Cinsel İstismar Olgularında Muayene ve Örnek Almanın Yasal Sınırları Sorunlar ve Çözüm Önerileri Mehmet Akif İnanıcı Tıp Fakültesi, Adli Tıp AD
Yasal düzenleme Mağdurun rızasının varlığında C.Savcısının istemiyle ya da re sen hakim veya mahkeme, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde C. Savcısı tarafından karar Dış veya iç beden muayenesi, Kan ve benzeri örnek alınabilmesi
Yasal düzenleme Tanıklıktan çekinme sebepleri Mağdurun rızasının varlığında ÇOÇUK veya akıl hastası KANUNİ TEMSİLCİ Dış veya iç beden muayenesi, Kan ve benzeri örnek alınabilmesi Kanuni temsilci SANIK ya da ŞÜPHELİ ise HAKİM
Yasal düzenleme (şüpheli veya sanık) C.Savcısının veya mağdurun istemiyle ya da re sen hakim veya mahkeme, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde C. Savcısı tarafından karar İç beden muayenesi, Kan ve benzeri örnek alınabilmesi C.Savcısı ile, emrindeki adli kolluk görevlileri veya Kovuşturma makamları talebi ile Dış beden muayenesi
PHYSICAL SIGNS OF SEXUAL ABUSE IN CHILDREN, Royal Coollege of Physicians of London, 1997 London Tıbbi ve adli araştırmanın ana hatları Tıbbi değerlendirme Hızlı erişim Kanuni temsilci rızası; yaşı uygun ise çocuğunda Hikayenin alınması + Dokümantasyon Genel; özellikle dermatolojik, herhangi bir yara Genel; takiben ano-genital muayene Kronik (yeni değil) RUHSAL MUAYENE İstismara özel Akut (10 gün içinde) Kanıt zinciri Örneklerin alınması Giysilerin durumunu not edin İç giysileri ve ilgili eşyaları toplayın Genel, takiben ano-genital muayene aşağıdakileri içermelidir: Yara tespiti için ağız içi, tükrük veya sürüntü örneği almak, CYBH Kurumuş semen tespiti için Wood lambası, (Nemli sürüntü örneği alma) Pubik kıl örnekleri (var ise) İntakt ise (Vulval ve (mümkünse) Himen vaginal sürüntü İntakt değilse (Dış ve iç vaginal sürüntü Anüs - dış ve iç sürüntü örnekleri CYBH - örnek alınması CYBH ve Adli değerlendirme Çocuk ve ailenin yeniden güveninin sağlanması Gebelik proflaksisi
Sorunlar Onam vermemesi Sağlığına zarar verme/me Multidisipliner yaklaşımda bulunulmaması Muayene ve örnek alımının uygun ortamlarda yapılmamakta
Onam TC Anayasası 17/2: kişilere onamları olmadan tıbbi girişimlerde bulunulmasını kanunda yazılı bulunan haller dışında yasak. TŞSTİDK 70: hastanın onamı alınmadan hastaya tıbbi girişimde bulunulmayacağı. Biyotıp sözleşmesi 5 / Hasta hakları yönetmeliği 22,24. Onam olmadan hastaya tıbbi girişimde bulunulmayacağı. Hasta hakları yönetmeliği / TTBHMEK. Aydınlatılma hakkı
Onam vermemesi CMK da izlenecek usuller ile ilgili bilgi verilmemiştir. Madde 18...sağlamak üzere ilgili C. Başsavcılığınca gerekli önlemler alınır. ancak hekim tarafından yapılabilir.
Sağlığına zarar verme Türk öğretisinde (N.Centel, H.Zafer, G.Sert). Yalnızca patolojik durumların yaratılması ile sınırlı tutulmamıştır. Tedavi gerektirmeyen çeşitli sıyrık, şiş ve morluklarla, sinir sisteminin bozucu hareketleri de (tıbbi girişimlerin her zaman sağlığa zarar verme olasılığı olabilir) içermektedir. Sağlığa zarar verme kapsamına akıl sağlığına zarar vermenin de eklenmesi gerekir.
Sağlığına zarar verme/me. sağlığını tehlikeye düşürmemek koşuluyla (CMK). sağlığına açıkça ve öngörülebilir zarar verme tehlikesinin bulunmaması (Yönetmelik) Tekrarlayan muayeneler ve soruşturma/kovuşturma sırasında alınan ifadeler
Multidisipliner yaklaşımda bulunulmaması Fiziksel ve ruhsal muayene Örneklerin alınması / incelenmesi Tedavi / rehabilitasyon çalışmaları Uzman hekim grubu ve laboratuar çalışmaları
Muayene ve örnek alımının uygun ortamlarda yapılmamakta Adliye içinde muayene Hastane acil servislerinde?
Spermatozoa ve seminal sıvı tespit etmede zaman sınırları Spermatozoa Seminal sıvı Vagina 6 gün 12-18 saat Anus 3 gün 3 saat Ağız 12-14 saat - Giysi/Çarşaf Yıkanana kadar Yıkanana kadar PHYSICAL SIGNS OF SEXUAL ABUSE IN CHILDREN, Royal Coollege of Physicians of London, 1997 London
Çocuklarda cinsel yolla bulaşan organizmaların geçişi Geçiş yolu Hastalık/Organizma - İn utero HIV, Sifilis, HPV - Perinatal C. Trachomatis N. Gonorrhoeae HSV, HPV, HIV, TV - Direkt temas Cinsel olmayan/oto-inokulasyon Fomit geçiş Gönüllü cinsel temas Cinsel istismar HPV, HSV? Trichomonas vaginalis Tüm CYBH Tüm CYBH PHYSICAL SIGNS OF SEXUAL ABUSE IN CHILDREN, Royal Coollege of Physicians of London, 1997 London
Madde 287 (1) Yetkili hâkim ve savcı kararı olmaksızın, kişiyi genital muayeneye gönderen veya bu muayeneyi yapan fail hakkında üç aydan bir yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. (2) Bulaşıcı hastalıklar dolayısıyla kamu sağlığını korumak amacıyla kanun ve tüzüklerde öngörülen hükümlere uygun olarak yapılan muayeneler açısından yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmaz. Gerekçe. Madde metninde hukuka aykırı biçimde genital muayene yapılması, bağımsız bir suç olarak tanımlanmıştır.