AĞAKÖY KÖY MONOGRAFİSİ ÖZET Son yıllarda ülkemizde kırsal alan ve kırsal nüfus, ekonomik, sosyal, kültürel ve siyasal yönleri olmak üzere kalkınma açısından sıkça üzerinde durulan bir alan olmuştur. Başta ülke kalkınması olmak üzere, kırsal kesimin kalkınması, kırsal kesimde yaşayan bireylerin refah düzeyinin arttırılması, son derece büyük öneme sahiptir. Bugüne dek, kırsal kesime yönelik ekonomik ve sosyal araştırmaların sayısı azımsanmayacak kadar çoktur. Özellikle Avrupa Birliğine tam üyelik sürecinin gündemde olduğu önümüzdeki yıllarda kırsal kesime yönelik sosyal ve ekonomik araştırmalar daha da büyük öneme sahip olacaktır. Kırsal kesimde ekonomik faaliyetler büyük ölçüde tarıma dayanmaktadır. Tarım kesimindeki gelir ve buna bağlı olarak refah düzeyinin düşüklüğü, önce kırsal kalkınmayı, genel olarak ta ülke kalkınmasını engellemekte yada yavaşlatmaktadır. Kırsal kalkınmanın temelinde, tarım sektöründe sermaye birikimi yaratmak, yaratılan bu sermaye birikiminin yine kırsal alanda tarıma dayalı işleme, ambalajlama, pazarlama vb. gibi sanayi ve hizmetler sektörlerine yöneltilmesi gelmektedir. Bursa ili Gürsu ilçesine bağlı Ağaköy, sahip olduğu tarımsal üretim potansiyelini, kooperatifleşme yoluyla, sanayiye ve hizmetler sektörüne yönelten, böylece refah düzeyi oldukça yüksek olduğu yerleşim merkezinden biri konumundadır. Ağaköy, 2000 yılı Nüfus Tespit Sonuçlarına göre, 160 haneli olup köy nüfusu 926 dır. Köyde toplam 122 tarım işletmesinin, toplam arazi varlığı 3300 da. olup, bunun %78.3 ü tarıma elverişli arazi niteliğindedir. Tarımsal arazinin tamamında sulu tarım ve meyvecilik yapılmaktadır. Köy alet-makine açısından da oldukça gelişmiştir. Nitekim, Ağaköy de toplam 93 traktör, 100 su motoru, 50 kültüvatör, 30 yağmurlama sulama sistemi vb. mevcuttur. Köy halkının yaklaşık %90 ı okuma-yazma bilmekte, kültür düzeyi yüksek, gelenek ve göreneklere bağlı, çalışkan, disiplinli ve bilinçli bir toplumsal yapı söz konusudur. Yardımlaşma, birbiriyle pozitif diyalog kurma gibi duygu ve düşünceler gelişmiştir. Bunda köy halkının 1958 yılında kurduğu Ağaköy Tarımsal Kalkınma Kooperatifinin büyük etkisi vardır. Köy halkının ekonomik durumunu iyileştirmek, tarımsal ürünlerini değerlendirmek ve pazara ulaştırmak amacıyla kurulmuş olan Tarımsal Kalkınma Kooperatifi, bugün 227 üyeli, yaklaşık 14 milyar TL. sermayeli, 3.600 ton/yıl kapasiteli soğuk hava deposu işletmeciliği, akaryakıt istasyonu, tarımsal girdi pazarlaması, market, kantar, nakliye işletmeciliği vb. gibi
değişik alanlarda faaliyet göstermektedir. Köy halkının tamamının kooperatife ortak olması dolayısıyla, ortak maçlar doğrultusunda ortak başarılara ulaşılması sağlanmıştır. Köy halkının ortalama yıllık gelirinin yaklaşık olarak 5.000 USD olduğu tahmin edilmektedir. Proje ile, ülkemizin tarımsal üretim, işleme ve pazarlama açısından en gelişmiş köylerinden biri olan Ağaköy ün ekonomik, sosyal, kültürel yapısını ortaya koyarak, örnek bir model olarak ilgili yerlere sunmak amaçlanmıştır. Ayrıca proje ile, Ağaköy ün; coğrafi konumu ve doğal yapısı, ulaştırma, haberleşme olanakları, yerleşme düzeni, kuruluş ve tarihsel gelişimi, nüfus yapısı ve nüfus hareketleri, ekonomik durum, yapılaşma, sosyo-psikolojik, eğitimöğretim, sağlık durumu ve sosyo-kültürel yapısı konusunda ayrıntılı analizler ortaya konulmuştur. Bu amaçla araştırmada, tüm köy hanelerini kapsayan populasyon arasından tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlenen hanelerden ankete dayalı veriler derlenmiştir.