TÜİK MAHALLİ İDARELER SEÇİMİ 29.03.2009 İl Genel Meclisi Üyeleri Büyükşehir Belediye Başkanlığı Belediye Başkanlığı Belediye Meclisi Üyeleri ISSN????-???? TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU
MAHALLİ İDARELER SEÇİMİ 29.03.2009 İl Genel Meclisi Üyeleri Büyükşehir Belediye Başkanlığı Belediye Başkanlığı Belediye Meclisi Üyeleri İstatistiki veri ve bilgi istekleri için Bilgi Dağıtım Grubu Tel: + (312) 410 02 13-410 02 15 Faks: + (312) 417 04 32 Yayın istekleri için Döner Sermaye İşletmesi Tel: + (312) 425 34 23-410 05 96-410 02 85 Faks: + (312) 417 58 86 Yayın içeriğine yönelik sorularınız için Suç ve Adalet İstatistikleri Takımı Tel: + (312) 410 06 10-410 06 29-410 06 32 İnternet http://www.tuik.gov.tr E-posta bilgi@tuik.gov.tr Yayın No 3584 ISSN 1306-8180 Türkiye İstatistik Kurumu Yücetepe Mah. Necatibey Cad. No: 114 06100 Çankaya-ANKARA / TÜRKİYE Bu yayının 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu na göre her hakkı Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı na aittir. Gerçek veya tüzel kişiler tarafından izinsiz çoğaltılamaz ve dağıtılamaz. Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara Tel: 0312 410 01 64 * Faks: 0312 418 50 82 Aralık 2009 MTB: 2011-402 - 80 Adet ISBN 978-975-19-5120-5
ÖNSÖZ Mahalli idareler seçimi, 298 Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile diğer ilgili kanun hükümlerine göre Yüksek Seçim Kurulu nun yönetim ve denetiminde il ve ilçe seçim kurullarınca yürütülmektedir. Seçim sonuçları ise, 2972 Sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunu nun 27. maddesi gereğince, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanmaktadır. Bu CD de, 29 Mart 2009 tarihinde gerçekleştirilen, Mahalli İdareler Seçimi sonuçları yer almaktadır. Belediye Başkanlığı ve Belediye Meclisi Üyeleri Seçimi sonuçları 7 Haziran 2009 tarihinde yapılan yenileme seçimlerini de içerecek şekilde hazırlanmıştır. İlgili kanun maddelerine göre seçim sonuçlarını, seçimi takip eden bir yıl içinde yayımlamakla görevlendirilen Kurumumuz, genel seçimler kadar önem taşıyan yerel seçim sonuçlarına ait bilgileri içeren bu CD yi kamuoyunun kullanımına sunmaktadır. CD nin, araştırmacı ve tüm kullanıcılara yararlı olacağına inanıyoruz. A.Ömer TOPRAK Başkan V. 2
İÇİNDEKİLER Önsöz Açıklama Tablo I. İl Genel Meclisi Üyeleri Seçimi 1.1 İllere göre 1984, 1989, 1994,1999,2004 ve 2009 İl Genel Meclisi Üyeleri Seçimi sonucu 1.2 İl ve ilçelere göre 29 Mart 2009 İl Genel Meclisi Üyeleri Seçimi sonucu 1.3 Sandık kurullarına göre 29 Mart 2009 İl Genel Meclisi Üyeleri Seçimi sonucu 1.4 29 Mart 2009 seçimini kazanan il genel meclisi üyeleri II. Büyükşehir Belediye Başkanlığı Seçimi 2.1 Belediyelere göre 29 Mart 2009 Büyükşehir Belediye Başkanlığı Seçimi sonucu 2.2 Sandık kurullarına göre 29 Mart 2009 Büyükşehir Belediye Başkanlığı Seçimi sonucu 2.3 29 Mart 2009 seçimini kazanan büyükşehir belediye başkanları III. Belediye Başkanlığı Seçimi 3.1 Belediyelere göre 29 Mart 2009 Belediye Başkanlığı Seçimi sonucu 3.2 Sandık kurullarına göre 29 Mart 2009 Belediye Başkanlığı Seçimi sonucu 3.3 29 Mart 2009 seçimini kazanan belediye başkanları IV. Belediye Meclisi Üyeleri Seçimi 4.1 Belediyelere göre 29 Mart 2009 Belediye Meclisi Üyeleri Seçimi sonucu 4.2 Sandık kurullarına göre 29 Mart 2009 Belediye Meclisi Üyeleri Seçimi sonucu 4.3 29 Mart 2009 seçimini kazanan belediye meclisi üyeleri 3
AÇIKLAMA 1. Tarihçe Demokratik sistemin önemli süreçlerinden birisi olan mahalli idareler seçimi, 2972 Sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Kanunu nun 8. maddesi gereğince beş yılda bir yapılmaktadır. Mahalli idareler seçimi, 298 Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile diğer ilgili kanun hükümlerine göre Yüksek Seçim Kurulu nun (YSK) yönetim ve denetiminde il ve ilçe seçim kurullarınca yürütülmektedir. Seçim sonuçları ise, 2972 Sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunu nun 27. maddesi gereğince, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanmaktadır. 2. Amaç Bu CD ile il, ilçe, belediye, köy, mahalle düzeyinde sandık bazında, 29 Mart 2009 tarihinde yapılan Mahalli İdareler Seçimi sonuçları yayımlamaktır. Mahalli İdareler Seçimi nde; 1. İl Genel Meclisi Üyeleri Seçimi, 2. Belediye Başkanlığı Seçimi, (7 Haziran 2009 tarihli gerçekleştirilen yenileme seçim sonuçlarına göre güncellenmiştir.) 3. Büyükşehir Belediye Başkanlığı Seçimi, 4. Belediye Meclisi Üyeleri Seçimi, (7 Haziran 2009 tarihli gerçekleştirilen yenileme seçim sonuçlarına göre güncellenmiştir.) yer almaktadır. 3. Yöntem 3.1 Veri derleme tekniği: 2009 seçimlerine kadar, tablolarında yer alan Türkiye toplam sonuçları, il seçim kurulları tarafından YSK ya gönderilen ve YSK tarafından Resmi Gazete'de ilan edilen sonuçlardan, ilçe ve belediye düzeyindeki bilgiler ise ilçe seçim kurulları tarafından tanzim edilen ve ilçe seçim kurullarınca Kurumumuza gönderilen birleştirme tutanaklarından (örnek 62 ve 63) üzerinde hiçbir değişiklik yapılmaksızın, maddi hataları ile birlikte aynen yayımlanmıştır. 29 Mart 2009 tarihinde gerçekleştirilen Mahalli İdareler Seçimi sonuçları, YSK Başkanlığı tarafından yürütülmekte olan Bilgisayar Destekli Merkezi Seçmen Kütüğü Projesi (SEÇSİS) kapsamında, YSK Başkanlığı ndan ilk kez elektronik ortamda alınarak yayına hazırlanmıştır. İl/ilçe merkezi ve belde/köy toplamları ile oranlar Kurumumuzda hesaplanmıştır. 4
Muhtar ve İhtiyar Heyeti Seçimleri sonuçları, tek sandıklı yerlerde, seçim tutanaklarına sadece kazanan adayın adı ve soyadı yazılması nedeniyle, yayının kapsamı içinde değerlendirilememektedir. CD de yer alan bilgilere internet sayfamızın İstatistikler / Adalet, Seçim / Mahalli İdareler Seçim Sonuçları / Veri bölümündeki Dinamik Sorgulama veya Veri Tabanları başlığından ulaşabilirsiniz. http://www.tuik.gov.tr/secimdagitimapp/menuyerel.zul 4. Tanım ve Kavramlar Seçim çevresi: İl genel meclisi üyeleri seçimi için her ilçe, belediye başkanı ve belediye meclisi üyeleri için her belde bir seçim çevresidir. Belediye hudutları içinde birden fazla ilçe bulunan büyükşehirlerde, büyükşehir belediye başkanı seçimi için o şehir belediye hudutları içi bir seçim çevresidir. Büyükşehir belediye hudutları içinde kalan ilçelerin belediye başkanı ve belediye meclisi üyeleri seçimlerinde ise her ilçe bir seçim çevresidir. Seçmen: 18 yaşını dolduran her Türk vatandaşı seçmendir. Seçim sistemi ve yöntemi: Mahalli idareler seçimleri serbest, eşit, gizli, tek dereceli, genel oy, açık sayım ve döküm esaslarına göre, yargı yönetim ve denetimi altında yapılır. İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispî temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır. Seçim kurulları: Ankara da bir Yüksek Seçim Kurulu, her seçim çevresinde bir il seçim kurulu, her ilçede bir ilçe seçim kurulu ve seçim bölgelerine konulacak her sandık için bir sandık kurulu bulunur. Seçilecek üye sayısının tesbiti: Her seçim çevresinde seçilecek üye sayısı aşağıdaki usule göre hesaplanır. a) İl genel meclisi üyelikleri için; Nüfusu 25 000 e kadar olan ilçelerde 2, Nüfusu 25 001 den 50 000 e kadar olan ilçelerde 3, Nüfusu 50 001 den 75 000 e kadar olan ilçelerde 4, Nüfusu 75 001 den 100 000 e kadar olan ilçelerde 5, Nüfusu 100 000 den yukarı olan ilçelerde fazla her 100 000 nüfus için bir asıl, bir yedek üye ilave olunur. Nüfusun 100 000 e bölünmesi hesabında artık sayı 50 000 den az olursa hesaba katılmaz, 50 000(dahil) den fazla olursa artık sayıya da bir asıl, bir yedek üyelik hesap edilir. 5
b) Belediye meclisi üyelikleri için; Nüfusu 10 000 e kadar olan beldelerde 9, Nüfusu 10 001 den 20 000 e kadar olan beldelerde 11, Nüfusu 20 001 den 50 000 e kadar olan beldelerde 15, Nüfusu 50 001 den 100 000 e kadar olan beldelerde 25, Nüfusu 100 001 den 250 000 e kadar olan beldelerde 31, Nüfusu 250 001 den 500 000 e kadar olan beldelerde 37, Nüfusu 500 001 den 1 000 000 a kadar olan beldelerde 45, Nüfusu 1 000 000 dan fazla olan beldelerde 55, Asıl üyelik ve aynı miktarda yedek üyelik son genel nüfus sayımı sonuçlarına göre hesaplanır. c) Büyükşehir belediye meclisleri, belediye sınırları içinde kalan ilçe seçim çevreleri için tespit edilen belediye meclisleri üye sayısının her ilçe için beşte biri alınmak suretiyle bulunacak toplam sayı kadar üyeden teşekkül eder. Bu hesaplamada artık sayılar dikkate alınmaz. Yedek üyelikler de aynı yöntemle hesaplanır. Örnek: Belde nüfusu 40 000 Seçilecek belediye meclisi üye sayısı (asıl) 15 Seçmen sayısı 15 000 Geçerli oyların toplamı 3 500 Seçime katılan siyasi parti sayısı 6 Seçime katılan bağımsız aday sayısı 2 Siyasi partilerin aldıkları oy sayısı 6000, 1400, 1800, 500, 600, 2900, bağımsız adayların ise 210 ve 90 olsun. 1- Seçim çevresinde kullanılan geçerli oyların toplamı : 13 500 2- Onda birlik baraj sayısı ; Geçerli oy toplamı = 13 500 = 1 350 10 10 3- Üye tahsisinde hesaba katılacak siyasi partiler ve bağımsız adaylar 6
Alfabe sırasına göre siyasi parti ve bağımsızlar Geçerli oy sayısı Baraj sayısı Partilerin ve bağımsız adayların aldıkları geçerli oy sayısından baraj sayısı çıktıktan sonra kalan sayı A Partisi 6 000 1 350 4 650 B Partisi 1 400 1 350 50 C Partisi 1 800 1 350 450 D Partisi 500 1 350 - E Partisi 600 1 350 - F Partisi 2 900 1 350 1 550 1.Bağımsız 210 1 350-2.Bağımsız 90 1 350 - Alfabetik sıraya göre onda birlik barajı aşan siyasi partiler Onda birlik baraj sayısı düşüldükten sonra kalan oy sayısı Her partinin aldığı geçerli oy birden başlayarak o çevrenin çıkaracağı İl Genel Meclisi Üyeliği/Belediye Meclisi Üyeliği sayısına ulaşıncaya kadar 1/1 1/2 1/3 1/4 1/5 1/6 1/7 1/8 1/9 1/10 1/11 A Partisi 4650 4650 2325 1550 1162 930 775 664 581 516 465 422 B Partisi 50 50 C Partisi 450 450 F Partisi 1550 1550 775 516 7
Hesaplanan payların büyükten küçüğe doğru sıralanışı Elde edilen payların ait olduğu siyasi parti veya bağımsızlar Siyasi parti veya bağımsızlar Kazandığı üyelik sayısı 4 650 A 2 325 A 1 550 A 1 550 F 1 162 A 930 A 775 A 775 F 664 A 581 A 516 A 516 F 465 A A Partisi 10 F Partisi 3 Alfabe sırasına göre partinin adı ASIL ÜYELER Adayın aday listesindeki sıra numarası A Partisi.. Kontenjan A Partisi.. Kontenjan A Partisi.. 1 A Partisi.. 2 A Partisi.. 3 A Partisi.. 4 A Partisi.. 5 A Partisi.. 6 A Partisi.. 7 A Partisi.. 8 A Partisi.. 9 A Partisi.. 10 F Partisi.. 1 F Partisi.. 2 F Partisi.. 3 8
A Partisi 10, F Partisi 3 olmak üzere, belediye meclisine seçilen 13 üye belirlenmiş olur. Örnekte en çok oy almış olan A Partisi kontenjan üyeliklerini de almış olacağından ve çevrenin çıkaracağı üye sayısına (15) göre kontenjan adedi 2 olduğundan bu 2 üyelik de A Partisine verilerek A Partisi 12 + F Partisi 3 = 15 sayısına ulaşılmış olur. Yedek üyelerin belirlenmesi: Yukarıdaki örnekte A Partisi 10 tanesi oy bölüşümünden, 2 tanesi de kontenjandan olmak üzere 12 asıl üyelik kazandığından dolayı, asıl üyeliğe seçilenlerden sonra gelen isimden (11 inci asıldan) başlayarak 12 yedek üye belirlenir. F Partisi, 3 asıl üyelik kazandığı için bunların yedekleri olan üç isim dördüncü asıl üyelikten başlayarak belirlenir. Böylece A Partisinin 12, F Partisinin 3 olmak üzere 15 yedek üye belirlenmiş olur. Alfabe sırasına göre partinin adı YEDEK ÜYELER Adayın aday listesindeki sıra numarası A Partisi 11 (Asıl) A Partisi 12 (Asıl) A Partisi 13 (Asıl) A Partisi 1 (Yedek) A Partisi 2 (Yedek) A Partisi 3 (Yedek) A Partisi 4 (Yedek) A Partisi 5 (Yedek) A Partisi 6 (Yedek) A Partisi 7 (Yedek) A Partisi 8 (Yedek) A Partisi 9 (Yedek) F Partisi 4 (Asıl) F Partisi 5 (Asıl) 9
SİMGE ve KISALTMALAR AK PARTİ ANAP ATP BTP BP BDP BBP CHP DEPAR DBP DP DTP DSP DTP DYP EMEP FP GENÇ PARTİ HAK-PAR HP HADEP HYP IDP İP LDP MİLLET PARTİSİ MÇP MDP MHP ÖDP RP SAADET PARTİSİ SODEP SHP SBP SİP TKP YTP YDP BĞMZ Adalet ve Kalkınma Partisi Anavatan Partisi Aydınlık Türkiye Partisi Bağımsız Türkiye Partisi Barış Partisi Barış ve Demokrasi Partisi Büyük Birlik Partisi Cumhuriyet Halk Partisi Değişen Türkiye Partisi Demokrasi ve Barış Partisi Demokrat Parti Demokrat Türkiye Partisi Demokratik Sol Parti Demokratik Toplum Partisi Doğru Yol Partisi Emek Partisi Fazilet Partisi Genç Parti Hak ve Özgürlükler Partisi Halkçı Parti Halkın Demokrasi Partisi Halkın Yükselişi Partisi Islahatçı Demokrasi Partisi İşçi Partisi Liberal Demokrat Parti Millet Partisi Milliyetçi Çalışma Partisi Milliyetçi Demokrasi Partisi Milliyetçi Hareket Partisi Özgürlük ve Dayanışma Partisi Refah Partisi Saadet Partisi Sosyal Demokrasi Partisi Sosyaldemokrat Halk Partisi Sosyalist Birlik Partisi Sosyalist İktidar Partisi Türkiye Komünist Partisi Yeni Türkiye Partisi Yeniden Doğuş Partisi Bağımsızlar 10