Yenilenebilir enerji alanında iyi uygulamalar ve yenilikçi yaklaşımlar K A R D E L E N A F R O D İ T A D S A L a a @ f o l ke c e n t e r. d k İ K L İ M O K U L U Y E N İ L E N E B İ L İ R E N E R J İ E Ğ İ T İ M İ B O R N O VA İ Z M İ R, 4 H A Z İ R A N 2 0 1 8
Nordic Folkecenter for Renewable Energy Test ve demonstrasyon Yenilenebilir Enerji Eğitimleri ve bilgilendirme ARGE Know-how ve iyi uygulama transferi Yenilenebilir enerji teknolojilerini gelişmekte olan ülkelere uygulama Eco-girişimciler ve yeşil KOBİ lerle iş birliği www.folkecenter.eu Facebook: NordiskFolkecenter Instagram: nordicfolkecenter
Türkiye vs. Danimarka Türkiye Danimarka $ 492.943 (GDP Tarım) $ 11.525 (GDP/Kapita) $ 718 Billion (GDP) 78,74 Million (Nüfus) $ 807.723 $ 58.208 $ 295.16 Billion 5,71 Million http://www.tradingeconomics.com/denmark/gdp
Danimarka, 1973 %100 ithal petrole bağımlı Car Free Sundays Isıtmada önlemler Ekonomik kriz ve işsizlik
Öneri? Nükleer Enerji?
Taban Hareketi: Tvindkraft 26 Mart 1978 20,455,486 kwh 17,510 tons of CO2.
Taban Hareketinin Etkisi 1980 yılından beri konvansiyonel enerji santrallerinin kurulumuna izin verilmiyor. Sonuçları: 1. CHP, Combined Heat & Power: 60% 2. Bölgesel Isıtma, 63% 3. Rüzgar Enerjisi: 42% 4. Yenilenebilir enerji sektöründe 70.000 istihdam; 28.000 rüzgar endüstrisinde 5. 1990 yılından itibaren brüt enerji tüketimi %9 oranında azaldı 6. Toplam enerji sektörü CO2 emisyonu %37 azaldı
Enerji akışındaki değişim
Danimarka da Elektrik Alt Yapısı, 1985-2017 2017
DK Elektrik Sistemi
Rüzgar Enerjisinin Payı 65% 50% 42% 25% 18% 2007 2010 2015 2020 2030
Enerji Tüketimi, 1990-2040
Merkezi Sistemler Merkezi Enerji Santrallerinin Kapasiteleri (2007 and 2015)
Nasıl Başardılar? Danish Energy Act 1. 1976, Petrole vergi 2. 1981, Destek mekanizması 3. 1990, Hedef belirleme 4. 1996, Hedefleri güncelleme Kooperatifçilik Tüketici kooperatifleri Danimarka ekonomisinin 37%si 160.000 aile (yaklaşık 400 bin) rüzgar kooperatiflerinin üyesi Binaların %64 ü bölgesel ısıtmayla ısınıyor. Hepsi ya kooperatif ya da belediye iştiraki
Rüzgar Enerjisi Hvide Sande 80% community foundation, 20% local residents Hanstholm 80% community foundation, 20% local residents Samsø 50% municipality, 50% local residents Rønland 60% consumer-owned local utility, 40% local residents 8/10
Bölgesel Isıtma Nüfus 5.6 mio Bölgesel Isıtma 2.6 mio Ev 60.000 km Bölgesel Isıtma Boruları Tüm binaların 64% ü BI 98% Kopenhag Mülkiyet: Belediye iştiraki veya tüketici kooperatifi Source: ENS
Bölgesel Isıtma Viborg 57 MWel, 37.000 nüfus Holstebro & Struer, 28 MW el, 44.000 tüketici Thisted, 10 MW el, 12.000 Inhabitants
Bölgesel Isıtmada Kaynak
Bölgesel Isıtma, Güneş
Bölgesel Isıtma, Güneş Ringkøbing Nüfus: 9.700 4200 kişi Bölgesel Isıtma Merkezinin ortağı. 30,000 m2 güneş kolektörü, 21 MW kapasite, ihtiyacın 14% ünü karşılıyor. Snested 700 tüketici kooperatife ortak 6500 m2 güneş kolektörü, 4.6 MW kapasite 1200 kişinin ihtiyacını karşılıyor
Bölgesel Isıtma, Biyokütle Vorupör: 1,8 MW el, 800 nüfus Faaborg: 7 Mw el, 7.000 nüfus Lemvig*: 3,5 Mw el, 1300 hanenin ısınma ihtiyacı Lemvig nüfusunun %25 i
Atıktan Enerjiye Aars Katı Atık Merkezi: 40.000 nüfus 40.000 ton atık/yıl 2 MW el, Billund Energy: 1.5 mio m3/yıl atık su 1700 ton/yıl evsel atık 7000 ton/yıl endüstriyel atık 3.8 MW e 700 evin yıllık elektrik ihtiyacı 190 evin yıllık ısınma ihtiyacı
Kombine ve Entegre Sistemler
Kombine ve Entegre Sistemler, CHP & Rüzgar
Kombine ve Entegre Sistemler, CHP & Güneş
Kombine ve Entegre Sistemler, Rüzgar-Enerji-H2-Gaz (CH4) Sabatier system
Entegre Hidrojen Sistemleri Source: Total
Yenilenebilir Enerjiye Geçişte Kooperatiflerin Lokomotif Rolü Toplum tabanlı tedarik sistemlerinin avantajları ve önemli noktaları: 1. Güneş ve rüzgar elektrik, ısıtma/soğutma ve ulaşım için gerekli 2. Biyokütle birincil enerji depolama kaynağı 3. Güvenilir: Rüzgar ve Güneş ispatlanmış teknolojiler. 4. Yenilenebilir Enerji birleştirir: biyogaz, solar kolektörleri, günel panelleri, ısıtma ve soğutma için rüzgar, biyokütle gazlaştırma, plant oil bazlı yakma. 5. Ölçeklenebilirlik ve Esneklil: Lokal CHP ölçeklenebilir ve işletmesi esnektir 6. Yüksek verimlilik: Orta ölçekli CHP birimlerinin elektriksel verimliliği 42%; sistem verimliliği 85-90% 7. Düşük yatırımlar: Bölgesel birimler büyük ölçekte düşük fiyatlara üretilebilir 8. Toplumsal Demokrasi: Yerel topluluklar için CHP ve yenilenebilir enerji yeni gelir kaynakları yaratır 9. Yerel enerji demokrasisini merkezi olmayan, tüketici sahipliğinde ve belediyelerin iştiraki ile yeniden canlandırır
Sürdürülebilirlik ve Enerji Çevre Toplum Ekonomi
Soru & Cevap
Uygulama Günlük yaşantınızda gördüğünüz enerji kaynaklı sorunları çıkarınız. Bu toplumsal tabanlı yenilenebilir enerji dönüşümünü bu sorunlara çözüm olarak sunabilir misiniz? Evet ise nasıl.. Türkiye de bu model için ne gibi eksiklikler görüyorsunuz? Kentlerde bu modeli uygulayarak iklim değişikliğine engel olabilir miyiz? 5 x 5 kişilik gruplar oluşturarak bir iki cümle ile yukarıdaki soruları yanıtlayınız..
Teşekkürler.. Kardelen Afrodit Adsal Sürdürülebilirlik ve İş Geliştirme Uzmanı Nordic Folkecenter for Renewable Energy aa@folkecenter.dk www.folkecenter.net