Books Ltd. 191p. Gibson, RN. 1997. Behaviour and the distribution of flatfishes. Journal of Sea Research, 37: 241-256. Hoşsucu. H., C. Metin, C. Kançoban. 1991. Sole (Solea solea L.1758) fishing with gillnet in İzmir Bay. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Sempozyumu 12-14 Kasım, 131-139. Kosswıg, C. 1953. Some features of fisheries in Turkey (in Turkish). Hidrobiyoloji Mecmuası. A. 1 (4): 145-153. Özekinci, U., Ö. Cengiz, S. Bütüner. 2006. Gear characteristic of gillnet used in Dardanelles Region and problem of fishermen (in Turkish). E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences, 23 (1/3): 473-480. Türkmen, M. 2003. Investigation of Some Population Parameters of Common Sole, Solea solea (L., 1758) from Iskenderun Bay. Turk J. Vet. Amin. Sci., 27: 317-323. Ünal, V. 2003. Socio-economic analysis of part time small-scale fishery, Foça (Egean Sea) (in Turkish). E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences, 20 (1-2): 165-172.