PAY ALIM SATIM KILAVUZU



Benzer belgeler
Hisse Senedi Alım-Satım Kılavuzu

Pay Alım Satım Kılavuzu

Hisse Senedi Alım Satım Kılavuzu

Sermaye Piyasası Araçlarında Kaydileştirme

SERMAYE PİYASASI KURULU

YATIRIM HİZMET VE FAALİYETLERİ İLE YAN HİZMETLERE İLİŞKİN BELGE VE KAYIT DÜZENİ HAKKINDA TEBLİĞ YAYIMLANDI

Yatırım Kuruluşları Dönem Deneme Sınavı

BORSA İSTANBUL ANONİM ŞİRKETİ KIYMETLİ MADENLER PİYASASI MÜŞTERİ EMİRLERİNE VE İŞLEMLERİNE İLİŞKİN ESASLAR GENELGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler

MÜŞTERİ EMRİ GERÇEKLEŞTİRME POLİTİKASI

Yatırım Hizmet ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin İkincil Düzenlemeler

4. Aşağıdakilerden hangisi müşteri şikayetleri ile ilgili kayıtların, her bir şikâyete ilişkin asgari unsurlardan

ŞİRKETİMİZ NEZDİNDE UYGULANACAK KOMİSYON, ÜCRET, VERGİ TUTAR VEYA ORANLARI HAKKINDA AÇIKLAMA

TURKISH YATIRIM İNTERNET ŞUBESİ AÇILIŞ SAYFASI

T.C. ZİRAAT BANKASI A.Ş.'NİN ADET II.TERTİP B TİPİ ALTIN FONU KATILMA PAYLARININ HALKA ARZINA İLİŞKİN TASARRUF SAHİPLERİNE DUYURUDUR

KIYMETLİ MADENLER PİYASASI MÜŞTERİ EMİRLERİ VE İŞLEMLERİ UYGULAMA USULÜ VE ESASLARI

ING Bank A.Ş. : Reşitpaşa Mahallesi, Eski Büyükdere Caddesi, No:8 Sarıyer/İSTANBUL

A) 49,90 B) 49,95 C) 49,98 D) 50,00 E) 50,05

BORSA İSTANBUL A.Ş. KIYMETLİ MADENLER PİYASASI MÜŞTERİ EMİRLERİ VE İŞLEMLERİ PROSEDÜRÜ


Alım satım aracılığı faaliyeti, emir iletimine aracılık, işlem aracılığı ve portföy aracılığı faaliyetlerinin tümünü birlikte ifade eder.

ŞİRKETİMİZ NEZDİNDE UYGULANACAK KOMİSYON, ÜCRET, VERGİ TUTAR VEYA ORANLARI HAKKINDA AÇIKLAMA

Takas, Saklama ve Operasyon İşlemleri Dönem Deneme Sınavı

S P K SERMAYE PİYASASI FAALİYETLERİ DÜZEY SINAVI GENEL AÇIKLAMA. Bu soru kitapçığındaki testler şunlardır: Modül Adı.

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ SERMAYE PİYASALARI UZAKTAN EĞİTİM YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

ING Bank A.Ş. : Reşitpaşa Mahallesi, Eski Büyükdere Caddesi, No:8 Sarıyer/İSTANBUL

Takas, Saklama ve Operasyon İşlemleri

Takas, Saklama ve Operasyon İşlemleri

BİREYSEL EMEKLİLİK HESAPLARININ EMEKLİLİK ŞİRKETLERİ ARASINDA AKTARIMINA İLİŞKİN GENELGE (Genelge No: 2005/2)

4) Aşağıdakilerden hangisi kaldıraçlı işlem yapabilir?

GAYRİMENKUL DEĞERLEME UZMANLIĞI LİSANSLAMA SINAVI BİRİNCİ OTURUM

TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş

YATIRIM PORTALI E - Ş UBE

Önemli Açıklama. Uyarı

Söz konusu Tebliğ değişikliği ile 01 Mayıs 2008 tarihinden itibaren;

QNB FİNANS PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş. PARA PİYASASI ŞEMSİYE FONU NA BAĞLI FİNANS PORTFÖY PARA PİYASASI FONU İZAHNAME DEĞİŞİKLİĞİ

4) Merkezi takas kurumu na üye olabilmenin kriterleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

BorsaOnline. ebroker Kullanım Kılavuzu

DEVLET İÇ BORÇLANMA SENETLERİNİN KAYDİLEŞTİRİLEREK HAK SAHİBİ BAZINDA İZLENMESİNE İLİŞKİN MKK UYGULAMA ESASLARI TASLAĞI (VERSİYON 1) GENEL ESASLAR

SERMAYE PİYASASI FAALİYETLERİ DÜZEY SINAVI

Dar Kapsamlı Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Etik Kurallar

Global Menkul Değerler. Yeni Sanal Şube Kullanım Kılavuzu

Konu : Döviz Ödemeli Devlet İç Borçlanma Senetlerinin Tahvil ve Bono Piyasası'nda İşlem Görme ve Takas Esaslan

ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARAÇLARINA İLİŞKİN RİSK BİLDİRİM FORMU

: Borsa dışı lot altı işlemleri işleyiş esaslarının güncelleştirilmesi hakkında.

OSMANLI MENKUL DEĞERLER A.Ş. YATIRIM PORTALI / E-ŞUBE

MÜŞTERİ EMRİ GERÇEKLEŞTİRME POLİTİKASI

QNB FİNANS PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş. DEĞİŞKEN ŞEMSİYE FON A BAĞLI FİNANS PORTFÖY BİRİNCİ DEĞİŞKEN FON İZAHNAME DEĞİŞİKLİĞİ

İSTANBUL TAKAS VE SAKLAMA BANKASI A.Ş. PAY ALIM TEKLİFİ İŞLEMLERİ PROSEDÜRÜ

1. EMİR İLETİMİ, İŞLEMLERİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ VE TAKAS VEYA TASFİYE ESASLARI

Borsa İstanbul A.Ş. Swap Piyasası Takas ve Merkezi Karşı Taraf Hizmetleri Hk.

T.C. BAŞBAKANLIK Sermaye Piyasası Kurulu Ortaklıklar Finansmanı Dairesi Başkanlığı

"Bu döküman yanlızca tanıtım ve bilgilendirme amaçlı olup, yatırım kararlarının izahname incelenerek verilmesi gerekmektedir. İzahname ve sirküler;

2) Kıymet kodları farklılaştırılan kaydi payların Kurulumuz kaydından çıkarılması için her bir şirkete ait kaydi pay bazındaki kıymet kodu ve nominal

TAKASBANK BORSA İSTANBUL A.Ş. KIYMETLİ MADENLER VE TAŞLAR PİYASASI TAKAS VE TEMİNAT İŞLEMLERİ ÜYELİK SÖZLEŞMESİ

(Adres: Reşitpaşa Mahallesi, Tuncay Artun Caddesi, Borsa Caddesi No:4Emirgan, Sarıyer, İSTANBUL)

YATIRIM FONU İŞLEMLERİ TÜRKİYE ELEKTRONİK FON DAĞITIM PLATFORMU NA (TEFDP) DAHİL OLAN FON İŞLEMLERİ...

Hisse Senetleri Piyasasında İşlem Gören Menkul Kıymetler

İÇ KONTROL SİSTEMİ MÜŞTERİ EMRİ GERÇEKLEŞTİRME POLİTİKASI

TACİRLER MENKUL DEĞERLER A.Ş. B TİPİ LİKİT FONU 1 OCAK - 31 ARALIK 2011 HESAP DÖNEMİNE AİT FİNANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU

ÖZEL ŞARTLARA TABİ POZİSYON TRANSFERİ İŞLEMLERİ

T.C. ZİRAAT BANKASI A.Ş. KORUMA AMAÇLI ŞEMSİYE FONU NA BAĞLI B TİPİ %100 ANAPARA KORUMA AMAÇLI ALTINCI ALT FONU

GLOBAL SAKLAMA HI ZMETI I ŞLEM ESASLARI

J Hisse Senetleri Borsada İşlem Gören İhraççıya İlişkin Kaydileştirme İşlemleri

1) SPK Temel Düzey Lisanslama Sınavlarına Kimler Girebilir.? Lise Mezunu, 2 yıllık Yüksekokul mezunu, 4 yıllık Fakülte mezunları girebilir.

Ek-1. Lisans Gerektiren Unvan ve Görevler

TRAGARAN91N1 TREGRAN00011 TRRTRKC00018 TRETRKC00016 TRAYKBNK91N6

Konu : Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Faaliyetine İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ Taslağı

Borsa işlemlerinin açık, düzenli ve dürüst şekilde gerçekleşmesine aykırı mahiyetteki fiiller yüzde 50'si yüzde 25 yüzde 25 1/5

BU ALT FONUN PAYLARININ HALKA ARZINA İLİŞKİN İZAHNAME TARİHİNDE İSTANBUL TİCARET SİCİLİ MEMURLUĞU NA TESCİL ETTİRİLMİŞ OLUP, 14.

Dar Kapsamlı Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Etik Kurallar

1AKTİF AKADEMİ. Dar Kapsamlı Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Etik Kurallar. 2) Sermaye piyasası araçları satış tebliğine

ÖZEL DURUM AÇIKLAMA FORMU

METLIFE EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. ALTERNATİF KATKI EMEKLİLİK YATIRIM FONU TANITIM FORMU

Yönerge ve Prosedür'de yapılan değişikliklere ilişkin karşılaştırma tabloları ekte olup, bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederiz.

FAALĐYET RAPORU

: Bu rapor 01 Ocak Aralık 2012 çalışma dönemini kapsamaktadır.

İstanbul, 23 Ağustos /994

REPO İŞLEMLERİNE İLİŞKİN ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ (III-45.2) (6/12/2015 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır.)

İŞ YATIRIM İMKB 30 A TİPİ BORSA YATIRIM FONU (HİSSE SENEDİ YOĞUN FON) İÇTÜZÜK DEĞİŞİKLİĞİ

T.C. ZİRAAT BANKASI A.Ş. B TİPİ ŞEMSİYE FONU'NA BAĞLI ENFLASYONA ENDEKSLİ VARLIKLARA YATIRIM YAPAN TAHVİL VE BONO ALT FONU (4.

Normal Emirler Minimum 50 milyar nominal TL ve katlan 100 milyar TL ve katlan (mevcut durum)

MERRILL LYNCH MENKUL DEĞERLER A.Ş. YASAL BİLGİLENDİRME

5. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a. Payları ilk defa halka arz edilecek ortaklıkların paylarının halka arzına

KILAVUZ. AloMKK Sesli Yanıt Sistemi Kullanım Kılavuzu

T.C. ZİRAAT BANKASI A.Ş. B TİPİ ŞEMSİYE FONU'NA BAĞLI ALTIN ALT FONU (3. ALT FON) 1 OCAK - 31 ARALIK 2013 HESAP DÖNEMİNE AİT PORTFÖY DAĞILIM RAPORU

BORSA İSTANBUL A.Ş. ye EMİR İLETİMİ VE İŞLEMLERİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİNİN USUL VE ESASLARI

Bir şemsiye fon kapsamındaki her bir alt fonun tüm varlık ve yükümlülükleri birbirinden ayrıdır.

Konu: İMKB nda İşlem Sıraları Kapatılan Hisse Senetlerinin Aracı Kuruluşlar Vasıtasıyla Borsa Dışında Alış / Satışına İlişkin Esaslar

EMİR İLETİMİ, İŞLEMLERİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ VE TAKAS VEYA TASFİYESİNİN NASIL YAPILACAĞI HUSUSU VE EMİR GERÇEKLEŞTİRME POLİTİKASI

TAKASBANK ALTIN TRANSFER SİSTEMİ YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar

KATILIM EMEKLiLiK VE HAYAT A.Ş. KATILIM DEĞİŞKEN GRUP EMEKLiLiK YATIRIM FONU FAALİYET RAPORU

hisse senedi bakiyelerinin 1 Takasbank a verilmesi ve ardından üyelerin Takasbank sistemi nezdinde takas işlemlerini gerçekleştirmeleri amaçlanmaktadı

Genelge No : 2010/105

İstanbul, 19 Aralık /981. Konu : Özel Sektör Tahvillerinin Borsa Dışı Alım Satım Fiyat Tekliflerinin Yayınlanması Hk.

ÇIKAR ÇATIŞMASI POLİTİKALARI v1

FAALİYET RAPORU

GAYRİMENKUL SERTİFİKALARI. Gayrimenkul Projelerine Yatırım Aracı

GLOBAL SAKLAMA Hİ ZMETİ İ ŞLEM ESASLARİ

TAKASBANK BORSA İSTANBUL A.Ş. KIYMETLİ MADENLER VE TAŞLAR PİYASASI TAKAS VE TEMİNAT İŞLEMLERİ ÜYELİK SÖZLEŞMESİ

KAMUYU AYDINLATMA PLATFORMU. ASİL ÇELİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. Ortaklıktan Çıkarma ve Satma Hakkına İlişkin Bildirim

Transkript:

PAY ALIM SATIM KILAVUZU

PAY ALIM SATIM KILAVUZU İÇİNDEKİLER 2 Yatırımcılar Borsa İstanbul da Bizzat Pay Alım Satımı Yapabilirler Mi? SPK, Yatırım Kuruluşlarına Hangi Faaliyet Alanlarında Yetki Belgesi Verir? 3 Yatırım Kuruluşları, Borsa İstanbul dan Hangi Üyelik Belgelerini Alırlar? Yatırım Kuruluşlarının Merkez Dışı Örgütleri Var Mıdır? 4 Yatırım Kuruluşu Müşterisi Olacak Yatırımcılar İçin Nasıl Hesap Açılır? 5 Çerçeve Sözleşmesi Nedir? Kurtaj Nedir? Emirlerde Fiyat Nasıl Belirlenir? 6 Müşteri Emirleri Nasıl Verilir? Müşteri Emirlerinde Yer Alması Gereken Asgari Unsurlar Nelerdir? 7 Emrin, Tamamen İptal Edilmesi / Fiyatının Kötüleştirilmesi / Emir Miktarının Azaltılması Mümkün Müdür? Emirlerin Geçerlilik Süresi Ne Kadardır? 8 Yatırım Kuruluşları, Müşterilerine Periyodik Olarak Hangi Belgeyi Gönderir? Pay İşlemlerinin Takası Ne Zaman Yapılır? 10 Payların Üzerinde Bulunan Haklar Ile İlgili Yapılan İşlemler Nelerdir? Bu kitapçık yatırımcıları bilgilendirmek amacıyla Borsa İstanbul Yatırımcı Danışma Merkezi tarafından ilgili birim ve kuruluşların işbirliğiyle hazırlanmıştır. İşbu kitapçık sadece aydınlatma amaçlıdır. Borsa İstanbul için hukuken herhangi bir yükümlülük doğurmamaktadır. Bu kitapçıkdaki bilgilere dayanarak alınacak, yatırım ya da benzeri kararların sonuçlarından Borsa İstanbul sorumlu tutulamaz. Bu kitapçık herhangi bir işleme girişilmesi için bir teklif, teklif daveti, tavsiye veya benzer nitelikte değildir. Bu kitapçıkda yer alan bilgiler, güvenilir olduğuna inanılan materyal esas alınarak hazırlanmıştır. Bununla birlikte Borsa İstanbul, bunların doğru, güncel, eksiksiz veya hatasız olduğuna dair bir beyanda bulunmamaktadır. Bu kitapçığın tüm hakları Borsa İstanbul a ait olup, bu yayın yazılı izin olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz. 2 11 13 14 Borsa İstanbul da Pay Alım-Satım İşlemlerine İlişkin Şema 13 Adımda Pay Alım Satımı Borsa İstanbul İle İletişim Sermaye Piyasasında Başlıca Kuruluşlar 1

Yatırımcılar Borsa İstanbul da Bizzat Pay Alım Satımı Yapabilirler mi? Borsa İstanbul Pay Piyasası pazarlarında alım satım işlemleri, yalnızca bu faaliyet konusunda Sermaye Piyasası Kurulu ndan (SPK) yetki belgesi, Borsa İstanbul dan Borsa Üyelik Belgesi almış olan Borsa İstanbul üyesi yatırım kuruluşları tarafından yapılabilmektedir. Yatırımcılar, Borsa İstanbul da bizzat alım-satım yapamazlar. İşlem yapacağınız yatırım kuruluşlarının Borsa İstanbul üyesi olmalarına dikkat ediniz ve ilgili faaliyet alanında yetki belgesine sahip olup olmadıklarını kontrol ediniz. SPK, Yatırım Kuruluşlarına Hangi Faaliyet Alanlarında Yetki Belgesi Verir? Yatırım kuruluşları; a) Sermaye piyasası araçlarıyla ilgili emirlerin alınması ve iletilmesi, b) Sermaye piyasası araçlarıyla ilgili emirlerin müşteri adına veya hesabına veya kendi adına ve müşteri hesabına gerçekleştirilmesi, c) Sermaye piyasası araçlarının kendi hesabından alım ve satımı, d) Portföy Yöneticiliği, e) Yatırım Danışmanlığı f) Sermaye piyasası araçlarının halka arzında yüklenimde bulunularak satışa aracılık edilmesi, g) Sermaye piyasası araçlarının halka arzında yüklenimde bulunmaksızın satışa aracılık edilmesi, h) Çok taraflı alım satım işlemlerinin ve borsa dışı diğer teşkilatlanmış Pazar yerlerinin işletilmesi i) Sermaye piyasası araçlarının müşteri namına saklanması ve yönetimi ile portföy saklanması j) SPK ca belirlenecek diğer hizmet ve faaliyetlerde bulunulması faaliyetlerinde, bir yetki belgesi ile bir veya birden fazla yatırım hizmeti ve faaliyetinde bulunma izni verilebilir. Pay alım satım emri vermek için, yatırım kuruluşlarının yukarıda sayılan faaliyetlerden Alım Satım Aracılığı na yetkili olup olmadığını inceleyiniz. Yatırım Kuruluşları, Borsa İstanbul dan hangi Üyelik Belgelerini alırlar? Yatırım kuruluşları; Pay Piyasası, Açığa Satış Yetkisi, Lot Altı (Borsa Dışı), Gelişen İşletmeler Piyasası, Borçlanma Araçları Piyasası, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası, Kıymetli Madenler ve Taşlar Piyasası, Kesin Alım Satım Pazarı, Repo/Ters Repo Pazarı, Menkul Kıymet Tercihli Repo Pazarı, Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Uluslararası Tahvil Pazarı konularında, Borsa İstanbul dan her bir konu için ayrı ayrı olmak üzere Borsa Üyelik Belgesi alırlar. Yatırım kuruluşlarının Borsa Üyesi olup olmadığını, diğer müşterilerinin memnuniyetini, Borsa İstanbul ve SPK dan idari yaptırıma tabi olup olmadığını inceleyiniz. Yatırım Kuruluşlarının Merkez Dışı Örgütleri Var mıdır? Yatırım kuruluşlarının merkez dışı örgütleri şube, acenta, irtibat bürosu olarak sayılır ve yatırım kuruluşlarının merkez dışı örgütlerinin yetki ve faaliyet kapsamları aşağıda yer almaktadır. Şube Yatırım kuruluşu şubeleri, yatırım kuruluşunun sahip olduğu yetki belgelerinin kapsamına giren bütün konularda faaliyette bulunabilirler. Acenta Yatırım kuruluşları, bankalarla acentalık sözleşmesi imzalarlar. Bir yatırım kuruluşu ile acentalık sözleşmesi imzalayan bankalar, acenta sıfatıyla; alım satım emirlerini yatırım kuruluşlarına iletebilir ve gerçekleşen emirlerin tasfiyesine aracılık edebilirler. Acenta, ilgili sözleşmede belirlenecek hükümler çerçevesinde diğer sermaye piyasası faaliyetlerini yapmakla sorumludur. 2 3

İrtibat Bürosu İrtibat bürolarının faaliyetleri yatırım kuruluşu ve yetkili olduğu sermaye piyasası faaliyetlerini tanıtmak ve alım satım emirlerini yatırım kuruluşuna iletmekle sınırlıdır. Yatırım kuruluşlarının merkez dışı örgütleri ile çalışırken, merkez dışı örgütlerin yetkili olup olmadıklarına, yetkili iseler hangi sınırlarda yetkili olduklarına dikkat etmeniz önemlidir. Çerçeve Sözleşmesi Nedir? Yatırım kuruluşu ve yatırımcı birlikte çalışmak konusunda anlaşmışlarsa, Yatırım kuruluşları müşterileriyle; alım satıma aracılık, portföy yöneticiliği, yatırım danışmanlığı, repo-ters repo, türev araçların alım satımına aracılık, kredili menkul kıymet, açığa satış ve menkul kıymetlerin ödünç işlemi yapmaya başlamadan önce, yazılı bir sözleşme yapmak zorundadırlar. Bu sözleşme, başlangıçta bir kez imzalanır ve yatırım kuruluşu ile müşteri arasındaki ilişkiyi genel olarak düzenler. Taraflar bu sözleşmedeki hükümlere uymakla sorumludurlar. Yatırım Kuruluşu Müşterisi Olacak Yatırımcılar İçin Nasıl Hesap Açılır? Yatırım kuruluşları, aracılık faaliyetlerinin yürütülmesi sırasında her müşteri için ayrı bir hesap numarası verir ve bu numara müşteri ile ilgili her türlü işlemlerde kullanılır (Halka arz işlemleri nedeniyle talepte bulunanlara hesap açılması zorunlu değildir). Bir müşteriye verilmiş olan hesap numarası, alım satıma aracılık çerçeve sözleşmesinin sona erme tarihi üzerinden 10 yıl geçmedikçe bir başka müşteriye verilemez. Yatırım kuruluşları, hesap numarası verdikleri müşterilerinin kimlik bilgilerinden sorumludurlar. Yatırımcıların yatırım kuruluşuyla imzaladığı çerçeve sözleşmesinde yer alan adres bilgilerindeki değişikliklerin yatırım kuruluşları tarafından öğrenilmesinin ardından durumun derhal yetkili takas ve saklama kuruluşu ve/veya Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) ya bildirilmesi zorunludur. Çerçeve sözleşmesi müteselsil sıra numaralı ve en az iki nüsha olarak düzenlenir ve bir örneği size verilir. Çerçeve sözleşmelerde sermaye piyasası mevzuatına aykırı hükümler ile haklarınızı ciddi şekilde zedeleyici ve yatırım kuruluşları lehine tek taraflı olağanüstü haklar sağlayan ve emirlerin ispatının size yüklenmesine ilişkin hükümlere yer verilemez. Yatırım kuruluşları sermaye piyasası işlemlerinin risklerini açıklayan ve içeriği SPK ca belirlenen Sermaye Piyasası İşlemleri Risk Bildirim Formu nu size imzalatmadan sizinle sözleşme imzalayamazlar ve işlem yapamazlar. Kurtaj Nedir? Yatırım kuruluşları, Borsa İstanbul da aracı olarak yaptıkları her işlem için müşterilerinden Kurtaj adı altında bir komisyon almaktadırlar. Yatırım kuruluşlarının pay alım-satım işlemlerinde müşterilerinden tahsil edecekleri aracılık komisyonu olan kurtaj, yatırım kuruluşu ve müşteri arasında serbest olarak belirlenmektedir. Emirlerde Fiyat Nasıl Belirlenir? Yatırım Kuruluşunuza alım-satım emri vereceğiniz zaman, almak ya da satmak istediğiniz payın alış/satış fiyatını siz belirleyebilir (limit fiyatlı emir), veya fiyat belirleme konusunda yatırım kuruluşunu serbest bırakabilirsiniz (serbest fiyatlı emir). 4 5

Limit Fiyatlı Emir Serbest Fiyatlı Emir Limitli emir verdiğinizde, eğer alıcıysanız, işlemin Serbest fiyatlı emir verirseniz, yatırım kuruluşunuzu, gerçekleşmesi için kabul ettiğiniz en yüksek fiyatı, alım ya da satım işlemini Borsa İstanbul da oluşan satıcıysanız, satmaya razı olduğunuz en düşük fiyatı fiyattan gerçekleştirmesi için serbest bırakırsınız. belirlersiniz. Müşteri Emirleri Nasıl Verilir? Borsada sermaye piyasası aracı alıp satmak isteyenler bu isteklerini yatırım kuruluşlarına alım veya satım emirleriyle iletirler. Yatırım kuruluşları alım-satım emirlerini yazılı veya sözlü olarak, telefon ve benzeri iletişim araçları ile veya internet ve diğer elektronik ortamlar kanalıyla kabul edebilirler. Alınan emirler sıra numarası takip eden listelere, alınışı sırasında yatırım kuruluşları veya temsilcileri tarafından kaydedilir ve kaydedildiği sıra numarası talep edilmesi halinde o anda yatırımcıya bildirilir. Tüm yazılı ve sözlü emirlerinizde, talebiniz üzerine emrin alınması sırasında emir alınış numarasının yatırım kuruluşunuzca size verilmesi zorunludur. Emrinizin Borsa ya intikal ettirilmesinden önce emri değiştirebilir veya geri alabilirsiniz. Müşteri Emirlerinde Yer Alması Gereken Asgari Unsurlar Nelerdir? Yatırım kuruluşunuza vereceğiniz emirlerde asgari aşağıdaki bilgilerin yer alması gerekmektedir: Emrin verildiği yatırım kuruluşunuzun ünvanı Adınız ve soyadınız Emrin alım emri mi, satım emri mi olduğu Satın alınacak/satılacak menkul kıymetin cinsi, adedi ve varsa nominal değeri Emrin limit fiyatlı mı, yoksa serbest fiyatlı mı olduğu Limit fiyatlı emirlerde limit fiyatı Varsa emrin geçerlilik süresi Emrin verildiği yer, tarih, saat ve dakika Emrin yatırım kuruluşu tarafından alındıktan sonra ilk seansta mı yoksa geçerlilik süresi içinde uygun göreceği bir seansta mı Borsa İstanbul a intikal ettirileceği Yatırım kuruluşunca verilecek müşteri emir numarası Emrin, Tamamen İptal Edilmesi / Fiyatının Kötüleştirilmesi / Emir Miktarının Azaltılması mümkün müdür? Emir iptalinin koşulsuz olarak serbest bırakılması uygulamasıyla birlikte Sistem e girilmiş olan emirlerin miktarları azaltılıp artırılabilir (miktar artırıldığında emir Sistem e yeni girilmiş bir emir olarak değerlendirildiği için zaman önceliğini kaybeder); emrin fiyatı düşürülüp yükseltilebilir (fiyat değiştirildiğinde de emir, Sistem e yeni girilmiş bir emir olarak değerlendirildiği için zaman önceliğini kaybeder). Emir iyileştirilmesi, alış emri için fiyatı yükseltmek, satış emri için fiyatı düşürmek anlamındadır. Bir emir bölünerek farklı fiyat düzeyinden, her biri maksimum lot sınırına eşit üç ayrı emir bir defada Sistem e girilebilmektedir. Farklı fiyat düzeylerinde bölünen yeni emirlerin her birinin miktarı, o pay için tanımlanmış bir defada girilebilecek maksimum lot miktarı kadardır. Aynı fiyat düzeyinde bölünen emirlerin miktarlarının toplamı ise, o hisse için tanımlanmış bir defada girilebilecek maksimum lot miktarı ile sınırlı kalacaktır. Bu emirlerin, fiyat ve zaman önceliği açısından herhangi bir avantajı bulunmamaktadır. Emirlerin Geçerlilik Süresi Ne Kadardır? PP ye iletilen tarihli emirlerde, emrin maksimum geçerlilik süresi 1 iş günüdür. PP deki bütün pazarlar içinde aksi belirtilmedikçe bütün emirler verildikleri seans için geçerlidir ve işlem görmezlerse seans sonunda iptal edilirler. Borsa Birincil Piyasada Değişken ve Sabit Fiyatla Talep Toplama yöntemlerinde bir günden uzun süreli (halka arz süresinin sonuna kadar geçerli) emir girişi mümkündür. Gerçekleşmeyip süresi dolan emirler Sistem tarafından iptal edilir. Bunun yanı sıra emrin fiyatı belirlenen zaman içinde marj dışına çıktığında veya fiyat adımlarına uymadığında da ilgili emir iptal edilir. Ayrıca ilgili payın baz fiyatında sermaye artırımı ve/ veya diğer nedenlerle bir değişme olmuşsa, emrin sahibi olan üyenin kodu değişmişse bütün tarihli ve süreli emirler iptal edilir. 6 7

Yatırım kuruluşları, Müşterilerine Periyodik Olarak Hangi Belgeyi Gönderir? Yatırım kuruluşları ilgili mevzuat gereğince, Hesap Ekstresini, aylık dönemler itibariyle düzenleyip, ilgili dönemi izleyen 7 gün içinde taahhütlü olarak adresinize gönderir. Ancak hesap ekstresi yatırımcının yazılı talebi üzerine, yatırımcı tarafından beyan edilecek elektronik posta adresine aynı süre içinde elektronik ortamda gönderilebilir ya da yatırımcılardan Borsa İstanbul a iletilmek üzere elektronik ortamda emir kabul eden yatırım Pay İşlemlerinin Takası Ne Zaman Yapılır? kuruluşları tarafından yatırımcıların ekstrelerine elektronik ortamda erişimine imkân sağlanabilir. Diğer taraftan, hesap ekstresinin elektronik ortamda gönderildiğine veya elektronik ortamda ekstreye erişim sağlandığına ilişkin ispat yükümlülüğü yatırım kuruluşuna aittir. İlgili dönem içinde herhangi bir işlem yapmayan yatırımcılar ile hesap ekstresi gönderilmemesi hususunda münhasıran sözleşme imzalanan müşterilere anılan belge gönderilmeyebilir. Kapatılan takas borçları karşılığında borç-bloke dengesi korunarak, takas alacakları serbestleştirilir ve takas havuz hesaplarının bakiye durumuna bağlı olarak, menkul kıymet alacak dağıtımı için MKK sistemine gerçek zamanlı elektronik alacak dağıtım mesajı gönderilir. MKK sisteminde alacaklar öncelikle Takas Havuz Hesabı ndan yatırım kuruluşu takas havuz hesabına, buradan da alacaklı müşteri hesaplarına aktarılır. Alacaklar, MKK sisteminde T+0 akşamı oluşturulmuş ve T+1 günü akşamı güncellenmiş alacak talimatları dikkate alınarak müşteri hesaplarına aktarılır. Üyelerin, takas borçlarını ödedikleri miktar kadar takas alacakları serbestleştirilir ve hesaplarına aktarılır. Kısmi olarak ödenen takas borçları karşılığında takas alacakları kısmi olarak üye hesaplarına aktarılır. Nakit takas alacakları, yatırım kuruluşlarının Takasbank nezdindeki serbest cari hesaplarına aktarılır. Yatırım kuruluşları serbest cari hesaplarına geçen tutarları EFT ile başka bir bankaya gönderebilirler, nakit olarak çekebilirler, Takasbank nezdinde başka bir hesaba gönderebilirler veya diğer piyasalardan kaynaklanan borçlarına mahsup yapabilirler. Borsa İstanbul dan T gününde alınan sözleşme bilgileri ile üye bazında ve müşteri detaylı netleştirme, Takasbank sisteminde yapılarak müşteri detayında oluşturulan net borç/alacak bilgileri, T günü akşamında Takasbank sisteminden MKK sistemine transfer edilir. T günü MKK ya gönderilen müşteri detayında borç/alacak bilgileri, MKK sisteminde müşteri hesap kontrolleri yapıldıktan sonra, hata kodları ile birlikte Takasbank sistemine aktarılır. MKK dan gelen bu bilgilere göre, üye ve müşteri alt hesabı detayında oluşturulan netleştirme sonuçları T günü, Takasbank üye ekranlarına yansıtılır. Yatırım kuruluşları, söz konusu bilgileri T günü Takasbank ekranlarından izleyebilirler ve müşteri hesapları ile ilgili herhangi bir yanlış tespit etmeleri halinde düzeltme işlemlerini Borsa İstanbul a bildirirler. T+1 işgünü sonunda Borsa İstanbul dan düzeltme bilgileri alınarak T günü oluşturulmuş müşteri bazında borç/alacak kayıtlarına yansıtılır. Netleşmiş işlem bilgileri Takasbank ve MKK ekranlarından üyelerce raporlanabilir. Takas işlemleri teslim karşılığı ödeme prensibine göre gerçekleşir. T+2 işgünü sabahı, MKK sisteminde satış yapmış müşteri hesaplarından satışı yapılan kıymetler takas amaçlı virman blokajı hesaplarından yatırım kuruluşunun takas havuz hesabına aktarılır. Takas işlemleri, MKK nezdinde açılan Takasbank Takas Havuz Hesabı üzerinden yapılır. MKK, Takasbank a, MKK nezdindeki Takas Havuz Hesabı hareketlerini eş zamanlı olarak iletir. Takasbank, MKK dan gönderilen, üye havuz hesabından Takasbank Takas Havuz hesabına aktarılan kıymet ve adet bilgilerine göre borç kapatma işlemini gerçekleştirir. 8 9

Payların Üzerinde Bulunan Haklar ile İlgili Yapılan İşlemler Nelerdir? Temettü dağıtımı, bedelli ve bedelsiz sermaye artırımı, sermaye azaltımı, pay birleşimi ve pay bölünmesi gibi mali hak kullanım işlemleri MKK sistemi üzerinden gerçekleştirilmektedir. Temettü ödeme işlemlerinde, MKK nezdinde üyeler itibariyle hak sahipleri hesaplarında izlenen kayıtlar doğrultusunda ihraççıdan tahsil edilen tutarlar, MKK aracılığı ile ilgili yatırım kuruluşlarının Takasbank nezdindeki hesaplarına aktarılır. Yatırımcı hesaplarına aktarım yatırım kuruluşları tarafından sağlanır. Borsa İstanbul da Pay Alim-Satim İşlemlerine İlişkin Şema Yatırımcı Emir Yazılı, Faks, Telefon, Elektronik, Ortam ve ATM (T) Yatırım Kuruluşu Bedelli sermaye artırım işlemlerinde, rüçhan hakkı kullanmak isteyen hak sahipleri için yatırım kuruluşları vasıtasıyla MKK nın ilgili hesabına rüçhan hakkı kullanım bedeli ödenmesi ve yatırım kuruluşu tarafından MKK sisteminden kullanım talimatı iletilmesiyle hak sahibi hesaplarına kullanım karşılığı kıymetlerin aktarımı sağlanır. Para ve Kıymet Takası (T+2) Üye Temsilcisi Ex-Api Bedelsiz sermaye artırım işlemlerinde, yatırım kuruluşu ve hak sahipleri tarafından herhangi bir işlem yapılması söz konusu olmayıp artırım karşılığı haklar hak sahipleri hesaplarına ilgili tarihler itibariyle aktarılır. T+2 Günleri Gerçekleştirilen İşlem Yönetsel haklar ihraççıların genel kurul toplantılarına katılma ve oy kullanma haklarını kapsamaktadır. Paylarını ihraç eden ortaklıklar, genel kurul toplantısının tarihini ve yerini toplantı tarihinden en geç 15 gün önce sistem üzerinden MKK ya bildirir. İhraççı tarafından belirlenen tarih, yer ve saat bilgileri yatırımcılara ve üyelere MKK sistemi, e-mkk Bilgi Portalı ve diğer kanallar üzerinden raporlanır. MKK toplantı tarihinden önceki iş günü ihraççılara genel kurula katılma hakkını elde eden ve bilgilerinin ihraççı tarafından raporlanmasını kısıtlamayan ortakları listeleyen Genel Kurul Pay Sahipleri Çizelgesini sistem üzerinden iletir. Yatırım Kuruluşu T+2 Yatırım Kuruluşu Yatırımcılar, e-mkk Bilgi Portalı na üye olmalarının ardından MKK tarafından sunulan e-gks sistemi üzerinden, elektronik imzalarını kullanarak uzaktan erişimle genel kurullara katılabilmekte, oy kullanabilmekte ve temsilci tayin edebilmektedirler. NAKİT MENKUL KIYMET 10 11

T+2 Günü Yatırım Kuruluşları Pay Borcunu Saat:16:00 ya Kadar Müşteri Hesabından Başka Yatırım Kuruluşu hesabından VİRMAN Nezdindeki Takasbank Hesabı T+2 Günü Yatırım Kuruluşları Pay İşlemlerinden Doğan Nakit Yükümlülüklerini Saat:16:00 ya Kadar Nakden Başka bir Bankadan EFT Takasbank nezdindeki başka bir hesaptan virman Diğer piyasalardan olan alacaklarının mahsubu yollarından biri ile veya 13 ADIMDA PAY ALIM SATIMI 1 - Pay alım satımı yapmak için öncelikle çalışacağınız yatırım kuruluşunu seçiniz. Yatırım kuruluşlarının listesini www.borsaistanbul.com adresinden temin edebilirsiniz. 2 - Çalışacağınız kurumun Alım Satım Aracılığı na yetkili olup olmadığını ve diğer bilgilerini inceleyiniz. Bu bilgilere, www.borsaistanbul.com ile www.tspakb.org.tr adreslerinden ulaşabilirsiniz. Yatırım kuruluşunun merkez dışı örgütleri ile çalışacaksanız, bu örgütlerin seçtiğiniz yatırım kuruluşunun yetkili birimleri olduğunu teyid ediniz. 3 - Çalışacağınız yatırım kuruluşunda hesap açtırınız. 4 - Yatırım kuruluşunuzla imzalayacağınız çerçeve sözleşmesini okuyunuz. Çerçeve sözleşmesine kimlik ve adres bilgilerinizi eksiksiz yazınız. 5 - Çerçeve sözleşmesini imzaladıktan sonra ıslak imzalı bir nüshasını alınız. 6 - Komisyon oranı (kurtaj) yatırım kuruluşu ile sizin aranızda serbest olarak belirleneceği için, yatırım kuruluşunuzla bu hususta anlaşınız. 7 - Pay alım-satım emirlerinizi yazılı olarak veya faks, telefon, elektronik ortam ve ATM den verebilirsiniz. 8 - Emrinizin alınması sırasında emir alınış numaranızı yatırım kuruluşunuzdan kontrol ediniz. 9 - Pay veya nakdinizin, işlem gününü izleyen ikinci iş günü (T+2) hesabınıza geçtiğini kontrol ediniz. 10 - Hesap durumunuzu nasıl takip edeceğinize, blokaj haklarınıza, şifrenizi nasıl alabileceğinize ilişkin bilgileri öğrenmek için, MKK nın web sitesini (www.mkk.com.tr) dikkatlice inceleyiniz. 11 - Sahip olduğunuz paylarınıza ilişkin temettü ile sermaye artırımına ilişkin hakları takip ediniz. 12 - Hesap Ekstreniz, yatırım kuruluşu tarafından aylık dönemler itibariyle taahhütlü olarak adresinize veya talebiniz üzerine e-posta adresinize gönderilir. Hesap Ekstrenizi düzenli olarak takip ediniz. 13 - Hesap ekstrenizde herhangi bir sorun gördüğünüzde hemen çalıştığınız yatırım kuruluşuna, ihtirazi kaydınızı da ihtiva eden bir dilekçeyle itiraz ediniz. yatırım kuruluşunuzla, borsa işlemlerinden kaynaklanan bir uyuşmazlık doğarsa Borsa İstanbul a başvurabilirsiniz. 12 13

BORSA İSTANBUL İLE İLETİŞİM Yatırımcılar, Borsa İstanbul bünyesindeki Yatırımcı Danışma Merkezi ne; bilgi almak, görüş, öneri ve taleplerini iletmek için müracaat edebilirler. Yatırımcılar, Yatırımcı Danışma Merkezi ne; yazıyla, faksla, telefonla, bizzat, Borsa İstanbul un web sitesindeki iletişim formunu doldurarak e-posta ile başvurabilirler. Yatırımcı Danışma Merkezi Çalışma Saatleri: 08.45-12.30 ile 13.30-17.45 (iş günlerinde) Posta Adresi: Borsa İstanbul Reşitpaşa Mahallesi Tuncay Artun Caddesi, Emirgan 34467 İstanbul Borsa İstanbul Yatırımcı Danışma Merkezi Telefon Numarası: (212) 298 24 27 (212) 298 BİAŞ Borsa İstanbul Santral Tel No: (212) 298 21 00 Borsa İstanbul Faks No: (212) 298 25 00 Borsa İstanbul Web Sitesi: www.borsaistanbul.com SERMAYE PİYASASINDA BAŞLICA KURULUŞLAR Sermaye Piyasası Kurulu Mustafa Kemal Mahallesi, Eskişehir Yolu 8.km 06530 Balgat/Ankara www.spk.gov.tr www.yatirimyapiyorum.gov.tr Tel Ank: (312) 292 90 90 Faks Ank: (312) 292 90 00 Tel İst: (212) 334 55 00 Faks İst: (212) 334 56 00 Borsa İstanbul A.Ş. Reşitpaşa Mahallesi, Tuncay Artun Caddesi, 34467 Emirgan/İstanbul www.borsaistanbul.com www.kap.gov.tr www.bilincliyatirimci.org www.halkaarzseferberligi.com Tel: (212) 298 21 00 Faks: (212) 298 25 00 İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. Şişli Merkez Mahallesi, Merkez Caddesi No:6, 34381 Şişli/İstanbul www.takasbank.com.tr Tel: (212) 315 25 25 Faks: (212) 315 25 26 Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. Asker Ocağı Caddesi, Süzer Plaza.No:1-15 Kat:2, 34367 Elmadağ-Şişli/İstanbul www.mkk.com.tr Tel: (212) 334 57 00 Faks: (212) 334 57 57 Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği Büyükdere Cad. No:173 1.Levent Plaza A.Blok Kat:4, 34394 Levent/İstanbul www.tspakb.org.tr Tel: (212) 280 85 67 Faks: (212) 280 85 89 Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu A.Ş. Arapcami Mahallesi Bankalar caddesi No:21/A Kat:1-2 Karaköy Beyoğlu/İstanbul Tel: (212) 292 82 00 Faks: (212) 292 83 00 Borsa Aracı Kurumları Yöneticileri Derneği Reşitpaşa Mahallesi, Tuncay Artun Caddesi, 34467 Emirgan/İstanbul www.bakyd.org.tr Tel: (212) 298 26 63 - Faks: (212) 298 26 64 Borsaya Kote Ortaklık Yöneticileri Derneği (KOTEDER) Windowist Tower Eski Büyükdere Caddesi No:26 Kat:14 34467 Maslak/İstanbul www.koteder.org.tr Tel: (212) 999 37 76 Faks: (212) 993 37 74 Sermaye Piyasası Yatırımcıları Derneği Barbaros Mahallesi. Sümbül Sokak. Deluxia Palace Kat:5 D:148 Batıataşehir / İstanbul http://spyd.org.tr/ Tel: (216) 510 13 53 Faks: (216) 510 13 54 Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği Yıldızposta Caddesi Dedeman İşhanı No:48 Kat:7, 34349 Beşiktaş/İstanbul www.tkyd.org Tel: (212) 347 62 73 - Faks: (212) 347 62 76 Yatırımcı İlişkileri Derneği (TÜYİD) Esentepe Mahallesi Dergiler Sokak No:25 Oda: 301 Şişli/İstanbul www.tuyid.org Tel: (212) 306 38 08 Faks: (212) 306 38 09 Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği Barbaros Mahallesi Çiğdem Sokak No.1, Ağaoğlu My Office Kat. 11, No.48, 34746, Ataşehir/İstanbul www.tdub.org.tr Tel: (216) 688 45 45 - Faks: (216) 688 45 46 Borsa Uzmanları Derneği Reşitpaşa Mahallesi, Tuncay Artun Caddesi, 34467 Emirgan/İstanbul www.bud.org.tr Tel: (212) 298 22 59 Faks: (212) 298 26 01 Borsa Yatırımcıları Derneği (BORYAD) Mimar Sinan Mahallesi Hakimiyeti Milliye Caddesi Atlas Sokak No:29 Kat:2 34680 Üsküdar/İstanbul www.boryad.org Tel: (216) 456 26 57 Faks: (216) 456 36 02 Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Cumhuriyet Caddesi Pegasus Evi No: 48 Zemin Kat C Harbiye/ İstanbul www.gyoder.org.tr Tel: (212) 282 53 65 - (212) 325 28 25 Faks: (212) 282 53 93 Türkiye Kurumsal Yatırımcı Yöneticileri Derneği İş Kuleleri Kule 2, Kat:8, 34330 4.Levent/İstanbul www.tkyd.org.tr Tel: (212) 279 03 99 - (212) 280 18 67 Faks: (212) 279 07 44 14 15

16 17

18 Mayıs 2013