Bilgi ve İletişim Teknolojisi Dersi Donanım&Yazılım Donanım (Bilgisayarı oluşturan parçaların her birine donanım denir). Örnek; Klavye Fare Ekran Yazılım (Bilgisayar donanımının uyumlu bir şekilde çalışmasını sağlayan ve programcılar tarafından yazılan kod parçalarıdır). Bilgisayardaki Tüm Programlar Örnek; Windows İşletim Sistemi Word Uygulama Yazılımları Oyunlar - Uygulama Yazılımları 1
Bilgisayar Çeşitleri Ana Bilgisayar: Diğer bilgisayarlara hizmet vermek için kullanılan çok güçlü bilgisayarlar (server) Mini Bilgisayar: Kendine ait işlemleri yapabilecek kapasite ve hıza sahip olan bilgisayarlardır. Ağ (Terminal) Bilgisayarı: Bir ağa bağlı olarak çalışan bilgisayarlardır. Kişisel Bilgisayar: Yaygın olarak kullanılan, temel işlemleri ve bazı ileri düzey işlemi de yapabilen bilgisayarlardır. Dizüstü Bilgisayar: Kişisel bilgisayarların yapabildiği işlemleri yapabilen taşınabilir bilgisayarlardır. Bilgisayarlar Arasındaki Farklar Kapasite: Bir bilgisayarın bayt olarak saklayabileceği veri miktarıdır. Hız: Bir bilgisayarın hızını etkileyen en temel donanım birimleri RAM ve İşlemcidir. RAM bellek birimi olduğu için bayt cinsinden, işlemci ise Mhz (Megahertz) cinsinden ölçülür. Maliyet: Bir bilgisayarın i maliyeti kapasitesi, i hızı ve boyutlarına göre değişmektedir. Genel Kullanıcıları: Bilgisayar tasarımı yapılırken kullanacak kişinin ihtiyaçlarına göre hareket edilir. 2
Sorular S1-Bilgisayarlar arasındaki farkları neler belirler? 1- Kapasite 2- Hız 3- Maliyet 4- Kullanıcıları S2- Bilgisayarlar arasındaki hız farkını hangi donanım birimleri belirler? Sabitdisk RAM İşlemci Anakart Ekran Kartı Giriş Birimleri Bilgisayara veri girişi(her türlü komut) sağlayan donanımlardır. Klavye Fare Disket CD-DVD yazıcılar Sabitdisk Tarayıcı USB bellek Dokunmatik ekranlar mikrofon 3
Çıkış Birimleri Girilen verileri kullanıcıya aktarmak kullanılan donanımlar Monitör Hoparlör Yazıcı USB bellekler Sabitdisk Projeksiyon Disket CD_DVD Romlar Çizici(flotter) Veri Depolama Birimleri Veri kaydetmek için kullanılan donanım birimleri: Sabitdisk Taşınabilir Disk(500GB, 1TB) USB bellekler (8-16..GB) Disket (1,44MB) CD (700MB) DVD (4 7GB) DVD (4,7GB) Hafıza Kartları(2-4-8-16 GB) 4
(Veri)Hafıza Ölçü Birimleri 8 bit 1 Byte (Bayt) 1024 Byte= 1 KiloByte(KB) 1024 KB =1 MB 1024 MB =1 GB 1024 GB =1 TB 1024 TB =1PB(PetaByte) 1024PB=1EB(EksaByte) 1 karakter 1 byte 2048 MB= 2 GB = 1024x2048 KB Abcde/e.= 8 Bayt 2 bayt= 16 bit Bilgisayarınızın işlemci hızını nasıl öğrenirsiniz? Bilgisayarım simgesi sağtıklaözellikler menüsünden. 5
Bilgisayarınızdaki RAM i nasıl öğrenirsiniz? Bilgisayarım simgesi sağtıklaözellikler menüsünden. Sabit diskinizin boyutunu nasıl öğrenirsiniz? Bilgisayarım Penceresindeki C ve varsa D simgelerinin Toplamı. Sabitdiskin hızı nasıl ifade edilir? 5400RPM 7200RPM Bilgi ve İletişim Teknolojisi Dersi 6
Değişen Bir Dünya Bilgi Toplumu Kavramı Bilgiye ulaşılabilirliğin kolay olduğu toplumlar bilgi toplumudur. Bilgi toplumuna gelinmesinde; a) Bilgisayar; bilginin yaygın olarak depolanmasını ve işletilmesini, b) İnternet; bilgiye ulaşılmasını, bilginin iletilmesini ve paylaşılmasını, alıp satılmasını kolaylaştırmıştır. c) Bilgi; üretilen, alınıp satılan, kullanılan, tüketilen en önemli değer haline gelmiştir. Bilgi toplumunda en önemli şey bilgidir. Bilgi Otoyolu Kavramı Ülke içerisindeki iletişim hatları üzerinden geçen bilginin yoğunluğu ve hızı. Elektronik Ticaret Olumlu Yönleri (Ulaşılabilirlik, bol çeşit, ucuzluk, zaman kısıtlaması olmaması) Dikkat edilecekler (Güvenlik, ürün seçimi, teslimat, deneme şansı olmaması) İyi Bir Çalışma Ortamı İyi Bir Çalışma Ortamının Faydaları Verimi arttırır Çalışanı yormaz Zamandan tasarruf sağlar Çalışanın sağlının bozulmasını önler Ara Vermenin Önemi (1 saatlik çalışmada-5/15 dakika dinlenme) Ekran Işık ş fazla olmamalı Uzaklık 50-60 cm olmalı Ekran temiz olmalı Ekrana ışık direkt olarak gelmemeli Çözünürlük gözü yormamalı 7
İyi Bir Çalışma Ortamı Koltuk (Yükseklik ve sırt ayarı yapılmalı) Klavyeyi Yerleştirme Yeterli Işık (Işık miktarı yeterli olmalı, direk göze temas etmemeli) Havalandırma Sağlık ve Güvenlik Elektrik Kabloları Hasarlı, yırtılmış veya delik olmamalı Topraklı olmalı TSE belgeli olmalı Nemin olmadığı bir ortamda bulunmalı Prizlerin Fazla Yüklenmesi gereklidir Hatalı Kullanıma Bağlı ğ Ağrılarğ Masa yüksekliği uygun olmalı Sandalye uygun olmalı, sırt ve kol desteği olmalı Klavye düzeni bilekleri yormamalı Ekran yerleşimi uygun olmalı 8
30.10.2013 Sağlık ve Güvenlik Göz Problemleri Ekran ışığı iyi ayarlanmalı Mesafeye dikkat edilmeli Gözler dinlendirilmeli Duruş Bozuklukları Bilgi ve İletişim Teknolojisi Dersi 9
MERKEZİ İŞLEM BİRİMİ (CPU) İşlemci; bilgisayar içerisinde meydana gelen her türlü aritmetiksel, mantıksal ve karşılaştırma işlerinden sorumlu olan elektronik aygıttır. ANAKART Bilgisayarınızın bütün parçalarının ve çevre birimlerinin bağlandığı ve bu birimlerin arasındaki iletişimi sağlayan elektronik devredir. 10
SABİT DİSK Bilgisayarda yapılan işlemlerin depolanıp kaydedildiği, manyetik disklerin bir araya gelmesiyle oluşan hafıza birimidir. RPM (Revolution Peer Minute) SATA-IDE-USB Kapasite-Fiyat RAM Bilgilerin işlemler sırasında depolandığı geçici hafıza birimi. İşletim sisteminin ve diğer programların kullandığı verinin işlemci tarafından erişilebildiği bellek. 11
Güç Kaynağı Bilgisayarın ihtiyacı olan gücü sağlayan parçadır. Bilgi ve İletişim Teknolojisi 12
Yazılım Çeşitleri İşletim Sistemi Yazılımları: Bilgisayar sistemimizde bulunan çevre elemanları (donanım) ile yazılımlarımızın hb haberleşmesini i sağlayan yapılardır. Bir bilgisayarda i mutlaka bir işletim sistemi olmalıdır. Mİcrosoft (Windows 7, Windows XP, Windows 98..) Linux (Pardus, Suse, Red Hat) Uygulama Yazılımları Office Uygulamaları Oyunlar Paket Programlar Programlama Dilleri Düşük Seviyeli: Makine diline yakın diller Yüksek Seviyeli: Günlük konuşma diline yakın diller. Bilgi ve İletişim Teknolojisi 13
BİLGİSAYAR AĞLARI Yerel Bilgisayar Ağı (LAN): Belirli bir alanda kurum veya şahısların resmi iletişim hatlarını kullanmadan kendi imkanlarıyla bilgisayar sistemlerinin birbirleriyle bağladıkları sistemlere verilen isimdir. Doğrusal Yerleşim (Bus Topoloji): Tek bir kablo üzerine bağlanan ağlar. Yıldız Yerleşim (Star Topoloji) Bir ağ dağıtıcısından her bir bilgisayara kablo çekilerek oluşturulan ağlar. Halka Yerleşim (Ring Topoloji) Bir kablonun bütün bilgisayarlara sırayla takılmasıyla oluşan ağ. BİLGİSAYAR AĞLARI Geniş Alan Ağı (WAN): Değişik tipteki LAN ların birleştirerek oluşturdukları, şehirler veya ülkeler arası ağlardır. 14
30.10.2013 Bilgisayarda Ağ Bağlantıları Ethernet Kartı: Bilgisayarın ağa bağlanması için kullanılan donanım birimi. Hub/Switch: Bir ağ sistemindeki bilgisayarların birbirleriyle iletişimini sağlayan donanım birimidir. Repeater: Elektronik sinyalleri güçlendiren aygıtlardır. Router: Farklı ağlardaki cihazların birbirleriyle haberleşmesini ğ y cihazdır. sağlayan Modem: Kablo üzerindeki analog veriyi bilgisayarın kullanacağı dijital veriye çevirir. Bilgi ve İletişim Teknolojisi 15
Güvenlik, Telif Hakları ve Hukuk Güvenlik Yedekleme: Bilgilerimizi bilgisayarımızdaki farklı depolama birimlerine yedeklemeliyiz. Elektrik kesintisinde veri kaybı: Üzerinde çalıştığımız dosyaları veri kaybı olmaması için kısa aralıklarla kaydetmeliyiz. Dosyalara dışarıdan d erişilmesi il i (Güvenlik Duvarı) Gizlilik Hakkı (Banka) Bilgisayarların Korunması ve şifrelenmesi Güvenlik, Telif Hakları ve Hukuk Bilgisayar Virüsleri Virüsler Bilgisayara bulaşması Dosya indirmedeki tehlikeler Koruma: Anti-virüs programı yüklemeliyiz ve sürekli güncel tutmalıyız. 16
Güvenlik, Telif Hakları ve Hukuk Telif Hakkı (Patent) Yazılım, telif hakkı ve kopyalama Paylaşma ve ödünç verme Paylaşım yazılımı: Belirli süreyle kullanılan programlar (shareware) Kamuya açık yazılım(ücretsiz yazılım): Ücretsiz bir şekilde lisans haklarını veren yazılımlar. Lisanslı yazılım: Kullanım haklarını belirli kişi veya kuruma satan yazılımlar. Verilerin kanunla korunması 17