1983 1983 SS A AY AY Y Y II Ş TA ŞT 1978 1978 1983 SA Y I Ş T AY 1978 KKTC SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI DENETİM RAPORU MD 12/2015 20 Kasım, 2015 B lg Teknoloj ler Ve Haberleşme Kurumu 2012 Mal Yılı Hesaplarına İl şk n Denet m Raporu.
Bu rapor, 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası'nın 3. maddesi uyarınca hazırlanmıştır. 20 Kasım, 2015 Raporu Hazırlayan Denetçiler Duycan Geylan Metin Bayraktar Bu rapora Sayıştay Başkanlığının www.sayistay.gov.ct.tr adresinden ulaşılabilir.
KKTC Sayıştay ı, kamu kaynaklarını denetleyip sonucu bir raporla Cumhuriyet Meclisine ve Bakanlar Kuruluna bildiren Anayasal bir organdır. Sayıştay Başkanı Osman Korahan, Sayıştay ın en üst amiri olup 1 üye, 30 denetçi, 21 diğer personelden ve kurumun genel çalışmasından sorumludur. Sayıştay, 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası uyarınca, mali denetim yapmaya yetkili olduğu alanlarda hesap verme sorumluluğu çerçevesinde kamu kaynaklarının verimli, etkin ve tutumlu kullanılıp kullanılmadığını denetlemekte ve sonucu bir raporla Cumhuriyet Meclisine sunmaktadır.
İÇİNDEKİLER Giriş 1 Genel Durum Analizi 2 Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumunun Sorumluluğu 5 Sayıştay Başkanlığı nın Sorumluluğu 5 Mali Tabloların Denetim Kapsamı 6 Denetim Görüşü 6 Yüksek Riskli Bulgular 8 Orta Riskli Bulgular 9 Düşük Riskli Bulgular 17 Öneriler 22
Giriş 1.1 Sayıştay Başkanlığı nın tarafımıza tevdi etmiş olduğu görev doğrultusunda Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu nun hazırlamış olduğu 31.12.2012 tarihli bilançosu, gelir tablosu ve bütçe uygulama sonuçları tablosu tarafımıza sunulan kayıt, bilgi ve belgeler ışığında risk odaklı örnekleme yöntemi kullanılarak, 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası uyarınca ve 6/2012 sayılı Elektronik Haberleşme Yasası ile bu yasa tahtında çıkarılan tüzükler çerçevesinde denetlenmiştir. Kurum Bakanlar Kurulu nun 28.03.2012 tarih ve K(II)863-2012 sayılı atama kararı ile 01.05.2012 tarihi itibariyle faaliyetlerine başlamış olduğundan denetimimiz 01.05.2012 ile 31.12.2012 tarihleri arasındaki dönemi kapsamaktadır. 1.2 Bu rapor, Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu nun 2012 yılına ait mali tablolarıyla ilgili yapmış olduğumuz denetimden elde ettiğimiz başlıca hususları özetlemektedir. Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurulu bu raporu görüşmek üzere toplanmalı ve raporda belirtilmiş olan bulguları ve önerileri inceleyerek gerekli adımları atmalıdır. 1
1.3 Kurum ve 2012 Mali Yılı Kesin Hesapları Hakkında Genel Durum Analizi 1.3.1 Kurumun Kuruluş Amacı ve Faaliyetleri Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu elektronik haberleşme sektörünü düzenleme ve denetleme fonksiyonunun bağımsız bir idari otorite tarafından yürütülmesi amacıyla 6/2012 sayılı Elektronik Haberleşme Yasası ile kurulmuştur. 6/2012 sayılı Yasanın amacı 3. Maddesinde; elektronik haberleşmeyi düzenlemek için bağımsız bir organın kurulması, elektronik haberleşme sektöründe düzenleme ve denetleme yoluyla etkin rekabetin tesisi, tüketici hak ve menfaatlerinin gözetilmesi ve korunması amacıyla düzenlemelerin yapılması, ülke genelinde elektronik haberleşme hizmetlerinin yaygınlaştırılması, kaynakların etkin ve verimli kullanılması, haberleşme alt yapı, şebeke ve hizmet alanında teknolojik gelişimin ve yeni yatırımların teşvik edilmesi ve bunlara ilişkin usul ve esasların belirlenmesi olarak belirtilmiştir. Kurum 6/2012 sayılı Yasanın 5(1) maddesi uyarınca mali ve idari özerkliğe sahip bir tüzel kişiliktir ve işlevlerinde bağımsızdır. Kurum Başkan ve Başkan Yardımcısı da dahil olmak üzere toplam yedi üyeden oluşan Kurul tarafından yönetilmektedir. Kurul Başkanı aynı zamanda kurum Başkanı olarak görev yapmaktadır. 2012 yılında Kurumun hizmet biriminde toplam 6 sözleşmeli personel görev almıştır. 1.3.2 Finansal Raporlama ve Muhasebe Çerçevesi Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu nun bütçesi 6/2012 sayılı Yasa nın 20(3) maddesi uyarınca Devletin yıllık mali bütçesinden bağımsızdır. Kurumun bütçesi Ulaştırma ile ilgili Bakanlık tarafından Bakanlar Kuruluna ve daha sonra Meclise sunulur, onaylandıktan sonra Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girer. Kurumda, Meclis tarafından onaylanan senelik bütçe baz alınarak, ilgili mali yıl içerisinde gelir ve gider hesapları tutulmak suretiyle muhasebe kayıtları düzenlenmektedir. Kurum yılsonlarında bilanço, kar zarar tablosu ve bütçe uygulama sonuçlarını gösteren mali tablolar düzenlemektedir. Kurumda bilgisayar tabanlı muhasebe sistemi kullanılmasına rağmen, harcama belgeleri elde düzenlenmektedir. Bilgisayarda tutulan muhasebe kayıtlarından bağımsız olarak elde belgelerin düzenlenmesi, gelir ve giderlerin, dolayısıyla hesapların takibini zorlaştıracağından etkin denetim ve iç kontrol yapılmasına engel olmaktadır. Ayrıca elde tutulan kayıtların iç kontrolünün zorlaşması, hata yapılabilme olasılığını arttırmaktadır. 2
1.3.3 2012 Mali Yılı Kesin Hesapları Genel Durum Analizi Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu 2012 mali yılında 877.992,41 TL gelir elde ederken 777.173,60 TL de gider gerçekleştirmiştir. Bu bağlamda 2012 mali yılında gelirin gideri karşılama oranı %113 olmuştur. Kurumun 31.12.2012 tarihi itibariyle Hazır Değerler toplamı 117.864,64 TL olup herhangi bir alacağı bulunmamaktadır. Kurumun 31.12.2012 tarihi itibariyle toplam borcu ise 17.045,83 TL dir. 1.3.3.1 Giderler Aşağıdaki tabloda 2012 mali yılında bütçe ödenekleri ve gerçekleşen giderler aktarılmıştır. Tablo-1 2012 Mali yılı bütçe giderleri Ödeneğin Adı 2012 Yılı Bütçe Ödeneği (TL) 2012 Yılı Tadil Ödeneği (TL) 2012 Bütçe Gideri (TL) Bütçe Gerçekleşme Oranı (%) Bütçe Gideri Payı (%) Personel 1.097.310,00 1.097.310,00 194.101.82 17,69 24,97 Giderleri Sosyal Güvenlik 172.600,00 172.600,00 21.184,75 12,27 2,73 Kurumuna Prim Giderleri Mal ve Hizmet 2.243.373,33 2.243.373,33 444.370,94 19,81 57,18 Alım Giderleri Sermaye 451.050,00 451.050,00 117.516,09 26,05 15,12 Giderleri Toplam 3.964.333,33 3.964.333,33 777.173,60* 19,60 100 *2012 yılı giderinin 17.045,83 TL sinin ödemesi 2013 yılında gerçekleştirilmiştir. Tablodan da görülebileceği üzere Kuruma 2012 mali yılı bütçesinde 3.964.333,33 TL bütçe ödeneği ayrılırken, bu ödenekten 777.173,60 TL gider yapılmıştır. Bu bağlamda 2012 yılındaki bütçe ödeneği gerçekleşme oranı % 19,60 olmuştur. 2012 mali yılında gerçekleşen 777.173,60 TL tutarındaki bütçe giderleri içerisinde 444.370,94 TL ile en büyük payı (% 57,18) mal ve hizmet alım giderleri almıştır. Personel giderlerinin payı ise 194.101,82 TL ile % 24,97 olmuştur. 3
1.3.3.2 Gelirler Aşağıdaki tabloda 2012 mali yılı bütçe yasasında öngörülen bütçe gelirleri ve gerçekleşme oranları gösterilmektedir. Tablo-2 2012 mali yılı bütçe gelirleri Gelirin Nevi 2012 Yılı Öngörülen Gelir (TL) 2012 Yılı Bütçe Geliri (TL) Bütçe Gerçekleşme Oranı (%) Gsm Haberleşme Sağlayıcı Gelirleri 1.246.666,66 837.437,66 67,17 Sabit Haberleşme Sağlayıcı Gelirleri 266.666,67 39.902,70 14,96 Aktif Abone Telsiz İzni ve Telsiz Kullanım 2.451.000,00 - - Ücreti Gelirleri Faiz Gelirleri* - 652,05 - Toplam 3.964.333,33 877.992,41 22,13** *2012 Mali Yılı Bütçe Yasası nda faiz geliri öngörülmemiştir. ** 652.05 TL olan faiz gelirleri bütçede öngörülmediğinden bütçe gerçekleşme oranı hesaplamasına dahil edilmemiştir. Tablodan da görülebileceği üzere Kuruma 2012 mali yılı bütçesinde 3.964.333,33 TL bütçe geliri öngörülmüş ancak yıl içerisinde toplam 877.992,41 TL gelir elde edilmiştir. 2012 yılındaki bütçe gelirleri gerçekleşme oranı % 22.13 olmuştur. Elde edilen 877.992,41 TL nin 652,05 TL si bütçede öngörülmeyen faiz geliridir. Aktif Abone Telsiz İzni ve Telsiz Kullanım Ücreti Gelirleri kalemi adı altında ede edilmesi planlanan ücretlerle ilgili yıl içerisinde yasal altyapı oluşturulamadığından bu kalemde gelir elde edilememiştir. 1.3.4 İç Kontrol İç kontrol ile iç denetim birbirini tamamlayan iki unsur olarak değerlendirilmelidir. İç kontrol mekanizması tek başına hataların ortaya çıkarılması ve önlenmesi bakımından yüzde yüz güvence sağlamaz. Bu nedenle, yönetimin iç denetimler vasıtasıyla iç kontrol yapısının etkinliğini düzenli bir biçimde izlemesi ve gözden geçirmesi gerekir. İç denetim iç kontrollerle 4
ilgili olarak yönetime bilgiler sağlar, değerlendirmeler yapar ve önerilerde bulunur. Bu sayede iç denetim, etkin bir iç kontrol ortamının yaratılmasına yardımcı olur. Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumunda muhasebe işlerinden sorumlu bir personelin olduğu, yapılan işlemlerin de Başkan ve Başkan Yardımcısı tarafından imzalandığı görülmüştür. Her ne kadar yapılan işlemlerin Başkan ve Başkan Yardımcısı nın imzasına tabii olması bir iç kontrol olarak nitelendirilse de, bu kontrollerin bazı alanlarda zayıf olduğu ve iç kontrol zayıflığı nedeniyle hatalar yapıldığı tespit edilmiştir. İç kontrolün zayıf olduğu alanlarda kurum, hataları ortaya çıkmadan tespit etme ve engelleme konusunda yetersiz kalabilmektedir. Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumunun Sorumluluğu 1.4 Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu nun yönetimi, tabi olduğu muhasebe standart ve ilkelerine uygun olarak hazırlanmış olan mali rapor ve tabloların doğru ve güvenilir bilgi içerecek şekilde zamanında Sayıştay Başkanlığı na sunulmasından, bir bütün olarak sunulan bu mali tabloların kurumun faaliyet ve işlemlerinin sonucunu tüm önemli yönleriyle doğru ve güvenilir olarak yansıtmasından ve ister hata, isterse yolsuzluktan kaynaklansın bu mali rapor ve tabloların önemli hata veya yanlış beyanlar içermemesinden; kurumun gelir, gider ve malları ile bunlara ilişkin hesap ve işlemlerinin kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygunluğundan; mali yönetim ve iç kontrol sistemlerinin amacına uygun olarak oluşturulmasından, etkin olarak işletilmesinden ve izlenmesinden, mali tabloların dayanağını oluşturan bilgi ve belgelerin denetime hazır hale getirilmesinden ve Sayıştay Başkanlığı na sunulmasından sorumludur. Sayıştay Başkanlığı nın Sorumluluğu 1.5 Sayıştay Başkanlığı nın sorumluluğu, 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası uyarınca kurumların gelir, gider ve malları ile bunlara ilişkin hesap ve işlemlerinin yasalara ve diğer hukuki düzenlemelere uygunluğunu uluslararası denetim standartlarını dikkate alarak denetlemek ve raporlandırmaktır. 5
Mali Tabloların Denetim Kapsamı 1.6 Denetim, kurumun 2012 yılı mali tablolarında yer alan miktar ve açıklamalarda hata ve/veya hile kaynaklı önemli yanlışlıkların var olup olmadığına yetecek kadar kanıt elde etmeyi amaçlamaktadır. Bunu yaparken; kurumun muhasebe politikasının uygunluğu, tutarlı ve yeteri kadar açık bir şekilde belirtilmiş olup olmadığı, gelir ve gider işlemlerinin mevzuata ve kurum amaçlarına uygun yapılıp yapılmadığı ve kurumun mali tablolarının genel sunumu değerlendirilir. Ayrıca, kesin hesaplarda sunulan gelir ve giderlerin 02.07.2012 tarihinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi tarafından onaylanan 38/2012 sayılı Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu 2012 Mali Yılı Bütçe Yasası na uygun olarak gerçekleştirildiğine dair makul güvence verecek yeterli kanıtlar elde edilmeye çalışılmıştır. Denetim Görüşü Yasallıkla İlgili Görüş 1.7 Önemli olan tüm alanlarda gider ve gelirlerle ilgili uygulamaların yasanın öngörmüş olduğu amaçlara ve uymakla yükümlü oldukları yasa ve tüzüklere uygun olarak yapıldığı kanaatine varılmıştır. Mali Tablolarla İlgili Görüş 1.8 Ek-1 de yer alan mali tabloların kurumun 31.12.2012 tarihindeki finansal durumunu ve faaliyet sonuçlarını doğru ve açık bir biçimde yansıttığı kanaatine varılmıştır. Diğer Hususlar 1.9 Denetim görüşüne etkisi olmamasına rağmen aşağıdaki hususları belirtmek istiyoruz: 6/2012 sayılı Elektronik Haberleşme Yasası nın 20(3) maddesinde, kurumun bütçesinin söz konusu yasa, diğer ilgili yasalar ve tüzüklerde öngörülen muhasebe, raporlama ve diğer mali kurallara uygun olarak Başkan tarafından yönetileceği hükme 6
bağlanmıştır. Ancak Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu nun, ilgili maddede bahsi geçen muhasebe, raporlama ve diğer mali kurallarını düzenleyen bir mevzuatı bulunmadığı tespit edilmiştir. Kurumun mali işlerini düzenleyici bir mevzuat olmaması, mali işlemlerin nasıl yürütüleceği ve mali tabloların ne şekilde hazırlanıp sunulacağı gibi önemli konularda belirsizliklere neden olmaktadır. Ayrıca mali işlemlerin çerçevesinin çizilmemesi, kurumun mali nitelikli işlemlerinin kontrolü ve denetlenmesi hususlarına olumsuz etki yaratmaktadır. Kurumun satın almalarını ve harcamalarını düzenleyen bir mevzuatı bulunmamaktadır. Konuyla ilgili yasal düzenlemelerdeki eksiklikler, alımların ne şekilde/hangi yöntemle yapılacağı, alımlara nihai onayın kimin tarafından verileceği gibi önemli noktalarda belirsizliğe neden olmaktadır (Bkz. 1.13). Yıl içerisinde gerçekleşen işlemlere ait faturalar ve diğer ilgili belgelerin dosyalanması konusunda düzensizliklerin olması denetim sürecine olumsuz etki etmiştir. Elektronik haberleşme sektöründeki haberleşme sağlayıcılarının her yıl 1 Haziran tarihine kadar önceki mali yıla ait yıllık cirolarını Kuruma bildirmek zorunda olduğu 6/2012 sayılı yasada açıkça belirlenmiş olmasına rağmen birçok haberleşme sağlayıcısının bilançolarını kuruma sunmadığı tespit edilmiştir. Bu nedenle 2012 yılında cirolarını bildirmeyen haberleşme sağlayıcılarından tahsil edilen ücretlerin doğruluğu kontrol edilememiştir.(bkz. 1.12) Rapora Konu Bulgular 1.10 Tespit edilen bulgular raporun 8-22. sayfalarında yer almaktadır. 7
Denetimde Tespit Edilen Bulgular 1.11 Denetimde tespit edilen bulgular, kurum için riskleri ve kurum yönetiminin cevabı aşağıda belirtilmiştir. Her bir maddede bulgularla ilişkili olası riskin büyüklüğünün kolaylıkla değerlendirilebilmesi için bulgular öncelik sırasına konulmuştur. Yüksek Riskli Bulgular 1.12 Haberleşme Sağlayıcılarının Ciro Bildirimlerindeki Eksiklikler Bulgu: 6/2012 sayılı Elektronik Haberleşme Yasası 21(4)(A) maddesinde tescil edilmiş elektronik haberleşme sektöründeki haberleşme sağlayıcılarının, her yıl 1 Haziran tarihine kadar, önceki mali yıla ait yıllık cirolarını kuruma bildirmek zorunda olduğu, 21(4)(B) maddesinde ise haberleşme sağlayıcısının 1 Hazirana kadar yıllık cirosunu Kuruma bildirmemesi halinde, Kurul un Gelir ve Vergi Dairesi ile işbirliği yapmak suretiyle, haberleşme sağlayıcısının yıllık ciro miktarını re sen hesaplayabileceği hükme bağlanmıştır. Aynı Yasa nın 21(1)(A) maddesinde yetkilendirilmiş haberleşme sağlayıcılarından önceki yıl cirolarının %1 ini aşmamak üzere Kurum tarafından belirlenecek ve ocak ayı sonuna kadar Kuruma yatırılacak ücretin kurum gelirleri arasında olduğu belirtilmiştir. Bunun yanında Kurul, 04.05.2012 tarih ve 2012-DK/BTHK-01.01 numaralı kararının 1. maddesinde haberleşme sağlayıcılarının ciroları üzerinden alınacak oranı %1 olarak belirlenmesine, 2. maddesinde haberleşme sağlayıcılarının 01.06.2012 tarihine kadar cirolarını gösterir dış muhasip onaylı mali tablolarını Kuruma bildirmelerine, 3. maddesinde ise 01.06.2012 tarihine kadar mali tablolarını kuruma göndermemeleri haline Kurul tarafından Gelir ve Vergi Dairesi ile işbirliği yapmak suretiyle haberleşme sağlayıcısının yıllık ciro miktarının re sen hesaplanmasına karar vermiştir (Ek-2). Yukarıda aktarılan Yasa hükümleri ve Kurul Kararı çerçevesinde yapılan incelemede haberleşme sağlayıcılarının kurumun banka hesabına bir miktar yatırım yaptıkları ancak çoğu haberleşme sağlayıcısının yıllık cirolarının tespit edilebileceği mali tablolarını kuruma sunmadığı, bunun yerine cirolarının miktarlarını kuruma yazdıkları bir yazı ile belirttiği, bazılarının ise kuruma herhangi bir ciro bildiriminde bulunmadığı saptanmıştır. Hal böyle olmasına rağmen kurumun mali tablolarını sunmayan haberleşme sağlayıcılarının cirolarını re sen belirleme yoluna gitmeyerek hesaba yatırılan ücretleri doğru kabul ettiği tespit edilmiştir. Bu bağlamda 6/2012 sayılı Yasa gereği cirolarını kuruma bildirmek zorunda olan 8
haberleşme sağlayıcıları bu görevlerini tam olarak yerine getirmedikleri için, kurum en önemli gelir kaynağının kontrolünü yapamamaktadır. Kurum İçin Risk: Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu nun başlıca gelir kaynağı haberleşme sağlayıcılarının ciroları üzerinden tahsil edilen ücretlerdir. Kurumun esas gelir kaynağının kontrolü ile ilgili zayıflıklar geliri etkileyebilme riskini taşımaktadır. Yetkilendirilmiş haberleşme sağlayıcılarının bilanço sunmaması yatırılan ücretlerin denetlenmesini ve kontrolünü güçleştirmekte, bu da yatırılan ücretlerin hatalı olabilme riskini barındırmaktadır. Kurum Yönetiminin Cevabı: Bu konuda 6/2012 sayılı Elektronik Haberleşme Yasası madde 21'inci maddesinde idari ücretin ödenmesi için belirlenmiş olan son tarihin her yılın Ocak ayı sonuna kadar olması; ancak her yıl 1 Haziran tarihine kadar önceki mali yıla ait yıllık cirolarını Kuruma bildirmek zorunda olduklarına dair yükümlülükleri bulunmaktadır. Fakat bu durum uygulamada bir takım güçlüklere yol açmaktadır. Bu konuda gerek Kurumumuz içerisinde yapılan çalışmalar, gerekse Sayıştay Başkanlığı'nın konuyla ilgili görüşleri çerçevesinde, ciro bildirimlerinin gerçekliğini kontrol etme ve süresi içerisinde ciro bildirimi yapmayanlara idari ceza uygulanması konusunda gerekli çalışmalar yapılmakta ve/veya uygulanmaktadır. Orta Riskli Bulgular 1.13 Satın Alma ve Harcamaları Düzenleyen Mevzuatın Bulunmaması Bulgu: Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu nda mal ve hizmet alımlarının ve harcamaların ne şekilde yapılacağını düzenleyen bir mevzuat bulunmadığı tespit edilmiştir. Kurul, 04.05.2012 tarih ve 2012-İK/BTHK- 01.02 sayılı karar ile Kurum Başkan ve Başkan Yardımcısına müştereken asgari ücretin 7 katına kadar bütçe kapsamında harcama yapmasına yetki vermiş, ancak 7 asgari ücretin üstünde olan alımların ne şekilde yapılacağı belirlenmemiştir (Ek-3). Bu nedenle söz konusu tutar üzerindeki mal ve hizmet alımlarında ihaleye çıkılıp çıkılmayacağı, ihaleye çıkılacaksa ne şekilde bir yol izleneceği, alımlara nihai onayın kim veya kimler tarafından verileceği gibi konularda belirsizlik mevcuttur. Kurum 23.07.2012 tarih ve BTHK.0.001-KGY-1Vl-12/64 sayılı yazıyla, yapılacak harcamaların Devlet İhale Tüzüğü'ne tabi olup olmadığı hakkında Sayıştay Başkanlığından görüş talep etmiştir. Sayıştay Başkanlığı nın 06.08.2012 tarih ve SAY.0.00-B.6.19.000-12/648 9
sayılı cevap yazısında Kurumun Devlet İhale Tüzüğü kapsamında olmadığı, harcamaların devletin uyguladığı usul ve esaslara uygun olacak şekilde kurum tarafından hazırlanacak ve Bakanlar Kurulunca onaylanacak tüzük çerçevesinde yürütülmesi gerektiği şeklinde görüş belirtilmiştir (Ek-4). Kurum İçin Risk: Mal ve hizmet alımları ile ilgili yasal düzenlemelerdeki eksiklikler, alımın ne şekilde/hangi yöntemle yapılacağı, alıma nihai onayın kimin tarafından verileceği gibi önemli noktalarda belirsizliğe neden olmaktadır. Bu durum ihaleye çıkılmaksızın alım yapılabilmesi dolayısıyla rekabet unsurunun göz ardı edilebilmesi riskini taşımaktadır. Ayrıca mal ve hizmet alımlarının çerçevesinin çizilmemesi yarattığı belirsizlik nedeniyle kurumun kontrolünü ve denetlenmesini zorlaştırmaktadır. Kurum Yönetiminin Cevabı: 6/2012 Elektronik Haberleşme Yasası, satın alma ve harcamalarla ilgili tüzük yapma yetkisini Kurum'a vermemektedir. Satın almalarda uygulanan işlemler aşağıda belirtilmiştir. 1-2012 yılında yapılan harcamalar, 4.5.2012 tarihli BTHK Yönetim Kurulu kararı uyarınca Başkan ve Başkan Yardımcısı'na verilen asgari ücretin 7 katına kadar harcama yapma yetkisi sınırları içerisinde olduğundan, bu yetki dahilinde ödenmiş ve akabinde ise Yönetim Kurulu'na bilgi verilmiştir. 2- Kurum bütçesi kapsamında yapılan satın almalar ile ilgili olarak 2013 yılında bir karar alınmıştır. Bu karara göre; a) Kurum tarafından gerçekleştirilecek satın almalarda,15.000 TL ve üzeri bedelli mal ve hizmet alımlarında en az iki teklif alınarak (ihtiyacın sadece ilgili sağlayıcı tarafından karşılanabileceği veya ilgili sağlayıcının ihtiyaç ile ilgili özel bir hakka sahip olması durumunda en az iki teklif alınması şartı uygulanmayacaktır.) bu teklifler içerisinde kalite, süreklilik ve fiyat etkenleri göz önünde bulundurularak Kurul kararı ile satın alma yapılmasına, b) 15.000 TL altındaki harcamalar ile maaş ödemeleri ve süreklilik arz eden mal ve hizmet temini anlaşmalarının dönemlik ödemelerinin gerçekleştirilmesinde Kurum Başkanı'nın ve Kurum Başkan Yardımıcısı'nın birlikte imzası ile harcama yapma konusunda yetkilendirilmesine karar verilmiştir. 10
3-2013 yılında alınan karara ek olarak Proje bazlı maliyeti yüksek olan harcamalar için MİK(Merkezi İhale Komisyonu) veya Kurum tarafından ihaleye çıkılması ve ihale sonucunun Yönetim Kurulu tarafından onaylanmasına başlanmıştır. 1.14 İstihdam Nitelikli Hizmet Alımları Bulgu: 3/2011 sayılı ve 02.03.2011 tarihli Sayıştay Başkanlığı genelgesinde (Ek-5) ve genelgeye ekli KKTC Başsavcılığı görüşlerinde, kendi özel yasalarında yükümlü oldukları görevlerin hangi istihdam şekilleri ile yürütülebileceği belirlenmiş olan kurumların aylık maaş ödenecek şekilde istihdam nitelikli hizmet alımı yoluyla bu görevleri yerine getirmesinin hukuka aykırı uygulamalar olacağı belirtilmiştir. Ancak Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu nun 2012 mali yılında hizmet alımı için imzalamış olduğu sözleşmeler incelendiğinde, kurum ile; Beceni-Türkekul-Sevim Avukatlık Ortaklığı firması arasında, gerekli yasal düzenlemelerin yapılması ve hukuki danışmanlık amacı ile 15.08.2012-14.06.2013 dönemini kapsayan, ayda 25.000 TL ücret ödenmesini öngören 10.08.2012 tarihli danışmanlık sözleşmesi, Sayın Salih Kocadal arasında, illegal elektronik haberleşme hizmet ve altyapılarının tespit edilmesi amacıyla araştırmalar yapılması ve teknik ölçümler yapılması sürecinde destek sağlanması konusunda, 11.12.2012-31.12.2013 dönemini kapsayan, bittiği tarihte kendiliğinden 1 yıl süre ile uzatılmasını ve ayda 3.000 TL+KDV ücret ödenmesini öngören 10.12.2012 tarihli danışmanlık sözleşmesi, Sayın Kadri Bürüncük arasında, spektrum politikası ve yönetimi konusunda stratejik danışmanlık verilmesi, uluslararası telekomünikasyon standartlarının takip edilmesi ve raporlanması, uluslararası teknik projelerin ve uluslararası kuruluşlarla ilişkilerin yürütülmesi sürecinde destek sağlanması amacıyla, 12.11.2012-11.11.2013 dönemini kapsayan, ayda 3.500 TL+KDV ödenmesini öngören 12.11.2012 tarihli danışmanlık sözleşmesi, G.Saydam & Co. YMM Finansal Danışmanlık arasında, bağımsız mali danışmanlık hizmeti verilmesi amacıyla 09.08.2012-09.08.2013 dönemini kapsayan, ayda 1.500 TL + KDV ödenmesini öngören danışmanlık sözleşmesi, imzalanarak Ek-5 de kayıtlı Sayıştay Başkanlığı genelgesi ve genelgeye ekli KKTC Başsavcılığı görüşleri hilafında uygulamaya gidildiği saptanmıştır. 11
Bu bağlamda Sayıştay Başkanlığı nın, Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu na hitaben yazdığı SAY.0.00-B.6.19.104-14/423 sayı ve 04.07.2014 tarihli yazı ile konu sözleşmelerin Sayıştay Başkanlığı nın ilgili genelgesine aykırı olduğu ve herhangi bir sorumluluğa muhatap olunmaması açısından anılan sözleşmelerin vade hitamında son bulması gerektiği belirtilmiştir (Ek-6). Kurum İçin Risk: Sayıştay Başkanlığı genelgesi ve KKTC Başsavcılığı görüşlerinin aksi yönünde hareket edilmesi kurum ve kurum yöneticileri için sorumluluk doğurabileceğinden riskli bir durumu ortaya çıkarmaktadır. Kurum Yönetiminin Cevabı: Kurum, bu rapora konu edilen alanlarda yapmış olduğu hizmet alımlarını ihtiyaçları doğrultusunda gerçekleştirmiş olup, bu hizmet alımlarının istihdam nitelikli olmadığını değerlendirmektedir. Mezkur sözleşmeler, yalnızca alınacak olan hizmetin karşılığının aylık olarak ödenmesini öngörmektedir. Ancak Başkanlığınızın görüşleri çerçevesinde bahse konu hizmet sözleşmeleri tekrardan revize edilip sabit ödeme olmayacak şekilde yenilenmiştir. 1.15 Pullanmayan Sözleşmeler Bulgu: Değiştirilmiş şekliyle 19/1963 sayılı Pul Yasasına ekli birinci cetvelin Anlaşmalar başlıklı 3. maddesinde, başka şekilde vergiye bağlı olmayan ve belli bir para tutarını koşula bağlayan anlaşma muhtırası ile herhangi bir anlaşmayı belirleyen bütün belgelere binde beş oranında pul yapıştırılacağı hükmü yer almaktadır. Aynı Yasa nın 29. maddesinde ise aksine bir anlaşma olmadıkça, tam pulu temin etme masrafının bir satış anlaşması veya satış anlaşma muhtırası halinde satın alan tarafından karşılanacağı hükme bağlanmıştır. Ancak, 2012 mali yılında kurum tarafından çeşitli amaçlarla imzalanan sözleşmeler incelendiğinde, aşağıdaki tabloda belirtilmiş olan kişi veya firmalarla yapılan sözleşmelerin, 19/1963 sayılı Pul Yasasının bahse konu hükümlerine rağmen pullanmadığı görülmüştür. 12
Tablo-1 2012 yılında pullanmamış sözleşmeler Sözleşme Tarihi Sözleşmenin Başlama-Bitiş Tarihi Sözleşme İmzalanan Şahıs veya Firma BTS Avukatlık 10.08.2012 15.08.12-31.12.12 Ortaklığı 10.12.2012 11.12.12-31.12.13 Salih Kocadal 12.11.2012 12.11.12-11.11.13 Kadri Bürüncük 09.08.2012 09.08.12-09.08.13 G.Saydam&Co. Sözleşme Konusu Sözleşme Bedeli Pul Bedeli Danışmanlık Sözleşmesi 113.710 TL 568,50 TL Danışmanlık Sözleşmesi 44.117,42 TL 220,59 TL Danışmanlık Sözleşmesi 48.720 TL 243,60 TL Bağımsız Mali Danışmanlık Sözleşmesi 20.880 TL 104,40 TL Bu bağlamda, 25.08.2014 tarih ve SAY.0.00-B.6.19.106-14/504 sayılı yazı ile ilgili dönemin Başkanı Sayın Cüneyt Çerkez e ve 25.08.2014 tarih ve SAY.0.00-B.6.19.106-14/501 sayılı yazı ile Kurum Başkan Yardımcısı Sayın Sait Erkmen e bahse konu sözleşmelerin Pul Yasası na uygun olarak pullanmamasına ilişkin izahları ve yasal dayanakları sorulmuştur. Başkan Yardımcısı Sayın Sait Erkmen 29.10.2014 tarihli cevap yazısında bahse konu sözleşmelerin hukuki nitelik bakımından hizmet sözleşmesi olduğunu, 19/1963 sayılı Pul Yasası nda hizmet sözleşmelerinin hangi tarafça pullanacağına ilişkin açık bir düzenlemenin yer almadığını, Yasa nın 29. maddesinde bahsedilen Satış Sözleşmesi nin hizmet sözleşmelerini de kapsar şekilde yorumlanacağına ilişkin herhangi bir düzenlemenin mevcut olmadığını, sözleşmelerin de Yasa daki bu düzenleme nedeniyle pullanmadığını belirtmiştir. Ayrıca Başkanlığımızın pul mükellefiyeti konusunda farklı bir görüşü olması halinde bundan sonra hizmet alan sıfatıyla imza edilen sözleşmelerin Kurum tarafından pullanacağı da belirtilmiştir. Dönemin Başkanı Sayın Cüneyt Çerkez bu konu ile ilgili tarafımıza herhangi bir yazı iletmemiştir. Tarafımıza iletilen cevap yazıları da dikkate alınarak yapılan değerlendirmede yukarıda aktarılan sözleşmelerin 19/1963 sayılı Pul Yasası kapsamında olduğu ve bu nedenle 2012 mali yılında düzenlenen ve değiştirilmiş şekliyle 19/1963 sayılı Pul Yasasına uygun şekilde pullanmayan her bir sözleşmenin, söz konusu Yasanın sonradan pullama ile ilgili 20. maddesindeki kurallar dikkate alınarak pullanması gerektiği kanaatine varılmıştır. 13
Kurum İçin Risk: 19/1963 sayılı Pul Yasası nın 36. maddesine göre, herhangi bir vergiye tabi enstrüman hakkıyla pullanmadıkça delil olarak gösterilemez veya herhangi bir maksat için kullanılamaz. Bu bağlamda ilgili firma ile yaşanabilecek anlaşmazlıklar nedeniyle mahkemeye gidilmesi durumunda mevzuata uygun şekilde pullanmayan mukavelelerin bahse konu yasa hükmü uyarınca delil olarak gösterilememe riski ortaya çıkacaktır. Ayrıca Pul Yasası nın sonradan pullamayı düzenleyen 20. maddesinde pullanması yasal olarak zorunlu kılınmış pulsuz herhangi bir belge veya enstrümanın düzenlenmesinden sonra pullanması durumunda parasal cezalar öngörülmektedir. Bu maddeden de anlaşıldığı üzere, hakkıyla pullanmamış her bir mukavele kurumun giderlerini artırıcı bir risk unsurudur. Kurum Yönetiminin Cevabı: 2012 ve 2013 yıllarında imzalanmış bulunan ve rapora konu edilen sözleşmeler hukuki nitelik bakımından hizmet sözleşmesi olup, 19/1963 sayılı Pul Yasası'nda hizmet sözleşmelerinin sözleşmenin hangi tarafınca pullanacağına ilişkin açık bir düzenleme yer almaması sebebiyle Kurum tarafından pullanmamış; ancak Sayıştay'ın pul mükellefiyeti konusunda farklı bir görüşü mevcut olduğundan, bu konunun Kurum bilgisine getirildiği tarihten itibaren yapılan sözleşmeler Kurum tarafından pullanmaya başlanmıştır. 1.16 Kuruma Alınan Mobil Telefonlar Bulgu: Kurumda gerçekleştirilen envanter kontrolü sonucunda 2012 mali yılında; Airtech Ltd den 28112 numaralı makbuz ile 5.085 TL karşılığında kuruma alınan 3 adet Apple Iphone 4S model mobil telefonların, Airtech Ltd den 28113 numaralı makbuz ile 880 TL karşılığında kuruma alınan 2 adet Nokia C5 model mobil telefonların ve Airtech Ltd den 29161 numaralı makbuz ile 1690 TL karşılığında kuruma alınan 1 adet Apple Iphone 4S model mobil telefonun envanter kayıtlarının yapılmadığı (Ek-7) ve bu telefonların kurumun kullanımında bulunmadığı tespit edilmiştir. Denetim esnasında tarafımızca yapılan sözlü talep neticesinde 4 adet Apple Iphone 4S model mobil telefon kuruma getirilerek envanter kaydı yapılmış, fakat 2 adet Nokia C5 model telefonun yerine 2 adet Nokia 6330 model telefon tarafımıza ibraz edilmiş ve bu telefonların envanter kaydı yapılmıştır. 14
Kurum İçin Risk: Kuruma alınan demirbaş nitelikli malzemelerin kurumun kullanımında bulunmaması ve envanter kaydının yapılmamış olması kurum demirbaşları üzerinde büyük bir risk oluşturmaktadır. Kurum Yönetiminin Cevabı: BTHK'nın 2012'de faaliyete geçmiş yeni kurulan bir kurum olmasından dolayı envanter kayıtlarında bazı eksiklikler olmuştur. Kurum gerekli çalışmaları yaparak, tüm demirbaşları kayıt altına alınmıştır. Ayrıca, kurum cihazları, zimmet teslim tutanakları imzalatılarak Kurum personellerinin kullanımına verilmektedir. 1.17 Oktay Erülkü Ticaret Ltd Faturaları Bulgu: 2012 mali yılında Kurumun Oktay Erülkü Ticaret Ltd den kredili olarak yiyecek ve temizlik malzemesi aldığı, her ay sonunda bu kredili alımlar karşılığında firmadan alınan aylık faturaların karşılığının kurum bütçesinden karşılandığı tespit edilmiştir. Ancak söz konusu faturalar incelendiğinde alınan malzemelerin detayının belirtilmediği görülmektedir. Aynı uygulama 2013 yılında da devam ettiğinden, konuya 2013 yılı mali denetim raporunda detaylı şekilde yer verilmiştir. Kurum İçin Risk: Şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerine aykırı şekilde alım yapılması etkin denetim yapmayı engelleyici bir durum oluşturduğundan kurum giderleri üzerinde risk oluşturmaktadır. Kurum Yönetiminin Cevabı: 2012 ve 2013 mali yıllarında Oktay Erülkü Ticaret Ltd.'den alımı yapılan ürünler, öncelikle mutfakta kullanılan demirbaş nitelikli eşyalar ve akabinde ise Kurumun Mutfak harcamaları kapsamına giren yiyecek, içecek, izaz ikram, gıda ve temizlik malzemeleridir. Bu konudaki dayanak BTHK Yönetim Kurulu'nun Kurum mutfak harcamalarının Kurum Bütçesi kapsamında karşılanmasını öngören 4.5.2012 tarihli kararı olup; uygulamanın bu kapsamına yine Yönetim Kurulu'nun almış olduğu bir karar neticesinde Şubat 2014 itibariyle son verilmiştir. Yapılan harcamaların nitelendirmesi ve izahatı noktasında Sayıştay Başkanlığı'nca mutabık kalınması akabinde; Kurumun izaz ikram, temizlik malzemeleri, demirbaş nitelikli malzeme alımları ihtiyaca göre belirlenmekte olup alınan ürünler faturada açık ve detaylı bir şekilde belirtilmektedir. 15
1.18 Araç Seyir Defterinin Olmaması Bulgu: 2012 mali yılında kuruma MD 640 ve MD 648 plakalı 2 adet Renault Fluence marka salon aracın alındığı, araçlardan birinin Başkan, diğerinin ise Başkan Yardımcısı nın kullanımında olduğu ve 2012 mali yılında toplamda 11.488,72 TL akaryakıt harcaması yapıldığı saptanmıştır. Ancak bu araçlar için Araç Seyir Defteri tutulmamaktadır ve bu durum yakıt harcamalarının kontrolünün etkin bir şekilde yapılmasına imkan vermemektedir. Bu bağlamda, 25.08.2014 tarih ve SAY.0.00-B.6.19.106-14/504 sayılı yazı ile ilgili dönemin Başkanı Sayın Cüneyt Çerkez e ve 25.08.2014 tarih ve SAY.0.00-B.6.19.106-14/501 sayılı yazı ile Kurum Başkan Yardımcısı Sayın Sait Erkmen e araç seyir defteri tutmadan kuruma ait araçların kullanılmasına ilişkin izahları sorulmuştur. Sayın Sait Erkmen 29.10.2014 tarihli cevap yazısında, BTHK mevzuatını oluşturan Yasa ve Tüzükler ile 2012 ve 2013 yılları Bütçe Yasalarında bahse konu araçlarla ilgili seyir defteri tutulması gerektiğine ilişkin bir kurala rastlanmamış olduğundan böyle bir uygulama yapılmadığını, ancak Başkanlığımızın bu konuda böyle bir gereklilik olduğu görüşünde olması halinde bundan sonra bahse konu defterin tutulmasını sağlayabileceklerini beyan etmiştir. Dönemin Başkanı Sayın Cüneyt Çerkez bu konu ile ilgili tarafımıza herhangi bir yazı iletmemiştir. Tarafımızca yapılan değerlendirmede etkin bir denetim yapılabilmesi ve şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkeleri gereği kuruma ait araçlara ilişkin araç seyir defteri tutulması gerektiği kanaatine varılmıştır. Kurum İçin Risk: Kurum adına alınan araçlar için araç seyir defterinin tutulmaması, araçların hangi amaçla kullanıldığının, araçların kim tarafından ne zaman kullandığının veya kat edilen yolun tespit edilememesi riskini taşır. Bu unsurların tespitinin yapılamaması kurumun araç yakıt giderlerinin kontrolünü de zorlaştırmakta ve yakıt giderlerini artırıcı risk barındırmaktadır. Kurum Yönetiminin Cevabı: BTHK mevzuatını oluşturan Yasa ve tüzüklerde ve keza 2012 ve 2013 yıllarına ilişkin Bütçe Yasalarında, 2012 Mali Yılı'nda alınmış olan araçlarla ilgili seyir defteri tutulması gerektiğine ilişkin bir kurala rastlanmamış olduğundan; böyle bir uygulama yapılmamıştı. Ancak, Başkanlığınızın bu konuda böyle bir gereklilik olduğu görüşünü bildirmesinden itibaren, bu konuda gereken çalışma yapılmıştır ve uygulamaya konulmuştur. 16
1.19 Yurtdışı Geçici Görev Yollukları Kaleminden Yapılan Harcamalar Bulgu: Bilgi Teknolojileri Haberleşme Kurumu 2012 mali yılı bütçesinin harcamaya ilişkin rehberinde yurt dışı geçici görev yollukları kalemi Kurumun çalışmasına ilişkin usul ve esaslar tüzüğü çerçevesinde yurt dışında yapılacak dış görev ve görüşmeler ile tanıtım ve aydınlatma ziyaretlerinin gerektirdiği yolluk giderleri (yürürlükteki mevzuat uyarınca gidişdönüş bilet bedelleri, iaşe-ibate, otel giderleri, yurt dışı yolculuğunun zorunlu kıldığı belge ve işlemler giderleri, çalışma ve toplantının gerektirdiği katılım ve kayıt giderleri) bu kalemde öngörülecektir şeklinde açıklanmıştır. Ancak Kurumun yürürlükteki mevzuatı incelendiğinde, yurtdışına çıkışları düzenleyen herhangi bir hüküm bulunmadığı görülmüştür. Kurum İçin Risk: Yurtdışı görevlerinde verilecek yolluklar ile ilgili yasal düzenleme bulunmaması hangi durumlarda ne kadar yolluk ödeneceği, hangi masrafların kurum bütçesinden karşılanacağı gibi önemli konularda belirsizliğe neden olmaktadır. Kurum Yönetiminin Cevabı: Yurtdışı geçici göreve gidecek kişiler Yönetim Kurulu karar ve/veya onayı ile gönderilmektedir. Yurtdışına gönderilecek personellerin uçak bileti ve konaklama ile ilgili ayarlamalar Kurum tarafından yapılmakta olup, ilgili personelin yurt dışında yapacağı ulaşım ve yemek harcamaları ise fatura ibrazı sonucunda kendilerine ödenmektedir. Bu bağlamda, yalnızca yurtdışı görevinin gerektirdiği zorunlu harcamalar belgelendirilerek karşılandığından; yasal düzenlemenin bulunmaması sebebiyle ortaya çıkması muhtemel belirsizlik engellenmektedir. Bu kapsamın dışında personele herhangi bir ek yolluk ödemesi yapılmamaktadır. Düşük Riskli Bulgular 1.20 Hatalı Ek Mesai Ödemeleri Bulgu: Personel hizmet sözleşmelerinin 5(c) maddesi, Ek çalışma ödeneğinin hesaplanmasında çalışma saatleri açısından sözleşmede öngörülen çalışma süreleri esas alınır ve tatil günleri hesaplamada dikkate alınmaz. şeklinde belirlenmiştir. Ancak personele yapılan ek mesai ödemelerinde ilgili sözleşme hükmünün aksine her ay standart olarak aynı çalışma 17
süresinin hesaplamalarda kullanıldığı, bu nedenle de eksik ek mesai ödemeleri yapıldığı saptanmıştır. Ek çalışma ödenekleri hesaplamasında yapılan bu hata neticesinde 2012 mali yılında; Sayın Gülnur Yazgın a 57 TL, Sayın Mehmet Cezar a 57 TL, Sayın İlknur Rifater Gürsan a 304,80 TL, Sayın Ayça Arifoğlu na 22,92 TL eksik ödeme yapıldığı tespit edilmiştir. 30.12.2014 tarihinde muhasebe sorumlusu ile görüşülmüş ve bu tutarlardan gelir vergisi kesintisi yapılarak personele ödenmesi sağlanmıştır (Ek-8). Kurum İçin Risk: Personele yapılan eksik ödemeler ilgili sözleşmeleri hükmüne aykırı olduğundan kuruma sorumluluk doğurmaktadır. Kurum Yönetiminin Cevabı: 2012 ve 2013 yılında yapılan hatalı ve eksik ödemeler düzeltilip ilgili personellere iade edilmiştir. Bu uygulama hatası, çalışma saati yerine 30 gün üzerinden hesaplama yapılmasından kaynaklamıştır. Başkanlığınızın uyarısı üzerine bu uygulama düzeltilip aylık çalışma saatine göre hesaplanmaya başlanmıştır. 1.21 Sınıflandırma Hatası Bulgu: Kuruma kurulan telsiz santral sistemi karşılığında Mors LTD e 03.10.2012 tarihinde 823 numaralı makbuz karşılığı 11.750,05 TL ödendiği, bu harcamanın 2012 yılı bütçesi Büro Bakım ve Onarım Giderleri kalemine kaydedildiği görülmüştür (Ek-9). Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu 2012 Mali Yılı Bütçe Yasası D Cetveli Harcamaya İlişkin Formülde (Eko-rehber) Büro Bakım ve Onarım Giderleri kaleminin açıklamasına bakıldığında (telefon santrali hariç) şeklinde açıkça telefon santralleri ile ilgili giderlerin bu gider kaleminin dışında bırakıldığı görülmektedir. Bu nedenle konu harcamanın bütçe kaydı hatalı gerçekleşmiştir. Analitik bütçe sisteminde ödeneklerin ekonomik sınıflandırılmasına ilişkin rehberde (eko-rehber) telefon santrali alımının telefon santrali gibi şeklinde belirtildiği üzere sermaye giderleri altındaki 06.1.2 ekonomik kodlu Büro ve İşyeri Makine Teçhizat Alımları 18
kalemine IV. düzey detayları da belirtilerek kaydedilmesi gerekmektedir. Fakat kurumun 2012 Mali Yılı Bütçe Yasası nda söz konusu kalemin IV. düzey detaylarında sadece 06.1.02- Bilgisayar Alımları kaleminin yer aldığı görülmüştür. Bu nedenle söz konusu harcamanın yapılabilmesi için Büro ve İşyeri Makine Teçhizat Alımları kalemine uygun IV. düzey detayı belirtilerek ödenek aktarılması gerekirken bunun uygulanmadığı tespit edilmiştir. Kurumun 2012 Mali Yılı Bütçe Yasası nın 11(2)(A) maddesinde yer alan Ekonomik sınıflandırmada maddeler arası aktarmalar, yeni madde ihdası dahil, Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu Yönetim Kurulunun onayına bağlıdır. şeklindeki düzenlemeden görülebileceği üzere, Yönetim Kurulu yeni madde ihdas etmeye ve aktarma yapmaya yetkili kılınmıştır. Bu bağlamda, 25.08.2014 tarih ve SAY.0.00-B.6.19.106-14/504 sayılı yazı ile ilgili dönemin Başkanı Sayın Cüneyt Çerkez e, 25.08.2014 tarih ve SAY.0.00-B.6.19.106-14/501 sayılı yazı ile Kurum Başkan Yardımcısı Sayın Sait Erkmen e ve SAY.0.00-B.6.19.106-14/502 sayılı yazı ile Muhasebe Sorumlusu Sayın İlknur Gürsan a, Büro ve İşyeri Makine Teçhizat Alımları kaleminde uygun ve yeterli ödenek bulunmamasına rağmen telefon santrali alımına onay vermelerine ve konu alımın Büro Bakım ve Onarım kalemine kaydedilmesine ilişkin izahları sorulmuştur. Sayın Sait Erkmen 29.10.2014 tarihli cevap yazısında, kurumun bütçesinin teknik olarak hazırlanmasında kurumun ilk zamanlarında bazı sıkıntılar ile karşılaşıldığını, 2012 mali yılı bütçesi hazırlanırken söz konusu şekilde bir düzenleme yapılıp bu konuda Maliye Bakanlığı ve/veya Cumhuriyet Meclisi Komitesinden herhangi bir uyarı gelmediği için bu şekilde yasalaştığını belirtmiştir. Ayrıca bütçe bu şekilde kapandığı için herhangi bir aktarma yapmanın mümkün olmadığını ve daha sonra yapılan teknik çalışmalar ile 2013 mali yılı bütçesinde tüm kalemlerin belirlenip netleştiğini beyan etmiştir. Muhasebe Sorumlusu Sayın İlknur Gürsan 29.10.2014 tarihli cevap yazısında, konuyla ilgili Başkan Yardımcısı Sayın Sait Erkmen den talep edilen izahatın kendisine iletilen izahat istemini de kapsadığını ve bu izahatın kendisi tarafından aynen benimsendiğini belirtmiştir. Dönemin Başkanı Sayın Cüneyt Çerkez bu konu ile ilgili tarafımıza herhangi bir yazı iletmemiştir. Tarafımıza iletilen cevap yazıları da dikkate alınarak yapılan değerlendirmede, Kurul tarafından 2012 mali yılı bütçesine ilişkin Büro ve İşyeri Makine Teçhizat Alımları kalemine uygun IV. düzey detayı belirtilerek ödenek aktarılması ve ilgili harcamanın bu kaleme kaydedilmesi ve düzeltilecek olan hesapların tarafımıza yeniden sunulması gerektiği kanaatine varılmıştır. 19
Kurum İçin Risk: Sınıflandırma hataları kurumun iç kontrol zayıflığının göstergesi olup sene sonu hazırlanan bütçe uygulama sonuçlarının hatalı olarak sunulması riskini taşımaktadır. Kurum Yönetiminin Cevabı: Kurumun Bütçesi'nin teknik olarak hazırlanmasında, Yasa ile yeni kurulan ve Devlet Tüzel Kişiliği dışında bulunan Kurumun ilk zamanlarında bazı sıkıntılar ile karşılaşılmış olduğu görülmektedir. 2012 yılı Bütçesi de hazırlanırken teknik olarak ilgi yazınızda belirtilen şekilde bir düzenleme yapılmış ve bu konuda Bütçenin hazırlanması aşamasında Maliye Bakanlığı ve/veya Cumhuriyet Meclisi Komitesi'nden de herhangi bir uyarı gelmediği için bu şekli ile yasallaşmıştır. Bütçe bu şekli ile kapandığı için ise herhangi bir aktarma yapmak da mümkün olmamıştır. Daha sonra yapılan teknik çalışmalar, Maliye Bakanlığı ve Meclis Komitesi'nin de yardım ve önerileri ile 2013 yılı Bütçesi itibariyle teknik anlamda tüm kalemler belirlenmiş ve netleşmiştir. Sınıflandırma hatası tespit edilen harcama ile ilgili, tarafınızdan talep edilen düzeltmeler 03 Kasım 2015 tarihli BTHK.0.001-KGY/6-15/3547sayılı yazımızda göndermiş olduğumuz Ek'lerdeki tablolarda doğru sınıflandırma yapılarak düzeltilmiştir 1.22 Kasımoğlu Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri Ltd e Yapılan Fazla Ödeme Bulgu: 2012 mali yılında Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu ile Kasımoğlu Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri LTD arasında, temizlik konusunda ihtiyaç duyulan hizmetler için personel sağlanması amacıyla hizmet alım sözleşmesi imzalanmıştır. İmzalana ilgili sözleşme doğrultusunda hizmet bedeli her ay sonunda Kasımoğlu Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri LTD tarafından faturalanıp kuruma bildirilmekte, faturanın karşılığı ücret de firmaya ödenmektedir. Konu sözleşmenin fiyatlar ve ödemeler başlıklı 6. maddesinde söz konusu hizmetin bedeli 31.12.2012 tarihine kadar her ay KDV dâhil 250 TL olarak belirlenmiştir. Ancak 2012 yılında ödenen 333, 336, 341 ve 344 numaralı 4 adet fatura incelendiğinde, hizmet bedelinin, ilgili sözleşmenin 6.maddesine aykırı olarak 250 TL + KDV olarak faturalandığı, bu faturaların Başkan ve Başkan Yardımcısı nın da onayı alınarak firmaya ödendiği tespit edilmiştir (Ek-10). Bahse konu 4 adet faturada yapılan hata neticesinde firmaya toplam 160 TL fazla ödeme gerçekleştirildiği saptanmıştır. 30.12.2014 tarihinde kurumun muhasebe sorumlusu ile yapılan görüşme neticesinde bahse konu şekilde fazla ödenen 160 TL nin kurumun K.T. Kooperatif Merkez Bankası hesabına yatırılması sağlanmıştır (Ek-11). 20
Kurum İçin Risk: Sözleşme kontrol edilmeden yapılan fazla ödemeler iç kontrollerin zayıf olduğunun bir göstergesi olup giderleri artırıcı bir risk unsurudur. Kurum Yönetiminin Cevabı: Gerekli düzeltme yapılıp iade ödeme gerçekleştirilmiştir. Sözleşmeler muhasebe kontrolünde olup ilgili ödeme gerçekleşmeden önce mali yükümlülükler incelenmekte ve sonrasında ödemeler yapılmaktadır. 1.23 Nakit olarak yapılan ödemeler Bulgu: Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu nda muhasebe sorumlusu Sayın İlknur Gürsan ın Başkan veya Başkan Yardımcısı nın yazılı olarak onayı olmaksızın kasadan nakit olarak ödeme yaptığı, ay sonlarında da ay içinde bu şekilde ödediği faturalar için toplu olarak Başkan veya Başkan Yardımcısından yazılı onay aldığı tespit edilmiştir. 2012 mali yılında söz konusu şekilde toplamda nakit olarak 7.075,45 TL ödeme yapılmıştır (Ek-12). Kurum İçin Risk: Söz konusu şekilde ita yetkisine dayandırılmadan herhangi bir ödeme yapılması ödemeyi yapan için büyük bir sorumluluk ve risk doğurmaktadır. Kurum Yönetiminin Cevabı: BTHK'nın 2012'de faaliyete geçmiş yeni kurulan bir kurum olmasından ve harcamalarının netleşmemesinden dolayı kasa çıkışlarında 2012 ve 2013 Eylül ayına kadar nakit harcamalarda kısıtlama yoktu. Yönetim Kurulunun 2013 yılında aldığı karar doğrultusunda; Kurum günlük harcamalarının gerçekleştirilmesinde fatura tutarı 100 TL'ye kadar Mali İşler Uzmanı tarafından münferit imzası ile harcama yapabileceğine karar verilmiştir. 1.24 Araç Değerlerinin Bilançoya Hatalı Kaydedilmesi. Bulgu: 2012 yılında kurum tarafından 57026 ve 57027 numaralı faturalar ile 2 adet Renault Fluence marka araç satın alındığı görülmüştür. Faturalar üzerinde toplam bedel 91.800 TL olarak görünmesine rağmen satıcı firmaya 90.600 TL ödendiği, ancak 2012 yılı bilançosuna araçların toplam değerinin 90.600 TL değil de 91.800 TL olarak kaydedildiği tespit edilmiştir. Bu bağlamda 2012 mali yılı bilançosunda bahse konu hatanın düzeltilmesi ve düzeltilecek 2012 yılı bilançosunun tekrardan tarafımıza sunulması gerekmektedir. 21
Kurum İçin Risk: Araçların gerçek mal oluş bedelinin bilançoya kaydedilmemesi, mali tabloların yanlış değerlendirilebilme riskini doğurmakta, mali tablo kullanıcılarının yanlış bilgilendirilmesine neden olmaktadır. Kurum Yönetiminin Cevabı: Tarafınızdan talep edilen düzeltmeler yapılarak 03 Kasım 2015 tarihli BTHK.0.001-KGY/6-15/3547 sayılı yazımızda göndermiş olduğumuz Ek'lerdeki bilanço ve tablolarda bu hata düzeltilmiştir. ÖNERİLER Tespit edilen bulgular ışığında, Elektronik haberleşme sektöründeki haberleşme sağlayıcılarının ciro bildirimlerinin düzgün şekilde kuruma bildirilmesi ve bildirimlerin doğruluğunun kurum tarafından kontrol edilmesini sağlayacak düzenlemelerin yapılması, ciro bildirimlerini düzgün şekilde yapmayan haberleşme sağlayıcılarına 6/2012 sayılı Elektronik Haberleşme Yasası nın 21(4)(B) maddesindeki hükmün uygulanması, Satın alma ve harcamaların devletin uyguladığı usul ve esaslara uygun olacak şekilde kurum tarafından hazırlanacak ve Bakanlar Kurulunca onaylanacak tüzük çerçevesinde yürütülmesi, bunun için kurum tarafından gerekli düzenlemelerin hazırlanması, Hizmet alımlarında 3/2011 sayılı ve 02.03.2011 tarihli Sayıştay Başkanlığı genelgesi ve genelgeye ekli KKTC Başsavcılığı görüşleri doğrultusunda hareket edilmesi, 2012 mali yılında düzenlenen ve değiştirilmiş şekliyle 19/1963 sayılı Pul Yasasına uygun şekilde pullanmayan her bir sözleşmenin, söz konusu Yasanın sonradan pullama ile ilgili 20. maddesindeki kurallar dikkate alınarak pullanması, Yurtdışı yollukları ile ilgili devletin uyguladığı usul ve esaslara uygun olacak şekilde kurum tarafından hazırlanacak ve Bakanlar Kurulunca onaylanacak tüzük çerçevesinde hareket edilmesi, bunun için kurum tarafından gerekli düzenlemelerin hazırlanması Muhasebe, raporlama ve diğer mali kuralları düzenleyen bir mevzuatın oluşturulması, Harcamalar üzerinde etkin bir iç kontrol sistemi oluşturulması, Gerek gelirlerin elde edilmesinde gerekse harcamaların yapılmasında her yıl onaylanan bütçe yasasına uygun olarak hareket edilmesi, Bilgisayar tabanlı muhasebe sisteminden bağımsız olarak elde belgeler düzenlememesi, 22
Nakit yapılacak ödemeler ile ilgili 16/1999 sayılı Bütçenin Hazırlanması ve Uygulanması Yasası nın 13. maddesindeki kurallar dikkate alınarak imprest hesabının kullanılması, önerilmektedir. Saygı ile bilginize arz olunur. 23