GÖTÜRÜ USULDE VERGİLENDİRME ESAS VE KISTASLARI TÜZÜĞÜ [(25.2.1983 R.G. 14 EK III A.E. 87 Sayılı Tüzüğün), (29.4.1983 R.G. 29 EK III A.E. 173), ( 15.3.1985 R.G. 22 EK III A.E. 133), ( 7.4.1985 R.G. 30 EK III Düzeltme), (4.4.1986 R.G. 30 EK III A.E. 164), (26.9.1986 R.G. 85 EK III A.E. 550), (31.12.1987 R.G. 145 EK III A.E. 771), (24.3.1989 R.G. 33 EK III A.E. 124), (29.1.1991 R.G. 13 EK III A.E. 38), (13.2.1992 R.G. 13 EK III A.E. 58), (27.12.1992 R.G. 126 EK III A.E. 562), (22.2.1994 R.G. 20 EK III A.E. 99), (30.3.1995 R.G. 48 EK III A.E. 245), (21.3.1996 R.G. 38 EK III A.E. 258), (14.3.1997 R.G. 28 EK III A.E. 203), (24.4.1998 R.G. 48 EK III A.E. 226), (23.2.1999 R.G. 17 EK III A.E. 63), (9.5.2000 R.G. 55 EK III A.E. 311), (12.3.2001 R.G. 26 EK III A.E. 144), (1.3.2002 R.G. 23 EK III A.E. 110), ( 18.2.2003 R.G. 13 EK III A.E. 75), ( 13.4.2004 R.G. 51 EK III A.E. 204), (5.8.2005 R.G. 132 EK III A.E. 440), (3.4.2006 R.G. 61 EK III A.E. 186), (10.5.2007 R.G. 81 EK III A.E. 340), (25.3.2008 R.G. 55 EK III A.E. 226), (22.2.2010 R.G. 32 EK III A.E. 119), (31.12.2010 R.G. 220 EK III A.E. 785) ve (29.1.2015 R.G. 17 EK III A.E. 84) Sayılı Tüzüklerle Birleştirilmiş Şekli.] GELİR VERGİSİ YASASI (24/1982, 11/1985, 67/1987, 16/1989, 20/1990, 22/1991, 14/1992, 20/1992, 69/1993, 21/1995, 1/1997, 4/1998, 16/1998, 3/1999, 14/2001, 41/2002, 58/2003, 73/2003, 13/2005, 34/2005, 56/2006, 15/2007, 53/2007, 67/2007, 3/2010, 39/2010, 45/2010, 33/2011, 53/2011 ve 50/2014 Sayılı Yasalar.) Madde 49 (1) uyarınca yapılan Tüzük Kıbrıs Türk Federe Devleti Bakanlar Kurulu, Gelir Vergisi Yasası nın 49. maddesinin kendisine verdiği yetkiyi kullanarak aşağıdaki Tüzüğü yapar. Kısa İsim Amaç Tefsir 1. Bu Tüzük, Götürü Usulde Vergilendirme Esas ve Kıstasları Tüzüğü olarak isimlendirilir. 2. Bu Tüzüğün amacı, Gelir Vergisi Yasası uyarınca vergiye bağlı olup kendi başına küçük bir işyeri çalıştıran, seyyar veya belli bir yerde küçük çapta perakente ticaretle veya tarımla uğraşan veya küçük çapta serbet meslek icra edenler ile kazançları 27/1977 sayılı Vergi Usul Yasası kurallarına göre kesin olarak saptanmasına olanak olmayan ve Götürü Usulde vergilendirilmeleri karara bağlanan gerçek kişilerin vergiye bağlı götürü safi kazançlarını bölge, iş kolları ve kategorilerine göre saptamak ve sınıflandırmaktır. 3. Bu Tüzükte, metin başka türlü gerektirmedikçe kullanılan kelime ve deyimler Gelir Vergisi Yasalarında verilen anlamı anlatır; Yasa 24/1982 sayılı Gelir Vergisi Yasasını ve duruma göre 27/1977 sayılı Vergi Usul Yasası nı anlatır; 1
Yükümlülerin Yıllık Asgari ve Azami Safi Kazanç 2.A.E. 84 / 15 Sınıflandırma ve itiraz komisyonlarının oluşumu 4.A.E. 124 / 89 Komisyonların yetkileri 4.A.E. 124 / 89 Müdür Gelir ve Vergi Dairesi Müdürünü veya onun yetkilendireceği daire personelini anlatır; Daire Gelir ve Vergi Dairesini veya onun herhangi bir Kaza Şubesini anlatır; Yükümlü 27/1977 sayılı Vergi Usul Yasasındaki anlamı ve Yasa nın 43. maddesinde belirtilen koşullara sahip gerçek kişileri anlatır; Kent Nüfusu beşbinin üzerinde olan ve belediye kuruluşuna sahip yerleşme birimini anlatır; Kasaba Nüfusu beşbine kadar olan ve Belediye kuruluşuna sahip yerleşme birimini anlatır; Köy Belediye kuruluşuna sahip olmayan toplu veya dağınık olarak ikamet edenlerin yerleşme birimini anlatır; Serbest Meslek Bir işverene bağlı olmaksızın ve sermayeden ziyade kişisel emek ile mesleki bilgiye, beceriye ve hizmete dayanan küçük çaptaki mesleği anlatır. Esnaf Seyyar veya belli bir işyerinde küçük çapta mal, eşya veya emtia yapım veya bunların alım ve satımını perakente olarak yapanları anlatır; 4. Yükümlülerin sınıflandırılacakları grup ve kategorilerine istinaden takdir edilecek yıllık asgari ve azami safi kazanç miktarı bu Tüzüğe ekli Cetvel de saptanmıştır. Bu miktarların saptanmasında Yasa nın öngördüğü safi kazanç alt sınırı 18,000.-TL üst sınırı da 60,000.-TL olarak düzenlenmiştir. 5. (a) Müdür, her vergilendirme dönemi için kendi veya görevlendireceği bir Vergi memuru veya ilgili Kaza Sorumlusunun başkanlığında ve en az iki vergi memurundan oluşan Sınıflandırma Komisyonları kurar. (b) Sınıflandırma Komisyonlarının vereceği kararlara karşı yapılacak itirazları incelemek ve karara bağlamak amacıyla Müdür, her vergilendirme dönemi için kendi veya görevlendireceği bir vergi memuru başkanlığında ve en az iki vergi memurundan oluşan İtiraz Komisyonları kurar. Bu Komisyonda, Sınıflandırma Komisyonlarından ancak bir üye de bulunur. (c) Gerekli görülecek durumlarda Komisyonların çalışmalarına yardımcı olmak veya bilgi almak amacıyla kamu ve yerel kuruluşlardaki görevlilerden veya bölge muhtarlıklarındaki ilgililerden bazı kişiler belli bir süre için özel olarak görevlendirilebilirler. 6. (1) Sınıflandırma Komisyonları: (a) Toplantıda hazır bulunan üyelerin oy çokluğu ile bu Tüzüğün 7. maddesinde belirtilen esaslar uyarınca Yasa nın Götürü Usulde Vergilendirme koşullarına haiz olan ve usulüne uygun olarak başvuruda bulunan yükümlüler esas meslek veya iş kolları ile icra edildikleri bölgeler itibarıyle bu Tüzüğe ekli grup ve safi kazanç kategorilerine göre sınıflandırır; ve bu kategorilerin alt ve üst sınırlarına bağlı kalmak suretiyle safi kazançı takdir ederek karar verir. Oyların eşitliği halinde başkanın ikinci bir oy hakkı olur. 2
Sınıflandırma esasları (b) Gerekli görülecek durumlarda, başvuruda bulunan yükümlülerin meslekleri, gelirleri veya genel veya kişisel mali durumları ile ilgili beyanname, belge veya bilgilerin sunulmasını isteyebilir veya bunları dinlemek amacıyla görüşmeye çağırabilir veya bunların işyerlerinde inceleme yapabilir. Bu konuda düzenlenecek beyanname örneği Müdürün uygun göreceği bilgileri ihtiva eder. (c) Sınıflandırma işlemine karşı itirazda bulunan yükümlülerin itirazlarını incelemek üzere İtiraz Komisyonuna havale eder. (2) İtiraz Komisyonları: (a) (b) (c) Sınıflandırma Komisyonları kararlarına karşı itiraz eden yükümlülerin itirazlarını inceler ve oy çokluğu ile karara bağlar. Oyların eşitliği halinde Başkanın ikinci bir oy hakkı olur. İtirazın incelenmesinde bu Tüzüğün 7. maddesindeki esaslar çerçevesinde inceleme yapar. Vergi Usûl Yasası ndaki itiraz ve incelemeye ilişkin yetkileri kullanılır. 7. Sınıflandırma Komisyonu tarafından Götürü Usülde Vergilendirilmeleri uygun bulunan yükümlülerin sınıflandırılmaları ile ilgili genel takdir esasları : (a) Yükümlünün mesleğini fiilen ifa ettiği işyerinin veya gelir kaynağının elde edildiği bölgenin ekonomik potansiyeli ile mesleki becerisi ve personel istihdam durumu ; 5.A.E. 124 / 89 (b) Başvuru konusu olan vergilendirme dönemindeki ortalama brüt hasılat miktarı ile ortalama safi kâr oranlarının uygulanması veya yükümlülerin genel mali durumları ile yaşantı giderleri; 5.A.E. 124 / 89 (c) Yükümlünün esas mesleği veya esas gelir kaynağı ile ek gelirleri. 3.A.E. 245 / 95 24/1982 11/1985 67/1987 16/1989 20/1990 22/1991 14/1992 20/1992 69/1993 (d) Ek gelirin taşınır ve taşınmaz mal sermaye iratlarından oluşması halinde bu gelirin vergilendirilmesinde Gelir Vergisi Yasası nın 31 inci maddesinin (6) ncı fıkrası ile 32 nci maddesi nin (6) ncı ve (7) nci fıkrasının ilgi kuralları uygulanır. 5.A.E. 124 / 89 (e) Yasa nın 50. maddesinde belirtilen taşınır veya taşınmaz mal sermaye iradları dışındaki faaliyetlerden dolayı ek gelir elde eden yükümlülerin bu ek gelirleri, esas gelirlerine ilişkin olarak Komisyonlarca takdir edilen safi kazanç miktarını aşmaması halinde, bu Tüzük kapsamında ve 8. madde kuralları uyarınca esas gelirlerine ilişkin safi kazanç miktarına eklenmek suretiyle vergilendirilebilir. 3
Sınıflandırma listeleri, tarhiyat ve tebliğler Sınıflandırma veya cetvel değişiklik tebliğleri Götürü vergilendirme kapsamına dahil edilmenin veya devamının kesinleşmesi Mahsup ve iadeler 6.A.E. 124 / 89 Tüzükte saptanan grup ve kategoriler ile takdir edilen ortalama safi kazanç miktarlarının geçerlilik durumu 8. Sınıflandırma Komisyonlarında görevli bulunan Dairenin ilgili Kaza Sorumlusu, sınıflandırılan yükümlülerin onaylanmış listelerini hazırlar. İsimleri bu listelerde bulunan yükümlülere, dahil edildikleri grup ve kategorileri ile bu Tüzüğe ekli Cetvelde saptanan ortalama safi kazanç ile taşınır veya taşınmaz sermaye iratları toplamından kişisel indirimler düşüldükten sonra hesaplanacak Gelir Vergisi miktarları ile ödeme şekli Dairenin uygun göreceği yazılı bir ihbarname ile tebliğ edilir. 9. Yükümlülerin sınıflandırılmasında veya Yasa nın öngördüğü kıstaslar dahilinde yapılacak safi kazanç değişiklikleri, ilgili vergilendirme döneminin başlamasından önce Tüzük kapsamındaki yükümlülere 8. madde kuralları uyarınca tebliğ edilir. 10. Yükümlünün 8. veya 9. maddeler uyarınca ödemekle yükümlü olacağı vergi bildirimine karşı ilgili Vergi Dairesine yazılı itirazda bulunmaması veya ödemeyi kabul ettiğine dair beyanda bulunması halinde 9. maddede belirtilen yeni herhangi bir değişikliğin meydana gelmesine kadar Götürü Vergilendirme kapsamına vergilendirilmesi veya devamı kesinleşir. 11. (1) Götürü Vergilendirme kapsamında vergilendirilmeleri veya devamı kesinleşen yükümlüler içinde bulundukları vergilendirme dönemini izleyen yılda da ayni kapsamda vergilendirilmelerini istemeleri halinde 9. maddede belirtilen değişikliklerin tebliğine kadar, ilgili vergilendirme döneminde ödemekle yükümlü oldukları aylık götürü vergi taksitlerine eşit bir miktarı yeni vergilendirme dönemindeki vergi yükümlülüklerine mahsuben aylık taksitler halinde ödemeye devam ederler. (2) Bu Tüzük kapsamında vergilendirilen yükümlülerin, kazanç ve iratlarından Yasa ya göre kesilmiş veya (1). fıkra uyarınca yeni vergilendirme dönemine mahsuben ödenmiş vergiler, ilgili vergilendirme dönemini takip eden yılın vergi yükümlülüğüne mahsup edilir veya vergiye tabi geliri olmaması veya saptanacak vergi yükümlülüğünden fazla olması halinde aradaki fark Dairece iade edilir. Mahsup veya iadenin yapılması yükümlünün ilgili Vergi Dairesine başvurması ve gerekli belgelerin sunulması halinde yapılır. 12. Bu Tüzük Kuralları uyarınca sınıflandırılan yükümlülerin ekli Cetvelde saptanmış olan grup ve kategorileri ile bunlara takdir edilen veya değiştirilecek ortalama safi kazanç miktarları, sadece bu Tüzük amaçları bakımından geçerli olup bunun dışında kalanlara Yasa gereğince Daire tarafından yapılacak daha yüksek safi kazanç takdirlerinde dikkate alınmaz. Yürütme 13. Bu Tüzüğü Maliye İşleri ile ilgili Bakanlık yürütür. 4
Yürürlüğe Giriş. 14. Bu Tüzük Resmî Gazete de yayınlandığı tarihten başlayarak yürürlüğe girer ve 1983 vergilendirme döneminden itibaren Götürü Usülde Vergilendirilecek olan yükümlülere uygulanır. 25.3.2008 R.G. 55 EK III A.E. 226 Sayılı Değişiklik Tüzüğünün Yürürlüğe Giriş Yürürlüğe Giriş 4. Bu Tüzük, Resmi Gazete de yayımlandığı tarihten başlayarak yürürlüğe girer ve 2007 vergilendirme döneminden itibaren götürü usulde ve 22.2.2010 R.G. 32 EK III A.E. 119 Sayılı Değişiklik Tüzüğünün Yürürlüğe Giriş Yürürlüğe Giriş 4. Bu Tüzük Resmî Gazete de yayımlandığı tarihten başlayarak yürürlüğe girer ve 2010 vergilendirme döneminden itibaren götürü usülde 31.12.2010 R.G. 220 EK III A.E. 785 Sayılı Değişiklik Tüzüğünün Yürürlüğe Giriş Yürürlüğe Giriş 4. Bu Tüzük, Resmi Gazete de yayımlandığı tarihten başlayarak yürürlüğe girer ve 2011 vergilendirme döneminden itibaren götürü usulde 29.1.2015 R.G. 17 EK III A.E. 84 Sayılı Değişiklik Tüzüğünün Yürürlüğe Giriş Yürürlüğe Giriş 4. Bu Tüzük, Resmi Gazete de yayımlandığı tarihten başlayarak yürürlüğe girer ve 2015 vergilendirme döneminden itibaren götürü usulde 5
3.A.E. 84 / 15 CETVEL Madde (4) Götürü Usulde Gelir Vergisine bağlı yükümlülerin vergilendirilmesine ilişkin esas faaliyet bölgeleri ile esas gelir kaynaklarına göre takdir edilen safi kazanç kategorileri ve miktarları YILLIK SAFİ KAZANÇ KATEGORİLERİ VE MİKTARLARI GRUP I KENT VE KASABALARDA MÜNHASIRAN SERBEST MESLEK İLE ESNAFLIK YAPANLAR: Safi Kazanç Safi Kazanç Miktarları Kategorileri ASGARİ (TL) AZAMİ (TL) 1-47,001 60,000 2-44,001 47,000 3-41,001 44,000 4-38,001 41,000 5-35,001 38,000 6-32,001 35,000 7-29,001 32,000 8-26,001 29,000 9-23,001 26,000 10-18,000 23,000 GRUP:II KÖYLERDE MÜNHASIRAN SERBEST MESLEK İLE ESNAFLIK YAPANLAR. Safi Kazanç Safi Kazanç Miktarları Kategorileri ASGARİ (TL) AZAMİ (TL) 1-47,001 55,000 2-44,001 47,000 3-41,001 44,000 4-38,001 41,000 5-35,001 38,000 6-32,001 35,000 7-29,001 32,000 8-26,001 29,000 9-23,001 26,000 10-18,000 23,000 6
GRUP:III MÜNHASIRAN TARIMSAL FAALİYET YAPANLAR Safi Kazanç Safi Kazanç Miktarları Kategorileri ASGARİ (TL) AZAMİ (TL) 1-47,001 55,000 2-44,001 47,000 3-41,001 44,000 4-38,001 41,000 5-35,001 38,000 6-32,001 35,000 7-29,001 32,000 8-26,001 29,000 9-23,001 26,000 10-18,000 23,000 7