TARIMSAL VERİLER Mart 2015

T.C. GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü TARIMSAL VERİLER Mart 2015

İÇİNDEKİLER Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (Türkiye de Büyüme Hızları) -(10/12/2014) 3 Türkiye de Nüfus, İstihdam ve Tarımsal İstihdam - (15/12/2014) 4 Destek Maliyet Oranları-1- (15/09/2014) 5 Destek Maliyet Oranları-2- (15/09/2014) 6 Üretici Fiyatları- (14/03/2015) 7 Tüketici Fiyatları- (03/03/2015) 8 Market Fiyatları- (Mart 2015) 9 Pazar Fiyatları- (Mart 2015) 10 Borsa Fiyatları- (Şubat 2014) 11 Mazot ve Gübre Fiyatları- (15/03/2015) 12 Tohumluk Fiyatları- (Nisan 2014) 13 Karma Yem Fiyatları- (15/02/2015) 14 Buğday Girdi Pariteleri- (15/03/2015) 15 Mısır Girdi Pariteleri- (15/03/2015) 16 Ayçiçeği Girdi Pariteler -(15/03/2015) 17 Çeltik Girdi Pariteleri- (15/03/2015) 18 Pamuk Girdi Pariteleri- (15/03/2015) 19 Süt Girdi Pariteleri- (15/03/2015) 22 Kırmızı Et Girdi Pariteleri-(Şubat 2014) 21 Piliç Eti Girdi Pariteleri-(Ocak 2014) 22 Tarımsal Desteklerde OECD-Türkiye Karşılaştırması-(Eylül 2014) 23 Gıda Endeksleri - ( 15/02/2015) 24 2

Kaynak: TÜİK 3

Yıllar Kaynak: TÜİK Nüfus Toplam İstihdam Tarımsal İstihdam Tarımsal İstihdam (%) Tarımsal İstihdam Değ.(%) 2002 69.626 21.354 7.458 34,9-2003 70.363 21.147 7.165 33,9-3,9 2004 71.152 19.632 5.713 29,1-20,3 2005 72.065 20.067 5.154 25,7-9,8 2006 72.974 20.423 4.907 24,0-4,8 2007 70.586 20.738 4.867 23,5-0,8 2008 71.517 21.194 5.016 23,7 3,1 2009 72.561 21.277 5.240 24,6 4,5 2010 73.723 22.594 5.683 25,2 8,5 2011 74.724 24.110 6.143 25,5 8,1 2012 75.627 24.821 6.097 24,6-0,7 2013 76.668 25.524 6.015 23,6-1,3 2014/1 76.668 25.194 5.383 21,4-1,7 2014/2 76.668 24.999 5.055 20,2-8,6 2014/3 76.668 25.583 5.315 20,8-6,9 2014/4 76.668 26.194 5.578 21,3-7,9 2014/5 76.668 26.538 5.820 21,9-7,4 2014/6 76.668 26.586 5.937 22,3-8,3 2014/7 76.668 26.410 5.914 22,4-9,8 2014/8 76.668 26.313 5.815 22,1-10,7 2014/9 76.668 26.169 5.625 21,5-11,7 4

2013 Yılı Destek Maliyet Oranları -1 Ürünler Verim (kg/da) Maliyet (TL/Kg) Fiyat (TL/Kg) Prim Toprak Analizi Verilen Destek (TL/KG) Sertifikalı Tohum Gübre Mazot Toplam 2013 D/M (%) Buğday 284 0,520 0,660 0,050 0,009 0,026 0,021 0,016 0,123 23,58 Arpa 290 0,510 0,620 0,050 0,009 0,021 0,021 0,016 0,116 22,70 Mısır 894 0,450 0,610 0,040 0,003-0,007 0,005 0,055 12,15 Çeltik 814 0,960 1,090 0,100 0,003 0,010 0,007 0,006 0,126 13,12 K. Mercimek 152 0,880 1,260 0,100 0,016 0,066 0,039 0,030 0,252 28,63 Pamuk 499 1,310 1,350 0,550 0,005-0,015 0,015 0,585 44,66 Ayçiçeği 265 1,070 1,440 0,300 0,009-0,028 0,028 0,366 34,21 Soya 416 1,030 0,990 0,500 0,006 0,048 0,018 0,018 0,590 57,30 Aspir 154 0,890-0,450 0,016 0,026 0,049 0,049 0,590 66,25 Kanola 328 1,010-0,400 0,008 0,012 0,023 0,023 0,466 46,09 Kaynak: TEPGE 5

Ürünler Maliyet (TL/KG) Destek (TL/KG) Destek/Maliyet (%) 2012 2013 2012 2013 2012 2013 Buğday 0,52 0,52 0,12 0,12 23,98 23,58 Arpa 0,49 0,51 0,12 0,12 24,85 22,70 Mısır 0,45 0,45 0,06 0,06 12,67 12,15 Çeltik 1,00 0,96 0,13 0,13 12,51 13,12 Kırmızı Mercimek 0,68 0,88 0,21 0,25 31,56 28,63 Pamuk 1,40 1,31 0,54 0,58 38,11 44,66 Yağlık Ayçiçeği 1,03 1,07 0,31 0,37 29,71 34,21 Soya 0,96 1,03 0,59 0,59 61,64 57,30 Aspir 0,86 0,89 0,61 0,59 70,02 66,25 Kanola 0,86 1,01 0,45 0,47 52,80 46,09 Kaynak: TEPGE 6

2002 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2014 2015 2015 Ürünler/Fiyatlar Ocak-Şubat 2014/15 2015 Şubat Ort. Ort. Ort. Ort. Ort. Ort. Ort. Şubat Ocak Şubat Değ.(%) Değ.(%) Buğday 0,23 0,48 0,52 0,61 0,60 0,66 0,74 0,69 0,79 0,78-1,27 13,04 Arpa 0,16 0,42 0,40 0,48 0,56 0,62 0,62 0,58 0,65 0,66 1,54 13,79 Mısır 0,22 0,54 0,55 0,63 0,58 0,61 0,62 0,58 0,64 0,65 1,56 12,07 Çeltik 0,57 1,13 1,14 0,97 0,95 1,09 1,85 1,74 1,83 1,86 1,64 6,90 Nohut 0,81 1,27 1,57 2,13 2,84 2,61 2,30 2,29 2,28 2,29 0,44 0,00 Kuru Fasulye 1,29 2,80 2,99 3,56 3,76 4,24 4,20 4,34 4,19 4,18-0,24-3,69 Yeşil Mercimek 0,54 1,68 1,78 1,94 2,00 1,92 2,10 1,87 2,37 2,43 2,53 29,95 Kırmızı Mercimek 0,67 1,81 1,71 1,42 1,29 1,26 1,55 1,41 1,70 1,70 0,00 20,57 Pamuk 0,80 1,34 1,91 1,87 1,24 1,35 1,46 1,57 1,22 1,18-3,28-24,84 Ayçiçeği 0,46 0,80 0,84 1,17 1,36 1,44 1,86 1,96 1,75 1,73-1,14-11,73 Soya 0,33 0,69 0,80 0,90 1,04 0,99 1,16 1,19 1,08 1,06-1,85-10,92 Patates 0,20 0,53 0,62 0,72 0,58 0,57 1,25 1,45 1,20 1,30 8,33-10,34 Kuru Soğan 0,15 0,55 0,90 0,83 0,60 0,59 0,51 0,43 0,70 0,71 1,43 65,12 Şeker Pancarı 0,05 0,10 0,11 0,12 0,13 0,13 0,15 0,15 0,15 0,16 6,67 6,67 Tütün 2,43 5,94 6,70 6,87 7,55 9,73 11,22 11,36 10,80 10,80 0,00-4,93 Domates 0,43 0,74 1,02 0,92 0,96 0,86 1,26 1,35 1,81 1,67-7,73 23,70 Zeytin 1,66 3,00 2,89 2,63 2,46 2,29 2,70 2,54 3,16 3,28 3,80 29,13 Elma 0,72 1,08 1,03 1,25 1,07 0,91 1,11 - - - - - Fındık 1,41 3,52 4,28 5,38 5,49 5,09 9,45 6,31 14,18 15,51 9,38 145,80 Antepfıstığı 4,07 7,81 10,74 10,55 9,11 11,46 20,82 18,19 21,84 21,42-1,92 17,76 Çay 0,29 0,77 0,85 0,94 1,05 1,18 1,32 1,23 1,38 1,38 0,00 12,20 İnek Sütü 0,34 0,71 0,85 0,80 0,89 0,93 1,03 0,96 1,12 1,13 0,89 17,71 Yumurta (adet) 0,08 0,21 0,22 0,24 0,27 0,22 0,23 0,24 0,23 0,24 4,35 0,00 Kaynak: TÜİK 7

Ürünler/Fiyatlar 2002 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2014 2015 2015 Ocak-Şubat 2015 2014/15 Şubat Ort. Ort. Ort. Ort. Ort. Ort. Ort. Şubat Ocak Şubat Değ.(%) Değ.(%) Buğday Unu 0,89 1,60 1,63 1,87 1,95 2,20 2,57 2,44 2,69 2,71 0,74 11,07 Bulgur 0,95 2,31 2,03 2,09 2,08 2,38 2,64 2,57 2,80 2,85 1,79 10,89 Ekmek 0,93 2,07 2,06 2,20 2,46 2,81 3,20 3,06 3,43 3,43 0,00 12,09 Pirinç 1,99 4,74 4,71 4,57 4,27 4,58 6,39 5,81 6,75 6,76 0,15 16,35 Nohut 1,75 3,35 3,61 4,76 6,28 6,03 5,90 5,89 5,96 5,99 0,50 1,70 Kuru Fasulye 2,25 4,48 4,28 4,29 5,08 6,35 9,57 10,06 7,97 7,98 0,13-20,68 Mercimek 1,72 4,27 3,84 3,56 3,20 3,34 4,50 4,14 5,22 5,47 4,79 32,13 Patates 0,38 0,99 1,32 1,25 0,96 1,32 2,15 2,67 1,95 2,17 11,28-18,73 Kuru Soğan 0,33 0,92 1,31 1,19 0,86 1,16 1,11 0,99 1,60 1,75 9,37 76,77 Toz Şeker 1,38 2,53 2,57 2,77 3,02 3,25 3,53 3,38 3,70 3,71 0,27 9,76 Zeytin 3,75 9,33 10,08 11,12 11,79 12,64 13,63 13,24 14,44 14,54 0,69 9,82 Domates 0,69 1,26 1,74 1,50 1,65 2,03 1,96 1,77 2,50 2,52 0,80 42,37 Elma 1,19 1,74 1,63 2,18 2,03 2,05 2,43 2,02 2,31 2,31 0,00 14,36 Armut 1,01 1,78 2,56 2,94 2,92 3,12 3,72 3,39 3,99 4,01 0,50 18,29 Dana Eti (kuşbaşı) 6,88 17,36 24,14 23,27 23,80 24,66 28,43 26,31 31,44 32,70 4,01 24,29 Koyun Eti (parça et) 6,35 17,12 23,79 26,16 25,43 25,13 26,76 26,67 26,97 27,59 2,30 3,45 Tavuk Eti 2,76 5,48 5,79 5,84 6,62 6,81 7,27 7,53 6,91 7,14 3,33-5,18 Yumurta(adet) 0,12 0,23 0,21 0,25 0,29 0,31 0,36 0,37 0,37 0,38 2,70 2,70 Süt 1,15 1,82 1,97 1,96 1,87 2,35 2,63 2,54 2,84 2,86 0,70 12,60 Karpuz 0,34 0,64 0,77 0,65 0,59 0,85 0,81 - - - - - Yeşil Fasulye 1,41 2,04 2,50 2,80 3,22 3,26 3,47 - - - - - Kaynak: TÜİK 8

ÜRÜNLER/Yıllar-Aylar Kaynak: TEPGE 2010 Ort. 2011 Ort. 2012 Ort. 2013 Ort 100.Yıl Kiler Market 9 2014 Ort. 2014 2015 2015 Ocak-Şubat 2015 2014/15 Şubat Şubat Ocak Şubat Değ.(%) Değ.(%) Beyaz Peynir (Tam yağlı) 9,90 7,91 8,56 12,79 14,25 15,90 14,90 12,90-13,42-18,87 Dana Eti (Orta Yağlı Kuşbaşı) 21,40 21,37 22,68 23,23 28,50 25,90 31,50 32,90 4,44 27,03 Kuzu Eti (but) 25,49 26,98 24,81 25,40 26,16 26,90 26,50 30,90 16,60 14,87 Piliç Eti (bütün) 4,19 4,21 5,00 4,97 5,86 5,95 4,95 6,95 40,40 16,81 Süt (1 Lt) 1,98 1,98 2,17 2,35 2,69 2,69 2,90 2,90 0,00 7,81 Yoğurt 3,69 3,50 3,94 4,23 5,07 6,90 6,25 5,25-16,00-23,91 Yumurta (6'lı Büyük Boy) 1,46 1,68 1,84 2,03 2,33 2,45 2,25 2,25 0,00-8,16 Zeytin (Siyah) 8,90 10,52 8,93 10,95 14,65 16,90 15,90 15,90 0,00-5,92 Fasulye (Dermason) 3,99 4,01 4,81 6,18 9,70 9,95 8,76 5,25-40,07-47,24 Yeşil Mercimek 3,69 4,40 4,13 3,50 4,38 3,95 5,25 5,45 3,81 37,97 Kırmızı Mercimek 3,31 3,05 2,35 3,07 4,27 3,75 4,95 4,95 0,00 32,00 Nohut 4,01 5,15 5,84 6,09 6,70 6,18 6,75 4,95-26,67-19,90 Pirinç (baldo) Trakya 4,58 4,30 3,21 3,72 6,41 5,70 6,90 5,75-16,67 0,88 Un 1,21 1,44 1,55 1,81 2,05 1,65 2,25 2,25 0,00 36,36 Elma (Starking) 1,88 3,03 2,46 2,54 3,27 2,99 2,99 2,99 0,00 0,00 Limon 2,35 1,90 3,12 2,54 4,21 2,99 2,79 2,79 0,00-6,69 Mandalina (Satsuma) 1,98 2,98 2,78 3,19 2,51 3,99 2,79 3,95 41,58-1,00 Portakal (Finike) 1,20 1,63 1,83 2,55 2,16 1,99 1,79 2,79 55,87 40,20 Biber (Sivri) 2,13 2,40 2,93 3,50 2,98 5,49 4,99 6,79 36,07 23,68 Domates 1,87 1,74 1,93 2,82 2,56 1,99 4,99 3,49-30,06 75,38 Patates 0,95 1,17 0,87 1,52 2,22 2,79 2,39 2,99 25,10 7,17 Kuru Soğan 1,13 0,96 0,67 1,07 1,13 0,79 1,79 1,99 11,17 151,90

ÜRÜNLER/Yıllar-Aylar 2010 Ort. 2011 Ort. 2012 Ort. 2013 Ort. 2014 Ort. 2014 2015 2015 Ocak-Şubat 2015 2014/15 Şubat Şubat Ocak Şubat Değ.(%) Değ.(%) Armut (Deveci) 2,05 3,50 3,00 3,68 4,36 3,50 5,00 5,00 0,00 42,86 Elma (Starking) 1,41 2,63 1,96 2,58 2,71 1,50 3,50 2,75-21,43 83,33 Limon 1,77 1,67 2,38 2,71 4,17 2,00 2,00 2,00 0,00 0,00 Mandalina (Satsuma) 1,69 2,33 2,50 2,19 1,71 1,50 1,50 3,50 133,33 133,33 Muz (İthal) 3,00 3,10 3,82 3,96 5,33 4,00 5,00 6,50 30,00 62,50 Portakal (Finike) 1,14 1,79 1,90 2,38 2,13 1,50 1,25 2,00 60,00 33,33 Biber (Sivri) 2,27 2,75 3,68 4,17 4,67 6,00 6,00 8,00 33,33 33,33 Domates 1,69 1,64 1,66 2,55 2,38 1,50 3,50 4,00 14,29 166,67 Havuç 1,19 1,75 1,50 1,70 1,88 2,00 1,50 1,50 0,00-25,00 Hıyar 1,41 1,83 1,92 2,56 2,08 2,00 3,00 4,00 33,33 100,00 Ispanak 1,67 1,96 2,05 2,09 1,83 1,00 3,00 2,50-16,67 150,00 Kabak 1,46 1,96 1,92 2,58 2,21 1,50 6,00 4,00-33,33 166,67 Lahana 0,66 1,80 1,67 1,60 1,55 1,00 1,00 1,75 75,00 75,00 Patates 0,85 0,91 0,93 1,19 1,78 2,00 1,75 2,50 42,86 25,00 Kuru Soğan 1,20 1,00 0,98 1,35 1,33 0,75 2,50 2,00-20,00 166,67 Kaynak: TEPGE 100.Yıl Semt Pazarı 10

BİTKİSEL ÜRÜNLER Borsa Adı Ortalama Fiyat Ocak 2015 Mercimek (Yeşil) Konya Ticaret Borsası - Mercimek (Kırmızı İç) Gaziantep Ticaret Borsası 2,68 Nohut Konya Ticaret Borsası 1,72 Çeltik (Osmancık) İpsala Ticaret Borsası 1,80 Pirinç (Osmancık) İpsala Ticaret Borsası 3,33 Arpa Konya Ticaret Borsası 0,73 Mısır Adana Ticaret Borsası 0,67 Buğday (AKSB) Konya Ticaret Borsası 0,93 Ayçiçeği Tekirdağ Ticaret Borsası 1,36 Pamuk (Std. Garanti) İzmir Ticaret Borsası 3,70 HAYVANSAL ÜRÜNLER Borsa Adı Ortalama Fiyat Ocak 2015 Kasaplık Canlı Hayvanlar (Koyun) Edirne Ticaret Borsası 5,82 Kasaplık Canlı Hayvanlar (İnek) Edirne Ticaret Borsası 7,88 Kaynak: Borsalar 11

GÜBRE (TL/TON) MAZOT (TL/Lt) Girdi / Yıllar 2002 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Ocak 2015 Şubat Türkiye 1,10 2,95 2,61 3,08 3,61 3,99 4,28 4,35 3,70 3,86 AB 1,13 2,45 2,22 2,45 3,28 3,61 3,80 4,24 3,40 3,61 ABD 0,53 1,29 1,01 1,19 1,69 1,89 1,98 2,22 1,84 1,89 A.Sülfat %21 162 564 325 347 571 583 564 566 587 585 A.Nitrat %26 176 510 436 439 619 675 799 762 826 820 A.Nitrat %33 193 585 479 531 721 787 891 880 956 950 ÜRE 237 760 630 631 980 1.071 1.054 1.039 1.051 1.075 DAP 354 1.672 689 919 1.316 1.343 1.425 1.405 1.455 1.550 20.20.0 254 1.110 520 617 913 968 965 946 999 1.090 Kaynak: Gübre fiyatları BÜGEM, mazot fiyatları OPET kayıtlarından alınmıştır. 2015 yılı Şubat ayı gübre fiyatları geçicidir. http:// tonto.eia.doe.gov, http:// www.aaroadwatch.ie 12

TÜRLER 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Buğday 650 800 950 850 1.010 1.120 1.120 1.170 1.297 Arpa 490 610 820 600 700 850 920 1.080 1.192 Mısır 12.000 12.000 14.000 13.000 10.300 13.000 15.800 12.730 16.011 Çeltik 1.850 1.850 2.000 1.850 1.900 2.150 2.000 2.360 2.848 Nohut 1.200 1.250 3.000 2.500 3.000 5.000 5.660 4.970 5.042 Mercimek 1.200 1.250 4.000 3.200 2.930 3.500 2.700 2.120 2.721 Kuru Fasulye 3.500 3.500 4.000 3.750 3.750 4.500 5.000 5.470 9.401 Soya 1.800 2.000 2.200 2.500 2.700 3.000 2.530 2.900 3.208 Ayçiçeği Hibrit 15.000 15.000 17.000 26.000 24.250 22.500 30.880 31.020 30.590 Kolza 10.000 10.000 15.000 15.000 1.950 20.000 23.500 25.500 23.625 Yerfıstığı 6.000 6.000 7.000 7.000 7.000 10.000 9.400 10.330 10.565 Pamuk 3.000 3.000 3.750 4.000 4.000 6.000 6.200 6.690 7.123 Şekerpancarı 16.000 16.000 16.000 61.000 80.000 80.000 80.400 82.470 82.675 Patates 700 700 800 800 1.000 1.250 1.670 1.500 2.083 Yonca 8.500 8.500 11.000 10.000 7.800 10.000 17.130 17.220 18.465 Korunga 2.000 2.000 2.750 2.000 2.400 3.000 4.170 5.000 4.867 Fiğ 2.000 2.000 2.200 2.200 2.070 2.100 2.550 2.600 3.030 Yemlik Pancar 7.000 7.000 7.000 7.000 8.750-18.790 18.310 19.497 Sorgum Sudan Otu 2.000 2.000 2.200 2500 2.350-5.750 67.600 8.250 Kaynak:BÜGEM 13

Yem Cinsi 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Ocak Etlik Piliç Yemi 784 819 895 1.020 1.118 1.162 1.264 1.175 Süt Yemi 534 427 490 635 710 728 758 760 Besi Yemi 523 417 479 616 684 708 744 740 Kaynak: http://turkiyeyembir.org.tr/dosyalar/yemfyt.xls 14

Veri/Yıllar 2002 2014 2014 2015 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haz. Tem. Ağus. Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Buğday Fiyatı (TL/kg)* 0,23 0,83 0,79 0,80 0,81 0,83 0,84 0,84 0,85 0,83 0,83 0,84 0,86 0,87 0,86 0,87 Buğday fiyatı+destek (TL/kg) 0,30 0,95 0,91 0,92 0,93 0,95 0,96 0,97 0,97 0,95 0,95 0,96 0,99 0,99 0,98 0,99 Gübre Fiyatı (TL/kg) (%26 CAN) 0,18 0,79 0,82 0,87 0,80 0,68 0,67 0,66 0,67 0,70 0,77 0,81 0,83 0,81 0,85 0,82 Mazot Fiyatı (TL/lt) 1,10 4,35 4,65 4,65 4,39 4,34 4,41 4,41 4,44 4,44 4,38 4,29 3,89 3,86 3,70 3,86 Traktör Fiyatı (TL/adet)** 19.352 39.279 38.745 38.745 38.745 38.745 38.745 38.745 38.745 38.745 38.745 40.294 40.294 42.059 42.059 42.059 Buzdolabı Fiyatı ( No-Frost) (TL/adet) 1.364 1.844 1.761 1.783 1.803 1.808 1.794 1.822 1.822 1.836 1.925 1.908 1.937 1.930 1.971 1.953 Çamaşır Makinesi Fiyatı (TL/adet) 858 1.081 1.033 1.054 1.083 1.086 1.067 1.067 1.089 1.108 1.094 1.068 1.117 1.104 1.111 1.114 1 kg buğday ile alınabilecek girdi miktarı (kg) Buğday/Gübre 1,31 1,11 0,96 0,92 1,02 1,21 1,25 1,28 1,27 1,19 1,07 1,04 1,04 1,07 1,01 1,05 Buğday/Gübre (Destek dahil) 1,69 1,27 1,11 1,06 1,17 1,39 1,44 1,46 1,46 1,37 1,23 1,19 1,19 1,22 1,16 1,20 Buğday/Mazot 0,21 0,19 0,17 0,17 0,18 0,19 0,19 0,19 0,19 0,19 0,19 0,20 0,22 0,22 0,23 0,22 Buğday/Mazot (Destek dahil) 0,27 0,22 0,20 0,20 0,21 0,22 0,22 0,22 0,22 0,21 0,22 0,22 0,25 0,26 0,27 0,26 1 adet mal almak için satılacak buğday miktarı (kg) Traktör/Buğday 84.139 47.099 49.294 48.371 47.892 46.964 46.180 46.015 45.852 46.793 46.907 47.969 46.637 48.511 48.906 48.623 Traktör/Buğday (Destek dahil) 65.158 41.050 42.624 41.932 41.572 40.870 40.275 40.150 40.026 40.741 40.827 41.842 40.825 42.484 42.786 42.570 Buzdolabı/Buğday 5.930 2.218 2.240 2.226 2.229 2.192 2.138 2.164 2.156 2.217 2.331 2.272 2.242 2.227 2.291 2.258 Buzdolabı/Buğday (Destek dahil) 4.593 1.933 1.937 1.930 1.935 1.907 1.865 1.888 1.882 1.931 2.028 1.982 1.963 1.950 2.005 1.977 Çamaşır Makinesi/Buğday 3.730 1.300 1.314 1.316 1.339 1.316 1.272 1.267 1.289 1.338 1.324 1.272 1.293 1.273 1.291 1.288 Çamaşır Makinesi/Buğday (Destek dahil) 2.889 1.133 1.136 1.141 1.162 1.146 1.109 1.106 1.125 1.165 1.153 1.109 1.132 1.115 1.130 1.128 Kaynak: TUİK, TMO, GTHB verilerinden TEPGE hesaplamaları * 2013'den itibaren illere göre ağırlıklı ortalamalardan oluşan piyasa alım fiyatları kullanılmıştır. (Anadolu Kırmızı Yarı Sert Buğday) ** New Holland TT 50 12x28 model fiyatıdır. 2011 Mayıs ayına kadar olan mazot fiyatları kırsal mazot fiyatıdır. 15

Veri/Yıllar 2002 2014 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haz. 2014 2015 Tem. Ağus. Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mısır Fiyatı (TL/kg) 0,22 0,62 0,57 0,58 0,60 0,62 0,62 0,62 0,63 0,65 0,64 0,64 0,64 0,64 0,64 0,65 Mısır fiyatı+destek (TL/kg) 0,25 0,68 0,63 0,64 0,66 0,68 0,68 0,68 0,69 0,71 0,70 0,70 0,70 0,70 0,70 0,71 Gübre Fiyatı (TL/kg) (%26 CAN) 0,18 0,76 0,82 0,87 0,80 0,68 0,67 0,66 0,66 0,70 0,77 0,81 0,84 0,83 0,83 0,82 Mazot Fiyatı (TL/lt) 1,10 4,35 4,65 4,65 4,39 4,34 4,41 4,41 4,44 4,44 4,38 4,29 3,89 3,86 3,70 3,86 Traktör Fiyatı (TL/adet)* 19.352 39.279 38.745 38.745 38.745 38.745 38.745 38.745 38.745 38.745 38.745 40.294 40.294 42.059 42.059 42.059 Buzdolabı Fiyatı ( No-Frost) (TL/adet) 1.364 1.844 1.761 1.783 1.803 1.808 1.794 1.822 1.822 1.836 1.925 1.908 1.937 1.930 1.971 1.953 Çamaşır Makinesi Fiyatı (TL/adet) 858 1.081 1.033 1.054 1.083 1.086 1.067 1.067 1.089 1.108 1.094 1.068 1.117 1.104 1.111 1.114 1 kg Mısır ile alınabilecek girdi miktarı (kg) Mısır/Gübre 1,25 0,83 0,70 0,67 0,75 0,91 0,93 0,94 0,95 0,93 0,83 0,79 0,76 0,78 0,77 0,79 Mısır/Gübre (Destek dahil) 1,44 0,90 0,76 0,73 0,82 0,99 1,01 1,02 1,04 1,01 0,90 0,86 0,83 0,84 0,84 0,86 Mısır/Mazot 0,20 0,14 0,12 0,12 0,14 0,14 0,14 0,14 0,14 0,15 0,15 0,15 0,16 0,17 0,17 0,17 Mısır/Mazot (Destek dahil) 0,23 0,16 0,13 0,14 0,15 0,16 0,15 0,15 0,15 0,16 0,16 0,16 0,18 0,18 0,19 0,18 1 adet mal almak için satılacak Mısır miktarı (kg) Traktör/Mısır 87.964 63.342 67.974 66.802 64.575 62.492 62.492 62.492 61.500 59.608 60.539 62.959 62.959 65.717 65.717 64.706 Traktör/Mısır (Destek dahil) 76.490 58.175 61.992 61.016 59.153 57.400 57.400 57.400 56.562 54.957 55.748 57.977 57.977 60.517 60.517 59.658 Buzdolabı/Mısır 6.200 2.972 3.089 3.074 3.005 2.916 2.894 2.939 2.892 2.825 3.008 2.982 3.027 3.016 3.079 3.005 Buzdolabı/Mısır (Destek dahil) 5.391 2.730 2.818 2.808 2.753 2.679 2.658 2.699 2.660 2.604 2.770 2.746 2.787 2.778 2.835 2.770 Çamaşır Makinesi/Mısır 3.900 1.742 1.812 1.817 1.805 1.752 1.721 1.721 1.729 1.705 1.709 1.669 1.746 1.724 1.735 1.714 Çamaşır Makinesi/Mısır (Destek dahil) 3.391 1.600 1.653 1.660 1.653 1.609 1.581 1.581 1.590 1.572 1.574 1.537 1.608 1.588 1.598 1.581 Kaynak: TUİK, TMO, GTHB verilerinden TEPGE hesaplamaları * New Holland TT 50 12x28 model fiyatıdır. 2011 Mayıs ayına kadar olan mazot fiyatları kırsal mazot fiyatıdır. 16

Veri/Yıllar 2002 2014 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haz. 2014 2015 Tem. Ağus. Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Ayçiçeği Fiyatı (TL/kg) 0,46 1,86 1,94 1,96 2,00 1,92 1,93 1,93 1,88 1,82 1,72 1,74 1,71 1,76 1,75 1,73 Ayçiçeği fiyatı+destek (TL/kg) 0,62 2,23 2,31 2,33 2,37 2,29 2,30 2,30 2,25 2,19 2,09 2,11 2,08 2,13 2,12 2,10 Gübre Fiyatı (TL/kg) (%26 CAN) 0,18 0,76 0,82 0,87 0,80 0,68 0,67 0,66 0,66 0,70 0,77 0,81 0,83 0,83 0,83 0,82 Mazot Fiyatı (TL/lt) 1,10 4,35 4,65 4,65 4,39 4,34 4,41 4,41 4,44 4,44 4,38 4,29 3,89 3,86 3,70 3,86 Traktör Fiyatı (TL/adet)* 19.352 39.279 38.745 38.745 38.745 38.745 38.745 38.745 38.745 38.745 38.745 40.294 40.294 42.059 42.059 42.059 Buzdolabı Fiyatı ( No-Frost) (TL/adet) 1.364 1.844 1.761 1.783 1.803 1.808 1.794 1.822 1.822 1.836 1.925 1.908 1.937 1.930 1.971 1.953 Çamaşır Makinesi Fiyatı (TL/adet) 858 1.081 1.033 1.054 1.083 1.086 1.067 1.067 1.089 1.108 1.094 1.068 1.117 1.104 1.111 1.114 Kaynak: TUİK, TMO, GTHB verilerinden TEPGE hesaplamaları * New Holland TT 50 12x28 model fiyatıdır. 2011 Mayıs ayına kadar olan mazot fiyatları kırsal mazot fiyatıdır. 1 kg Ayçiçeği ile alınabilecek girdi miktarı (kg) Ayçiçeği/Gübre 2,61 2,48 2,37 2,25 2,52 2,81 2,88 2,92 2,85 2,61 2,23 2,15 2,07 2,13 2,11 2,11 Ayçiçeği/Gübre (Destek dahil) 3,51 2,97 2,81 2,67 2,98 3,35 3,43 3,48 3,40 3,14 2,71 2,60 2,51 2,58 2,55 2,56 Ayçiçeği/Mazot 0,42 0,43 0,42 0,42 0,46 0,44 0,44 0,44 0,42 0,41 0,39 0,41 0,44 0,46 0,47 0,45 Ayçiçeği/Mazot (Destek dahil) 0,56 0,51 0,50 0,50 0,54 0,53 0,52 0,52 0,51 0,49 0,48 0,49 0,53 0,55 0,57 0,54 1 adet mal almak için satılacak Ayçiçeği miktarı (kg) Traktör/Ayçiçeği 42.070 21.207 19.972 19.768 19.373 20.180 20.075 20.075 20.609 21.288 22.526 23.157 23.564 23.897 24.034 24.312 Traktör/Ayçiçeği (Destek dahil) 31.314 17.701 16.802 16.657 16.376 16.949 16.875 16.875 17.251 17.724 18.574 19.133 19.409 19.783 19.877 20.066 Buzdolabı/Ayçiçeği 2.965 996 908 910 902 942 930 944 969 1.009 1.119 1.097 1.133 1.097 1.126 1.129 Buzdolabı/Ayçiçeği (Destek dahil) 2.207 832 764 767 762 791 781 794 811 840 923 906 933 908 931 932 Çamaşır Makinesi/Ayçiçeği 1.865 583 532 538 542 566 553 553 579 609 636 614 653 627 635 644 Çamaşır Makinesi/Ayçiçeği(Destek dahil) 1.388 487 448 453 458 475 465 465 485 507 524 507 538 519 525 532 17

Veri/Yıllar 2002 2014 2014 2015 Haz. Tem. Ağus. Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Çeltik Fiyatı (TL/kg) 0,57 1,85 1,93 1,95 1,86 1,71 1,87 1,86 1,82 1,83 1,86 Çeltik fiyatı+destek (TL/kg) 0,59 1,97 2,06 2,08 1,99 1,84 2,00 1,99 1,95 1,96 1,99 Gübre Fiyatı (TL/kg) (%26 CAN) 0,18 0,76 0,66 0,66 0,70 0,77 0,81 0,84 0,83 0,83 0,82 Mazot Fiyatı (TL/lt) 1,10 4,35 4,41 4,44 4,44 4,38 4,29 3,89 3,86 3,70 3,86 Traktör Fiyatı (TL/adet)* 19.352 39.279 38.745 38.745 38.745 38.745 40.294 40.294 42.059 42.059 42.059 Buzdolabı Fiyatı ( No-Frost) (TL/adet) 1.364 1.844 1.822 1.822 1.836 1.925 1.908 1.937 1.930 1.971 1.953 Çamaşır Makinesi Fiyatı (TL/adet) 858 1.081 1.067 1.089 1.108 1.094 1.068 1.117 1.104 1.111 1.114 1 kg Çeltik ile alınabilecek girdi miktarı (kg) Çeltik/Gübre 3,24 2,47 2,92 2,95 2,67 2,22 2,31 2,21 2,21 2,20 2,27 Çeltik/Gübre (Destek dahil) 3,38 2,64 3,12 3,15 2,85 2,38 2,46 2,36 2,36 2,36 2,42 Çeltik/Mazot 0,52 0,43 0,44 0,44 0,42 0,39 0,44 0,48 0,47 0,49 0,48 Çeltik/Mazot (Destek dahil) 0,54 0,46 0,47 0,47 0,45 0,42 0,47 0,51 0,50 0,53 0,51 1 adet mal almak için satılacak Çeltik miktarı (kg) Traktör/Çeltik 33.951 21.319 20.075 19.869 20.831 22.658 21.548 21.663 23.109 22.983 22.612 Traktör/Çeltik (Destek dahil) 32.579 19.951 18.845 18.663 19.509 21.103 20.187 20.289 21.613 21.503 21.178 Buzdolabı/Çeltik 2.393 1.001 944 934 987 1.126 1.020 1.042 1.061 1.077 1.050 Buzdolabı/Çeltik (Destek dahil) 2.296 937 886 878 924 1.048 956 975 992 1.007 983 Çamaşır Makinesi/Çeltik 1.505 586 553 558 596 640 571 601 606 607 599 Çamaşır Makinesi/Çeltik (Destek dahil) 1.444 549 519 525 558 596 535 563 567 568 561 Kaynak: TUİK, TMO, GTHB verilerinden TEPGE hesaplamaları * New Holland TT 50 12x28 model fiyatıdır. 2011 Mayıs ayına kadar olan mazot fiyatları kırsal mazot fiyatıdır. 18

Veri/Yıllar 2002 2014 Kaynak: TUİK, TMO, GTHB verilerinden TEPGE hesaplamaları Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haz. 2014 2015 Tem. Ağus. Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Pamuk Fiyatı (TL/kg) 0,80 1,46 1,57 1,57 1,53 1,49 1,49 1,50 1,50 1,50 1,46 1,37 1,30 1,24 1,22 1,18 Pamuk fiyatı+destek (TL/kg) 0,96 2,05 2,16 2,16 2,12 2,08 2,08 2,09 2,09 2,09 2,05 1,96 1,89 1,83 1,81 1,77 Gübre Fiyatı (TL/kg) (%26 CAN) 0,18 0,76 0,82 0,87 0,80 0,68 0,67 0,66 0,66 0,70 0,77 0,81 0,84 0,83 0,83 0,82 Mazot Fiyatı (TL/lt) 1,10 4,35 4,65 4,65 4,39 4,34 4,41 4,41 4,44 4,44 4,38 4,29 3,89 3,86 3,70 3,86 Traktör Fiyatı (TL/adet)* 19.352 39.279 38.745 38.745 38.745 38.745 38.745 38.745 38.745 38.745 38.745 40.294 40.294 42.059 42.059 42.059 Buzdolabı Fiyatı ( No-Frost) (TL/adet) 1.364 1.844 1.761 1.783 1.803 1.808 1.794 1.822 1.822 1.836 1.925 1.908 1.937 1.930 1.971 1.953 Çamaşır Makinesi Fiyatı (TL/adet) 858 1.081 1.033 1.054 1.083 1.086 1.067 1.067 1.089 1.108 1.094 1.068 1.117 1.104 1.111 1.114 1 kg Pamuk ile alınabilecek girdi miktarı (kg) Pamuk/Gübre 4,55 1,95 1,91 1,80 1,92 2,18 2,22 2,27 2,27 2,16 1,90 1,69 1,55 1,50 1,47 1,44 Pamuk/Gübre (Destek dahil) 5,44 2,73 2,63 2,48 2,66 3,04 3,10 3,16 3,16 3,00 2,66 2,41 2,24 2,21 2,17 2,15 Pamuk/Mazot 0,73 0,34 0,34 0,34 0,35 0,34 0,34 0,34 0,34 0,34 0,33 0,32 0,33 0,32 0,33 0,31 Pamuk/Mazot (Destek dahil) 0,87 0,47 0,46 0,46 0,48 0,48 0,47 0,47 0,47 0,47 0,47 0,46 0,48 0,47 0,49 0,46 1 adet mal almak için satılacak Pamuk miktarı (kg) Traktör/Pamuk 24.190 27.087 24.678 24.678 25.324 26.003 26.003 25.830 25.830 25.830 26.538 29.412 30.995 33.919 34.475 35.643 Traktör/Pamuk (Destek dahil) 20.200 19.279 17.979 17.979 18.319 18.672 18.672 18.583 18.583 18.583 18.946 20.611 21.376 23.046 23.301 23.829 Buzdolabı/Pamuk 1.705 1.272 1.122 1.136 1.178 1.213 1.204 1.215 1.215 1.224 1.318 1.393 1.490 1.557 1.615 1.655 Buzdolabı/Pamuk (Destek dahil) 1.424 905 817 827 852 871 865 874 874 881 941 976 1.028 1.058 1.092 1.107 Ç. Makinesi/Pamuk 1.073 745 658 671 708 729 716 711 726 739 749 780 860 890 910 944 Ç. Makinesi/Pamuk (Destek dahil) 896 530 479 489 512 523 514 512 522 531 535 546 593 605 615 631 * New Holland TT 50 12x28 model fiyatıdır. 2011 Mayıs ayına kadar olan mazot fiyatları kırsal mazot fiyatıdır. 19

2002 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Veri/Yıllar Ocak Süt Fiyatı (TL/kg) 0,34 0,71 0,71 0,85 0,80 0,89 0,93 1,03 1,12 Süt Yemi Fiyatı (TL/kg) 0,20 0,53 0,43 0,49 0,64 0,71 0,73 0,76 0,76 Buzdolabı Fiyatı ( No-Frost) (TL/adet) 1.364 1.522 1.489 1.586 1.572 1.743 1.689 1.844 1.971 Çamaşır Makinesi Fiyatı (TL/adet) 858 932 939 958 1.006 1.040 995 1.081 1.111 1 kg ürün ile alınabilecek mal miktarı (kg) Süt/Yem Süt/Şeker Buzdolabı/Süt Çamaşır Makinesi/Süt 1,67 1,33 1,66 1,74 1,26 1,26 1,28 1,36 1,47 0,26 0,30 0,28 0,33 0,26 0,28 0,29 0,29 0,30 1 adet mal almak için satılacak süt miktarı (kg) 4.012 2.144 2.097 1.866 1.966 1.961 1.813 1.792 1.759 2.524 1.313 1.323 1.127 1.420 1.170 1.069 1.051 992 Kaynak: TÜİK, Yem sanayicileri birliği, TGHB verilerinden TEPGE hesaplamalarıdır. 20

2002 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Toplam Üretim Miktarı (bin ton) 421 587 413 781 777 916 996 Kırmızı Et Fiyatı (TL/kg) 5,17 9,88 10,51 15,47 14,60 15,36 16,19 Besi Yemi Fiyatı (TL/kg) 0,20 0,52 0,42 0,48 0,62 0,68 0,71 Buzdolabı Fiyatı ( No-Frost) (TL/adet) 1.364 1.522 1.489 1.586 1.572 1.756 1.689 Çamaşır Makinesi Fiyatı (TL/adet) 858 932 939 958 1.006 1.051 995 1 kg ürün ile alınabilecek mal miktarı (kg) Et/Yem 26,11 18,89 25,20 32,30 23,71 22,56 22,92 Et/Şeker 3,98 4,19 4,15 6,02 5,27 5,09 4,99 1 adet mal almak için satılacak et miktarı (kg) Buzdolabı/Et 264 154 142 103 108 114 104 Çamaşır Makinesi/Et 166 94 89 62 69 69 61 Kaynak: TUİK, Yem Sanayicileri Birliği ve TGHB verilerinden TEPGE hesaplamaları 21

2002 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Toplam Üretim Miktarı (bin ton) 696 1.070 1.277 1.444 1.613 1.724 1.758 Piliç Eti Fiyatı (TL/kg) 2,43 3,02 3,77 4,05 4,08 4,65 4,85 Piliç Yemi Fiyatı (TL/kg) 0,41 0,78 0,82 0,89 1,02 1,12 1,16 Buzdolabı Fiyatı ( No-Frost) (TL/adet) 1.364 1.522 1.489 1.586 1.572 1.757 1.689 Çamaşır Makinesi Fiyatı (TL/adet) 858 932 939 958 1.006 1.050 995 1 kg ürün ile alınabilecek mal miktarı (kg) Piliç Eti/Yem 5,88 3,85 4,60 4,52 4,00 4,03 4,18 Piliç Eti/Şeker 1,87 1,28 1,49 1,57 1,48 1,54 1,50 1 adet mal almak için satılacak piliç eti miktarı (kg) Buzdolabı/Piliç Eti 561 504 395 392 387 381 350 Çamaşır Makinesi/Piliç Eti 353 309 249 237 247 228 206 Kaynak: TUİK, Yem Sanayicileri Birliği ve TGHB verilerinden TEPGE hesaplamaları 22

1986-88 1995-97 2011-13 2011 2012 2013* OECD (Milyon $) 285.040 322.184 345.570 341.570 350.329 344.234 TÜRKİYE (Milyon TL) 4 928 29.698 30.079 27.577 31.440 OECD de GSMH içinde Tarımsal desteklerin payı (%) 2,8 1,5 0,8 0,8 0,8 0,8 Türkiye de GSMH içinde Tarımsal desteklerin payı (%) 3,7 4 2,1 2,3 1,9 2,0 Kaynak: Agricultural Policies in OECD Countries Monitoring Evaluation 2014 23

FAO Gıda Fiyat Endeksleri (2002-2004 = 100) Gıda Et Süt Ürünleri Hububat Yağ Şeker 2014 Şubat 208,6 181,8 275,4 198,6 197,8 235,4 2015 Şubat 179,4 187,4 181,8 171,7 156,6 207,1 Değişim (%) Şubat 14/ 15-13,98 3,09-33,97-13,53-20,85-12,01 Değişim (%) 2015 Ocak/2015 Şubat -1,75-3,51 4,62-3,18 0,37-4,89 Kaynak : FAO Son Güncelleme: 05/03//2015 Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksleri (2003 = 100) Kaynak : TÜİK Son Güncelleme: 03/03/2015 Tüketici Fiyat Endeksleri (2010 = 100) Genel Gıda Et Yağ Süt 2014 Şubat 232,27 241,37 269,00 189,38 205,84 2015 Şubat 239,46 278,72 279,25 202,40 227,04 Değişim (%) Şubat 14/ 15 3,10 15,47 3,81 6,88 10,30 Değişim (%) 2015 Ocak/2015 Şubat 1,20 1,63 2,91 1,40 0,00 Genel Gıda 2014 Şubat 234,54 257,79 2015 Şubat 252,24 293,83 Değişim (%) Şubat 14/ 15 7,55 13,98 Değişim (%) 2015 Ocak/2015 Şubat 0,71 2,70 Kaynak : TÜİK Son Güncelleme: 03/03/2015 24

İlkay UÇUM ilkayfdn@gmail.com (0312) 2875833 /2123 Dr. Gonca GÜL YAVUZ ggulyavuz@hotmail.com (0312) 2875833 /2125 Dr. Zerrin ÖZKAN Zerrin.ozkan@tarim.gov.tr (0312) 2875833 /2122