Seçim Özel 23 HAZİRAN 2019 İSTA N BUL BÜYÜKŞEH İR BELEDİYE BA ŞKANLIĞI SEÇİMİ A R A ŞTIRMASI 2 0 H A Z İ R A N 2 0 1 9 Bu raporda yapılan değerlendirmeye veri kaynağı sağlayan saha araştırması, 17-19 Haziran tarihleri arasında İstanbul çapında 1.500 kişi ile, bilgisayar destekli telefon görüşmesi (CATI) yöntemiyle yapılmıştır. Araştırma %95 güven aralığında, +/- %2,53 doğruluk payında sonuçlar üretmiştir. Bu araştırma İstanbul Ekonomi Araştırma nın özkaynaklarıyla finanse edilmiştir.
YORUM İstanbul Ekonomi Araştırma olarak 31 Mart öncesi ve sonrası bir seri nicel ve nitel araştırma yaparak, seçmen davranışını etkileyen unsurları ölçümlemeye ve seçim sonuçlarına etkisini hesaplamaya çalıştık. Bu süreç içerisinde sonuçların bir kısmını kamuoyu ile paylaştık. Seçim öncesi bu son raporumuzda 31 Mart sonrası gelişmelerin seçmen davranışına etkisini ve nihai seçim tahminimizi paylaşıyoruz. Seçim sonuçlarının Türkiye için hayırlı olmasını dileriz. 23 Haziran Pazar günü yaklaşık 9 milyon İstanbul seçmeni İstanbul Büyük Şehir Belediye Başkanı nı seçmek üzere tekrar sandığa gidecek. Kuşkusuz, 31 Mart yerel seçimlerinde seçmen davranışına etki eden birincil sebep ekonomik durumdaki kötüleşme olmuştur. Ağustos 2018 de başlayan kur krizinin ardından artan enflasyonun gıda fiyatları üzerindeki etkisi ve Ocak 2019 itibariyle %14,7 seviyesine ulaşan işsizlik hane halkını çok yakından etkilerken, ekonominin seçmenin karar verme sürecinde birincil öneme sahip olmasına sebep olmuştur. Bu raporun veri kaynağını oluşturan, 17-19 Haziran tarihleri arasında İstanbul çapında 1.500 kişi ile, bilgisayar destekli telefon görüşmesi (CATI) yöntemiyle, gerçekleştirdiğimiz araştırmanın sonuçlarına göre, kararsızlar dağıtıldığında iki aday arasındaki farkın Ekrem İmamoğlu lehine 5 puan olduğu değerlendirilmektedir. İstanbul Ekonomi Araştırma nın, 23 Haziran 2019 İstanbul tekrar seçimleri için resmi oy oranı tahmini Ekrem İmamoğlu için %52,11 ve Binali Yıldırım için %47 dir. Saadet Partisi adayı Necdet Gökçınar ın oy oranının %0,84 olduğu değerlendirilmektedir. Bu sonuca etki eden iki temel dinamik olmuştur. Birincisi Ekrem İmamoğlu, 31 Mart sonrası muhalefet seçmenini birleştirmede, Binali Yıldırım ın kendi seçmenini birleştirmesine kıyasla daha başarılı olmuştur. 24 Haziran da CHP ye oy veren seçmenin %93 ü 23 Haziran günü Ekrem İmamoğlu na oy vereceğini ifade etmiştir. Muhalefet partilerinin seçmenleri arasında 24 Haziran da HDP ye oy veren seçmenin %92 si ve İYİ Parti ye oy veren seçmenin %97 si Ekrem İmamoğlu nu destekleyeceğini ifade etmiştir. 24 Haziran - 31 Mart mukayesesi yapıldığında aynı oran CHP, İYİ Parti ve HDP seçmeni için sırasıyla %92, %95 ve %85 dir. Buna karşılık 24 Haziran da hem AK Parti ye hem de MHP ye oy veren seçmenin %78 i 23 Haziran da Binali Yıldırım a oy vereceğini ifade etmiştir. 24 Haziran - 31 Mart mukayesesi yapıldığında aynı oran AK Parti ve MHP seçmeni için sırasıyla %81,5 ve %82 dir. İkinci dinamik ise Türkiye de uzun zamandır görülmeyen bloklar arası oy geçişkenliğinin bu seçimde yaşanacak olmasıdır. AK Parti seçmeninin %11 i ve MHP seçmeninin %15 i 23 Haziran da Ekrem İmamoğlu nu destekleyeceğini belirtmiştir. Öte yandan, 31 Mart seçimlerinde Binali Yıldırım a oy verdiğini söyleyenlerin %4 ü, 23 Haziran da Ekrem İmamoğlu na oy vereceğini ifade etmiştir. 2
YORUM İki temel dinamiğin ortaya çıkmasında, üç farklı unsurun rolü olduğu değerlendirilmektedir. Birincisi YSK kararının adaletsizliği yönünde oluşan seçmen görüşüdür. 31 Mart ta Binali Yıldırım a oy verenlerin %22 si YSK kararını adaletsiz bulduğunu ifade etmiştir. Buna ek olarak, 31 Mart ta Binali Yıldırım a oy verdiğini ifade edip 23 Haziran da Ekrem İmamoğlu nu destekleyeceğini belirten seçmenini %92 si YSK kararının adil olmadığı görüşündedir. Bu bulgular, YSK kararının Binali Yıldırım ın seçmenleri arasında oy verme kararını değiştirici bir etkisi olduğunu göstermektedir. İkinci unsur olarak ekonominin seçmen kararı üzerinde önemli bir rol oynamaya devam ettiği değerlendirilmektedir. 31 Mart ta Binali Yıldırım a oy verenler arasında 23 Haziran da Ekrem İmamoğlu na oy vereceğini belirten her on kişiden altısı, son 3 ayda ailesinden birinin işini kaybettiğini söylemektedir. Aynı oran Binali Yıldırım a desteğini sürdüreceğini ifade eden seçmen arasında %29 dur. Bu sonuç, işsizliğin AK Partili seçmen nezdinde belirleyici bir etken olduğuna işaret etmektedir. Ekonomi ile bağlantılı olarak Ekrem İmamoğlu nun yönetimde israfla ilgili yaptığı açıklamaların Binali Yıldırım a oy veren seçmenin %18 i tarafından inandırıcı bulunduğu değerlendirilmektedir. Son olarak katılımcılara geçtiğimiz haftanın önemli konularından olan iki aday arasındaki televizyon münazarası hakkında düşünceleri sorulmuştur. Sonuçlar münazaranın seçmen tercihinde bir değişikliğe sebep olmadığını göstermekle beraber, adayların tartışmada gösterdikleri performansın kendi seçmenleri tarafından beğenildiğini, rakip aday seçmenleri tarafından ise beğenilmediğini ortaya koymaktadır. 3
ARAŞTIRMA SONUÇLARI İ S T A N B U L E K O N O M İ A R A Ş T I R M A
23 HAZİRAN 2019 OY TERCİHLERİVE SEÇİM TAHMİNİMİZ 23 Haziran da hangi adaya oy vermeyi düşünüyorsunuz? Kararsızlar dağıtılmadan sonuçlar Kararsızlar dağıtıldıktan sonra sonuçlar Binali Yıldırım 43,37% Binali Yıldırım 46,99% Ekrem İmamoğlu 48,10% Karar vermedim 4,23% Ekrem İmamoğlu 52,11% Necdet Gökçınar 0,84% Oy kullanmayacağım 3,46% Necdet Gökçınar 0,84% İstanbul Ekonomi Araştırma seçim tahminidir 23 Haziran da hangi adaya oy vermeyi düşünüyorsunuz? (31 Mart oy tercihine göre dağılım) 95,56% 91,14% 29,96% 25,48% 25,72% 18,84% 48,92% 20,67% 25,23% 5,18% 1,43% 1,06% 1,94% 1,22% 3,26% 4,38% Binali Yıldırım Ekrem İmamoğlu Diğer Oy kullanmadım Binali Yıldırım Ekrem İmamoğlu Karar vermedim Necdet Gökçınar Oy kullanmayacağım 5
23 Haziran da hangi adaya oy vermeyi düşünüyorsunuz? 24 Haziran 2018 Genel Seçimlerinde hangi siyasi partiye oy verdiniz? Binali Yıldırım Ekrem İmamoğlu Karar vermedim Necdet Gökçınar Oy kullanmayacağım Ak Parti %78,44 %11,31 %7,11 %3,14 CHP %1,80 %92,70 %1,65 %3,86 MHP %78,82 %15,09 %0,87 %5,22 HDP %0,84 %92,33 %5,09 %1,74 İyi Parti %0,83 %97,40 %0,77 %1,00 Saadet Partisi %14,25 %34,90 %50,85 Diğer %32,01 %36,37 %10,56 %21,06 Oy kullanmadım %66,77 %5,85 %27,38 31 Mart Yerel Seçimlerinde hangi adaya oy verdiniz? 24 Haziran 2018 Genel Seçimlerinde hangi siyasi partiye oy verdiniz? Binali Yıldırım Ekrem İmamoğlu Oy kullanmadım Diğer Oy kullanmayacağım Ak Parti %81,52 %8,87 %8,81 %0,81 %3,14 CHP %0,84 %92,24 %5,96 %0,97 %3,86 MHP %82,18 %13,14 %4,68 %0,00 %5,22 HDP %2,59 %85,39 %12,02 %0,00 %1,74 İyi Parti %0,83 %95,08 %3,25 %0,83 %1,00 Saadet Partisi %7,36 %30,26 %62,38 Diğer %57,13 %12,58 %30,29 %21,06 Oy kullanmadım %72,62 %27,38 %27,38 6
YÜKSEK SEÇİM KURULU SEÇİM YENİLEME KARARI «Yüksek Seçim Kurulu seçimi tekrar etmekle adaletli bir karar verdi» 57,28% 42,72% «Yüksek Seçim Kurulu seçimi tekrar etmekle adaletli bir karar verdi» (31 Mart oy tercihine göre dağılım) 77,97% 88,82% 22,03% 11,18% Binali Yıldırım Ekrem İmamoğlu 7
YÜKSEK SEÇİM KURULU SEÇİM YENİLEME KARARI «Yüksek Seçim Kurulu seçimi tekrar etmekle adaletli bir karar verdi» x 23 Haziran da hangi adaya oy vermeyi düşünüyorsunuz? 31 Mart 2019 Yerel Seçimlerinde Binali Yıldırım a oy veren katılımcıların görüşleri 83,37% 92,42% 89,83% 47,51% 52,49% 16,63% 7,58% 10,17% Binali Yıldırım Ekrem İmamoğlu Karar vermedim Oy kullanmayacağım 31 Mart 2019 Yerel Seçimlerinde Ekrem İmamoğlu na oy veren katılımcıların görüşleri 81,85% 90,52% 86,73% 72,79% 18,15% 9,48% 13,27% 27,21% Binali Yıldırım Ekrem İmamoğlu Karar vermedim Oy kullanmayacağım 8
EKONOMİ «Bu yılın sonuna kadar ekonomimizin düzeleceğini düşünüyorum» 1,24% 53,55% 45,21% Kararsızım «Bu yılın sonuna kadar ekonomimizin düzeleceğini düşünüyorum» (23 Haziran oy tercihine göre dağılım) 75,43% 78,38% 24,57% 21,62% Binali Yıldırım Ekrem İmamoğlu 9
İŞSİZLİK «Son 3 ayda aile üyelerim arasında işsiz kalan oldu» 55,58% 44,42% «Son 3 ayda aile üyelerim arasında işsiz kalan oldu» (31 Mart oy tercihine göre dağılım) 31,69% 68,31% 55,19% 44,81% Binali Yıldırım Ekrem İmamoğlu 10
İŞSİZLİK «Son 3 ayda aile üyelerim arasında işsiz kalan oldu» x 23 Haziran da hangi adaya oy vermeyi düşünüyorsunuz? 31 Mart 2019 Yerel Seçimlerinde Binali Yıldırım a oy veren katılımcıların görüşleri 70,01% 59,21% 57,20% 29,10% 33,57% 42,80% 0,89% 7,21% 100,00% Binali Yıldırım Ekrem İmamoğlu Karar vermedim Oy kullanmayacağım Kararsızım 31 Mart 2019 Yerel Seçimlerinde Ekrem İmamoğlu na oy veren katılımcıların görüşleri 57,82% 42,18% 54,51% 43,69% 50,78% 49,22% 56,08% 43,92% 1,80% Binali Yıldırım Ekrem İmamoğlu Karar vermedim Oy kullanmayacağım Kararsızım 11
EKREM İMAMOĞLU NUN İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİNDE İSRAF AÇIKLAMALARI «Ekrem İmamoğlu nun İstanbul Büyükşehir Belediyesinde israf açıklamalarını inandırıcı buluyorum» (31 Mart oy tercihine göre dağılım) 82,02% 91,84% 17,98% 8,16% 56,06% 43,94% Binali Yıldırım Ekrem İmamoğlu Oy kullanmadım «Ekrem İmamoğlu nun İstanbul Büyükşehir Belediyesinde israf açıklamalarını inandırıcı buluyorum» (24 Haziran oy tercihine göre dağılım) 90,69% 73,90% 26,10% 9,31% 91,73% 77,67% 22,33% 8,27% 98,29% 1,71% 85,34% 70,85% 57,13% 29,15% 42,87% 14,66% Ak Parti CHP MHP HDP İyi Parti Saadet Partisi Diğer Oy kullanmadım 12
16 HAZİRAN BİNALİYILDIRIM EKREM İMAMOĞLU CANLI YAYIN TARTIŞMASI 16 Haziran Pazar akşamı Binali Yıldırım Ekrem İmamoğlu tartışmasını izlediniz mi? 19,25% 14,47% 66,28% Evet, tamamını izledim Bir süre izledim Hayır, izlemedim Hangi adayın tartışma performansını daha başarılı buldunuz? (31 Mart oy tercihine göre dağılım) Sadece tartışmayı izleyen katılımcılara sorulmuştur 82,12% 86,47% 43,78% 23,31% 28,79% 6,25% 8,89% 2,75% 2,78% 7,44% 3,31% 4,13% Binali Yıldırım Ekrem İmamoğlu Oy kullanmadım Binali Yıldırım Ekrem İmamoğlu Her iki aday da başarısızdı Her iki aday da başarılıydı 13
16 HAZİRAN BİNALİYILDIRIM EKREM İMAMOĞLU CANLI YAYIN TARTIŞMASI Sadece tartışmayı izleyen katılımcılara sorulmuştur Tartışma, adaylar hakkındaki düşüncelerinizi nasıl etkiledi? 31 Mart 2019 Yerel Seçimlerinde Binali Yıldırım a oy veren katılımcıların görüşleri 68,12% 62,25% 28,72% 30,47% 3,15% 7,28% Binali Yıldırım hakkında düşüncelere etkisi Ekrem İmamoğlu hakkında düşüncelere etkisi Olumlu etkiledi Olumsuz etkiledi Etkilemedi 31 Mart 2019 Yerel Seçimlerinde Ekrem İmamoğlu na oy veren katılımcıların görüşleri 69,34% 8,81% 47,07% 44,12% 2,56% 28,10% Binali Yıldırım hakkında düşüncelere etkisi Ekrem İmamoğlu hakkında düşüncelere etkisi Olumlu etkiledi Olumsuz etkiledi Etkilemedi 14