T.C. GÖKÇEADA BELEDİYESİ EVSEL KATI ATIK TARİFELERİNİN BELİRLENMESİNE YÖNELİK RAPOR
EVSEL KATI ATIK TARİFELERİNİN BELİRLENMESİNE YÖNELİK RAPOR İÇİNDEKİLER Giriş 1. Bölüm: Atık Üreticilerinin Belirlenmesi 2. Bölüm: 2018 Yılına Ait Net Maliyetin Hesaplanması 3. Ücretlendirme
GİRİŞ Bu çalışmanın; Amacı; 27.10.2010 tarihinde Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından çıkarılan Atık su Altyapı Ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul Ve Esaslara ilişkin Yönetmelik ve Evsel katı atık tarifelerinin belirlenmesine yönelik kılavuz da belirtilen hükümlere göre evsel katı atık maliyetlerinin çıkarılması ve bu maliyetler çerçevesinde tarifelerin oluşturulmasıdır. Kapsamı; Gökçeada İlçe sınırları içerisinde çıkan evsel katı atıkların toplanması ve vahşi depolama alanına taşınmalarına ait tam maliyet esaslı tarifelerin belirlenmesindeki hesaplamaları kapsar. Yasal Dayanağı; Bu çalışma, 9.8.1983 tarih ve 2872 sayılı çevre kanununun 11. maddesine ve 1.5.2003 tarih 5856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı teşkilat ve görevleri hakkındaki kanunun 9. maddesine göre 27.10.2010 tarih 27742 sayılı resmi gazetede Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yayımlanan Atık su Altyapı Ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul Ve Esaslara ilişkin Yönetmelik ve Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından çıkarılan Evsel katı atık tarifelerinin belirlenmesine yönelik Kılavuz daki hükümlere göre hazırlanmıştır. İlkeler; Sürdürülebilir evsel katı atık hizmetlerinin yönetilmesi amacıyla tarifelerin belirlenmesinde; a) Toplam sistem maliyetlerinin tarifelere yansıtılması, b) Tarifelerin kirleten öder ilkesine göre belirlenmesi esastır.
1. BÖLÜM: ATIK ÜRETİCİLERİNİN BELİRLENMESİ 1.1. Gökçeada İlçesinde, 2018 Yılında Toplanan ve Taşınan Yıllık Toplam Evsel Atık Miktarı Yıllık toplam evsel atık miktarı, Tuik verilerine göre ve günlük çıkan kamyon hesabına göre hesaplanmıştır. Söz konusu atık miktarları, Belediyemizin temizlik hizmet araçları ile toplanıp, Gökçeada Çöplüğüne getirilen evsel katı atık miktarlarını yansıtmaktadır. Buna göre, 2018 yılına ait kamyon sefer sayısına göre toplam atık miktarları aşağıdaki gibidir. Sefer Sayısı Katı Atık Miktarı(Kg) KIŞ (6ay) 408 1632000 YAZ (6ay) 840 3360000 Toplam 1218 4992000 1.1.1. Yıllık Ortalama Konut Atık Miktarının Hesaplanması Konutlardan Kaynaklan Yıllık Atık Miktarı = Günlük Kişi Başı Atık Miktarı(kg/gün) x 365 (gün) ) x Nüfus(kişi) Günlük Kişi Başı Atık Miktarı: Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan Evsel Katı Atık Tarifelerinin Belirlenmesine Yönelik Kılavuz un EK 5 de yer alan Sabit Tarifeler için Atık Üretim Miktarları tablosu kaynak alınarak belirlenmiştir. Buna göre günlük kişi başı atık miktarı aşağıdaki gibidir. Bölge Bölge Kodu İl Kentsel (Kg/Kişi/Gün) Marmara 1c Çanakkale 1,10 Nüfus: 2018 yılına ait nüfus bilgileri TUİK -Türkiye İstatistik Kurumu nun Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanı kaynak alınarak belirlenmiştir. Buna göre 2018 yılına ait nüfus bilgileri aşağıdaki gibidir. İlçe Toplam Erkek Kadın Gökçeada+Köyler 9783 5701 4082 Gökçeada 7205 4415 2790 Açıklama: İl, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)'nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır.
Konutlardan Kaynaklan Yıllık Atık Miktarı: Yıllık değeri bulmak için 2.1 nolu maddede verilen günlük kişi başı atık miktarını, 2.2 nolu maddede verilen nüfus ile çarpıp günlük atık miktarını bulduktan sonra yıl bazında miktarı hesaplamak için 365 gün ile çarpılır. Aşağıda konutlardan kaynaklan yıllık atık miktarının hesaplanışı verilmiştir. Konutlardan Kaynaklan Yıllık Atık Miktarı Merkez Konutlardan Kaynaklan Yıllık Atık Miktarı = Günlük Kişi Başı Atık Miktarı(kg/gün) x 365 (gün) ) x Nüfus(kişi) = 1,10 kg/gün x 365 gün x 7205 kişi = 2892807,5 kg / yıl = 2.892,80 ton.kişi/yıl 1.1.2. Pazarlardan Kaynaklanan Ortalama Atık Miktarının Hesaplanması Gökçeada İlçesi nde haftada 1 Pazar kurulmaktadır. Yaz- kış ortalama çıkan katı atık miktarı 500 kg dır. Pazardan Kaynaklan Yıllık Atık Miktarı = Pazar başı çıkan Atık Miktarı(kg/hafta) x 54 hafta =500(kg/hafta) x 54(hafta) =27000 kg =27 ton/yıl 1.1.3. İşyerlerinden Kaynaklanan Ortalama Atık Miktarının Hesaplanması İşyerlerinden Kaynaklan Yıllık Atık Miktarı = Yıllık toplam atık miktarı(kg/yıl) (Konutlardan kaynaklanan atık miktarı (kentsel) + Pazardan kay. Atık mik.) =4992000kg-(2892807,5kg+27000kg) =2072192,5 kg/yıl =2072,192 ton/yıl
1.1. Sonuç Ve Değerlendirme Tablosu Tüm bu hesaplamalar sonucunda işyerleri, konut ve pazarlardan kaynaklanan yıllık evsel atık miktarları hesaplanarak, evsel atıkların bu paydaşlara yüzde dağılımı belirlenmiştir. Maliyet dağılımı, bu yüzde dağılımları kullanılarak öncelikle İşyeri, kentsel ve Pazarlar olmak üzere 3 gruba dağıtılmalıdır. Ardından ise her bir grubun kendi atık üreticilerine Evsel Atık Tarifelerinin Belirlenmesine Yönelik Kılavuz da belirtildiği şekilde paylaştırılmalıdır. YILLIK TOPLAM EVSEL ATIK MİKTARI(ton/yıl) 4992 GÖKÇEADA MERKEZ NÜFUSU(kişi) 7205 MERKEZ ORTALAMA KİŞİBAŞI ATIK MİKTARI(kg/kişi) 1,10 MERKEZ ORTALAMA KONUT ATIK MİKTARI (ton/yıl) 2892,8 ORTALAMA İŞYERİ ATIK MİKTARI (ton/yıl) 2072,2 ORTALAMA PAZAR ATIK MİKTARI ton/yıl 27 TOPLAM EVSEL KATI ATIK MİKTARININ MERKEZ KONUARA %57,94 PAYI % TOPLAM EVSEL KATI ATIK MİKTARININ İŞYERLERİNE PAYI % %41,51 TOPLAM EVSEL KATI ATIK MİKTARININ PAZAR TEZGAH PAYI % %0,54 Bu veriler ışığında, 2018 yılında Gökçeada İlçesi nde toplanan ve vahşi depolama sahasına taşınan atık miktarının 4992 ton/yıl olduğu görülmektedir. Yapılan hesaplamalar sonucunda bu atıkların % 57,94 Merkez Konutlardan, %41,51 İşyerlerinden, %0,54 ise Pazarlardan gelmektedir. Evsel Katı Atık Tarifelerinin Belirlenmesine Yönelik Kılavuz da belirtilen hükümlere göre ise 2019 yılında katı atık toplama ve taşıma hizmeti maliyetleri öncelikli olarak bu 3 ( konut, işyerleri, pazarlar) ana paydaşa paylaştırılacaktır. Sonrasında ise her bir paydaşın üyelerine kılavuzda belirtildiği şekilde pay ettirilecektir.
2. BÖLÜM: 2018 YILINA AİT NET MALİYETİN HESAPLANMASI Bu raporun hazırlanmasındaki amaç; 27.10.2010 tarihinde Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından çıkarılan Atıksu Altyapı Ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul Ve Esaslara ilişkin Yönetmelik ve Evsel Katı Atık Tarifelerinin Belirlenmesine Yönelik Kılavuz da belirtilen hükümlere göre evsel katı atık maliyetlerinin çıkarılması ve bu maliyetler çerçevesinde tarifelerin oluşturulması işi için gereken verilerin sağlıklı bir şekilde derlenerek sunulmasıdır. İlgili tarifelerin belirlenmesi için sırasıyla aşağıdaki tablolar hazırlanmıştır. 2.1. 2018 Yılı Maliyet Özetleri Tablosu Personel Maliyeti Araç Bakım Maliyeti Malzeme Alım Maliyeti Yakıt Maliyeti Toplam Maliyet 356000 Tl/Yıl 100000 Tl/Yıl 30000 Tl/Yıl 200000 Tl/Yıl 686000 Tl/Yıl Net Maliyet Hesabı = Yıllık Toplam Maliyet Çevre Temizlik Vergisi 2018 =686000 Tl/Yıl 85641,55Tl/Yıl =600358,45 Tl/Yıl Merkez Konutlar İçin Net Maliyet Pazardan Kaynaklanan Atıklar İçin Net Maliyet İş Yerleri İçin Net Maliyet Hesabı = Net Maliyet X Merkez Konutların Katı Atık Payı Yüzdesi =600358,45 Tl/Yıl x %57,94 =347847,68 Tl/Yıl =600358,45 Tl/Yıl x %0,54 =3241,93 tl/yıl =600358,45 Tl/Yıl x %41,51 =249208,8 Tl/Yıl
3. BÖLÜM: ÜCREENDİRME 3.1. Gökçeada İçin Evsel Atık Bedeli Merkez Konutlar İçin Atık Bedeli (4155 abone) Pazarda Sergi Başı Katı Atık Bedeli (75 Sergi) İş Yerlerinin Katı Atık Bedeli Merkez Konutlar İçin m 3 Başına Düşün Atık Bedeli(8179 kişi) = net maliyet /abone sayısı =347847,68 Tl/Yıl / 4155 =83,71 tl/ yıl =6,97 tl/ay = net maliyet/sergi sayısı =3241,93 Tl/Yıl /75 =43,22 tl/yıl =3,602 tl/ay =Net maliyet/işyeri abone sayısı =249208,8 Tl/Yıl /387 =643,9 tl/yıl =53,6 tl/ay = net maliyet/su sarfiyatı =347847 Tl/Yıl/315579 m 3 /yıl =1,10 tl /m 3
3.1.İş Yerleri İçin Evsel Atık Bedeli 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu nun Mükerrer 44..Maddesinde Belirtilen Grup/Derece Listesi Bina Grupları 1-Personel sayısı: 2- Yatak kapasitesi: 3-Kullanım alanı (m 2 ): 4-Koltuk sayısı: 5-Öğrenci sayısı: (1, 2, 3 ve 4 üncü sıradakiler hariç, ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyetler için kullanılan binalar ile bunlar dışında kalan faaliyetlere mahsus binalar.) (Konaklama tesisleri ile hastahaneler ve diğer yataklı sağlık tesislerine ait binalar.) a) Her türlü yeme, içme ve eğlence yerleri. b)daimi surette faaliyet gösteren lunapark, panayır, fuar, stadyum, hipodrum, spor salonu gibi yerler ile eşya depolamaya mahsus olan yerler. (Sinema, tiyatro, opera, bale vb. biletle girilen koltuklu eğlence yerleri. (Okul,yurt,kreş, dershane,kurs,eğiti m merkez, anaokulu, yuva vb. eğitim ve öğretim faaliyeti yapılanbinalar.) I.GRUP 300 den fazla 500 den fazla 1000 den 5000 den fazla 2000 den fazla 750 den fazla fazla II.GRUP 300-200 500-300 1000-500 5000-4000 2000-1500 750-500 III.GRUP 199-100 299-150 499-250 3999-3000 1499-1000 499-250 IV.GRUP 99-50 149-50 249-100 2999-2000 999-500 249-100 V.GRUP 49-10 49-20 99-50 1999-1000 499-250 99-50 VI.GRUP 4--9 20 den az 50 den az 999-500 249-100 49-20 VII.GRUP 3 ve daha az, konutlar - - 500 den az 100 den az 20 den az 2018 yılında ÇTV tahakkuku 27620 dir. Rapor sonucu hesaplanan işyerine düşün Evsel Katı Atık payı 249208,8 dir. Buna göre, mevcut toplanan tahakkuk bedellerinin evsel katı atık bedellerini karşılamadığını görülmektedir. Yeni mevzuat sonucu bu iki bedel arasındaki fark kapatılarak, birebir harcama bedeli ne ise işyerlerinden tamamı tahakkuk edilecektir. İşyerleri için Evsel Atık Bedel Katsayısı Hesaplama 2018 Yılı Evsel Katı Miktarının İşyerlerine Payı 2018 Yılı Toplam ÇTV Tahakkuku Gider Dağılımı 249208,8 27620 Katsayı= 249208,8 / 27620 = 9,02 Yukarıdaki hesaplamada bulunan katsayı ile yeni oluşturulacak Evsel Katı Atık Tarifesi belirlenmektedir. Buna göre mevcut ÇTV bedellerini katsayı ile çarptığımızda Evsel Katı Atık Tarifesi hesaplanmış olmaktadır.
Büyükşehir belediyeleri dışındaki belediyelerde uygulanacak olan çevre temizlik vergisi tarifesi aşağıda yer almaktadır. Bina Grupları Bina Dereceleri ve Yıllık Vergi Tutarları () 1. Derece 2. Derece 3. Derece 4. Derece 5. Derece 1.Grup 3500 2700 2200 1900 1690 2.Grup 2200 1690 1300 1100 980 3.Grup 1690 1100 980 700 550 4.Grup 700 550 400 350 270 5.Grup 400 350 240 230 190 6.Grup 230 190 120 110 84 7.Grup 84 65 45 39 29 KATI ATIK TARİFESİ SONUCU BELİRLENEN YENİ ÖDEME CETVELİ İşyerlerine düşen Evsel Katı Atık Payı =279208,8 1.Grup Bina Grupları 1- Personel Sayısı 2-Yatak Kapasitesi 3-Kullanım Alanı(m 2 ) 4-Koltuk Sayısı 5-Öğrenci Sayısı 31570 24354 19844 17138 15243,8 2.Grup 3.Grup 4.Grup 5.Grup 6.Grup 7.Grup 19844 15243,8 11726 9922 8839,6 15243,8 9922 8839,6 6114 4961 6314 4961 3608 3157 2435,4 3608 3157 2164,8 2074,6 1713,8 2074,6 1713,8 1082,4 992,2 757,7 757,68 586,3 405,9 351,8 261,6
MESKENLER OKULLAR, YURAR, KREŞLER VB. EĞİTİM YERLERİ EVSEL KATI ATIK TARİFESİ 1,10 /M3 0 İLE 19 ARASI ÖĞRENCİ OLANLARDAN 261,60 20 İLE 49 ARASI ÖĞRENCİ OLANLARDAN 757,70 50 İLE 99 ARASI ÖĞRENCİ OLANLARDAN 100 İLE 249 ARASI ÖĞRENCİ OLANLARDAN 250 İLE 499 ARASI ÖĞRENCİ OLANLARDAN 500 İLE 749 ARASI ÖĞRENCİ OLANLARDAN 750 DEN FAZLA ÖĞRENCİ OLANLARDAN KAMU KURUM VE KURULUŞLARI, BANKALAR(PERSONEL SAYISINA GÖRE) 1.713,80 2.435,40 4.961,00 8.839,60 15.243,80 0 İLE 4 ARASI PERSONEL OLANLARDAN 757,68 20 İLE 49 ARASI PERSONEL OLANLARDAN 50 İLE 99 ARASI PERSONEL OLANLARDAN 100 İLE 249 ARASI PERSONEL OLANLARDAN 250 İLE 499 ARASI PERSONEL OLANLARDAN 500 İLE 749 ARASI PERSONEL OLANLARDAN 750 DEN FAZLA PERSONEL OLANLARDAN OTELLER, PANSİYONLAR, KONUKEVİ,RESMİ VE ÖZEL MİSAFİRHANELER, HASTANELER (YATAK SAYISINI) 2.074,60 3.608,00 6.314,00 15.243,80 19.844,00 31.570,00 0 İLE 8 YATAK ARASI OLANLARDAN 586,30 8 İLE 19 ARASI YATAK OLANLARDAN 20 İLE 49 YATAK ARASI OLANLARDAN 1.713,80 3.157,00
50 İLE 149 YATAK ARASI OLANLARDAN 150 İLE 299 YATAK ARASI OLANLARDAN 300 İLE 500 YATAK ARASI OLANLARDAN 500' DEN FAZLA YATAK OLANLARDAN YEME, İÇME, EĞLENCE YERLERİ, KIRAATHANE,ÇAY BAHÇESİ, RESTAURANT, LOKANTA, MARKET, FIRIN, PASTANE,BAKKAL, GIDASATIŞ YERLERİ VB. YERLER (M2) 4.961,00 9.922,00 15.243,80 24.354,00 0 İLE 50 M2 ARASI OLANLARDAN 405,90 50 İLE 99 M2 ARASI OLANLARDAN 100 İLE 249 M2 ARASI OLANLARDAN 250 İLE 499 M2 ARASI OLANLARDAN 500 İLE 1000 M2 ARASI OLANLARDAN 1000 M2 DEN FAZLA OLANLARDAN PAZAR ESNAFI 1.082,40 3.608,00 8.839,60 11.726,00 19.844,00 47,62