UNIDO EKO-VERİMLİLİK (TEMİZ ÜRETİM) PROGRAMI BİLGİLENDİRME TOPLANTISI Proje Faaliyetleri ve Beklenen Çıktılar Ferda Ulutaş, Emrah Alkaya Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Ankara, 20 Mayıs 2009
KAPSAM TTGV nin Eko-verimlilik Alanındaki Faaliyetleri UNIDO Eko-verimlilik Programı/ Proje Faaliyetleri ve Çıktılar
TTGV 1991 yılında kar amacı gütmeyen, Sivil Toplum Kuruluşu olarak kurulmuş, vakıf statüsünde bir kurumdur. Özel sektör temsilcileri ve kamu kurumları tarafından kurulmuştur. Misyonu; ülkemizde teknolojik inovasyon faaliyetlerini destekleyerek üreticilerimizin uluslararası pazarlardaki rekabet gücünü arttırmaktır. Vizyonunda; ulusal inovasyon sistemimizin kurulmasında geliştirilmesinde ve ekolojik sistemin korunmasında etkin rolümüzü sürdürmek, kendi alanımızda uluslararası platformlarda örnek alınan önemli oyunculardan biri olmaktır.
TTGV DESTEKLER BÜTÜNÜ
TTGV ÇEVRE FAALİYETLERİ TEMEL YAKLAŞIM: Sanayicimizin (özellikle KOBİlerin) çevre dostu teknoloji ve teknikleri uygulayarak, çevre performanslarını ve aynı zamanda rekabet güçlerini artırmalarını sağlamak. Teknoloji Geliştirme Sürdürülebilir Kalkınma Politikaları Ekonomik büyüme Çevre performansının iyileşmesi EKO-VERİMLİLİK/ TEMİZ ÜRETİM EKO-İNOVASYON
TTGV ÇEVRE FAALİYETLERİ Çevre Destekleri Programı TTGV Uygulama Çevre Teknolojileri Enerji Verimliliği Yenilenebilir Enerji Çevre Projeleri Destekleri Teknoloji Geliştirme Projeleri Destekleri Teknoloji Kullanan Firmalar Teknoloji Üreten/Geliştiren Firmalar Çevre Teknolojisi
Projeler TTGV ÇEVRE FAALİYETLERİ Bölgesel İnovasyon Projesi: ESİNKAP (TTGV) Sanayide Enerji Verimliliğinin Artırılması Projesi (Küresel Çevre Fonu - GEF) Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim Projesi TTGV Ulusal Odak Noktası (AB 7. Çerçeve Programı) Farkındalık yaratma, kapasite geliştirme Eğitim programları Pilot projeler demonstrasyon Yaygınlaştırma faaliyetleri
Projenin ana hedefi UNIDO EKO-VERİMLİLİK (TEMİZ ÜRETİM) PROGRAMI Türkiye de kırsal ve kıyı bölgelerinde kalkınma üzerinde tehdit oluşturan iklim değişikliği risklerinin yönetimi için kapasite geliştirmek Sanayi sektörü için belirlenen hedef Sanayinin iklim değişikliği riskleri karşısındaki kırılganlığının azaltılması ve adaptasyonu için Eko-Verimlilik programının uygulanması
Proje Süresi: Haziran 2008 Haziran 2011 Proje Kapsamı: UNIDO EKO-VERİMLİLİK (TEMİZ ÜRETİM) PROGRAMI 1. Hazırlık ve ön çalışma Faz 1 tamamlandı 2. Uygulama Faz 2 Haziran 2010 3. Uygulama Faz 3 Haziran 2011
1. Hazırlık ve Ön Çalışma Faz 1 Faaliyetler 1.1. Proje faaliyetlerini yürütecek yerel proje koordinatörünün, görev alacak yerel uzman ve kurumların belirlenmesi 1.2. Danışma Kurulu üyelerinin görevlendirilmesi ve ilk kurul toplantısının gerçekleştirilmesi 1.3. Öncelikli sektörlerin belirlenmesi 1.4. Yerel (Seyhan Havzası Bölgesi) ve sektörel paydaşların belirlenmesi 1.5. Ofis imkanlarının oluşturulması
Çıktılar Proje Kapsamı/ 1. Hazırlık ve Ön Çalışma Faz 1 1.1. Proje Uygulama Ekibi: UNIDO Proje Koordinatörü: Şenol Ataman Danışman: Prof. Dr. Göksel Demirer Yürütücü Kuruluşlar: UNIDO, TTGV 1.2. Danışma Kurulu: ÇOB; STB; DPT; EİE; TOBB; TÜBİTAK-MAM; UNJP; UNIDO; Prof. Dr. Göksel Demirer; Doç. Dr. Nilgün Cılız Kıran/ İlk toplantı 1.3. Öncelikli sektörler çalışması Tekstil - Deri; Gıda - İçecek; Kimyasal Madde; Metal İşleme - Makina 1.4. Yerel ve sektörel paydaşlar Sanayi odaları, sektör birlikleri, kamu kurumlarının ilgili birimleri 1.5. Proje ofisi TTGV de UNIDO Proje Ofisi
2. Uygulama Faz 2 Faaliyetler 2.1. Ulusal ve uluslararası düzeydeki ilgili eko-verimlilik kurumlarıyla koordine olan bir Bilgi Merkezi nin oluşturulması 2.2. Yerel ve ulusal bazda farkındalık yaratma ve bilgilendirme çalıştayları/ toplantıları 2.3. Eko-verimlilik ve temiz üretime yönelik eğitim programı 2.4. Seyhan Havzası Bölgesi nde belirlenen firmalarda eko-verimlilik pilot uygulamaları 2.5. Pilot uygulamalarda yer alan firmalara sürekli destek sağlanması 2.6. Pilot uygulama sonuçlarına yönelik raporlama 2.7. Eko-verimlilik Merkezi kurulmasına yönelik çalışmalar
2.1. Bilgi Merkezi Amaç: Proje Kapsamı/ 2. Uygulama Faz 2 Ulusal ve uluslararası düzeydeki ilgili eko-verimlilik kurumlarıyla bilgi alış verişinde bulunulması Gerçekleştirilen pilot uygulamaların sonuçlarının paylaşılması Çevre uyumlu teknolojiler ve bu teknolojileri temin edenler hakkında bilgi verilmesi Ulusal ve uluslararası çevre mevzuatı ve ilgili yerel uzmanlar hakkında bilgi verilmesi Yöntem ve Adımlar: Proje Uygulama ekibi tarafından sürdürülecek çalışmalar: Bilgi Merkezi için bir web sitesi Ulusal ve uluslararası kurumlarla bağlantılar network Süreç: Haziran 2009 Haziran 2011 Mevcut Durum: Başlangıç -plan
2. Uygulama Faz 2 2.2. Farkındalık Yaratma ve Bilgilendirme Çalıştayları Amaç: UNIDO Eko-verimlilik programı hakkında bilgilendirme ve görüş alış-verişi sağlanması Pilot uygulamalar için bilgilendirme yapılması Eko-verimlilik ve temiz üretim konularıyla ilgili bilgi paylaşımı sağlanması İlgili kurumlarla işbirliği olanaklarının değerlendirilmesi Öncelikli sektör temsilcileri ile iletişim Yöntem ve Adımlar: Kayseri, Adana, Niğde de bilgilendirme toplantıları (yerel) Ankara da bilgilendirme toplantısı (ulusal) Süreç: Mart 2009 Mayıs 2009 Mevcut Durum: Tamamlandı
2. Uygulama Faz 2 2.2. Farkındalık Yaratma ve Bilgilendirme Çalıştayları Çıktılar: Kayseri, Adana, Niğde de bilgilendirme toplantıları -katılımcılar Kayseri Niğde Adana Toplam Sanayi Temsilcileri 33 18 28 % 58 Kamu Kurumu 14 7 28 % 36 Üniversite 4 4 0 % 6 Toplam 51 29 56 136 Ankara da bilgilendirme toplantısı katılımcılar (tahmini) Kamu: % 52 Sanayi: % 24 Üniversite: % 14 STK: % 10
2. Uygulama Faz 2 2.3. Eko-verimlilik ve Temiz Üretim Eğitim Programı Amaç: Pilot uygulamalarda yer alacak firma temsilcilerinin ve ulusal uzmanların (ve ilgili diğer teknik uzmanların) eğitimi Yöntem ve Adımlar: Pilot uygulama için seçilen firmalardan katılımcıların belirlenmesi Firmalarla yüz yüze görüşmeler Yerel ve ulusal bazda katılımcıların belirlenmesi İlgili kurum ve kişilere davet Eğitim programının uygulanması (teorik+pratik) ve başarısının değerlendirilmesi Süreç: Haziran 2009 Mevcut Durum: Başlangıç -plan
2. Uygulama Faz 2 2.3. Eko-verimlilik ve Temiz Üretim Eğitim Programı Eğitim Programının Kapsamı: UNIDO Metodolojisi hakkında genel bilgilendirme Üretim süreçlerinin değerlendirilmesi (teorik + pratik) Atık denetleme Temiz üretim denetleme Materyal akım ve girdi-çıktı analizleri Eko-verimlilik, temiz üretim olasılıklarının değerlendirilmesi (teorik + pratik) Yöntemler Bilgi kaynakları Eko-verimlilik, temiz üretim uygulamaları (teorik + pratik)
2. Uygulama Faz 2 2.4. Firmalarda Eko-verimlilik Pilot Uygulamaları Amaç: Belirlenen öncelikli sektörlerde eko-verimlilik (temiz üretim) uygulama örnekleri gerçekleştirilmesi; yaygınlaştırma faaliyetleri için bilgi ve deneyim sağlanması Firmalarda ve ilgili kurum ve sektörlerde farkındalığın ve kapasitenin artırılması Yöntem ve Adımlar: Pilot uygulamalar için firmaların belirlenmesi (6 firma) Genel kriterlerin belirlenmesi Öncelikli sektör Firmanın isteği ve katılımı Su tüketiminin/ atıksuyun azaltılmasına yönelik proje potansiyeli Firmaların bilgilendirilmesi ve anket çalışması Değerlendirme (firmalarla yüz yüze görüşmeler)
2. Uygulama Faz 2 2.4. Firmalarda Eko-verimlilik Pilot Uygulamaları (devam) Yöntem ve Adımlar: Pilot uygulamalarda yer alacak ulusal uzmanların belirlenmesi Firmalarda üretim süreçlerinin değerlendirilmesi ve proje alternatiflerinin belirlenmesi Firma temsilcileri ile birlikte uygulanacak projelerin belirlenmesi Firmalarla kontrat yapılması (Hibe miktarı + TTGV geri dönüşlü desteği) Uygulamaların gerçekleştirilmesi Süreç: Şubat 2009 Haziran 2010 Mevcut Durum: Anket çalışması tamamlanmak üzere
2. Uygulama Faz 2 2.5. Projelerin izlenmesi, Firmalara Sürekli Destek Sağlanması Amaç: Uygulanmasına karar verilen projelerin başarılı olmasına yönelik olarak, uygulama aşamasının takip edilerek, firmalara gerekli desteğin sağlanması Firmalardaki kapasite artırma sürecinin desteklenmesi Uygulama süreçlerine ilişkin bilgi ve deneyim kazanılması Yöntem ve Adımlar: Firmalarla periyodik iletişim Firmalara danışmanlık hizmeti Süreç: Ağustos 2009 Haziran 2010
2. Uygulama Faz 2 2.6. Pilot uygulama sonuçlarına yönelik raporlama Amaç: Pilot uygulamaların sonuçları, tüm bulgu ve çıktıların rapor haline getirilmesi Yöntem ve Adımlar: Projelerin uygulama ve izleme süreçlerinde gerekli verilerin toplanması Raporların hazırlanması Süreç: Ocak 2010 Ağustos 2010
2. Uygulama Faz 2 2.7. Eko-verimlilik Merkezi Kurulmasına Yönelik Çalışmalar Amaç: Projedeki gelişmeler ve çıktılardan yararlanılarak Ulusal Eko-Verimlilik Merkezi kurulmasına yönelik ihtiyaçların belirlenmesi, örneklerin değerlendirilmesi, kurumsal yapı için öneriler geliştirilmesi ve merkezin kurulması Yöntem ve Adımlar: Ön çalışma yapılması Danışma Kurulu düzeyinde ön değerlendirme yapılması İlgili kamu kurum temsilcileri ile değerlendirilmesi İşbirliği olanaklarının değerlendirilmesi Merkezin kurulması Süreç: Mart 2009 Haziran 2010 Mevcut Durum: Ön çalışma yapılmaktadır
3. Uygulama Faz 3 Faaliyetler 3.1. Faz 3 için strateji ve iş planlarının oluşturulması 3.2. Pilot uygulamalar ve sonuçlarının yaygınlaştırılması 3.3. Öncelikli sektörler için eko-verimlilik ve temiz üretime yönelik rehber dokümanların hazırlanması
3. Uygulama Faz 3 3.1. Faz 3 için strateji ve iş planlarının oluşturulması Amaç: Faz 2 de elde edilen çıktıların ulusal ve uluslararası bazda yaygınlaştırması amacıyla kullanılmasına yönelik strajenin belirlenmesi ve iş planlarının yapılması Yöntem ve Adımlar: Ön çalışma yapılması Danışma Kurulu nda değerlendirilerek strateji ve planların tamamlanması Süreç: Haziran 2010 Eylül 2010
3. Uygulama Faz 3 3.2. Pilot uygulamalar ve sonuçlarının yaygınlaştırılması Amaç: Faz 2 de elde edilen çıktıların ulusal (kamu, sanayi, vb.) ve uluslararası bazda yaygınlaştırılması Yöntem ve Adımlar: Faz 2 kapsamında hazırlanan raporların ve pilot uygulamalarda yer alan firmaların katkılarının değerlendirilmesi Bilgi Merkezi nden yararlanılması web sayfası Paylaşım toplantıları ve çalıştayların planlanması İlgili ulusal ve uluslararası etkinliklere katılım Süreç: Eylül 2010 Haziran 2011
3. Uygulama Faz 3 3.3. Eko-verimlilik ve temiz üretime yönelik rehber dokümanların hazırlanması Amaç: Öncelikli sektörlerde uygulamaya yönelik eko-verimlilik ve temiz üretim rehber dokümanlarının oluşturulması Yöntem ve Adımlar: Örnek dokümanların değerlendirilmesi Pilot uygulamaların çıktılarından da yararlanılarak rehber dokümanların hazırlanması Rehber dokümanların paydaşlara iletilmesi Süreç: Eylül 2010 Haziran 2011
Teşekkür Ederiz. Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Çevre Projeleri Grubu Cyberpark Cyberplaza B Blok Kat 5 Bilkent/ ANKARA Tel: (312) 265 02 72 Fax: (312) 265 02 62 cevre@ttgv.org.tr info@ttgv.org.tr