İTHALATIN PÜF NOKTALARI Türkiye de ithalat yapmayı düşünen ithalatçıların ithalat kararını vermeden önce aşağıda belirtilen hususları dikkate alması gerekmektedir. 1. PAZAR ANALİZİ İÇ PIYASADA PAZARLAMA İNCELEMESI (İTHALAT TICARETI) İthal eşyasının iç piyasa ticaretinde hedef müşterilerin istek ve gereksinimlerinin bilinmesine ihtiyaç vardır.ithal edilmesi düşünülen malın iç pazarda satılabilirlik analizi ve fizibilitesini yapmak önem taşımaktadır. Rakip Mallar: Rakip malların pazardaki yeri, kalitesi, dağıtım kanalları, tanıtım faaliyetleri, fiyatı, ambalajı, müşteri hizmetleri ve benzeri bilgiler gözlemlenmelidir. Mevcut Alıcılar, Rakipler: Mevcut alıcılar hakkındaki bilgiler (miktar ve sıklık açısından satın alma şekilleri ) ile rakipler hakkındaki bilgiler (rakiplerin kim oldukları, nerede oldukları, malı kimlere sattıkları, müşterilerinin özellikleri, satın alma şekilleri, strateji ve amaçları v.b) malın piyasada pazarlanması açısından önemlidir. Maliyet: Öncelikle ithal eşyasının yurda girişi konusunda ortaya çıkacak maliyetin iyi hesaplanması gerekmektedir.mal bedelinin yanı sıra, ödenmesi gerekebilecek vergiler (gümrük vergisi, katma değer vergisi, özel tüketim vergisi, toplu konut fonu), varsa ek mali yükümlülükler, nakliye, sigorta, gümrük komisyon masrafları net olarak ortaya konmalı ve ürünün maliyeti ona göre belirlenmelidir. İŞLETMELERIN KENDI İHTIYAÇLARI İÇIN İTHALAT Üretimde kullanılacak girdi ithalatı yapılması halinde; ihtiyacın net olarak belirlenmesi, kaliteli ürünün düşük maliyetle ithali tercih edilmelidir. SATICI FIRMALARA ULAŞMA Fuar, Sergi, Yüzyüze Görüşme: Fuarlar, birebir ilişki ile satıcı firma bulmanın en kolay ve en verimli yollarından biridir. Bu nedenle yurtdışında düzenlenen fuar, sergi v.b. organizasyonları ziyaret etmek ve ihracatçılarla temas kurmak, pazar araştırması yapmak ürün tedariki için önem taşımaktadır. Çevre: İthalatta çevre çok önemlidir. Gerek malın ihracatçısının bulunmasında gerekse ithal edilen ürünün ticaretinde edinilmiş geniş bir çevrenin çok büyük faydaları vardır. İnternet: Günümüzde uluslararası ticaret işlemlerinde çok yaygın olarak kullanılmakta olup, yurt dışındaki satıcılara kolay ve hızlı bir şekilde ulaşım sağlanabilmektedir. Diğer yollar: Türkiye de bayisi, distribütörü ya da satış temsilciliği olan firmalar ile bağlantı kurulması, Diğer ithalatçı firmalardan tedarikçi firma bilgilerinin alınması, Türkiye ye ihracat yapmak isteyen firmaların bilgilerinin ticaret odalarından ya da yurt dışı Ticaret Müşavirliklerinden alınarak bağlantı kurulması, Yurt içinde satılan ithal ürünlerin kutu ve ambalaj bilgilerinden hareketle imalatçı firmaya ulaşılması ve ithalat kararının verilmesi mümkündür. 2. İTHAL EŞYASININ BELİRLENMESİ İthal eşyasının ismi ve Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon (G.T.İ.P) numarası ithalattan önce ithalatçı firma tarafından eldeki tüm bilgi ve belgeler (katalog, teknik içerik, numune gibi) ışığında belirlenmelidir.bu işlemler için bir gümrük müşavirinden destek alınabileceği gibi, Dış Ticaret
Müsteşarlığı (www.dtm.gov.tr),gümrük Müsteşarlığı (www.gumruk.gov.tr) web sayfalarından bilgi alınması da mümkündür. İthal Eşyasının İsminin Belirlenmesi: İthal edilecek eşyanın isminin; ayırıcı özellikleri, teknik farklılıkları, içeriği dikkate alınarak doğru olarak belirlenmesi çok önemlidir. Eşya isminin doğru olarak belirlenmesi eşyaya ait gümrük tarife pozisyonunun doğru belirlenmesini sağlayacak olup, ithalatın tüm aşamalarını olumlu olarak etkileyecektir. İthal Eşyasının Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon ( G.T.İ.P ) Numarasının Belirlenmesi: Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon (G.T.İ.P) numarası; ithal eşyasının gümrüklenmesi aşamasındaki ödenecek mali boyutun (gümrük vergisi, KDV, ÖTV, Toplu Konut Fonu, antidamping vergileri v.b.) ve gerekli dokümanların belirlenmesinin yanı sıra, eşyanın tabi olduğu, gözetim, kota, tarife kontenjanı v.b. hususlarında bilgi edinilmesi açısından en önemli rolü oynamaktadır. 3. İTHAL EŞYASINA İLİŞKİN YASAKLAR, KONTROLLER VE İZİNLER İthal eşyasının yurda girişi konusunda yasak, izin, kota, ihtisas gümrüğü uygulaması v.b kısıtlamalar ile tabi olduğu standartlar, garanti belgesi, gözetim belgesi,kontrol belgesi, sağlık sertifikası, analiz raporu, CE belgesi gibi belgelerin talep edilip edilmediğini araştırmak, varsa bu çerçevede ön hazırlık yapmak çok önemlidir. Bu bilgilere Dış Ticaret Müsteşarlığı (www.dtm.gov.tr), Gümrük Müsteşarlığı (www.gumruk.gov.tr) ve İstanbul Ticaret Odası (www.ito.org.tr) web sayfalarından ulaşılması mümkündür. 4. İTHALATTAN ÖNCE İTHAL EDİLECEK EŞYAYA İLİŞKİN MEVZUATIN SON DURUMUNUN TEKRAR KONTROL EDİLMESİ Dış ticaret mevzuatı sık sık değişikliklere uğramaktadır. Bundan dolayı, ithal faaliyetine girişmeden önce eşya daha önce ithal edilmiş olsa bile mutlaka mevzuatın tekrar gözden geçirilmesinde yarar bulunmaktadır. Özellikle, her sene yıl sonu ile takip eden yıl başında dış ticaret mevzuatında çok önemli değişiklikler meydana gelmekte, ithalat ve standardizasyon tebliğleri başta olmak üzere mevzuatın önemli bir bölümü değiştirilmekte, gümrük vergisi oranlarında değişiklik yapılabilmektedir. Bundan dolayı, özellikle yıl sonu işlemlerinde mevzuatın daha sıkı takip edilmesi büyük önem taşımaktadır. 5. İTHAL EDİLECEK ÜRÜNE UYGULANAN GÜMRÜK VERGİSİNİN ÖĞRENİLMESİ İthalatta uygulanacak gümrük vergisi oranları hakkında ülkeler bazında Dış Ticaret Müsteşarlığı nın web sayfasından ( www.dtm.gov.tr ) bilgi almak mümkündür. Bununla birlikte, gümrük vergisi oranı değişmiş olabileceğinden G.T.İ.P numarası bazında, ithal ülkesi de belirtilmek suretiyle Ticaret ve / veya Sanayi Odaları ndan, gümrük müşavirlik firmalarından ya da abonelik usulüyle çalışan elektronik ortamda güncellenmiş mevzuata yer veren internet portallarından bilgi almak mümkündür. 6. NAKLİYE Her ulaşım yolunun avantaj ve dezavantajları vardır. İthal eşyasının nakliyesinde hangi yolun seçileceği; ürüne, ithalatçının ihtiyaçlarına, ihracatçının bulunduğu ülkenin güzergahına bağlıdır.fiyat, son teslim tarihi, ürüne ilişkin özel koşullar, taşımaya ilişkin akılda tutulması gereken hususlardır.
7. AMBALAJ VE ETİKETLEME Ambalaj; ithal eşyasının üreticiden tüketiciye kadar uzanan dağıtım zincirinde güvenli ulaşımın sağlanabilmesi yönünden önemli bir unsurdur. Eşyanın korunmasını, barınmasını, sunumunu ve tanıtımını sağlayacak olan ambalajın, eşyanın tüm yaşam süresi boyunca ekonomik ve çevreye duyarlı olması gerekmektedir. Eşya ambalajlanırken, ürüne has özellikler ve ihtiyaçlar unutulmamalıdır. Ayrıca rakip ürünlerin ambalajları da eşyanın ambalaj seçimini etkileyen unsurlar arasında yer almaktadır. Ambalaj üzerindeki bütün bilgiler açık-seçik, suya dayanıklı bir mürekkeple yer almalıdır. 8. KARŞILIKLI GÖRÜŞME Potansiyel satıcı ile bağlantı kurulduktan sonra aşağıda belirtilen konularda ithalatçı ile ihracatçı karşılıklı olarak görüşmelidirler. İthalatı yapılacak ürünün ismi, çeşidi, kalitesi, İstenilen özellikte numune yaptırılıp yaptırılmayacağı, Ambalaj çeşidi, Ürün için satıcının istediği fiyat ve fiyatın geçerliliği, İthalat miktarı ve bunun fiyata etkisi, Ödeme şekli ve verilecek banka garantileri, Avans ödemesi yapılıp yapılmayacağı, İthal edilecek malların teslim şekli ve yükleme zamanları, Nakliyesi, İthalatı yapılacak ürünlerin mevzuatımız gereği istenen belgeleri, Ürünlerin satış sonrası garantileri, sağlanacak yedek parçalar ve servis eğitimleri. 9. SATIŞ SÖZLEŞMESİ Zorunlu olmamakla birlikte sipariş öncesi ithalata konu eşyanın ticaretinde oluşabilecek tüm risklere karşı mal hareketi veya para hareketi hususlarını içeren bir satış sözleşmesinin oluşturulması yararlıdır. 10. İTHALAT BEDELLERİNİN ÖDENMESİ Dış ticarette ticari faaliyet konusu eşya ile eşyaya ilişkin bedellerin taraflar arasındaki karşılıklı hareketini düzenleyebilmek amacıyla peşin ödeme, mal mukabili, vesaik mukabili, akreditif, kabul kredili gibi çeşitli ödeme şekilleri söz konusudur. Söz konusu ödeme şekilleri sağladıkları güvence açısından farklılıklar göstermektedir. Bazı ödeme şekilleri sadece alıcıya satıcı karşısında ya da satıcıya alıcı karşısında güvence sağlamaktadır. İthalatçıların ihracatçılarca da kabul edilen ve kendilerine en uygun gelen ödeme şeklini belirlemeleri oldukça önemlidir. 11. İTHALATÇI SIFATI Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca vergi numarası verilen her gerçek ve tüzel kişi ile tüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat hükümlerine istinaden hukuki tasarruf yapma yetkisi tanınan kişiler ortaklıkları ithalat yapabilirler.
12. İTHALATTA GÜMRÜK DENETİMİ İthalatın devletin vergi gelirleri açısından çok önemli olmasından dolayı gümrükteki ithal işlemlerinin çok sıkı denetlendiği, ithalatın yerli üretime olabilecek olumsuz etkisi nedeniyle ithalatta tarifeli ya da tarife dışı birtakım engeller olabileceği hususları ithalatçılarca gözardı edilmemelidir. 13. GÜMRÜK İDARESİNE KİMLER BEYANDA BULUNABİLİR? Eşyanın serbest dolaşıma giriş işlemleri eşyanın sahipleri ile bunların adına hareket edenler tarafından doğrudan temsil yoluyla veya gümrük müşavirleri tarafından dolaylı temsil yoluyla takip edilir ve sonuçlandırılır. Uygulamada gümrük işlemleri için genelde gümrük müşavirlik firmalarının hizmetinden yararlanılmaktadır. 14. İTHAL EŞYASININ KIYMETİNİN DOĞRU BEYAN EDİLMESİ Türkiye ye ithal edilebilecek eşyanın büyük çoğunluğu kıymeti üzerinden vergiye tabidir. Bu sebeple, kıymet ihtilaflarının önüne geçilebilmesi, kıymet farklılığı nedeniyle uygulanacak para cezalarından kaçınabilmek açısından ithal eşyasının kıymetinin doğru beyan edilmesi oldukça önemlidir. Yurt dışından çok düşük fiyata bulunan bir ürünün gümrükte emsal mallara göre düşük fiyat arzetmesinden dolayı kıymet araştırmasına ve aynı zamanda gözetim, izleme belgesi v.b uygulamalara tabi tutulması söz konusu olabilir. 15. İTHAL EŞYASININ MENŞEİNİN DOĞRU BİLDİRİLMESİ Tercihli tarife uygulamalarının ve ticaret politikası önlemlerinin büyük bir kısmı eşyanın menşeine bağlıdır. Bundan dolayı eşyanın menşeinin doğru beyan edilmesi gerekir. 16. SAHTE MENŞELİ EŞYA İthal edilecek eşya üzerinde ya da iç / dış ambalajında üretildiği ülkeden başka bir ülkede üretildiğini gösterir veya böyle bir izlenim doğuran isim ya da simgeler taşıyor ise söz konusu eşya sahte menşeli eşya olduğundan ithaline izin verilmez. Türk menşeli eşyada kullanılmak üzere ve bunların başka ülke menşeli olduğunu gösterecek veya böyle bir izlenim uyandıracak nitelikte, üzerleri yabancı dilde yazılı veya basılı her türlü boş zarf, şerit, etiket, damga ve benzeri eşyanın da ithaline izin verilmemektedir. 17.GÜMRÜKLEME İŞLEMLERİNDE DOĞRU BELGELERİN EKSİKSİZ OLARAK TEMİN EDİLMESİNİN ÖNEMİ İthalatta gümrük işlemleri önemsenmelidir. Gümrük aşamasında belge bazında eksiklikler çıktığı takdirde mallar gümrükte beklendiğinden daha uzun süre kalabilir ve demuraj, ardiye ya da mahrece iade ( eşyanın geldiği ülkeye geri gönderilmesi ) masrafları gibi ek maliyetler ortaya çıkabilir. Gümrükleme işlemleri ve ithalatın finansmanı hususlarına gereken önem verilmelidir. 18. İZİN BELGELERİNİN TEMİN EDİLMESİ İthalat yapmak isteyen kişilerin, ilgili mevzuat çerçevesinde almaları gereken belgelerle birlikte doğrudan gümrük idarelerine başvurmaları gerekir.
Bu konuda, Dış Ticaret Müsteşarlığı nın web sayfası firmalar açısından oldukça yararlı olup, söz konusu sayfada güncel olarak bütün ithalat ve standardizasyon tebliğlerine yer verilmektedir. Bazı ürünlerin ithalatında ürünün niteliği itibariyle ilgili kurum ve kuruluşlardan yukarıda belirtilen tebliğler çerçevesinde bazı belgelerin alınması ya da onaylatılması gerekir. TSE den Uygunluk Belgesi, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı ndan Kontrol Belgesi, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nca onaylanacak garanti belgesi, Çevre ve Orman Bakanlığı ndan Kontrol Belgesi / Uygunluk Belgesi / Kimyasal Madde İthalat Belgesi, Dış Ticaret Müsteşarlığı ndan İthalat İzleme Belgesi / Gözetim Belgesi Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu ndan Uygunluk Belgesi gibi çeşitli kurumlardan birtakım belgelerin ithalattan evvel temin edilerek giriş gümrük müdürlüğüne sunulması zorunludur. Aksi takdirde ithalata izin verilmez. 19. TEBLİĞLERDE BELİRTİLEN İTHALAT İÇİN GEREKLİ BELGELERDEN MUAFİYET İMKANLARI İthal işlemlerinde çeşitli kurumlardan alınması gereken belgeler konusunda ilgili tebliğlerin incelenmesi çok önemlidir. Zira, ilgili tebliğlerde, ithalatçı firmalara, istenilen belgenin temini konusunda tebliğlerde belirtilen koşulların sağlanması kaydıyla birçok muafiyetler tanınmıştır. 20. GARANTİ BELGESİ NDEN MUAFİYET Garanti belgesi ile satılmak zorunda olan bir malın ithalatının yalnızca bir gerçek veya tüzel kişiliğin siparişi üzerine, özel olarak gerçekleştirilmesi durumunda; satıcı ile tüketici arasında satış sonrası hizmetlerini de kapsayacak şekilde ilgili Yönetmelik hükümlerine uygun yazılı bir sözleşmenin bulunması kaydıyla ve ayrıca kendi ihtiyacında kullanılmak üzere yapılacak ithalatlarda, garanti belgesi düzenleme zorunluluğu yoktur. Muafiyetten yararlanmak için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı İl Müdürlüklerine başvurmak gerekir. 21.GÜMRÜK İDARESİNE SUNULMASI MUHTEMEL BELGELER Orijinal fatura, İthal eşyasına ait kıymet bildirim formu, Menşe şahadetnamesi, EUR.1 Dolaşım Sertifikası ( Serbest Ticaret Anlaşmaları kapsamı eşya ile AKÇT ürünleri, AB menşeli tarım ürünleri ithalatında ), A.TR Dolaşım Belgesi ( Gümrük Birliği Anlaşması kapsamı sanayi ve işlenmiş tarım ürünlerinin ithalatında ), Çeki listesi, Konşimento veya yük senedi, Navlun faturası ve / veya sigorta poliçesi, İşlenmiş tarım ürünleri beyan formu / analiz sonuç raporu, Uygunluk belgesi, Uygunluk yazısı, Onay belgesi, Garanti belgesi, İzin yazısı / izin belgesi,
Fon alındı makbuzu ( vadeli akreditif, mal mukabili ve kabul kredili ödeme şekillerine göre ithal edilen eşya için Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu kesintisini yapan banka veya özel finans kurumunca düzenlenmiş makbuz ), İthal lisansı, Gözetim belgesi, v.s. İthalatta gerekli olacak belgeler, özetle eşyanın cins, nev i ve niteliğine, ticaretin yapıldığı ülke veya ülke grubuna, anlaşmalara, ithalat bedelinin ödeme şekline, menşeine, eşyanın ticaretine ilişkin özel hükümlerle belirlenmiş önlemlere, ilgili kurumlarca belirlenmiş özel düzenlemelere tabi olup olmadığına bağlıdır. Malların gümrüklenmesinin yapılabilmesi için dokümanlar ve malların birbiri ile uyumlu olması gerekir. Belgeler konusunda firmaların gümrük müşavirlerine danışmaları önerilmektedir. 22. SATIN ALINAN EŞYANIN ÜLKEYE GELDİKTEN SONRA EVSAFINA UYGUN OLUP OLMADIĞININ, SAĞLAMLIĞININ KONTROLÜNÜN YAPILMASI İthal edilecek eşyanın sahipleri veya onların yerine harekete yetkili olanlar, beyanlarını doğru yapabilmek ve yanlış beyandan kaynaklanabilecek cezalarla karşılaşmamak için, gümrük idaresinden yazılı izin almak şartıyla geçici depolama yerine gelmiş eşyasını, geçici depolama yeri ve gümrük memurlarının gözetimi altında tartıp muayene edebilecekleri gibi, ticari mahiyette olmamak şartıyla numune alabilir ve ekspertiz incelemesi yaptırabilirler. Eşyanın siparişe uygun olmaması durumunda iade olanağı vardır. Ancak, yapılacak işlemler sonucunda birtakım masraflar oluşacak bunların ödenmesi sorun olabilecektir. Bu tür masrafların hangi tarafa ait olacağı gibi konuları da içeren bir sözleşmenin ithalattan önce yapılması yararlı olacaktır. İhraç ülkesinde yükleme aşamasında kalite kontrol işlemi yaptırılması maliyetleri azaltabilir. Bu yola gidilmesi durumunda uluslararası faaliyet gösteren bir gözetim firmasından hizmet alınabilir.gözetim firmalarının listesine www.dtm.gov.tr adresinden ulaşılabilir. 23. İLAVE MALİYETLER İlave maliyetler; Nakliye, Sigorta, Gümrükleme masrafları, Banka masrafları, Yurt içi nakliye masrafları, Ödeme yöntemine bağlı olarak fon masrafı, Ürün için gerekebilecek belgelendirme masrafları, olarak sayılabilir. SİGORTA POLİÇESİ Uluslararası terminolojide "Insurance Policy"; Sigortalı ile sigorta firması arasında yapılan sözleşme uyarınca sigortaya konu olan malın risklere karşı sigorta edildiğini kanıtlayan ve tarafların hak ve sorumluluklarını gösteren belgedir.
TIR KARNESİ Uluslararası terminolojide "TIR Carnet"; 1959 yılında Cenevre'de imzalanan TIR sözleşmesine (Transit International Routier) üye olan ülkeler arasında uluslararası nakliyat yapan araçlar için kullanılan belgedir. HAVAYOLU TAŞIMA SENEDİ / HAVA KONŞİMENTOSU Uluslararası terminolojide "Airwaybill"; Havayolu şirketlerince düzenlenen malların taşınmak üzere teslim alındığını gösteren belgedir.