SERDÜMEN YETİŞTİRME KURS PROGRAMI 1. KURUMUN ADI : 2. KURUMUN ADRESİ : 3. KURUCUNUN ADI : 4. PROGRAMIN DAYANAĞI : 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu, Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği, Özel Kurslar Yönetmeliği ile Haziran 2005 tarih ve 2573 sayılı Tebliğler Dergisi nde yayımlanan 05.05.2005 tarih ve 24 sayılı Kurul Kararı na göre yürürlüğe giren Özel Kurslar Çerçeve Programı 5. PROGRAMIN ADI : Serdümen Yetiştirme 6. PROGRAMIN SEVİYESİ : Bu program, en az ilköğretim okulu mezunu olan yetişkinler seviyesinde düzenlenmiştir. 7. PROGRAMIN AMAÇLARI Bu program ile kursiyerlerin; 1. Konteyner terminallerinin çalışma sistemini kavramaları, 2. Gemi operasyonlarını kavramaları, 3. Gemi operasyonlarını takip edebilmeleri, 4. Gemide ve istif sahalarında, iş makineleri ya da vinçlerden kaynaklanabilecek kazalar hakkında bilgi sahibi olmaları, 5. Olası kazaları önceden tahmin ederek, telsiz ya da işaret kullanarak operatörü yönlendirmeleri, 6. İletişim için gerekli tüm işaretleri bilmeleri, 7. Operasyon bölgesinde, bütün olası kaza tehditlerine karşı her an tetikte olarak, sadece kendi başlarına değil, diğer serdümen ve görevliler ile ekip hâlinde hareket etmeleri, 8. Operasyon esnasında genel güvenlik kurallarına ve ayrıca iş güvenliği talimatlarına uymayı alışkanlık hâline getirmeleri, 9. İş güvenliği ile ilgili ekstra bilgi donanımına sahip olmaya ve öğrendiğini uygulamaya istekli olmaları, 10. Çevreyi korumaya karşı duyarlı olmaları beklenmektedir. 1
8. PROGRAMIN UYGULANMASIYLA İLGİLİ AÇIKLAMALAR 1. Serdümen: İş makineleri, vinçler ve gemiler hakkında genel bilgi sahibi olan, her tür kazayı tespit edip raporlayabilen, konteyner sahaları ve gemilerin uygulamaya yönelik olarak gereklerini yerine getirebilen, operatör ile sürekli ve anlaşılır bir iletişim kurabilen ve iş sağlığı ile iş güvenliği kurallarına istisnasız uyan bir operatör kılavuzudur. 2. Bu kurs programı, serdümenlerin profesyonel bir şekilde çalışmaları ve bu konuda eksikliği hissedilen nitelikli eleman ihtiyacının karşılanması amacıyla hazırlanmıştır. 3. Bu kurs programında, serdümen işaretleri, güvenlik kuralları, kaza tehlikeleri gibi operasyon için gerekli ve yeterli bilgiler verilecektir. 4. Kursu başarıyla tamamlayan kursiyerler, iş kazalarının sık görülebileceği konteyner sahaları ve gemi operasyon bölgelerinde daha bilinçli ve dikkatli davranarak kendilerinin ve operasyon sahasında çalışan diğer insanların hayatını tehlikeye sokmayacaklardır. Ayrıca, konteyner operasyonu hakkında yeterli bilgiye sahip olan serdümenler, kolaylıkla iş imkânına kavuştukları gibi üç tarafı denizlerle çevrili olan ülkemizin gelişmekte olan liman sektörünün bu konudaki yoğun ihtiyacını da karşılayacaktır. 5. Programın içeriğinde; iş makineleri ve vinçlerin tanıtımları ile serdümen iletişim işaretleri, operasyon prosedürleri, genel güvenlik kuralları, çevre kirliliği, enerji tasarrufu, tehlikeli maddeler, konteyner sahaları ve gemi bilgileri, gemide çalışma eğitimi ve uygulamaları gibi konular yer almaktadır. 6. Serdümen eğitiminde teorik bilgiler verildikten sonra uygulama esasları birlikte verilecektir. Bu amaçla, değerlendirme ve bilgi formunda yer alan eğitim kitabından aktarılanlar, görsel olarak desteklenecek ve kursiyerler, pratik uygulamalarla da operasyona hazır hâle getirileceklerdir. Her konunun eğitimini, kendi alanında profesyonel eğitmenler ve eğitmen operatörler bizzat verecektir. 7. Kurs süresince, kursiyerler sürekli olarak emniyetli sahalarda bulunacaklarından; trafik akışı, operasyon, iş güvenliği, istif sahası ve gemi düzeni vb. konularda meslekleriyle ilgili her tür canlı atmosferi yaşayarak tecrübe kazanacaklar ve bu şekilde de işe uyumları sağlanacaktır. 2
8. Kursiyerler, eğitimden önce konu hakkındaki bilgilerinin ölçülmesi amacıyla bir ön teste tabi tutulurlar. Eğitim sonunda aynı sorular ile son test uygulanarak kursiyerlerin kazanımları tam olarak ölçülecektir. 9. Yöntem ve teknik olarak programın uygulanmasında; gösterip-yaptırma, anlatım, bireysel çalışma yöntemi ve soru cevap tekniği yeri geldiğinde kullanılacaktır. 10. Konular bir sistem bütünlüğü içerisinde düşünülerek, gerekirse geçmiş konularla ilgili hatırlatmalar yapılarak kursiyerler ön hazırlığa tabi tutulacaktır. 11. Kursiyerlerin öğrenmeleri periyodik olarak takip edilecek, öğrenmede eksiklikleri varsa tespit edilerek öğretici tarafından giderilecektir. 12. Kurs sonunda teorik ve uygulamalı genel sınav yapılacaktır. 13. Toplam süre olarak program 24 saat olup teorik bilgi 12 saat, uygulamalı pratik eğitimi 12 saattir. Toplam sürenin % 50 si teorik bilgi, % 50 si de uygulamalı pratik eğitimdir. 14. Konular kendi içerisinde birbirine bağlı ve süreklilik gösteren konulardır. 15. Konular işlenirken alanında uzman kişiler sınıf ortamına getirilerek kursiyerlerin faydalanması sağlanacaktır. 9. PROGRAMIN SÜRESİ 1. Günlük Süre: Günde 6 saat, 2. Toplam Süre: 4 gün x 6 saat = 24 saattir. 3
10. PROGRAM İÇERİĞİNİN TOPLAM KURS SÜRESİNE GÖRE GÜNLÜK DAĞILIMI 1. GÜN A. İŞ GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER B. SERDÜMENİN GÖREV TANIM VE SORUMLULUKLARI C. İŞ MAKİNELERİ BİLGİSİ 1. Terminal Traktör 2. Konteyner Dorse Vinci 3. Forklift 4. Boş Konteyner Makinesi 5. Dolu Konteyner Makinesi 6. Konteyner Saha Köprü Vinci 7. Mobil Rıhtım Vinci 8. Konteyner Rıhtım Köprü Vinci D. GEMİ BİLGİLERİ 1. Gemiyi Tanıma a. Gemi Tanıtımı b. Gemi Sorumluları 2. Gemiye Çıkma 3. Gemide Çalışma E. KONTEYNER BİLGİLERİ 1. Elleçleme Ana ve Yardımcı Ekipmanları 2. Sabitleme Ana ve Yardımcı Ekipmanları F. SERDÜMEN İŞARETLERİ 1. Uygun Kıyafet ve Ekipman 2. Genel İşaretler 3. Makine Gruplarına Özel İşaretler G. TELSİZ EĞİTİMİ 1. Terminal Telsiz Cihazı Minimum Gerekleri 2. Genel Telsiz Kullanma Prosedürleri 3. Operasyon Dili 4. Telsizlerin Acil Durum Çağrıları İçin Kullanılması 4
2. GÜN A. TEHLİKELİ YÜKLER (IMDG CARGO) 1. Ana Sınıf ve İşaretlerinin Tanıtılması 2. Uluslararası Örgüt ve Antlaşmalar 3. Genel Kişisel Korunma ve İlk Yardım 4. Tehlikeli Yük Sınıfları a. Tanım b. İçerik c. Tehlikeler ve Korunma B. GENEL GÜVENLİK KURALLARI C. ÖRNEK KAZA İNCELEMESİ D. ÇEVRE VE ÇEVRE KİRLİLİĞİ E. İŞ MAKİNESİ VE VİNÇLER İLE OPERATÖRLERİNİN ETKİSİYLE MEYDANA GETİRİLEN KİRLİLİK, ALINACAK ÖNLEMLER VE ENERJİ TASARRUFU 3. GÜN A. PRATİK EĞİTİMLER 1. İş Güvenliği 2. İş Makinesi, Vinç ve Gemi Tanıtımları 3. Konteyner Elleçleme ve Sabitleme, Ana ve Yardımcı Ekipmanlar ile Kullanım Uygulamaları B. OPERASYON EĞİTİMİ UYGULAMALARI 1. Serdümen İşaretleri Eğitimi 2. İstif Eğitimi 3. Gemi Yük Planı Eğitimi 4. Telsiz Kullanım Eğitimi 5. İş Makinesi ve Vinç Operatörlerinin Sahada, Rıhtımda, Gemide ve Gerektiğinde Karayolunda Emniyetli Bir Şekilde Yönlendirilmesi Uygulamaları 6. Her Türlü Çalışma Sırasında Kullanılacak Trafik ve Uyarı İşaretleri 4. GÜN A. UYGULAMALI PRATİK EĞİTİMİ B. TEORİK VE UYGULAMALI GENEL SINAV 5
11. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME İLE İLGİLİ ESASLAR Kurs sonunda yazılı ve uygulamalı sınav yapılacaktır. Yazılı sınav sonunda başarılı olanlar uygulama sınavına alınırlar. Millî Eğitim Bakanlığı Özel Kurslar Yönetmeliğinin ilgili maddeleri çerçevesinde yapılan yazılı sınav ve uygulamanın yukarıdaki esaslar dahilinde değerlendirilmesi, aşağıda belirtilen puanlama esaslarına göre yapılır. Puan Not Derece 0-44 D Başarısız 45-69 C Orta 70-84 B İyi 85-100 A Pekiyi 12. PROGRAMIN UYGULANMASINDA KULLANILACAK ÖĞRETİM ARAÇ- GEREÇLERİ Programın uygulanmasında kullanılacak öğretim araç gereçleri 17.03.2004 tarih ve 25405 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliği nin 31. maddesinde belirtilen eğitim aracı seçme ve değerlendirme formu ve bilgi formu ektedir. 6