İM 401 Mühendislikte Özel Konular

T.C. NUH NACİ YAZGAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İM 401 Mühendislikte Özel Konular www.nny.edu.tr

Sayfa No: i İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... i 1. Puanlama... 1 1.1. Sunum Poster ve Mimari... 1 1.1.1. Sunum... 1 1.1.2. Poster... 1 1.1.3. Mimari... 1 1.1.4. Ödül Puanı Hesaplaması... 2 1.2. Performans Tahminleri... 2 1.2.1. Koşullar... 3 1.2.2. Yıllık Gelir... 4 1.2.3. Yıllık Bina Maliyeti... 4 1.2.4. Yıllık Deprem Maliyeti... 5 1.2.5. Net Yıllık Kazanç... 5 2. Proje Takımları... 7 3. Bina Maketi... 8 3.1. Bina Maket Malzemesi... 8 3.2. Bina Maketi Boyutları... 8 3.2.1. Plan Boyutları ve Kat Yüksekliği... 8 3.2.2. Kat Sayısı... 9 3.2.3. Bina Maketinin Toplam Yüksekliği... 9 3.3. Yapısal Çerçeve Elemanları... 10 3.4. Taşıyıcı Perde Duvarlar... 10 3.4.1. Taşıyıcı Perde Duvarların Boyutları... 10 3.4.2. Taşıyıcı Perde Duvarlarda Aranan Şartlar... 11 3.5. Yapısal Bağlantılar... 11 3.5.1. Yapısal Bağlantılarda Aranan Şartlar... 11 3.5.2. Yapısal Bağlantıların Boyutları... 11 3.6. Sabit Yük Bağlantıları... 12 3.7. Katlar... 12 3.8. Bina Maketi Taban Plakası... 13

Sayfa No: ii 3.8.1. Bina Maketi Taban Plakası Boyutları... 13 3.8.2. Bina Maketi Taban Plakası Ölçüleri... 13 3.8.3. Bina Maketi Taban Plakası için Koşullar... 14 3.9. Bina Maketi Çatı Plakası... 14 3.9.1. Bina Maketi Çatı Plakası Boyutları... 15 3.9.2. Bina Maketi Çatı Plakası Ölçüleri... 15 3.9.3. Bina Maketi Taban Plakası için Koşullar... 15 3.10. Bina Maketinin Ağırlığı... 15 4. Kuvvetli Yer Hareketi Testi... 16 4.1. Ölçeklendirilmiş Kuvvetli Yer Hareketi Kayıtları... 16 4.2. Sarsma Masası... 16 4.3. Maketin Sarsma Masasına Montajı... 16 4.4. Kat Ağırlıkları... 16 4.5. Ölçüm Cihazları... 17 4.6. Verilerin İşlenmesi... 17 4.7. Ekonomik Kaybın Değerlendirilmesi... 17 4.7.1. Göçme Durumu... 18 4.7.2. Göçmenin Gerçekleşmemesi Durumu... 18 4.8. Cezalar... 20 4.9. Karneler... 21 4.10. Jüri ve İtirazlar... 21 4.11. Ekler... 21

Sayfa No: 1 1. Puanlama Maket binanın performansı 6 bileşenli bir puanlama sistemi ile belirlenecektir: Yıllık Gelir Yıllık Yapım Maliyeti Yıllık Deprem Maliyeti Estetik ve Mimari Sunum Poster Yapı performansı yıllık gelirden yıllık yapım ve deprem maliyetlerinin çıkarılmasıyla belirlenecektir. Puanlama yöntemi EK D de verilen örnek problemde açıklanmıştır. 1.1. Sunum Poster ve Mimari 1.1.1. Sunum Sunumlar herkese açık olacaktır. Her takıma 15 dakika verilecektir. Bu sürenin 10 dakikası sözlü sunum için, 5 dakikası da soru cevap için ayrılacaktır. Jürinin kullanacağı puanlama karneleri EK F de yer almaktadır. 1.1.2. Poster Her takım projesinin tanıtımı için bir poster hazırlamalıdır. Poster 700mm x 1000 mm (y) boyutlarında foto blok şeklinde hazırlanmalıdır. Metinlerdeki en küçük font 18 olmalıdır. Üniversite adı için ise 40 numara font önerilmektedir. Üniversite adı, posterin üst kısmında yer almalıdır. Jürinin poster değerlendirmesi ile ilgili kullanacağı karne EK F de bulunmaktadır. 1.1.3. Mimari Takımların mimari ödül puanı jüri tarafından yapılan değerlendirme sonucunda verilecektir. Jürinin mimari puan için kullanacağı karne EK F de verilmiştir.

Sayfa No: 2 Ayrıca takım adı, 150 mm x 70 mm boyutlarında bir kâğıt üzerine okunabilir bir şekilde yazılmalı ve binanın son katı hizasında makete yapıştırılmalıdır. 1.1.4. Ödül Puanı Hesaplaması Ödül puan hesabı, takımın sözlü sunum, poster ve mimaride aldığı puanlara göre belirlenecektir. Bu ödül puan sunum ve poster ve kategorilerinde sadece ilk 5 takıma verilecektir. Derece başına yüzde kaç artış kazanılacağı Tablo 1-1 de gösterilmektedir. Derece Sunum Poster Mimari 1. %10 %10 %15 2. %8 %8 %12 3. %6 %6 %9 4. %4 %4 %6 5. %2 %2 %3 6. %0 %0 %0 Tablo 1-1: Yıllık Ödül Puanı Dağılımı 1.2. Performans Tahminleri Yapısal analizler ile sarsma masası testleri ile ölçülen test değerleri arasındaki yaklaşıklık performans tahminleri ile sınanacaktır. Performans tahminleri en yüksek olan takımlara binanın deprem maliyetini azaltmaya yarayacak ödül puanları verilecektir. Ödül puanın gerekçesi, ayrıntılı bir yapısal analizin daha iyi bir yapısal tasarım ve deprem performansı sağlayacak olmasıdır. Takımların her üç deprem düzeyi (kuvvetli yer hareketi) için maksimum çatı deplasmanı ve mutlak ivmeleri tahmin etmeleri gerekmektedir. Performans tahminleri her üç deprem hareketi için hesaplanacak ancak bunlardan sadece birincisine [KYH1 (YerHareketi)] ait olanı değerlendirmeye alınacaktır.

Sayfa No: 3 1.2.1. Koşullar Yıllık Deprem Maliyeti, takımların KYH1 e ait performans tahminlerindeki yaklaşıklığa göre azaltılacaktır. Takımlar her bir zemin hareketi için aşağıdaki değerleri hesaplayacaktır. Tahmini Göreli Öteleme = max Çatı Yerdeğiştirmesi (mm) Taban Yerdeğiştirmesi (mm) Tahmini Mutlak İvme = Max İvme [% g] Tahminlerin yaklaşıklığı iki farklı parametre kullanılarak belirlenecektir. Bunlardan birincisi maksimum göreli öteleme oranı (ÖTE), ikincisi de maksimum mutlak ivme oranı (İVM) dır. ÖTE = (Tahmini Göreli Öteleme / Model Yüksekliği) Ölçülen Öteleme Oranı) Ölçülen Öteleme Oranı İVM = (Tahmini Mutlak İvme Ölçülen Mutlak İvme) Ölçülen Mutlak İvme Hesaplardaki tahmin performansı, Performans Tahmin Puanı (PTP) ile sınanacaktır. PTP= ÖTE+ İVM Yerdeğiştirme ve ivme değerlerinin nasıl ölçüleceği Bölüm 4.7.2 de belirtilmiştir. Sayı hassasiyeti noktadan sonra iki basamağa kadar olacaktır. Her takım KYH1 deki performans tahminlerindeki isabetliliğine göre derecelendirilecektir. En düşük PTP ye en yüksek ödül puanı (PTP ödül puanı) verilir. Dereceye göre yıllık deprem maliyetinin yüzde kaç azaltılacağı Tablo 1-2 de gösterilmektedir. Derece PTP Ödül Puanı 1. % 15 2. % 12 3. % 9 4. % 6 5. % 3 6. % 0 Tablo 1-2: PTP Ödül Puanı

Sayfa No: 4 1.2.2. Yıllık Gelir Binanın yıllık geliri toplam kiralanabilir kat alanına bağlı olacaktır. Katların cm2 başına kira getirileri aşağıda verilmiştir: 1-6 Kat: Yılda 300.- / cm2 7-20 Kat: Yılda 200.- / cm2 21 ve üzeri: Yılda 400.- / cm2 Kiraya verilebilir her kat alanı çevre kirişleriyle tanımlanan ve Bölüm 3.7 deki şartlara uyan toplam plan alanı kullanılarak hesaplanır. Yapısal elemanlar (kolonlar, taşıyıcı perde duvarlar) kiralanabilir kat alanından düşülmeyecektir. Modellerde toplam kiralanabilir kat alanı için aşağıdaki üst limit uygulanacaktır. Dolayısıyla bu limit değerin üzerinde kat alanına sahip model binalar için kullanılacak toplam alan aşağıda verilen maksimum alan değeridir. Maksimum kiralanabilir kat alanı: 35.000 cm2 Toplam kiralanabilir alan, kat alanlarını zemin kattan yukarı doğru toplayarak hesaplanacaktır. Azami kat yüksekliğini aşan katların alanı toplama dahil edilmeyecektir. Yıllık gelir her kiralanabilir kat alanındaki cm2 başına düşen gelir katsayısıyla çarpımından elde edilecek değerlerin toplamına eşittir. 1.2.3. Yıllık Bina Maliyeti Yıllık Bina Maliyeti, maket ağırlığı ile maket taban alanı dikkate alınarak hesaplanacaktır. Maket ağırlığı toplam inşaat maliyeti, taban alanı ise arsa maliyeti hesabında kullanılacak değerlerdir. Hesaplarda kullanılacak birim maliyetler aşağıda verilmiştir. Yıllık maliyet hesabı için arsa ve inşaat maliyetleri binanın ekonomik ömrüne (100 yıl) bölünecektir. Bina tabanında (arsa maliyeti karşılığı): Yapı ağırlığı için (inşaat maliyetleri karşılığı): 250.000.- / cm2 25.000.000.- / kg

Sayfa No: 5 Binanın taban alanı maksimum kat planının tabandaki izdüşümüdür. Sarsma esnasında eklenen sabit yükler yapı ağırlığına dâhil edilmeyecektir. Ağırlık cezaları 3.8.2 ve 3.9.2 bölümlerinde belirtilmiştir. 1.2.4. Yıllık Deprem Maliyeti Yıllık Deprem Maliyeti (YDM) binanın deprem performansına bağlı olarak hesaplanacaktır. Ekonomik kaybın belirlenmesinde Bölüm 4.7 deki yöntem kullanılacaktır. Ekipmandan kaynaklanan ekonomik kaybın belirlenmesinde kullanılacak olan ekipman maliyeti değeri aşağıda verilmiştir. Ekipman maliyetine giydirme cephe, iklimlendirme, özel tesisatlar ve teçhizatlar dahildir. Bu değer Bölüm 4.7 de tarif edilen hesap formüllerinde kullanılacak olan değerdir. Ekipman Maliyeti = 750.000.000.- YDM, her bir bileşenin birimi olmak kaydıyla aşağıdaki gibi hesaplanacaktır: YDM = Yıllık Ekonomik Kayıp1 + Yıllık Ekonomik Kayıp2 + Yıllık Ekonomik Kayıp3 1.2.5. Net Yıllık Kazanç Her takımın nihai başarı puanı yıllık net kazancına göre hesaplanacaktır. Nihai Yıllık Kazanç ı (NYK) en yüksek olan takım yarışmanın galibi olacaktır. NYK, Nihai Yıllık Gelirden (NYG) Nihai Yıllık Bina Maliyeti (NYBM) ve Nihai Yıllık Deprem Maliyeti (NYDM) düşülerek bulunacaktır. Ceza Katsayıları; N: Bina Boyut Cezası (bak.: Bölüm 3.1-3.5) M: Bina Ağırlık Cezası (bak.: Bölüm 3.8, 3.9, 3.10) D: Dayanıksız Bağlantı Cezası (bak.: Bölüm 4.8) Nihai Yıllık Gelir (NYG) şu şekilde ifade edilebilir: NYG = (1+Sunum Ödülü +Poster Ödülü +Mimari Ödülü) x Yıllık Gelir Nihai Yıllık Bina Maliyeti (NYBM) şu şekilde ifade edilebilir:

Sayfa No: 6 NYBM = (1+N+M) x Yıllık Bina Maliyeti Nihai Yıllık Deprem Maliyeti (NYDM) şu şekilde ifade edilebilir: NYDM = (1+D PTP Ödülü) x Yıllık Deprem Maliyeti Nihai Yıllık Kazanç (NYK) şu şekilde ifade edilebilir: NYK = NYG NYBM- NYDM

Sayfa No: 7 2. Proje Takımları Takımlar Mühendislikte Özel Konular Dersi jüri üyelerince değerlendirilmek üzere mimari ve statik projelerini sunmalıdır. Projede yer alması gereken noktalar aşağıda verilmiştir: Takımdaki bütün öğrencilerin isimleri Mimari, yapısal inovasyon, sürdürülebilirlik vb. gibi belli başlı kavramlara değinilerek tasarımın genel tanımı Yenilikçi sönüm cihazların/düzenlemelerin (eğer mevcut ise) ayrıntılı tarifi Tasarlanan modelin kesit ve planının ölçüsüz çizimleri Projede şunlar açıklanmalıdır: İşlev: yerel ve coğrafi faktörlerin ve bina için düşünülen kullanım türünün ışığında teklif edilen fikrin yaratıcılığı ve uygunluğu Kalite: maliyet etkinliği, sürdürülebilirlik, inovasyon Bağlam: binanın çevresiyle ilişkisi Projeler değerlendirilirken kurallara aykırılık olup olmadığına bakılmayacaktır. Yenilikçi sönüm cihazları/düzenlemeleri önceden onay gerektiren unsurlardır. Bunlar proje aşamasında onaylanır.

Sayfa No: 8 3. Bina Maketi Bu bölümde bina maketi ile ilgili kurallar ve sınırlamalar tarif edilmektedir. Bunlara uyulmaması halinde bina boyut cezası faktörü (N) veya bina ağırlık cezası faktörü (M) uygulanacaktır. Bu şartların herhangi birine uyulmaması durumunda takım ceza alabilir. Jüri ceza verip vermemekte serbesttir. Bina maketleri maket taban plakasına (bak.: Bölüm 3.8) tutturulmuş yapısal çerçeve elemanları (bak.: Bölüm 3.3) ve taşıyıcı perde duvarlar (bak.: Bölüm 3.4) ile bina maketinin üst tarafına tutturulmuş bina maketi çatı plakasından (bak.: Bölüm 3.9) oluşacaktır. Bağlantı koşullarının tamamı Bölüm 3.5 te yer almaktadır. 3.1. Bina Maket Malzemesi Bu bölümdeki koşullara aykırı olan her türlü yapısal çerçeve elemanı ve taşıyıcı perde duvar takımın diskalifiye edilmesine neden olacaktır. Bütün yapısal çerçeve elemanları ve taşıyıcı perde duvarlar balsa tahtasından yapılacaktır. 3.2. Bina Maketi Boyutları 3.2.1. Plan Boyutları ve Kat Yüksekliği Bu bölümde belirtilen boyutlar ile ilişkili her aykırılık N faktörünün her 2mm lik sapma için % 2 oranında artırılmasına neden olacaktır. Ölçümler bir üst sapma değerine yuvarlanacaktır. İlk 2mm lik sapma için takımlara ceza verilmeyecektir. Maksimum kat planı boyutları : 400mm x 400mm (katı çevresinden sınırlayan elemanların dışından dışına ölçü) Min. kat boyutları : 150mm x 150mm Kat yüksekliği : 50mm (kat düzleminden komşu kat düzlemine. Bak.:Şekil: 1) Giriş katı yüksekliği : 100mm (Bak.:Şekil: 1)

Sayfa No: 9 3.2.2. Kat Sayısı Bu bölümde belirtilen boyutlar ile ilişkili her aykırılık N faktörünün her sapma seviyesi için % 10 oranında artırılmasına neden olacaktır. Maksimum kat adedi: 30 Minimum kat adedi: 20 3.2.3. Bina Maketinin Toplam Yüksekliği Bu bölümde belirtilen boyutlar ile ilişkili her aykırılık N faktörünün her 4mm lik sapma için % 5 oranında artırılmasına neden olacaktır. Ölçümler bir üst sapma değerine yuvarlanacaktır. İlk 4mm lik sapma için takımlara ceza verilmeyecektir. Taban plakası üzerinden herhangi bir n. kat üst düzlemine ölçülen yükseklik en fazla 4mm lik bir tolerans sınırı içinde kalmalıdır. Buna göre zemin katta (n=0) bulunan taban plakası üst kotu +0.00 kotu, yani ölçüm başlangıç kotudur. Bu şekilde ölçülen herhangi bir kat yüksekliği ise aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır: +0.00 kotundan itibaren (n=n). katta ölçülen yükseklik = 100 (mm) + (n-1) x 50 (mm) Bütün kat yükseklikleri yukarıda açıklanan kurala göre Teknik Komite tarafından tek tek kontrol edilecektir. Bina yüksekliği zemin kattan en tepedeki çerçeve elemanına kadar olan mesafedir. Taban plakasının üst yüzeyi zemin kat seviyesi olarak kabul edilecektir.

Sayfa No: 10 Şekil 1: Bina maketinde katlar ve kat yükseklikleri 3.3. Yapısal Çerçeve Elemanları Elemanların azami kesit boyutları aşağıdaki gibi olmalıdır: Dikdörtgen kesitli elemanlar: 6mm x 6mm 3.4. Taşıyıcı Perde Duvarlar 3.4.1. Taşıyıcı Perde Duvarların Boyutları Taşıyıcı perde duvarları aşağıdaki şartlara uymalıdır: Maksimum kalınlık: 3mm Minimum uzunluk (plan görünümünde): 30mm Maksimum uzunluk (plan görünümünde): 70mm

Sayfa No: 11 3.4.2. Taşıyıcı Perde Duvarlarda Aranan Şartlar Bu bölümdeki şartlar ile ilişkili her aykırılık N faktörünün % 5 oranında artırılmasına neden olacaktır. Taşıyıcı perde duvarlar en az bir kat yüksekliğinde olmalıdır. Yapısal çerçeve elemanlarının uçları taşıyıcı perde duvarlara tespit edilebilir. Ancak, bu elemanlar moment aktaran tip bağlantılarla aynı şartları yerine getirmelidir. Bunun tek istisnası düşey kolonların, taşıyıcı perde duvarların kısa kenarına boylu boyunca tespit edilebilmesidir. Plan görünümünde bir taşıyıcı perde duvarın kısa tarafının komşu taşıyıcı perde duvarın uzun tarafına bağlanması dışında taşıyıcı perde duvarlar birbirine temas etmeyecektir. 3.5. Yapısal Bağlantılar 3.5.1. Yapısal Bağlantılarda Aranan Şartlar Bu bölümdeki şartlar ile ilişkili her aykırılık N faktörünün % 5 oranında artırılmasına neden olacaktır. Yapısal elemanların bağlantılarında yalnız tutkal kullanılabilir. Çubuk uçlarında çentikli ve geçmeli birleşimlere izin verilmez. Ancak geometrinin gerektirmesi durumunda açılı kesime izin verilebilir. Taban plakasıyla temasta olan bütün elemanlar ve duvarlar taban plakasına tutkal ile tespit edilecektir. 3.5.2. Yapısal Bağlantıların Boyutları Bu bölümdeki şartlar ile ilişkili her aykırılık N faktörünün % 1 oranında artırılmasına neden olacaktır. Ölçümler bir üst sapma değerine yuvarlanacaktır. Momente çalışan çerçeve elemanlarının yükseklik ve uzunluğu, Şekil A-5 te gösterildiği üzere, bağlantısı yapılan yapısal çerçeve elemanının maksimum kesit boyutunun 3 katından fazla olamaz. Bağlantının kalınlığı, birleştirilen elemanların minimum kesit boyutundan fazla olamaz. Bağlantıların her iki yanına guse levhaları eklenebilir; ancak, bu durumda guse levhalarının kalınlıklarının toplamı birleştirilen elemanların minimum kesit boyutundan fazla olamaz.

Sayfa No: 12 3.6. Sabit Yük Bağlantıları Sarsma testinden önce bina maketine sabit yükler eklenecektir (bak.: Bölüm 4.4). Sabit yükler temsili olarak bina maketlerinde belirli katlarda katın içinden geçirilecek ankraj çubuklarının uçlarına metal ağırlık levhaları konulması ile sağlanacaktır. Söz konusu sabit yükleme unsurları ile temas halinde olan balsa elemanlar gerek düşeyde gerekse yanal sarsma hareketi esnasında sabit yükleri emniyetli biçimde taşıyacak şekilde desteklenmelidir. Hem Kuzey-Güney hem de Doğu-Batı yönünde sabit yük bağlantıları gerekli olup sabit yük plan görünümünde taban plakasının merkezine ortalanacaktır. Sabit yükler binaya somun ve rondelalarla tespit edilecektir. Sabit yük unsurlarına ait fotoğrafı, boyut bilgileri ile birlikte içeren çizimi Şekil A-2 te, yüklerin tipik bir kat planı üzerinde yerleşimini açıklayan çizimi ise Şekil A-3 te bulabilirsiniz. Her zemin hareketi testinden sonra tespit edilmemiş sabit yüklere ceza yazılacak olup bu kusur jürinin binayı yıkılmış saymasına neden olabilir. Rondela, somun ve metal ağırlık levhaları binanın çevre kirişleriyle tanımlanan dış cephesinin içine nüfuz edemez. Sabit yüklerin bina maketindeki yapısal bağlantıların, yapısal çerçeve elemanlarının veya taşıyıcı perde duvarların hiçbirinin kırılmasına sebep olmayacak biçimde yerine yerleştirilebilmesi ve somunlarının sıkı bir yerleşme sağlayacak şekilde sıkılabilmesi gerekir. 3.7. Katlar Katlarda sismik izolasyon kullanımına hiçbir şekilde izin verilmez. Uygulanması durumunda takım diskalifiye edilecektir. Bu bölümdeki koşullara aykırı olan katlar, kiralanabilir kat alanı hesaplamasında dikkate alınmayacaktır. Her katta kat alanını net bir şekilde tanımlayan çevre ve iç kirişler sistemi olacaktır. Çevre kirişleri sürekli olmalıdır. Çevre kirişlerinin üst yüzeylerinin tanımladığı düzlem engebesiz ve terazisinde olmalıdır.

Sayfa No: 13 Akslar arası temiz açıklık 90mm-120mm arasında olmalıdır. Kiralanabilir kat alanından sayılmayan kat alanlarının bu şarta uyması gerekmez. Her kat jürinin rahatça görebileceği şekilde numaralanmalıdır. Binanın tabanındaki kat zemin kat olarak, giriş katının üstündeki kat ise 1. Kat olarak işaretlenecektir. Bu amaçla kullanılacak etiketlerin balsa tahtasından yapılmış olması şart değildir. Ancak etiketler maketin yapısal performansına katkı sağlamamalı ve sabit ağırlıkların takılmasına engel teşkil etmemelidir. Kiralanabilir katları kullananlar kiralanabilir katın her noktasına en az iki adet erişim noktası veya kapıdan ulaşabilmelidir. Yeterli bir erişim noktası aşağıdaki minimum boyutlara sahip engelsiz bir açıklık olarak tanımlanmıştır: Genişlik: Yükseklik: 25mm 40mm 3.8. Bina Maketi Taban Plakası 3.8.1. Bina Maketi Taban Plakası Boyutları Bu bölümde belirtilen boyutlar ile ilişkili her aykırılık N faktörünün her 2mm lik sapma için % 10 oranında artırılmasına neden olacaktır. Ölçümler bir üst sapma değerine yuvarlanacaktır. İlk 2mm lik sapma için takımlara ceza verilmeyecektir. Binayı sarsıntı tezgâhına tespit etmek için 500mm x 500mm boyutlarında kare biçiminde tek parça kontrplaktan yapılmış bir taban plakası kullanılacaktır. Kontrplak taban plakasını sağlamaktan takımlar sorumludur. Bina maketinin hiçbir elemanı maket taban plakasının dış kenarına 25mm den daha yakın olmamalıdır. 3.8.2. Bina Maketi Taban Plakası Ölçüleri Ahşap taban plakasının kalınlığı 8 mm 15 mm arasında olmalıdır. Kalınlık

Sayfa No: 14 8 mm den daha az ölçülürse jüri gerçek kalınlığı ölçerek aynı taban plakasının 8 mm kalınlığına getirildiğinde ağırlığının ne kadar olacağını hesaplayacak ve ölçülen ağırlıkla hesaplanan ağırlık arasındaki fark Bölüm 1.2.3 teki Bina Maket Ağırlığına eklenecektir. 3.8.3. Bina Maketi Taban Plakası için Koşullar Taban plakasında oyuk/çentik açılabilir. Ancak, bu oyuk/çentikler sadece çerçeve elemanlarının ve duvarların yerine oturtulmasına hizmet etmelidir. Ağırlık azaltmak için taban plakasında tıraşlama yapılamaz. Ağırlık azaltma amacıyla bu koşul ihlal edildiği takdirde M faktörü % 50 oranında artırılır. Bina maketi taban plakasının bir tarafından 230mm mesafede ve kenardan 20mm içeride 2mm çapında düşey bir delik açılacaktır. Bu delik taban plakasının kuzey tarafını gösterecektir. Yarışmada bir takımın taban plakasının üzerinde bu delik yoksa jüri taban plakasını kendisi işaretleyerek kuzey yönünü belli edecektir. Takımlar bina maketinin üzerine tespit edildiği taban plakası yerine jürinin tartması için onunla bire bir aynı olan 500mm x 500mm boyutlarında, kare şeklinde, 10mm kalınlığında tek parça kontrplaktan yapılmış ikinci bir taban plakasını hazır bulunduracaklardır. Jüri bu ikinci taban plakasının diğeriyle bire bir aynı olmadığı kanısına varırsa testten sonra bina maketi esas taban plakasından ayırıp bu esas taban plakasını tartabilir. İkinci taban plakasındaki oyuk/çentiklerin esas plakadakilerle bire bir aynı olması şart değildir. 3.9. Bina Maketi Çatı Plakası Bina maketi çatı plakası sarsma testinde ivmeölçerin tutturulacağı yapısal olmayan bir unsurdur. Çatı kirişleri tasarlanırken bina maketi çatı plakasının iki çapraz köşesine ivmeölçeri tutacak olan iki adet el mengenesinin takılması için uygun yer bırakılmasına dikkat edilmelidir. Bina maketi çatı plakası makete takıldığında terazisinde olmalıdır.

Sayfa No: 15 3.9.1. Bina Maketi Çatı Plakası Boyutları Bu bölümde belirtilen boyutlar ile ilişkili her aykırılık N faktörünün her 2mm lik sapma için % 10 oranında artırılmasına neden olacaktır. Ölçümler bir üst sapma değerine yuvarlanacaktır. İlk 2mm lik sapma için takımlara ceza verilmeyecektir. İvmeölçeri binaya tutturmak için 150mmx 150mm boyutlarında kare biçiminde tek parça kontrplaktan yapılmış bir çatı plakası gereklidir. 3.9.2. Bina Maketi Çatı Plakası Ölçüleri Kontrplak çatı plakasının kalınlığı 10mm olacaktır. Kalınlık 10mm den daha az ölçülürse jüri gerçek kalınlığı ölçerek aynı çatı plakasının 10mm kalınlığına getirildiğinde ağırlığının ne kadar olacağını hesaplayacak ve ölçülen ağırlıkla hesaplanan ağırlık arasındaki fark Bölüm 1.2.3 teki Bina Maket Ağırlığına eklenecektir. 3.9.3. Bina Maketi Çatı Taban Plakası için Koşullar Çatı plakasında oyuk/çentik açılabilir. Ancak, bu oyuk/çentikler sadece çerçeve elemanlarının ve duvarların yerine oturtulmasına hizmet etmelidir. Ağırlık azaltmak için çatı plakasından malzeme eksiltilemez. Ağırlık azaltma amacıyla bu koşul ihlal edildiği takdirde M faktörü % 50 oranında artırılır. Takımlar bina maketine tutturulan çatı plakası yerine jürinin tartması için onunla bire bir aynı olan 150mm x 150mm boyutlarında, kare şeklinde, 10mm kalınlığında tek parça kontrplaktan yapılmış ikinci bir çatı plakasını hazır bulunduracaklardır. Jüri bu ikinci çatı plakasının diğeriyle bire bir aynı olmadığı kanısına varırsa testten sonra esas çatı plakasını bina maketinden ayırıp bu esas çatı plakasını tartabilir. İkinci çatı plakasındaki oyuk/çentiklerin esas plakadakilerle bire bir aynı olması şart değildir. 3.10. Bina Maketinin Ağırlığı İzin verilen ağırlığı aşan her 50gram için M faktörü % 10 oranında artırılacaktır. Artış aralıklarına denk gelen ağırlıklar bir üst değere yuvarlanacaktır. Bina maketinin toplam ağırlığı taban ve çatı plakaları dâhil olmak üzere 2.0 kg dan fazla olamaz.

Sayfa No: 16 4. Kuvvetli Yer Hareketi Testi Bina üç farklı kuvvetli yer hareketine maruz bırakılacaktır. Her bir kuvvetli yer hareketi altındaki yapısal performans Yıllık Deprem Maliyeti hesabında dikkate alınacaktır. Binanın çatısına ve tabanına yerleştirilmiş ivme ölçerler kullanılarak yatay ivme kayıtları alınacaktır. (Şekil A-4) 4.1. Ölçeklendirilmiş Kuvvetli Yer Hareketi Kayıtları Binalar KYH1, KYH2 ve KYH3 olarak adlandırılan üç adet ölçeklendirilmiş veya modifiye edilmiş kuvvetli yer hareketine tabi tutulacaktır. 4.2. Sarsma Masası Deprem testleri plan boyutları 500 mm x 500 mm ve yük kapasitesi 50 kg olan sarsma masasında gerçekleştirilecektir. 4.3. Maketin Sarsma Masasına Montajı Sarsma yönü test öncesinde yazı tura atılarak belirlenecektir. Bütün maketler belirlenen yönde test edilecektir. Maketler sarsma masasına taban plakasının köşelerinden dört adet el mengenesi ile boşluk kalmayacak şekilde sabitlenecektir. 4.4. Kat Ağırlıkları Kat ağırlıkları çelik çubuk (1 adet), rondela (4 adet), somun (4 adet) ile ağırlık levhalarından (8 adet) oluşacaktır (Şekil A2). Bu ağırlıklar sarsma yönüne dik olacak şekilde çerçeveye sağlam bir biçimde monte edilecektir (Şekil A3). Çatı ağırlığı çelik levha ile temsil edilecektir (Şekil A1). Mengeneler de bu yüke dâhildir. Kat ağırlığı (yaklaşık) : 1,25 kg Toplam çatı ağırlığı (yaklaşık) : 1,6 kg

Sayfa No: 17 Ağırlıklar arası mesafe: Çelik çubuğun çapı: 150 mm 12 mm Kat ağırlıkları her üç katta bir yerleştirilecektir. Toplam çatı ağırlığı 1,6 kg olup 150x150x10mm boyutunda bir çelik levha, bir ivmeölçer ve iki adet el mengenesinden oluşacaktır. (Şekil A-1) 4.5. Ölçüm Cihazları Yarışmada iki adet ivmeölçer kullanılacaktır. İki adet el mengenesi ile ivmeölçerlerden biri sarsma masasına diğeri ise çatı levhasına tespit edilecektir. 4.6. Verilerin İşlenmesi İvme kayıtları Fourier dönüşümü kullanılarak frekans tanım alanına aktarıldıktan sonra uygun sayısal süzgeçlerden geçirilecek ve gerekli düzeltmeler yapıldıktan sonar zaman tanım alanına dönüştürülecektir. Deplasmanlar düzeltilmiş ivme kayıtlarının iki defa entegre edilmesiyle kaydedilen her ivme zaman serisinden hesaplanacaktır. 4.7. Ekonomik Kaybın Değerlendirilmesi Yıllık Ekonomik Kayıp, ekonomik kaybın deprem geri dönüş periyoduna bölünmesiyle hesaplanacaktır. Toplam Yıllık Deprem Ekonomik Kaybı ise her bir deprem için hesaplanan Yıllık Ekonomik Kayıpların toplanmasıyla elde edilecektir. Kuvvetli Yer Hareketi Geri Dönüş Periyodu [Yıl] KYH-1 72 KYH-2 475 KYH-3 2.475 Yıkılan maketlerin ekonomik kaybı için Bölüm 4.7.1 esas alınmalıdır. Yıkılmayan maketlerin ekonomik kaybı için Bölüm 4.7.2 esas alınmalıdır.

Sayfa No: 18 4.7.1. Göçme Durumu Göçme durumuna jüri karar verecektir. GÖÇME KRİTERİ: Maketin devrilmesi Kat ağırlıklarından %50 den fazlasının yerinden çıkması / oynaması Ahşap taban plakasına oturan kolon ve perde elemanlarının %50 sinden fazlasının bağlantı yerlerinden ayrılması Göçme durumundaki Ekonomik Kayıp ve Yıllık Ekonomik Kayıp, her bir bileşenin birimi olmak kaydıyla aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır: Ekonomik Kayıpn = Ekipman Maliyeti + 2xİnşaat Maliyeti + 3xNihai Yıllık GelirxBina Ekonomik Ömrü Yıllık Ekonomik Kayıpn = Ekonomik Kayıpn (TL) / Geri Dönüş Periyodun (Yıl) Göçmenin KYH-1 veya KYH-2 de gerçekleşmesi durumunda kayıp hesaplaması sonraki kuvvetli yer hareketlerinde de göçme gerçekleştiği varsayılarak yapılacaktır. 4.7.2. Göçmenin Gerçekleşmemesi Durumu Göçmenin gerçekleşmemesi durumunda toplam ekonomik kayıp yapısal hasar ve ekipman hasarından kaynaklanan maliyetlere göre aşağıdaki gibi hesaplanacaktır. TP1 = İlk İnşaat Maliyetinin bir yüzdesi olarak yapısal hasar [%] TP2 = Teçhizat Maliyetinin bir yüzdesi olarak ekipman kaybı [%] İki ekonomik kayıp faktörü kuvvetli yer hareketi sarsıntısı esnasında ölçülen iki parametre ile ilişkilendirilmektedir:

Sayfa No: 19 Yapısal hasardan kaynaklanan ekonomik kayıp (Talep Parametresi,TP1) Binada oluşan yapısal hasar En Büyük Göreli Kat Ötelemesi kullanılarak değerlendirilecektir. Yapısal hasarı Göreli Kat Ötelemesi ile ilişkilendiren kayıp fonksiyonu, ortalama kayıp oranı 0,015 ve standart sapması 0,005 olan bir kümülatif normal olasılık yoğunluğu fonksiyonu olarak tanımlanır. Şekil 4-1 de kayıp fonksiyonunun grafiği normalize edilmiş maliyet (TP1) üzerinden çizilmiştir. fonksiyonu Şekil 4-1: En büyük çatı öteleme oranı ile yapısal hasar kaynaklı kaybı ilişkilendiren kayıp Ekipman Hasarından Kaynaklanan Kayıp (TP2) Binada kat ivmesine karşı hassasiyet taşıyan, Ekipman Maliyeti değerinde ekipmanın bulunduğu varsayılmaktadır. Bu ekipmanda oluşacak hasar En Büyük İvme ile ilişkilendirilecektir. Bunun için ortalama en büyük çatı ivmesi 1,75g ve standart sapması 0,7g olan bir kümülatif normal olasılık yoğunluğu fonksiyonu kullanılacaktır. Kayıp fonksiyonunun (TP2) grafiği Şekil 4-2 dedir.

Sayfa No: 20 Şekil 4-2: En büyük ivme ekipman maliyetini ilişkilendiren kayıp fonksiyonu Belli bir kuvvetli yer hareketi n için Ekonomik Kayıp ve Yıllık Ekonomik Kayıp aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır: Ekonomik Kayıp n = EDP1 [%] x İlk İnşaat Maliyeti [TL] + EDP2 [%] x Ekipman Maliyeti [TL] Yıllık Ekonomik Kayıp n = Ekonomik Kayıp n [TL] / Geri Dönüş Periyodun [Yıl] 4.8. Cezalar Her kuvvetli yer hareketinden sonra jüri binayı inceleyerek kopan bağlantı olup olmadığını inceleyecektir. Düşmüş ağırlıklar veya katın başlangıçtaki yapısal sisteminden önemli ölçüde ayrılmış ağırlıklar kopmuş bağlantı sayılacaktır. Pasolu çubuklardaki her gevşeme için D faktörü % 5 oranında artırılacaktır. KYH-1 ve KYH-2 den sonra jüri ivme ölçerin ve çatı levhasının yapısal maket ile bağlantısını inceleyecektir. Jüri testin ardından çatı levhası ile yapısal maket arasındaki bağlantının koptuğuna karar verirse puanlamada yapısal ve ekipmanda azami hasar oluştuğu varsayılacaktır. KYH-1 den sonra ivme ölçer yapısal makete gerektiği şekilde bağlı kalmamışsa KYH- 2 den önce ivme ölçer sökülecek ve hem KYH-1 hem de KYH-2 için yapısal ve ekipmanda azami hasar oluştuğu varsayılacaktır. Çatı levhasının yerinde sıkı durmaması yapısal maketi yıkılmış saymak için gerekçe olarak değerlendirilemez.

Sayfa No: 21 4.9. Karneler Bütün ceza karneleri takımlar tarafından incelenecek ve imzalanacaktır. Takımlar herhangi bir cezaya itiraz edebilir. 4.10. Jüri ve İtirazlar Kuralların yorumlanması ve yarışmanın idaresi konusunda jüri tam yetki sahibidir. Puanlama ve kararlardan jüri sorumludur. Jürinin verdiği bütün kararlar kesindir. 4.11. Ekler EK A EK B EK C EK D EK E EK F : Şekil A1, A2, A3, A4, A5, A6 : Sarsma Masası : Kuvvetli Yer Hareketleri : Örnek Problem : Örnek Fotoğraflar : Karneler

Sayfa No: 22 EK-A A-1. Çatı Seviyesi Tipik İvmeölçer Bağlantısı Bina maketi üzerine çatı seviyesinde yapıştırılmak suretiyle tespit edilen çatı plakası, çelik tabla ve ivmeölçer yerleşimi Şekil A1 de gösterilmiştir. Çatı plakası 150mm 150mm boyutlarında ve en az 8mm kalınlığında plywood (kontrplak) malzemeden teşkil edilecektir. Eşit yük dağılımının sağlanabilmesi için çatı plakası, yarışmacı takımlar tarafından taban plakasına göre hizalanarak merkeze yerleştirilmelidir. Bu duruma ait kesit ve planlar Şekil A2 de verilmektedir. Şekil A1. Maket üzerine yerleştirilmiş ölçüm düzeneğinin genel görünüşü Çelik tabla ile bunun üzerine monte edilecek olan ivmeölçer, Depreme Dayanıklı Bina Tasarımı Yarışması teknik ekiplerince yarışma esnasında yerleştirilecektir. Çelik tabla boyutları 150mm 150mm 10mm ölçülerindedir.

Sayfa No: 23 Şekil A2. Çatı seviyesindeki plaka, tabla ve ivmeölçerin plan (üst) ve kesit (alt) görünüşleri

Sayfa No: 24 A-2. Taban Plakası Bina maketi boyutları 500mm 500mm olan plywood (kontrplak) taban plakasına monte edilmelidir. Taban plakası minimum kalınlığı 12mm olmalıdır. Maket, taban plakasını her iki yapı doğrultusu için ortalayacak şekilde yerleştirilmelidir. Bu duruma ait plan görünüşü Şekil A3 de verilmektedir. Şekil A3. Taban plakası özellikleri ve yerleşim detayı Taban plakasına sabitlenmiş bina maketi sarsma masasına mengeneler yardımıyla (Şekil A4) ve Depreme Dayanıklı Bina Tasarımı Yarışması teknik ekiplerince yerleştirilecektir. Şekil A4. Bina maketinin taban plakası seviyesinden sarsma masasına montajı

Sayfa No: 25 A-3. Kat Ağırlıkları ve Yükleme Şeması Kat ağırlıklarını temsil etmek üzere bina maketine yarışmacı ekiplerce yerleştirilecek ağırlıklar Şekil A5 de gösterilen parçalardan oluşmaktadır. Şekil A5. Kat ağırlıklarına ait parçalar ve ankraj çubuğu detayları Bina maketine, düşey doğrultuda her 15cm de bir kat ağırlıkları tespit edilecek olup, tabandan itibaren ilk ağırlık 3. normal kat tabanı (2. normal kat tavanı) seviyesinden bağlanacaktır. Maketin sarsma doğrultusu hakem komitesince yazı-tura ile belirleneceğinden, yarışmacı takımlar maketin her iki doğrultusunda da ağırlık yerleşimine elverişli bir taşıyıcı sistem düzenlenmesini sağlamalıdırlar. Şekil A6 da tipik yerleşim ve birleşim düzeni verilen kat ağırlırlıkları, çelik bir ankraj çubuğunun (bulonun) sarsma doğrultusuna dik olacak şekilde kat düzlemini boylu boyunca geçmesi ve her iki uçta aynı zamanda pul görevi gören ağırlık levhalarının yerleşimi ve her iki uçta birer somun ve/veya rondela ile el kuvveti ile sıkılarak tespit edilmesi adımlarıyla monte edilecektir. Kat ağırlıkları makete takım elemanlarınca yerleştirilecektir.

Sayfa No: 26 Şekil A6. Kat ağırlıklarının bina maketine yerleşimi: Plan (üst) ve kesit (alt) görünüşleri

Sayfa No: 27 A-4. Moment Aktaran Birleşim Bölgelerinde Guse Uygulaması Moment aktaran çerçevelerin teşkil edilmesi kapsamında taşıyıcı sistem elemanlarında guse düzenlenmesi istendiğinde, makette uygulanmasına izin verilen bağlantı detayları ve ilgili ölçüler Şekil A7 de gösterilmektedir. Verilen birleşimler dışında başka bir bağlantı türüne izin verilmemektedir. Şekilde görülen b, birleştirilen elemanların maksimum kesit boyutu (genişlik veya yükseklik) değeridir. Şekil A7. Guse uygulanmasında izin verilen birleşim ve bağlantı detaylarının kesitte görünüşü A-5. Sarsma ve Ölçüm İşlemleri Bina maketinin sarsma masasına bağlanması, kat ağırlıklarının yerleştirilmesi ve ivmeölçerin çatıya tespit edilmesini takiben gerçekleştirilecek sarsma işlemlerinde, Şekil A8 de gösterilen yapısal büyüklükler ölçülecektir. Taşıyıcı sisteme ait tüm kolonlar ve perdeler taban plakasına yapıştırılmalıdır.

Sayfa No: 28 Şekil A8. Sarsma düzeneğinin şematik görünüşü ve ölçülen yapısal büyüklükler A9. Taşıyıcı sistem elemanları için izin verilen ve verilmeyen (en sağ) kesim biçimleri

Sayfa No: 29 EK-B B-1. Sarsma Masası Deprem testleri, planda üst tabla boyutları 500mm 500mm ve yük kapasitesi ±2g için 50kg olan sarsma masasında gerçekleştirilecektir. Yarışmada kullanılacak sarsma masası aşağıdaki Şekil B1 de gösterilmektedir. Şekil B1. Sarsma masasının görünüşü

Sayfa No: 30 EK-C C-1. Kuvvetli Yer Hareketleri İstanbul Yüksek Binalar Deprem Yönetmeliği, yüksek binaların performansa göre tasarımında esas alınacak üç deprem düzeyi tanımlamaktadır: (http://www.koeri.boun.edu.tr/depremmuh/eski/yuksekyapiyonetmelik.zip) 1. Deprem Düzeyi D1 Bu deprem düzeyi, binanın servis ömrü boyunca meydana gelebilmesi olasılığı fazla olan, göreli olarak sık ancak şiddeti çok yüksek olmayan deprem yer hareketlerini ifade etmektedir. D1 düzeyindeki depremin 50 yılda aşılma olasılığı %50, buna karşı gelen dönüş periyodu ise 72 yıldır. 2. Deprem Düzeyi D2 Bu deprem düzeyi, binanın servis ömrü boyunca meydana gelebilmesi olasılığı çok fazla olmayan, seyrek ancak şiddetli deprem yer hareketlerini ifade etmektedir. D2 düzeyindeki depremin 50 yılda aşılma olasılığı %10, buna karşı gelen dönüş periyodu ise 475 yıldır. 3. Deprem Düzeyi D3 Bu deprem düzeyi, binanın maruz kalabileceği en şiddetli deprem yer hareketini ifade etmektedir. D3 düzeyindeki bu çok seyrek depremin 50 yılda aşılma olasılığı %2, buna karşı gelen dönüş periyodu ise 2475 yıldır. C-2. Spektral Özellikler Yarışma kapsamında çok katlı otel binasının İstanbul-Ataşehir de inşa edileceği varsayılmaktadır. Bu konuma ait D1, D2 ve D3 deprem düzeyleri için kısa doğal titreşim periyodu (0.2 saniye) ve 1.0 saniyelik doğal titreşim periyoduna karsı gelen zemin bağımlı yatay deprem spektral ivme değerleri (sırası ile SMS ve SM1) Tablo C1 de verilmektedir.

Sayfa No: 31 Tablo C1. D1, D2 ve D3 deprem düzeyleri için zemin bağımlı yatay deprem spektral ivme değerleri: Tablo C1 de verilen yatay spektral ivme değerleri kullanılarak oluşturulan D1, D2 ve D3 deprem düzeyleri için tasarım spektrumları Şekil C1 de sunulmaktadır. Şekil C1. D1, D2 ve D3 deprem düzeyleri için deprem tasarım spektrumları

Sayfa No: 32 EK-D D-1. Örnek Problem Bu bölümde, 20 katlı olduğu varsayılan örnek bir bina maketinin Bölüm 2 de detayları verilen altı bileşenli puanlama sistemiyle performansının hesaplanması sunulmaktadır. 1. Yıllık Gelir 20 katlı olan binanın toplam kullanılabilir kat alanı 32,000 cm2 dir. 1.~6. Katlar: 9,600 cm2 400 TL/cm2 = 3,840,000 TL/yıl 7.~20. Katlar: 22,400 cm2 200 TL/cm2 = 4,480,000 TL/yıl 21. Katlar: 0 cm2 300 TL/cm2 = 0 TL/yıl Buna göre, bina toplam yıllık geliri = 8,320,000.-TL/yıl 2. Yıllık Gelir Artırımı Yarışma Jürisinin puanlarına göre yarışmacı takım sunumda 1., posterde 2. ve mimaride 3. olmuştur. Bu durumda ödül puanlar oranında yıllık gelir artırılacaktır. Sunum ödül puanı: %5.0 Poster ödül puanı: %4.5 Mimari ödül puanı: %4.0 Nihai Yıllık Gelir (NYG) = (1 + 0.05 + 0.045 + 0.04) 8,320,000 = 9,443,200.-TL 3. Yıllık Bina Maliyeti Binanın taban alanı 1,600 cm2 dir. Arsa maliyetinin 250,000.-TL/cm2 ve binanın ekonomik ömrünün 100 yıl olduğu dikkate alındığında: Yıllık Arsa Maliyeti = (1,600 250,000) /100 = 4,000,000.-TL/yıl Toplam bina ağırlığı 2.6kg; taban ve çatı plakalarının toplam ağırlıkları ise 1.1kg dır. Bu durumda yapı ağırlığının inşaat maliyeti karşılığı için 25,000,000.-TL/kg alınarak: Yıllık İnşaat Maliyeti = [(2.6 1.1) 25,000,000] /100 = 375,000.-TL/yıl Toplam yıllık bina maliyeti, arsa maliyeti ve inşaat maliyetinin toplamına eşittir: Yıllık Bina Maliyeti = 4,000,000.-TL/yıl + 375,000.-TL/yıl = 4,375,000.-TL/yıl 4. Yıllık Bina Maliyeti Artırımı Binanın giriş katı yüksekliği 112 mm dir. Binada kat yüksekliği 54 mm olan dört farklı kat bulunmaktadır. İzin verilen giriş katı yüksekliği olan 100 mm, 12 mm değerinde aşılmıştır. İlk 2 mm den sonraki her 2 mm için %2 ceza puanı uygulanacaktır: [(12-2)/2] %2 = %10 İzin verilen kat yüksekliği olan 50 mm, dört katta 4 mm kadar aşılmıştır. İlk 2 mm den sonraki her 2 mm için %2 ceza puanı uygulanacaktır: 4 [(4-2)/2] %2 = %8 Aykırılık Faktörü (N) = %10 + %8 = %18 Çatı ve taban plakaları dâhil toplam bina ağırlığı 2.6kg dır ve izin verilen bina ağırlığı olan 2.5kg ı aşmaktadır. İzin verilen ağırlığı aşan her 50gr için M faktörü %10 oranında artırılacaktır. Bu durumda: Aykırılık Faktörü (M) = %20 Aykırılık faktörleri N ve M kullanılarak artırılmış yıllık bina maliyeti: Nihai Yıllık Bina Maliyeti (NYBM) = (1 + 0.18 + 0.20) 4,375,000 = 6,037,500.-TL/yıl

Sayfa No: 33 5. Yıllık Deprem Maliyeti Bina, KYH1 ve KYH2 etkileri altında ayakta kalmış ancak KYH3 etkileri altında göçmüştür. Testler sırasında ölçülen En Büyük Çatı Öteleme Oranları ve En Büyük İvmeler Tablo D1 de verilmiştir. Tablo D1. Testler sırasında ölçülen en büyük çatı öteleme oranları ve en büyük ivmeler KYH1 ve KYH2 için testler sırasında ölçülen değerler ve Şekil D1 de sunulan kayıp fonksiyonları kullanılarak, yapısal hasardan ve ekipman hasarından kaynaklanan ekonomik kayıplar Bölüm 6.7.b de anlatıldığı şekilde hesaplanır. Göçmenin gerçekleşmediği bu durumda, toplam ekonomik kayıp yapısal hasar ve ekipman hasarı kaynaklı kayıpların toplamına eşittir. Göçmenin gerçekleştiği KYH3 için ekonomik kayıp (bkz. Bölüm 6.7.a): Ekonomik Kayıp = Ekipman Maliyeti + 2 İnşaat Maliyeti + 3 Nihai Yıllık Gelir Bina Ekonomik Ömrü Yıllık deprem maliyeti, her üç kuvvetli yer hareketi altında hesaplanan ekonomik kayıpların toplamına eşittir. Yapılan hesapların bir özeti Tablo D2 de sunulmaktadır. Yıllık deprem maliyeti 3,643,523.-TL/yıl değerinde hesaplanmıştır. Şekil D1. KYH1 ve KYH2 için yapısal hasar (sol) ve ekipman hasarı (sağ) kaynaklı ekonomik kayıp değerlerinin kayıp fonksiyonları üzerinde gösterimi

Sayfa No: 34 Tablo D2. Yıllık deprem maliyeti hesaplamaları Ekonomik Kayıp -1: Yapısal hasardan kaynaklanan ekonomik kayıp Ekonomik Kayıp -2: Ekipman hasarından kaynaklanan ekonomik kayıp 6. Yıllık Deprem Maliyeti Revizyonu KYH2 altındaki test sırasında 2 bağlantının koptuğu/gevşediği tespit edilmiştir. Bu durumda yıllık deprem maliyeti, D ceza faktörü oranında artırılacaktır. Ceza Faktörü (D) = 2 %5 = %10 Öte yandan yarışmacı takım, KYH1 altında ölçülen test değerlerini en iyi tahmin eden takım olmuştur ve Performans Tahmin Puanı (PTP) ile ödüllendirilecektir. Performans Tahmin Puanı (PTP) = %15 Ceza faktörü (D) ve performans tahmin puanı (PTP) kullanılarak revize edilmiş yıllık deprem maliyeti: Nihai Yıllık Deprem Maliyeti (NYDM) = (1 + 0.10 0.15) 3,643,523 = 3,461,347.-TL/yıl 7. Nihai Yıllık Kazanç Nihai Yıllık Kazanç (NYK) = 9,443,200 6,037,500 3,461,347 = -55,647.-TL/yıl

Sayfa No: 35 EK-E E-1. Örnek Fotoğraflarla Maket Hazırlama Şekil E1. Maket üretiminde kullanılacak malzeme seti Şekil E2. Kat ağırlığını oluşturan parçalar

Sayfa No: 36 Şekil E3. Kesimlerde kullanılabilecek testere Şekil E4. Kesim matı üzerinde maket bıçağı ile kesim işlemi

Sayfa No: 37 Şekil E5. Balsa çubukların yapıştırılması Şekil E6. Yapıştırmayı hızlandırmak için sıkılan sprey aktivatör (her yapıştırma işleminde uygulanması tavsiye edilir)

Sayfa No: 38 Şekil E7. Tasarıma göre kolon noktalarında delik açılmış tipik taban plakası Şekil E8. Kolonun taban plakasındaki yerine yapıştırılması

Sayfa No: 39 Şekil E9. Örnek maketler Şekil E10. Mengeneler ile sarsma masasına sabitlenmiş maket ve taban plakası

Sayfa No: 40 Şekil E11. Kat ağırlığı bağlantıları (her 15cm de bir) Şekil E12. Sarsma masası üzerinde kat ağırlıkları ile birlikte model bina

Sayfa No: 41 Şekil E13. Ahşap çatı plakası (yapıştırılmış) ve çelik levha (organizasyon tarafından sağlanacak) Şekil E14. Çatı ağırlığını oluşturan tüm unsurlar (ahşap plaka, çelik levha ve ivmeölçer)

Sayfa No: 42 Şekil E15. Kat ağırlık çubuğu en az 1.3cm; en çok 1.6cm genişliğinde bir boşluktan geçirilerek sıkıştırılmalıdır. Bu fotoğrafta YANLIŞ BİR UYGULAMA olarak gereğinden fazla boşluk bırakılmıştır.

Sayfa No: 43 EK-F F-1. Karne-1: SUNUM Üniversite/Takım Adı: Jüri:

Sayfa No: 44 F-2. Karne-2: POSTER Üniversite/Takım Adı: Jüri: F-3. Karne-3: MİMARİ Üniversite/Takım Adı: Jüri: