17 Haziran 2019 2019 YKS (TYT-AYT) ile İlgili Bilgilendirme 2019 YKS ile ilgili olarak yayın kurulumuzun yaptığı genel değerlendirme ve dersler bazındaki ayrıntılı değerlendirmeler aşağıdaki gibidir: TYT'deki tüm sorular liselerin tamamında ortak (zorunlu) ders olarak okutulan öğretim programlarındaki konulardan oluşturulmuştur. Müfredat ve kapsam dışı soru olmadığı gibi, MEB'in ekim ayı sonunda yayımladığı Sınav Kapsamı Genelgesi'nde belirtilen konu ve kazanımlar dışından da ölçme söz konusu değildir. Sorular, bir önceki yılın TYT'siyle örtüşmektedir. Bazı adayların "Türkçe ve matematik soruları geçen yıla göre daha zordu." ifadesi, sınav psikolojisiyle ilişkilendirilebilecek bir değerlendirme olup kanaatimizce subjektif bir yargıdır. AYT kapsamı, genel anlamda 11. ve 12. sınıf müfredatlarından oluşturulmuştur. (Derslere göre ufak farklılıklar alttaki bölümlerde belirtilmiştir.) Bu niteliğiyle bir önceki yıl ortaya konan çerçeveye uyumlu olduğu söylenebilir. Seçicilik düzeyi açısından ise sayısal testlerdeki soruların genel durumunun geçen yıla göre daha zorlayıcı olduğunu belirtmek yerinde bir saptama olacaktır.
Türkçe ve Edebiyat: ÖSYM, TYT'de son birkaç yıldan beri alışık olduğumuz bir Türkçe testiyle öğrencileri sınadı. Yani sınav beklediğimiz gibiydi. Gerek soruların zorluk derecesi gerekse konulara dağılımı, önceki yıllardan büyük bir farklılık göstermiyor. Sınavda ses-yazım-noktalama konularından 5 soru, dil bilgisi konularından da toplam 7 soru sorulmuş. Kalan 28 soru sözcükte, cümlede ve paragrafta anlama ilişkindir. Bu dağılım ve ÖSYM'nin önceki yıllardaki sınavları birlikte değerlendirildiğinde Türkçe konu dağılımının anlam konularından 26-30 adet, anlam dışındaki konulardan 10-14 adet şeklinde oluşturulduğu söylenebilir. Soruların her yıl olduğu gibi bu yıl da çok kolay, kolay, orta, zor ve çok zor kategorilerine dağılacak biçimde normal dağılım eğrisi gösterdiğini ve ağırlığın yine orta düzeydeki sorularda olduğunu görüyoruz. Sınavda çok kolay ve çok zor denebilecek soru sayısı toplam soru sayısının ancak yüzde on beş veya yirmisini oluşturuyor. AYT sorularında ÖSYM'nin çizgisini biraz değiştirdiğini söyleyebiliriz. Sorular daha fazla yorum gerektirebiliyor. Bu sınavda da kimi soruların verilen bir metnin, açıklamanın yorumunu gerektirdiğini görüyoruz. Denebilir ki ÖSYM'nin "okuduğunu yorumlama" konusuna verdiği önem artıyor. Edebiyat testinde herhangi bir bilgi gerektirmeksizin sadece yorumla çözülebilecek sorular sorulması buna işaret ediyor. Nitekim 19 ve 22. sorular bir paragraf sorusundan pek de farklı değildir. Bu sorular, ÖSYM'nin metinden hareketle sorduğu soruların bir başka türü gibi düşünülebilir. Elbette, sınavda kimseye sürpriz oluşturmayan ve ayrıntı bilmeyi gerektiren sorular da vardı. Bu tutum, bildiğimiz gibi yeni değil. Ancak AYT bölümünde geçen yıl 4 olan Türkçe sorusu sayısının 3'e hatta 2'ye indiğini söyleyebiliriz. Çünkü 3. sorunun metni de bir edebiyatçıya dayandırılmış. Her ne kadar soru kökü paragraf sorusu olduğu izlenimini verse de sorunun içerik olarak arada kaldığı da söylenebilir.
Sosyal Bilimler: TYT'deki tarih sorularının dağılımı ve biçimleri bir önceki yılın TYT'siyle tam örtüşmektedir. Bu yıl hazırladığımız ve kurumlara ulaştırdığımız dört seri YKS sınavımızdaki tercihlerimiz de bu yönüyle sınavla bire bir uyumludur. AYT'deki tarih sorularında 12. sınıfın bu yılki öğretim programına dâhil edilen yeni konuların hiçbirinden soru gelmediği gibi Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi dersi kapsamından da (Önceki yıl 2 soru vardı.) soru gelmemiştir. Bu tercihte, MEB'in yayımladığı Sınav Kapsamı Genelgesi'nin etkili olduğu, bir sonraki yıl (2020'de) ise sınavdaki soruların dağılımında değişiklik yapılacağı düşünülmektedir. Bu ayrıntı dışında soruların dağılımı önceki yıl ile benzerlik göstermektedir. Yine bir farklılık olarak Sosyal Bilimler-1 testinde, geçen yıl hiç yorum sorusu yokken bu yıl 3 tane yorum gerektiren soruya yer verilmiştir. TYT'nin coğrafya sorularının 2 tanesi 9. sınıf, 3 tanesi 10. sınıf kapsamından oluşturulmuştur. "Dilsiz harita" olarak sorulan ve bazı ülkelerin yerleri bilgisinin ölçüldüğü 9. sorunun, daha önce sorulmayan bir tarzda oluşturulduğu, diğerlerinin ise benzerlerine bizim sınavlarımızda da rastlandığı söylenebilir. AYT'deki coğrafya dağılımına bakıldığında Sosyal Bilimler-1 testinde 2 saatlik müfredat kapsamındaki 11. sınıftan 4, 12. sınıftan 2 soru yöneltildiği, Sosyal Bilimler-2 testinde ise 4 saatlik müfredat kapsamından 5 tanesi 11. sınıf, 6'sı 12. sınıf konularını içeren soruya yer verildiği görülmektedir. TYT'deki felsefe sorularının yorum; AYT'deki Felsefe Grubu sorularının ise bilgi ağırlıklı geldiği söylenebilir. Felsefe Grubu (felsefe, psikoloji, sosyoloji ve mantık) derslerinin soru sayısı önceki yılda ve bizim sınavlarımızda olduğu gibi, her birinden 3'er adet olarak düzenlenmiştir. Hem TYT hem de AYT'deki din kültürü sorularıyla kavramların anlamlarının bilinmesine yönelik ölçme gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır. Bu derse yönelik olarak TYT'de yorum, AYT'de bilgi sorularının ağırlığı belirgin olmakla birlikte TYT'nin bilgi, AYT'nin yorum yeteneği ölçen soruları da içermesi, her iki ölçme şeklinin de önemli olduğunu göstermektedir.
Matematik: TYT'nin Temel Matematik testi ezberden uzak, sorgulamaya dayalı, gündelik yaşamın akışıyla ilişkilendirilmiş, bazıları çeşitli şekillerle modellenmiş, bazıları sadece metin olarak ifade edilmiş yeni tarz soruların çoğunlukta olduğu ve bizim de hem deneme sınavlarımızda hem de kitap ve testlerimizde yer verdiğimiz sorulardan oluşmuştur. 30 tanesi matematik, 10 tanesi geometri konularından seçilen sınavın matematik soruları, önceki yıla göre biraz daha kolayken geometri soruları kısmen daha zor sorular olarak tercih edilmiştir. Sorularda Türkçeyi iyi kullanma, okuduğunu anlama ve yorumlama yetenekleri irdelenmiştir. Matematik sorularında sınav kapsamı ağırlıklı 9. sınıf olmak üzere 9 ve 10. sınıf konularından oluşturulmuştur. Müfredat dışı ve kazanımlara uygun olmayan sorunun yer almadığı sınavın 7. sorusu, hatalı olduğu için iptal edilmiştir. Geometri soruları ortaokul ile 9 ve 10. sınıf müfredatından seçilmiş olsa da neredeyse tüm konulara hâkim olmayı gerektiren, birden fazla kazanımı ölçen, ayırt edici sorular olarak karşımıza çıkmıştır. Nitekim, sınavın tüm sorularını çözmek isteyen adayların birçoğu geometri sorularını sona bırakmış, bunların da bir kısmı süreyi yetiştiremediği için bu soruları hiç çözememiştir. AYT Matematik testinde trigonometri ile birlikte 33 matematik sorusu, 7 geometri sorusu vardır. Soruların geneline bakıldığında yine yoruma dayalı, ezberden uzak, dili oldukça duru ve anlaşılırdır. Bir önceki yılda sorulmamasına karşın bu yılın AYT testinin matematik soruları arasında, TYT kapsamındaki ilk konulardan da (mutlak değer, denklem çözme vb.) birkaç soru yer almıştır. Denemelerimizde devam ettirdiğimiz bir uygulama olarak bu durum, bizim beklentilerimize uygun bir sonuçtur. Bunların dışındaki sorular, çoğunlukla 11 ve 12. sınıf müfredatından seçilmiştir. Yine çoğunluğu 11 ve 12. sınıf müfredatından oluşturulan geometri sorularının bir kısmının çözümü sadece bilgi gerektirirken diğerlerinin çözümü için hem bilgi hem de üst düzey yorum gücü gerekmektedir. Önceki yılın sorularında analitik geometri konularının belirgin bir ağırlığı vardı. Bu yıl geometri olarak kabul edilebilecek soru sayısı (7), geçen yıla (11) göre az olmasına karşın yine 3 sorunun analitik geometri kapsamından seçilmesi, bu konunun ağırlığını koruduğunu göstermektedir.
Fen Bilimleri: TYT'de fizik beklendiği gibi kavramları bilme, gündelik yaşamla fiziği ilişkilendirme ve buna göre de yorum ve çıkarımlar yapmaya dayalı sorulardan oluşturulmuştur. 9 ve 10. sınıf öğretim programlarında yer alan konulardan seçilen ve sayısal işlem gerektirmeyen TYT sorularının metinleri oldukça açık, net ve anlaşılır biçimde oluşturulmuştur. AYT fizik soruları ise genel olarak bütün müfredatı ve müfredatın her noktasını tarayacak niteliktedir. 11 ve 12. sınıf konularından seçilerek oluşturulmuş sorularda yorum yeteneğinin yanı sıra işlem yapmayı gerektiren ölçmeler de söz konusudur. Bizim denemelerimiz de bu anlayışa uygundur. Hem TYT'nin hem de AYT'nin önceki yılın sorularına göre biraz daha zor olduğu söylenebilir. Kimya soruları; MEB'in yayımladığı Sınav Kapsamı Genelgesi'ne uygun olarak TYT'de 9 ve 10. sınıf, AYT'de 11 ve 12. sınıf konularına ve kazanımlara tamamıyla uygundur. AYT kapsamındaki "organik kimya" ağırlığının 4'ten 3'e düşürülmesi dışında önceki yılla örtüştüğü söylenebilir. Bizim denemelerimizde de bu sınavdaki soruların benzerlerinin fazlasıyla yer aldığı görülebilir. ÖSYM biyoloji sorularının kapsamında hem TYT'de hem de AYT'de ilan edilen genelgeye sadık kalmıştır. TYT'deki biyoloji sorularının 3 tanesi 9. sınıftan, 3 tanesi 10. sınıftan tercih edilmiştir. Bu dağılım bizim denemelerimizde uyguladığımızla aynıdır. TYT'de kolay, orta, zor seviyelerde sorulara yer verilmiştir. Geçmiş yıllardan farklı olarak TYT biyolojide çoğu öğrencinin korkulu rüyası olan öncüllü sorulara yer verilmemiştir. AYT'deki sorular ise 5 tanesi 11. sınıf, 8 tanesi 12. sınıf konularının kapsamından seçilmiştir. Bu testte yorum sorularından daha fazla bilgi sorularına yer vermiştir. Örneğin enzim-görev eşleştirmesi, karotenoitlerin görevleri ve nefronlardaki kreatin miktarının durumu gibi biraz detay bilgi içeren sorular, bu yılın sınavının dikkat çeken özellikleri arasında gösterilebilir. Bunun yanında öğrencilerin ilkokuldan beri bildiği kolay bir çimlenme sorusu da kendine yer bulabilmiştir. Her zamanki gibi şekilli sorulara ve sıralama sorusuna da yer verilmiştir. ÖSYM son yıllardaki sınavlarda Latince terimlerin Türkçesini belirtmiyordu. Bu yıl da aynı uygulamaya hem TYT hem de AYT'de devam etmiştir.
Yayınlarımızla İlişkilendirme: Bu yıl kurumların kullanımına sunduğumuz tüm ürünlerimizde, [ders anlatım rehberleri, mikro konu tarama testleri, soru kitapları ve ünite değerlendirme sınavları (ÜDS) ve deneme sınavları] ÖSYM'nin 2019 YKS yaklaşımına uygun sorular yer almaktaydı. Özellikle ÜDS'ler, dört ayrı seri hâlindeki kurumsal YKS denemeleri ve Türkiye Geneli YKS Tatbikat denememiz, sınav sorularının benzerlerinin çokça bulunduğu ve ÖSYM'nin soru biçimleri, seçicilik düzeyi, kullanılan dil, şekil, görsellik unsurları ve kazanımlar açısından tam bir örtüşmenin gerçekleştiği ürünler olarak öğrencilere fayda sağlamıştır. Gelecek yıla yönelik olarak hazırladığımız yeni soru kitapları, yaprak testler ve konu anlatımlı kitaplarımızda 2019 YKS sorularının benzerleriyle zenginleştirmeler yapılacaktır. Ayrıca, her yıl olduğu gibi yeni dönemin deneme sınavlarında da şekil unsurlarının yanı sıra içerik ve tarz olarak da ÖSYM'nin son standartlarında sorular oluşturulması gündeme alınacak ve sınavlarımız bu çerçeveye göre şekillendirilecektir. TestOkul Yayın Yönetmeni Nilgün AYDOĞAN