petinfo 66 PET SAĞLIĞI DERGİSİ AĞUSTOS 2014 SAYI 66 EPİLEPS EPİLE EPİLEPSİ EPİLEPSİ EPİLEPSİ Epilepsi her 20 köpekten birini etkileyen, hayati tehlikesi yüksek, en yaygın köpek hastalıklarından biridir. Kedilerde adım adım ağrıyı tanımlayın... 60 Böbrek hastası bir köpek nasıl beslenmelidir? 48 Kedim artık daha az hareket ediyor... 74
İÇİNDEKİLER sayfa 22 8 > dünya ve türkiye pet sektöründen son haberler Pet dünyasının tüm güncel haberler n n en doğru adres olan Pet nfo da, bu ay da sektörel gel şmeler, b l m n ışındak ver ler ve lg çek c h kayeler s zlerle paylaşıyoruz. 20 > pet hayvanlarındaki vektör kökenli hastalıklar tek sağlık Dr. Bayer bu ay Tek Sağlık konusunu ele alarak nasıl ortaya çıktığını ve amacını anlatıyor. 22 > BirEysEl ilişkiler hiç Bu kadar önemli olmamıştı Son zamanlarda herkes günümüzün hasta sah pler n n yen alışkanlıkları hakkında konuşuyor, pek hasta sah pler ç n gerçekten yen olan ne? 28 > Başarının kilidini açan 3 yetenek 1993 Ankara Ün vers tes Veter ner Fakültes mezunlarından Murat Duruk, y b r kl n syen olmak ç n gerekl l kler Pet nfo ya anlattı. 32 > yaz sıcakları kalp hastalıklı küçük dostlarımızın kabusu olmasın Ankara Ün vers tes Veter ner Fakültes İç Hastalıkları Anab l m Dalı Öğret m Üyes Dr. Ekrem Çağatay Çolakoğlu s z n ç n anlatıyor sayfa 40 40 > EpilEpsi vakalarına nasıl yaklaşmalıyız? Ep lept k nöbet bey n hücreler nde geç c anormal elektr k yayılması sonucu ortaya çıkan kl n k b r tablodur. Her 20 köpekten b r n etk leyen bu c dd hastalığa kl n ğ n zde h ç rastladınız mı? Ep leps vakalarına nasıl yaklaşmanız gerekt ğ n b l yor musunuz? 48 > BöBrEk hastası Bir köpek nasıl BEslEnmEli? Yapılan araştırmalarda, renal d yet kullanan köpekler n %70 n n normal d yet kullanan köpeklerden 3 kat daha uzun yaşadığı tesp t ed lm şt r. 54 > köpeklerde mukokutanöz piyoderma Mukokutanöz p yodermalar köpeklerde nad r rastlansa da, vaka karşınıza geld ğ nde neler yapmanız gerekt ğ n s z n ç n araştırdık. sayfa 54 56 > GEnç cerrahlarla şeker tadında Bir söyleşi Şekerc Veter ner Kl n ğ, Gayrettepe ye renk get ren sev ml bahçes, konusunda uzman sev ml hek mler yle, sev ml dostlarımızın ve sah pler n n gönüller ne taht kurmaya ş md den başladı. 60 > kedilerde adım adım ağrıyı tanımlayın Ked ler n ağrıyı h ssett ğ n düşünüyor musunuz? Kl n k ek b n zdek herkes öyle m düşünüyor? Hasta sah pler n z ağrı hakkında ne düşünüyor? Pek, s z ağrı h ssetme konusunda onlarda nasıl farkındalık yaratab l rs n z? sayfa 60 64 > GöztEpE nin derinliklerinde Bir denizatı Veter ner hek m Anıl S lle yle küçüklüğünden ber vurgunu olduğu mesleğ key fle gerçekleşt rd ğ kl n ğ nde hoş b r şöyleş gerçekleşt rd k. 68 > Bağışıklık sistemine saldıran sinsi hastalık; Fıv FIV, tedav s olmayan c dd b r hastalıktır, fakat alternat f tedav lerle mmun s stem destekleyerek enfekte ked n n normal b r yaşam sürmes n sağlayab l rs n z. 74 > kedim artık daha az hareket Ediyor Osteoartr t s, yan dejener t f eklem hastalığı, köpeklerdek kadar sık olmasa da, ked lerde en çok rastlanan eklem hastalığıdır. PETİNFO 2014/08 02-03
EDİTÖR veteriner hekim yağmur ağcaoğlu Çoğunuzun kl n ğ n zde sık olmasa da zaman zaman rastladığınız, hayat tehl ke potans yel yüksek olan ep leps kr zler n bu ayk sayımızda s zler ç n nceled k. İk bölüm hal nde s zlere sunacağımız bu hastalığın bu ayk bölümünde; b r kr z vakasıyla karşılaştığınızda nasıl davranmanız gerekt ğ n, olayın gerçekten b r ep leps vakası olup olmadığını nasıl saptayab leceğ n z, geç r len kr z n altında yatan sebepler nasıl tanımlayab leceğ n z ve hang durumlarda ant ep lept k laca başvurmanız gerekt ğ n s zlerle paylaşacağız. Bu çalışmamızda Türk ye de ep leps hastalığının konumuyla lg l b lg y sektörün deney ml Veter ner Hek mler nden Sevtap Kutbek ve Rauf Tunay dan aldık. rfan, ilimle aklı birle tirebilmektir. Son yıllarda artan ep leps vakalarının farkında mısınız? Ayrıca bu ayda her zaman olduğu g b Türk ye ve Dünya Pet sektöründen en yen haberler, en yen buluşları s zlerle paylaştık. Bunların yanında tab k de kl n k söyleş ler m z atlamadık İzm r ve İstanbul un en güzel bölgeler ndek meslektaşlarımızı z yaret ed p yaptığımız key fl söyleş ler de her zaman olduğu g b s zlerle paylaştık. Geçen sayımızda sev ml kl n ğ yle b zlere kapılarını açan Gamze Yılmazer den sm n yanlış yazdığımız ç n özür d ler z. Anlayışı ç n çok teşekkür eder z. Saygılarımla Veter ner Hek m Ayça Üvez BAğIŞIKLIK > syf 68 SİSTEMİNE SALDIRAN SİNSİ HASTALIK; FIV FIV, Tedav s olmayan c dd b r hastalıktır, fakat mmun s stem alternat f tedav lerle destekleyerek enfekte ked n n normal b r yaşam sürmes n sağlayab l rs n z. petinfo temmuz / sayı: 65 pet sağlığı dergisi ayda bir yayımlanır. yayın türü süreli yerel SAHİBİ mat medya tanıtım hizmetleri tic. ltd. şti. mehmet aktop GENEL KOORDİNATÖR Barış kolgu bariskolgu@matmedya.com GENEL YAYIN YÖNETMENİ ve yazı işleri müdürü vet. hekim yağmur ağcaoğlu yagmuragcaoglu@matmedya.com YAZI İŞLERİ SORUMLUSU vet. hekim ayça üvez aycauvez@matmedya.com KATKIDA BULUNANLAR vet. hekim sevtap kutbek vet. hekim rauf tunay vet. hekim hale yetkin vet. hekim Banu aytekin Erol ART DİREKTÖR EBru dereli ebrudereli@matmedya.com GRAFİK TASARIM EmEl vural emelvural@matmedya.com DANIŞMA KURULU prof. dr. ahmet ErGün prof. dr. nilüfer aytuğ prof. dr. tamer dodurka yrd. doç. dr. özlem şengöz şirin dr. Banu dokuzeylül vet. hekim rahşan Erol BASKI GEzEGEn Basım san. ve tic. ltd. şti. 100 yıl mah. massit matbaacılar sitesi 2. cadde GEzEGEn Binası no: 202/a Bağcılar/ist sertifika no: 12002 ADRES yayıncılar sk. 10/4 34414 seyrantepe - istanbul tel: 0212 324 50 56-324 50 59 www.matmedya.com ABONE Banu sayınç banusayinc@matmedya.com dergimizde yayınlanan röportaj ve ilanların sorumluluğu sahiplerine aittir. Fotoğraflar izinsiz kullanılamaz. petinfo dergisi veteriner hekimlere ve ecza depolarına yönelik bilimsel içerikli, mesleki, ücretsiz, sektörel bir yayındır. PETİNFO 2014/08 06-07
NOTLAR Ankara Veter ner Hek mler Odası, meslek ç eğ t m organ zasyonlarına devam ed yor... Geçen dönem 339 kişinin katıldığı, Haziran ayında ara verilen VETA D Eğitim meslek içi eğitim programları, Eylül ayında yeni döneme başlıyor. Küçük Hayvan Hekimliğine yönelik programlı eğitimler, Ankara Bölgesi Veteriner Hekimleri Odası adına düzenlenecek. VETA D Eğ t m, meslek ç eğ t m organ zasyonlarına yen dönemde de devam ed yor. Eğ t mler, geçt ğ m z yıl lk olarak 26 Ek m 2013 tar h nde Ankara Bölges Veter ner Hek mler Odası adına düzenlenen Veter ner İlaçlarının Kullanımında Temel İlkeler ve Küçük Hayvan Kl n kler nde Ant b yot k Kullanımı konulu eğ t mle başlanılmıştı. 2013-2014 dönem nde gerçekleşt r len 21 eğ t mde 339 meslek mensubuna meslek ç eğ t m mkanı sağlanmıştı. Bu eğ t mler çer s nde Uygulamalı Veter ner Stomatoloj Temel eğ t mler se 7 farklı bölgede küçük gruplar hal nde tekrarlandı ve temel veter ner d ş hek ml ğ konusunda 87 Veter ner Hek m uygulamalı eğ t m alma fırsatı yakaladı. KÜÇÜK HAYVAN HEKİMLİĞİNE YÖNELİK YILLIK PROGRAM; ANKARA DA 18 EĞİTİM! VETA D Eğ t m, yen eğ t m dönem nde küçük hayvan hek ml ğ ne yönel k 18 eğ t m programında, 20 farklı konuda eğ t m planlandı. Yıllık olarak hazırlanan eğ t m programına göre Ankara Bölges Veter ner Hek mler Odası adına düzenlenecek eğ t mler, Eylül 2014-Mayıs 2015 dönem nde ayda k defa yapılacak. Her ayın k nc ve dördüncü haftasonu Pazar günler VETA D Eğ t m günü olacak. Buna göre oluşturulan takv m çerçeves nde eğ t m programına kayıt ve katılım durumuna göre katılımcılara fırsatlar sağlanıyor ve nd r mler uygulanıyor. ENGELLER ONLARLA AŞILIYOR BİLİM adamları tarafından gel şt r len yen teknoloj sayes nde yardım köpekler n n artık ev aletler n daha kolay çalıştırması mümkün olab l r. MRCVS n n raporuna göre araştırma grubu engell ve yardım köpekler n n yanında çalışmış; açık kapı, çekmece ve ev aletler n kullanmada yardımcı olmak ç n protot p düğmeler gel şt rm şt r. Bu yen teknoloj sayes nde as stan köpek yet şt rmek ç n gerekl olan süre azalırken köpekler n nsanlara daha kolay yardım edeb leceğ umulmaktadır. Aynı zamanda araştırmacılar düğmeler n set olarak eve monte ed leb ld ğ n böylel kle yen b r eve geç ld ğ zaman köpekler n yen den öğrenmede zorluk yaşamadıklarını söylemekted rler. Protot p Londra da açılan Yaz B l m Serg s nde serg lenmekted r. Aynı zamanda z yaretç ler n bu teknoloj y kullanan köpekler zlemes de mümkün olacak PETİNFO 2014/08 08-09
NOTLAR Methicilline karşı dirençli Staphylococcus aureus a karşı hayvan sahiplerini uyarmayı unutmayın İngiltere deki Cambridge Üniversitesi nin yaptığı araştırmaya göre pet hayvanları Methicilline karşı dirençli Staphylococcus aureus u sahiplerine bulaştırabiliyor. GENELDE hastanelerde bulunan bu bakter, aynı zamanda veter ner kl n kler nde de saptanmaktadır. Bu sebeple veter ner hek m de hasta sah b de r sk altındadır. Hayvanlardan bulaşım azdır, nsanlar kend kend n feka-oral yolla enfekte eder. Hastalık ateş, cerahatl akıntı, nflamasyon veya doku hasarlanması g b hastalık bel rt ler ortaya çıkab leceğ g b, o k ş de nfeks yona l şk n kl n k bulgu ve bel rt ler olmaksızın bağışıklık gel şeb l r MRSA nfeks yonları pen s l naz enz m ne d rençl tüm pen s l nlere (met s l n, oksas l n, nafs l n, kloksas l n ve d koloksas l n), sefalospor nlere, ayrıca kl ndam s n, er trom s n, tetras kl n ve am nogl koz dler g b daha b rçok ant b yot ğe d rençl d r. MRSA nfeks yonlarında tedav seçeneğ olarak çok sınırlı sayıda ant b yot k bulunmaktadır. Hastalığın tedav gl kopept d grubu olarak adlandırılan ve sadece damar ç yoldan uygulanab len vankom s n ve te koplan n adlı k ant b yot kle mümkün olab lmekted r. Hastalıktan korunmak ç n, rut n el yıkama, genel tem zl k uygulamaları ve ortak kullanılan eşyaların h jyen ne d kkat ederek bu hastalıktan korunulab l r. ISAG dan Genç Akademisyenlere Ödül ULUSLARARASI Hayvan Genet ğ Derneğ (Internat onal Soc ety for An mal Genet c, ISAG) tarafından 2 yılda b r düzenlenen kongre Ç n Halk Cumhur yet n n X an şehr nde gerçekleşt. Kongreye Veter ner Fakültes Genet k Anab l m Dalından Yrd. Doç. Dr. Beng Çınar Kul ve Arş. Gör. Nüket B lgen katıldı. ISAG kom tes tarafından kar yer n n başında olan akadem syenler ve doktora öğrenc ler ne burs ver len kongrede 400 aday arasından Yrd. Doç. Dr. Beng Çınar Kul Genome- W de Analysıs to Identıfy Genes Respons ble for Ankyloglossıa In Kangal Dogs ve Arş. Gör. Nüket B lgen Trace Back Analys s of Paternal L neages In Local Goat Breeds Of Turkey By Usıng Y-Chromosomal DNA başlıklı posterler yle seyahat bursu ödülünü kazandı. Genç akadem syenler başarılarından dolayı kutluyoruz. 39.WSAVA bu yıl Cape Town da 4 GÜN boyunca 2500 den fazla meslektaşınızla deney mler n z paylaşacağınız, dünyaca ünlü b l m nsanlarının katkıları le hazırlanmış eşs z ve zeng n b r b l msel programı kaçırmamalısınız. Ayrıca kongre önces nde ve sonrasında Cape Town nun b rb r nden güzel kumsallarında den z n keyf n çıkartab l rs n z. Son rezervasyon 1 Eylül 2014 olan dünya çapındak bu kongrey kaçırmayın. PETİNFO 2014/08 10-11
Farklı bir şey hayal edin GÜN 1 Evde beslenen köpek ve kedilerin %88 i iki ayda sağlıklı bir şekilde kilo vermiştir* GÜN 60 ve sonraki yıllarda da... Yaşanmış hikayeler, gerçek sonuçlarla kanıtlanmış kilo yönetimi programı Evde yaşayan 314 evcil hayvan ile yapılan Veteriner hekimler gözetiminde gerçekleştirilen beslenme çalışmaları ile geliştirilmiş devrim yaratan çözüm. Evcil hayvanların %88 i, vücut ağırlıklarının haftada ortalama %0.7 sini sağlıklı bir şekilde kaybetmiştir. Eşsiz lezzet garantili. Müşterilerinize farkı kanıtlayın. Daha fazla bilgi için: HillsPet.com/TR veya QuickReco.com/HWP TÜM DÜNYADA VETERİNER HEKİMLERİN TAVSİYESİ * Dosyadaki veriler. Hill s Pet Nutrition, Inc. Ticari markalar Hill s Pet Nutrition, Inc. e aittir. 2014 Köpek ve kedi için, kuru ve konserve mamaları mevcuttur.
P&G Eukanuba&Iams ın Mars Pet Care e devir teslimini tamamladı P&G Pet Care markaları Eukanuba&Iams ın Mars Pet Care ş rket ne satıldığını ve dev r aşamasının devam ett ğ n daha önce duyurmuştuk. Sözkonusu satış 01.08.2014 t bar yle kes nleşerek, sözkonusu markalar Mars Pet Care n olmuştur. Mars Global ş rket, Kuzey Amer ka, Güney Amer ka ve Türk ye n n de ç nde olduğu bazı ülkelerdek Eukanuba &Iams d str bütörler yle anlaşarak bünyes ne kattığını açıkladı. DBM Dış T caret ve Mümess ll k Ltd. Şt Mars Pet Care markaları Eukanuba&Iams&Natura ç n Türk ye Tek D str bütörlüğü ne aynen devam edecekt r. Mars Global ş rket n n önümüzdek günlerde yukarıda bel rt len ülkeler dışında kalan anlaşma yapılan d ğer ülkeler de açıklayacağı beklenmekted r. Ş md l k b rçok Avrupa ülkes bu dev r tesl m n dışında kaldı. Mars ş rket bünyeler ne kattıkları Eukanuba&Iams markalarıyla gelecek vadeden pazarlardak poz syonlarını daha da güçlend rmey planlıyor. Kan kanseri teşhisinde bir umut KAN KANSERİ coll elerde, çoban köpekler nde ve ter erlerde oldukça yaygın b r hastalıktır. Bu t p kanserler n teşh s ancak hastalığın lerlem ş aşamalarında mümkündür. İnsanlar arasında üzer nde yapılan çalışmalar kan kanser teşh sler nde sıklıkla yanlış tesp tler yapıldığını ortaya koymuştur. Araştırmacılar gel şt rd kler b r yöntemle bu c dd hastalığın teşh s n oldukça erken dönemde -aynı gebel k testler nde olduğu g b - drar örneğ alınarak yapılab leceğ n, böylece erken dönemde başlanan tedav n n hastalık üzer ndek etk nl ğ n gözlemlem ş olacaklarını söyled. Köpeklerdek bu t p kanserler n yapılarının nsanlarla aynı olduğunu altını ç zen araştırmacılar köpeklerde yapılan bu çalışmanın kanser hastası nsanlar üzer ndek çalışmalar ç n b r rol model olacağını düşünüyor. Oldukça ucuz ve prat k olan bu yöntem sayes nde nsanlar artık kend ler ne ve hayvanlarına rut n olarak test yapab lecek.
Liposuction artık hayvanlarda da moda! Medya da popüler olarak duyduğumuz Liposuction operasyonları artık Veteriner hekimlikte de kullanıyor. Amerika lı Veteriner hekimler bu yöntemi obez köpeklerde yaygın olarak kullanmaya başladı bile simdi sıra bizde!! LİPOSUCTİON amel yatlarının k lo ya da bölgesel yağlanma problemler olan nsanların yaptığı estet k amel yat olarak b l rd k. Artık hayvanlarda da uygulanıyor... Fakat amaç bu sefer kozmet k kusurları kapatmak değ l, tam ters ne sevg l dostlarımızın yaşam standartlarını yükseltmek adına tedav amaçlı. Operasyon non- nvaz v prosedürlerle yaşlı ve k lolu köpekler n l pomlarından yağ alınarak yapılıyor. Bu yöntem d ğer y leşmes uzun süren 30 dan fazla d k ş çeren açık operasyonların yanında çok daha güvenl d r. L posuct on operasyonları; ufak b r ens zyon yapılarak gerçekleşt r l r ve açılan bölge maks mum k günde y leş r. Operasyonun yaşlı hayvanlar ç n d ğer yararlı b r yanı se der n anestez gerekmemes d r.
NOTLAR Bayer n 60.Yıl Projeler Devam Ed yor! BAYER İN s zler 60 lı yıllarda çok yaygın olan nostalj k puzzle le geçm şe doğru çıkardıkları yolculukla başlayan 60.yıl etk nl kler devam ed yor. Bu kapsamda, k özel eğ t m projes yıl sonuna kadar tamamlanmış olacak. Bu projelerden b r, Mayıs ayında yola çıkan Bayer Genç B l m Elç ler B l m Tohumları Ek b. Bu ek ple bugüne kadar 7 farklı lde (Mers n, Adana, Hatay, Adıyaman, Şanlıurfa, Mard n, D yarbakır) ve 20 noktada toplam 1.138 çocuk b l m n eğlencel dünyasını keşfett. Bayer n bu öneml projes yle lg l güncel b lg lere ve fotoğraflara Bayer Genç B l m Elç ler Facebook Hesabı ndan ulaşab l rs n z. Bayer n gerçekleşt rd ğ d ğer b r proje se, gençler n, fen, matemat k ve mühend sl k konularına lg s n yükseltmek amacıyla düzenlenecek olan Bayer L seler Arası B l m Yarışması. T.C. B l m, Sanay ve Teknoloj Bakanlığı, Almanya Eğ t m ve Araştırma Bakanlığı ve Alman Büyükelç l ğ desteğ yle, yarışmada f nale kalan öğrenc ler, ödül olarak b l m gez s le Almanya ya gönder lecek. Sürekli Eğitim Kongresi Başlıyor Küçük Hayvan Veteriner Hekimleri Derneği nin 31 Ekim - 1 Kasım 2014 tarihleri arasında İstanbul Crowne Plaza Asia Hotel de 9. Sürekli Eğitim Kongresi ni gerçekleştiriyor!!! KONGREDE kl n k hek ml ğ alanında, Veter ner hek mler n öner ler doğrultusunda lg çeken konuları, en güncel haller le konusunda uzman yerl ve yabancı konuşmacıların sunacağı kongrede ayrıca b r lk gerçekleşt r lecek. Kongrede lk defa ülkem zde at hek ml ğ n n gel şmes ve yaygınlaştırılmasına katkıda bulunmak amacıyla uzman konuşmacılara yer ver lecek. Ayrıca her yıl olduğu g b b l msel paylaşımların yanı sıra Veter ner hek mler n b rb rler ve f rmalar le b r arada bulunab lmeler ne olanak sağlayacak. Sunumların İng l zce - Türkçe anında tercüme eşl ğ nde olacağı kongrede, konaklayan katılımcıların, kongre merkez n n sosyal olanaklarından (Türk hamamı, sauna, f tness, spa, açık ve kapalı havuz) ücrets z yararlanab leceklerd r. Ayrıca Yaban hayvanlarında ac l müdahale ve Ultrason konulu workshoplarında gerçekleşt r leceğ kongrede 25 k ş l k sınırlı kontenjan sebeb yle lg lenen Veter ner hek mler n gec kmeden rezervasyon yaptırması gerekmekted r. İnd r ml son kayıt: 01.09.2014 Rezervasyon yaptırmayı unutmayın. PETİNFO 2014/08 16-17
KÖPEK Hem köpekler hem nsanlar ç n prostat hastalığında yen umut; PULSE ELEKTROMANYETİK ALAN TEDAVİSİ Hiperplazik prostat tedavisinde yeni umut, Dr. Raffealla Leoci yaptığı çalışmalar sonucunda, yeni terapi methodu olan pulse elektromanyetik alan tedavisinin, köpeklerde gözlenen bening prostat hiperplazisi hastalığı üzerindeki etkinliğini saptadı. Büyüyen prostat yaşlı erkek köpeklerde yaygın b r problemd r. Parsemus vakfının sponsor olduğu çalışma doğrultusunda Dr Raffealla Leoc köpeklerde ben ng prostat h perplaz s hastalığının potans yel yen non- nvaz f tedav methodunu araştırdı. Çalışmalar sonunda bu methodun h perplaz k prostatı küçültmede oldukça etk l olduğu saptandı. Bu tedav n n nsanlardak h perplaz k prostat vakalarında da rahatlıkla kullanılab leceğ söylen yor. BENİGN PROSTATİK HİPERPLAZİ NEDİR? Ben gn prostat h perplaz s (BPH) yaşa bağlı prostat bez n n büyümes le karakter zed r. BPH, yaşlı köpeklerde en sık görülen sağlık problemler ndend r. Bu hastalık nsanlarda, drar yolu problemler, üretra tıkanıklığı, seksüel d sfonks yon ve kanlı drarla karakter zed r. Geceler b rkaç kere tuvalet ç n uyanmak en sık rastlanan semptomdur. Yaşlı köpeklerde sık rastlanan BPH, nsanlardak hastalık semptomları, f zyoloj s ve anotom s yönünden b raz farklıdır. Köpeklerde en yaygın gözlenen kl n k semptom drar olmaksızın pen sten kan damlamasıdır. Bazı ağır vakalarda se kolonda obstrüks yon kaynaklı konst pasyon gel şeb l r. BPH, ürogen tal yaşlanmanın sonucudur. Son araştırmalar alt drar yollarında yaşlılık sebeb yle gözlenen kan dolaşım bozuklukları BPH n n gel şmes nde rolü olduğunu göster yor. Köpek prostat hastalıkları için kolay ve etkili tedavi olan pulse elektromanyetik alan tedavisi belki insanlara da yardımcı olabilir Köpeklerde BPH n n sağaltım çalışmalarında yen methot olarak pulse elektromanyet k alan tedav s kullanılmaktadır. Pulse elektromanyet k alan tedav s, elektr ksel ve manyet k alan oluşturarak ortoped k, nöroloj k ve üroloj k vakalarda da kullanılan nvaz f b r methoddur. C haz, prostat bez n n bulunduğu bölgen n üst kısmındak der üzer nde gezd r lerek uygulanır. Ayrıca ant nflamatuar etk s de raporlanmıştır. Bu method vasıtasıyla prostat kan deb s n artırılır ve prostat bez n n boyutunu küçültülür. Araştırma 20 tane ben ng prostat h perplaz s bulunan köpek arasında yapıldı. Pulse elektromanyet k alan tedav s, 3 hafta boyunca, günde 2 kere 5 dk lık seanslarla uygulama yapıldı. Araştırmanın sonucunda, pulse elektromanyet k alan tedav s le prostat büyüklüğünde %57 küçülme gerçekleşt r lm şt r. Semen kal tes, testesteron düzey ya da l b do üzer nde herhang b r etk gözlenmem şt r. Bu tedav BPH l köpeklerde oldukça başarılıdır ve yan etk s yoktur. İnsanlarda da sorunsuz b r tedav olarak BPH hastalarında öner l r. PULSE ELEKTROMANYETİK ALAN TEDAVİSİ NASIL ÇALIŞIR? Pulse elektromanyet k alan tedav s n n köpeklerde BPHs üzer ndek çalışma mekan zması tam olarak b l nmemekted r. N tr k oks t ya da d rek olarak yangıya etk ed yor olab l r. Son araştırmalarda bu tedav n n, BPH patogenez ne sebep olan yeters z n tr k oks t sentez n n artışına aracılık ett ğ n gösterm şt r. Bu tedav, prostat bez ndek yangıyı azaltarak kompl kasyonları önlenmes nde ya da BPH ve lg l durumlara bağlı değ ş kl kler n azaltılmasında b r rol oynuyor olab l r. Ayrıca kan dolaşımını azaltarak arter yel kan deb s n n sebep olduğu prostat t s ve gel şm ş BPH semptomları g b k nc l kompl kasyonlardan korunmasına yardımcı olab l r. PETİNFO 2014/08 18-19
Pet hayvanlarındaki vektör kökenli hastalıklar Tek Sağlık kavramı, veteriner hekimlik ve beşeri hekimliğin yakın bir etkileşim içerisinde çalışarak; evcil ve yabani hayvanlara, insan sağlığına ve küresel ölçekte çevreye yarar sağlanmasını amaçlar. Tek Sağlık yen b r kavram değ ld r. Dunlop ve W ll ams, H story of Veter nary Med c ne (Veter nerl k Tıbbının Tar h ) adlı k taplarında, zoonot k enfeks yöz hastalıkların taşıdığı önem n erken dönemlerde de b l nd ğ n gösteren örnekler sıralamaktadır. Esk Mezopotamyalılar, kuduz hastalığı olan b r köpeğ n sah b n, bu hayvanın zole ed lmes nden sorumlu tutmaktadır. Bab l kralı Adad -apla- dd na (İ.Ö. 1068-1047), b r köpekle b rl kte, kuduz hastalığından koruyucu olarak tapılan ş fa tanrısı Gula ç n b r tapınak yaptırmıştır. Esk Mısırlılar, Kahun pap rüsünde (İ.Ö. 1900), hayvan hastalıkları le lg l lk dokümantasyonu sağlamaktadır; c b nl kler n kullanımı neden yle, bu uygarlığın vektör kökenl hastalıkları b ld ğ düşünülmekted r. Uzmanlık alanlarının hek mler, cerrahlar, d yet syenler ve veter ner hek mler şekl nde düzenlenm ş olması, hayvanların toplum ç n taşıdığı önem açıkça göstermekted r. Esk Ç n hanedanlıklarında, karşılaştırmalı tıp tar h zeng nd r. Akupunktur yoluyla uygulanması dolayısıyla, y n-yang prens pler, nsan ve hayvan hastalar ç n aynı şek lde geçerl olmuştur. Ant k Yunan uygarlığında Ar stoteles (İ.Ö. 384-322), H pokrat ın (İ.Ö. 460-367) geleneğ n sürdürerek, hayvan anatom s ve hayvan hastalıklarının patoloj s konusunda yaptığı kapsamlı araştırmalarla karşılaştırmalı tıbbı gel şt rm şt r. Bu karşılaştırmalı anatom geleneğ esk Roma uygarlığında da devam etm şt r. Avrupa da H pokrat-galen lkeler, Leonardo da V nc n n (1452-1519) karşılaştırmalı anatom k m ras çalışmasıyla gelecektek gel şmeler n yolunu açtığı Rönesans dönem ne kadar tüm Ortaçağ boyunca devam etm şt r. Daha sonra John Hunter (1728-1793), gerçek b r karşılaştırmalı tıp uygulayıcısı olmuş ve aşı gel şt rerek Tek Sağlık lkes n n klas k b r örneğ n oluşturan Edward Jenner a (1749-1823) ders verm şt r. Tek Sağlık kavramının şek llenmes yaklaşık 250 yıl önce, 1761 yılında Lyon dak lk veter nerl k okulunun kurucusu olan Claude Bourgelat le l şk lend r lmekted r. Bourgelat, beşer tıp le hayvan tıbbı arasındak l şk y ele aldığı yazısında şu fadey kullanmıştır; Gülünç, zararlı önyargılardan kurtulduğumuzda, her k tıp alanı da b rb r n aydınlatacak ve mükemmelleşt recekt r. Enfeks yöz hastalık araştırmalarının altın çağındak büyük araştırmacıların Lou s Pasteur (1822-1895), Robert Koch (1843-1910), Rudolf V rchow (1821-1902) ve John M Fadyean (1853-1941) tümü Tek Sağlık PETİNFO 2014/08 20-21
kavramını desteklem ş ve sağladıkları gel şmeler n çoğunda, hayvan hastalığı araştırmalarını temel almıştır. 20. yyda beşer tıp ve veter tıbbın b rb r nden uzaklaştığı; 1960 lı yıllarda Tek Tıp ya da Tek Sağlık ter m n n ortaya çıkmasıyla bağdaştırılan Calv n Schwabe (1927-2006) tarafından fark ed lm şt r. İng ltere Tab pler B rl ğ le İng ltere Veter ner Hek mler B rl ğ ve Amer ka Tıp B rl ğ le Amer ka Veter nerl k Tıbbı B rl ğ arasındak ortak g r ş mler, Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (OIE), Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), B rleşm ş M lletler Çocuk Fonu (UNICEF) ve Dünya Bankası tarafından yapılan b r toplantıyı tak ben hazırlanan temel kavram notuna zem n hazırlamıştır.pek çok organ zasyon Tek Sağlık kavramını desteklem ş (örneğ n Avrupa Veter ner Hek mler Federasyonu) ve Tek Sağlık Kom syonu, Tek Sağlık İn s yat f ve Karşılaştırmalı Kl n k B l mler Vakfı da dah l olmak üzere, Tek Sağlık grupları kurulmuştur. Bu g r ş mler, kısa b r süre önce Melbourne, Avustralya da yapılan B r nc Uluslararası Tek Sağlık Konferansı le sonuçlandırılmıştır. Tek Sağlık kavramında pet hayvanları Başlangıçtan bu yana yukarıda özetlenm ş olan Tek Sağlık, günümüzde çok sayıda beşer tıp ve veter nerl k kuruluşunun desteğ n alarak hızla gen şlem şt r. Destek sağlayan bu kuruluşların başlıca odak noktasını; nsan, evc l hayvan ve yaban hayvan sağlığı le global zoonot k hastalık pandem ler ve bu hayvan türler nden kaynaklandığı kabul ed len yen gel şen enfeks yöz hastalıklar oluşturmuştur. Bu tür enfeks yonların en y örnekler n n çoğu, v rüs mutasyonlarıdır. (örneğ n SARS coronav rus, H5N1 ve H1N1 nfluenza v rüsü, N pah v rüsü, Hendra v rüsü, nsan bağışıklık yeters zl ğ v rüsü [HIV]); ancak paraz ter hastalıkların Tek Sağlık kavramındak rolü de tartışılmıştır. Çevresel değ ş kl kler Geçmişten Günümüze her dönemde sağlık profesyonellerinin üzerinde dikkatle çalıştığı tek sağlık kavramının içerisinde evcil hayvanlardaki vektör kökenli hastalıkların önemle artan bir yeri vardır. (örneğ n kl m değ ş kl ğ, ormanların yok ed lmes ve kentleşme), nsanların ve hayvanların yaşam tarzındak değ ş kl kler n n etk s, Tek Sağlık kavramının b r parçası hal ne gelm şt r. Pet hayvanlarının özell kle de evc lleşt r lm ş köpek ve ked ler n Tek Sağlık kavramındak büyük potans yel rolü muhtemelen pek sık göz önünde bulundurulmayan b r faktör olmuştur. Gel şm ş ülkelerde, evc l hayvan sah plenme oranı çok yüksek düzeylere ulaşmıştır ve bu hayvanlar a le yaşamında öneml b r rol oynamaktadır. 2006 yılında, ABD de 72 m lyon ev köpeğ (hane sayısının %37 s ) ve 81 m lyon ev ked s (hane sayısının %32 s ) olduğu bel rlenm şt r. B rleş k Krallık ç n yapılan 2010 yılına a t tahm n hesaplamalar, bu ülkede 8 m lyon ev köpeğ (hane sayısının %23 ü) ve 8 m lyon ev ked s (hane sayısının %19 u) olduğunu göstermekted r. Son on yılda g derek artan küçük ev hayvanları, yaşamlarının çoğunu ev n ç ortamında, sah pler yle çok yakın b r f z ksel b rl ktel kle geç rmekted r. Bu hayvanların çoğu ç n, yaşam süreler n uzatan çok yüksek b r sağlık bakım standardının memnun yet ver c olması le b rl kte, bu türlerden doğrudan ya da dolaylı olarak bulaşab len pek çok zoonot k enfeks yöz hastalık vardır. Bu tür hastalıkların bulaşması, ev hayvanının yaşam tarzına bağlıdır. Aşı uygulaması, paraz t kontrolü, başka ev hayvanları ya da yaban hayvanlarla etk leş m (t lk ler, küçük kem rgenler g b ) ya da özel ortamlarda bulunma (örneğ n; av arayan kene popülasyonlarının bulunduğu ağaçlık bölgelerde egzers z) g b faktörlerden etk lenmekted r. Pet hayvanlarının bakımı ya da küçük hayvanların çalıştırılması yalnızca refahla bağlantılı değ ld r gel şmekte olan ülkeler n çoğunda, b reysel ya da toplu olarak sah plen lm ş olan köpekler ve ked ler vardır. Bu ülkeler n çoğunda, şeh rler le yoğun b r teması olan çok fazla sayıda yaban köpek ve ked mevcuttur. Ancak bu hayvanların çoğu h çb r zaman veter ner hek m bakımından geçemeyecekt r ve öneml zoonot k enfeks yon kaynakları olmaya devam edecekt r. Bu durumun en y örneğ, uzun b r geçm şe dayanan dokümantasyona karşın, günümüzde de geçm ştek kadar büyük b r sorun oluşturmaya devam eden kuduz enfeks yonudur. Yakın tar hl WHO tahm nler, her yıl en az 55.000 nsanın kuduz neden yle öldüğünü; bu ölümler n %95 n n Asya ve Afr ka dak gel şmekte olan ülkelerde meydana geld ğ n ve olguların %99 unda bulaşma kaynağının köpekler olduğunu göstermekted r. Kuduz v rüsü enfeks yonunun önem, Dünya Kuduz Günü ve Afr ka dak Afya aşılama programı ve Eylül 2011 de OIE, WHO ve FAO tarafından Seoul, Kore Cumhur yet nde düzenlenen Dünya Konferansı g b g r ş mler aracılığıyla duyurulmaktadır. Geçm şten günümüze her dönemde sağlık profesyoneller n n üzer nde d kkatle çalıştığı Tek Sağlık kavramının çer s nde evc l hayvanlardak vektör kökenl hastalıkların önemle artan b r yer vardır. Hızla artan evc l hayvan popülasyonunla doğru orantılı olarak veter ner hek ml ğ n nsan sağlığında k rolü büyümekted r. Gelecek aylarda vektör kökenl hastalıklar üzer nde konuşmaya devam edeceğ z.
KEDİ&KÖPEK Hayvan sahipleri, sizin ve çalışanlarınızın petlerine karşı sevecen olup olmadığınızı bilmek ister. bu konuda Hasta karşılama ekibinizin görevi önemlidir, onları Hasta sahiplerine nasıl davranmaları gerektiği konusunda eğitmelisiniz. PETİNFO 2014/08 22-23
BİREYSEL İLİŞKİLER HİÇ BU KADAR ÖNEMLİ OLMAMIŞTI Son zamanlarda herkes günümüzün hasta sahiplerinin yeni alışkanlıkları hakkında konuşuyor, peki hasta sahipleri için gerçekten yeni olan ne? ÇEVİRİ: VETERİNER HEKİM AYÇA ÜVEZ Bugünün pet sah pler az m ktarda para harcayarak akıllı alışver ş yapmaya başladılar, yan artık ne hesaplıysa ona para harcamayı öğrend ler. Artık hasta sah pler kl n k muayenede yapılan testler tedav ler d kkatle rdel yor, ücret soruyor ve veter ner hek mler n açıklamaları yeterl bulmadıklarında, tedav y reddedeb l yorlar. Veter ner hek ml kte hastalara ney neden yapıldığının tam anlamıyla anlatılması oldukça zordur. Muayene odasında, pet hayvanlarının tedav ler n ve hastalıktan korumasını nasıl b r tutkuyla gerçekleşt r yorsanız, hayvan sah pler n de aynı tutkuyla eğ tmeye başlayın. Zaman hayvan sah b yle aranızda güzel bağlar nşa etme zamanı, bu hastalarınıza en y tedav y sağlamanıza da yardımcı olacaktır. Hayvan sah pler ne, s ze yatırım yapma sebepler n n petler n n refahı olduğunu b ld ğ n z göster n. Derg m z n bu sayısında s zler n hayvan sah pler n etk lemen ze yardımcı olacak 3 aşamadan oluşan 9 yolu s z nle paylaşarak ş n z kolaylaştırmaya çalıştık. VETERİNER HEKİM GELMEDEN ÖNCE 1. Hastaları sizden önce Veteriner teknisyen karşılasın: Hayvan sah pler, s z n ve çalışanlarınızın petler ne karşı sevecen olup olmadığınızı b lmek ster. Bunu garant lemen n en y yolu hayvan sah pler muayeneye gelmeden önce onlarla lg lenmes ç n b r tekn syen görevlend rmen zd r. Görevlend rd ğ n z tekn syen, hastayla lg l k l t noktaları yan aşılama, d yagnost k testler, kron k hastalıklar kullanılan laçlar ve d ş veya ağırlık b lg ler n not etmel d r. Tekn syen n notları, hastanın hastalık geçm ş ve en sık yaşadığı problemlerle lg l b lg ler de çereb l r. Bu ön kontrol soruları nüks eden vakaları saptamanızda s ze yardımcı olacaktır. 2. Hastanızın ismini resepsiyonisten öğrenin: Kl n k ek b n zde, günlük randevu l sten z düzenleyenler sadece tekn syenler değ ld r. Reseps yon stler bu ş genelde tekn syenlerle beraber yürüteb l rler. Kl n k ek b n z hasta sah pler ne nasıl davranmaları