T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI DĠġ PROTEZ TUTUCULAR 724DC0024 Ankara, 2011
Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak öğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmıģ bireysel öğrenme materyalidir. Millî Eğitim Bakanlığınca ücretsiz olarak verilmiģtir. PARA ĠLE SATILMAZ.
ĠÇĠNDEKĠLER AÇIKLAMALAR... ii GĠRĠġ... 1 ÖĞRENME FAALĠYETĠ 1... 3 1. TEK KOLLU KROġELER... 3 1.1. Tutucular... 3 1.1.1. Tutucu ÇeĢitleri... 4 1.2. KroĢe Telleri... 5 1.3. KroĢe Pensleri... 6 UYGULAMA FAALĠYETĠ... 8 ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME... 12 ĞRENME FAALĠYETĠ 2... 14 2. DĠġ ETĠ KROġESĠ... 14 2.1. KroĢeler... 14 2.2. KroĢelerin Sınıflandırılması... 14 2.3. KroĢenin Bölümleri... 15 2.4. KroĢede Aranan Özellikler... 16 2.5. KroĢelerde Tutuculuğu Etkileyen Faktörler... 16 UYGULAMA FAALĠYETĠ... 18 ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME... 22 3. ÇĠFT KOLLU KROġELER... 23 3.1. Bükme KroĢeler... 23 3.2. KroĢelerin Avantajları 24 3.3. KroĢelerin Dezavantajları... 25 UYGULAMA FAALĠYETĠ... 26 ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME... 31 MODÜL DEĞERLENDĠRME... 32 CEVAP ANAHTARLARI... 33 ÖNERĠLEN KAYNAKLAR... 34 KAYNAKÇA... 35 i
AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI 724DC0024 DiĢ Protez DiĢ Protez Teknisyenliği Tutucular Bu modül, akrilik kaideli bölümlü protezlerde uygun görülen destek diģe tek kollu kroģe, diģ eti kroģesi ve çift kollu kroģe bükülmesine ait bilgi, teknik iģlem ve beceri basamaklarını içeren öğrenme materyalidir. SÜRE 40/16 ÖNKOġUL YETERLĠK MODÜLÜN AMACI EĞĠTĠM ÖĞRETĠM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME Akrilik kaideli bölümlü protezlerde tek kollu kroģe bükmek, diģ eti kroģesi bükmek, çift kollu kroģe bükmek. Genel Amaç Bu modül ile diģ protez laboratuvarlarında gerekli araç, gereç ve donanım sağlandığında, akrilik kaideli bölümlü protezler için tekniğine uygun bükme kroģe elde edebileceksiniz. Amaçlar 1. Tek kollu (kuron dıģı) kroģe bükebileceksiniz. 2. DiĢ eti kroģesi bükebileceksiniz. 3. Çift kollu kroģe bükebileceksiniz. Donanım: KroĢe teli (uygun çap ve Ģekilde), kroģe pens çeģitleri (valzaks pensi, eğri pens, düz pens, universal pens, vb.), bek, mum, hazır diģ, ateģ spatülü, mikromotor, hard frez. Ortam: DiĢ protez teknisyenliği çalıģma laboratuvarı. Modül içinde yer alan her öğrenme faaliyetinden sonra verilen ölçme araçları ile kendinizi değerlendireceksiniz. Öğretmen modül sonunda ölçme aracı (çoktan seçmeli test, doğru-yanlıģ testi, boģluk doldurma, eģleģtirme vb.) kullanarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek sizi değerlendirecektir. ii
GĠRĠġ GĠRĠġ Sevgili Öğrenci, Protezlerin, destek diģlere bağlanarak tutuculuğunun sağlanmasında görev alan mekanik parçalara, tutucular adı verilir. Akrilik kaideli bölümlü protezlerde tutucular kroģelerdir. KroĢeler farklı Ģekillerde sınıflandırılır. Akrilik bölümlü protezlerde kullanılan kroģe tipi, bükme kroģedir. Bu modül ile akrilik kaideli bölümlü protezlerde kullanılan bükme kroģelerle ilgili yeterlik sahibi olacak ve bükme kroģeleri tekniğine uygun Ģekilde bükebileceksiniz. Tutucuların genel sınıflandırılmasını, kroģeler ve sınıflandırılmasını, kroģe bölümlerini, kroģe avantaj ve dezavantajlarını, kroģenin özelliklerini, kroģelerde tutuculuğu etkileyen faktörleri, bükme kroģeler ve çeģitlerini, bükme kroģede kullanılan tel ve penslerin özelliklerini içeren genel bilgiye de ulaģabileceksiniz. 1
2
ÖĞRENME FAALĠYETĠ 1 ÖĞRENME FAALĠYETĠ 1 AMAÇ Bu öğrenme faaliyetinde verilen bilgiler doğrultusunda uygun laboratuvar ortamı ve donanım sağlandığında, akrilik kaideli bölümlü protezlerde uygun destek diģ üzerine tek kollu kroģe bükebileceksiniz. ARAġTIRMA DiĢ protez yapımında kullanılan tutucuların neler olduğunu araģtırıp sınıf ortamında arkadaģlarınızla bilgilerinizi paylaģınız. Protezlerde kullanılan kroģe telleri ve pensleri hakkında bilgi toplayınız. Tek kollu kroģe bükümünü izleyiniz, gözlemlerinizi arkadaģlarınızla tartıģınız. 1. TEK KOLLU KROġELER Tek kollu kroģeler, akrilik bölümlü protezlerde kullanılan bükme kroģe çeģitleri arasında yer alır. Bu kroģe, diģin vestibül yüzünde seyreden ve diģin ara yüzüne döndükten sonra kaide plağı içine giren kroģedir. Genellikle küçük azı ve büyük azı diģlerine uygulanır. Bükülerek hazırlananları, döküm olanlara kıyasla daha esnektir. Esnek olmalarına rağmen büküm kroģeler zayıf destek diģte tercih edilmez. Tek kollu bükme kroģelerin hazırlanmasında yarım yuvarlak kroģe teli, bükülmesinde de valzaks pensi, düz pens, eğri pens vb. pensler kullanılır. Günümüzde akril kaideli bölümlü protezlerin yerini iskelet kaideli bölümlü protezler almıģ olduğundan bükme kroģeler eskiden olduğu kadar çok kullanılmamaktadır. (Ġskelet kaideli bölümlü protezlerde döküm kroģeler kullanılmaktadır.) Ancak immediat protez yapımında, ekonomik sebeplerden dolayı iskelet kaideli protez istemeyen hastalarda ve sağlık problemi nedeniyle (metal alejisi vb.) akril kaideli protez kullanması gereken hastalarda, bükme kroģelerden faydalanılır. 1.1. Tutucular Protezlerin destek diģlere bağlanarak tutuculuğunun sağlanmasında görev alan mekanik parçalara, tutucular adı verilir. Bükme kroģe çeģitlerinin daha iyi anlaģılabilmesi için tutucuların genel sınıflandırmasının ve tutuculukla ilgili bazı kavramların bilinmesi gereklidir. Bu kavramlar Ģunlardır: Tutuculuk: Protezin yer çekimi kuvvetine, besinlerin yapıģkanlığına ve çenelerin açılmasıyla oluģan kuvvetlere karģı koyma özelliğidir. 3
Direkt tutuculuk: Bölümlü protezlerde, protezin dokudan ayrılmasını ve hareket etmesini önlemek için destek diģlere bağlanan kroģelerin yaptığı tutuculuktur. Ġndirekt tutuculuk: Serbest sonlu bölümlü protezlerde distal uzantı plaklarının dokulardan uzaklaģtırıcı hareketini önlemek amacıyla destek ekseninin diğer tarafında ve genellikle ön diģlere uygulanan rijit parçalarla yapılan tutuculuktur. Ekvator hattı: DiĢin en geniģ çevresi, ekvator hattıdır. Ekvator hattının alt kısmı, retansiyon (tutuculuk) sağlayan alandır. Ekvatorun üst kısmı,retantif olmayan bölgedir. 1.1.1. Tutucu ÇeĢitleri ġekil 1.1: Ekvator hattı Protezlerde kullanılan tutucular, direkt ve endirekt tutucular olmak üzere iki kısımda incelenir; bunlar da kendi aralarında bölümlere ayrılır. 1.1.1.1. Direkt Tutucular Direk tutucular, doğrudan protezin tutuculuğunu sağlayan parçalardır; kroģeler ve hassas tutucular olmak üzere ikiye ayrılır. KroĢeler: Hareketli bölümlü protezlerde en çok kullanılan tutuculardır. (Öğrenme faaliyeti 2 nin bilgi içeriğinde detaylı olarak anlatılacaktır.) Hassas Tutucular: Sabit ve hareketli bölümlü protez yapımında kullanılan çoğunlukla negatif yuvası destek diģin normal veya geniģletilmiģ kuron konturu içinde yer alan, pozitif parçası ise gövdeye veya protezin iskeletine tespit edilen bir yuva ile buna sıkıca uyan bir parçadan oluģan tutuculardır. Hassas bağlantılar piyasada genellikle hazır Ģekillerde bulunur. Erkek ve diģi olarak ifade edilen kısımları vardır. DiĢi kısmı destek diģle ilgilidir. Erkek kısmı ise protezin üzerinde bulunur. Protez ağza takılınca bu iki kısım birbirinin içine geçerek kenetlenir. Hassas bağlantıların en önemli avantajı, estetik olmasıdır. KroĢelerin, hassas tutucular kullanıldığında ortadan kalkmıģ olması estetik açıdan çok büyük bir üstünlüktür; ancak bazı dezavantajlarının olması yaygın kullanımını engellemektedir. 4
Bu dezavantajlar Ģunlardır: Klinik ve laboratuvar iģlemleri zor ve zaman alıcıdır. Onarım ve tekrar yeniden kullanılmaları her zaman mümkün olmayabilir. Protezin, takılıp çıkartılması sonucu aģınarak sürtünme direnci ve tutuculuğu azalabilir. Kuron,boyu kısa olan destek diģlerde baģarılı tutuculuk sağlamaz. KroĢeli protezlere oranla daha pahalıdır. Çok hassas çalıģma yapılmazsa aģırı kuvvetler sonucu, diģ kayıplarına sebep olabilir. Ağız hijyeninin çok iyi olması gerekir. Hassas tutucular da kendi aralarında, kuron içi bağlantılar, kuron dıģı bağlantılar, çivi baģlı bağlantılar, barlı bağlantılar, yardımcı bağlantılar olmak üzere bölümlere ayrılır. Hassas bağlantılarla ilgili geniģ bilgi, Sabit Protezler II dersi Hassas Bağlantılar modülünde verilecektir. 1.1.1.2. Ġndirekt Tutucular Indirekt tutucular, serbest sonlanan çenelerde yapılacak olan protezleri dokulara doğru tutan ve onların dokulardan uzaklaģmamasını sağlayan kısımlardır; ana bağlayıcılar ve küçük bağlayıcılar olmak üzere iki bölümde incelenir. Bölümlü Protezler Mum Modelajı modülünde endirekt tutucular hakkında ayrıntılı bilgi verilecektir. 1.2. KroĢe Telleri KroĢe yapımında kullanılan ve fabrikasyon olarak oksitlenmeyecek Ģekilde hazırlanmıģ olan tellere, kroģe teli denir. Bu teller çeģitli penslerle bükülüp diģe adapte edilerek kroģe hâline getirilir. Kullanım amaçlarına göre çapları ve Ģekilleri değiģiktir. ġekil 1.2: Farklı yapıda kroģe tellerinin enine kesitleri 5
Yuvarlak kroģe telinin kesiti, tam bir çember Ģeklindedir. KroĢe yapımında, genellikle 0.7-0.9 mm çapında teller tercih edilir. Yatay ve dikey yönde bükülebilmesi çok kolaydır. Yarım yuvarlak kroģe telinin çapı ortalama 0.9-1.2 mm dir. KroĢe yapımı sırasında telin düz olan yüzü diģin yüzeyine uygulanır, böylece diģ ile daha geniģ bir yüzey temasa geçmiģ olur. Çapları üçgen ve oval olan kroģe telleri, özel amaçlı olarak çene-yüz apareylerinde kullanılır. Dikey yönde bükülebilmesi güçtür. KroĢe teli hiçbir zaman ısıtılmamalıdır. Isıtılırsa telin esnekliği kaybolur. 1.3. KroĢe Pensleri Resim 1.1: KroĢe teli KroĢe bükmek için farklı yapı ve özellikte penslere ihtiyaç vardır. KroĢe pensleri Ģunlardır: Valzaks (waldsachs) pensi: KroĢe telinin bükülmesi için gerekli olan en önemli penslerden biridir. Bu pensin uçları biri oluk, diğeri çıkıntı Ģeklinde olup birbirinin içine girer. Tel, bu araya sokulup yatay yönde bükülebilir. Telin kaymaması için de oluğa giren kısım çentik Ģeklinde yapılmıģtır. Her iki ucun ortasında tam karģılıklı gelen birer küçük oluk vardır. Tel dikey yönde buraya sıkıģtırılarak bükülebilir. Aynı zamanda geriye doğru olan kesimde kroģe telinin araya sıkıģtırılarak kesilebileceği bir mekanizma vardır. Valzaks pensi ile yarım yuvarlak kroģe teli hem kesilebilir hem de yatay ve dikey yönde bükülebilir. Resim 1.2: Valzaks pensi 6
Düz pens: Bu pensin karģılıklı gelen uçları ağız ağıza temas edecek Ģekilde düzdür. Bu pens, kroģeyi valzaks pensi ile teli diğer ucundan tutmak ve tespit etmek için kullanılır. Bu pens ile kroģe telini yatay yönde bükmek de mümkündür. Resim 1.3: Düz pens Eğri pens: Bu pensin kenarları yuvarlak olduğundan kroģe telini zedelemesi söz konusu değildir. Yatay yönde büküm, eğri pens ile de yapılabilir. Resim 1.4: Eğri pens Universal pens: Bu pensin iki ucu incelerek son bulur. Resim 1.5: Universal pens Kesici pens: KroĢe tellerinin istenilen yerden kesilmesine yardım eder. Bu amaçla valzaks pensi de kullanılabilir. Oluklu pens: Valzaks pensine benzer, kroģe tellerini yatay yönde bükmek için kullanılır. 7
UYGULAMA FAALĠYETĠ UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iģlem basamaklarını takip ederek akrilik kaideli bölümlü protezlerde tek kollu kroģe bükümü yapınız. ĠĢlem Basamakları Model üzerine kroģe bükeceğiniz yerlerin planlamasını kontrol ediniz. Öneriler Ekvator hattı çiziminin paralelometre ile yapılmasının daha doğru olacağını unutmayınız. Kaide plağını inceltiniz. Kesinlikle kaide plağını çıkararak büküm yapmayınız. KroĢe bükümünün kaide plağı model üzerindeyken yapılacağını unutmayınız. KroĢe sonunun seyredeceği kaide plağı kesimini hard frez ile biraz inceltiniz. KroĢe bükeceğiniz diģin dizimini kontrol ediniz. Hekimin diģ seçimi ve diģ dizimi önerilerini dikkate alınız. 8
KroĢe telini kesiniz. ÇalıĢma esnasında kolaylık sağlayacağından kroģe telini biraz uzun kesiniz. Tel kesiminde valzaks pensi veya baģka bir kesici pens kullanınız. Destek diģin durumuna göre uygun çapta kroģe teli seçiniz. Tek kollu kroģe bükümünde yarım yuvarlak tel kullanıldığını unutmayınız. KroĢe ucunu inceltiniz. Telin ekvator altına gelecek uç kısmının inceltilmesinde eğe, taģ möl, separe vb. materyal kullanınız. Teli inceltme sırasında batıcı, delici yaralanmalara karģı dikkatli olunuz. Tel ucunun künt olmasına dikkat ediniz. Telde büküm yapacağınız yerleri belirleyiniz. Ölçümü diģin vestibül yüzünde yapınız. 9
KroĢe telini bükünüz. Ġlk bükümü, telin aproksimal kısmında gerekli mesafeyi ayarlayarak ve teli valzaks pensinin çentiklerine sıkıģtırarak dikey yönde yapınız. En önemli ve en güç bükümün bu büküm olduğunu unutmayınız. Dikine büküm sonrasında düz pensle, dikine büküm yerinden sıkıca tutarak diģin vestibül yüzünde önceden belirlenen çizime uyacak Ģekilde yatay yönde bükünüz. DiĢin vestibül yüzünün tam ortasında hafif bir dikine büküm yaparak teli diģ eti kavsine uygun hâle getiriniz. KroĢe telini her bükümde diģe adapte ederek kontrol ediniz. Ufak oynamalarla telin diģe tam adaptasyonunu sağlayınız. Aproksimal kısımda diģ eti kenarından 1-2 mm yüksekte olacak Ģekilde tekrar bükerek alveol kretinin biraz lingual tarafına doğru gelecek Ģekilde bükümü tamamlayınız. KroĢe bükümü sırasında teli çok sıkıģtırarak zedelememeye dikkat ediniz. KroĢe bükümü zor bir iģlem olduğundan tekrar tekrar kroģe teli bükerek deneyim kazanınız. KroĢenin hangi diģe ve hangi tipte büküleceği konusunda hekim önerilerini dikkate alınız. DizilmiĢ diģi yerinden çıkarınız. Destek diģ yanındaki diģi çıkarınız. Diğer diģleri yerinden oynatmayınız. 10
Spatülü ısıtınız. Spatülü mumun yumuģamasını sağlayacak kadar ısıtınız. Kret üzerindeki mumu yumuģatınız. Spatülü mum üzerinde fazla tutarak mumu akacak derecede eritmeyiniz. Mumu kroģenin yerleģmesine yetecek kadar yumuģatınız. KroĢeyi yerleģtiriniz. KroĢenin diģe tam adaptasyonunu sağlayınız. Sıcak spatül kullanarak kroģenin muma yapıģmasını sağlayınız. Sökülen diģi yerleģtiriniz. DiĢi yerleģtirmeden önce kret üzerindeki mumu sıcak spatülle yumuģatınız. DiĢ dizim tekniklerini hatırlayarak diģi düzgün yerleģtiriniz. 11
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyarak doğru seçeneği iģaretleyiniz. 1. AĢağıdaki tek kollu bükme kroģelerle ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıģtır? A) Akrilik kaideli bölümlü protezlerde kullanılır. B) Genelde küçük azı ve büyük azı diģlerine uygulanır. C) Döküm olanlara kıyasla daha esnektir. D) Hazırlanmasında genelde yarım yuvarlak tel kullanılır. E) Genellikle zayıf destek diģe uygulanır. 2. AĢağıda verilenlerden hangisi ekvator hattını tanımlamaktadır? A) Destek diģlere bağlanarak tutuculuğun sağlanmasında görev alan mekanik parçalara denir. B) DiĢin en geniģ çevresine denir. C) KroĢenin tutucu koluna denir. D) DiĢ kuronunun en dar çevresine denir. E) KroĢenin karģılayıcı koluna denir. 3. AĢağıdaki tutucularla ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıģtır? A) Tutucular direkt ve endirekt tutucular olmak üzere iki kısımda incelenir. B) KroĢeler direkt tutucular grubundandır. C) Hassas tutucular endirekt tutucular grubundandır. D) Hassas tutucular kroģelere göre daha estetiktir. E) KroĢelerin maliyeti hassas tutuculara göre daha azdır. 4. AĢağıdakilerden hangisi bükme kroģe Ģekilleri arasında yer almaz? A) Kare kroģe teli B) Yuvarlak kroģe teli C) Yarım yuvarlak kroģe teli D) Üçgen kroģe teli E) Oval kroģe teli 5. KroĢe bükümünde en çok kullanılan pens hangisidir? A) Düz pens B) Eğri pens C) Keski pensi D) Valzaks pensi E) Universal pens 12
6. Bükme kroģe telleri ile verilen aģağıdaki bilgilerden hangisi yanlıģtır? A) Genelde yarım yuvarlak kroģe teli kullanılır. B) KoroĢe teli hiçbir zaman ısıtılmamalıdır. C) Dikey yönde bükülebilmeleri zordur. D) Genelde iskelet kaideli protezlerde kullanılır. E) Fabrikasyon olarak oksitlenmeyecek Ģekilde üretilmiģlerdir. DEĞERLENDĠRME Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karģılaģtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız. Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz. 13
ÖĞRENME FAALĠYETĠ 2 ĞRENME FAALĠYETĠ 2 AMAÇ Bu öğrenme faaliyetinde verilen bilgiler doğrultusunda uygun laboratuvar ortamı ve donanım sağlandığında, akrilik kaideli bölümlü protezlerde uygun destek diģ üzerine diģ eti kroģesi bükebileceksiniz. ARAġTIRMA KroĢe çeģitlerini araģtırınız. KroĢenin bölümleri ve bu bölümlerin fonksiyonlarını araģtırınız. Ġdeal bir kroģede bulunması gereken özellikler nelerdir, araģtırınız. KroĢelerde tutuculuğu etkileyen faktörler nelerdir, araģtırınız. DiĢ protez laboratuvarlarına giderek kroģe çeģitlerini fotoğraflayınız. Bu kroģeleri kullanım alanlarına göre sınıflandırıp bilgilerinizi sınıf ortamında arkadaģlarınız ve öğretmeninizle paylaģınız. DiĢ protetez laboratuvarına giderek diģ eti kroģesi bükümü iģlem basamaklarını gözlemleyiniz. 2. DĠġ ETĠ KROġESĠ DiĢ eti kroģesi, destek diģe diģ eti yönünden yaklaģan kroģedir. Jansiv kroģe olarak da bilinir. Bu kroģe, tek kollu kroģeden diģe yaklaģımı açısından farklılık gösterir. Estetik olduğu düģüncesiyle ön diģlerde daha çok kullanılır. Tek kollu kroģeye göre daha esnek olduğundan zayıf destek diģlerle, diģsiz sonlanan ağızlardaki en gerideki diģler üzerine tercih edilir. 2.1. KroĢeler Hareketli bölümlü protezde, en çok kullanılan direkt tutucu tipidir. KroĢe tutuculuğu bir tel parçasının deformasyona karģı direnci ile sağlanır. KroĢenin tutucu olabilmesi için tel ucunun, ekvator hattı altında bir yere yerleģtirilmiģ olması gerekir. 2.2. KroĢelerin Sınıflandırılması KroĢeler değiģik ölçütlere göre farklı Ģekillerde sınıflandırılır. Destek diģe yaklaģım yönüne göre kroģelerin sınıflandırılması: Bu tür sınıflandırmada kroģenin destek diģe yaklaģım yönü dikkate alınır. Destek diģe yaklaģım yönüne göre kroģeler iki sınıfa ayrılır. 14
Çevresel kroģe: Bu tip kroģelerde tutucu kol destek diģe oklüzal yönden yaklaģır. Çevresel kroģeler de kendi aralarında bölümlere ayrılır. Bar kroģeler: Bar kroģe, iskeletin retansiyon ağlarından veya metal bir kaide plağından baģlayarak diģin ekvator altı bölgesinde istenilen andırkata servikal yönden yaklaģan bir kroģe tipidir. Bu, diģ eti kroģesi olarak da bilinir. Yapıldığı materyale göre kroģelerin sınıflandırılması: KroĢeler yapıldığı materyale göre üç sınıfa ayrılır. 2.3. KroĢenin Bölümleri Döküm kroģe: Genellikle iskelet bölümlü protezlerde kullanılır. Revetman model üzerinde mum ile hazırlanıp döküm yolu ile elde edilir. Bükme kroģe: Akril kaideli bölümlü protezlerde bükme kroģeler kullanılır. Tam veya yarım yuvarlak tellerden, model üzerinde, çeģitli penslerle bükülerek elde edilir. Döküm ve bükme kroģe kombinasyonları: Büküm tutucu kol ve döküm karģılayıcı koldan oluģur. Serbest sonlanan diģsiz bölgeye bitiģik destek diģte veya zayıf bir destek diģte esnek bir tutucu istendiği zaman kombinasyon kroģesi uygulanır. KroĢeler vasıtasıyla protezin hem dokuya gömülmesi, hem de dokudan uzaklaģması önlenmiģ olur. Bu görevini yapabilmesi için kroģe belli bölümlerden oluģmuģtur. KroĢede Ģu bölümler bulunur: Tutucu (retantif) kol KarĢılayıcı (resiprokal) kol Kavrayıcı kısım Gövde ġekil 2.1: KroĢenin Bölümleri (I: Kavrayıcı kısım, II: Gövde, III: Tutucu kısım, IV: KarĢılayıcı kısım) 15
KroĢenin dokudan uzaklaģmayı engelleme görevini yapabilmesi için tutucu kısmının ekvator hattı altında sonlanması gerekir. Dokuya gömülmeyi engellemek için ekvator kısmının üstünde yer alacak bir kavrayıcı kısmının olması lazımdır. Bu görev, oklüzal tırnaklar tarafından da sağlanabilir. DiĢin vestibül kısmında yer alan tutucu kısım, ekvator hattı üstünden kendi yerine yerleģirken ve daha sonra ağızda fonksiyon esnasında destek diģe istenmeyen zararlı kuvvetler uygulayabilir. Buna engel olmak için kroģelerde karģılayıcı kısım bulunmalıdır. Tutucu kısım ekvator hattının altında yer alırken karģılayıcı kısım ekvator seviyesinin üstüne yerleģir. Bazı durumlarda bu karģılayıcılık görevini akrilik veya döküm plak sağlar, bu nedenle plak diģin ekvator seviyesinin üstüne kadar uzatılmalıdır. Son olarak bütün bu bölümlerin birleģerek protez kaidesine bağlandığı gövde kısmı vardır. Bir kroģenin kısımları hep bir fonksiyonu yerine getirmek üzere planlanır. Bu fonksiyonları yerine getirmeye yönelik belli özellikler ideal bir kroģede bulunmalıdır. 2.4. KroĢede Aranan Özellikler Yeterli tutuculuk sağlamalı, Stabilite sağlamalı, Desteklik iģlevine katılmalı, DiĢte ortodontik kuvvetler oluģturulmaması için karģılayıcı parçalarla birlikte çalıģmalı, ĠĢlev açısından pasif olmalı, protez takılı iken diģe basınç yapmamalı, DiĢin boyutlarını fazla büyütmemeli, DiĢ yüzeyi ile minimum değimde olmalı, Yeterli rijiditede olmalı, eğilip bozulmamalı, Estetik olmalı, olanaklar ölçüsünde az görünmeli, Yapımı güç olmamalı, Kolay adjuste edilebilmeli, Tamir edilebilmeli, Hijyenik olmalı, temizleme güçlüğüne, besin birikimine yol açmamalıdır. 2.5. KroĢelerde Tutuculuğu Etkileyen Faktörler KroĢe kolunun açı köģesine uzaklığı arttıkça tutuculuk artar. Servikal yaklaģım açısı artınca kroģenin tutuculuğu artar. (Servikal yaklaģım açısı, paralelometrenin çubuğunu destek diģin ekvatoruna yerleģtirdiğimiz zaman çubuk ile diģin serviko aksiyal eğimi arasındaki açıdır.) KroĢe kolunun uzunluğu arttıkça fleksibilitesi artar, tutuculuğu azalır. 16
KroĢe kolunun çapı arttıkça kesit alanı büyür, tutuculuğu artar. Tutuculuk kullanılan metal alaģımları ile de ilgilidir. Döküm kroģeler, büküm kroģelerden daha tutucudur. Undercut derinliği önemlidir. KroĢenin tutucu olması için vertikal ve horizantal yönde yeterli undercut bölgesine yerleģtirilmelidir. KroĢenin kolu da önemlidir. Serbest sonlu olgularda rotasyona engel olmak ve tutuculuğu arttırmak için geri etkili kroģeler kullanılır. Oklüzal tırnak mesiale alınır ve tutuculuk artırılır. Tam yuvarlak telin retansiyonu az, fleksibilitesi fazladır. Yarım yuvarlak telin retansiyonu fazla, fleksibilitesi azdır. Bu nedenle tam yuvarlak kroģe telinden yapılan kroģeler daha az tutucu iken yarım yuvarlak kroģe telinden yapılan kroģeler daha tutucudur. 17
UYGULAMA FAALĠYETĠ UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iģlem basamaklarını takip ederek akrilik kaideli bölümlü protezlerde diģ eti kroģesi bükümü yapınız. ĠĢlem Basamakları Model üzerine kroģe bükeceğiniz yerlerin planlamasını kontrol ediniz. Öneriler KurĢun kalemle ve kabaca destek diģin ekvator hattı, sonra da bu hatta uygun olarak kroģenin geçeceği yeri çiziniz. Ekvator hattı çiziminin paralelometre ile yapılmasının daha doğru olacağını unutmayınız. Tüm diģler için bükeceğiniz kroģe planlamasını yapınız. Kaide plağını inceltiniz. Kesinlikle kaide plağını çıkararak büküm yapmayınız. KroĢe bükümünün kaide plağı model üzerindeyken yapılacağını unutmayınız. KroĢe sonunun seyredeceği kaide plağı kesimini hard frez ile biraz inceltiniz. KroĢe bükeceğiniz diģin dizimini kontrol ediniz. DiĢlerin dizim kurallarına uygun dizilip dizilmediğini kontrol ediniz. Hekimin diģ seçimi ve diģ dizimi önerilerini dikkate alınız. 18
KroĢe telini kesiniz. ÇalıĢılacak kroģe telinin biraz uzun kesilmesi, çalıģma esnasında kolaylık sağlayacağından teli biraz uzun kesiniz. Tel kesiminde valzaks pensi veya baģka bir kesici pens kullanınız. Destek diģin durumu ve hekim önerilerini dikkate alarak uygun çapta kroģe teli kullanınız. DiĢ eti kroģesi bükümünde yarım yuvarlak tel kullanıldığını unutmayınız. KroĢe ucunu inceltiniz. Telin ekvator altına gelecek uç kısmının inceltilmesinde eğe, taģ möl, separe vb. materyal kullanabilirsiniz. Teli inceltme sırasında batıcı, delici yaralanmalara karģı dikkatli olunuz. Tel ucunun künt olmasına dikkat ediniz. Telde büküm yapacağınız yeri belirleyiniz. Ölçümü diģin vestibül yüzünde yapınız. 19
KroĢe telini bükünüz. DizilmiĢ diģi yerinden çıkarınız. Ġlk bükümü, telin aproksimal kısmında gerekli mesafeyi ayarlayarak ve teli valzaks pensinin çentiklerine sıkıģtırarak dikey yönde yapınız. En önemli ve en güç bükümün bu büküm olduğunu unutmayınız. Dikine büküm sonrasında düz pensle, dikine büküm yerinden sıkıca tutarak diģin vestibül yüzünde önceden çizilen çizime uyacak Ģekilde yatay yönde bükünüz. DiĢin vestibül yüzünün tam ortasında hafif bir dikine büküm yaparak teli diģ eti kavsine uygun hâle getiriniz. KroĢe telini her bükümde diģe adapte ederek kontrol ediniz. Ufak oynamalarla diģe tam adaptasyonunu sağlayınız. Aproksimal kısımda diģ eti kenarından 1-2 mm yüksekte olacak Ģekilde tekrar bükerek alveol kretinin biraz lingual tarafına doğru gelecek Ģekilde bükümü tamamlayınız. KroĢe bükümü sırasında teli çok sıkıģtırarak zedelememeye dikkat ediniz. KroĢe bükümü zor bir iģlem olduğundan tekrar tekrar kroģe bükerek deneyim kazanınız. KroĢe bükümü sırasında teli çok sıkıģtırarak zedelememeye dikkat ediniz. ÇalıĢacağınız alan dar ise (resimde görüldüğü gibi) iki diģi de çıkarınız. 20
Spatülü ısıtınız. Spatülü, mumun yumuģamasını sağlayacak kadar ısıtınız. Kret üzerindeki mumu yumuģatınız. Mumu fazla eritmeyiniz. KroĢenin geçeceği bölümü yumuģatınız. KroĢeyi yerleģtiriniz. KroĢenin diģe tam adaptasyonunu sağlayınız. Spatülle kroģenin muma tam tutunmasını sağlayınız. Sökülen diģleri yerleģtiriniz. DiĢ dizim kurallarını dikkate alarak diģleri yerleģtiriniz. Mumu sıcak spatülle yumuģatarak diģlerin tam yerleģmesini sağlayınız. 21
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyarak doğru seçeneği iģaretleyiniz. 1. AĢağıdaki diģ eti kroģesiyle ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıģtır? A) Destek diģin vestibül yüzünde seyreden kroģedir. B) Jansiv kroģe olarak da bilinir. C) Estetik olduğu düģüncesiyle ön diģlerde kullanılır. D) Zayıf destek diģte tercih edilir. E) Destek diģe diģ eti yönünden yaklaģır. 2. AĢağıdakilerden hangisi, kroģenin bölümlerinden değildir? A) Tutucu kol B) KarĢılayıcı kol C) Servikal kol D) Kavrayıcı kısım E) Gövde 3. AĢağıdakilerden hangisi, bükme kroģeler için söylenemez? A) Genelde akril kaideli bölümlü protezlerde kullanılır. B) Döküm olanlara kıyasla daha esnektir. C) KroĢe teli olarak genelde yarım yuvarlak olanlar tercih edilir. D) Büküm iģlemi çeģitli pensler yardımıyla yapılır. E) Ġskelet kaideli protetezlerde döküm kroģeler yerine sıklıkla kullanılır. 4. AĢağıdakilerden hangisi ideal kroģe özellikleri arasında yer almaz? A) Yeterli tutuculuk sağlamalı B) Stabilite sağlamalı C) Yapımı güç olmamalı D) Diş yüzeyi ile maksimum değimde olmalı E) Yeterli rijiditede olmalı, eğilip bükülmemeli 5. AĢağıdakilerden hangisi kroģelerde tutuculuğu etkileyen faktörler arasında değildir? A) KroĢe kolunun açı köģesine uzaklığı arttıkça, tutuculuk artar. B) KroĢe kolunun uzunluğu arttıkça, tutuculuk artar. C) Servikal yaklaģım açısı arttıkça, tutuculuk artar. D) Döküm kroģe kullanılması, tutuculuğu arttırır. E) KroĢe kolunun çapı arttıkça, tutuculuk artar. DEĞERLENDĠRME Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karģılaģtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız. Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz. 22
ÖĞRENME FAALĠYETĠ 3 ÖĞRENME FAALĠYETĠ 3 AMAÇ Bu öğrenme faaliyetinde verilen bilgiler doğrultusunda uygun laboratuvar ortamı ve donanım sağlandığında akrilik kaideli bölümlü protezlerde uygun destek diģ üzerine çift kollu kroģe bükebileceksiniz. ARAġTIRMA Akril kaideli protezlerin günümüzde fazla kullanılmama sebeplerini araģtırınız. DiĢ protez laboratuvarlarına giderek çift kollu kroģe büküm iģlemini izleyiniz, gözlem sonuçlarınızı sınıf ortamında arkadaģlarınızla tartıģınız. KroĢelerin avantaj ve dezavantajlarını araģtırınız. 3. ÇĠFT KOLLU KROġELER Tek kollu kroģe, destek diģin hem vestibül hem de lingual yüzlerine kroģe bükülmesi ile oluģan kroģeye denir. Yarım yuvarlak kroģe telinden hazırlanır. KroĢenin vestibülde kalan kısmı tutuculuk fonksiyonu görür ve aynı tek kollu kroģe gibi bükülür. Lingualde kalan kısmı karģılayıcılık görevi yapar ve bu kısım ekvator hattının üstüne yerleģir. KarĢılayıcı kolun bükülmesi de vestibül yüzün bükülmesi gibidir. KroĢenin her iki kolu da ayrı ayrı kaide plağı içine girerek sonlanır. 3.1. Bükme KroĢeler Akrilik plaklı protezlerde genellikle bükme kroģeler kullanılır. Bu kroģeler paslanmaz çelik tellerden yapılır. Yapılacak olan kroģe tipine göre genellikle tam yuvarlak ve yarım yuvarlak kesitli, çeģitli kalınlıktaki teller kullanılır. Bazı kroģe tipleri için üçgen veya oval kesitli kroģe telleri de kullanılabilir. KroĢe telleri hiçbir zaman ısıtılmamalıdır. Isıtılırsa telin esnekliği kaybolur. KroĢe tellerinin altın alaģımlarından hazırlanmıģ Ģekilleri de vardır. KroĢenin hangi diģe ve hangi tipte büküleceğine hekim karar verir. Teknisyen bu bilgileri göz önünde tutarak önceden giriģ yolu belirlenmiģ olan modelde ilgili diģlerin ekvator hatlarını belirledikten sonra büküm iģlemine baģlar. Akrilik plaklı bölümlü protezlerde kullanılan bükme kroģeler, tek kollu, iki kollu, diģ eti, geri dönen ve Jackson kroģelerdir. Bunlardan da tek kollu, diģ eti ve çift kollu kroģeler pratikte daha sık kullanılmaktadır. Diğer bükme kroģeleri de Ģu Ģekilde sıralayabiliriz. 23
Geri dönen kroģe: Bu tip kroģe, klinik kuronu kısa ve tutucu sahası (ekvator altı bölge) diģin diģsiz kret bölgesine yakın olduğu diģlerde kullanılır. DiĢin vestibülünde büyük bir yer teģkil ettiklerinden sadece azı diģlerinde kullanılabilir. KroĢenin ekvator üstünde kalan kısmı, kroģenin esnekliğini artırır. Geri dönen kroģede 0.7-0.9 mm çaplı tam yuvarlak kroģe teli kullanılır. ġekil 3.1: Geri dönen kroģe Jackson kroģe: Bu kroģe, tam yuvarlak telden hazırlanan tutuculuk özelliği kuvvetli olan özel bir kroģe tipidir. En çok Kennedy II sınıf ağızlarda kullanılır. En büyük özelliği kroģenin destek diģin oklüzalinde yer almasıdır. ġekil 3.2: Jackson kroģe vestibülden görünüm 3.2. KroĢelerin Avantajları ġekil 3.3: Jackson kroģe oklüzalden görünüm Destek diģin üzerinde hiçbir iģlem yapılmadan uygulanabilir. Yapımları çok kolaydır. Dirençlidir ve dirençlerini uzun süre koruyabilir. Ucuzdur. Temizlenmeleri çok kolaydır. DiĢlerin alveol yuvalarındaki hareketlerini kısıtlamaz. Kırıldıkları zaman kolayca değiģtirilebilir. 24
3.3. KroĢelerin Dezavantajları KroĢe uygulanacak destek diģe uygun planlanmazsa diģe zarar verebilir. DiĢ yüzeyinde metal görünmesi, estetik değildir. DiĢ yüzeyinde yer alması,bakımsız ağızlarda çürümelere sebep olabilir. DiĢ hacmini artırması nedeniyle diģe gelen fonksiyonel basınçların artmasına yol açar. DiĢi sarması nedeniyle diģ etinin stimülasyonunu önler. Dikine ajuste edilebilmesi güçtür. Kötü yapıldıklarında diģlere ortodontik hareketler verebilir. Dikkatsiz kullanıldıklarında eğilip bükülmeleri söz konusu olabilir. 25
UYGULAMA FAALĠYETĠ UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iģlem basamaklarını takip ederek akrilik kaideli tam protezlerde çift kollu kroģe bükümü yapınız. ĠĢlem Basamakları Model üzerine kroģe bükeceğiniz yerlerin planlamasını kontrol ediniz. Öneriler KurĢun kalemle ve kabaca destek diģin ekvator hattı, sonra da bu hatta uygun olarak kroģenin geçeceği yeri çiziniz. Ekvator hattı çiziminin paralelometre ile yapılmasının daha doğru olacağını unutmayınız. Tüm diģler için bükeceğiniz kroģe planlamasını yapınız. Kaide plağını inceltiniz. Kesinlikle kaide plağını çıkararak büküm yapmayınız. KroĢe bükümünün kaide plağı model üzerindeyken yapılacağını unutmayınız. KroĢe sonunun seyredeceği kaide plağı kesimini hard frez ile biraz inceltiniz. KroĢe bükülecek diģlerin dizimini kontrol ediniz. Hekimin diģ seçimi ve diģ dizimi önerilerini dikkate alınız. 26
KroĢe telini kesiniz. ÇalıĢılacak kroģe telinin biraz uzun kesilmesi, çalıģma esnasında kolaylık sağlayacağından teli biraz uzun kesiniz. Tel kesiminde valzaks pensi veya baģka bir kesici pens kullanınız. Destek diģin durumu ve hekim önerilerini dikkate alarak uygun çapta kroģe teli ile çalıģınız. Çift kollu kroģe bükümünde yarım yuvarlak tel kullanıldığını unutmayınız. KroĢe ucunu inceltiniz. Telin ekvator altına gelecek uç kısmının inceltilmesinde eğe, taģ möl, separe vb. materyal kullanabilirsiniz. Teli incelltme sırasında batıcı, delici yaralanmalara karģı dikkatli olunuz. Tel ucunun künt olmasına dikkat ediniz. KroĢe büküm yerlerini belirleyiniz. KroĢe büküm yerlerinin tespitini model üzerinde yapınız. 27
KroĢe telini bükünüz. Destek diģ önündeki diģi çıkarınız. Ġlk bükümü, telin aproksimal kısmında gerekli mesafeyi ayarlayarak ve teli valzaks pensinin çentiklerine sıkıģtırarak dikey yönde yapınız. En önemli ve en güç bükümün bu büküm olduğunu unutmayınız. Dikine büküm sonrasında düz pensle, dikine büküm yerinden sıkıca tutarak diģin vestibül yüzünde önceden çizilen çizime uyacak Ģekilde yatay yönde bükünüz. DiĢin vestibül yüzünün tam ortasında hafif bir dikine büküm yaparak teli diģ eti kavsine uygun hâle getiriniz. KroĢe telini her bükümde diģe adapte ederek kontrol ediniz. Ufak ufak oynamalarla diģe tam adaptasyonunu sağlayınız. Aproksimal kısımda diģ eti kenarından 1-2 mm yüksekte olacak Ģekilde tekrar bükerek alveol kretinin biraz lingual tarafına doğru gelecek Ģekilde bükümü tamamlayınız. DiĢin lingual veye palatinal yüzüne bükeceğiniz kroģeyi de vestibül yüze büküm basamaklarını takip ederek yapınız. KroĢe bükümü sırasında teli çok sıkıģtırarak zedelememeye dikkat ediniz. KroĢe bükümü zor bir iģlem olduğundan tekrar tekrar kroģe bükerek deneyim kazanınız. KroĢe bükümü sırasında teli çok sıkıģtırarak zedelememeye dikkat ediniz. DiĢi çıkarırken dikkatli olunuz. Model üzerinde değiģikliklere sebep olmayınız. 28
DiĢin vestibülüne tutucu kolu yerleģtiriniz. Vestibül yüze kroģe ucu, ekvator hattı altında olacak Ģekilde yerleģtiriniz. Bu kroģenin tutucu kol görevini yerine getireceğini unutmayınız. KroĢe telinin diģe tam adaptasyonunu sağlayınız. YerleĢtirme iģlemi sonrası kroģe telini mumla sabitleyiniz. DiĢin lingual veya palatinal yüzüne karģılayıcı kolu yerleģtiriniz. DiĢin lingual veya palatinal yüzüne yerleģtirdiğiniz kolun karģılayıcılık görevi yaptığını unutmayınız. Bu kolu diģin ekvator hattı üstüne yerleģtiriniz. KroĢe telinin diģe tam adaptasyonunu sağlayınız. KroĢe telini mumla sabitleyiniz. 29
Sökülen diģi yerleģtiriniz. YerleĢtirdiğiniz diģi mumla sabitleyiniz. KroĢe bükümü tamamlanan modeli, mum atımı için hazırlayınız. 30
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyarak doğru seçeneği iģaretleyiniz. 1. AĢağıdakilerden hangisi, çift kollu kroģe özellikleri arasında yer almaz? A) Destek diģin hem vestibül hem de lingual yüzünde kolu bulunur. B) Genelde yarım yuvarlak kroģe telinden hazırlanır. C) Vestibül yüzdeki kol tutuculuk sağlar. D) Lingualdeki kol, karģılayıcı koldur. E) Her iki kolun uç kısmı, ekvator hattı altına yerleģtirilir. 2. AĢağıdakilerden hangisi, bükme kroģe çeģitlerinden değildir? A) Jackson kroģe, B) Geri dönen kroģe, C) Akers kroģe, D) DiĢ eti kroģesi, E) Tek kollu kroģe, 3. AĢağıdakilerden hangisi, kroģenin avantajlarından değildir? A) Yapımları çok zordur. B) Ucuzdur. C) Temizlenmeleri kolaydır. D) Dirençlidir. E) Kırıldıkları zaman kolayca değiģtirilebilir. 4. AĢağıdakilerden hangisi, kroģelerin dezavantajları arasında yer almaz? A) Destek diģe uygun planlanmazsa diģe zarar verebilir. B) DiĢ yüzeyinde metal görünmesi estetik değildir. C) Dikine ajuste edilebilmesi güçtür. D) Dikkatsiz kullanılırsa eğilip bükülebilir. E) DiĢlerin alveol yuvalarındaki hareketlerini kısıtlamaz. 5. AĢağıdaki kroģe bükümü ile ilgili verilen bilgilerden, hangisi yanlıģtır? A) Ġlk büküm telin dikey yönde bükümüdür. B) Dikey büküm sonrası tel yatay yönde bükülür. C) Tel her bükümde diģe adapte edilerek kontrol edilir. D) Büküm öncesi tel bek alevinde ısıtılır. E) Büküm esnasında tel çok sıkıģtırılmamalıdır. DEĞERLENDĠRME Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karģılaģtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız. Cevaplarınızın tümü doğru ise Modül Değerlendirme ye geçiniz. 31
MODÜL DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki cümlelerin baģında boģ bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen bilgiler doğru ise D, yanlıģ ise Y yazınız. 1. ( ) Tek kollu kroģeler, iskelet kaideli protezlerde kullanılan bükme kroģe çeģitlerindendir. 2. ( ) Protezlerin destek diģlere bağlanarak tutuculuğunun sağlanmasında görev alan parçalara, tutucular adı verilir. 3. ( ) Ekvator hattının üst kısmı, tutuculuk sağlayan alandır. 4. ( ) Direk tutucular, doğrudan protezin tutuculuğunu sağlayan parçalardır. 5. ( ) DiĢ eti kroģesi, destek diģe, diģ eti yönünden yaklaģan kroģedir. 6. ( ) DiĢ eti kroģesi, tek kollu kroģeden diģe yaklaģımı açısından farklılık gösterir. 7. ( ) Hareketli protezlerde en az kullanılan, direkt tutucu tipi kroģelerdir. 8. ( ) Çift kollu kroģelerde; lingual kol tutuculuk, vestibül kol karģılayıcılık görevi yapar. 9. ( ) Bükme kroģenin hangi diģe ve hangi tipte büküleceğine, diģ protez teknisyeni karar verir. MODÜL DEĞERLENDĠRME 10. ( ) Bükme kroģe çeģitlerinden en çok kullanılanlar, geri dönen ve jackson kroģedir. DEĞERLENDĠRME Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karģılaģtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız. Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki modüle geçmek için öğretmeninize baģvurunuz. 32
CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALĠYETĠ -1 ĠN CEVAP ANAHTARI 1 E 2 B 3 C 4 A 5 D 6 D ÖĞRENME FAALĠYETĠ -2 NĠN CEVAP ANAHTARI 1 A 2 C 3 E 4 D 5 B ÖĞRENME FAALĠYETĠ -3 ÜN CEVAP ANAHTARI 1 E 2 C 3 A 4 E 5 D MODÜL DEĞERLENDĠRME CEVAP ANAHTARI 1 YanlıĢ 2 Doğru 3 YanlıĢ 4 Doğru 5 Doğru 6 Doğru 7 YanlıĢ 8 YanlıĢ 9 YanlıĢ 10 YanlıĢ 33
ÖNERĠLEN KAYNAKLAR ÖNERĠLEN KAYNAKLAR BEYDEMĠR Bedri, Mehmet DALKIZ, DiĢ Hekimliğinde Laboratuvar ĠĢlemleri, Gata Basımevi, Ankara, 2003. BĠġKĠN Turan, Harekatli Protezler (Laboratuvar ĠĢlemleri), Marmara Üniversitesi DiĢ Hekimliği Fakültesi Yayınları, Ġstanbul, 1987. ÇALIKKOCAOĞLU Senih, Pınar KURSOĞLU, Nuray ÇAPA, Parsiyel Protezlerin Laboratuvar ĠĢlemleri, Özyurt Matbaası, Ankara, 2005. ĠLÇĠZ Aypınar, DiĢ Protez Teknisyenliği Teorik Ders Notları 2, Ġzmir Ġl Sağlık Müdürlüğü Depo ve Tamirhane Müdürlüğü Matbaası, Ġzmir, 2006. ÖZDEMĠR A.Kemal, Hareketli Protezler (Kliniğe Hazırlık), Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları No:89, Sivas, 2002. 34
KAYNAKÇA KAYNAKÇA BEYDEMĠR Bedri, Mehmet DALKIZ, DiĢ Hekimliğinde Laboratuvar ĠĢlemleri, Gata Basımevi, Ankara, 2003. BĠġKĠN Turan, Harekatli Protezler (Laboratuvar ĠĢlemleri), Marmara Üniversitesi DiĢ Hekimliği Fakültesi Yayınları, Ġstanbul, 1987. ÇALIKKOCAOĞLU Senih, Pınar KURSOĞLU, Nuray ÇAPA, Parsiyel Protezlerin Laboratuvar ĠĢlemleri, Özyurt Matbaası, Ankara, 2005. ĠLÇĠZ Aypınar, DiĢ Protez Teknisyenliği Teorik Ders Notları 2, Ġzmir Ġl Sağlık Müdürlüğü Depo ve Tamirhane Müdürlüğü Matbaası, Ġzmir, 2006. ÖZDEMĠR A.Kemal, Hareketli Protezler (Kliniğe Hazırlık), Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları No:89, Sivas, 2002. 35