Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi Cilt: 8, No: 3, 2011 (27-37) Electronic Journal of Machine Technologies Vol: 8, No: 3, 2011 (27-37) TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.com e-issn:1304-4141 AISI 430/AISI 1030 Çelik Çiftinin Manuel (MIG) ve Sinerjik Kontrollü Darbeli (MIG-P) Kaynağının Mikroyapı ve Sertlik Üzerine Etkisi *,1 Turhan KURŞUN, 2 Tanju TEKER 1 Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas Meslek Yüksek Okulu, 58100, Sivas-TÜRKĐYE 2 Mesleki Eğitim Merkezi, 23500, Elazığ-TÜRKĐYE. tkursun@cumhuriyet.edu.tr, tteker@hotmail.com Geliş Tarihi: 05.10.2010 Kabul Tarihi: 20.10.2011 Özet Bu çalışmada; 10 mm kalınlığında AISI 430/AISI 1030 çelik çifti, manuel (MIG) ve sinerjik kontrollü darbeli (MIG-P) kaynak yöntemleriyle birleştirilerek, yöntemin kaynaklı bağlantıların mikroyapı ve sertlik üzerine olan etkisi araştırılmıştır. Kaynaklar 3.2 m/dak. tel ilerleme hızı, 22.5 V kaynak voltajı, Ar + %2 O 2 koruyucu gaz atmosferinde yapılmıştır. Kaynatılan numunelerin birleşme ara yüzeyinde meydana gelen mikroyapı değişiklikleri optik mikroskopla incelenmiştir. Kaynak bölgesinde meydana gelen faz ve bileşikler X-Ray difraktogramıyla (XRD) analiz edilmiştir. Malzemenin birleşme mukavemetini belirlemek için, çentik darbe testi ve mikrosertlik testleri yapılmıştır. Yapılan incelemeler sonrasında, sinerjik kontrollü darbeli (MIG-P) kaynağın mekanik özellikleri en iyi olan ve metalurjik açıdan kaynak kalitesi en yüksek birleştirme olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: AISI 430, AISI 1030, MIG, MIG-P. Abstract Effect on Microstructure and Hardness of Synergic Controlled Pulsed (MIG-P) and Manual (MIG) Welding of AISI430/AISI1030 Steel Couples In this study, AISI 430/AISI 1030 steel couples of 10 mm thick were investigated effect on microstructure and hardness of joining of process and welded by using the synergic controlled pulsed (MIG-P) and manual (MIG) welding techniques. In these techniques, constant wire feed rate (3.2 m/min.) and voltage (22.5 V) were used. The microstructure changes occurred in the interface regions of the welded samples were examined by optical microscopy. The phases and composition occurenced in weld zone was analysed with X-RD. In order to determine mechanical properties, microhardness and V-notch charpy test were conducted. At the end of these tests, the best result was obtained by the synergic controlled pulsed (MIG-P) technique. Keywords: AISI 430, AISI 1030, MIG, MIG-P. Bu makaleye atıf yapmak için KurşunT., Teker T., AISI 430/AISI 1030 Çelik Çiftinin Manuel (MIG) ve Sinerjik Kontrollü Darbeli (MIG-P) Kaynağının Mikroyapı ve Sertlik Üzerine Etkisi Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi, 2011, 8(3) 27-37 How to cite this article KurşunT., Teker T., Effect on Microstructure and Hardness of Synergic Controlled Pulsed (MIG-P) and Manual (MIG) Welding of AISI430/AISI1030 Steel Couples Electronic Journal of Machine Technologies, 2011, 8(3) 27-37
Teknolojik Araştırmalar: MTED 2011 (8) 27-37 AISI 430/AISI 130 Çelik Çiftinin Manuel (MIG) ve Sinerjik 1.Giriş Ferritik paslanmaz çelikler, alaşım elementi ilavesine bağlı olarak bünyelerinde %16-30 Cr içerirler. Bu çelik sınıfı, kolay şekillendirilebilmeleri ve korozyona karşı iyi direnç göstermelerinden dolayı mimaride, iç ve dış dekorasyonda, mutfak teçhizatında, çamaşır ve kurutma kazanlarının yapımında, gıda endüstrisinde, otomotiv endüstrisinde, petro-kimya ve kimya endüstrilerinde geniş bir uygulama alanına sahiptir. Normal halde ferritik paslanmaz çelikler, çok ince taneli sünek ve ferritik bir yapıya sahiptir. Ancak; ergitme kaynak yöntemleri ile birleştirilmeleri durumunda ITAB da 950 C nin üzerindeki sıcaklıklarda, taneler arası krom karbür çökelmekte ve taneler arası korozyona bağlı olarak, birleşme bölgesinde tane irileşmesi meydana gelmektedir. Tane irileşmesi ve taneler arası karbür çökelmeleri, kaynaklı bağlantının mekanik özelliklerini olumsuz etkiler [1,2]. C lu çelikler yapılarında Mn, Si, P, S gibi çelik üretim yöntemlerinden gelen elementler bulunduran demir karbon alaşımlarıdır. Bu malzemeler, ucuz ve kolay şekillendirilebilen malzemeler olup, sertleşme yetenekleri azdır. Yapılarındaki C oranına göre; düşük C lu çelikler (%0,05-0,3 C), orta C lu çelikler (%0,3-0,8 C), ve yüksek C lu çelikler (%0,8-1,7 C) olmak üzere üç gruba ayrılırlar [3]. Günümüzde metallerin kaynakla birleştirilmesinde en çok kullanılan metot, eriyen elektrotla bir koruyucu gaz veya gaz karışımı atmosferi altında yapılan MIG kaynak tekniğidir. MIG kaynak yönteminin diğer kaynak yöntemlerine göre, mekanize edilebilme, daha hızlı çalışma, robot kullanma imkânı, çok karmaşık kaynak konstrüksiyonlarında kolay bir şekilde uygulanabilme, her pozisyonda kullanılabilme ve karbonlu çelik, paslanmaz çelik, alüminyum, bakır gibi bütün ticari metallerin kaynak edilebilmesi açılarından bir çok avantajları vardır [4,5]. Kolaylıkla otomatikleştirilmesi robotik üretime uygun olması gibi özelliklerinin olması birçok araştırmacıyı MIG kaynağının detayları hakkında çalışmaya motive etmektedir. Darbeli MIG-P işleminde her bir darbede, elektrotun ucunda erimiş bir metal damlası oluşur. Tam o anda, damlayı karşıya kaynak banyosuna itmek için yeterli akım eklenir. Bu yöntemde her ne kadar ana metal, elektrot çapı, koruyucu gaz tipi gibi parametre değerlerinin seçimi zor olsa da, bu zorluklar sinerjik kontrolle aşılmaktadır [6]. Çeliğin kaynağında argon gazına, oksijen ve karbondioksit karıştırılmaktadır. Böylece, oluşan ekzotermik bir reaksiyon sonucunda kaynak banyosunun sıcaklığı yükselir ve oksijen kolay eriyen oksitlerin oluşumunu hızlandırarak eriyen elektrot telinden düşen damlaların yüzey gerilimini zayıflatmakta ve ince taneli bir metal geçişi sağlamaktadır [7,8]. Birinci ve ikinci grup ferritik paslanmaz çeliklerde çoğu kez östenitik paslanmaz çelik dolgu metali kullanılır. Çünkü, ferritik paslanmaz çeliklere nispeten östenitik paslanmaz çeliklerin tokluk ve süneklikleri daha iyidir. Darbeli akım türünün kaynaklı birleştirmelerin ergime bölgesindeki tane özellikleri üzerine etkileri son zamanlarda birçok araştırmacı tarafından faklı malzemeler üzerinde incelenmektedir [9,10]. Kim vd., 2009, yaptıkları çalışmada STS441 ferritik paslanmaz çelik ve SS400 karbonlu çeliği kaynak ilave metali olarak STS 430LNb kullanarak GMAW yöntemiyle birleştirmişlerdir ve bu farklı metallerin 28
Kurşun T, Teker T. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2011 (8) 27-37 kaynağındaki sıcak yorulma direncinin, arayüzey civarında tane büyümesi, martenzit ve katılaşmış bölgenin varlığından dolayı düşük sıcak yorulma ömrüne sahip olduğunu, martenzitin SS400 ve kaynak metali arasında oluştuğunu bunun nedeninin ise bu bölgedeki Cr ve Nb içeriğinin kaynak esnasında SS400 karbonlu çelikte çözünmesinden dolayı azaldığını tespit etmişlerdir [11]. Bu çalışmada; AISI 430/AISI 1030 çelik çifti, manuel (MIG) ve sinerjik kontrollü darbeli (MIG-P) kaynak yöntemi ile birleştirilerek, seçilen yöntemlerin kaynaklı bağlantıların mikroyapı ve sertliği üzerine etkisi araştırılmıştır. 2. Malzeme ve Metot Deneylerde, piyasadan temin edilen AISI 430 ferritik paslanmaz ve AISI 1030 orta karbonlu çelik plaka ve ilave metal olarak 1 mm kalınlığa sahip AS P 316L serisi östenitik paslanmaz çelik tel kullanılmıştır. Bu çeliklere ait kimyasal analiz sonuçları Tablo 1 de, malzemelerin mekanik özellikleri Tablo 2 de verilmiştir. 130x100x10 mm boyutlarında hazırlanan numunelere 60 V kaynak ağzı açılmış ve yüzeyleri oksit ve kirden temizlenmiştir. Deneyler, MIGATRONĐK marka KME 400 model yarı otomatik kaynak makinesi ve Ar + %2 O 2 koruyucu gaz atmosferinde Tablo 3 de verilen şartlarda dört pasoda yapılmıştır. Akım değeri ortalama; manuel MIG de 130 A ve sinerjik kontrollü darbeli MIG-Pulse de 99 A olarak elde edilmiştir. Ark enerji girişi aşağıdaki formülle hesaplanmıştır (12); Ark enerji girişi (J/mm)= V(Voltaj) x Kaynak akımı (A) Kaynak hızı (mm/sn) Tablo 1. Deney çalışmalarında kullanılan malzemelerin kimyasal analizleri. Kimyasal Bileşim (%) Malzemeler Fe Cr C Ni Si Mo Mn AISI 1030 Bal. - 0.26-0.17-1.13 AISI 430 Bal. 16.02 0.04 0.22 0.44 0.01 0.61 AS P 316L Bal. 18 0.03 12 0.7 2.5 0.8 Tablo 2. Deney çalışmalarında kullanılan malzemelerin mekanik özellikleri. Malzemeler Çekme Dayanımı (MPa) % Uzama (mm) Sertlik (HB) AISI 430 485 25 78 AISI 1030 463 31.2 126 AISI 316L 540 40 162 29
Teknolojik Araştırmalar: MTED 2011 (8) 27-37 AISI 430/AISI 130 Çelik Çiftinin Manuel (MIG) ve Sinerjik Tablo 3. Deney çalışmalarında kullanılan kaynak parametreleri. Numune Voltaj Đlerleme Hızı Tel Bes. Oranı Yöntem No (V) (mm/s) (m/dak.) S1 22.5 4 3.2 MIG S2 22.5 4 3.2 MIG-P Birleştirilmiş numunelerden şerit testere yardımı ile kaynağın başlangıç ve bitiş kısmından olmak üzere 10 mm lik kısımlar kesilerek atılmış ve kalan bölgelerden mikroyapı, sertlik ve çentik darbe incelemeleri için numuneler hazırlanmıştır. Mikroyapı analizleri için numuneler sırasıyla 200-1200 mesh lik zımparalardan geçirilmiş, daha sonra 3 µm lik elmas pasta ve çuha ile Metkon marka parlatma cihazında parlatılmıştır. Numuneler Tablo 4 de verilen dağlayıcılar dikkate alınarak AISI 430 ferritik paslanmaz çelik tarafı elektrolitik dağlama, AISI 1030 karbonlu çelik tarafı da kimyasal dağlama ile dağlanmış ve kaynak sonrası birleşme ara yüzeyinde meydana gelen mikroyapı değişiklikleri optik mikroskop ile incelenmiştir. Numunelerde oluşan fazları ve bileşikleri tespit etmek amacıyla SHIMADZU XRD-6000 cihazıyla Cu tüp/ Kα dalga boyu λ= 1.54056 A, 40 kv, 40 ma kullanılarak X-Ray Diffraction analizi yapılmıştır. Daha sonra numunelerin mikrosertlik ölçümleri LEICA MHF-10 marka test cihazında yapılmıştır. Sertlik ölçümleri HV sertlik skalası ile 200 g yük altında gerçekleştirilmiştir. Çentik darbe numuneleri Şekil 1 de verilen ölçülere göre hazırlanmış, deneyler INSTRON WOLPERT PW30 marka çentik darbe test cihazında 300 J kapasiteli çekiç kullanılarak yapılmıştır. Tablo 4. Metalografik çalışmada kullanılan dağlayıcıların bileşimi ve dağlama koşulları. Malzeme Dağlayıcı Dağlama Türü Konsantrasyonu Kriterleri AISI 1030 2 ml HNO 3 + 98 ml Saf Alkol 3-5 s (Kimyasal) AISI 430 30 ml HCl + 10 ml HNO 3 + 30 ml Saf Su 12 V-25 s Şekil 1. Çentik darbe test numunesi (TS 269). 3. Tartışma 3.1. Mikroyapı Đncelemeleri Manuel (MIG) ve sinerjik kontrollü darbeli (MIG-P) kaynak yöntemleri ile birleştirilmiş olan AISI 430/AISI 1030 çelik çiftinin mikroyapı fotoğrafları Şekil 2 ve Şekil 3 de verilmiştir. S1 ve S2 30
Kurşun T, Teker T. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2011 (8) 27-37 numunelerinin mikroyapıları incelendiğinde; paslanmaz çelik, kaynak metali ve karbonlu çeliğe ait üç farklı mikroyapı görülmektedir. Her iki numunenin AISI 1030 tarafında iri taneli bölgede bol miktarda asiküler ferrit adacıkları, çıta ve plaka tip martenzit, tane sınırlarından başlayan çok sayıda Widmanstätten ferrit, tane sınırı ferriti oluşmuştur [13]. Literatürde farklı malzemeler üzerinde yapılan deneylerde de darbeli akım kullanılmadan gerçekleştirilen kaynak dikişlerinde, iri ve sütunsal tanelerin oluştuğu belirtilmektedir. Bunun sebebi, ısı girdisinin yüksek oluşu ve katılaşmanın yavaş olmasıdır [10]. Şekil 2 de verilmiş olan manuel (MIG) kullanılarak gerçekleştirilen birleştirmelerin mikroyapı görüntülerine bakıldığında, Şekil 3 de verilmiş olan sinerjik kontrollü darbeli (MIG-P) görüntülerden tane boyutu yönünden farklı olduğu belirgin bir şekilde görülmektedir. Burada darbeli akım türünün, kaynak metali ve AISI 1030 tane boyutu özelliğine olan etkisi açıkça anlaşılabilmektedir. Sinerjik kontrollü darbeli (MIG- P) akım kullanılarak gerçekleştirilen birleştirmelerde düşük ısı girdisi sebebiyle, kaynak havuzu daha dar bir alanda oluşmakta ve kaynak metalinin katılaşma hızı artmaktadır. Bu nedenle kaynak metalinde oluşan taneler ince yapılı iken, kaynak metalinin merkezinde oluşan taneler ise ısı dağılımının karmaşıklığı sebebi ile eş eksenli tanelerden oluşmuştur. S1 ve S2 no lu kaynaklı bağlantılarda AISI 430 ferritik paslanmaz çeliğinin mikroyapısında, ferrit tanelerinin ilerleyen kabalaşması görülmektedir. Ayrıca, tane irileşmesinin olduğu bölgede tane içi ve tane sınırlarında yoğun bir Cr x C y ürünleri biberimsi şekilde görülmektedir [14,15]. Kaynak metali mikroyapısı, dikişte katılaşmanın dendritler şeklinde olduğu ve kaynak metali merkezine doğru devam ettiği görülmektedir ve ince rastgele tane içi ve tane sınırlarında dağılmış krom karbür partiküllerinden oluşmaktadır. Şekil 4 de görüldüğü gibi S2 numunesinin X-RD analizleri sonucunda; Ostenit, Cr 23 C 6, ve Cr 7 C 3 bileşikleri saptanmıştır. Bu karbür parçacıklarının çökelmesi dağılım mukavemetlenmesi sağlar, fakat; aynı zamanda kırılganlığa da sebep olur [14]. 31
Teknolojik Araştırmalar: MTED 2011 (8) 27-37 AISI 430/AISI 130 Çelik Çiftinin Manuel (MIG) ve Sinerjik Şekil 2. S1 Numunesinin optik fotoğrafı a) AISI 1030 tarafı ve geçiş bölgesi, b) Kaynak metali, c) AISI 430 tarafı ve geçiş bölgesi. 32
Kurşun T, Teker T. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2011 (8) 27-37 Kaynak Metali Ostenit AISI S2b Kaynak Tane Sınırı Karbürü Tane Sınırı Geçiş Tane içi S2c Şekil 3. S2 Numunesinin optik fotoğrafı a) AISI 1030 tarafı ve geçiş bölgesi, b) Kaynak metali, c) AISI 430 tarafı ve geçiş bölgesi. 33
Teknolojik Araştırmalar: MTED 2011 (8) 27-37 AISI 430/AISI 130 Çelik Çiftinin Manuel (MIG) ve Sinerjik Şekil 4. S2 Numunesinin X-RD grafiği. 3.2. Mikrosertlik Sonuçları Şekil 5 de verilen S1 ve S2 no lu kaynaklı birleştirmelere ait mikrosertlik analiz sonuçları incelendiğinde; sertlik miktarının dikiş bölgesine doğru hızla yükseldiği daha sonra ana malzemenin sertlik değerine düştüğü görülmektedir. Kaynak merkezinde en yüksek sertlik S1 numunesinde 298 HV ve S2 numunesinde 394 HV olarak ölçülmüştür. Kaynak dikişi içerisinde mikrosertlik değerlerinin yüksek çıkması; buralarda sertliği arttırıcı krom karbür fazlarının ortaya çıkması ve ani soğuma sonucunda az oranda da olsa martenzitik yapının ortaya çıkmasından ileri gelmektedir. Sinerjik kontrollü darbeli (MIG-P) akım kullanılarak elde edilen kaynak metalindeki küçük tane yapısı ve hızlı soğuma nedeniyle kaynak metali sertliğinin, manuel (MIG) kullanılarak elde edilen kaynak metal sertliğine göre bir miktar daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Manuel (MIG) yöntemi kullanılarak elde edilen kaynaklı bağlantının, kaynak metalinde ısı girdisinin çokluğu ve katılaşma süresinin çok olması sebebiyle, iri taneler oluşmuş ve sertlik değerini düşürmüştür. Sinerjik kontrollü darbeli (MIG-P) akım kullanılarak elde edilen birleştirmelerin kaynak metallerinde ise ısı girdisinin düşük oluşu ve hızlı katılaşma sebebi ile kaynak metalinde oluşan taneler küçük ve ince yapılı olarak meydana gelmiştir. Bu nedenle, sinerjik kontrollü darbeli (MIG-P) akım kullanılarak elde edilen kaynak metallerinin sertlik değerleri, manuel (MIG) ile elde edilene nazaran daha yüksek değerler almıştır. Literatürde de farklı malzemeler üzerinde yapılmış olan deneylerde sinerjik kontrollü (MIG-P) darbeli akımın, manuel (MIG) a nazaran kaynak metalinin sertlik değerlerini artırdığı, bunun da ısı girdisi ile alakalı olduğu belirtilmektedir [10,15,18]. Yapılmış olan bu çalışmada da literatüre uygun olan sertlik değerleri elde edilmiştir. 34
Kurşun T, Teker T. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2011 (8) 27-37 Şekil 5. S1 ve S2 Numunelerinin mikrosertlik grafikleri. 3.3. Çentik Darbe Testi Sonuçları Ferritik paslanmaz çeliklerde tane irileşmesi sebebi ile tokluk ve sünekliğin azaldığı bilinmektedir. Bu uygulamada, doldurma oranının sprey ark haline nazaran daha düşük olmasına karşın, daha az toplam ısı girdisi sayesinde, bu tür paslanmaz çeliklerin kaynağında ortaya çıkan tane irileşmesi en aza indirilmiş olur [5,14]. Çentik darbe testleri için üçer adet numune hazırlanmış olup, yapılan çentik darbe testlerindeki ortalama kırma enerjisi S1 numunesi için 29 J, S2 numunesi için 40.5 J olarak belirlenmiştir. Sinerjik kontrollü darbeli (MIG-P) yöntemiyle birleştirilen S2 numunesinin daha büyük tokluğa sahip olması, manuel (MIG) la yapılan S1 numunesinde fazla ısı girdisine bağlı olarak, her iki tarafta aşırı tane irileşmesi olmasından kaynaklanmaktadır. Sinerjik kontrollü darbeli (MIG-P) akım kullanılarak elde edilen birleştirmelerin kaynak metallerindeki ısı girdisinin düşük oluşu ve hızlı katılaşma sebebi ile kaynak metalinde oluşan taneler küçük ve ince yapılı olarak meydana gelmiştir. Bu nedenle sinerjik kontrollü (MIG-P) darbeli akım kullanılarak elde edilen kaynak metallerinin dayanım değerleri, manuel (MIG) akım ile elde edilene nazaran daha yüksek değerler almıştır [15,18]. 4. Sonuçlar Çalışmada; AISI 430/AISI 1030 çelik çiftinin, AS P 316L ilave metal kullanarak birleştirildiği manuel (MIG) ve sinerjik kontrollü darbeli (MIG-P) kaynağının, birleşmeye etkisi incelenmiş ve aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir. Sinerjik kontrollü darbeli (MIG-P) akım kullanılarak yapılan birleştirmelerdeki ısı girdisinin, manuel (MIG) le yapılan kaynaklı birleştirmeye göre daha az olduğu tespit edilmiştir. AISI 1030/AISI 430 çelik çiftinin geleneksel manuel (MIG) yöntemi kullanılarak elde edilen bağlantısında, kaynak bölgesinin her iki yanında ana malzemelerde ısı girdisinin yüksek oluşu ve 35
Teknolojik Araştırmalar: MTED 2011 (8) 27-37 AISI 430/AISI 130 Çelik Çiftinin Manuel (MIG) ve Sinerjik katılaşmanın yavaş olmasına bağlı olarak belirgin tane irileşmesinin oluştuğu ve kaynak metalinde de tanelerin iri dendritler şeklinde meydana geldiği, ancak; sinerjik kontrollü darbeli (MIG-P) akım kullanıldığında, kaynak metalinde oluşan tanelerin daha ince oluştuğu tespit edilmiştir. Manuel (MIG) kullanılarak elde edilen kaynak dikişleri, daha geniş bir alanda oluşurken, sinerjik kontrollü darbeli (MIG-P) akım ile elde edilen kaynak dikişleri biraz daha dar bir alanda oluşmuştur. Sinerjik kontrollü darbeli (MIG-P) yöntem kullanılarak elde edilen kaynak metalindeki sertlik değerleri; tane yapısı, ısı girdisi ve katılaşma şartları sebebiyle manuel (MIG) akıma oranla daha yüksek değerlerde bulunmuştur. Kaynak merkezinde maksimum sertlik değeri (S2= 394 HV) olarak elde edilmiştir. En yüksek çentik darbe dayanım değeri, sinerjik kontrollü darbeli (MIG-P) birleştirmelerde elde edilmiş olup, sinerjik kontrollü darbeli (MIG-P) kaynağının, metalurjik açıdan kaynak kalitesi en yüksek birleştirme olduğu tespit edilmiştir. KAYNAKLAR 1. Moustafa, I. M., Moustafa, M. A., Nofal, A.A., 2000, "Carbide formation mechanism during solidification and annealing of 17% Cr-ferritic steel", Materials Letters, 42 (6), 371-379. 2. Aran, A., Temel, M. A., 2004, "Paslanmaz çeliklerin üretimi, kullanımı, standartlar", Sarıtaş Teknik Yayın No:1, 2. Baskı, 54-65, Đstanbul. 3. Yıldırım, M. M., Pakdil, M., Doğantan, Z. S., Çakan, A., 2001, "Mühendislik malzemeleri I", Mustafa Kemal Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 9, 140-141, Đskenderun. 4. Kurşun, T., 1998, "Gazaltı kaynak tekniğinde kullanılan koruyucu gaz ve gaz karışımlarının 19Mn6 kalite çeliğinin kaynatılmasında mekanik özelliklere etkisi ve tozaltı kaynağı ile karşılaştırılması", Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kayseri. 5. Tülbentçi, K., 1998, "MIG-MAG gazaltı kaynak yöntemi", Arctech Yayını, Đstanbul. 6. Palani, P.K., Murugan, N. 2006, "Selection of parameters of pulset current gas metal arc welding", Journal of Materials Processing Technology, V: 172, 1-10. 7. Baggerua, A.,1996, "Kaynak metalurjisi", Norveç Teknik Üniversitesi, Çevirenler; Prof. Selahattin Anık, Yük. Müh. Kutsal Tülbentçi, Đskender Matbaası, Đstanbul. 8. Kurşun, T., Kılık, R., 1996, "MIG-MAG gazaltı kaynağında kullanılan gaz karışımlarının ısının tesiri altında kalan bölgedeki karbon oranı ve sertlik üzerine etkileri", 7. Uluslararası Makina Tasarım Đmalat Kongresi ODTÜ, Ankara. 9. Praveen, P., Yarlagadda, P.K.D.V., Kang, M.J., 2005, "Advencements in pulse gas metal arc welding", Journal Of Materials Processing Technology, 164-165, 1113-1119. 36
Kurşun T, Teker T. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2011 (8) 27-37 10. Suresh, M.V., Krishna, B.V., Venugopal, P., Prasad Rao, K., 2004, "Effect of pulse frequency ın gas tungsten arc welding of powder metallurgical preforms", Science And Technology Of Welding&Joinning, V: 9 (4), pp. 362-368. 11. Kim, J.K., Hong, S.G., Kang, K.B., Kang, C.Y., 2009, Microstructure and high temperature properties of the dissimilar weld between ferritic stainless steel and carbon steel", Met. Mater. Int., V: 15 (5), 843-849. 12. Lean, P.P., Gilb, L., Urena, A., 2003, " Dissimilar welds between unreinforced AA6082 and AA6092/SiC/25p composite by pulsed-mig arc welding using unreinforced filler alloys (Al-5Mg and Al-5Si)", Journal of Materials Processing Technology, V: 143-144, 846-850 13. Kou, S., 2003, "Welding metallurgy", 2. Edit, John Wile and Sons, A.B.D. 14. Lippold, J.C., Kotecki, D.J., 2005, "Welding metallurgy and weldability of stainless steels", A John Wiley Sons, Inc., Publication, p. 88-135. 15. Teker, T., Kurşun, T., 2010, "AISI 430 çelik çiftinin manuel (GMAW) ve sinerjik kontrollü (GMAW-P) kaynağında ısı girdisinin mikroyapı üzerindeki etkisi", Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi, Cilt: 7, No: 2, 35-43. 16. Erdoğan, M., 2002, "Malzeme bilimi ve mühendislik malzemeleri", Nobel Yayın dağıtım, Yayın No. 62, Cilt. 1, 326-332, Ankara. 17. Anık, S., Anık, E.S., Vural, M., 1993, "1000 Soruda kaynak teknolojisi el kitabı", Cilt: 1, Birsen Yayınevi, Đstanbul. 18. Teker, T., Kurşun, T., 2010, "AISI 1030 çelik çiftinin manuel (GMAW) ve sinerjik kontrollü (GMAW-P) kaynağında tane morfolojisinin karşılaştırılması", Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi, Cilt: 7, No: 4, 39-45. 37