Beşeri Sermayeye Mikro Bakış: İlçelerin Yıl ve Cinsiyet Kırılımlı Ortalama Okullaşma Yılı Beta Versiyon Proje Ekibi M. Ensar Yeşilyurt/meyyurt@pau.edu.tr Atalay Çağlar/acaglar@pau.edu.tr Ferda Esin Gülel/fegulel@pau.edu.tr Oğuz Karadeniz/oguzk@pau.edu.tr Filiz Yeşilyurt/afiliz@pau.edu.tr Hülya Karadeniz/hulyak@pau.edu.tr (Pamukkale Üniversitesi)
Amaç ve Motivasyon Beşeri sermaye göstergesi Eğitim politikası ve harcamalarının sonuçlarına bakış Bu alandaki kamusal çabaların birim bazında karşılaştırılmasına katkı
Benzer çalışmalar-il bazlı (Türkiye) Tansel ve Güngör (1997 ve 2013) Güngör (2010) Özpınar ve Koyuncu (2016) Yeşilyurt,Karadeniz, Gülel, Çağlar ve Kangallı-Uyar (2016) Gülel, Çağlar, Yeşilyurt, Kangallı-Uyar, Karadeniz ve Yeşilyurt (2017) Caglar, Gülel, Yeşilyurt, Yeşilyurt ve Karadeniz (2017)
Benzer çalışmalar-eyalet/il bazlı (Diğer ülkeler) Brezilya (RADAR-IHDM, 2016) Çin (UNDP-China, 2016) Hindistan (Mehrotra vd. 2011) Kazakistan (Altangarel vd. 2016) Meksika (PNUD, 2015) Pakistan (SPDC, 2016) ve diğerleri
İlçe bazlı OOY Türkiye de ilk defa Diğer ülkeler için hazırlanmış olan bir çalışmaya denk gelinmedi Kapsamlı bir kitap hazırlığı Bütün veri setleri ve hesaplamalar ilçe bazında Aralık 2017-Ocak 2018 de kullanıma açılacak
Veri seti ve Metodoloji TUİK veri tabanları UNDP (2010 ve sonrası HDI raporları) Barro ve Lee (2010)
Metodoloji İlçe sayısı 1041 Yaş grubu sayısı 27 Yaş grupları Erkek ve 25-29 Erkek ve 30-34 Erkek ve 35-39 Erkek ve 40-44 Erkek ve 45-49 Erkek ve 50-54 Erkek ve 55-59 Erkek ve 60-64 Erkek ve 65+ Kadın ve 25-29 Kadın ve 30-34 Kadın ve 35-39 Kadın ve 40-44 Kadın ve 45-49 Kadın ve 50-54 Kadın ve 55-59 Kadın ve 60-64 Kadın ve 65+ Toplam ve 25-29 Toplam ve 30-34 Toplam ve 35-39 Toplam ve 40-44 Toplam ve 45-49 Toplam ve 50-54 Toplam ve 55-59 Toplam ve 60-64 Toplam ve 65+ Okul eğitim süreleri Doktora (21 Yıl) Lise Ve Dengi Meslek Okulu (11 Yıl) Ortaokul Veya Dengi Meslek Ortaokul (8 Yıl) Yüksek Lisans (5 Veya 6 Yıllık Fakülteler Dahil) (17 Yıl) Yüksekokul veya Fakülte (14.19 Yıl) İlkokul (5 Yıl) İlköğretim (8 Yıl)
Hesaplamalar/Sonuçlar/Değerlendirmeler Kısıt: Beklenen Okullaşma Yılı nın hesaplanamaması Dikkat: BOY şu anda eğitim sisteminde olanların okul sisteminden çıktıktan sonra almış olacakları eğitim yılını gösterdiği için çok daha yüksektir. Şu andaki eğitim sisteminin niceliksel başarısını BOY göstermektedir. İki farklı versiyon: Liseye kadar olan eğitimin dikkate alındığı ve alınmadığı sonuçlar Yaş grubu ve cinsiyet farklılıkları PİSA sonuçlarına kısa bir bakış
(Liseye kadar eğitim dikkate alınmış) OOY YIL Kadın 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 <1 4 1 1 0 0 0 0 1-1,99 79 36 20 17 14 10 6 2-2,99 157 109 91 82 70 59 56 3-3,99 322 285 237 217 196 169 141 4-4,99 277 318 327 325 336 318 312 5-5,99 152 192 216 238 246 257 274 6-6,99 34 79 120 125 149 171 177 7-7,99 9 14 20 26 33 55 70 8-8,99 4 4 6 8 7 12 14 >=9 0 0 0 0 0 0 1 Toplam 1038 1038 1038 1038 1051 1051 1051
(Liseye kadar eğitim dikkate alınmış) OOY YIL Erkek 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2-2,99 2 1 0 0 0 0 0 3-3,99 46 9 5 1 1 0 0 4-4,99 154 83 45 32 21 12 8 5-5,99 419 301 205 184 171 123 99 6-6,99 316 408 429 434 424 391 337 7-7,99 90 201 287 303 328 356 404 8-8,99 11 34 64 78 100 152 182 >=9 0 1 3 6 6 17 21 1038 1038 1038 1038 1051 1051 1051
(Liseye kadar eğitim dikkate alınmış) OOY YIL Toplam 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 1-1,99 2 1 0 0 0 0 0 2-2,99 63 18 8 3 1 1 1 3-3,99 150 99 62 50 47 37 22 4-4,99 388 302 236 216 179 151 128 5-5,99 281 357 392 394 402 369 355 6-6,99 129 204 232 247 270 294 315 7-7,99 18 46 92 109 132 167 189 8-8,99 7 11 16 19 20 29 37 >=9 0 0 0 0 0 3 4 Toplam 1038 1038 1038 1038 1051 1051 1051
(Liseye kadar olan eğitim dikkate alınmış) Kadın 2009 yılında kadınlar için en düşük okullaşma yılına sahip ilçeler Bahçesaray-Van (0.61), Pervari-Siirt (0.73) ve Harran-Şanlıurfa (0.83) iken en yüksek okullaşma yılına sahip ilçeler Çankaya-Ankara (8.13), Kadıköy-İstanbul (8.18) ve Beşiktaş-İstanbul (8.41)'dur. 2015 yılında kadınlar için en düşük okullaşma yılına sahip ilçeler Bahçesaray-Van (1.32), Pervari-Siirt (1.64) ve Harran-Şanlıurfa (1.70) iken en yüksek okullaşma yılına sahip ilçeler Beşiktaş-İstanbul (8.89), Çankaya-Ankara (8.92) ve Kadıköy-İstanbul (9.02)'dur.
(Liseye kadar olan eğitim dikkate alınmış) Erkek 2009 yılında erkekler için en düşük okullaşma yılına sahip 3 ilçe Bahçesaray-Van (2.39), Pervari-Siirt (2.997) ve Çaldıran-Van (3.03) iken en yüksek okullaşma yılına sahip 3 ilçe Etimesgut-Ankara (8.72), Beşiktaş-İstanbul (8.73) ve Çankaya-Ankara (8.94) olarak belirlenmiştir. 2015 yılında ise erkekler için en düşük okullaşma yılına sahip 3 ilçe Bahçesaray-Van (4.33), Gerger-Adıyaman (4.67) ve Başkale-Van (4.69) iken en yüksek okullaşma yılına sahip 3 ilçe Etimesgut-Ankara (9.56), Kadıköy-İstanbul (9.64) ve Çankaya-Ankara (9.72) olarak belirlenmiştir.
(Liseye kadar olan eğitim dikkate alınmış) Toplam 2009 yılında toplamda ise en düşük okullaşma yılına sahip ilk 3 ilçe Bahçesaray-Van (1.47), Siirt-Pervari (1.84) ve Karaçoban-Erzurum (2.00) iken en yüksek okullaşma yılına sahip 3 ilçe Kadıköy-İstanbul (8.39), Çankaya-Ankara (8.51) ve Beşiktaş-İstanbul (8.55)'dur. Toplamda ise en düşük okullaşma yılına sahip ilk 3 ilçe Bahçesaray-Van (2.79), Gerger-Adıyaman (3.35) ve Tekman-Erzurum (3.38) iken en yüksek okullaşma yılına sahip 3 ilçe Beşiktaş-İstanbul (9.09), Çankaya- Ankara (9.29) ve Kadıköy-İstanbul (9.3)'dur.Haritalardan da her bir grup için bu dağılım daha net olarak gözüğkmektedir.
(Liseye kadar eğitimi dikkate alınmış) 2009 2015
(Tüm eğitim dikkate alınmış) OOY YIL Kadın 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 <1 4 1 0 0 0 0 0 1-1,99 75 35 18 16 11 7 4 2-2,99 141 95 84 68 59 55 46 3-3,99 300 268 210 194 171 143 126 4-4,99 281 307 318 319 316 298 289 5-5,99 156 195 214 220 247 255 250 6-6,99 56 100 129 143 156 166 183 7-7,99 15 25 46 55 66 86 99 8-8,99 6 8 13 17 17 29 39 9,00 4 4 6 6 8 12 15 Toplam 1038 1038 1038 1038 1051 1051 1051
(Tüm eğitim dikkate alınmış) OOY YIL Erkek 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2-2,99 1 1 0 0 0 0 0 3-3,99 41 7 2 1 1 0 0 4-4,99 128 63 26 20 10 8 5 5-5,99 351 234 170 141 119 88 56 6-6,99 329 387 374 366 339 274 260 7-7,99 145 234 287 308 345 363 354 8-8,99 33 88 140 159 180 220 240 9,00 10 24 39 43 57 98 136 Toplam 1038 1038 1038 1038 1051 1051 1051
(Tüm eğitim dikkate alınmış) OOY YIL Toplam 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 1-1,99 2 1 0 0 0 0 0 2-2,99 51 13 4 1 1 1 1 3-3,99 129 88 48 43 40 27 15 4-4,99 340 254 206 170 139 109 94 5-5,99 309 350 364 367 356 323 275 6-6,99 151 208 238 259 276 288 333 7-7,99 39 99 132 144 169 195 191 8-8,99 12 15 34 38 54 81 107 9,00 5 10 12 16 16 27 35 Toplam 1038 1038 1038 1038 1051 1051 1051
(Tüm eğitim dikkate alınmış) KADIN ERKEK 2-2,99 3-3,99 4-4,99 5-5,99 6-6,99 7-7,99 8-8,99 9 Toplam <1 1 2 1 4 1-1,99 34 35 6 75 2-2,99 5 72 56 7 1 141 3-3,99 20 206 71 3 300 4-4,99 83 180 18 281 5-5,99 70 80 6 156 6-6,99 1 41 14 56 7-7,99 2 13 15 8-8,99 6 6 9 4 4 Toplam 1 41 128 351 329 145 33 10 1038
(Tüm eğitim dikkate alınmış) Kadın 2009 yılında kadın nüfusunun OOY 1 yıldan az olan 4 ilçe bulunmaktadır. Bu ilçeler, Bahçesaray- Van (0.66 yıl), Pervari-Siirt (0.79 yıl), Harran-Şanlıurfa (0.85 yıl), Karaçoban-Erzurum (0.91 yıl) dur. 2015 yılında kadın nüfusunun OOY 2 yıldan az olan ilçeler, Bahçesaray-Van (1.43 yıl), Pervari-Siirt (1,76 yıl), Harran-Şanlıurfa (1.78 yıl), Karayazı-Erzurum (1.97 yıl) dır. Bu ilçelerde 2009 yılından 2015 yılına kadınların OOY hemen hemen iki katına çıktığını ama hala çok yetersiz olduğunu söylemek mümkündür. 2009, 2010, 2011 ve 2012 yıllarında kadın nüfusunun OOY en yüksek olan ilçe Beşiktaş-İstanbul, 2013, 2014 ve 2015 yıllarında ise Çankaya-Ankara dır. Beşiktaş-İstanbul un kadın nüfusunun 2009 yılında 9.86 yıl olan OOY 2015 yılında 10.77 yıla ve Çankaya-Ankara nın kadın nüfusunun 2009 yılında 9.48 yıl olan OOY 2015 yılında 10.82 yıla ulaşmıştır. İncelenen tüm yıllarda Çankaya-Ankara ve Beşiktaş-İstanbul u sırasıyla, Kadıköy-İstanbul, Bakırköy-İstanbul ve Karşıyaka-İzmir almıştır. Kadın nüfusunun OOY 10 yıldan fazla olan 2010, 2011 ve 2012 yıllarında sadece 1 ilçe (Çankaya- Ankara), 2013 yılında 2 ilçe (Çankaya-Ankara ve Beşiktaş-İstanbul), 2014 yılında 3 ilçe (Çankaya- Ankara, Beşiktaş-İstanbul ve Kadıköy-İstanbul) ve 2014 yılında ise 4 ilçe (Çankaya-Ankara, Beşiktaş- İstanbul, Kadıköy-İstanbul ve Bakırköy-İstanbul) bulunmaktadır.
(Tüm eğitim dikkate alınmış) Erkek Erkek nüfusu 3 yıldan az OOY sahip 2009 ve 2010 sadece Bahçesaray-Van (2.5 yıl ve 2.94 yıl) bulunmaktadır. Bu sayı 2015 yılında 5 e düşmüştür: Bahçesaray-Van (4.58 yıl), Gerger-Adıyaman (4.84 yıl), Başkale-Van (4.91 yıl), Tekman-Erzurum (4.9 yıl) ve Dikmen-Sinop (4.94 yıl). İncelenen yılların tamamında erkek nüfusunun OOY en yüksek olan ilçe Çankaya-Ankara dır. Çankaya-Ankara nın erkek nüfusunun 2009 yılında 10.75 yıl olan OOY, her yıl artarak 2015 yılında 12.08 yıla ulaşmıştır. İncelenen tüm yıllarda Çankaya-Ankara dan sonraki iki sırayı (bazı yıllarda sıraları değişerek) Kadıköy-İstanbul ve Beşiktaş-İstanbul almıştır. 2015 yılında dördüncü sırada Etimesgut-Ankara (11.1 yıl) ve beşinci sırada Karşıyaka-İzmir (10.99 yıl) yer almıştır.
(Tüm eğitim dikkate alınmış) Toplam İncelenen tüm yıllarda en düşük OOY sahip ilçe Bahçesaray-Van olmuştur. Bahçesaray- Van ın 2009 yılında 1.55 yıl olan OOY 2015 yılında 2.98 yıla ulaşmıştır. Gerger-Adıyaman incelenen tüm yıllarda son beş ilçe arasında yer almıştır. 2009 yılında sondan beşinci sırada yer alan ilçe (2.24 yıl), 2010, 2011, 2014 (3.86 yıl) ve 2015 (3.47 yıl) yıllarında Bahçesaray-Van ın arkasından sondan ikinci olmuştur. Bu iki ilçe dışında farklı yıllarda son beş ilçe arasında bulunan ilçeler ise Pervari-Siirt, Karaçoban-Erzurum, Tekman-Erzurum, Çaldıran-Van, Pütürge-Malatya, Karayazı- Erzurum dur. En yüksek OOY sahip ilçe 2009, 2010 ve 2011 yıllarında Beşiktaş-İstanbul, sonraki yılların tamamında Çankaya-Ankara olmuştur. 2009 yılında Beşiktaş-İstanbul un OOY 10.19 yıl iken, 2015 yılında Çankaya-Ankara için ise 11.4 yıla ulaşmıştır. İncelenen yıllarda genel olarak Kadıköy-İstanbul, Bakırköy-İstanbul ve Karşıyaka-İzmir ilk beşte yer alan diğer ilçeler olurken, bu listeye 2011 yılında Karşıyaka-İzmir ve 2013 yılında Bakırköy- İstanbul un yerine Çukurova-Adana girmiştir.
(Tüm eğitim dikkate alınmış) 2009 2015
(Tüm eğitim dikkate alınmış) Erkek ve Kadın OOY arasındaki ortalama fark Yaş grubu Ortalama fark 25-29 0.99 30-34 1.54 35-39 1.81 40-44 2.01 45-49 2.25 50-54 2.41 55-59 2.58 60-64 2.63 65+ 2.16
(Tüm eğitim dikkate alınmış) Diğer yaş gruplarına ait OOY nın 25-29 yaş grubu OOY na göre farklarının ortalaması Yaş grupları Erkek Kadın Toplam 30-34 0.38 0.93 0.66 35-39 0.77 1.58 1.19 40-44 1.17 2.19 1.68 45-49 1.58 2.83 2.21 50-54 2.11 3.53 2.84 55-59 2.77 4.35 3.61 60-64 3.53 5.16 4.44 65+ 5.27 6.43 6.01
(Tüm eğitim dikkate alınmış) Yaş gruplarına göre tüm eğitim ve liseye kadar olan eğitim farkının ortalaması Yaş grupları Erkek Kadın Toplam 25-29 0.67 0.59 0.63 30-34 0.57 0.41 0.49 35-39 0.47 0.27 0.37 40-44 0.40 0.18 0.29 45-49 0.32 0.12 0.22 50-54 0.27 0.10 0.18 55-59 0.26 0.09 0.17 60-64 0.22 0.07 0.14 65+ 0.12 0.03 0.07
(Tüm eğitim dikkate alınmış) PiSA 2015 değerlendirme raporu, MEB