Dermakozmetik Cilt bakım Ürünlerinin Formül Tasarımı Prof.Dr.ÖZGEN ÖZER Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı Kozmetoloji Bilim Dalı
Cilt bakım ürünleri, En çok tartışılan En hızlı gelişen En çok yeni aktif bileşen üzerinde çalışılan ve kullanılan En çok yeni formülasyon geliştirilen
Kozmetik Farmasötik Kozmesötik madde
İNTRENSEK Genetik faktörler Metabolik faktörler (beslenme, diyet, alkol, sigara kullanımı) Endokrin faktörler (hormonlar) Gerçek yaşlanma EKSTRENSEK Ultraviyole Foto yaşlanma Deri yaşlanması (yapısal ve moleküler değişikliklerle birlikte gelişen fonksiyonel bozulma durumu)
Hava kirliliği, solar radyasyon gibi cilde zarar veren ve erken yaşlanmasına neden olan faktörlerden koruma, kollajen hücre membranları derinin biyolojik fonksiyonları üzerinde rol oynayan aktif bileşenler
Kozmetik ürünler; Fonksiyonel bir yarar sağlamak Estetik görünüşü düzelterek fizyolojik açıdan iyi hissetmeyi sağlamak Aktif bileşene en uygun taşıyıcıyı seçmek!!! Aktif bileşenin taşıyıcıdaki çözünürlüğü Taşıyıcıdan difüzyonu Yağ/su partisyon katsayısı
Emülsiyonlar Kremden losyona
Yağlar; derinin kaybolan yağlarını yerine koyarak deri yüzeyinde oklusif bir tabaka oluşturma, Geller yarı-katı transparan sistemler; Oleogeller (susuz), Hydrogels ( yağsız) ve yağ/su jelleri Serumlar Maskeler
Yeni Kozmetik Taşıyıcı Sistemler Emülsiyon Sistemleri Çoklu Emülsiyonlar Mikro Emülsiyonlar Vesiküler Sistemler Lipozomlar Niozomlar Benzer patentli sistemler Partiküler Sistemler Mikrokapsüller Mikropartiküller Nanokapsül ve nanopartiküller Mikrosüngerler Moleküler Sistemler Siklodekstrinler
KOZMETİK ÜRÜNLERDE KONTROLLÜ SALIM SİSTEMLERİNİN YARARLARI 3. Kozmetik Kongresi, 15-17 Subat 2013, Antalya Sistemin Sağladıkları Kozmetik Uygulama Örnekleri Madde uyumsuzluklarının giderilmesi giderilmesi Etkin maddelerin oksidasyondan korunması Bitmis ürünün raf ömrünün uzatılması Estetik özelligin gelistirilmesi Etkin maddelerin irritan özelliklerinin azaltılması Kısa süreli etki yerine uzun süreli etki sağlanması Yagda çözünen maddelerin berrak sulu sistemler halinde hazırlanabilmesi Vitamin C gibi oksidasyon ile bozunan maddelerin ortam kosullarından korunmaları Oksidasyon ile bozunan maddelerin korunması ile bitmis ürünün renklenmesi önlenebilir Gliserinin mikrokapsülünün hazırlanması ile kuru, akıcı toz madde elde edilmesi AHA ların enkapsülasyonu derinin uzun süreli nemlendirilmesi
İşlem mühendisliği; Emülgatör miktarını azaltmak için; Bir emülgatörün ciltteki etkisi molekül ağırlığı ve yapısı ile değişir. Kullanılan tüm emülgatörlerin böyle etkisi olmamasına rağmen emülgatörlerin az miktarda kullanılması istenmektedir. Mikroakışkanlaştırıcı (microfluidizer) yöntem ile emülsifikasyon, mekanik kuvvetler kullanarak emülgatörün miktarını azaltmaktadır.
Koruyucu miktarını azaltmak için; Mikroakışkanlaştırıcı gibi mekanik kuvvet kullanan sistemler kullanılan koruyucu miktarını azaltmaktadır. Yüksek basınçlı homojenizatörler hücreleri parçalayarak materyallerdeki bakteri miktarını keskin şekilde azaltırlar. Mikroakışkanlaştırıcı ile dağıtılması ile lipozomlar üretilmektedir. Böylelikle aktif maddenin salım hızı kontrol edilebilmektedir.
Kozmetik bir üründen beklenen; Güvenilirlik:Sağlık üzerinde zararsızlık Etkinlik:Etiketinde öne sürülen iddianın yerine getirilmesi
Kozmetiklerin ana kullanım nedenleri; Üründen beklenen etkinin mutlaka gözlemlenmesi Kişinin kendisini psikolojik ve sosyolojik açıdan iyi hissetmesini sağlamasıdır.
Taşıyıcının kendiside cilt üzerinde bir yarar sağlamalıdır; Mineral yağ ve vazelin içeren o/w, gel tipi preparatlar ike okluzif yumuşatıcı etki Düşük yağ içeren formülasyonlar ve sulu losyonlar ile kısa süreli enflamasyon Kuru ciltler için nemlendirici özellikteki taşıyıcılar İrritan etkilerin giderilebilmesi için uygun taşıyıcı seçimi
Cildi sağlıklı ve iyi bir durumda tutmak, yaşlanma izlerini geciktirmek için ilk şart; Düzenli bir cilt bakımı uygulamak Temizleyici, tonik ve nemlendirici ürünler; Temizleyici ürünler, Cilt tipine ve kişisel kullanım alışkanlıklarına göre krem, losyon ya da jel tipi ürünler
Tonikler; Genellikle, alkol yüzdesi cilt tipine göre değişen alkollü çözeltiler Alkol yüzdesi yüksek olduğunda kurutucu etkiyi önlemek için lanolin deriveleri Alkolsüz ürünler Meyva asitleri, vitaminler, salisilik asit, allantoin and flavonoidler Hammamelis ektresi
Nemlendiriciler; Derinin su içeriği ve epidermal lipitleri azaldığında, Su tutucular, higroskobik ürünler (humektanlar), Yumuşatıcı ajanlar (emoliyenler), Deri yüzeyini örten maddeler (oklusifler) Nemlendirici ürünler, Düşük viskoziteli emülsiyonlar (transparan veya opak losyonlar), Yüksek viskoziteli emülsiyonlar (krem), Çözeltiler (transparan losyonlar) Gel
Deri rengini açıcı ürünler: Güneş ışınlarına karşı koruyucu ürünler: Krem, losyon, gel gibi formülasyonlar etkilerini birkaç ay içinde gösteren ürünler üç-altı ayda hiçbir etki görülmezse kesilmeli Güneş ışınlarını yansıtarak, absorblayarak etki gösterir, formülasyonların cilt yüzeyinden kolayca uzaklaşmamalı, dayanıklı ve koruyucu bir fim oluşturmalı
Traş preparatları: Sakalı yumuşatarak, cilt yüzeyinden kolayca uzaklaşmasını sağlayan, cilt üzerinde ince bir tabaka oluşturarak traş işlemini kolaylaştıran ürünler, ıslatıcı ajanlar, yumuşatıcı, iyileştirici, serinletici maddeler Serumlar ve yağlar: dayanıklılık, parlaklık, hidratan etki yaşlanma etkilerini giderici işlevleri yağlar ile birlikte kullanılmaları önerilebilir, uçucu yağların derinin derin tabakalarına ulaşmasını sağlar
Maskeler: Cilt ve gözeneklerini temizler, sıkılaştırır, Derinin üst tabakasını nemlendirir ve yumuşatır, Deri ısısını arttırarak kan akımını hızlandırır, Amaca uygun olarak krem, jel, pat, çamur, köpük
Yaşlanma ile ciltte görülen değişiklikler Ciltte yapısal ve moleküler bozulma, Fonksiyonel bozukluklar; Kırışıklık, Renk değişiklikleri (sararma, yamalı pigmentasyon), Gevşeklik, Elastikiyet kaybı, Doku yenilenmesi ve Doku onarımında azalma - Hücre yenilenmesi, - Bariyer fonksiyonu, - Kimyasal arınma, - Hislerin algılanması, - Mekanik korunma, - Yara iyileşmesi, - İmmün cevaplar, - Isı ayarlanması, - Ter salgılanması, - Yağ salgılanması, - D vitamini üretimi, - DNA onarımı.
Dikkat edilmesi gerekenler; Cildin aşırı sıcak ve soğuğa maruz kalması Sert sabun ve şampuanlarla temas Dengeli bir vücut ağırlığının korunması Kilo alıp vermeden kaçınma Uygun ve gereken kozmetik ürünlerin gerektiği kadar kullanılması
Kozmetik ürünler; geciktirici rol oynama, cildi olumsuz yönden etkileyen birçok faktörün cilde zarar vermesine karşı engel özelliği, yapısal ve fonksiyonel değişiklikler yaptıkları çeşitli güvenilir, doğru ve etkin yöntemlerle kanıtlanmış ürünler
Yaşlanma izlerinin hafifletilmesi için önerilen kısa, Orta uzun vadeli çözümler
Kısa vadeli çözümler: Dekoratif kozmetikler kullanılarak yüzeysel yapı ve pigmentasyon bozukluklarının giderilmesi Cilt soyma işlemi ile kırışıklıkların görünümünün hafifletilmesi
Orta vadeli çözümler: Cildin nem içeriğinin arttırılması Stratum korneum plastizasyonunu sağlayan madde içeren aktif kozmetiklerin kullanılması
Güneşten korucuyucular kullanılması, Stratum korneum tabakasında nem kaybının önlenmesi, Cildin nem oranının artması sonucu, Düzgün ve daha pürüzsüz bir görünüm Nemlendiricilerle deri üzerinde ince film tabakası oluşturarak deriyi dış etkenlere karşı koruma
Uzun vadeli çözümler: Güneş ışınlarından koruyucu (UV filtreler) ve serbest radikal yakalayıcıları (Vit E) içeren kozmesötiklerin kullanımı Güneş ışınlarının neden olduğu erken yaşlanma ve cilt kanserlerinden korunma önlemleri; Eğitici reklam ya da programlar Tüketicilerin güneşten olabildiğince uzak durmaları konusunda uyarma Güneşe çıkılan saate dikkat etmek Güneşe çıkıldığında uygun ürünler ve giysilerle korunma
Cilt yaşlanmasına karşı kullanılan kozmesötik maddeler; Vitaminler Alfa hidroksi asitler (AHA) Bitkiler ve bitkisel ekstreler Biyofaktörler UV filtre ediciler Serbest radikal yakalayıcılar
gündüz ve gece bakım kremleri, anti-aging, göz çevresindeki koyu halka ve şişliklerin giderilmesine yardımcı olan göz çevresi bakım kremi serum Stresin, üzüntünün ve zararlı çevresel faktörlerin neden olduğu ilk yaşalanma belirtilerini önlemeye yönelik anti-aging günlük bakım serisi Happlogy; En iyi anti-aging bakımın mutluluk olduğunu ve hiçbir kadının üzgünken ne yaparsa yapsın mutlu olduğu zamanlardaki ışıltılı güzelliğine sahip olamadığı düşünülerek beynin endorfin salgısını artırarak ciltte mutlu olduğumuz zamanlardakine benzer etki yapmasını sağlayacak özel bir kompleks Çizgiler kaybolarak ciltte sıkı, yenilenmiş ve ışıltılı bir görünüm
Gelecekte; Tüketicinin genetik özelliklerine uygun kişiselleştirilmiş bakım ürünleri, Nörokozmetikler, İyontoforez teknolojisi (renk giderici, yara ve ince yaşlanma çizgilerini giderici yamalar), Yeni nesil peptitler, İnsan büyüme faktörüyle hazırlanan ürünler, Nanoteknolojiyle hazırlanan ürünler
Sonuç Güneş ışınlarından koruyucu ve antioksidan içeren kozmesötikler Nemlendiriciler A, C, E vitaminleri, östrojen gibi bazı hormonlar ve alfahidroksi asit içeren ürünler ile kırışıklıkları azaltma ÜRÜN nemlendirici, serbest radikal yakalayıcı, hücre bölünmesini hızlandırıcı, UV ışınlarını filtre edici etkilerden bir veya birkaçını yerine getirebilme Yaşlanmaya karşı kullanılan en basit bir preparat = nemlendirici maddeler + uygun bir UV filtre + antioksidan
Son söz; Cilt sağlığının korunmasında; uygun kozmetik ürünlerin kullanılması güneşten uzak durulması beslenme biçiminin düzenlenmesi, sigara ve alkol tüketiminin en aza indirilmesi veya hiç kullanılmaması, stresten uzak durulması GEREKLİDİR!!!
TEŞEKKÜR EDERİM ozgen.ozer@ege.edu.tr